Parlament Europejski,

–   uwzględniając Deklarację Barcelońską, przyjętą podczas konferencji eurośródziemnomorskiej w dniach 27 i 28 listopada 1995 r., ustanawiającą Partnerstwo Eurośródziemnomorskie wraz ze szczegółowym programem prac,

–   uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Rady i Parlamentu Europejskiego, zatytułowany "Dziesiąta rocznica Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego. Program pracy mający na celu sprostanie wyzwaniom najbliższych pięciu lat" (COM(2005)0139) wraz z załącznikami (SEC(2005)0482 i SEC(2005)0483),

–   uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Rady i Parlamentu Europejskiego "Szersza Europa – Sąsiedztwo: nowe ramy stosunków z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami" (COM(2003)0104), dokument strategiczny Komisji w sprawie Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS) (COM(2004)0373), wniosek Komisji dotyczący Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (COM(2004)0628), komunikat Komisji w sprawie planów działania związanych z EPS (COM(2004)0795), a także plany działania odnoszące się do Izraela, Jordanii, Maroka, Autonomii Palestyńskiej i Tunezji,

–   uwzględniając wnioski sformułowane podczas wszystkich eurośródziemnomorskich konferencji ministerialnych oraz sektorowych konferencji ministerialnych, które odbyły się od początku istnienia procesu barcelońskiego, a szczególnie wnioski z VII Eurośródziemnomorskiej Konferencji Ministrów Spraw Zagranicznych, która odbyła się w Luksemburgu w dniach 30-31 maja 2005 r.,

–   uwzględniając partnerstwo strategiczne z krajami basenu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu, o którym Rada Europejska zdecydowała w czerwcu 2004 r.,

–   uwzględniając deklaracje wydane przez Eurośródziemnomorskie Forum Parlamentarne podczas jego pięciu sesji plenarnych, które odbyły się od chwili utworzenia w listopadzie 1998 r. do jego przekształcenia w Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Parlamentarne (EMPA) w dniach 2 i 3 grudnia 2003 r., w czasie VI Konferencji Ministerialnej w Neapolu,

–   uwzględniając polityczne priorytety prezydencji Parlamentu Europejskiego w EMPA (ogłoszonej w dniu 21 kwietnia 2005 r.), dotyczące zwiększenia dialogu na temat praw człowieka z parlamentami krajów partnerskich,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 15 marca 2005 r., przyjętą przez pierwsze Eurośródziemnomorskie Zgromadzenie Parlamentarne w Kairze,

–   uwzględniając swoją rezolucję z 12 lutego 2004 r. w sprawie "Ożywienia działań UE dotyczących praw człowieka i demokratyzacji we współpracy z partnerami śródziemnomorskimi"(1),

–   uwzględniając swoją rezolucję z 20 listopada 2003 r. w sprawie "Szerszej Europy – Sąsiedztwo: nowe ramy stosunków z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami"(2),

–   uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie polityki śródziemnomorskiej Unii Europejskiej,

–   uwzględniając roczne raporty o rozwoju społecznym w państwach arabskich z 2002, 2003 i 2004 r. sporządzone przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP),

–   uwzględniając sprawozdanie "Barcelona Plus: w kierunku eurośródziemnomorskiej wspólnoty demokratycznych państw" sporządzone przez Eurośródziemnomorską Komisję Badawczą (EuroMeSCO) w kwietniu 2005 r.,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinie Komisji Handlu Międzynarodowego i Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0280/2005),

A.   zważywszy, że wspieranie i poszanowanie demokracji, praw człowieka, państwa prawa i podstawowych wolności to główne zasady i priorytety Unii Europejskiej, oraz że są one podstawą rozwoju regionu śródziemnomorskiego,

B.   biorąc pod uwagę treść Eurośródziemnomorskich Układów Stowarzyszeniowych, zwłaszcza art. 2, który zastrzega, że poszanowanie zasad demokratycznych i podstawowych praw inspiruje krajowe i zewnętrzne polityki stron, a ponadto stanowi niezbędny element tych układów,

C.   mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie partnerstwa eurośródziemnomorskiego(3) Parlament zwraca się do Rady i Komisji o wznowienie wysiłków zmierzających do pogłębienia demokracji w krajach śródziemnomorskich oraz o przyczynianie się do promowania w nich niezbędnych reform politycznych, ekonomicznych i społecznych,

D.   zważywszy, że polityka wobec regionu śródziemnomorskiego jest jednym z priorytetów polityki zagranicznej UE; że proces barceloński może zyskać na skuteczności tylko poprzez spójną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, która dzięki temu może zwiększyć swoją wiarygodność,

E.   zważywszy, że dla poszerzonej Europy niezwykle ważne jest ustanowienie spójnego systemu stosunków z sąsiednimi państwami regionu śródziemnomorskiego i Bliskiego Wschodu w oparciu o wyżej wymienione zasady i wartości, a także o dialog pomiędzy kulturami i religiami, oraz że dąży ona do wszechstronnego partnerstwa obejmującego liberalizację polityczną i gospodarczą, trwały wzrost gospodarczy i wspólny dobrobyt,

F.   zważywszy, że demokratyczny i pomyślny rozwój Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego zależy w znacznym stopniu od woli krajów partnerskich i ich narodów dzielenia wspólnych wartości demokracji i poszanowania praw podstawowych w duchu prawdziwie harmonijnej współpracy, równości, wspólnego udziału, wspólnej własności oraz współodpowiedzialności,

G.   mając na uwadze, że Europejska Polityka Sąsiedztwa ma na celu wzmożenie takiego partnerstwa, stwarzając dalszą sposobność pogłębiania stosunków, wzmacniania dialogu politycznego i włączenia krajów partnerskich w polityki UE,

H.   zważywszy, że Deklaracja Barcelońska z dnia 28 listopada 1995 r. była punktem zwrotnym w stosunkach między Unią Europejską a jej śródziemnomorskimi sąsiadami,

I.   zważywszy, że Partnerstwo Eurośródziemnomorskie, łączące w sobie dwustronne i wielostronne mechanizmy konsultacji i kanały procesu decyzyjnego, jest wyjątkowe w swoim zakresie i koncepcji, i w związku z tym powinno być utrzymywane, odnawiane, weryfikowane w świetle osiągniętych wyników i kontynuowane, tak aby dążyć do realizacji postawionych przed nim ambitnych celów,

J.   stwierdzając jednak, że wymiar regionalny partnerstwa rozwinął się w sposób bardzo ograniczony, podczas gdy powinien być poważnie rozwijany i korzystać z większych środków finansowych, jak przewidziano to na początku procesu,

K.   mając na uwadze, że wycofanie Izraela ze strefy Gazy należy uznać jedynie za jeden, aczkolwiek ważny, krok na Mapie Drogowej w kierunku ogólnego rozstrzygnięcia konfliktu na Bliskim Wschodzie oraz, o ile kolejne kroki po obu stronach zostaną poczynione, za nowy impuls dla procesu barcelońskiego,

L.   zważywszy, że wyniki rewizji dokonanej po dziesięciu latach istnienia Partnerstwa są niejednoznaczne, ze względu na wiele już zrealizowanych osiągnięć, a jednocześnie istnienie wielu kwestii wciąż oczekujących na rozwiązanie, niezbędnych dla pełnego wykorzystania możliwości, jakie otwiera Deklaracja Barcelońska,

M.   mając na uwadze, że dwustronne stosunki wzięły górę nad współpracą ramach wielostronnych również z powodu słabości krajów partnerskich i trudności w rozwijaniu i wzmacnianiu stosunków południe-południe,

N.   zważywszy, że podczas szczytu, który odbędzie się w Barcelonie w dniach 27-28 listopada 2005 r., konieczne jest wyznaczenie jasnych i możliwych do zrealizowania priorytetów na najbliższą przyszłość, wykorzystując doświadczenie wynikające z dawnych niepowodzeń i momentów politycznego impasu, koncentrując się na osiąganiu konkretnych wyników w perspektywie krótko- i średnioterminowej,

O.   zważywszy, że pomoc w zakresie reformy systemów oświaty, wspólne zarządzanie przepływem osób i migracją oraz wzmocnienie dialogu - również między różnymi religiami - i wzajemne wsparcie w zakresie połączonych strategii walki z terroryzmem potencjalnie mogą stać się obszarami szerszej współpracy między partnerami eurośródziemnomorskimi,

P.   mając na uwadze, że udane pierwsze posiedzenie Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego w marcu 2005 r., podobnie jak inne instytucjonalne działania w ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego, usunęły wszelkie przeszkody na drodze do wzmocnienia jego wielostronnego wymiaru politycznego,

Q.   mając na uwadze, że ważne jest wzmacnianie tego wymiaru także poprzez większy udział społeczeństwa cywilnego oraz organizacji pozarządowych w tym procesie,

R.   zważywszy, że ogłoszenie roku 2005 Rokiem Morza Śródziemnego powinno zapewnić większe wyeksponowanie procesu barcelońskiego i powszechną znajomość działań,

1.   z zadowoleniem przyjmuje ostatni komunikat Komisji Europejskiej zawierający przegląd minionych dziesięciu lat Partnerstwa oraz wykaz konkretnych obszarów współpracy, - prawa człowieka i demokracja, trwały wzrost gospodarczy i reformy gospodarcze, edukacja - które wymagają dalszego rozwoju w ciągu kolejnych pięciu lat;

2.   podziela przekonanie, że choć Partnerstwo jak dotąd nie przyniosło spodziewanych korzyści i nie przyczyniło się do zmniejszenia napięć w regionie w takim stopniu, jak tego oczekiwano, możliwe jest usprawnienie wielu jego aspektów, a zatem proces barceloński nadal stanowi właściwy punkt wyjścia dla polityki śródziemnomorskiej, do której należy wprowadzić zmiany, w celu uzyskania lepszych rezultatów;

3.   podkreśla, że aby polityka eurośródziemnomorska była skuteczna, musi dysponować budżetem na miarę swoich ambicji;

4.   wyraża ubolewanie z powodu braku, jak do tej pory, bezpośredniego wpływu ze strony Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego na największe wciąż nierozstrzygnięte konflikty regionu śródziemnomorskiego, mimo że w ramach grup roboczych podejmowano już zdecydowane próby zainicjowania dialogu;

5.   przypomina, że rozwój demokracji jest jednym z celów procesu barcelońskiego, który trzeba osiągnąć poprzez promowanie reform politycznych przy współpracy społeczeństwa obywatelskiego oraz wszystkich grup i ruchów politycznych, które potępiają stosowanie przemocy;

6.   uważa, że jedną z najważniejszych kwestii, które należy rozważyć, jest aktywniejszy udział wszystkich śródziemnomorskich krajów partnerskich w procesie decyzyjnym w ramach Partnerstwa, tak aby stworzyć lepsze warunki dla wspólnych inicjatyw i zwiększyć współodpowiedzialność;

7.   w tym kontekście przyjmuje z zadowoleniem stworzenie Pozarządowej Platformy EuroMed na rzecz Forum Obywatelskiego, której posiedzenie inauguracyjne odbyło się w Luksemburgu w kwietniu 2005 r.; w związku z powyższym podkreśla, że istotne jest podjęcie i rozwinięcie bliskiej współpracy ze wspomnianą platformą, by zintensyfikować uczestnictwo w Partnerstwie Euro-Śródziemnomorskim i szerzyć wśród społeczeństwa świadomość istnienia tego procesu;

8.   uważa za niezbędne, aby dialogowi politycznemu towarzyszyła intensywniejsza współpraca na płaszczyźnie kulturalnej i społecznej, w celu położenia większego nacisku na punkty widzenia i priorytety wynikające ze zwiększającej się liczby analiz pochodzących ze świata arabskiego i śródziemnomorskiego, które znalazły wyraz w najnowszych sprawozdaniach rocznych Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (PNUD);

9.   z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego i wzywa do przyznania mu w przyszłości środków i struktur administracyjnych niezbędnych do zapewnienia odczuwalności jego obecności oraz umożliwienia mu sprawnego funkcjonowania;

10.   podziela nie tylko przekonanie, że przyszła współpraca musi kierować się wymogami polityki bezpieczeństwa lub innymi związanymi z nią potrzebami, lecz również że związki pomiędzy trzema obszarami współpracy - pokojem, handlem i społeczeństwem obywatelskim - muszą wysunąć się na pierwszy plan; uznaje w szczególności zależność pomiędzy bezpieczeństwem i rozwojem oraz szczególne znaczenie kwestii społeczno-ekonomicznych dla krajów południowego obszaru Morza Śródziemnego;

11.  wyraża ubolewania nad faktem, że propozycja zawarta w wyjściowej deklaracji barcelońskiej dotycząca organizacji przez Komisję corocznego spotkania przedstawicieli miast i regionów w celu "podsumowania wspólnych wyzwań i wymiany doświadczeń" nie została nigdy wprowadzona w życie, a także wzywa Komisję do realizacji tej inicjatywy w ramach zrewidowanego Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego;

12.   uważa, że Europejska Polityka Sąsiedztwa (EPS), która korzysta z osiągnięć procesu barcelońskiego i opiera się na zasadach wspólnej własności i zróżnicowania, powinna wzmocnić formy współpracy istniejące w ramach Euromed, aby zapewnić krajom partnerskim możliwość uczestniczenia w programach i politykach UE z uwzględnieniem wspólnie uzgodnionych priorytetów i celów; i w oparciu o konsekwentne stosowanie zasady współpracy regionalnej oraz niższego szczebla (jak również na poziomie lokalnym i w gminach) zarówno ze strony partnerów eurośródziemnomorskich, jak i Państw Członkowskich;

13.   przypomina, że integracja regionalna południe-południe jest podstawą do osiągnięcia trwałych ram ogólnego dobrobytu, czego przykładem jest doświadczenie UE;

14.   przypomina, że jednym z głównych celów polityki śródziemnomorskiej UE oraz EPS jest wspieranie działań reformatorskich w dziedzinie polityki (pogłębianie procesu demokratyzacji, umacnianie pluralizmu i państwa prawa, szersze poszanowanie praw człowieka), a także w dziedzinie gospodarczej i społecznej;

15.   z zadowoleniem przyjmuje powołanie podkomisji praw człowieka w ramach układów o stowarzyszeniu z Jordanią i Marokiem i nawołuje do stworzenia podobnych podkomisji praw człowieka w ramach innych układów o stowarzyszeniu, by w ten sposób rozwinąć zorganizowany dialog na temat praw człowieka i demokracji; uważa, że tego typu podkomitety stanowią kluczowe elementy planów działań; podkreśla znaczenie zasięgania opinii społeczeństwa i włączania go do prac podkomisji w celu lepszego monitorowania sytuacji w zakresie praw człowieka; podkreśla również, że Parlament powinien być w większym stopniu włączony w prace tych podkomisji i nadzór nad nimi ;

16.   ponawia swoje wsparcie dla obrońców praw człowieka i przyjmuje z zadowoleniem przyjęcie Wytycznych w sprawie Obrońców Praw Człowieka; w związku z powyższym wzywa Radę do wywarcia koniecznego nacisku na partnerów śródziemnomorskich, by wywiązali się ze swojego zobowiązania do poszanowania praw obrońców praw człowieka i zapewnili im ochronę;

17.   przypomina, że stworzenie obszaru wspólnego dobrobytu jest głównym celem Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego, oraz że cel ten wymaga poczynienia postępów w zakresie zmniejszania ubóstwa w tym regionie oraz pokonania podziałów społeczno-gospodarczych między północą a południem; zauważa, że kraje partnerskie dokonały znacznych postępów w kierunku osiągnięcia stabilizacji makroekonomicznej i że liberalizacja handlu towarami znacznie się zwiększa;

18.   w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w 2002 r. Eurośródziemnomorskiego Instrumentu Inwestycyjnego i Partnerstwa w ramach Europejskiego Banku Inwestycyjnego, ale wzywa do ponownego pobudzenia refleksji wśród Państw Członkowskich Unii i ich partnerów eurośródziemnomorskich mającej na celu rozwinięcie tej inicjatywy w prawdziwy, własny instrument finansowy współpracy, otwarty dla udziału zainteresowanych państw strefy eurośródziemnomorskiej;

19.   podkreśla znaczenie utworzenia strefy wolnego handlu do roku 2010 i pragnie szybkiego wdrożenia zasady kumulacji pochodzenia, systemu, który zapewni produktom wytwarzanym ze składników pochodzących z kilku krajów śródziemnomorskich swobodny dostęp do rynku wspólnotowego w celu wsparcia dla pogłębienia integracji południe-południe;

20.   odnotowuje, iż podjęte zostały kroki na rzecz stworzenia do 2010 r. obszaru wolnego handlu oraz iż rozpoczęto pracę nad strategią liberalizacji handlu w rolnictwie; nawołuje do uwzględnienia w procesie kryterium trwałego rozwoju i do przeprowadzenia właściwej i pogłębionej oceny oddziaływania na środowisko, na każdym etapie tego procesu; wzywa Komisję do przeprowadzenia analizy skutków liberalizacji handlu produktami rolnymi i rybnymi w państwach strefy eurośródziemnomorskiej;

21.   zauważa, że pomimo znacznych postępów w procesie liberalizacji rynku towarów, deficyt handlowy partnerów Unii Europejskiej z regionu śródziemnomorskiego wzrasta;

22.   stwierdza, że pomimo oczekiwań związanych z początkiem procesu, kraje partnerskie nie odniosły korzyści gospodarczych z tego otwarcia handlowego i pozostają w trudnej sytuacji ekonomicznej wyrażającej się w bardzo wysokim wskaźniku bezrobocia i niskim poziomie inwestycji, która to sytuacja z uwagi na bardzo młode demograficznie społeczeństwa tych państw ma wpływ na ruchy migracyjne;

23.   uważa, że ekonomiczny aspekt partnerstwa musi zostać zorientowany w kierunku spójności społecznej i trwałego rozwoju gospodarczego, zważywszy, że liberalizacja wymiany gospodarczej nie może być jedynym celem, i musi posiadać odpowiednie ramy prawne;

24.   wzywa Komisję i Państwa Członkowskie, aby zapewniły włączenie do następnych perspektyw finansowych wystarczających funduszy na wsparcie przemian gospodarczych partnerskich państw śródziemnomorskich oraz aby kwota referencyjna przyznana dla nowego instrumentu finansowego polityki sąsiedztwa i partnerstwa była wystarczająca dla zagwarantowania pewnej stabilności i ciągłości pomocy europejskiej w strefie śródziemnomorskiej (por. dawny program MEDA);

25.   uważa, że program prac Komisji powinien również koniecznie skupić uwagę na społecznych konsekwencjach okresu przejściowego w południowych krajach śródziemnomorskich, przy uwzględnieniu różnych potrzeb i priorytetów krajów partnerskich;

26.   uważa, że sytuacja gospodarcza śródziemnomorskich krajów partnerskich wymaga znaczącego poparcia dla projektów z zakresu infrastruktury, zwłaszcza w dziedzinie transportu, mieszkań i zaopatrzenia w wodę pitną;

27.   jest zdania, że dochody pochodzące ze złóż ropy naftowej i gazu ziemnego w tym regionie powinny być w większej mierze przeznaczone na gospodarczy i społeczny rozwój regionu i wykorzystane w interesie całej ludności, przy zachowaniu pełnej przejrzystości;

28.   wzywa do zwiększenia wydajności infrastruktury w dziedzinie transportu towarów i osób w strefie eurośródziemnomorskiej, ze szczególnym uwzględnieniem portów;

29.   przypomina o znaczeniu, jakie ma wspieranie konkretnych, organizowanych na niewielką skalę projektów współpracy w terenie; uważa, że małe i średnie przedsiębiorstwa mogą w znacznym stopniu przyczynić się do podniesienia stopy życiowej w krajach partnerskich i w związku z tym zaleca przyjęcie działań stymulujących wzrost gospodarczy i konsumpcję, zwłaszcza poprzez udzielanie pożyczek i mikrokredytów;

30.   podkreśla wagę odpowiedzi na problemy napotkane przez sektor tekstylny poprzez popieranie partnerstwa euro-śródziemnomorskiego, służącego rozwojowi współpracy w sektorze i zwiększeniu jego konkurencyjności dzięki aktywnej polityce wspierającej kształcenie, badania i rozwój, innowacje technologiczne, rozpowszechnianie dobrych praktyk oraz wymianę danych wywiadu rynkowego; zaleca utworzenie euro-śródziemnomorskiej sieci szkół, instytucji szkoleniowych oraz ośrodków technicznych mających doświadczenie związane z sektorem włókienniczym i odzieżowym, które będą promować partnerstwo techniczne, szkolenia oraz wspólne programy badawcze;

31.   uważa, że zdecentralizowana współpraca między władzami lokalnymi i regionalnymi może przyczynić się do rozwoju instytucji lokalnych i ich zdolności działania, jak również do lepszej widoczności i ugruntowanej pozycji współpracy partnerskiej; zaznacza, że konkretne niewielkie projekty współpracy między miastami, zarówno dwustronne, jak i w ramach współpracy regionalnej i ponadregionalnej, dotyczące szeregu kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem urbanistycznym (np. zarządzanie odpadami i zasobami wodnymi, dostarczanie wody pitnej) mogą przynieść obywatelom namacalne rezultaty i natychmiastową poprawę jakości ich życia;

32.   zauważa, że w ostatnich latach znacznie przyspieszono realizację projektów i programów w ramach MEDA, przede wszystkim dzięki gruntownej rewizji zasad programowania pomocy Komisji i dzięki przyznaniu kluczowej roli podmiotom działającym w terenie; niemniej ubolewa nad faktem, że w projekcie budżetu na rok 2006 Rada zredukowała środki przeznaczone na program MEDA, w szczególności na reformy instytucjonalne, rozwój demokracji i praw człowieka, reformy gospodarcze i społeczne oraz współpracę na szczeblu subregionalnym; uważa, że redukcja ta byłaby sprzeczna ze wsparciem, jakiego potrzebuje proces barceloński;

33.   uważa, że nastał właściwy moment na rozszerzenie działań Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego i uwzględnienie możliwości, jakie otwiera przed nim EPS, tak aby przybliżyć je do zwykłych obywateli;

34.   zaleca położenie w przyszłości szczególnego nacisku na ograniczoną liczbę wspólnie wybranych działań zarówno wielostronnych i dwustronnych, których tempo realizacji powinno zostać przyspieszone i które należy ukierunkować na konkretne rezultaty;

35.   uważa, że rozwój demokracji w tym regionie jest dla Europy jedną z kluczowych kwestii: Partnerstwo Eurośródziemnomorskie dotyczy nie tylko krajów partnerskich, ale również podmiotów niepaństwowych i społeczeństwa obywatelskiego; zaleca wobec tego na przykład szersze wykorzystanie Europejskiej Inicjatywy na rzecz Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR), programu wspólnotowego finansującego różne przedsięwzięcia, aby rozpocząć realizację projektów dotyczących demokracji;

36.   uważa, że współpraca w dziedzinie ochrony ludności i środowiska naturalnego oraz opanowywania klęsk żywiołowych powinna być jednym z podstawowych priorytetów; jest zdania, że w ramach tej współpracy powinno się przyspieszyć procedury zmierzające do ustanowienia systemu wczesnego ostrzegania w basenie Morza Śródziemnego, mającego na celu zapobieganie takim klęskom;

37.   podkreśla, że w ostatnich latach w basenie Morza Śródziemnego oraz w wielu Państwach Członkowskich doszło do zakłócenia równowagi ekologicznej, wzrostu zanieczyszczenia, coraz dotkliwszego braku wody oraz niekontrolowanego rozwoju urbanistycznego i spekulacji, w szczególności w strefie nadbrzeżnej, i sądzi, że należy poświęcić większą uwagę opracowaniu polityki w zakresie środowiska naturalnego w całym basenie Morza Śródziemnego, ponieważ ma to kluczowe znaczenie dla całokształtu polityki trwałego rozwoju;

38.   uważa za jeden z priorytetów rozwój oświaty i szkolenia zawodowego, który ma kluczowe znaczenie dla gospodarczo-społecznego rozwoju krajów śródziemnomorskich; wzywa do traktowania ze szczególną uwagą kobiet, jak również grup najmniej uprzywilejowanych, takich jak, analfabeci, uczennice i studentki, uchodźców i wysiedleńców oraz ludność obszarów wiejskich i podmiejskich; wyraża pogląd, że wsparcie starań podejmowanych przez partnerów śródziemnomorskich w zakresie reformy oświaty oraz unowocześnienia instytucji w tym sektorze wymaga bardziej strategicznego podejścia; w szczególności wzywa Radę, Państwa Członkowskie i Komisję do stworzenia i wspierania programów wymiany dla uczniów, studentów i naukowców oraz partnerstwa między miastami i obszarami geograficznymi, i do intensyfikacji kontaktów na poziomie parlamentarnym; podkreśla, że w tym kontekście istotny jest dalszy rozwój inicjatywy "Erasmus Mundus", a także programu "Młodzież w Działaniu" na lata 2007-2013, tak aby zintensyfikować wymianę kulturalną w krajach basenu Morza Śródziemnego;

39.   przyjmuje z zadowoleniem stworzenie i inaugurację Eurośródziemnomorskiej Fundacji im. Anny Lindh na rzecz Dialogu Kultur; wyraża przekonanie, że działalność tej Fundacji może przyczynić się w sposób decydujący do szerzenia wzajemnego porozumienia i jak najlepszego wykorzystania naszego wspólnego dziedzictwa;

40.   zachęca Komisję, Państwa Członkowskie i kraje uczestniczące w Partnerstwie Eurośródziemnomorskim do poszukiwania sposobów i mechanizmów wsparcia dla utworzenia, wzmocnienia i rozwoju krajowych sieci Fundacji Anny Lindh we wszystkich 35 krajach partnerskich; zachęca Fundację do działania na rzecz widoczności i umocnienia procesu barcelońskiego, by w ten sposób realizować Partnerstwo Eurośródziemnomorskie zarówno na poziomie krajowym, jak i regionalnym;

41.   zwraca się o ochronę i wspieranie wolności prasy i opinii w regionie Morza Śródziemnego, w celu zapewnienia pracownikom środków przekazu swobodnego wykonywania ich zadań oraz zagwarantowania rozwoju demokracji, który dotychczas okazał się niewystarczający w tym regionie;

42.   wyraża przekonanie, że w obliczu obecnej sytuacji na świecie pomiędzy partnerami musi toczyć się poważny dialog międzykulturowy, obejmujący takie działania jak te, które zalecane są w sprawozdaniu powołanej przez Romano Prodiego w 2003 r. Grupy Doradczej Wysokiego Szczebla ds. Dialogu Pomiędzy Narodami i Kulturami Obszaru Eurośródziemnomorskiego;

43.   uważa, że partnerstwo śródziemnomorskie, oparte na wspólnej odpowiedzialności, ma promować dialog religijny między chrześcijaństwem, islamem i judaizmem, nie tylko w celu kształcenia i upowszechniania wiedzy, ale także walki z terroryzmem, stanowiącym jedno ze światowych wyzwań;

44.   zaleca prowadzenie wspólnej działalności, z udziałem uniwersytetów, ekspertów i rzeczoznawców, na temat roli islamu w społeczeństwach demokratycznych i otwartych, oraz rozważenie powodów, które czasami mogą skłonić członków wspólnoty kulturalno-religijnej do stosowania przemocy;

45.   podkreśla, że migracja i integracja społeczna osób migrujących jest kolejną niezwykle ważną kwestią Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego; wyraża pogląd, iż układy o stowarzyszeniu oraz plany działania w ramach polityki sąsiedztwa stanowią właściwe narzędzia wspierania wspólnego nadzoru nad przepływem osób i migracją; proponuje w związku z tym wykorzystanie nowego Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (EISP) do wsparcia współpracy transgranicznej pomiędzy partnerami; podkreśla potrzebę rozwiązania problemów leżących u źródeł nielegalnej migracji oraz zniwelowania jej poważnych, negatywnych skutków, w tym podjęcia takich kluczowych kwestii jak negocjacje w sprawie umów o readmisji czy energiczne zwalczanie handlu ludźmi, który powoduje straty ludzkie i dużo cierpienia; przypomina o konieczności zasięgania opinii władz lokalnych i regionalnych w tym obszarze, mając na względzie ich doświadczenie i odpowiedzialność za integrację społeczną imigrantów, przyjmowanie osób poszukujących azylu oraz newralgiczną kwestię postępowania z osobami zamieszkałymi na danym obszarze bez zezwolenia i odwołującymi się od decyzji o odmowie azylu;

46.   przypomina, że wszelka współpraca w zakresie migracji musi odbywać się w poszanowaniu międzynarodowego prawodawstwa humanitarnego i praw człowieka; kładzie nacisk na konieczność upublicznienia wszystkich umów o readmisji i poszanowania zasady niewydalania (non-refoulement) ustanowionej w art. 33 Konwencji Genewskiej z 1951 r. w sprawie statusu uchodźców; sprzeciwia się zamysłowi tworzenia "portali" migracji i/lub obozów dla imigrantów w krajach sąsiadujących z UE;

47.   podkreśla, że wspieranie uczestnictwa kobiet w dziedzinie gospodarczej, społecznej i kulturalnej oraz w działalności politycznej każdego kraju powinno być głównym narzędziem konsolidacji demokracji i przeciwdziałania dyskryminacji kobiet; zwraca się także o włączenie wymiaru równości płci w sposób przekrojowy do głównych działań w ramach Partnerstwa Śródziemnomorskiego;

48.   wzywa w związku z tym rządy państw partnerskich do uznania, poszanowania i ochrony praw podstawowych i statusu kobiet, w brzmieniu traktatów międzynarodowych i wzywa rządy państw partnerskich do przyspieszenia reform w dziedzinie prawa, administracji i innych, w celu prawnego zagwarantowania równości kobiet i mężczyzn w życiu rodzinnym i publicznym, jak również w celu włączenia równości płci do wszystkich polityk, przyjmując cele krótko- i długoterminowe;

49.   zwraca się do Komisji o udzielenie informacji jakościowych i ilościowych w kwestii realizacji i konkretnych zobowiązań finansowych przyjętych w ramach współpracy dwustronnej (układy stowarzyszeniowe), jak również w ramach współpracy regionalnej MEDA II (w aktualnej fazie), aby wesprzeć aktywny udział kobiet w życiu politycznym, gospodarczym i społecznym;

50.   przyjmuje z zadowoleniem wprowadzenie w życie pierwszego programu regionalnego na rzecz udziału kobiet w życiu i rozwoju gospodarczym i społecznym (o którego wprowadzeniu zdecydowano już w roku 2001) i wzywa Komisję do poszerzenia zakresu i tematyki kampanii informacyjnych i uwrażliwiających dotyczących wizerunku kobiety i jej roli w procesie demokratyzacji;

51.   wyraża swoje zaniepokojenie silną dyskryminacją kobiet na rynku pracy, w szkolnictwie i w systemach szkolenia zawodowego oraz w zakresie udziału w życiu politycznym i obywatelskim, jak również poważnymi problemami, z którymi kobiety muszą się zmierzyć, takimi jak przemoc; domaga się od państw partnerskich rzeczywistej woli politycznej i skutecznych działań, aby doprowadzić do zmiany mentalności i w celu promowania równości kobiet i mężczyzn;

52.   podkreśla potrzebę ustanowienia przez eurośródziemnomorskich partnerów nowych programów promujących współpracę zarówno między organami ścigania jak i władzami sądowniczymi oraz zapewnienia wspólnej strategii w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i terroryzmu; zwraca się o jak najszybszą ratyfikację przez wszystkie państwa Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej oraz jej protokołów dodatkowych o zapobieganiu i zwalczaniu handlu ludźmi i przeciwko przemytowi migrantów; podkreśla, że wspólne dla eurośródziemnomorskich partnerów jest zarówno przywiązanie do praw człowieka, jak i do podstawowych wolności i dlatego wzywa Radę, Państwa Członkowskie i Komisję do aktywnego wspierania wyznaczonego w Układzie Eurośródziemnomorskim celu zapewnienia poszanowania praw człowieka przy pomocy stałego dialogu politycznego z krajami partnerskimi; podkreśla także, że dzielą oni wspólne doświadczenia aktów terroru, które powinny umożliwić im wspólnie przekonywanie zniechęconych grup społecznych, aby zrezygnowały z metod terrorystycznych i aktów przemocy oraz rozwijanie na szczeblu państwowym zdolności zwalczania ataków terrorystycznych i wspólnej obrony praw człowieka w walce przeciwko terroryzmowi; przypomina, że wszelkiego rodzaju akty terroru są w istocie rzeczy bezpośrednim atakiem wymierzonym w prawa i wolności obywatelskie, zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, w demokrację i państwo prawa;

53.   jeszcze raz podkreśla w tym względzie, że nie wolno prowadzić walki z terroryzmem kosztem wolności obywatelskich i praw człowieka; z zadowoleniem przyjmuje rosnącą współpracę w tej dziedzinie, ale domaga się bardziej otwartych i przejrzystych procedur; popiera w tym względzie propozycję dotyczącą kodeksu postępowania w tej dziedzinie;

54.   wyraża niezadowolenie w związku z brakiem istotnych postępów w dziedzinie demokracji i praw człowieka i podkreśla w tym kontekście znaczenie planów działania w zakresie EPS, których celem jest określenie jasnych zobowiązań podjęcia działań na rzecz krajów partnerskich, służących poprawie procesu demokratyzacji i poszanowania praw człowieka; podkreśla, że priorytety tych planów działania będą stanowiły punkty odniesienia, które powinny być systematycznie monitorowane i oceniane;

55.   dlatego wzywa Komisję do pełnego włączenia Parlamentu w ocenę wdrażania planów działania w zakresie EPS, w których należałoby przewidzieć wyraźne klauzule zawieszające w przypadku, gdy wartości stanowiące punkt odniesienia w zakresie demokratyzacji i poszanowania praw człowieka nie są przestrzegane;

56.   wzywa Komisję do potraktowania kwestii dotyczących praw człowieka jako kryteriów przy ocenianiu przestrzegania porozumień między Unią Europejską a krajami partnerskimi oraz wyraża nadzieję, że Komisja będzie składać roczne sprawozdania na temat swoich ustaleń w ramach Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego;

57.   wzywa Radę i Komisję do powołania się na klauzule zawieszające eurośródziemnomorskich układów stowarzyszeniowych w przypadku naruszenia praw człowieka i wolności demokratycznych;

58.   wzywa ponownie wszystkich sygnatariuszy eurośrodziemnomorskich układów stowarzyszeniowych do przełożenia klauzuli o prawach człowieka i demokracji na program działania na rzecz zwiększenia i promowania poszanowania praw człowieka; oraz do stworzenia mechanizmu regularnej oceny zgodności z art. 2 Układu o Stowarzyszeniu; wzywa w tym względzie Komisję do powołania podkomisji ds. praw człowieka, których rola polegałaby na monitorowaniu wdrażania klauzuli o prawach człowieka oraz na pełnym angażowaniu Parlamentu Europejskiego i społeczeństwa obywatelskiego w działalność tychże podkomitetów; wzywa Komisję, w związku z dziesiątą rocznicą ustanowienia procesu barcelońskiego, do sporządzenia publicznego sprawozdania na temat wdrażania praw człowieka i realizacji polityki demokracji w krajach śródziemnomorskich, na bazie którego można będzie można dalej rozwijać partnerstwo;

59.   proponuje kontynuowanie i pogłębienie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa między Unią Europejską a krajami śródziemnomorskimi; przyjmuje z zadowoleniem włączenie klauzul o nierozpowszechnianiu broni masowego rażenia do najnowszych porozumień i planów działania; wskazuje, że takie środki muszą być wdrażane przez wszystkie partnerskie państwa bez wyjątku, mając na celu nazwanie Morza Śródziemnomorskiego strefą wolną od broni masowego rażenia; wzywa do większego zaangażowania krajów partnerskich w Europejską Politykę Bezpieczeństwa i Obrony; w związku z tym zwraca się do Rady o uwzględnienie możliwości konsultowania się z naszymi śródziemnomorskimi partnerami za każdym razem, gdy ich to dotyczy, w kwestiach WPZiB zawartych w porządku dziennym, włączając je, za każdym razem gdy zaistnieje taka konieczność, do posiedzeń Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych;

60.   wyraża pogląd, iż biorąc pod uwagę dotychczasowe niedociągnięcia procesu barcelońskiego, wola polityczna i pragmatyczne podejście są bardziej niż kiedykolwiek warunkiem koniecznym dla powodzenia Partnerstwa;

61.   przypomina, że EMPA jest kluczowym elementem eurośródziemnomorskiego dialogu politycznego, oraz że w przyszłości należy umacniać rolę prac Zgromadzenia w podejmowaniu decyzji w ramach procesu eurośródziemnomorskiego;

62.   przypomina tym, którzy będą uczestniczyli w Nadzwyczajnym Spotkaniu Wysokiego Szczebla, które odbędzie się w Barcelonie w dniach 27-28 listopada 2005 r., że obchodom 10 rocznicy Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego musi towarzyszyć ustalenie jasnego, wyraźne określonego zestawu celów i przyszłych działań; uważa również, że konieczne jest potwierdzenie podstawowych zasad Deklaracji Barcelońskiej i woli Państw Członkowskich do utworzenia wspólnoty krajów demokratycznych, która będzie ożywiała stosunki między krajami śródziemnomorskimi; jednocześnie wzywa w szczególności wszystkie Państwa Członkowskie Unii Europejskiej do połączenia wysiłków w celu nadania nowego tempa procesowi barcelońskiemu w przyszłości;

63.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji uczestnikom nadchodzącego Nadzwyczajnego Spotkania Wysokiego Szczebla, Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom krajowym Państw Członkowskich oraz krajów partnerskich uczestniczących w procesie barcelońskim, a także Eurośródziemnomorskiemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu.

(1) Dz.U. C 97 E z 22.4.2004, str.656. (2) Dz.U. C 87 E z 7.4.2004, str. 506. (3) Teksty przyjęte, P6_TA(2005)0046.