Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τα Δυτικά Βαλκάνια, και ιδίως το ψήφισμά του της 14ης Απριλίου 2005 σχετικά με την κατάσταση της περιφερειακής ολοκλήρωσης στα Δυτικά Βαλκάνια(1), το ψήφισμά του της 17ης Νοεμβρίου 2004 σχετικά με τη στρατιωτική επιχείρηση "Althea" της ΕΕ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη(2) και το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2005 σχετικά με τα δέκα χρόνια μετά τη Σρεμπρένιτσα(3),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στην υλοποίηση των προτεραιοτήτων που προσδιορίζονται στο έγγραφο "Μελέτη σκοπιμότητας σχετικά με τη δυνατότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να διαπραγματευτεί συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2003)0692 τελικό)" (COM(2005)0529),

–   έχοντας υπόψη την απόφαση του Συμβουλίου σχετικά με τις αρχές, τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις που περιέχονται στην Ευρωπαϊκή Εταιρική Σχέση με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (15267/2005), και ιδίως τις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες που προσδιορίζονται στον τομέα των πολιτικών απαιτήσεων,

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο στρατηγικής της Επιτροπής του 2005 για τη διεύρυνση (COM(2005)0561),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Η πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την ΕΕ: εδραίωση της σταθερότητας και προώθηση της ευημερίας" (COM(2006)0027),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,

Α.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το θεματολόγιο της Θεσσαλονίκης ορίζει σαφή προοπτική για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και δηλώνει απερίφραστα ότι το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόλις ανταποκριθούν στα καθορισμένα κριτήρια και ότι η διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης είναι η αρχική φάση της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης,

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη στις 25 Ιανουαρίου 2006 για συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να παρουσιάζεται ως αξιόπιστος εταίρος για τις γειτονικές της χώρες, με τη δέσμευση να προωθεί σταθερές δημοκρατίες και ευημερούσες οικονομίες στην προοπτική της ολοκλήρωσης στην ΕΕ, ιδίως για τα Δυτικά Βαλκάνια,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η έναρξη των διαπραγματεύσεων δημιουργεί περαιτέρω πιέσεις για θεσμικές μεταρρυθμίσεις και για τη δημιουργία πλήρως αποτελεσματικών, διαφανών και σταθερών κρατικών θεσμών, οι οποίοι θα μπορούν να λαμβάνουν τις απαραίτητες αποφάσεις για την έγκριση και υλοποίηση των προτύπων και αξιών της ΕΕ στη νομοθεσία,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη την επείγουσα ανάγκη να αναπτυχθεί αποτελεσματική κρατική διοίκηση και δικαστική αρχή, να δημιουργηθούν σύγχρονα, εκπαιδευτικά συστήματα που δεν ευνοούν το διαχωρισμό και να προωθηθούν μέτρα κοινωνικής και οικονομικής ένταξης για όσους επανέρχονται στις εστίες τους στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και, γενικότερα, την ανάγκη περαιτέρω ορμητικών μεταρρυθμίσεων ώστε να γίνει η οικονομία περισσότερο ανταγωνιστική,

Ε.   εκτιμώντας ότι, παρά την τεράστια πρόοδο σε πολλούς τομείς, η χώρα εξακολουθεί να είναι βαθειά διαιρεμένη με βάση την εθνότητα και δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία συμφιλίωσης,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν ξεκινήσει συνομιλίες ανάμεσα στις κύριες πολιτικές δυνάμεις της Βοσνίας με στόχο την τροποποίηση του συντάγματος σε συνέχεια των συνομιλιών των Βρυξελλών στις 12-14 Νοεμβρίου 2005 και της Δήλωσης της Ουάσινγκτον στις 21 Νοεμβρίου 2005 σε συνεννόηση με το αμερικανικό Ίδρυμα για την Ειρήνη· ότι οι συνομιλίες αυτές που προβλέπεται να τερματιστούν τον Μάρτιο 2006 πρέπει να οδηγήσουν σε ένα συνταγματικό και θεσμικό μοντέλο που να απομακρύνεται σταδιακά από τις εθνοτικές διαιρέσεις και να αναγνωρίζει ατομικά δικαιώματα αντί για συλλογικά δικαιώματα,

Ζ.   εκτιμώντας ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη δεν θα μπορέσει να επιτύχει την απαραίτητη ενσωμάτωση του κοινοτικού κεκτημένου και την ολοκλήρωση στην ΕΕ με το παρόν θεσμικό της πλαίσιο, αν και έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα προόδου, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων θεσμών σε κρατικό επίπεδο,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο νέος Ύπατος Εκπρόσωπος που διορίστηκε, ο οποίος είναι γνώστης της κατάστασης στη χώρα, έχει δηλώσει ότι η προετοιμασία της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και η επικέντρωση στην οικονομική ανάπτυξη έχουν πλέον κεφαλαιώδη σημασία,

Θ.   εκτιμώντας ότι το ΝΑΤΟ ολοκλήρωσε επιτυχώς την αποστολή της Δύναμης Σταθεροποίησης (SFOR) και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε καθήκοντα στις 2 Δεκεμβρίου 2004, δρομολογώντας την επιχείρηση Althea των Δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (EUFOR),

Ι.   εκτιμώντας ότι η αυστριακή Προεδρία έχει αναγάγει την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων σε μία από τις προτεραιότητές της και σχεδιάζει να οργανώσει ουσιαστική συζήτηση για τα Δυτικά Βαλκάνια κατά την ανεπίσημη συνάντηση των υπουργών εξωτερικών στις 10 και 11 Μαρτίου 2006 στο Σάλτσμπουργκ,

1.   χαιρετίζει την έναρξη των διαπραγματεύσεων για συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης και τονίζει ότι ο ρυθμός των διαπραγματεύσεων εξαρτάται από την ικανότητα των τριών κυριότερων κοινοτήτων της χώρας –των Βόσνιων, των Σέρβων και των Κροατών– να συμφωνήσουν στο χρονοδιάγραμμα των μεταρρυθμίσεων, καθώς και από την ικανότητα της χώρας να τις εφαρμόσει·

2.   λαμβάνει υπό σημείωση την αποτυχία στα μέσα Ιανουαρίου 2006 των συνομιλιών μεταξύ των ηγετών των σερβικών, κροατικών και βοσνιακών πολιτικών κομμάτων, κατόπιν πρωτοβουλίας μιας αμερικανικής ΜΚΟ, με αντικείμενο την αναθεώρηση ορισμένων συνταγματικών μηχανισμών, αν και οι ηγέτες αυτοί είχαν εν μέρει φθάσει σε συμφωνία σχετικά με την ενίσχυση των εξουσιών του Πρωθυπουργού και την επέκταση της κεντρικής κυβέρνησης·

3.   καλεί την κυβέρνηση, το κοινοβούλιο και όλα τα κόμματα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης να συνεχίσουν δυναμικά τις συζητήσεις, αξιοποιώντας όσα έχουν ήδη συμφωνηθεί, σε σχέση με ενδεχόμενες συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα πρέπει να αποβλέπουν στη συμπερίληψη των αξιών της δημοκρατίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της ισότητας των πολιτών της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, την απλούστευση των κρατικών δομών και την εδραίωση της βιωσιμότητας του κράτους, με αποφυγή κάθε εθνοτικής διαίρεσης σε πνεύμα ενστερνισμού της διαδικασίας από τους τοπικούς παράγοντες·

4.   καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συμμετάσχουν περισσότερο ενεργά στον κοινό προβληματισμό για τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζοντας τις πολιτικές δυνάμεις και τους πολίτες της χώρας στην αναζήτηση συναίνεσης·

5.   χαιρετίζει την απόφαση του Συμβουλίου να διορίσει τον Christian Schwarz-Schilling ως Ειδικό Εκπρόσωπο/Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τον καλεί, καθώς και την Επιτροπή, να βρουν τρόπους για να προσφέρουν την απαραίτητη πολιτική, τεχνική και νομική συνδρομή τους στους βόσνιους ηγέτες στις προσπάθειές τους για μεταρρύθμιση του Συνταγματικού Χάρτη·

6.   υπογραμμίζει ότι ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων και η υλοποίησή τους θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των εγχώριων πολιτικών παραγόντων να αναλάβουν την ευθύνη και να ενστερνιστούν περισσότερο τις πολιτικές διεργασίες στη χώρα· καλεί τον νέο Ειδικό Εκπρόσωπο/ Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες του με αυτοσυγκράτηση, έτσι ώστε να ενθαρρύνει την ανάπτυξη πραγματικά ισχυρών και δημοκρατικών θεσμών στη χώρα·

7.   υπογραμμίζει τη σημασία που έχει για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη η αποφασιστική μετάβαση από την ειρήνευση στην οικοδόμηση κρατικών θεσμών, τομέας στον οποίο ανήκει η συνταγματική εξέλιξη· υπενθυμίζει ότι η ταχύτητα των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης, θα εξαρτηθεί ιδιαίτερα από τον πρόοδο στην ανάπτυξη ενός κατάλληλου νομικού πλαισίου και αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης·

8.   καλεί ιδιαίτερα τις αρμόδιες αρχές και τους θεσμούς της χώρας να τιμήσουν τις δεσμεύσεις τους όσον αφορά την υλοποίηση και την ολοκλήρωση, σύμφωνα με το συμφωνημένο περιεχόμενο και χρονοδιάγραμμα, των μεταρρυθμίσεων για τη δημόσια ραδιοτηλεόραση, την αστυνομία, την άμυνα και την υπηρεσία πληροφοριών και για την έγκριση και υλοποίηση όλων των απαραίτητων νόμων·

9.   εκτιμώντας ότι η πλήρης συνεργασία με το ΔΠΔΓ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για στενότερες σχέσεις με την ΕΕ και βασικό στοιχείο για την πλήρη συμφιλίωση μεταξύ όλων των συνιστωσών της βοσνιακής κοινωνίας, έτσι ώστε να επουλωθούν οι πληγές του πρόσφατου τραγικού παρελθόντος·

10.   καλεί τις κυβερνητικές αρχές να καταβάλουν εκ νέου σύντονες προσπάθειες για την ολοκλήρωση της διαδικασίας επανόδου των προσφύγων και των εκτοπισμένων, ιδίως από την άποψη της δημιουργίας των συνθηκών που καθιστούν βιώσιμη την επάνοδο (ασφάλεια των ατόμων, πρόσβαση σε βοήθεια για την ανοικοδόμηση, απασχόληση, περίθαλψη, συντάξεις, κοινωφελείς υπηρεσίες και εκπαίδευση)· εκφράζει την ανησυχία του για την κατάσταση από την άποψη αυτή στην περιοχή της Posavina και ζητεί να παρασχεθεί η κατάλληλη βοήθεια σε όσους θέλουν να επιστρέψουν·

11.   υπογραμμίζει ότι η συνταγματική μεταρρύθμιση δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση αυτή καθαυτή και δεν μπορεί να επιβληθεί, αλλά ότι η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία σταθεροποίησης και σύνδεσης θα απαιτήσει σημαντική βελτίωση στην εφαρμογή των προϋποθέσεων που εκτίθενται στο έγγραφο για την ευρωπαϊκή εταιρική σχέση·

12.   υποστηρίζει την πρωτοβουλία για συγκρότηση Επιτροπής για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση, η οποία έχει στόχο να αντιμετωπιστεί το πρόσφατο παρελθόν και να διεκπεραιωθούν τα προβλήματα δικαιοσύνης και αποζημιώσεων, προκειμένου να επιτευχθεί συμφιλίωση μεταξύ όλων των συνιστωσών της βοσνιακής κοινωνίας·

13.   τονίζει ότι οι επικείμενες βουλευτικές εκλογές, που έχουν προβλεφθεί για τον Οκτώβριο 2006, θα είναι κρίσιμες για το μέλλον της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και την πρόοδό της στον δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης· καλεί όλους τους πολιτικούς ηγέτες, τα κόμματα και τις αρχές να ετοιμάσουν και να εγκρίνουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και να λάβουν όλα τα μέτρα για την εξασφάλιση ομαλών, δίκαιων, ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών για μια ακόμη φορά·

14.   χαιρετίζει τις μεταρρυθμίσεις στους τομείς της αστυνομίας, της άμυνας, του ΦΠΑ και των ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων· τονίζει την ανάγκη ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, το οποίο να αυξάνει την ικανότητα υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων· ζητεί την κατάστρωση και εφαρμογή επαρκούς σχεδίου δράσης κατά της διαφθοράς, καθώς και την ταχεία εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στους τομείς της νομοθεσίας για τον ΦΠΑ και της αστυνομίας·

15.   επισημαίνει ότι από τη μελέτη επιχειρησιακής ανασκόπησης της αστυνόμευσης, η οποία χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ, επιβεβαιώνεται ότι το επίπεδο της κλασσικής εγκληματικότητας είναι πολύ χαμηλό στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και ότι το ποσοστό διαλεύκανσης εγκλημάτων είναι πολύ υψηλό·

16.   ζητεί από την κυβέρνηση να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στις ειδικές ανάγκες της υπαίθρου και να συνεργάζεται με την Επιτροπή στην υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται για μια αποτελεσματική πολιτική στον τομέα της γεωργίας και της ανάπτυξης της υπαίθρου·

17.   χαιρετίζει τη νέα ανακοίνωση της Επιτροπής για τα Δυτικά Βαλκάνια, η οποία αποβλέπει στην προώθηση των εμπορικών ανταλλαγών, της οικονομικής ανάπτυξης, της κυκλοφορίας προσώπων, της εκπαίδευσης και της έρευνας, της περιφερειακής συνεργασίας και του διαλόγου μεταξύ των κοινωνιών των πολιτών ως περαιτέρω βήμα προς την ολοκλήρωση των χωρών της περιοχής στις ευρωπαϊκές δομές·

18.   επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του για ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες της περιοχής στο θέμα του μεθοριακού ελέγχου, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων για την περιοχή και αναμένει τη σταδιακή χαλάρωση των απαιτήσεων θεώρησης διαβατηρίου που συνεπάγεται η διαδικασία αυτή·

19.   χαιρετίζει την προσφάτως υπογραφείσα συμφωνία μεταξύ Κροατίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και Σερβίας-Μαυροβουνίου για την επάνοδο των προσφύγων και την αποζημίωση των περιουσιών, ως σημαντικό βήμα για να αντιμετωπισθεί η κληρονομιά των περίπου τριών εκατομμυρίων προσφύγων και εσωτερικά εκτοπισμένων· παροτρύνει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μην μειώσουν περαιτέρω τη συνεισφορά τους σε έργα ανοικοδόμησης κατοικιών και οικονομικής βιωσιμότητας και, όπου είναι δυνατόν, να εξαρτούν τη χορήγηση δωρεών, δανείων και επενδύσεων από τις ευκαιρίες απασχόλησης που προσφέρονται σε πρόσφυγες που επιστρέφουν·

20.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στην κυβέρνηση της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης και στις κυβερνήσεις των οντοτήτων της, καθώς και στον Ύπατο Εκπρόσωπο για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

(1) ΕΕ C 33 E της 9.2.2006, σ. 565. (2) ΕΕ C 201 E της 18.8.2005, σ. 77. (3) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2005)0296.