Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την παγκόσμια έκκληση για δράση κατά της φτώχειας: πώς θα θέσουμε τη φτώχεια στο περιθώριο της ιστορίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την "πενταμελή ομάδα κατά της πείνας" που σχηματίστηκε κατά την Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για δράση κατά της φτώχειας, απόρροια της οποίας υπήρξε η παγκόσμια έκκληση για δράση κατά της φτώχειας που δρομολόγησε ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα στο πλαίσιο του Παγκοσμίου Κοινωνικού Φόρουμ τον Ιανουάριο του 2005,
– έχοντας υπόψη τη Δήλωση της Νέας Υόρκης για τη Δράση κατά της πείνας και της φτώχειας της 20ής Σεπτεμβρίου 2004, που υπεγράφη από 111 εθνικές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετηρίδας (ΑΣΧ) και την επικείμενη εκδήλωση υψηλού επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για την αξιολόγηση της προόδου προς την επίτευξη των στόχων αυτών, τον Σεπτέμβριο του 2005,
– έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής COM(2005)0132, COM(2005)0133 και COM(2005)0134, της 12ης Απριλίου 2005, σχετικά με την επιτάχυνση της προόδου για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Χιλιετηρίδας,
– έχοντας υπόψη τη σύνοδο του Συμβουλίου Ανάπτυξης που πραγματοποιήθηκε το Μάιο 2005,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οικονομική εξαθλίωση πλήττει πάνω από 1 δισεκατομμύριο άτομα, ενώ στην Υποσαχάρειο Αφρική περισσότεροι από 300 εκατομμύρια άτομα ζουν σε απόλυτη φτώχεια και εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως από έλλειψη υγειονομικής φροντίδας, καθαρού νερού, αξιοπρεπούς στέγασης και κατάλληλης διατροφής,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2005 αποτελεί ιστορική ευκαιρία για να επιδείξουν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της ηγετική στάση στα ζητήματα ανάπτυξης κατά τη Διάσκεψη Κορυφής της G8 στο Gleneagles, τη διάσκεψη για τους ΑΣΧ στη Νέα Υόρκη το Σεπτέμβριο και την Υπουργική Διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) το Δεκέμβριο στο Χονγκ Κονγκ,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για την επίτευξη των ΑΣΧ και την καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχειας, θα χρειαστεί όλοι οι χορηγοί να αυξήσουν την ποσότητα και να βελτιώσουν την ποιότητα της βοήθειας, να καταστήσουν το εμπόριο δικαιότερο και να διαγράψουν το δυσβάσταχτο χρέος, καθώς και ότι τα δύο τρίτα των αναπτυσσομένων χωρών δαπανούν περισσότερα για την εξυπηρέτηση του χρέους τους απ´ ότι για τις βασικές κοινωνικές υπηρεσίες,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μεγάλο μέρος της βοήθειας παραμένει "εξαρτημένο", δηλαδή τα χρήματα διατίθενται συχνά υπό τον όρο της αγοράς αγαθών και υπηρεσιών από το κράτος χορηγό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η "εξάρτηση" αυτή εκτιμάται ότι θα διογκώσει το κόστος προμηθειών κατά 5 δισ. δολάρια ΗΠΑ,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι τα ποσά στο πλαίσιο της Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ) έχουν αυξηθεί, μεγάλο μέρος της αύξησής τους οφείλεται σε μηχανισμούς ελάφρυνσης του χρέους, πράγμα που αντίκειται στην συναίνεση Monterrey σύμφωνα με την οποία η πρωτοβουλία για τις υπερχρεωμένες φτωχές χώρες (ΥΧΦΧ) θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί πλήρως από πρόσθετες πιστώσεις,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ακύρωση του χρέους που ανακοίνωσε ο κ. Μπλερ την παραμονή της συνάντησης των G8 καλύπτει 2 δισεκατ. δολάρια το χρόνο, εφαρμόζεται σε 18 από τις 165 αναπτυσσόμενες χώρες και αφορά μόνο τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΙ),
Γενικά
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της Προεδρίας του Ηνωμένου Βασιλείου να αποδώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη και στην καταπολέμηση της φτώχειας, με ιδιαίτερη έμφαση στην Αφρική· ζητεί από το Ηνωμένο Βασίλειο να αξιοποιήσει την Προεδρία του στην G8 για να τοποθετήσει τη φτώχεια στο επίκεντρο τόσο της διεθνούς όσο και της ευρωπαϊκής ημερήσιας διάταξης·
2. εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για το γεγονός ότι η Υποσαχάρειος Αφρική δεν έχει ακόμη επιτύχει, και δεν φαίνεται δυνατόν να επιτύχει, ούτε ένα από τους 8 ΑΣΧ έως το 2015·
3. συμφωνεί πλήρως με το συμπέρασμα της έκθεσης της χιλιετηρίδας για την αξιολόγηση του οικοσυστήματος, σύμφωνα με το οποίο η συνεχιζόμενη καταστροφή του οικοσυστήματος της γης θα λειτουργήσει ως εμπόδιο για την επίτευξη των ΑΣΧ·
4. εκφράζει ειδικότερα την ικανοποίησή του για την αναγνώριση της ανάπτυξης της Αφρικής ως προτεραιότητας για την ΕΕ και το γεγονός ότι θα υπάρξουν προσπάθειες προς την κατεύθυνση της στήριξης των αφρικανικών χωρών για την επίτευξη των ΑΣΧ·
5. υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να σημειωθεί πρόοδος στην επίτευξη των ΑΣΧ, η ΕΕ πρέπει να θέσει τις γυναίκες και τις κοπέλες στο επίκεντρο της αναπτυξιακής πολιτικής της·
6. θεωρεί ότι η πραγματική καταπολέμηση της φτώχειας απαιτεί τη δημιουργία συνολικής και σταθερής αναπτυξιακής πολιτικής, ούτως ώστε οι αναπτυσσόμενες χώρες να μπορέσουν να αναπτύξουν δυνατότητες παραγωγής·
7. πιστεύει ότι η καταπολέμηση της φτώχειας θα πρέπει να βασίζεται στην αναγνώριση του δικαιώματος της χώρας ή της περιοχής να ορίζει δημοκρατικά τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές της για την προστασία της ευημερίας του πληθυσμού και των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων·
8. επισημαίνει τον ζωτικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ώστε να αποτελέσουν την κινητήρια δύναμη στο εσωτερικό των χωρών για την ευαισθητοποίηση σε αναπτυξιακά θέματα, κινητοποιώντας ευρύτερα λαϊκά κινήματα και προκαλώντας την άσκηση πιέσεων από τη βάση ώστε να αναλάβουν οι ηγέτες τις ευθύνες τους για την εκπλήρωση των δεσμεύσεών τους· χαιρετίζει ως εκ τούτου την πρωτοβουλία της παγκόσμιας συμμαχίας "Παγκόσμια έκκληση για δράση κατά της φτώχειας'·
9. υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη αύξησης των επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες και, υπό το πρίσμα αυτό, επισημαίνει τη σημασία διεθνούς διαλόγου με στόχο την εξεύρεση καινοτόμων και συμπληρωματικών χρηματοδοτικών πηγών για δημόσιες επενδύσεις και πολιτικών που θα προωθούν άμεσα τους ΑΣΧ και θα θέτουν τις βάσεις για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα·
10. τονίζει ότι η αναπτυξιακή βοήθεια αποτελεί μόνον έναν από τους παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη των ΑΣΧ και θα πρέπει να συνοδευτεί και από άλλα μέτρα, όπως σταθερούς, αξιόπιστους και διαφανείς θεσμούς, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών δεσμεύσεων, ισότητα των δύο φύλων, κατάλληλους κανόνες εμπορίου και επενδύσεων, μεταφορά γνώσεων και ασφάλεια·
11. ζητεί να καταπολεμηθεί με μεγαλύτερη ένταση το λαθρεμπόριο όπλων προς τις αφρικανικές χώρες, καθώς επίσης και να υπόκειται σε περισσότερους ελέγχους και περιορισμούς το εμπόριο όπλων προς τις ίδιες χώρες·
12. καλεί την ΕΕ να εφαρμόσει αποτελεσματικότερο έλεγχο επί των ευρωπαϊκών πολυεθνικών επιχειρήσεων όσον αφορά το ρόλο τους στην χρηματοδότηση των ενόπλων συγκρούσεων, την εκμετάλλευση των πρώτων υλών και το σεβασμό των δικαιωμάτων των τοπικών κοινωνιών· υποστηρίζει επ" αυτού την δράση των κυβερνήσεων των αφρικανικών κυβερνήσεων προς την ίδια κατεύθυνση·
Επίπεδα και ποιότητα της βοήθειας
13. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι το Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του να διαθέσει για βοήθεια τουλάχιστον το 0,7 του ΑΕΠ έως το 2015, και το 0,56% έως το 2010· ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να διασφαλίσουν ότι τα κράτη μέλη θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους καθιερώνοντας μηχανισμό εποπτείας που να επιτρέπει την παρακολούθηση των επιπέδων της βοήθειας που χορηγούν κατά τρόπο διαφανή σε όλες τις μελλοντικές συνεδριάσεις του Συμβουλίου Υπουργών Ανάπτυξης·
14. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δραστήρια ανάμειξη των νέων κρατών μελών, που εντάχθηκαν στην ΕΕ μετά το 2002, στην πολιτική χορήγησης χρηματοδοτικής βοήθειας της Κοινότητας και σημειώνει με ικανοποίηση τη δέσμευσή τους για την επίτευξη της αναλογίας ΕΑΒ/ΑΕΕ 0,17% έως το 2010 και 0,33% έως το 2015·
15. ζητεί να βελτιωθεί η χρήση της υπάρχουσας βοήθειας, αναπροσαρμόζοντας ιδίως τις προτεραιότητες ώστε να επικεντρωθούν στους ΑΣΧ, και βελτιώνοντας την εποπτεία των πόρων της ΕΕ με σκοπό την αντιμετώπιση της διαφθοράς και την αύξηση της διαφάνειας·
16. ζητεί από την Επιτροπή να δραστηριοποιηθεί περισσότερο για το συντονισμό των προσπαθειών της ΕΕ και των κρατών μελών στον τομέα της βοήθειας· ζητεί επ' αυτού την θέσπιση στρατηγικών της ΕΕ υπέρ του συντονισμού και της συμπληρωματικότητας που θα περιλαμβάνουν και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και φορείς της κοινωνίας των πολιτών·
17. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόταση της Επιτροπής να συντάσσεται περιοδική έκθεση σχετικά με την αποτελεσματικότητα της βοήθειας της Ένωσης, με τη συνεργασία της Επιτροπής και των κρατών μελών·
18. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι μόνο τρία κράτη μέλη (Ιρλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο) έχουν απεξαρτήσει πλήρως τη διμερή τους βοήθεια και επικρίνει ορισμένα κράτη μέλη για την σχεδόν πλήρη εξάρτηση της βοήθειας που χορηγούν· ζητεί από όλα τα κράτη μέλη να προσφέρουν τη βοήθεια τους στις αναπτυσσόμενες χώρες χωρίς "εξαρτήσεις" και να συμμορφωθούν με το δόγμα της ΕΕ ότι οι συμβάσεις χορήγησης βοήθειας πρέπει να ανατίθενται σε τοπικούς, περιφερειακούς ή εθνικούς φορείς, όπου αυτό είναι δυνατόν·
19. ζητεί την ταχεία έγκριση και εφαρμογή της νομοθετικής πρότασης για την αποδέσμευση της βοήθειας της ΕΚ·
20. καλεί την ΕΕ να εφαρμόσει πλήρως το σχέδιο δράσης για την εξάλειψη της παράνομης αλιείας καθώς και της αλιείας που διεξάγεται χωρίς την υποβολή εκθέσεων και την εφαρμογή κανόνων, το οποίο εγκρίθηκε το 2002, και να παράσχει υλική, οικονομική και τεχνολογική βοήθεια στα παράκτια αναπτυσσόμενα κράτη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξάλειψη της παράνομης αλιείας από τα ύδατά τους·
21. υπενθυμίζει στην Επιτροπή και τα κράτη μέλη ότι θα πρέπει να δαπανούν τουλάχιστον το 20% της αναπτυξιακής τους βοήθειας για την υγεία και την παιδεία· επισημαίνει με ανησυχία ότι τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη απέχουν πολύ από την επίτευξη του στόχου αυτού· υπογραμμίζει ότι, χωρίς σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και της υγειονομικής περίθαλψης, δεν πρόκειται να επιτευχθούν οι ΑΣΧ·
22. τονίζει τη σημασία της επιτάχυνσης και ανάπτυξης της στήριξης για προγράμματα αποτελεσματικής καταπολέμησης των ασθενειών όπως το ΑΙDS, η φυματίωση και η ελονοσία καθώς και οι παραμελημένες ασθένειες·
23. εκφράζει την επιθυμία να αναλάβει η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση την οικονομική επιβάρυνση για ορισμένους στόχους, όπως ο εμβολιασμός των παιδιών και η αντιμετώπιση της ελονοσίας, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους οργανισμούς·
24. ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την ενσωμάτωση της γενετήσιας υγείας και των αντίστοιχων δικαιωμάτων στο βασικό κορμό της ημερήσιας διάταξης των ΑΣΧ τον Σεπτέμβριο του 2005, καθώς και την αναγνώρισή τους ως αποφασιστικών στοιχείων για την καταπολέμηση του HIV/AIDS·
Εμπόριο και συνοχή
25. καλεί τις αναπτυσσόμενες χώρες, και ειδικότερα την ΕΕ, να μην φεισθούν προσπαθειών προκειμένου να επιτύχουν ευνοϊκά προς την ανάπτυξη αποτελέσματα της αναπτυξιακής ατζέντας της Ντόχα, εξασφαλίζοντας αυξημένη πρόσβαση στην αγορά τόσο των βιομηχανοποιημένων και γεωργικών αγαθών όσο και των υπηρεσιών των αναπτυσσομένων χωρών, ορίζοντας χρονοδιάγραμμα για την εξάλειψη των στρεβλωτικών για το εμπόριο ενισχύσεων στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και προβλέποντας ουσιαστική ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση για τις αναπτυσσόμενες χώρες·
26. υπογραμμίζει τη σημασία του δίκαιου εμπορίου στην προσπάθεια για εκρίζωση της φτώχειας· εκφράζει την ικανοποίησή του για τις δεσμεύσεις που η Επιτροπή ανέλαβε τον Ιούνιο του 2005 ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουίου όσον αφορά την παροχή αυξημένης τεχνικής και δημοσιονομικής στήριξης στους παραγωγούς που συμμετέχουν στο δίκαιο εμπόριο, και για την υπόσχεση ότι θα αυξηθεί η συνοχή μεταξύ όλων των πολιτικών της ΕΕ, ιδίως στους τομείς της ανάπτυξης, του εμπορίου και της γεωργίας·
27. ζητεί την παροχή της κατάλληλης για το εμπόριο τεχνικής βοήθειας και δημιουργίας δυνατοτήτων, με στόχο τη μεγιστοποίηση των αναπτυξιακών ευκαιριών που προέρχονται από το εμπόριο, την στήριξη της ανάπτυξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την τήρηση των καθιερωμένων διεθνών κοινωνικών, εργατικών, περιβαλλοντικών και υγειονομικών προτύπων·
28. υπογραμμίζει την κεντρική σημασία μιας συνεκτικής πολιτικής για την αύξηση της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας της βοήθειας· ζητεί από την ΕΕ να ηγηθεί των παγκοσμίων προσπαθειών και να αυξήσει την συνοχή των πολιτικών της και των πολιτικών των κρατών μελών σε τομείς όπως το εμπόριο, το περιβάλλον, η γεωργία και η μετανάστευση με δεσμεύσεις υπέρ της ανάπτυξης·
29. καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ να δημοσιοποιήσουν τις δραστηριότητες των υπηρεσιών τους χορήγησης εξαγωγικών πιστώσεων με στόχο τη διαφάνεια και το δημοκρατικό έλεγχο·
Ανακούφιση του χρέους
30. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση των G8 για παραγραφή του χρέους των ΥΧΦΧ και των ανεξόφλητων υποχρεώσεων των χωρών αυτών προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα και το Αφρικανικό Αναπτυξιακό Ταμείο· τονίζει, εντούτοις, ότι η παραγραφή αυτή των χρεών δεν περιλαμβάνει πολλές από τις υπερχρεωμένες και χαμηλού εισοδήματος χώρες, ότι η μείωση του χρέους δεν είναι πανάκεια για την καταπολέμηση της φτώχειας δεδομένου ότι πολλές φτωχές χώρες έχουν χαμηλό επίπεδο χρέους, και ότι η μείωση του χρέους ενέχει τον ηθικό κίνδυνο να μην έχουν αντιμετωπισθεί υποχρεωτικά οι ανάγκες των φτωχότερων και στη δυσκολότερη θέση χωρών·
31. ζητεί από τα κράτη μέλη της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι η ανακούφιση του χρέους θα είναι επιπρόσθετη των δεσμεύσεών τους για βοήθεια· ζητεί ειδικότερα από το Ηνωμένο Βασίλειο να επιμείνει, κατά τη Διάσκεψη Κορυφής των G8, στο συγκεκριμένο ζήτημα έναντι των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν υποσχεθεί να παραγράψουν το χρέος σε αντιστάθμιση άλλων πιο γενναιόδωρων δεσμεύσεων για βοήθεια·
32. υπογραμμίζει ότι η ανακούφιση του χρέους θα πρέπει να αφορά κατά προτεραιότητα τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και να αναλαμβάνεται υπό τον όρο ότι τα χρήματα που κερδίζουν οι κυβερνήσεις από αυτήν θα διατίθενται στους φτωχότερους πολίτες τους·
o o o
33. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και τους, στους αρχηγούς κυβερνήσεων των κρατών της G8, στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, στις κυβερνήσεις των κρατών ΑΚΕ και των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών, στην Αφρικανική Ένωση, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην Παγκόσμια Τράπεζα, στην Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας του ΟΟΣΑ και στις κυβερνήσεις των χωρών μελών του Ομίλου του Παρισιού.