Parlament Europejski

-   uwzględniając komunikat Komisji dla Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego w sprawie opcji rozwoju systemu Szkół Europejskich (COM(2004)0519),

-   uwzględniając Konwencję określającą Statut Szkół Europejskich(1),

-   uwzględniając rezolucję z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie finansowania Szkół Europejskich(2),

-   uwzględniając roczne sprawozdanie Sekretarza Generalnego Szkół Europejskich przedstawione na posiedzeniu Zarządu w dniach 1-2 lutego 2005 r.(3),

-   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

-   uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Budżetowej (A6-0200/2005),

A.   mając na uwadze, że celem szkół jest wspólne nauczanie dzieci pracowników Wspólnot Europejskich; mając na uwadze, że poza dziećmi objętymi przepisami porozumień, o których mowa w z art. 28 i 29 Statutu Szkół Europejskich, w granicach określonych przez Zarząd Szkół, w szkołach tych mogą się uczyć także inne dzieci; mając na uwadze, że rekrutacja i zatrzymanie odpowiednio wykwalifikowanych urzędników są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania instytucji europejskich oraz mając na uwadze, że przyczynia się do tego zapewnienie nauczania dzieci urzędników w ich języku ojczystym, uznawanie równorzędności ukończonych lat szkolnych w Państwach Członkowskich i Szkołach Europejskich oraz matura europejska,

B.   mając na uwadze, że Szkoły Europejskie powstały w oparciu o powyższe założenia,

C.   mając na uwadze, że system Szkół Europejskich wspiera koncepcję obywatelstwa Unii, tak że zarówno utrzymanie istniejących szkół, jak również tworzenie nowych oraz inne formy poszerzania systemu stanowią pozytywne działania w kontekście integracji europejskiej,

D.   mając na uwadze, że istnieje obecnie trzynaście Szkół Europejskich, do których uczęszcza ponad 19 000 uczniów oraz że do końca 2010 roku powstanie prawdopodobnie kolejna Szkoła,

E.   mając na uwadze obecną niemożliwą do zaakceptowania sytuację przepełnienia niektórych szkół, w szczególności w Brukseli, prowadzącą do pogorszenia jakości nauczania,

F.   mając na uwadze, że średni koszt nauki ucznia w Szkole Europejskiej jest korzystny w porównaniu z kosztem nauki w innych szkołach, do których uczęszczają dzieci urzędników pokrewnych instytucji; mając jednak na uwadze, że koszty nauki różnią się znacznie w zależności od szkoły i są związane z jej wielkością,

G.   mając na uwadze, że mimo że Wspólnota Europejska pokrywa ponad połowę bieżących kosztów Szkół Europejskich, Komisja jest jedyną instytucją reprezentowaną w Zarządzie Szkół, i że Komisja jest jedynym członkiem Zarządu Szkół posiadającym pełne prawo do głosowania zarówno w Zarządzie Szkół jak i Radach Administracyjnych poszczególnych szkół,

H.   mając na uwadze, że system zarządzania Szkołami Europejskimi musi łączyć zdolność strategicznego planowania i prognozowania z odpowiednim poziomem autonomii poszczególnych szkół,

I.   mając na uwadze, że zarządzanie Szkołami Europejskimi, w tym decyzje dotyczące przyjmowania uczniów i zwalniania z opłat, powinno być możliwie najbardziej jasne, spójne i przejrzyste w zakresie całego systemu Szkół Europejskich,

J.   mając na uwadze, że program nauczania prowadzący do uzyskania matury europejskiej jest naukowo wymagający i może nie odpowiadać możliwościom słabszych uczniów; mając na uwadze, że Szkoły nie wystawiają obecnie innych świadectw ukończenia nauki,

K.   mając na uwadze, że obecne przepisy dotyczące nauczania uczniów, u których stwierdzono wymóg specjalnej troski, różnią się w poszczególnych szkołach,

L.   mając na uwadze, że dopuszczalna liczebność klas (32 osoby) jest większa niż dopuszczalna liczba przewidziana w odnośnym ustawodawstwie niektórych Państw Członkowskich; mając ponadto na uwadze, że do wielu klas uczęszczają uczniowie, których język ojczysty jest inny od języka sekcji, do której zostali oni przyjęci, a także uczniowie mający trudności z nauką i wymagający specjalnej troski podczas nauki,

M.   mając na uwadze, że, z wyjątkiem szkoły nr 1 w Brukseli, pozostałe szkoły w Brukseli i Luksemburgu są przepełnione oraz że postanowiono wprawdzie o utworzeniu dwóch kolejnych szkół, jednak budynki będą gotowe dopiero w 2010 r., a co za tym idzie, sytuacja ta ma poważny wpływ na jakość wykształcenia oferowaną przez te szkoły,

N.   mając na uwadze, że filozofia kształcenia w Szkołach Europejskich i program nauczania prowadzący do uzyskania matury europejskiej służą za wzór kształcenia wielojęzycznego i wielokulturowego, który Państwa Członkowskie mogą pragnąć naśladować,

O.   mając na uwadze, że narody Europy w Traktacie WE (art. 149) doszły do porozumienia, że działalność Wspólnoty powinna być ukierunkowana na wspieranie rozwoju wymiaru europejskiego w edukacji, zwłaszcza przez nauczanie i upowszechnianie języków Państw Członkowskich,

Konwencja określająca Statut Szkół Europejskich i Komunikat Komisji

1.   z zadowoleniem przyjmuje ogłoszone w Komunikacie Komisji rozpoczęcie konsultacji w sprawie przyszłego rozwoju systemu Szkół Europejskich, uwzględniając rozszerzenie Unii Europejskiej, interesy nowych Państw Członkowskich, utworzenie dodatkowych agencji UE poza Brukselą i Luksemburgiem, jak również pilną potrzebę kontroli i oceny oraz w razie potrzeby reformy systemu sprzed 50 lat, stworzonego pierwotnie dla jedynie czterech języków;

2.   przypomina, że Konwencja określająca Statut Szkół Europejskich stanowi, że rolą Szkół Europejskich jest zapewnienie wspólnego nauczania dzieciom pracowników Wspólnot Europejskich, co ma zapewnić z kolei prawidłowe funkcjonowanie instytucji Wspólnoty, a także, że w granicach określonych przez Zarząd Szkół do szkół mogą uczęszczać także inne dzieci;

Zdecentralizowane agencje i nowe Państwa Członkowskie

3.   uważa, że należy niezwłocznie znaleźć rozwiązanie problemu wszystkich miejsc pracy zdecentralizowanych agencji; ubolewa, że z wyjątkiem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności w Parmie nie znaleziono takiego rozwiązania w chwili podejmowania decyzji o miejscach pracy tych agencji;

4.   uważa, że Państwa Członkowskie, na terenie których znajduje się jedna z nowych, zdecentralizowanych agencji muszą przejąć większą odpowiedzialność finansową za dzieci personelu oraz że należy znaleźć właściwe rozwiązanie problemu w przypadku wszystkich nowych miejsc pracy; uważa, że w tych przypadkach współpraca Szkół Europejskich z miejscowymi szkołami regionalnymi lub lokalnymi, które mogłyby zapewnić kształcenie prowadzące do matury europejskiej stanowi realną opcję i powinna mieć na celu jakość kształcenia, integrację europejską, zróżnicowanie językowe oraz ułatwianie mobilności siły roboczej;

5.   nalega, w przypadku zaistnienia niezbędnych kryteriów, na niezwłoczne utworzenie sekcji językowych obejmujących języki nowych Państw Członkowskich oraz na konieczność nauczania w języku ojczystym ucznia;

6.   wzywa Komisję do zbadania możliwości utworzenia Szkół Europejskich w nowych Państwach Członkowskich;

Przyszłe finansowanie systemu Szkół Europejskich, uczniowie kategorii III i mniejsze szkoły

7.   uważa, że zbilansowane dofinansowanie z budżetu Wspólnoty nie powinno przekształcić się w stałe zobowiązanie; uważa za oczywiste, że system Szkół Europejskich powinien działać skutecznie, jeśli chodzi o planowanie i kontrolę budżetu oraz zapewnić wyraźną opłacalność nauczania; stwierdza, że środki przewidziane w rocznych prognozach budżetowych dla poszczególnych szkół powinny uwzględniać wielkość i potrzeby każdej szkoły oraz jej wymierne działania w celu możliwie najlepszego wykorzystania przyznanych środków budżetowych;

8.   podkreśla jednakże, że charakter wspólnotowego dofinansowania budżetów szkół jest jednoznacznie określony w art. 25.2 Konwencji określającej Statut Szkół Europejskich; odrzuca tym samym narzucony przez Komisję limit unijnego dofinansowania budżetu Szkół Europejskich, zanim Zarząd Szkół przedstawi preliminarz dochodów i wydatków Szkół na następny rok budżetowy;

9.   uważa, że obecne rozwiązanie, zgodnie z którym składka Państw Członkowskich jest bezpośrednio związana z liczbą nauczycieli delegowanych przez nie do Szkół Europejskich i z pomieszczeniami udostępnianymi przez te państwa Szkołom Europejskim nie jest słuszne i że należy rozważyć zastosowanie alternatywnych systemów finansowania;

10.   uważa pomimo to, że obecny system, w którym nauczyciele są mianowani i opłacani, według stawek krajowych, przez Państwa Członkowskie, pozwala Szkołom Europejskim korzystać z kwalifikacji zawodowych nauczycieli tych państw oraz gwarantuje finansowy wkład Państw Członkowskich;

11.   zauważa, że wysokość opłat wnoszonych przez rodziców uczniów kategorii III znacznie wzrosła od 2002 r., w związku z czym wzrósł dochód Szkół, a wzrost wysokości dopłat z budżetu Wspólnot Europejskich był w konsekwencji mniejszy niż spodziewany; zauważa ponadto, że opłaty te nie pokrywają całkowitych kosztów nauki tych uczniów; uważa jednakże, że rodzice uczniów kategorii III nie powinni być narażeni na nadmierny wzrost opłat w pozostałym okresie ich nauki w systemie Szkół Europejskich;

12.   wzywa Komisję, by za pośrednictwem jej przedstawiciela w Zarządzie Szkół, położyła nacisk na przyjęcie i opublikowanie jasnych, szczegółowych i powszechnie dostępnych kryteriów przyjmowania uczniów kategorii III; wzywa Radę Administracyjną każdej ze szkół przyjmujących uczniów kategorii III do informowania o stosowaniu powyższych kryteriów w sprawozdaniu rocznym;

13.   ponawia wezwanie skierowane do Zarządu o zrewidowanie przyjętych kryteriów tworzenia, utrzymywania i likwidowania poszczególnych sekcji językowych w każdej ze szkół, tak aby wykluczona została wszelka dyskryminacja języków urzędowych Unii Europejskiej;

14.   wzywa Komisję do publikacji w możliwie najkrótszym terminie wyników zleconego przez nią, zewnętrznego badania na temat długoterminowej przyszłości czterech szkół (w Bergen, Culham, Karlsruhe i Mol);

Lepsze zarządzanie i administracja

15.   uważa, że w związku ze wzrostem liczby Szkół Europejskich oraz liczby kształcących się w nich uczniów, zadaniem Zarządu powinno być przede wszystkim określanie strategicznych celów, planowanie i rewizja zasad; uważa, że szczegółowe pytania z zakresu zarządzania dotyczące każdej szkoły powinny być kierowane w pierwszej kolejności do Rady Administracyjnej szkoły oraz że poszczególne szkoły należy traktować jako jednostki autonomiczne w zakresie ich działalności i finansów;

16.   uważa, że w związku z powyższym, Rada Administracyjna każdej szkoły powinna sprawować kontrolę w sprawach finansowych i dotyczących działalności szkoły w ramach strategicznych celów określonych przez Zarząd;

17.   zauważa, że Wspólnota dopłaca obecnie zrównoważoną kwotę stanowiącą około 57% rocznych kosztów systemu Szkół Europejskich, podczas gdy wkład Państw Członkowskich wynosi 22%; uważa zatem, że prawa do głosowania w Zarządzie Szkół przyznane Komisji jako przedstawicielce Wspólnot powinny bardziej odpowiadać wspólnotowemu wkładowi do budżetu oraz że Komisja powinna przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z każdego posiedzenia Zarządu;

18.   wzywa Komisję do wywarcia nacisku na Zarząd, aby opracował on Kodeks właściwej administracji oraz wyjaśnił kompetencje Rady ds. Zażaleń;

19.   zwraca uwagę na zalecenie Komisji dotyczące ustanowienia dwóch nowych organów, jednego w celu "zarządzania w sprawach finansowych i dotyczących działalności wszystkich Szkół", a drugiego w celu nadzoru nad programami nauczania, systemem egzaminowania oraz oceny nauczycieli; uważa, że należy utrzymać jeden organ zarządzający upoważniony do podejmowania decyzji dotyczących systemu Szkół jako całości oraz odpowiedzialnego za zachowanie równowagi pomiędzy nie zawsze spójnymi założeniami finansowymi i naukowymi;

20.   wzywa do odpowiedniej reprezentacji rodziców i innych zainteresowanych osób, w tym personelu i uczniów, w Zarządzie i Radzie Administracyjnej poszczególnych szkół;

Program nauczania i kwestie dotyczące nauczania
(a)Wielkość klas

21.   uważa, że grupy przedszkolne oraz klasy w szkole podstawowej i w gimnazjum prowadzone przez jednego wykwalifikowanego nauczyciela nie powinny liczyć więcej niż 30 dzieci; uważa również, że od 2008 roku powinno zacząć się stopniowe wprowadzanie liczby 25 jako maksymalnej wielkości grup przedszkolnych i klas szkoły podstawowej; wzywa Zarząd do przyjęcia tej zasady;

22.   wzywa Komisję do wsparcia koncepcji opracowania współczynników dotyczących dzieci o stwierdzonym wymogu specjalnej troski oraz uczniów posługujących się językiem ojczystym innym niż język, w którym prowadzona jest większość ich lekcji (Język I) oraz do zapewnienia stosowania powyższych współczynników przy obliczaniu wielkości klas;

23.   wzywa Komisję we współpracy z właściwymi Państwami Członkowskimi do pilnego opracowania rozwiązań problemu przepełnienia niektórych szkół, które ma katastrofalne następstwa dla jakości nauki; zwraca się do Zarządu o niezwłoczne podjęcie działań przeciwko przepełnieniu szkół w Brukseli i Luksemburgu; podkreśla konieczność odpowiedniego i odbywającego się w odpowiednim czasie planowania dalszego rozwoju infrastruktury i obiektów niezbędnych do funkcjonowania Szkół Europejskich;

24.   wzywa Komisję do przedstawienia rzetelnych statystyk dotyczących zakresu wymogów Szkół Europejskich wobec dzieci specjalnej troski oraz zwraca się do Zarządu o przeprowadzenie analizy programu każdej ze szkół dla uczniów uznanych za dzieci specjalnej troski, obejmującej dzieci upośledzone pod względem fizycznym i/lub intelektualnym; zwraca się do Zarządu o opracowanie zbioru minimalnych standardów dotyczących zasad nauczania, przeprowadzenia kontroli dostępności Szkół Europejskich w celu zapewnienia, aby konstrukcja i rozplanowanie budynków były odpowiednie dla dzieci niepełnosprawnych, oraz do podjęcia wszelkich innych działań uznanych za niezbędne dla wsparcia uczniów specjalnej troski;

25.   wzywa Komisję i Zarząd Szkół Europejskich do zwiększania przyznawania środków w postaci środków finansowych, personelu i wiedzy fachowej, aby dzieciom wymagającym specjalnej troski podczas nauki zapewnić najlepsze wykształcenie i w pełni wspierać koncepcję nauczania zintegrowanego tak jak w innych szkołach w całej Europie; ponadto wzywa Zarząd Szkół do zbadania konstruktywnych alternatyw dla dzieci, które nie są zdolne do integracji w zwykłych klasach;

26.   uważa, że jeżeli nauczanie dzieci wymagających specjalnej troski podczas nauki w Szkołach Europejskich ma przynosić efekty, w szkołach należy stworzyć zespoły ponadprzedmiotowe (np. psychologów szkolnych oraz logopedów i terapeutów mowy) służące wsparciem i radą nauczycielom, uczniom i rodzicom;

27.   wzywa do zainicjowania w jednej z większych szkół projektu pilotażowego ośrodka dla dzieci wymagających specjalnej troski z wykwalifikowanym i odpowiednio doświadczonym personelem oraz odpowiednimi pomocami naukowymi (podręcznikami, programami komputerowymi), którego zadaniem byłoby zapewnienie fachowego doradztwa i materiałów dla nauczycieli uczących dzieci o specjalnych wymaganiach pedagogicznych; wzywa do uwzględnienia w planie budżetowym na 2006 r. środków na ten projekt;

28.   wzywa Komisję do podjęcia wszelkich możliwych działań w celu zapewnienia wprowadzenia przez Zarząd z początkiem roku szkolnego 2007-2008 alternatywnego dla matury europejskiej świadectwa ukończenia nauki, z myślą o uczniach planujących dalszą naukę na bardziej zawodowych kierunkach;

29.   ponownie wyraża przekonanie, że zwiększająca się wymiana studentów na europejskich uczelniach, globalizacja światowej gospodarki oraz rzeczywista wartość matury europejskiej uzasadniają jej rozpowszechnianie oraz pełne uznawanie przez szkoły wyższe w Państwach Członkowskich i krajach trzecich;

30.   zwraca się niniejszym do właściwych władz Państw Członkowskich o rozważenie korzyści płynących z upowszechnienia matury europejskiej jako świadectwa ukończenia nauki również w placówkach innych niż Szkoły Europejskie, przy czym jednak należy zapewnić, aby zachowywane były normy jakości obowiązujące dla tego dyplomu;

o
o   o

31.   zwraca się do Przewodniczącego o przekazanie niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, Komitetowi Regionów, Zarządowi Szkół Europejskich oraz rządom Państw Członkowskich.

(1) Dz.U. L 212 z 17.8.1994, str. 3. (2) Dz.U. C 31 E z 5.2.2004, str. 91. (3) dokument 1612-D-2004-en-1; http://www.eursc.org/SE/htmlEn/IndexEn_home.html