Parlament Europejski,

–   uwzględniając obchody Międzynarodowego Dnia Romów w dniu 8 kwietnia 2005 r.(1),

–   uwzględniając Traktat Konstytucyjny, podpisany przez głowy państw i szefów rządów w dniu 29 października 2004 r., zawierający w części drugiej Kartę Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

–   uwzględniając art. 3, 6, 7, 29 oraz 149 Traktatu WE, zobowiązujące Państwa Członkowskie do zapewnienia równości szans wszystkim obywatelom,

–   uwzględniając art. 13 Traktatu Amsterdamskiego, pozwalający Unii Europejskiej podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na rasę lub pochodzenie etniczne,

–   uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r., wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne(2), która zakazuje dyskryminacji opartej na przesłankach etnicznych,

–   uwzględniając art. 4 Konwencji Ramowej Rady Europy w sprawie ochrony mniejszości narodowych oraz Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,

–   uwzględniając zalecenie 1557 (2002) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, w szczególności zaś jego ust. 3 i 15, podkreślające szeroko rozpowszechnioną dyskryminację Romów oraz konieczność wzmocnienia systemu monitorowania tego typu dyskryminacji i określenia statusu prawnego Romów,

–   uwzględniając dokument przyjęty przez Grupę COCEN przed Radą Europejską w Helsinkach w roku 1999 r. zatytułowany "Sytuacja Romów w krajach kandydujących", podkreślający konieczność podnoszenia poziomu świadomości z zakresu rasizmu i dyskryminacji wobec Romów,

–   uwzględniając Konwencję ONZ o przeciwdziałaniu torturom oraz okrutnemu, nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu lub karom z dnia 10 grudnia 1984 r.,

–   uwzględniając dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy(3),

–   uwzględniając Kartę Europejskich Partii Politycznych na rzecz społeczeństwa wolnego od rasizmu,(4)

–   uwzględniając ustanowienie Grupy Komisarzy odpowiedzialnej za prawa podstawowe, antydyskryminację i równość szans(5) i w oczekiwaniu na przedstawienie programu prac Grupy,

–   uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1035/97 z 2 czerwca 1997 r. ustanawiające Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii(6), roczne i tematyczne sprawozdania Centrum Monitorowania (EUMC) w sprawie rasizmu w UE, a także Zieloną Księgę Komisji w sprawie równości i niedyskryminacji w poszerzonej Unii Europejskiej (COM (2004)0379),

–   uwzględniając niedawne opublikowanie sprawozdania Komisji zwracającego uwagę na niepokojąco wysoki poziom wrogości i łamania praw człowieka w stosunku do Romów, Cyganów i ludów koczowniczych w Europie,(7)

–   uwzględniając swoją rezolucję z 27 stycznia 2005 r. w sprawie pamięci o holokauście, antysemityzmu i rasizmu(8),

–   uwzględniając międzynarodowe instrumenty prawne takie jak Zalecenie Ogólne nr 27 ("Dyskryminacja Romów") komitetu ONZ ds. likwidacji dyskryminacji rasowej oraz ogólne wytyczne polityczne nr 3 Europejskiej Komisji Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji w sprawie walki z rasizmem i nietolerancją wobec Romów i Cyganów,

-   mając na uwadze obszerny Plan Działania, przyjęty przez państwa zrzeszone w OBWE, w tym Państwa Członkowskie UE oraz państwa kandydujące, skoncentrowany na poprawie sytuacji Romów i Sinti na terytoriach OBWE, w którym państwa zobowiązują się między innymi do wzmożenia wysiłków w kierunku zapewnienia Romom i Sinti możliwości odgrywania pełnej i równej roli w naszych społeczeństwach, a także wykorzenienia wszelkich form ich dyskryminowania,

–   uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że dzień 8 kwietnia uznany został za Międzynarodowy Dzień Romów i uznawany jest za dzień uroczystych obchodów, a także okazję do zwiększenia zakresu wiedzy na temat tej najliczniejszej europejskiej mniejszości etnicznej i rozmiarów jej marginalizacji społecznej,

B.   mając na uwadze, że od 12 do 15 milionów Romów zamieszkujących na terenie Europy, z czego od 7 do 9 milionów na terenie Unii Europejskiej cierpi z powodu dyskryminacji rasowej, a w wielu przypadkach również dyskryminacji strukturalnej, biedy i marginalizacji społecznej, a także staje się przedmiotem różnorakiej dyskryminacji opartej na płci, wieku, niepełnosprawności i orientacji seksualnej,

C.   podkreślając wagę bezzwłocznego wyeliminowania szeroko rozpowszechnionych brutalnych zachowań rasistowskich i dyskryminacji etnicznej wobec Romów oraz świadom, iż jakakolwiek forma bezkarności za ataki rasistowskie, głosy nienawiści, napady ugrupowań ekstremistycznych, bezprawne eksmisje oraz molestowanie policyjne powodowane odruchami antyromskimi i romofobią mają znaczny udział w osłabianiu zasad państwa prawa i demokracji, zachęcają do kolejnych przestępstw tego typu i wymagają konkretnych działań zmierzających do ich wykorzenienia;

D.   wyrażając przekonanie, że porażka w walce z dyskryminacją rasową i ksenofobią wobec Romów, szczególnie ze strony władz publicznych, stanowi czynnik sprzyjający utrzymywaniu się tych problemów w społeczeństwie,

E.   mając na uwadze, że wspólnota Romów nadal nie jest postrzegana we wszystkich Państwach Członkowskich i krajach kandydujących jako mniejszościowa grupa etniczna lub narodowa, a tym samym nie korzysta z praw związanych z tymże statusem we wszystkich zainteresowanych państwach;

F.   mając na uwadze, że podczas gdy liczne Państwa Członkowskie dokonały szybkiej transpozycji dyrektywy 2000/43/WE do prawa krajowego, inne nie uczyniły tego lub też uczyniły w sposób niepełny bądź nieprawidłowy,

G.   mając na uwadze, że holokaust Romów winien zostać w pełni uznany, współmiernie do ciężaru nazistowskich zbrodni mających na celu fizyczne wyeliminowanie Romów z Europy, a także wzywając w związku z powyższym Komisję i odnośne władze do podjęcia wszelkich kroków koniecznych do usunięcia z terenu dawnego obozu koncentracyjnego w Lety u Pisku hodowli świń oraz do stosownego upamiętnienia miejsca kaźni,

H.   przypominając, że liczni Romowie byli ofiarami wojny i czystek etnicznych i są nadal ofiarami prześladowań w niektórych częściach regionów Byłej Republiki Jugosławii,

I.   wyrażając ubolewanie w związku z faktem, iż znaczna ilość Romów starających się o azyl została wydalona lub też grożono jej wydaleniem z przyjmujących Państw Członkowskich wbrew ustanowionej w Konwencji Genewskiej z roku 1951 i związanych z nią protokołach zasadzie nieodsyłania (non-refoulement),

J.   wyrażając żal w związku z niskim poziomem reprezentacji Romów w strukturach rządowych i administracji publicznej w Państwach Członkowskich i krajach kandydujących, w których stanowią oni znaczny procent populacji; mając na uwadze, że wspomniane rządy podjęły działania na rzecz zwiększenia liczby Romów pracujących w strukturach decyzyjnych, lecz osiągnięty postęp jest niewielki,

K.   uznając potrzebę zapewnienia efektywnego udziału Romów w życiu politycznym, szczególnie w zakresie decyzji związanych z życiem i dobrobytem społeczności romskich,

L.   podkreślając, że nowe prawa obywatelskie nie powinny być w żadnym wypadku redagowane i wdrażane w sposób pozwalający na dyskryminację Romów uprawnionych do ubiegania się o obywatelstwo czy też do opóźniania nadania obywatelstwa osobom od długiego czasu zamieszkującym na terenie danego Państwa Członkowskiego lub kraju kandydującego,

M.   mając na uwadze, że istnieją jasne przesłanki do stwierdzenia, iż w niektórych Państwach Członkowskich siły policyjne i inne organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych charakteryzują się w stosunku do Romów stronniczością, co prowadzi do systematycznej dyskryminacji rasowej w sferze wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych,

N.   mając na uwadze, że Romowie są regularnie dyskryminowani w zakresie dostępu do opieki medycznej i ubezpieczeń społecznych; z zaniepokojeniem odnotowując przypadki segregacji rasowej na oddziałach położniczych, a także przypadki sterylizacji kobiet przeprowadzanych bez ich świadomej zgody,

O.   mając na uwadze niski poziom życia i warunków sanitarnych, a także dowody na tworzenie gett na szeroką skalę przy jednoczesnym zakazie opuszczania przez Romów tego typu dzielnic,

P.   zważywszy na systemy szkolnictwa stosujące segregację rasową, istniejące w niektórych Państwach Członkowskich, gdzie dzieci społeczności romskiej uczone są bądź w oddzielnych klasach o niższym poziomie nauczania, bądź też w klasach dla dzieci upośledzonych umysłowo; uznając poprawę w zakresie dostępu Romów do edukacji i możliwości związanych ze szkolnictwem wyższym za niezbędną dla tworzenia szerszych perspektyw na rzecz społeczności romskich,

Q.   mając na uwadze, że w społecznościach romskich poziom bezrobocia jest niedopuszczalnie wysoki, konieczne jest podjęcie specjalnych kroków mających na celu ułatwienie dostępu do zatrudnienia,

R.   mając na uwadze trudności Romów związane z pełnym uznaniem ich kultury, a także wyrażając ubolewanie w związku z faktem, iż w większości Państw Członkowskich i krajów kandydujących główne środki masowego przekazu nadal charakteryzują się niskim udziałem Romów w ich programach, a jednocześnie utrwalają, poprzez emitowane wiadomości i programy telewizyjne i radiowe, negatywne stereotypy związane z obywatelami pochodzenia romskiego; zauważając, iż nowe technologie komunikacyjne, w tym także Internet, mogą również przyczynić się do zwalczania romofobii,

1.   zdecydowanie potępia każdą formę dyskryminacji, z jaką spotyka się ludność romska;

2.   wzywa Radę, Komisję, Państwa Członkowskie i kraje kandydujące, aby rozpatrzyły kwestię uznania Romów jako mniejszości europejskiej;

3.   przyjmuje z zadowoleniem niedawną deklarację Przewodniczącego Komisji Europejskiej Barroso dotyczącą znaczenia eliminowania dyskryminacji Romów i roli, jaką może odegrać Strategia Lizbońska w poprawie szans dla Romów,(9) i zdecydowanie wzywa Radę, Komisję, Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do publicznego podjęcia kroków mających na celu zwalczanie wszystkich form niechęci wobec Romów, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i krajowym, regionalnym lub na szczebli UE;

4.   wzywa Komisję do włączenia kwestii dotyczącej zwalczania uprzedzeń wobec Romów w Europie do jej priorytetów związanych z Europejskim Rokiem Równości Szans dla Wszystkich (2007) oraz wzywa partie polityczne i społeczeństwo obywatelskie na wszystkich szczeblach do wyraźnego zaznaczenia, że nienawiść rasowa wobec Romów nie będzie nigdy tolerowana w społeczeństwie europejskim;

5.   wzywa Komisję, w ramach politycznych wymogów Kryteriów Kopenhaskich, aby w dalszym ciągu zapewniała, że kraje kandydujące czynią rzeczywiste wysiłki w celu wzmocnienia rządów prawa i ochrony praw człowieka oraz praw mniejszości, w szczególności praw ludności romskiej;

6.   wzywa Komisję do przygotowania komunikatu na temat sposobu, w jaki UE, we współpracy z Państwami Członkowskimi, może najlepiej koordynować i wspierać wysiłki służące poprawie sytuacji Romów oraz przyjąć plan działań zawierający wyraźne zalecenia dla Państw Członkowskich i krajów kandydujących w celu osiągnięcia lepszej ekonomicznej, społecznej i politycznej integracji Romów;

7.   zaleca Państwom Członkowskim szybkie przetransponowanie do prawa krajowego dyrektywy 2000/43/WE i wzywa te Państwa Członkowskie, wobec których toczą się postępowania o naruszenie prawa z powodu braku notyfikacji, do podjęcia działań niwelujących ich brak postępu; wzywa Radę do wyrażenia zgody na przedstawioną w trakcie Prezydencji Luksemburskiej Decyzję Ramową UE w sprawie rasizmu i ksenofobii, która pozwoliłaby na karanie przestępstw na tle nienawiści rasowej na terenie całej UE i w sprawie której należy przeprowadzić ponowne konsultacje z Parlamentem Europejskim;

8.   wzywa Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do wzmocnienia prawodawstwa krajowego oraz środków administracyjnych, które kategorycznie i wyraźnie przeciwdziałają dyskryminacji Cyganów i Romów i zakazują dyskryminacji rasowej oraz związanej z nią nietolerancji, zarówno bezpośredniej, jak i pośredniej, we wszystkich sferach życia publicznego;

9.   wzywa Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do wymiany najlepszych praktyk w celu propagowania kultury romskiej;

10.   wzywa Państwa Członkowskie do podjęcia stosownych działań w celu wyeliminowania każdej postaci nienawiści rasowej i podżegania do dyskryminacji i przemocy wobec Romów w mediach i w jakimkolwiek rodzaju technologii komunikacyjnych, a także wzywa liczące się media do ustanowienia najlepszych praktyk przy zatrudnianiu personelu, tak, aby odzwierciedlał on strukturę ludności;

11.   wzywa Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do opracowania strategii mającej na celu wzrost udziału Romów w wyborach, jako wyborców i kandydatów na wszystkich szczeblach;

12.   podkreśla potrzebę zagwarantowania równych praw społecznych i politycznych migrantom pochodzenia romskiego;

13.   podkreśla, że brak oficjalnych dokumentów jest poważną przeszkodą w korzystaniu przez Romów z praw podstawowych na terenie całej Europy, a także w dostępie Romów do usług kluczowych dla integracji społecznej;

14.   wzywa wszystkie Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do podjęcia konkretnych środków służących poprawie dostępu Romów do rynków pracy w celu lepszego zabezpieczenia ich długoterminowego zatrudnienia;

15.   wzywa Państwa Członkowskie, w których dzieci romskie wysyłane są do szkół dla upośledzonych umysłowo lub umieszczane w innych klasach niż ich rówieśnicy, do wdrażania w z góry określonym terminie programów dotyczących likwidacji segregacji rasowej, zapewniając w ten sposób swobodny dostęp dzieci romskich do edukacji na dobrym poziomie i zapobiegając powstawaniu niechęci do Romów wśród uczniów;

16.   przypomina rezolucję Rady i Ministrów Edukacji przyjętą na posiedzeniu Rady z 22 maja 1989 r. w sprawie edukacji dzieci Cyganów i ludów koczowniczych(10) oraz uważa, że zapewnienie dostępu wszystkich dzieci romskich do głównego nurtu edukacji nadal pozostaje priorytetem;

17.   wzywa Państwa Członkowskie i kraje kandydujące do podjęcia kroków zapewniających równy dostęp dla wszystkich do opieki zdrowotnej i ubezpieczenia społecznego, do położenia kresu jakimkolwiek praktykom dyskryminacyjnym, w szczególności segregacji Romów na oddziałach położniczych oraz do zapobiegania sterylizacji kobiet romskich dokonywanej bez ich zgody;

18.  18 przyjmuje z zadowoleniem utworzenie Europejskiego Forum Romów i Koczowników oraz pracę grup w Parlamencie nad problemami Romów i mniejszości;

19.   uważa, że obecne tworzenie w Europie jest nie do przyjęcia i wzywa Państwa Członkowskie do podjęcia konkretnych kroków mających na celu likwidowanie gett, zwalczanie praktyk dyskryminacyjnych poprzez zapewnienie warunków mieszkaniowych i wspieranie Romów w poszukiwaniu alternatywnych, higienicznych warunków mieszkaniowych;

20.   wzywa rządy w regionach, w których występuje ludność romska, do podjęcia dalszych kroków, zgodnie z wcześniejszymi zobowiązaniami, mających na celu zatrudnienie romskich urzędników służby cywilnej na wszystkich szczeblach administracyjnych i decyzyjnych oraz do przydzielenia środków niezbędnych do skutecznego wykonywania zadań związanych z tymi stanowiskami;

21.   przyjmuje z zadowoleniem Inicjatywę Dekady Integracji Romów, której sygnatariuszami jest pięć krajów kandydujących i wzywa Komisje do współpracy w z tymi zainteresowanymi rządami dla opracowania odpowiedniego programu UE w zakresie finansowania realizacji tej inicjatywy;

22.   wzywa Komisję do publicznego zachęcania rządów krajowych do zapewnienia, że przedstawiciele Romów będą w pełni uczestniczyć w opracowaniu, realizacji i monitorowaniu programów finansowych wspierających Romów;

23.   wspiera ustawiczne przeobrażenia w obrębie instytucji UE zmierzające w kierunku wprowadzenia metody "Romowie dla Romów" opracowanej przez OBWE, w przyszłych procesach rekrutacji personelu na stanowiska zarówno dotyczące, jak i nie dotyczące Romów;

24.   wzywa partie polityczne, tak na szczeblu krajowym, jak i europejskim, do zrewidowania swoich struktur i procedur partyjnych w celu usunięcia wszelkich barier, które bezpośrednio lub pośrednio stoją na przeszkodzie uczestnictwu Romów oraz do takiego ukształtowania programów politycznych, które umożliwiłoby pełną integrację Romów z ich głównymi programami politycznymi i społecznymi;

25.   wzywa EUMC oraz, po jej utworzeniu, Europejską Agencję Praw Podstawowych, do poświęcenia większej uwagi zwalczaniu i niechęci wobec Cyganów i Romów w Europie oraz do przydzielenia niezbędnych środków na monitorowanie dyskryminacji rasowej i pogwałceń praw człowieka skierowanych przeciwko Romom;

26.   wzywa wszystkie Państwa Członkowskie do wspierania inicjatyw na rzecz wzmocnienia samoreprezentowania się Romów oraz aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym i społecznym, a także umożliwienia społecznym organizacjom romskim wysłuchania ich głosów;

27.   wzywa Komisję, aby poruszyła kwestię Romów na szczeblu ogólnoeuropejskim, w szczególności z krajami kandydującymi, ponieważ Romowie żyją we wszystkich częściach Europy;

28.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom Państw Członkowskich i krajów kandydujących.

(1) Międzynarodowy Dzień Romów ustanowiony został w roku 1971 w trakcie I Światowego Kongresu Romów. (2) Dz.U. L 180 z 19.7.2000, str. 22. (3) Dz.U. L 303 z 2.12.2000, str. 16. (4) "Karta Europejskich Partii Politycznych na rzecz społeczeństwa wolnego od rasizmu" jest inicjatywą Komitetu Doradczego UE ds. rasizmu i ksenofobii skierowaną do partii politycznych w Unii Europejskiej. Tekst został przyjęty przez Komitet w dniu 5 grudnia 1997 r. (5) Przewodniczący Komisji José Manuel Barroso podał do wiadomości tę inicjatywę w swoim przemówieniu w Parlamencie Europejskim w dniu 26 października 2004 r. Stwierdził on, iż zadaniem Grupy (której przewodniczyć będzie on sam) będzie monitorowanie wszelkich znaczniejszych inicjatyw i działań podejmowanych przez Komisję w tych dziedzinach, a także działanie w charakterze wiodącej siły politycznej. (6) Dz.U. L 230 z 21.8.1997, str. 19. (7) "Sytuacja Romów w rozszerzonej Europie", teksty zebrane i opublikowane przez DG ds. Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, 2004. (8) Teksty przyjęte, P6_TA(2005)0018. (9) Wygłoszona 17 marca 2005 r. przy okazji ogłoszenia "V Lizbońskiej karty wyników". (10) Dz.U. C 153 z 21.6.1989, str. 3