Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie stanu przygotowania Rumunii do przystąpienia do Unii Europejskiej (2005/2205(INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając konkluzje Prezydencji z Rady Europejskiej w Brukseli z dnia 16 i 17 grudnia 2004 r.,
– uwzględniając Traktat o Przystąpieniu do Unii Europejskiej podpisany przez Rumunię w dniu 25 kwietnia 2005 r.,
– uwzględniając regularne sprawozdania Komisji na temat postępów dokonanych przez Rumunię w ramach przygotowań do przystąpienia w latach 1998-2004 oraz dokument strategiczny Komisji w sprawie postępów dokonanych w ramach procesu rozszerzenia (COM(2004)0657),
– uwzględniając wszystkie dotychczasowe rezolucje i sprawozdania od rozpoczęcia procesu przystąpienia do dnia dzisiejszego,
– uwzględniając ogólne sprawozdanie z postępów z dnia 25 października 2005 r. w sprawie stanu przygotowania Bułgarii i Rumunii do przystąpienia do Unii Europejskiej (COM(2005)0534),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6-0344/2005),
A. mając na uwadze, że w 2000 r. Rumunia i Bułgaria znajdowały się w grupie krajów kandydujących, z których część stała się od tego czasu Państwami Członkowskimi, oraz że piąte rozszerzenie Unii Europejskiej nie było pełne i powinno zostać przeprowadzone do końca w interesie zarówno Rumunii, jak i Unii oraz z poszanowaniem zobowiązań podjętych przez obie strony,
B. mając na uwadze, że podpisanie Traktatu o Przystąpieniu pozwoliło na rozpoczęcie nowego etapu zmierzającego do przystąpienia Rumunii do Unii, że w związku z tym Rumunia uczestniczy obecnie w pracach Rady Europejskiej i Rady jako obserwator oraz że 35 obserwatorów z Rumunii bierze udział w pracach Parlamentu od dnia 26 września 2005 r.,
C. mając na uwadze, że od ostatniego sprawozdania Komisji stwierdzono znaczące postępy,
D. mając na uwadze, że w niektórych dziedzinach postępy nie były zadowalające i że Rumunia powinna podjąć natychmiastowe działania w celu uzupełnienia tych braków, aby możliwe było jej przystąpienie do Unii w dniu 1 stycznia 2007 r.
E. mając na uwadze, że perspektywa przystąpienia jest niezwykłą siła napędową dla przeprowadzania reform, pobudzającą do działania różne podmioty ze sfery politycznej, gospodarczej, społecznej i obywatelskiej;
F. mając na uwadze, że ostateczna data przystąpienia zostanie określona na podstawie zalecenia Komisji w oparciu o dokładną analizę stanu przygotowania Rumunii,
1. ponownie podkreśla, że przystąpienie Rumunii stanowi wspólny cel Unii Europejskiej i Rumunii, który, wraz z przystąpieniem Bułgarii, będzie uwieńczeniem piątego rozszerzenia Unii zainicjowanego wielkim ruchem wolnościowym w Europie Środkowej i Wschodniej;
2. utrzymuje nadal, że życzeniem Parlamentu Europejskiego jest przystąpienie Rumunii i Bułgarii do Unii Europejskiej w dniu 1 stycznia 2007 r., pod warunkiem, że warunki określone w Traktacie o Przystąpieniu zostaną spełnione przez każdy z tych dwóch krajów;
3. przypomina o korespondencji pomiędzy Przewodniczącym Parlamentu Europejskiego i Przewodniczącym Komisji w sprawie pełnej współpracy z Parlamentem Europejskim w przypadku ewentualnego rozważania kwestii uruchomienia jednej z klauzul ochronnych zawartych w Traktacie o Przystąpieniu; zaznacza, że Parlament zajmie stanowisko w tych kwestiach, w szczególności w zakresie harmonogramu akcesji, uwzględniając stan wdrożenia koniecznych reform, a zwłaszcza wymogów członkostwa w dziedzinie systemu sądowniczego i walki z korupcją, oraz szczegółową ocenę Komisji dotyczącą sytuacji na wiosnę przyszłego roku; oczekuje tym samym ścisłej współpracy w tym zakresie pomiędzy Komisją i Rumunią a Parlamentem;
4. oczekuje, że Rumunia i Bułgaria solidarnie przystąpią do Unii Europejskiej; podkreślając jednocześnie, że wnioski obydwu krajów powinny być rozpatrzone i ocenione na podstawie ich własnych zasług;
5. podkreśla, że wysiłki związane z przeprowadzaniem reform, których Unia oczekuje od Rumunii, leżą w interesie obu stron i pozwolą Rumunii na pełne osiągnięcie korzyści wynikających z przystąpienia oraz na przeprowadzenie tego procesu w możliwie najlepszych warunkach;
6. uznaje znaczący wkład Rumunii w utrzymanie stabilności w poszerzonym południowo-wschodnim regionie europejskim oraz jej stałą rolę w promowaniu bezpieczeństwa i dobrobytu regionalnego;
7. przyjmuje do wiadomości ocenę przygotowań Rumunii do przystąpienia zawartą w sprawozdaniu monitorującym Komisji i zgadza się z poczynionymi przez nią wnioskami;
w tym kontekście:
-
wyraża zadowolenie ze względu na znaczące postępy, w szczególności w dziedzinie wolności słowa, wymiaru sprawiedliwości, integracji mniejszości, ochrony dzieci, reprywatyzacji i polityki konkurencji;
-
podkreśla konieczność kontynuowania wysiłków, w szczególności w celu ukończenia reformy administracji publicznej; zapewnienia należytego funkcjonowania sądownictwa; oparcia relacji między obywatelami a instytucjami na zdrowych i przejrzystych podstawach; walki z przestępczością i nielegalnym handlem; zwiększenia integracji Romów oraz doprowadzenia do końca procesu wdrażania dorobku wspólnotowego;
-
wyraża zaniepokojenie wciąż napływającymi sprawozdaniami dotyczącymi złego traktowania przez funkcjonariuszy organów ochrony porządku publicznego, mówiącymi również o stosowaniu przemocy, która w niektórych przypadkach może prowadzić nawet do śmierci i której ofiarą pada wielu Romów; wzywa Rumunię do poprawy kontroli sądowej takich spraw;
-
wyraża zaniepokojenie w związku z utrzymującym się opóźnieniem w niektórych dziedzinach, jak poprawa zdolności administracyjnej, walka z korupcją i zastosowanie dorobku wspólnotowego w niektórych dziedzinach rolnictwa, w dziedzinie zamówień publicznych i ochrony środowiska naturalnego;
8. uznaje za jeden z najwyższych priorytetów walkę z korupcją, w szczególności z korupcją na wysokich szczeblach władzy, z korupcją na każdym szczeblu sądownictwa, organów ochrony porządku publicznego i administracji publicznej, jak i z korupcją na szeroką skalę, którą powinno się zdecydowanie zwalczać na wszystkich poziomach, poprzez ścisłe przestrzeganie prawa, a także skutecznie prowadzone dochodzenia sądowe oraz odpowiednie uświadomienie znaczenia tego problemu i jego konsekwencji;
9. podkreśla, że zewnętrzna granica Rumunii stanie się zewnętrzną granicą Unii Europejskiej;
10. podkreśla konieczność kontynuowania reformy systemu sądownictwa z zachowaniem celów i harmonogramu określonego w planie działań, zapewniając przy tym, za pomocą koniecznych zasobów finansowych i ludzkich, jej skuteczną realizację, w szczególności w zakresie walki z przemytem (zwłaszcza z przemytem narkotyków i ludzi), a także poprzez wzmocnienie kontroli finansowej;
11. silnie zachęca parlament Rumunii do bezzwłocznego przyjęcia proponowanego przez rząd zmienionego kodeksu karnego, mającego na celu usunięcie przepisów dotyczących zniesławienia oraz uczynienie kodeksu zgodnym z ustawodawstwem wszystkich Państw Członkowskich UE;
12. uważa, że przyjęcie przez parlament Rumunii ustawy dotyczącej mediacji pomogłoby w zredukowaniu liczby będących w toku spraw sądowych;
13. przypomina również o konieczności wzmocnienia zasobów ludzkich i materialnych, aby w istotny sposób poprawić zarządzanie i bezpieczeństwo granic w celu walki z przemytem, przestępczością zorganizowaną i nielegalną imigracją;
14. stwierdza, że mimo obiecujących wyników gospodarczych, ubóstwo jest nadal powszechnym zjawiskiem, a poziom życia pozostaje na niższym poziomie niż średnia w Unii Europejskiej, co wymaga zwiększonego wysiłku w celu osiągnięcia spójności i solidarności;
15. uważa, że szczególnie pilne jest podjęcie działań w celu wzmocnienia zdolności administracyjnej instytucji i wprowadzenia uregulowań dotyczących zarządzania i kontroli finansowej, aby umożliwić skuteczne i przejrzyste wykorzystanie przyznanych kredytów; stanowczo podkreśla, że w dalszym ciągu należy podejmować wspólne i nieustające wysiłki na rzecz reformy administracyjnej, która jest kluczem do udanego wdrożenia dorobku wspólnotowego;
16. zaleca skoncentrowanie przedakcesyjnej pomocy dla rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich na tworzeniu partnerstw na rzecz programowania trwałego rozwoju obszarów wiejskich, obejmującego społeczeństwo cywilne oraz sektor publiczny i prywatny, zwłaszcza poprzez wykorzystanie metody inicjatywy oddolnej charakterystycznej dla podejścia LEADER, która obecnie jest dostępna również dla programów przedakcesyjnych;
17. wzywa rząd Rumunii do podjęcia dodatkowych wysiłków w zakresie wdrożenia ustawodawstwa dotyczącego ochrony środowiska naturalnego oraz wzywa do konsultacji z krajami sąsiadującymi i stanowczego stosowania standardów w duchu stosownych rozpatrywanych wniosków UE (np. zarządzanie odpadami przez przemysł wydobywczy), ze zwróceniem szczególnej uwagi na projekty wydobywcze prowadzone na szeroką skalę, które mają znaczny wpływ na środowisko naturalne, tak jak w przypadku Rosia Montana;
18. odwołuje się do katastrofalnych skutków powodzi, które miały miejsce latem 2005, które były najgroźniejszymi powodziami w ciągu ostatnich 100 lat, które dotknęły przez pewien okres ponad 60% kraju powodując poważne szkody i całkowicie niszcząc domy wielu ludzi w kilku regionach; wzywa Komisję do rozważenia stopnia, w jakim można byłoby wykorzystać fundusze pomocy przedakcesyjnej, aby pomóc ludziom i regionom, które zostały poważnie dotknięte przez powodzie;
19. wzywa Komisję i Radę do wspierania rządu rumuńskiego w jego wysiłkach na rzecz ochrony jedynego w swoim rodzaju środowiska delty Dunaju, będącą częścią dziedzictwa UNESCO, zagrożoną podjętymi przez ukraińskie władze pracami nad kanałem Bystroje;
20. zobowiązuje Rumunię do przyjęcia i wdrożenia ustawodawstwa weterynaryjnego, aby zapewnić bezpieczeństwo żywności i zapobiec przenoszeniu chorób zwierzęcych;
21. podkreśla potrzebę przyspieszenia wdrożenia ustawy dotyczącej reprywatyzacji;
22. uważa także, iż konieczne jest natychmiastowe wdrożenie prawa własności intelektualnej w celu zapobieżenia piractwu i podrabianiu;
23. z satysfakcją dostrzega postępy zrealizowane przez władze rumuńskie w dziedzinie ochrony dzieci i ponagla rząd rumuński do uregulowania kwestii wniosków o międzynarodową adopcję złożonych w czasie moratorium w czerwcu 2001 r., zapewniając badanie wszystkich przypadków w świetle przepisów Konwencji Praw Dziecka Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz rumuńskiej ustawy w sprawie statusu prawnego adopcji, w celu umożliwienia dokonywania międzynarodowych adopcji w tych specjalnych przypadkach, jeżeli jest to uzasadnione i właściwe;
24. zwraca uwagę na pilną potrzebę ochrony osób cierpiących na choroby psychiczne w związku z tym, że warunki życia tych osób oraz zapewnianej im opieki nie są w chwili obecnej zadowalające, w szczególności osób niepełnosprawnych upośledzonych umysłowo oraz z problemami zdrowia psychicznego, przebywających w domach opieki; wzywa do natychmiastowego podjęcia działań przez rząd Rumunii w celu zlikwidowania dużych domów opieki dla osób niepełnosprawnych i stworzenia mniejszych, opartych na życiu we wspólnocie, domów zapewniających usługi mieszkaniowe ze znacznym wsparciem finansowym pochodzącym od Komisji; podkreśla jednakże zasadniczą potrzebę przedsięwzięcia wszelkich środków koniecznych do wdrożenia ustawy z 2002 r. o zdrowiu psychicznym i ochronie osób z zaburzeniami psychicznymi;
25. stwierdza, że wprowadzenie przez Rumunię ustaw antydyskryminacyjnych i przepisów na rzecz Romów jest krokiem naprzód, jednak sądzi, że nadal powinny być kontynuowane wysiłki mające na celu osiągnięcie ich integracji, w szczególności poprzez stosowanie polityki zerowej tolerancji dla rasizmu wobec Romów, a także zapewnienie lepszego dostępu do wysokiej jakości kształcenia i rynku pracy, zapewniając udział mediów w tych działaniach;
26. wyraża swoje rozczarowanie przedłużającym się opóźnieniem w przyjęciu ustawy o mniejszościach; wyraża swoje zaniepokojenie faktem, iż w prawie wyborczym widnieją w dalszym ciągu dyskryminujące zapisy oraz że zawiera je również projekt ustawy o mniejszościach; wyraża życzenie, by ustawa o mniejszościach została przyjęta najszybciej jak to będzie możliwe w poszanowaniu kryteriów politycznych;
27. ponownie stwierdza, iż powinny zostać powzięte dodatkowe środki w celu zapewnienia ochrony mniejszości węgierskiej zgodnie z zasadą pomocniczości i autonomii kulturalnej; wzywa władze Rumunii do pełnego utrzymania szkolnictwa wyższego mniejszości węgierskiej poprzez dostarczenie niezbędnych środków finansowych;
28. wzywa Komisję do kontynuowania dokładnego i obiektywnego monitoringu przygotowań do przystąpienia oraz do wspierania władz rumuńskich w realizacji zobowiązań, ze skupieniem uwagi na zmianach, nie tylko w odniesieniu do danych zobowiązań, ale także w odniesieniu do ich wdrażania na szczeblu lokalnym, w tych dziedzinach, które zostały określone w poprzednich sprawozdaniach;
29. ponawia wymóg dotyczący regularnego informowania ze strony Komisji na temat prac związanych z monitoringiem i pełnego udziału Parlamentu w podjęciu ostatecznej decyzji w sprawie ewentualnego wykorzystania klauzul zabezpieczających;
30. zatwierdza podejście Komisji, zgodnie z którym decyzja dotyczącego ewentualnego przeniesienia daty przystąpienia zostanie podjęta na podstawie wyników osiągniętych przez Rumunię do wiosny 2006 r.;
31. potwierdza ponownie, że jej życzeniem, popartym silną wolą polityczną, jest doprowadzenie do przystąpienia Rumunii w dniu 1 stycznia 2007 r., podkreśla jednak, że realizacja tego ambitnego celu zależy w pierwszym rzędzie od zdolności władz rumuńskich do wypełnienia zobowiązań określonych w Traktacie o Przystąpieniu, w przeciwnym razie konieczne będzie wykorzystanie klauzul zabezpieczających;
32. wzywa władze rumuńskie do wyeliminowania w zadowalającym stopniu braków, aby umożliwić przystąpienie Rumunii w planowanym terminie;
33. wzywa Państwa Członkowskie Unii, które dotąd tego nie uczyniły, do jak najszybszej ratyfikacji Traktatu o Przystapieniu Rumunii do Unii Europejskiej,
34. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, jak również rządom i parlamentom Państw Członkowskich i Rumunii.