Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή το 2004,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 195 της Συνθήκης ΕΚ,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 43 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων,

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Νοεμβρίου 1993 σχετικά με τη δημοκρατία, τη διαφάνεια και την επικουρικότητα, τη διοργανική συμφωνία για τις διαδικασίες εφαρμογής της αρχής της επικουρικότητας, με το καθεστώς και τους γενικούς όρους άσκησης των καθηκόντων του Διαμεσολαβητή, καθώς και με τις λεπτομέρειες διεξαγωγής των εργασιών της επιτροπής συνδιαλλαγής που προβλέπει το άρθρο 189 Β(1) της Συνθήκης ΕΚ,

–   έχοντας υπόψη παλαιότερα ψηφίσματά του σχετικά με τις δραστηριότητες του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 112, παράγραφος 1, και το άρθρο 195, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών (A6-0276/2005),

A.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων θεσπίστηκε πανηγυρικά στις 7 Δεκεμβρίου 2000 στη Νίκαια και ότι υπάρχει η πολιτική βούληση να αποκτήσει ο Χάρτης νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα,

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 41 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων ορίζει ότι "κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αμερόληπτη, δίκαιη και εντός ευλόγου προθεσμίας εξέταση των υποθέσεών του από τα όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης",

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 43 του Χάρτη ορίζει ότι "κάθε πολίτης της Ένωσης ή κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική έδρα του σε κράτος μέλος, έχει δικαίωμα να προσφεύγει στον Διαμεσολαβητή της Ένωσης, σχετικά με περιπτώσεις κακής διοίκησης στο πλαίσιο της δράσης των κοινοτικών οργάνων ή οργανισμών, με εξαίρεση το Δικαστήριο και το Πρωτοδικείο κατά την άσκηση των δικαιοδοτικών καθηκόντων τους",

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το τρέχον έτος σηματοδοτεί ταυτόχρονα την είσοδο του νυν Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, κ. Νικηφόρου Διαμαντούρου, στη δεύτερη και πλήρη θητεία του καθώς και τη συμπλήρωση, τον Σεπτέμβριο, της δεκάτης επετείου της δημιουργίας του αξιώματος του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ετήσια έκθεση του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή υποβλήθηκε επισήμως στον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 8 Μαρτίου 2005 και ότι ο Διαμεσολαβητής, κ. Νικηφόρος Διαμαντούρος, παρουσίασε την έκθεσή του στην Επιτροπή Αναφορών στις 10 Μαΐου 2005 στο Στρασβούργο,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2004 υπήρξε σαφής αύξηση (κατά 53%) του αριθμού των καταγγελιών που υποβλήθηκαν στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή σε σχέση με τον συνολικό αριθμό του προηγούμενου έτους και ότι η εν λόγω αύξηση οφείλεται μόνο κατά το ήμισυ (51%) στην απόκτηση της ευρωπαϊκής ιθαγένειας από τους υπηκόους των δέκα νέων κρατών μελών,

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής είναι αμερόληπτο όργανο, το οποίο προσφέρει συγχρόνως στους πολίτες εξωδικαστικό μέσο ελέγχου στο πλαίσιο της Ένωσης, και ότι το 2004 παρείχε αποτελεσματική βοήθεια περίπου στο 70% του συνόλου των περιπτώσεων που υποβλήθηκαν για έλεγχο, συμπεριλαμβανομένων και των υποθέσεων που κρίθηκαν μη παραδεκτές,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2004 περατώθηκαν από τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή 251 έρευνες, εκ των οποίων 247 κινήθηκαν κατόπιν καταγγελιών και 4 έρευνες πρωτοβουλίας, και ότι 65 υποθέσεις διευθετήθηκαν από το αρμόδιο όργανο ή οργανισμό κατόπιν υποβολής καταγγελίας και προτάθηκαν 12 φιλικοί διακανονισμοί,

Θ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διαμεσολαβητής αποφάσισε να υποβάλει ειδική έκθεση (ΟΙ/2/2003/GG ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε απάντηση διαμαρτυρίας που αφορούσε υπόθεση στην οποία ο Διαμεσολαβητής έκρινε ότι ο διαμαρτυρόμενος πολίτης είχε υποστεί δυσμενή διάκριση από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και στην οποία δεν είχε επιτευχθεί φιλικός διακανονισμός, η δε Επιτροπή δεν είχε αποδεχθεί το σχέδιο σύστασής του,

Ι.   επισημαίνοντας ότι η υποβολή ειδικής έκθεσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί σημαντικό μέσο δια του οποίου ο Διαμεσολαβητής μπορεί να ζητήσει την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής Αναφορών του για να δικαιώσει τους πολίτες, τα δικαιώματα των οποίων έχουν παραβιαστεί, επιδιώκοντας συγχρόνως τη βελτίωση των προδιαγραφών λειτουργίας της ευρωπαϊκής διοίκησης,

ΙΑ.   εκτιμώντας ότι οι έρευνες του Διαμεσολαβητή παράγουν συχνά θετικά αποτελέσματα για τους καταγγέλλοντες και μπορούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας των διοικητικών υπηρεσιών,

ΙΒ.   εκτιμώντας ότι ο μεγάλος αριθμός επικρίσεων που διατυπώθηκαν εκ μέρους του Διαμεσολαβητή στην έκθεσή του για το 2004, όσον αφορά περιπτώσεις κακής διοίκησης, μπορούν να χρησιμεύουν στο να αποφευχθεί η επανάληψη σφάλματος ή δυσλειτουργίας στο μέλλον με τη λήψη και εφαρμογή κατάλληλων μέτρων εκ μέρους των θεσμικών και άλλων οργάνων της ΕΕ,

ΙΓ.   λαμβάνοντας υπόψη το επικριτικό σχόλιο που διατυπώθηκε σε βάρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου λόγω της απουσίας κατάλληλων μέτρων για την εφαρμογή του κανονισμού κατά του καπνίσματος στους χώρους του,

ΙΔ.   εκτιμώντας ότι ο Διαμεσολαβητής συνέχισε να αναπτύσσει εποικοδομητικές σχέσεις εργασίας, μέσω συνεδριάσεων και κοινών εκδηλώσεων, με τα όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης, προκειμένου να δημιουργήσει συνεργίες στο πλαίσιο κοινών στόχων,

ΙΕ.   εκτιμώντας ότι η ετήσια έκθεση καταδεικνύει τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τον Διαμεσολαβητή για τη διεύρυνση και την περαιτέρω ενδυνάμωση του δικτύου εθνικών και περιφερειακών διαμεσολαβητών στο πλαίσιο της Ένωσης, στις υποψήφιες προς ένταξη χώρες, στη Νορβηγία και στην Ισλανδία, αναπτύσσοντας την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών, λαμβανομένου υπόψη ότι οι εξουσίες που ασκούνται από τους διαμεσολαβητές και τα πεδία δράσης και αρμοδιότητάς τους είναι συχνά πολύ διαφορετικές,

P.  ΙΣΤ. εκτιμώντας ότι η συμμετοχή της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο δίκτυο αυτό θα διευκολύνει την πρακτική συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων και των εθνικών και περιφερειακών διαμεσολαβητών, δεδομένων των διαφορετικών ευθυνών με τις οποίες είναι επιφορτισμένοι,

ΙΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2004 ο Διαμεσολαβητής πολλαπλασίασε τις δραστηριότητες επικοινωνίας, κυρίως τις επισκέψεις πληροφόρησης, τις δημόσιες εκδηλώσεις, τις συνεντεύξεις και ανακοινώσεις που παραχωρήθηκαν στον Τύπο, με σκοπό τη μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τα δικαιώματά τους έναντι της κοινοτικής διοίκησης,

ΙΗ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 6 Σεπτεμβρίου 2001(2), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ομόφωνα τον Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατόπιν σύστασης σε ειδική έκθεση του Διαμεσολαβητή τον Απρίλιο του 2000, και ότι η Επιτροπή δεν έχει έως σήμερα εγκρίνει τον εν λόγω κώδικα,

ΙΘ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κ. Διαμαντούρος πρότεινε πρόσφατα, σε επιστολή προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κατά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Επιτροπής και το Σώμα των Επιτρόπων, όλα τα θεσμικά όργανα και οι επικουρικοί οργανισμοί να υιοθετήσουν κοινή προσέγγιση όσον αφορά τον κώδικα χρηστής διοικητικής συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

Κ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Διαμεσολαβητής με την έκθεσή του επαναλαμβάνει το αίτημά του για την αναθεώρηση του Καθεστώτος που διέπει τις δραστηριότητές του,

1.   εγκρίνει την ετήσια έκθεση για το έτος 2004 που υποβλήθηκε από τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και επιδοκιμάζει τη νέα παρουσίαση και οργάνωση των θεμάτων, η οποία δεν παρέχει απλώς πλήρη και ολοκληρωμένη εικόνα των υποθέσεων που έχουν εξεταστεί και των ερευνών που έχουν διεξαχθεί κατά τη διάρκεια του έτους, αλλά επιπλέον απλή και σαφή θεματική ανάλυση·

2.   συγχαίρει το ιδιαίτερο γραφείο του Διαμεσολαβητή για την διαφοροποίηση και τον εκσυγχρονισμό των ετήσιων δημοσιεύσεων ανάλογα με τις διαφορετικές ανάγκες των καταγγελλόντων, των βουλευτών, των επαγγελματιών και του ευρύτερου κοινού·

3.   εκφράζει την ικανοποίησή του για την έντονη δημόσια παρουσία του Διαμεσολαβητή που αποσκοπεί στην πληροφόρηση του κοινού και θεωρεί ότι η ποιοτική πληροφόρηση μπορεί να συμβάλει στη μείωση του αριθμού καταγγελιών που δεν εμπίπτουν στην εντολή του Διαμεσολαβητή·

4.   παροτρύνει τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή να συνεχίσει τις προσπάθειές του και να προωθήσει τις δραστηριότητές του με αποτελεσματικότητα και ευελιξία ώστε να αντιπροσωπεύει στα μάτια των πολιτών τον θεματοφύλακα της χρηστής διοίκησης των ευρωπαϊκών οργάνων·

5.   διαπιστώνει ότι καίτοι υπήρξε αύξηση του αριθμού καταγγελιών που έλαβε ο Διαμεσολαβητής, περίπου το 75% των καταγγελιών δεν εμπίπτουν στην εντολή του, διότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων στόχος των καταγγελλόντων είναι οι εθνικές αρχές, αρμόδιες για την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου·

6.   καλεί το Διαμεσολαβητή να προσδιορίσει την έννοια της κακοδιοίκησης(3) σε ό,τι αφορά τόσο τα ενεχόμενα όργανα και τους ενεχόμενους οργανισμούς, καταρτίζοντας αυστηρό και εκτενή κατάλογο, όσο και τα ζητήματα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο καταγγελιών, εξαιρώντας ρητώς εκείνα που εμπίπτουν στη σφαίρα αρμοδιότητας των αρχών των κρατών μελών·

7.   καλεί τον Διαμεσολαβητή να συνεχίσει να διαβιβάζει άμεσα τις καταγγελίες που δεν εμπίπτουν στην εντολή του, μέσω του ανάλογου δικτύου, στην πλέον ενδεδειγμένη βαθμίδα των εθνικών και τοπικών αρχών, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας·

8.   υποστηρίζει την πρόθεση του Διαμεσολαβητή για επίτευξη φιλικών διακανονισμών όπου αυτό είναι δυνατό·

9.   προτρέπει τον Διαμεσολαβητή να προσφεύγει στην Επιτροπή Αναφορών, προκειμένου η τελευταία να συζητεί σε μία από τις συνεδριάσεις της, ενδεχομένως σε αντιπαράθεση με τον καταγγέλλοντα, κάθε μορφή άρνησης από την πλευρά του οργάνου ή οργανισμού όσον αφορά φιλικό διακανονισμό ή σχέδιο σύστασης·

10.   σημειώνει ότι επτά υποθέσεις σχετικά με σχέδια σύστασης περατώθηκαν κατόπιν αποδοχής από την πλευρά του αρμόδιου θεσμικού οργάνου και ότι μία υπόθεση αποτέλεσε αφορμή για ειδική έκθεση (OI/2/2003/GG)·

11.   χαιρετίζει την ειδική έκθεση του διαμεσολαβητή (OI/2/2003/GG) και συνιστά στην Επιτροπή, σεβόμενη τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών και προς όφελος της ποιότητας της ευρωπαϊκής διοίκησης, να επανεξετάσει τους κανόνες πρόσληψης για τις θέσεις υπευθύνων Τύπου στις αντιπροσωπείες της σε τρίτες χώρες·

12.   καλεί τον Διαμεσολαβητή να παρουσιάζει ενώπιον της Επιτροπής Αναφορών τις περιπτώσεις για τις οποίες υποβάλλει ειδική έκθεση προς το Κοινοβούλιο, εφαρμόζοντας με τον τρόπο αυτό το άρθρο 195 του Κανονισμού του ΕΚ· θεωρεί ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει κατά κανόνα να λαμβάνει θέση σε σχέση με τις εν λόγω εκθέσεις εγκρίνοντας ξεχωριστή έκθεση με αντίστοιχο ψήφισμα·

13.   επιδοκιμάζει τις προσπάθειες του Διαμεσολαβητή να εξασφαλίσει την εκ μέρους των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων αποδοχή συντομότερης προθεσμίας για τις καταγγελίες που αφορούν την άρνηση πρόσβασης στα έγγραφα, και προτρέπει το Συμβούλιο να κάνει δεκτή την εν λόγω πρόταση·

14.   καλεί το σύνολο των κοινοτικών οργάνων και οργανισμών να δώσουν την ευρύτερη δυνατή ερμηνεία στις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, σχετικά με την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής(4)· προτρέπει, ειδικότερα, την Επιτροπή να μην αρνείται την κοινοποίηση των δικών της εγγράφων με το πρόσχημα ότι προορίζονται για εσωτερική χρήση·

15.   ζητεί από την Επιτροπή να εξετάζει τις καταγγελίες που αφορούν παραβάσεις εντός εύλογης προθεσμίας·

16.   προτρέπει την Επιτροπή να λάβει μέτρα, προκειμένου να θέσει τέρμα στη σημερινή κατάσταση, κατά την οποία τα κοινοτικά όργανα και οι κοινοτικοί οργανισμοί εφαρμόζουν διαφορετικούς κώδικες συμπεριφοράς, και την καλεί να υιοθετήσει τον Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

17.   καλεί τα μέρη που εμπλέκονται στις έρευνες του Διαμεσολαβητή να αναφέρουν στην αλληλογραφία τους τα σχετικά άρθρα του Ευρωπαϊκού Κώδικα και καλεί όλα τα θεσμικά και τα άλλα κοινοτικά όργανα να συμβάλουν στην αναθεώρησή του και να υποβάλουν εκθέσεις στο Διαμεσολαβητή όσον αφορά την εκ μέρους τους εφαρμογή του κώδικα συμπεριφοράς, όπως προβλέπει το άρθρο 27 του Κώδικα·

18.   υπενθυμίζει ότι η Επιτροπή οφείλει να αρχίσει τις προπαρασκευαστικές εργασίες ενόψει της υποβολής νόμου για την ορθή διοίκηση·

19.   υποστηρίζει την ανάγκη αναθεώρησης του καθεστώτος του Διαμεσολαβητή, το οποίο εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την απόφαση 94/262/ΕΚΑΧ, ΕΚ, Ευρατόμ, της 9ης Μαρτίου 1994(5), υπό το πρίσμα των εξελίξεων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, συμπεριλαμβανομένων των ανακριτικών αρμοδιοτήτων της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) και της έγκρισης του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001·

20.   ενθαρρύνει την επέκταση και την ενίσχυση του συστήματος εξωδικαστικών προσφυγών που προσφέρει στους πολίτες εναλλακτικό μέσο, αντί της διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίου, υπό μορφήν αποφάσεων και συστάσεων που δεν είναι νομικά δεσμευτικές και άμεσα εκτελεστές·

21.   παροτρύνει τον Διαμεσολαβητή να χρησιμοποιεί τις αρμοδιότητες σύστασης και, ενδεχομένως, σύνταξης ειδικής έκθεσης βάσει του άρθρου 195, παράγραφος 1, δεύτερο εδάφιο, της Συνθήκης ΕΚ, σε περίπτωση καταγγελιών που αφορούν παραβιάσεις δικαιωμάτων που εδράζονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και να συνεργάζεται στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τη μελλοντική Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Θεμελιωδών Δικαιωμάτων με σκοπό την εξεύρεση της πλέον ικανοποιητικής λύσης·

22.   χαιρετίζει τη στενή συνεργασία που διατηρεί ο Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής με τους εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς ομολόγους του, ιδίως μέσω του ευρωπαϊκού δικτύου διαμεσολαβητών, το οποίο έχει καταστεί λειτουργικός μηχανισμός για την άμεση και αποτελεσματική εξέταση των καταγγελιών πολιτών·

23.   θεωρεί ότι η ενσωμάτωση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο δίκτυο θα επιτρέψει τον πολλαπλασιασμό και την εμβάθυνση των τακτικών επαφών της με τις επιτροπές αναφορών των εθνικών κοινοβουλίων και με τους διαμεσολαβητές των κρατών μελών·

24.   εκτιμά τις προσπάθειες του Διαμεσολαβητή να καταστήσει γνωστό τον ρόλο του στους πολίτες και να τους πληροφορήσει για τα δικαιώματά τους με τη διανομή ενημερωτικού υλικού, με επισκέψεις στα κράτη μέλη και με συνεντεύξεις·

25.   ζητεί μετ' επιτάσεως από την Υπηρεσία Επιλογής Προσωπικού των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (EPSO), να σεβαστεί τους κανόνες και τις πρακτικές σε σχέση με τη διαφάνεια κατά τη διάρκεια των διαδικασιών πρόσληψης, και κυρίως να συμμορφωθεί με το άρθρο 4 του Ευρωπαϊκού Κώδικα Ορθής Διοικητικής Συμπεριφοράς ως προς τα κίνητρα των αποφάσεών της·

26.   επικροτεί την καλή σχέση εργασίας μεταξύ του γραφείου του Διαμεσολαβητή και της Επιτροπής Αναφορών, συμπεριλαμβανομένης της διαδικασίας αμοιβαίας διαβίβασης των υποθέσεων·

27.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα και την έκθεση της Επιτροπής Αναφορών στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στους διαμεσολαβητές ή τα αντίστοιχα όργανα των κρατών μελών.

(1) ΕΕ C 329 της 6.12.1993, σ. 132. (2) ΕΕ C 72 Ε της 21.3.2002, σ. 331. (3) Ο Διαμεσολαβητής πρότεινε τον ακόλουθο ορισμό στην ετήσια έκθεσή του το 1997: περίπτωση κακοδιοίκησης σημειώνεται όταν ένας δημόσιος οργανισμός παραλείπει να ενεργήσει σύμφωνα με τον κανόνα ή την αρχή που τον δεσμεύει. (4) ΕΕ L 145 της 31.5.2001, σ. 43. (5) ΕΕ L 113 της 4.5.1994, σ. 15. Απόφαση όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση 2002/262/ΕΚ (ΕΕ L 92 της 9.4.2002, σ. 13).