Indeks 
 Poprzedni 
 Następny 
 Pełny tekst 
Procedura : 2005/2008(INI)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury : A6-0140/2005

Teksty złożone :

A6-0140/2005

Debaty :

PV 07/06/2005 - 13

Głosowanie :

PV 08/06/2005 - 6.6

Teksty przyjęte :

P6_TA(2005)0228

Teksty przyjęte
PDF 447kWORD 138k
Środa, 8 czerwca 2005 r. - Strasburg
Ochrona mniejszości i polityka zwalczania dyskryminacji w rozszerzonej Europie
P6_TA(2005)0228A6-0140/2005

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie ochrony mniejszości i polityka walki z dyskryminacją w rozszerzonej Europie (2005/2008(INI))

Parlament Europejski,

-   uwzględniając cele rozwoju Unii Europejskiej jako obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, realizującego zasady swobód obywatelskich, demokracji, ochrony praw podstawowych oraz praworządności, określone w art. 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej,

-   uwzględniając zwłaszcza art. 13 Traktatu o Wspólnocie Europejskiej zobowiązujący Wspólnotę do zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, pochodzenie, rasę, religię, przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną; uwzględniając art. 63 TWE ustalający zakres polityki imigracyjnej i azylowej, w obrębie której promowana jest integracja obywateli z krajów spoza Unii Europejskiej oraz inne prawne podstawy działania Unii Europejskiej w tej dziedzinie,

-   uwzględniając Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, który dalej rozwija dotychczasowy dorobek, zwłaszcza przez włączenie Karty Praw Podstawowych, nadając tym samym jeszcze większe znaczenie idei praw podstawowych(1),

-   uwzględniając art. I-14 Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy określający dziedziny kompetencji dzielonych i który przyznaje Unii Europejskiej kompetencje w zakresie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości oraz praw człowieka, mając na uwadze, że prawa mniejszości stanowią podstawowy element ogólnych praw człowieka,

-   uwzględniając dyrektywę Rady 2000/43/WE z dnia 29 czerwca 2000 r. wprowadzającą w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne(2), dyrektywę Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy(3) oraz dyrektywę 2002/73/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 września 2002 r. zmieniającą dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy(4),

-   uwzględniając w szczególności Zieloną Księgę Komisji na temat równości i niedyskryminacji w rozszerzonej Unii Europejskiej (COM(2004)0379) oraz coroczne i tematyczne sprawozdania przyjęte przez Europejskie Centrum Monitorowania Rasizmu i Ksenofobii (EUMC),

-   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

-   uwzględniając sprawozdanie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Kultury, Młodzieży i Edukacji, Środków Przekazu i Sportu oraz Komisji Praw Kobiet i Równych Szans (A6-0140/2005),

A.   pamiętając, że istnieje różnica pomiędzy ochroną mniejszości a polityką zwalczania dyskryminacji; mając na uwadze, że równe traktowanie jest podstawowym prawem wszystkich obywateli, a nie przywilejem, oraz że tolerancja powinna być powszechną postawą wobec życia, a nie okazywaniem względów tylko wobec niektórych; stwierdzając w związku z tym, że wszelkie formy dyskryminacji muszą być zwalczane z równą intensywnością; przypominając, że mniejszości narodowe wnoszą wkład w bogactwo Europy,

B.   zważywszy, że w Unii Europejskiej każdy ma takie samo prawo i obowiązek bycia pełnym, aktywnym, zintegrowanym i równym wobec prawa członkiem społeczeństwa; zważywszy, że każdy jest przede wszystkim niepowtarzalną jednostką ludzką, a przynależność do mniejszości nigdy nie usprawiedliwi lub wytłumaczy ani wykluczenia, ani dyskryminacji, ani też decyzji o wycofaniu się ze społeczności,

Wymiar polityczny oraz pilna potrzeba polityki antydyskryminacyjnej i ochrony mniejszości

1.   uważa, że sprawą priorytetową dla rozszerzonej Unii liczącej 25 Państw Członkowskich i 450 milionów mieszkańców jest:

   - wzmocnienie więzi między narodami Unii a wzniosłym zamysłem, którego jest ona symbolem, przy jednoczesnym wzmocnieniu poczucia przynależności do Unii Europejskiej oraz poszanowaniu historii, kultury, indywidualnej tożsamości i odrębności,
   - uczynienie działania i i sprawowania władzy bardziej spójnym na szczeblu lokalnym, regionalnym, narodowym i unijnym zgodnie z zasadą pomocniczości,
   - terminowe wprowadzenie w życie istniejącego ustawodawstwa i dokonanie w ten sposób transpozycji dyrektyw w tym zakresie;
   - przestrzeganie zasady zaufania zawartej w rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie komunikatu Komisji dotyczącego art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej: Przestrzeganie i wspieranie podstawowych wartości Unii(5);

2.   przypomina, że w myśl art. 191 TWE partie polityczne na poziomie europejskim pełnią ważną rolę jako czynnik na rzecz integracji w obrębie Unii; dlatego wyraża zaniepokojenie rosnącą publiczną akceptacją głęboko rasistowskich, antysemickich, islamofobicznych oraz homofobicznych wypowiedzi i działań czołowych polityków i członków rządów; wzywa wszystkie partie polityczne do ponownego zaangażowania się w realizację Karty Europejskich Partii Politycznych na rzecz społeczeństwa wolnego od rasizmu, przyjętej w dniu 5 grudnia 1997 r., i podkreśla fakt, że podstawowymi warunkami wstępnymi dla partii politycznych odnośnie polityki integracyjnej wobec mniejszości są:

   - potrzeba należytej reprezentacji przy podejmowaniu decyzji politycznych,
   - potrzeba zagwarantowania równego traktowania mniejszości mając na względzie edukację, służbę zdrowia, usługi socjalne, wymiar sprawiedliwości oraz inne usługi publiczne;
   - potrzeba uwzględnienia przez Parlament Europejski różnorodności kulturowej i językowej UE i Państw Członkowskich (ponieważ liczba miejsc przypadająca na każde Państwo Członkowskie będzie się zmniejszać z każdym kolejnym rozszerzeniem);

3.   dostrzega fakt, iż sprawom mniejszości w Unii generalnie nie poświęcano do tej pory dostatecznej uwagi i że nadszedł czas, by zająć się nimi bliżej, aby zwiększyć skuteczność działań podejmowanych przez władze publiczne w tej dziedzinie; uważa, że w tym kontekście przyszła Agencja Praw Podstawowych musi odgrywać kluczową rolę;

4.   zaznacza, że niedawne i przyszłe rozszerzenia Unii prowadziły i będą prowadzić do powiększenia liczby Państw Członkowskich charakteryzujących się kulturową i językową różnorodnością; uważa zatem, że UE ma szczególny obowiązek chronić prawa mniejszości;

5.   podkreśla, że prawa mniejszości narodowych są integralną częścią podstawowych praw człowieka i uważa za konieczne dokonanie wyraźnego rozróżnienia pomiędzy mniejszościami (narodowymi), imigrantami i osobami ubiegającymi się o azyl;

6.   zachęca Komisję do stworzenia standardów politycznych w zakresie ochrony mniejszości narodowych mając na uwadze art. 4 ust. 2 Konwencji Ramowej w sprawie ochrony mniejszości narodowych (KROMN): "Strony zobowiązują się do przyjęcia, tam gdzie to konieczne, odpowiednich środków w celu popierania we wszystkich sferach życia ekonomicznego, społecznego, politycznego i kulturalnego pełnej i rzeczywistej równości pomiędzy osobami należącymi do mniejszości narodowej a osobami należącymi do większości. W tym względzie uwzględniają specyficzne warunki osób należących do mniejszości narodowych";

7.   wskazuje na brak spójności polityki wobec mniejszości - mimo że ochrona mniejszości stanowi część kryteriów kopenhaskich, nie ma standardu praw mniejszości w polityce Wspólnoty ani też wspólnotowej definicji, kogo można uznać za przedstawiciela mniejszości; zauważa też, że nie istnieje definicja mniejszości ani w Deklaracji ONZ o prawach osób należących do mniejszości narodowych, etnicznych, religijnych i językowych, ani też w KROMN; zaleca, by taka definicja opierała się na definicji, określonej w zaleceniu Rady Europy 1201(1993), "mniejszości narodowej" jako grupy osób w państwie, które:

   - przebywają na terytorium tego państwa,
   - od dawna utrzymują stałe i trwałe więzi z tym państwem,
   - wykazują odrębne cechy etniczne, kulturowe, religijne lub językowe,
   - są w dostatecznym stopniu reprezentowane, aczkolwiek ustępują pod względem liczebności pozostałej ludności danego państwa lub jednego z regionów tego państwa,
   - są motywowane troską o zachowanie tego, co stanowi o ich wspólnej tożsamości narodowej, łącznie z ich kulturą, tradycją, religią lub językiem;

8.   uważa, na podstawie przedstawionych wyżej sytuacji, że:

   - nie ma jednego rozwiązania umożliwiającego poprawę sytuacji wszystkich mniejszości we wszystkich Państwach Członkowskich,
   - należy ustalić pewne wspólne i minimalne cele dla władz publicznych w Unii Europejskiej, biorąc pod uwagę doświadczenia z przeszłości, szczególnie najlepsze praktyki oraz dialog społeczny prowadzony w wielu Państwach Członkowskich, oraz w oparciu o wdrożenie Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ, Międzynarodowej Konwencji ONZ w sprawie Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej oraz konwencji Rady Europy jak np. Konwencji Ramowej w sprawie ochrony mniejszości narodowych czy Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych oraz Protokołu nr 12 doEuropejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności; wzywa również do realizacji zasad rozwiniętych w kontekście OBWE, w szczególności zaleceń Lunda dotyczących efektywnego udziału mniejszości narodowych w życiu publicznym, zaleceń haskich w sprawie praw mniejszości narodowych do edukacji oraz zaleceń z Oslo dotyczących praw językowych mniejszości narodowych;

9.   zauważa, że Komisja uwzględniła już te standardy pod uwagę w kontekście kryteriów kopenhaskich(6) podczas negocjacji akcesyjnych z krajami Europy Środkowo-Wschodniej, Cyprem, Maltą oraz krajami aktualnie przystępującymi i kandydującymi;

10.   zwraca uwagę na fakt, że realizując politykę ochrony mniejszości i niedyskryminacji, Unia nie musi kwestionować struktury prawnej i konstytucyjnej Państw Członkowskich ani też zasady równości wobec prawa;

Słabe strony reakcji państw członkowskich na działania oparte na art. 13 TWE

11.   zauważa z niepokojem niezadawalający stan realizacji polityki zwalczania dyskryminacji; wzywa wszystkie Państwa Członkowskie do zaangażowania się w realizację polityki zwalczania dyskryminacji, zwłaszcza w związku z dyrektywą 2000/43/WE i dyrektywą 2000/78/WE oraz wzywa Komisję do umieszczenia wśród celów na Europejski Rok Równych Szans dla Wszystkich 2007 potrzeby znalezienia satysfakcjonującego rozwiązania problemów dotyczących:

   - spóźnionej lub niekompletnej transpozycji przez Państwa Członkowskie(7),
   - nietworzenia organów do spraw równości(8),
   - nieprzyjęcia należytych przepisów dotyczących statusu prawnego organizacji pozarządowych,
   - kształcenia i rozbudowy potencjału, mającymi pierwszorzędne znaczenie w procesie realizacji ustawodawstwa antydyskryminacyjnego (istnieje wyraźna potrzeba kształcenia sędziów, prawników, prawników zatrudnionych w organizacjach pozarządowych, itp w sprawach kluczowych postanowień i pojęć jak np definicji pośredniej i bezpośredniej dyskryminacji, ciężaru dowodowego, itd),
   - szerzenia informacji i zainicjowania kampanii na rzecz wzrostu świadomości, ponieważ dyrektywy wymagają, by Państwa Członkowskie informowały ludzi o postanowieniach ustawy antydyskryminacyjnej (zaangażowanie organizacji pozarządowych i partnerów społecznych jest niezbędne w procesie podnoszenia poziomu świadomości oraz dla zapewnienia potencjalnym ofiarom dyskryminacji dostępu do informacji na temat wszelkich możliwości zawartych w dyrektywach);

12.   zauważa znaczenie rozwoju mechanizmów zbierania danych dotyczących dyskryminacji rasowej w zgodzie z ustawodawstwem o ochronie danych, jako skutecznego medium identyfikacji, sprawowania nadzoru i dokonywania rewizji polityk i praktyki w zakresie zwalczania dyskryminacji rasowej i promowania równości rasowej;

13.   zauważa, że w wielu przypadkach prawo wspólnotowe wdrażane jest jedynie w ograniczonym zakresie, co wynika głównie z ignorowania struktur społecznych oraz nieufności i podejrzliwości ze strony części obywateli; uważa, że za pośrednictwem prawodawstwa, zbiorowych porozumień lub praktyki, Państwa Członkowskie powinny zachęcać pracodawców sektora publicznego i prywatnego do wspierania w sposób zaplanowany i systematyczny zasady równości i niedyskryminowania w miejscu pracy i w zakresie warunków pracy, dostępu do zatrudnienia, rozwoju kariery, płacy i szkolenia zawodowego;

14.   opowiada się za wspólnym stanowiskiem wobec kwestii równości i niedyskryminacji oraz upowszechnieniem tych pojęć w stosownych kierunkach polityki Unii Europejskiej; uważa, że celem jest zapewnienie, by Państwa Członkowskie w sposób skuteczny i właściwy rozwiązywały kwestie rosnącego zróżnicowania swoich społeczeństw;

15.   z zadowoleniem przyjmuje analizę wykonalności zaproponowaną we wspomnianej wyżej Zielonej Księdze jako ważny krok w kierunku ustalenia wspólnych standardów ochrony w całej UE oraz popiera dalsze ustawodawstwo UE promujące równość w dostarczaniu towarów i świadczeniu usług oraz zakazujące dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, wyznanie, orientację seksualną i wiek;

16.   uważa, że w kontekście globalizacji, gdzie aktywność ekonomiczna nie podlega ograniczeniom geograficznym a przepływ kapitału i pracowników osiągnął bezprecedensowe rozmiary, kwestii równości i eliminacji dyskryminacji nie można rozwiązywać wyłącznie z "europejskiego punktu widzenia"; zauważa, że ogromna ilość produktów na rynkach światowych jest często wynikiem nadmiernego wykorzystywania pracowników (co prowadzi do nielegalnej imigracji) i że bardziej rozwinięte regiony (USA, UE) "importują" ludzkie zasoby naukowe ze słabiej rozwiniętego Południa, uniemożliwiając im tym samym przezwyciężenie "zapóźnienia";

17.   uważa, że Unia powinna, w porozumieniu z Państwami Członkowskimi oraz posługując się istniejącymi podstawami prawnymi, przede wszystkim sprzyjać spójnej polityce integracyjnej poprzez przyjęcie środków legislacyjnych i zapewnienie wsparcia materialnego;

18.   zaznacza, że zgodnie z Programem Haskim należy eliminować przeszkody na drodze integracji obywateli krajów trzecich oraz wzywa do większej koordynacji polityk integracyjnych i inicjatyw UE w tej dziedzinie; wspólne podstawowe zasady spójnych europejskich ram integracyjnych powinny uwzględniać fakt, że integracja:

   - jest ciągłym dwustronnym procesem zachodzącym między legalnie osiadłymi obywatelami krajów trzecich a społeczeństwem przyjmującym,
   - uwzględnia polityki zwalczania dyskryminacji, ale i wykracza poza jej zakres,
   - zakłada poszanowanie elementarnych wartości Unii Europejskiej oraz podstawowych praw człowieka,
   - wymaga elementarnych umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym,
   - polega na częstym współdziałaniu i prowadzeniu dialogu międzykulturowego wśród wszystkich członków społeczeństwa w ramach wspólnych zgromadzeń i działań mających na celu pogłębienie wzajemnego rozumienia się,
   - dotyczy również szeregu obszarów polityki, w tym zatrudnienia i edukacji;
  

podziela pogląd Rady Europejskiej, że istnieje konieczność promowania zorganizowanej wymiany doświadczeń i informacji na temat integracji;

Mniejszości dyskryminowane z wielorakich przyczyn, w tym ze względu na rasę, pochodzenie etniczne, orientację seksualną, religię, niepełnosprawność oraz wiek

19.   z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania poczynione w komunikacie Komisji w sprawie równych szans dla osób niepełnosprawnych: Europejski plan działań (COM(2003)0650), który jest kontynuacją Europejskiego Roku Osób Niepełnosprawnych 2003, ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje też przyjęcie przez Komisję Europejskiego Planu Działań na rzecz osób niepełnosprawnych; wzywa do wzmocnienia celów i narzędzi Planu Działań w celu uwzględnienia zasad włączenia tematyki niepełnosprawności do głównego nurtu życia politycznego i społecznego, niedyskryminacji i dostępu do inicjatyw UE, szczególnie zaś inicjatyw ustawodawczych;

20.   ostrzega przed możliwymi dyskryminacyjnymi skutkami ubocznymi działań przeciwko przestępczości i terroryzmowi w związku z istniejącymi dowodami, że prawdopodobieństwo przeprowadzenia akcji policyjnych, kontroli tożsamości itp. jest w przypadku mniejszości etnicznych od pięciu do sześciu razy wyższe;

21.   wzywa instytucje Unii Europejskiej, Państwa Członkowskie, wszystkie demokratyczne europejskie partie polityczne, społeczeństwo obywatelskie i jego stowarzyszenia do:

   potępienia wszelkich aktów i przejawów zachowań antysemickich i antymuzułmańskich i antychrześcijańskich, powrotu teorii negujących Holocaust, zaprzeczania i banalizowania ludobójstw, zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych,
   - potępienia wszelkich przejawów nietolerancji i podsycania nienawiści rasowej oraz wszelkiego prześladowania i rasistowskich aktów przemocy,
   - potępienia wszelkich aktów przemocy mających źródło w religijnej czy rasowej nienawiści lub nietolerancji, łącznie z bezczeszczeniem miejsc świętych i o znaczeniu religijnym,
   potępienia wszelkich aktów homofobicznej i transfobicznej przemocy, w tym molestowania, poniżania oraz słownego lub fizycznego znęcania się zarówno przez państwo, jak i osoby prywatne(9),
   - potępienia stanu rzeczy, w którym dyskryminacja z powodów religijnych i etnicznych w dalszym ciągu występuje na różnych płaszczyznach pomimo ważnych środków przyjętych przez Unię Europejską przy zastosowaniu art. 13 TWE; zwraca w związku z tym szczególną uwagę na dyskryminację przedstawicieli mniejszości przez sądy;

22.   potwierdza fakt, że dyskryminacja ze względów religijnych jest zabroniona; wzywa Państwa Członkowskie, kraje przystępujące i kandydujące do zapewnienia całkowitej wolności religijnej i równych praw dla wszystkich religii; jednocześnie potwierdza, że wolność religii nie usprawiedliwia dyskryminacji, na przykład w obszarze edukacji;

23.   zauważa utrzymujące się uprzedzenia i homofobię, które w dalszym ciągu przenikają sferę publiczną, i wzywa Unię do dalszego wywierania nacisku na wszystkie Państwa Członkowskie, by stosowały się do międzynarodowych i europejskich standardów w zakresie praw człowieka;

24.   odczuwa potrzebę przeciwdziałania rosnącej homofobii; zauważa z niepokojem nasilającą się przemoc wobec homoseksualistów, na przykład prześladowanie w szkołach i miejscach pracy, wyrażanie przepełnionych nienawiścią komentarzy przez przywódców religijnych i politycznych, ograniczony dostęp do służby zdrowia (np. wykluczenie z ubezpieczenia, ograniczona dostępność organów do przeszczepu) oraz ograniczony dostęp do rynku pracy; wzywa Komisję do wydania komunikatu dotyczącego ograniczeń swobody przemieszczania się w UE dla małżeństw homoseksualnych lub uznanych przez prawo par gejowskich;

25.   zauważa, że rosnące bezrobocie i ubóstwo, obserwowane w ostatnich latach wśród społeczeństw europejskich, doprowadziły do wytworzenia się szczególnej sytuacji cechującej się brakiem równości i dyskryminacją;

26.   zauważa wysoki odsetek bezrobocia wśród osób starszych i niepełnosprawnych związany z trudnościami, jakich doświadczają one w związku z dostępem do programów szkoleniowych i nowych możliwości zatrudnienia;

27.   wzywa partnerów społecznych do znacznego wysiłku w kierunku eliminacji dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność lub wiek oraz zapewnienia zdecydowanie lepszego dostępu do rynku pracy;

28.   wyraża przekonanie, że owe wysiłki powinny również promować dialog i współpracę między różnymi grupami społeczeństwa na szczeblach lokalnych i krajowych, w tym również dialog i współpracę między różnymi grupami kulturowymi, etnicznymi i religijnymi; zachęca Państwa Członkowskie do włączenia i konsultacji zainteresowanych stron przy opracowywaniu ustaw antydyskryminacyjnych;

29.   wzywa Radę i Komisję oraz władze Państw Członkowskich na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym do koordynacji działań na rzecz zwalczania wszelkich form dyskryminacji, łącznie z zachowaniami antysemickimi, islamofobicznymi/antymuzułmańskimi lub antyromskimi, romofobią i islamofobią oraz atakami na grupy mniejszościowe, w tym Romów, osoby z państw trzecich i bezpaństwowców, w celu obrony zasad tolerancji i niedyskryminacji oraz propagowania integracji społecznej, gospodarczej i politycznej wszystkich osób przebywających na obszarze Unii;

30.   wzywa Państwa Członkowskie, by zrobiły wszystko w celu zagwarantowania skutecznego włączenia dzieci uchodźców, osób ubiegających się o azyl i imigrantów do systemów szkolnictwa;

Dyskryminacja ze względu na przynależność do danej płci

31.   wskazuje na fakt, że mimo obowiązującego ustawodawstwa w zakresie zwalczania dyskryminacji kobiety są nadal dyskryminowane w wielu sferach życia codziennego;

32.   zauważa z głębokim rozczarowaniem, że po ćwierćwieczu realizacji polityk równego traktowania rozbieżność płac osób odmiennych płci praktycznie wcale nie została zlikwidowana; wzywa Komisję do przedstawienia sprawozdania na temat stanu rozbieżności płac w każdym z Państw Członkowskich przed końcem 2005 roku;

33.   podkreśla, że chociaż poczyniono postępy w zakresie zatrudniania kobiet i mimo że legitymują się one wysokim poziomem wykształcenia, to ich zarobki nadal są mniejsze niż zarobki mężczyzn pracujących na tym samym stanowisku, a pracodawcy traktują je z podejrzliwością ze względu na możliwość zajścia w ciążę i macierzyństwo; zwraca również uwagę na przypadki molestowania seksualnego, na które trudno jest kobietom złożyć skargę z obawy przed publicznym poniżeniem lub zwolnieniem z pracy;

34.   podkreśla wagę, jaką ma skupienie się na aspekcie społeczno-kulturowej tożsamości płci w odniesieniu do wszystkich dyskryminowanych grup, ponieważ kobiety w tych grupach często borykają się ze szczególnego rodzaju problemami;

35.   wzywa UE oraz Państwa Członkowskie do opracowania metodologii badania współzależności między przynależnością etniczną a społeczno-kulturową tożsamością płci oraz identyfikowania różnych form dyskryminacji oraz ich wpływu na kobiety i dziewczęta w celu wykorzystania tej metodologii jako podstawy projektowania i wdrażania instrumentów prawnych, polityk i programów;

36.   zwraca uwagę na fakt, że kobiety należące do mniejszości narodowych (zwłaszcza zaś do mniejszości romskiej i Sinti) oraz imigrantki są poddawane różnorodnym formom dyskryminacji, które wymagają spójnego stanowiska politycznego;

37.   wzywa Państwa Członkowskie i Komisję do potraktowania ze szczególną uwagą kobiet należących do mniejszości narodowych i religijnych, ponieważ są one często ofiarami dyskryminacji nie tylko ze strony przeważającej ludności, lecz również ze strony członków własnej mniejszości; uważa, że Państwa Członkowskie powinny podjąć działania i środki w celu ochrony praw tych kobiet; takie środki mogłyby obejmować stałe informowanie kobiet należących do mniejszości o prawach gwarantowanych we Wspólnocie i ustawodawstwie narodowym każdemu, a zwłaszcza kobietom;

Społeczność Romów

38.   uważa, że społeczność ta wymaga szczególnej ochrony, ponieważ w związku z rozszerzeniem Unii jest jedną z najliczniejszych mniejszości w UE i, jako społeczność, historycznie była i do dziś jest spychana na margines oraz hamowana w rozwoju w niektórych kluczowych dziedzinach życia; zauważa też, że kultura Romów, ich historia i język są często pomijane lub szkalowane;

39.   zauważa, że Romowie spotykają się z segregacją rasową w edukacji i często są niesłusznie umieszczani w szkołach dla umysłowo niepełnosprawnych, dyskryminuje się ich przy przyznawaniu mieszkań, dostępie do służby zdrowia i świadczeniu usług publicznych; stanowią oni wysoki odsetek bezrobotnych, ich prawa są często kwestionowane przez władze publiczne i nie są dostatecznie reprezentowani politycznie;

40.   przyjmuje z zadowoleniem publikację wspomnianej wyżej Zielonej Księgi poruszającej problemy, z którymi stykają się Romowie w rozszerzonej UE, organizację warsztatów dla władz narodowych na temat wykorzystania funduszy strukturalnych na rzecz pomocy Romom i innym pokrzywdzonym grupom oraz realizację konkretnego programu szkoleniowego Komisji dla członków społeczności Romów; aczkolwiek jest zdania, że najbardziej oczywiste przejawy dyskryminacji mogłyby być rozwiązywane również poprzez:

   - realizację wspólnych projektów integracyjnych między Państwami Członkowskimi, w których mieszkają członkowie tej społeczności, mających na celu rozwiązanie w ciągu 10 lat kwestii najbardziej oczywistych przejawów dyskryminowania Romów,
   - promowanie wspólnych projektów finansowanych ze źródeł Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
   - upowszechnianie znajomości języka krajów, które zamieszkują członkowie tej społeczności, oraz wspieranie ochrony romskiego języka i dziedzictwa jako sposób wzmacniania ich własnej kultury i wizerunku,
   - ułatwienie dostępu do zatrudnienia, mieszkań, świadczeń socjalnych i emerytalnych;

Nowi i osiadli imigranci

41.   uważa, że nowi imigranci mogą spotykać się z określonymi formami dyskryminacji, które różnią się pod pewnymi względami od dyskryminacji, jakiej doświadczają obywatele Unii Europejskiej wywodzący się z etnicznych mniejszości zamieszkujących na stałe obszar Unii Europejskiej od drugiego, trzeciego i czwartego pokolenia;

42.   uważa za istotne rozróżnienie pomiędzy mniejszościami pochodzenia imigracyjnego oraz tradycyjnymi, narodowymi i etnicznymi mniejszościami, autochtonicznie występującymi na zamieszkiwanym przez siebie terytorium;

43.   uważa, że najpilniejszą potrzebą mniejszości pochodzenia imigracyjnego jest jak najszybsza integracja ze społeczeństwem, łącznie z dalszym upraszczaniem przez Państwa Członkowskie procedur naturalizacyjnych przy jednoczesnym zapewnieniu integracji nie przyjmującej charakteru niepożądanej asymilacji ani nie podważającej tożsamości grupowej osób zamieszkujących swoje terytorium; uważa, że równie ważne jest uznanie prawa każdej osoby urodzonej i mieszkającej w Państwie Członkowskim do obywatelstwa;

Mniejszości językowe

44.   uważa, że szczególną uwagę należy poświęcić grupom należącym do mniejszości językowych oraz wzywa Komisję i Państwa Członkowskie do traktowania ich zgodnie z zasadami zawartymi w Europejskiej Karcie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych, KROMN oraz wspomnianymi wyżej zaleceniami haskimi i zaleceniami Lunda;

Tradycyjne lub etniczne mniejszości zamieszkujące terytorium Państwa Członkowskiego

45.   uważa, że efektywny udział w procesie decyzyjnym oparty na zasadach pomocniczości i samorządności jest jednym z najbardziej skutecznych sposobów rozwiązywania problemów społeczności tradycyjnych mniejszości zaraz za najlepszymi praktykami istniejącymi w obrębie Unii; zachęca Państwa Członkowskie, które dotąd nie ratyfikowały KROMN, by uczyniły to bezzwłocznie;

46.   uważa, że społeczności tradycyjnych mniejszości narodowych mają specyficzne potrzeby, różne od potrzeb innych grup mniejszościowych, na których to potrzebach polityka publiczna powinna koncentrować się w większym stopniu; uważa też, że sama Unia musi zająć się tymi potrzebami w bardziej właściwy sposób, ponieważ wraz z rozszerzeniem znacznie wzrosła liczba takich społeczności w Unii;

Bezpaństwowcy przebywający stale w Państwie Członkowskim

47.   uważa, że osoby, które nie posiadają obywatelstwa żadnego państwa i przebywają stale w Państwie Członkowskim stoją w obliczu wyjątkowej sytuacji w UE; wzywa też zainteresowane Państwa Członkowskie do wszelkich możliwych działań, aby zachęcić te osoby do przyjęcia obywatelstwa danego kraju, tak aby mogły w pełni korzystać z praw, jakie daje obywatelstwo UE;

48.   wzywa Państwa Członkowskie do stosowania zasady efektywnego uczestnictwa mniejszości narodowych w życiu publicznym zgodnie z art. 15 KROMN i zaleceniami Lunda w sprawie społeczności bezpaństwowców żyjących na ich terytorium, jako klucza do ich integracji; wzywa też do uproszczenia i przyspieszenia procesu naturalizacyjnego w celu jak najszybszego nadania obywatelstwa większości osób, które jeszcze go nie posiadają;

Niezbędne kroki legislacyjne poprzedzające wejście w życie Traktatu Konstytucyjnego

49.   pragnie podziękować Komisji za jej pracę nad art. 13 i zachęca ją do dalszej realizacji spójnej ogólnej strategii wobec problemów nękających mniejszości w Unii poprzez dalsze wprowadzanie w życie istniejącego ustawodawstwa antydyskryminacyjnego oraz rozważanie możliwości podjęcia dalszych działań opierających się na nastepujących artykułach Traktatu:

   a) art. 13 dotyczącym polityki zwalczania dyskryminacji; na tej podstawie prawnej, która w sposób najszerszy dotyczy spraw ochrony mniejszości, Unia mogłaby w oparciu o własne doświadczenie rozwijać inicjatywy, które zostały już wdrożone, oraz wzmocnić niektóre artykuły KROMN, jak np art. 3 ust. 1, art. 4 ust. 2 i 3 oraz art. 6 i 8 tejże konwencji,
   b) art. 18 TWE dotyczącym swobody przepływu osób i prawa pobytu, który mógłby stać się mocną podstawą dla ułatwienia przepływu osób należących do mniejszości, zapobiegając w ten sposób ich izolacji, tworzeniu nowych "gett" czy wymuszonej asymilacji,
   c) art. 49, 95 i 151 TWE, które mogłyby stanowić w Unii silną podstawę gwarancji zasad zawartych w art. 9 KROMN, takich jak wolność słowa oraz prawo nieskrępowanego dostepu do mediów,
   d) art. 65 TWE i 31 TUE dotyczących współpracy i pomocy sądowej oraz art. 10 ust. 3 KROMN, które mają bezwzględnie priorytetowe znaczenie dla członka mniejszości ubiegającego się o pomoc przy postępowaniach cywilnych lub karnych,
   e) art. 62 TWE dotyczącym polityki migracyjnej, która sześć lat po wejściu w życie Traktatu Amsterdamskiego wciąż pozostaje niezrealizowana (należy uwzględnić potrzebę integracji legalnych imigrantów ze społeczeństwem),
   f) art. 137 ust. 1 lit. g), h), i) oraz j) dotyczącym zatrudnienia obywateli krajów trzecich, integracji osób wykluczonych z rynku pracy oraz zwalczania wykluczenia społecznego, który stanowiłby silną podstawę dla nowych inicjatyw skierowanych do mniejszości,
   g) art. 149 TWE dotyczącym ułatwienia dostępu do edukacji, który mógłby przyczynić się, poprzez edukację, do pogłębienia społecznej integracji mniejszości, jak stanowią art. 12 i 14 KROMN,
   h) art. 151 i 163 TWE dotyczących kultury i badań naukowych, które mogłyby mieć znaczenie przy tworzeniu wspólnych programów dla mniejszości w tych dziedzinach (jak ustanowiono w art. 12 KROMN);

50.   wzywa Radę do dalszej pracy na rzecz osiągnięcia porozumienia w sprawie wniosku Komisji dotyczącego Decyzji Ramowej Rady w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii(10); uważa, że Decyzja Ramowa stanowi ważny krok w kierunku ustalenia ram karania aktów przemocy rasistowskiej/ksenofobicznej jako przestępstwa w krajach Unii Europejskiej oraz uznania motywów rasistowskich i ksenofobicznych za okoliczności obciążające prowadzące do surowszych wyroków; przywołuje stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 4 lipca 2002 r.(11), przychylające się do wniosku; z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z dnia 24 lutego 2005 r. dotyczącą ponownego rozważenia tkwiącej wcześniej w impasie Decyzji Ramowej,

Przyszłe środki finansowe i gospodarcze

51.   uważa, że Unia powinna uzupełniać działania Państw Członkowskich na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym za pomocą adekwatnego finansowania:

   - opracowując szczegółową strategię walki z dyskryminowaniem mniejszości przy pomocy funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz inicjatywy wspólnotowej EQUAL w szczególności,
   - tworząc nowe projekty pilotażowe oraz sieci solidarności w oparciu o artykuły traktatowe, o których mowa w art. 50, i stosowne inicjatywy wobec krajów trzecich, z których pochodzą mniejszości;
   włączając zagadnienia niedyskryminacji do funduszy strukturalnych, a w szczególności do EFS, oraz aktywnie promując EFS jako instrument wdrożenia dyrektyw 2000/78/WE i 2000/43/WE,
   ponownie włączając finansowanie inicjatyw międzynarodowych w zakresie niedyskryminacji i integracji społecznej do projektu ustanowienia programu PROGRESS (COM(2004)0488),
   ułatwiając organizacjom pozarządowym reprezentującym interesy osób, do których odnosi się art. 13 TWE, korzystanie z funduszy strukturalnych, a zwłaszcza EFS,
  

zachęca w tym kontekście Państwa Członkowskie do scedowania niektórych uprawnień do podejmowania decyzji dotyczących funduszy strukturalnych na rzecz władz regionalnych i lokalnych zgodnie z kierunkiem unijnej polityki decentralizacyjnej;

Środki realizacji i mechanizm sprawowania nadzoru

52.   z zadowoleniem przyjmuje ostatnie inicjatywy Komisji w tej dziedzinie, a mianowicie:

   - powołanie przez Przewodniczącego Komisji Grupy Komisarzy do spraw praw podstawowych, która musi odgrywać kluczową rolę w przyczynianiu się do ochrony mniejszości i zwalczania dyskryminacji,
   - powołanie wewnętrznego zespołu skupiającego przedstawicieli 14 różnych służb Komisji;

53.   wzywa do gromadzenia danych na temat bezpośredniej i pośredniej dyskryminacji (np. odsetka osób należących do mniejszości narodowych wśród osób zagrożonych ubóstwem, zatrudnionych i bezrobotnych, poziomu ich wykształcenia, etc.) w celu zapewnienia właściwej informacji zwrotnej odnośnie skuteczności polityki Państw Członkowskich w zakresie zwalczania dyskryminacji i ochrony mniejszości;

54.   wzywa Państwa Członkowskie do włączenia wymiaru społeczno-kulturowej tożsamości płci do swoich planów działania na rzecz wyeliminowania rasizmu, dyskryminacji rasowej, ksenofobii i powiązanej z nią nietolerancji, a w szczególności do opracowania wytycznych i wskaźników uwzględniających społeczno-kulturową tożsamość płci i pod jej kątem opracowanych, oraz do korzystania na wszystkich poziomach z danych z podziałem według płci;

55.   domaga się powołania w ramach instytucji ochrony porządku publicznego Państw Członkowskich, państw przystępujących i kandydujących wyspecjalizowanych jednostek do walki z przypadkami naruszeń prawa na tle rasowym i działalnością grup rasistowskich; powyższe jednostki miałyby obowiązek stworzenia systemów monitorowania, klasyfikacji, rejestracji i dalszego śledzenia zgłoszonych przypadków rasizmu; zaleca dalszy rozwój wytycznych w kierunku zbierania danych na temat przypadków rasizmu przez EUMC zgodnie z zabezpieczeniami związanymi z ochroną danych i przy ścisłej współpracy z instytucjami ochrony porządku publicznego, takimi jak policja czy prokuratura; zachęca do rozwijania alternatywnych mechanizmów zbierania danych, takich jak sondaże opinii dotyczące przestępstw rasistowskich;

56.   wzywa Państwa Członkowskie do zapewnienia, by osoby zajmujące się świadczeniem usług publicznych i doradztwem były świadome specyficznych kwestii dotyczących mniejszości etnicznych i imigrantek oraz by przeszły one szkolenie w zakresie walki z rasizmem, uwzględniające także perspektywę społeczno-kulturowej tożsamości płci;

57.   potwierdza przekonanie, że pamięć i edukacja stanowią podstawę starań zmierzających do usunięcia w przeszłość nietolerancji, dyskryminacji i rasizmu, i wzywa Radę, Komisję i Państwa Członkowskie do wytężonej walki z wszystkimi formami dyskryminacji poprzez:

   - zwiększanie zdolności zapobiegania i skutecznego reagowania na przejawy dyskryminacji, w szczególności poprzez wzmocnienie środków działania organizacji jak i przez wspieranie wymiany informacji, dobrej praktyki oraz współpracy na szczeblu europejskim przy jednoczesnym uwzględnieniu specyficznych cech różnych form dyskryminacji;
   - promowanie i rozpowszechnianie wartości i działań leżących u podstaw walki z dyskryminacją, łącznie z wykorzystaniem kampanii na rzecz wzrostu świadomości społecznej, ponieważ uważa, że zapobieganie dyskryminacji jest równie ważne jak jej zwalczanie;
   - zachęcanie do kształcenia nauczycieli w taki sposób, by ułatwić im zarówno wykształcenie potrzeby zwalczania rasizmu, antysemityzmu i nietolerancji, jak również dostrzegania korzyści wynikających z różnorodności kulturowej, szczególnie zaś z imigracji;

58.   wzywa Państwa Członkowskie do wprowadzenia ustawodawstwa zwalczającego dyskryminację, łącznie ze środkami uwzględniającymi wymiar społeczno-kulturowej tożsamości płci, o których mowa w art. 13 Traktatu WE;

59.   jest przekonany, że w duchu zasady pomocniczości powinna istnieć bliska współpraca między przedstawicielami mniejszości a instytucjami lokalnymi, regionalnymi, krajowymi i europejskimi; uważa, że taka współpraca powinna być oparta na:

   - przejrzystym ustaleniu standardów, by umożliwić sprawdzenie, czy podjęte działania spełniają określone uprzednio standardy,
   - otwartej metodzie koordynacji, łączącej różne władze Państw Członkowskich i przedstawicieli instytucji europejskich, oraz wymianie dobrych praktyk;

60.   biorąc pod uwagę art. 262 oraz 265 TWE, zwraca się stosownie z prośbą do Komitetu Regionów i Europejskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego o wydanie opinii na temat poruszonych w niniejszej rezolucji zagadnień dotyczących ochrony mniejszości oraz polityki zwalczania dyskryminacji; zachęca obydwa Komitety do wydania takiej opinii do połowy 2006 r. oraz do skoncentrowania się na konkretnej roli, jaką mogłyby odgrywać władze lokalne i regionalne oraz różne społeczne i gospodarcze elementy składowe zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego;

61.   uważa, że Agencja Praw Podstawowych powinna w sposób bezwzględnie priorytetowy stać się pożytecznym narzędziem współpracy z instytucjami europejskimi, w bliskim porozumieniu z narodowymi instytucjami zajmującymi się prawami podstawowymi; sądzi, że Agencja powinna także sprawować kontrolę nad wpływem polityk opisanych w tejże rezolucji oraz regularnie składać sprawozdania w Parlamencie Europejskim i parlamentach narodowych;

62.   zachęca Komisję do rozpoczęcia przeglądu stosowania dyrektyw 2000/43/WE i 2000/78/WE w celu wzmocnienia antydyskryminacyjnych środków Unii Europejskiej oraz zorganizowania walnej konferencji skupiającej wszystkie zaangażowane strony, a zwłaszcza polityków i reprezentantów instytucji publicznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz organizacji pozarządowych oraz stowarzyszeń działających na tym polu;

o
o   o

63.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom Państw Członkowskich oraz krajów przystępujących i kandydujących, Europejskiemu Komitetowi Społeczno-Ekonomicznemu i Komitetowi Regionów.

(1) W chwili gdy Traktat ustanawiający Konstytucję wejdzie w życie, określenie "mniejszości" po raz pierwszy pojawi się w prawie pierwotnym w dwóch postanowieniach: w art. 21 Karty (art. II-81 Konstytucji), zakazującym wszelkiej dyskryminacji na gruncie "przynależności do mniejszości narodowej"; w art. I-2 Konstytucji odnoszącym się do "praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości" jako jednej z wartości, na których "Unia opiera się". Konstytucja stanowi także, że Unia musi "zwalczać wykluczenie społeczne i dyskryminację oraz wspierać sprawiedliwość i ochronę socjalną, równość kobiet i mężczyzn, solidarność między pokoleniami i ochronę praw dziecka (art. I-3 ust. 3 akapit 2).
(2)2 Dz.U. L 180 z 19.7.2000, str. 22.
(3)3 Dz.U. L 303 z 2.12.2000, str. 16.
(4)1 Dz.U. L 269 z 5.10.2002, str. 15.
(5)2 Dz.U. C 104 E z 30.4.2004, str. 408.
(6) Jedno z trzech kryteriów kopenhaskich dotyczy stabilnej demokracji, praworządności, praw człowieka oraz poszanowania i ochrony mniejszości.
(7)1 Komisja wszczęła już przeciwko kilku Państwom Członkowskim procedury w sprawie braku informacji o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy 2000/43/WE i 2000/78/WE. Oczekuje się, że dalsze procedury w sprawie naruszeń za "niedostosowanie się" (niepełna lub niewłaściwa transpozycja) zostaną wszczęte wkrótce.
(8)2 Komisja wyraża zniepokojenie brakiem utworzenia funkcjonujących organów ds. równości wymaganych przez dyrektywę 2000/43/WE, w kilku Państwach Członkowskich. Tam, gdzie powołano takie organy, istnieją w kilku przypadkach obawy co do ich niezależności i możliwości efektywnego działania.
(9)1 Przykładami przemocy na tle homofobicznej nienawiści są: sprawa bomby gwoździowej w Londynie (1999), ataki na parady homoseksualistów LGBT w Polsce i Bośni (2004) i okrutny napad na Sebastiana Nouchet, którego spalono żywcem w jego rodzinnej miejscowości we Francji (2004).
(10)1 Dz.U. C 75 E z 26.3.2002, str. 269.
(11)2 Dz.U. C 271 E z 12.11.2003, str. 558.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności