Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου που τροποποιεί, με σκοπό την προσαρμογή στην τεχνική πρόοδο, το Παράρτημα της οδηγίας 2002/95/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (COM(2005)0241)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής (COM(2005)0241),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/11/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Φεβρουαρίου 2003, για την 24η τροποποίηση της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τους περιορισμούς κυκλοφορίας στην αγορά και χρήσεως ορισμένων επικίνδυνων ουσιών και παρασκευασμάτων (πενταβρωμοδιφαινυλαιθέρας, οκταβρωμοδιφαινυλαιθέρας)(1),
– έχοντας υπόψη την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή(2),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 95, παράγραφος 3, της Συνθήκης ΕΚ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 81 του Κανονισμού του,
A. εκτιμώντας ότι ένας από τους στόχους της οδηγίας 2002/95/ΕΚ(3) είναι η συμβολή στην προστασία της ανθρώπινης υγείας και στην περιβαλλοντικώς ορθή αξιοποίηση και διάθεση των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού· επισημαίνοντας ότι το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής περιορίζει, από την 1η Ιουλίου 2006, τη χρήση ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε νέα είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού που θα διατίθενται στην αγορά, εκτός εάν εξαιρούνται στο παράρτημα της οδηγίας,
Β. εκτιμώντας ότι, στις 19 Απριλίου 2005, η επιτροπή που θεσπίστηκε σύμφωνα με το άρθρο 7 της οδηγίας 2002/95/ΕΚ, δεν υιοθέτησε ευνοϊκή γνώμη υπέρ του σχεδίου απόφασης της Επιτροπής προς τροποποίηση του παραρτήματος της οδηγίας 2002/95/ΕΚ με τη διαγραφή αξιολόγησης προτεραιότητας συγκεκριμένων ειδών και με την πρόσθεση δύο νέων εξαιρέσεων στο παράρτημα (του δέκα-BDE σε πολυμερικές εφαρμογές και του μολύβδου ως στοιχείου κράματος στον χαλκό για κάλυκες και σωλήνες)· ότι στις 8 Ιουνίου 2005 το Κοινοβούλιο παρέλαβε πρόταση της Επιτροπής για απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση του παραρτήματος της οδηγίας 2002/95/ΕΚ κατά τον ίδιο τρόπο,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 5, παράγραφος 5, της απόφασης 1999/468/ΕΚ ορίζει το δικαίωμα του Κοινοβουλίου να εγκρίνει ψήφισμα με το οποίο θα ενημερώνει το Συμβούλιο ότι η πρόταση της Επιτροπής "υπερβαίνει τις εκτελεστικές αρμοδιότητες που προβλέπονται από τη βασική πράξη",
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 2002/95/ΕΚ επιτρέπει την υιοθέτηση τροποποιήσεων που είναι αναγκαίες για την προσαρμογή του παραρτήματος στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο μέσω της επιτροπολογίας· ότι το άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο β) της οδηγίας 2002/95/ΕΚ προβλέπει τη δυνατότητα εξαίρεσης επικίνδυνων ουσιών από την απαγόρευση, εάν η αντικατάστασή τους με ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις δεν είναι εφικτή(4)· εκτιμώντας ότι το άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο β) της οδηγίας 2002/95/ΕΚ ορίζει τα μοναδικά κριτήρια που μπορούν να ληφθούν υπόψη για την πιθανή προσθήκη εξαιρέσεων στο παράρτημα μέσω της επιτροπολογίας,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογική σκέψη 2 της προτεινόμενης απόφασης επικαλείται ότι ορισμένα υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες θα πρέπει να εξαιρεθούν από την απαγόρευση, καθώς "η εξάλειψη ή η υποκατάσταση των εν λόγω επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα συγκεκριμένα υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία εξακολουθούν να είναι ανέφικτες'· εκτιμώντας ότι αρκετές μελέτες έχουν αποδείξει το αντίθετο, δηλαδή ότι υπάρχουν ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις αντί του δέκα-BDE, το οποίο εμπίπτει στο άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2002/95/ΕΚ, για πολλές, εάν όχι όλες, τις πολυμερικές εφαρμογές σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογική σκέψη 3 της προτεινόμενης απόφασης επικαλείται ότι "καθώς η αξιολόγηση κινδύνου του δέκα-BDE (...) έχει δείξει ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει ανάγκη για μέτρα μείωσης των κινδύνων για τους καταναλωτές (...), το δέκα-BDE μπορεί να εξαιρεθεί από τις απαιτήσεις του άρθρου 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2002/95/ΕΚ'· επισημαίνοντας ότι, για τη λήψη γενικών νομοθετικών μέτρων στην ΕΕ, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όλα τα τμήματα επιστημονικής αξιολόγησης κινδύνων καθώς και η γνώμη της αρμόδιας επιστημονικής επιτροπής· εκτιμώντας ότι στο άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο β) της οδηγίας 2002/95/ΕΚ δεν συμπεριλαμβάνονται, ωστόσο, αξιολογήσεις κινδύνων, αυτές καθαυτές, για ουσία απαριθμούμενη στο άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2002/95/ΕΚ και, επομένως, δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως δικαιολογία για την τροποποίηση του παραρτήματος μέσω της επιτροπολογίας· επισημαίνοντας ότι μια τέτοια αναθεώρηση χρήζει νομοθετικής πρότασης σύμφωνα με το άρθρο 251 της Συνθήκης,
Ζ. εκτιμώντας ότι, υπό την επιφύλαξη του μη παραδεκτού της αξιολόγησης κινδύνων στη διαδικασία επιτροπολογίας, η προτεινόμενη απόφαση αγνοεί τα αποτελέσματα της επιπρόσθετης αξιολόγησης περιβαλλοντικών κινδύνων του Μαΐου 2004, η οποία απέδειξε ότι το δέκα-BDE έχει υψηλή υπολειμματική δράση και παρουσίασε στοιχεία για την ευρεία παρουσία του σε κύρια αρπακτικά και στην Αρκτική, για νευροτοξικές επιπτώσεις, πρόσληψη της ουσίας από θηλαστικά σε εργαστηριακές μελέτες και πιθανή δημιουργία ακόμη πιο τοξικών και συσσωρευτικών προϊόντων όπως, μεταξύ άλλων, συγγενών χαμηλής βρωμίωσης δυφαινυλαιθέρων· εκτιμώντας ότι το εμπόριο και η χρήση όλων των διαθέσιμων στην αγορά συγγενών χαμηλής βρωμίωσης δυφαινυλαιθέρων απαγορεύτηκε από την οδηγία 2003/11/ΕΚ από την 15η Αυγούστου 2004,
Η. εκτιμώντας ότι η προτεινόμενη απόφαση έρχεται σε αντίθεση με τη γνώμη που διατύπωσε η Επιστημονική Επιτροπή για τους Κινδύνους της Υγείας και του Περιβάλλοντος, της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 18 Μαρτίου 2005, όπου συνιστά μετ' επιτάσεως περαιτέρω μείωση των κινδύνων βάσει της ανωτέρω αναφερόμενης αξιολόγησης των κινδύνων,
Ι. εκτιμώντας ότι η προτεινόμενη απόφαση ματαιώνει έναν από τους στόχους της οδηγίας 2002/95/ΕΚ και έρχεται σε αντίθεση με τη ρητή θέληση των συννομοθετών, όπως διατυπώθηκε στην αιτιολογική σκέψη 6 της οδηγίας 2003/11/ΕΚ, με την οποία το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ζήτησαν περαιτέρω μέτρα μείωσης των κινδύνων για το δέκα-BDE, χωρίς καθυστέρηση, εκτός εάν η περαιτέρω αξιολόγηση των κινδύνων οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι το δέκα-BDE δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας· επισημαίνοντας ότι η επιπρόσθετη αξιολόγηση των κινδύνων παρέχει, αντιθέτως, περαιτέρω ανησυχητικά στοιχεία,
1. θεωρεί ότι η Επιτροπή δεν έπραξε σύμφωνα με το άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο β) της οδηγίας 2002/95/ΕΚ και, επομένως, υπερέβη τις εκτελεστικές εξουσίες που προβλέπει η οδηγία·
2. ζητεί από το Συμβούλιο να αντιταχθεί στην πρόταση, εφόσον η Επιτροπή δεν την τροποποιήσει αφαιρώντας το τμήμα της που αφορά το δεκα-BDE·
3. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, καθώς και στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.
Το άρθρο 5, παράγραφος 1, στοιχείο β), της οδηγίας 2002/95/ΕΚ προβλέπει την "εξαίρεση υλικών και κατασκευαστικών στοιχείων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού από το άρθρο 4, παράγραφος 1, εφόσον η εξάλειψη ή υποκατάστασή τους με αλλαγές στο σχεδιασμό ή με υλικά και κατασκευαστικά στοιχεία που δεν απαιτούν τη χρησιμοποίηση υλικών ή ουσιών που αναφέρονται στην εν λόγω παράγραφο είναι τεχνικώς ή επιστημονικώς ανέφικτη ή εάν οι αρνητικές επιπτώσεις της υποκατάστασης για το περιβάλλον, την υγεία ή/και την ασφάλεια των καταναλωτών ενδέχεται να είναι σημαντικότερες από τα πλεονεκτήματά της για το περιβάλλον, την υγεία ή/και την ασφάλεια των καταναλωτών".