Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και το σεβασμό της θρησκευτικής πίστης
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 9 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, τα άρθρα 10 και 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα άρθρα 6 και 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 22 της Σύμβασης της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις,
– έχοντας υπόψη τις αντιδράσεις του Υπάτου Εκπροσώπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας Javier Solana, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Josep Borrell και της Αυστριακής Προεδρίας του Συμβουλίου, καθώς και την κοινή δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας κατοχυρώνεται στα άρθρα 9 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ελευθερίες αυτές αποτελούν θεμελιώδες στοιχείο της ανάπτυξης των ευρωπαϊκών δημοκρατιών, όπως και ο σαφής διαχωρισμός κράτους και θρησκείας,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βίαιες διαμαρτυρίες, σε διάφορα μέρη του κόσμου, στρέφονται κατά μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ και του αποκαλούμενου δυτικού κόσμου στο σύνολό του, και ότι το έναυσμα αυτών των διαμαρτυριών αποτέλεσε η δημοσίευση σκίτσων από ιδιωτικούς φορείς, τα οποία δεν είχαν τη θέση ανακοινώσεων από κανένα κράτος,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τούτο οδήγησε σε διαμαρτυρίες και μποϋκοτάζ καταναλωτικών και εμπορικών προϊόντων, καθώς και σε βίαιες ταραχές σε ολόκληρο το κόσμο, ιδίως δε σε μουσουλμανικά κράτη, κάποιες από τις οποίες ήταν υποκινούμενες,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειοψηφία των λαών στην ΕΕ, καθώς και χώρες που έχουν πληγεί από αυτά τα ατυχή περιστατικά, ελπίζουν στο διάλογο και σε μια ειρηνική σχέση που θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και την κατανόηση και ότι μόνο ομάδες που αντιτίθενται σε κάτι τέτοιο επωφελούνται από τις πρόσφατες εξελίξεις,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα σκίτσα που αποτέλεσαν το έναυσμα των διαμαρτυριών δεν προωθούν το διάλογο που άρχισε η ΕΕ για την οικοδόμηση διαπολιτιστικών και διαθρησκευτικών δεσμών και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διατηρεί την πλήρη δέσμευσή της για την περαιτέρω ανάπτυξη και ενίσχυση των δεσμών με τις πληγείσες χώρες σε πνεύμα αμοιβαίας συνεργασίας και κοινού οράματος ενισχυμένων σχέσεων,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ύπαρξη ελεύθερων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τον πλήρη σεβασμό του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης και για την ενίσχυση της αρχής της δημοκρατίας επί της οποίας θεμελιώνεται η Ένωση,
1. υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης ως θεμελιώδη αξία της ΕΕ· πιστεύει ότι η ελευθερία της έκφρασης πρέπει να ασκείται εντός των ορίων του νόμου και να συνυπάρχει με την προσωπική υπευθυνότητα και να βασίζεται στο σεβασμό των δικαιωμάτων και των ευαισθησιών των άλλων· αναγνωρίζει ότι η εξισορρόπηση των δύο αυτών στοιχείων απαιτεί συνεχή διάλογο σε μια δημοκρατία·
2. καλεί όλους όσοι απολαύουν της ελευθερίας της έκφρασης να δεσμευθούν να υποστηρίζουν τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ - δημοκρατία, πλουραλισμό και ανεκτικότητα - και να μην κάνουν κατάχρηση αυτής της ελευθερίας με το να υποκινούν το θρησκευτικό μίσος ή με το να διαδίδουν ξενόφοβες και ρατσιστικές στάσεις που αποσκοπούν στον αποκλεισμό προσώπων, όποια και αν είναι η προέλευσή τους ή οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις·
3. υπενθυμίζει ότι η ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων·
4. θεωρεί ότι η ελευθερία της έκφρασης θα πρέπει να ασκείται πάντοτε εντός των ορίων του νόμου και να συνυπάρχει με την υπευθυνότητα και με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θρησκευτικών συναισθημάτων και πεποιθήσεων, ανεξάρτητα αν αφορούν την ισλαμική, χριστιανική, εβραϊκή ή οποιαδήποτε άλλη θρησκεία·
5. θεωρεί ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία του Τύπου, ως καθολικά δικαιώματα, δεν μπορούν να υπονομεύονται από οποιονδήποτε, άτομο ή ομάδα, που αισθάνεται προσβεβλημένος από ό,τι λέγεται ή γράφεται· εκφράζει παράλληλα το σεβασμό του σε εκείνους που αισθάνθηκαν προσβεβλημένοι από τις γελοιογραφίες με τον Προφήτη Μωάμεθ, επισημαίνει ωστόσο ότι τα όποια αδικήματα μπορούν να παραπεμφθούν στη δικαιοσύνη σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία·
6. καταδικάζει ανεπιφύλακτα τον εμπρησμό πρεσβειών κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και τις απειλές εναντίον ατόμων· εκφράζει τη λύπη του διότι ορισμένες κυβερνήσεις δεν πρόλαβαν βίαιες εκδηλώσεις, καθώς και για το γεγονός ότι άλλες κυβερνήσεις ανέχθηκαν βίαιες επιθέσεις· καλεί όλες τις χώρες όπου συνέβησαν αυτά τα γεγονότα να δείξουν σαφώς και έμπρακτα ότι τέτοια γεγονότα δεν θα γίνουν αποδεκτά στο μέλλον· καλεί όλα τα κράτη να τηρήσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τη Σύμβαση της Βιέννης·
7. επισημαίνει ότι πολλές από τις χώρες στις οποίες έλαβαν χώρα πράξεις βίας και διαδηλώσεις σε σχέση με τις γελοιογραφίες, είναι χώρες στις οποίες παραβιάζονται συστηματικά η ελευθερία της έκφρασης, η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία του συνέρχεσθαι·
8. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις δηλώσεις και τις προσπάθειες ηγετών ευρωπαϊκών μουσουλμανικών κοινοτήτων και του αραβικού κόσμου οι οποίοι καταδίκασαν απερίφραστα τις βίαιες επιθέσεις εναντίον πρεσβειών και το κάψιμο σημαιών·
9. εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τους δημοσιογράφους εκείνους από την Ιορδανία, την Αίγυπτο και την Αλγερία, οι οποίοι ανατύπωσαν και σχολίασαν ευθαρσώς τις γελοιογραφίες· καταδικάζει απερίφραστα τη σύλληψή τους και καλεί τις ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις να τους απαλλάξουν από όλες τις κατηγορίες·
10. υπογραμμίζει ότι το μποϋκοτάζ εις βάρος ενός κράτους μέλους αντιβαίνει στο γεγονός ότι οι εμπορικές συμφωνίες συνάπτονται πάντοτε με την ΕΕ ως σύνολο·
11. εκφράζει την πλήρη υποστήριξη και αλληλεγγύη του προς τη Δανία και τις πληγείσες χώρες και τους λαούς τους σε αυτές τις πρωτοφανείς και δύσκολες συνθήκες· υπενθυμίζει τη ρήτρα περί αλληλεγγύης στο άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση·
12. εκφράζει την υποστήριξή του προς όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις - πολιτικούς, μέσα μαζικής ενημέρωσης και κοινωνία των πολιτών - που αντιμετωπίζουν και μάχονται εναντίον αυταρχικών ή καταπιεστικών θρησκευτικών καθεστώτων·
13. καταδικάζει τη δολοφονία του Πατέρα Σαντόρο από θρησκόληπτο φανατικό στην Τουρκία, καθώς και τους θανάτους όλων των άλλων θυμάτων των πρόσφατων πράξεων βίας·
14. χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Τουρκίας να ενώσει τις διπλωματικές δυνάμεις και να ενεργήσει ως διαμεσολαβητής στη διένεξη αυτή·
15. εκφράζει την έντονη λύπη του διότι φαίνεται να υπάρχουν οργανωμένες εξτρεμιστικές ομάδες τόσο στην Ευρώπη όσο και στο μουσουλμανικό κόσμο οι οποίες έχουν συμφέρον στην κλιμάκωση αυτών των εντάσεων και χρησιμοποιούν τις γελοιογραφίες ως πρόσχημα για υποκίνηση στη βία και διακρίσεις· σημειώνει ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε όλες τις εμπλεκόμενες χώρες έχει διαφορετική άποψη και επιδιώκει την ειρήνη, τη σταθερότητα και τις οικονομικές και πολιτιστικές ανταλλαγές·
16. εκφράζει τη λύπη του για την επανεμφάνιση και την αύξηση της αντισημιτικής και της αντιισραηλινής προπαγάνδας σε ορισμένες αραβικές χώρες και στο Ιράν· επισημαίνει ότι στις χώρες αυτές δημοσιεύονται συχνά γελοιογραφίες που προσβάλλουν και εξευτελίζουν τους Εβραίους, γεγονός που δείχνει ότι προφανώς δεν ισχύουν ίδια μέτρα και σταθμά για όλες τις θρησκευτικές κοινότητες·
17. απευθύνει έκκληση για επιστροφή σε κλίμα εποικοδομητικού και ειρηνικού διαλόγου και ζητεί όπως οι τοπικοί, πολιτικοί και θρησκευτικοί υπεύθυνοι λάβουν ενεργά μέτρα για τον τερματισμό της βίας·
18. θεωρεί ότι η προαγωγή του διαπολιτισμικού και διαθρησκειακού διαλόγου και η προώθηση αμοιβαίας κατανόησης και σεβασμού συνιστούν διαρκή πρόκληση για έναν κόσμο που τον διακρίνει η παγκοσμιοποίηση·
19. πιστεύει ακράδαντα ότι, για να πραγματοποιηθούν αυτά τα βήματα, πρέπει να αξιοποιηθεί πλήρως το πλαίσιο συνεργασίας και διαλόγου με τις χώρες εταίρους της Μεσογείου και της Ασίας·
20. υπενθυμίζει ότι η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ευρώπης-Μεσογείου (ΚΣΕΜ) αποτελεί τον ενδεδειγμένο χώρο για κοινή δράση με τους εταίρους μας του νότιου τμήματος της Μεσογείου υπέρ μιας κοινωνίας δημοκρατικής, πλουραλιστικής, ανεκτικής και βασισμένης στις αξίες των ανθρώπινων δικαιωμάτων· ζητεί όπως η σύνοδος του Μαρτίου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης ασχοληθεί κατά προτεραιότητα με το πρόβλημα αυτό·
21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, στον Οργανισμό της Ισλαμικής Διάσκεψης και στον Αραβικό Σύνδεσμο.