Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie stosowania dyrektywy o usługach pocztowych (dyrektywa 97/67/WE zmieniona dyrektywą 2002/39/WE) (2005/2086(INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji na temat stosowania dyrektywy o usługach pocztowych (dyrektywa 97/67/WE zmieniona dyrektywą 2002/39/WE) (COM(2005)0102) oraz towarzyszący dokument roboczy (SEC(2005)0388),
– uwzględniając pierwsze sprawozdanie Komisji na temat stosowania dyrektywy o usługach pocztowych (COM(2002)0632),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A6-0390/2005),
A. mając na uwadze, że usługi pocztowe mają istotne znaczenie gospodarcze i że w 2002 r. wygenerowały przychód w wysokości około 88 miliardów EUR, czyli około 0,9% PKB UE; mając na uwadze, że według szacunków ponad 5 milionów miejsc pracy jest bezpośrednio zależnych od sektora pocztowego lub blisko z nim związanych,
B. mając na uwadze, że konkurencyjne i wydajne usługi pocztowe jako element rynku dystrybucyjnego i komunikacyjnego mają bardzo istotne znaczenie dla sytuacji gospodarczej i społecznej w Unii Europejskiej, gdyż są powiązane z licznymi sektorami gospodarki i oddziałują na nie; mając na uwadze, że usługi pocztowe w związku z tym mają do odegrania ważną rolę również w ramach realizacji Strategii Lizbońskiej,
C. mając na uwadze, że w wyniku reform oraz gospodarczego i technicznego rozwoju sektora usług pocztowych w Unii Europejskiej doszło do unowocześnienia realizacji tych usług i osiągnięto wyższy stopień automatyzacji oraz że dotychczasowe reformy spowodowały znaczny pozytywny rozwój w sektorze usług pocztowych poprzez podwyższenie jakości świadczonych usług, zwiększenie wydajności i orientację na klienta,
D. mając na uwadze niezastąpiony wymiar terytorialny i społeczny sieci usług pocztowych, umożliwiających powszechny dostęp do podstawowych usług lokalnych,
E. mając na uwadze, że sprawozdanie Komisji powinno oceniać, w jakim stopniu zrealizowano cele dyrektywy o usługach pocztowych i uwzględniać przy tym w szczególności gospodarcze, społeczne i technologiczne aspekty oraz wypowiadać się w kwestii zatrudnienia i jakości usług;
F. mając na uwadze, że Parlament Europejski chce teraz zwrócić uwagę na kwestie i aspekty, które Komisja powinna uwzględnić w swoich dalszych pracach,
1. stwierdza, że ogólnie poczyniono postępy przy wdrażaniu do prawa krajowego dyrektywy o usługach pocztowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dzięki wyznaczonym ramom harmonizacji Państwa Członkowskie mogły realizować nowe założenia i obierać różne drogi ich realizacji, co mogło służyć innym Państwom Członkowskim jako wzorzec w kolejnych etapach; podkreśla jednak, że wpływ reform na jakość, wydajność i orientację na klienta w sektorze usług pocztowych musi zostać jeszcze dokładniej przeanalizowany oraz zauważa, że otwarcie rynku usług pocztowych dla konkurencji nie zawsze pozwalało na podwyższenie lub utrzymanie danego poziomu zatrudnienia w sektorze usług pocztowych;
2. z zadowoleniem stwierdza, że sądząc po dostępnych danych, dotychczasowy rozwój rynku przyniósł pozytywne zmiany; chciałby wskazać w związku z tym na fakt, że rozwoju konkurencji nie można ocenić wyłącznie w oparciu o stopień otwartości rynku lub tylko w oparciu o udziały w rynku;
3. stwierdza jednakże, że w niektórych Państwach Członkowskich wdrażanie dyrektywy o usługach pocztwoych jest poważnie opóźnione, w szczególności jeśli chodzi o otwarcie rynku, co niesie z sobą ryzyko wystąpienia nierównowagi na europejskim rynku usług pocztowych oraz potencjalnej szkody dla podmiotów wchodzących na rynek; wzywa Komisję do zaproponowania w swoim sprawozdaniu działań, które należy w związku z tym podjąć;
4. przypomina, że rynki usług pocztowych znajdują się w fazie gruntownych przemian wynikających zarówno z rosnącej konkurencji, jak i z rozwoju sąsiednich rynków, tj. rynku komunikacji, reklamy, sektora transportowego i logistycznego, ale także ze zmian w sposobach komunikowania się; stwierdza, w związku z tym, że w przyszłości polityka rozwoju sektora pocztowego powinna uwzględniać w wystarczającym stopniu powyższe aspekty;
5. wzywa Komisję, wobec niekiedy znacznych różnic przy realizacji zobowiązań dotyczących usług powszechnych w Państwach Członkowskich, do skoncentrowania uwagi, szczególnie przy opracowywaniu analizy prognozy rozwoju, na jakości świadczonych usług powszechnych i na ich przyszłym finansowaniu oraz do przygotowania, w kontekście tej analizy, propozycji definicji, zasięgu i odpowiedniego finansowania usług powszechnych;
6. wzywa Komisję do ustalenia, czy rok 2009 jest możliwym terminem dla osiągnięcia rynku wewnętrznego usług pocztowych, czy też w świetle wniosków analizy należałoby ustalić inne etapy;
7. jest zdania, zważywszy na fakt, że rynki usług pocztowych znajdują się w fazie gruntownych przemian, że definicja usług powszechnych musi być na nowo przeanalizowana z racji zmienionych sposobów komunikowania się; wskazuje jednak, że usługi powszechne są usługami o wysokiej jakości, z dużym zapotrzebowaniem na personel, zorientowanymi na ochronę interesów konsumentów i wzywa Komisję do uwzględnienia tego faktu w analizie prognozy rozwoju; wzywa w związku z tym Komisję do zbadania, w jaki sposób można najlepiej zagwarantować zaangażowanie i udział klientów poczty oraz do przeprowadzenia konsultacji z zainteresowanymi partnerami społecznymi (izby handlowe i przemysłowe, związki zawodowe, itd.), z działającymi na rynku przedsiębiorstwami oraz z organizacjami reprezentującymi interesy lokalne;
8. uznaje pracę wykonaną przez CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) w dziedzinie normalizacji w sektorze usług pocztowych i zachęca Komisję do uwzględnienia w przyszłości roli normalizacji w ochronie konsumentów oraz w celu realizacji rynku wewnętrznego;
9. wzywa Komisję, aby w swoich przyszłych analizach zwracała szczególną uwagę na wpływ przyszłych etapów otwierania rynku usług pocztowych na konkurencję, w dziedzinie zakresu geograficznego i rozwoju sieci, zwłaszcza z punktu widzenia warunków dostępu dla najbiedniejszych i najbardziej odseparowanych społeczności na terytorium UE;
10. przyjmuje do wiadomości wezwanie skierowane do Państw Członkowskich dotyczące zwiększenia kontroli cenowej, prowadzenia odrębnej sprawozdawczości kosztów i kontroli subwencjonowania poprzecznego; zauważa jednak, że na rynku zorientowanym na konkurencję tego rodzaju interwencja w ramach regulacji rynku, jeżeli wykracza poza zakres ogólnego prawa konkurencji, wymaga wyczerpującego uzasadnienia;
11. wyraża przekonanie, że przyjęcie i wdrożenie norm usługowych opracowanych przez CEN ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania przejrzystości, niezawodności i jakości rynku usług pocztowych; wzywa zatem Komisję oraz Państwa Członkowskie do przyznania pierwszeństwa postępowi w tej dziedzinie;
12. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja chce dalej monitorować kwestię regulacji downstream access; wskazuje jednak na fakt, że regulacja właśnie w tej dziedzinie stanowiłaby znaczącą ingerencję w rynek i dlatego wzywa do wcześniejszego dokonania szczegółowej analizy, czy i w jakim stopniu taka interwencja może być uzasadniona z ekonomicznego i prawnego punktu widzenia, z uwzględnieniem faktu, że na różnych rynkach usług pocztowych istnieje już szereg modeli działalności, gdzie konkurenci z sukcesem weszli na rynek nie korzystając z regulowanego dostępu do sieci; wzywa Komisję do oceny wpływu tych modeli oraz do oceny możliwości stworzenia ram europejskich dla warunków dostępu do sieci w celu zagwarantowania równego dostępu;
13. zauważa, że modele finansowania przewidziane dla usług pocztowych, stosowane dotychczas w Państwach Członkowskich, okazały się mało skuteczne i że sprawdzony instrument finansowania usług pocztowych należał dotąd do zastrzeżonego obszaru; w związku z powyższym wzywa Komisję do zbadania, w jej analizie prognozy rozwoju, czy rozwój usług powszechnych, których utrzymanie ma pod względem gospodarczym i społecznym nadal istotne znaczenie oraz większa elastyczność ram regulacyjnych może wpłynąć pozytywnie na rozwiązanie problemu finansowania tych usług;
14. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że po początkowych trudnościach, w kilku Państwach Członkowskich odnotowano wyraźne postępy w zakresie tworzenia niezależnych urzędów regulacyjnych; podkreśla, że wraz ze zwiększającym się otwarciem rynku silniejszy akcent powinno się położyć na prawie konkurencji niż na większej regulacji; wzywa Komisję do promowania, zgodnie z tym co zapowiadała w sprawozdaniu, dialogu z i pomiędzy urzędami regulacyjnymi a Państwami Członkowskimi oraz do wspierania benchmarkingu w tym zakresie w celu ograniczenia zadań urzędów do kontroli wdrażania regulacji;
15. wzywa, w oparciu o różne doświadczenia z istniejącymi systemami wydawania licencji w Państwach Członkowskich i uwzględniając zasadę subsydiarności, aby w zakres analizy Komisji włączyć kwestię procedur zatwierdzania, przy czym należy wyjaśnić w szczególności zakres zastosowania, proces zatwierdzania oraz obligatoryjne warunki odnośnie zezwoleń dopuszczonych przez dyrektywę o usługach pocztowych oraz podkreśla, że tego rodzaju wymogi nie powinny tworzyć nowych barier w dostępie do rynku ani też powodować wypaczeń cenowych lub praktyk typu "cherry picking" na rynku;
16. wskazuje, że proces racjonalizacji zatrudnienia nie wynika jedynie z reformy usług pocztowych; przypomina, że nowe modele działalności gospodarczej, nowe produkty i metody prowadzenia działalności gospodarczej mają również wpływ na liczbę miejsc pracy w tradycyjnym sektorze usług pocztowych;
17. wzywa Komisję do zbadania w ramach swojej analizy, w jaki sposób traktowane są zobowiązania publicznych operatorów sektora usług pocztowych z tytułu emerytur w celu uniknięcia zakłóceń na rynku w zliberalizowanym środowisku;
18. uważa za wątpliwe stosowanie różnych stawek VAT na rynku usług pocztowych i wzywa Komisję, wskazując na swoją rezolucję z dnia 11 marca 2004 r.(1) w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywę 77/388/EWG w sprawie opodatkowania podatkiem VAT usług w sektorze pocztowym, do przedstawienia propozycji, jak można osiągnąć niezbędną pewność prawa i zlikwidować dyskryminację wśród operatorów;
19. wzywa Komisję do zapewnienia, aby sankcje administracyjne za naruszenie przepisów ustaw krajowych w zakresie usług pocztowych nie były niewspółmiernie surowe i nie zagrażały funkcjonowaniu rynku usług pocztowych; wzywa Komisję do zgromadzenia, w ramach opracowywania analizy prognozy, danych dotyczących aktualnych i planowanych sankcji we wszystkich Państwach Członkowskich;
20. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz Państwom Członkowskim.