Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την εφαρμογή μιας δασικής στρατηγικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση (2005/2054(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 30ής Ιανουαρίου 1997 σχετικά με τη δασική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη δασοκομία (COM(1998)0649),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Συμβουλίου της 15ης Δεκεμβρίου 1998 για μια δασική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης(2),
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 14/2000 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τον περιβαλλοντικό προσανατολισμό της ΚΓΠ(3),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο "Έκθεση για την εφαρμογή της Δασικής Στρατηγικής της ΕΕ" (COM(2005)0084) και το συνημμένο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με τις δράσεις και πρωτοβουλίες που ανελήφθησαν στο πλαίσιο της δασικής στρατηγικής της ΕΕ στο διάστημα 1999–2004,
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση αριθ. 9/2004 του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τα μέτρα για τα δάση στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης(4),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες στις 30 Μαΐου 2005 σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα δάση,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη της 21ης Ιουνίου 2005 της οποίας τη διεξαγωγή ζήτησε η αρμόδια επιτροπή του και την οποία εκπόνησε η Εθνική Δασική Υπηρεσία της Γαλλίας (Office National des Forêts) σχετικά με τις προοπτικές μιας ευρωπαϊκής δασικής στρατηγικής,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο γνωμοδότησης της Επιτροπής Περιφερειών της 12ης Σεπτεμβρίου 2005 με τίτλο "Έκθεση για την εφαρμογή της δασικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης",
– έχοντας υπόψη το προσχέδιο γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της 4ης Αυγούστου 2005 σχετικά με την Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο - Έκθεση για την εφαρμογή της δασικής στρατηγικής της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (A6-0015/2006),
Γενικά
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βασικές αρχές της δασικής στρατηγικής της ΕΕ, δηλαδή η αειφόρος διαχείριση των δασών και η διατήρηση και η ενίσχυση του πολυλειτουργικού ρόλου των δασών, μεταξύ άλλων για τη βιοποικιλότητα και την πανίδα που ζει σε αυτά, με βάση την αρχή της επικουρικότητας, δεν τίθενται υπό αμφισβήτηση από την εκπόνηση του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο διαχείριση των δασών που προτείνει η Επιτροπή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δασική στρατηγική της ΕΕ είναι δυναμική διαδικασία ανοιχτή στην ενσωμάτωση νέων στοιχείων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να θεωρείται συμπληρωματικό μέσον, με το οποίο μπορεί να επιτευχθεί καλύτερος συντονισμός των στόχων και των μέτρων στους διάφορους τομείς δράσης,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμβολή της δασοκομίας στην επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας και του Γκέτεμποργκ είναι ιδιαιτέρως σημαντική όταν συνδυάζει την οικονομική ανάπτυξη με σημαντικές περιβαλλοντικές αξίες, όπως η αειφόρος διατήρηση των προστατευτικών λειτουργιών και της βιοποικιλότητας των δασών, και με την ανάπτυξη της υπαίθρου,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μολονότι ούτε η Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ούτε το σχέδιο Συντάγματος της Ευρώπης προβλέπουν νομική βάση για μία κοινή δασική πολιτική, αλλ´ωστόσο η επιρροή διαφόρων κοινοτικών πολιτικών στα δάση αυξάνεται διαρκώς,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν εν μέρει ορισμούς για το δάσος που διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, γεγονός που δεν επιτρέπει ολοκληρωμένη αξιολόγηση των σημαντικών κοινοτικών δράσεων που αφορούν τα δάση,
Ε. επισημαίνοντας ότι όλες οι διεργασίες για τη λήψη αποφάσεων που αφορούν τα ευρωπαϊκά δάση πρέπει να ξεκινούν από το δεδομένο ότι τα ευρωπαϊκά δάση διαφέρουν πάρα πολύ μεταξύ τους και αντιμετωπίζουν διαφορετικές περιβαλλοντικές προκλήσεις,
Στοιχείο στρατηγικής 1: Ενεργός συμμετοχή στις διεθνείς διαδικασίες που σχετίζονται με το δασικό τομέα
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Συμβουλίου για μια ευρωπαϊκή δασική στρατηγική, συμμετέχοντας ενεργά σε όλες τις διεθνείς διαδικασίες που σχετίζονται με τον δασικό τομέα,
Ζ. τονίζοντας πόσο σημαντικό είναι να διατηρηθεί ανέπαφο το δασικό οικοσύστημα εφόσον στόχος είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας σύμφωνα με δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών, αναφέροντας ως παραδείγματα παρόμοιων δεσμεύσεων τη σύμβαση για τη βιοποικιλότητα (Ρίο 1992) και τον στόχο να τεθεί τέρμα στη μείωση του αριθμού των ειδών έως το 2010 (σύνοδοι κορυφής ΕΕ στο Γκέτεμποργκ το 2001 και στο Γιοχάνεσμπουργκ το 2002) και εκφράζοντας την πεπεοίθηση ότι προς επιτυχή εκτέλεση αυτών των μέτρων είναι εξαιρετικά σημαντικό επαρκώς μεγάλες ζώνες να χαρακτηρίζονται ως προστατευόμενες φυσικές περιοχές και οι μέθοδοι δασοκαλλιέργειας, σε συνδυασμό με το σχεδιασμό τοπίου, να προσαρμόζονται πληρέστερα στα βιολογικά δεδομένα,
Στοιχείο στρατηγικής 2: Υλοποίηση των διεθνών υποχρεώσεων στο πλαίσιο των εθνικών δασικών προγραμμάτων
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι κεντρικό μέσο για την υλοποίηση των στόχων της δασικής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα εθνικά και υποεθνικά δασικά προγράμματα (ΕΔΠ/ΥΔΠ), που πρέπει να διασφαλίζουν την εναρμόνιση και τη συνοχή μεταξύ των εθνικών πολιτικών και των διεθνών υποχρεώσεων,
Στοιχείο στρατηγικής 3: Βελτίωση του συντονισμού, της επικοινωνίας και της συνεργασίας σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με τον δασικό τομέα
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν έχει σημειωθεί καμία αλλαγή ως προς τη βασική ανάγκη, η οποία υπογραμμίστηκε ήδη το 1998, να βελτιωθούν σε όλους τους τομείς της κοινοτικής πολιτικής που σχετίζεται με τα δάση (πολιτική γεωργίας, περιβάλλοντος, ενέργειας, έρευνας, βιομηχανίας, εσωτερικής αγοράς, εμπορίου, αναπτυξιακής βοήθειας) ο συντονισμός, η επικοινωνία και η συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, καθώς και μεταξύ των κρατών μελών,
Στοιχείο στρατηγικής 4: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών στο πλαίσιο της πολιτικής για τη διατήρηση και ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε κοινοτικό επίπεδο, το κύριο μέσο εφαρμογής της δασικής στρατηγικής της ΕΕ είναι η πολιτική για την ανάπτυξη της υπαίθρου, πράγμα που φαίνεται και από το γεγονός ότι, για την περίοδο 2000–2006 διατέθηκαν, στο πλαίσιο της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου, 4,8 δισ. ευρώ για δασοκομικά μέτρα και ότι το 50% των πόρων αυτών χρησιμοποιήθηκε για την αναδάσωση γεωργικών εκτάσεων και το υπόλοιπο 50% για άλλες δράσεις στον τομέα της δασοκομίας,
Στοιχείο στρατηγικής 5: Προστασία των δασών στην Ευρώπη
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δασικός τομέας πρέπει να καταστεί αειφόρος από οικονομική, οικολογική, κοινωνική και πολιτιστική άποψη και ότι η προστασία των δασών, η παρακολούθηση της φθοράς των δασών, η αποκατάσταση των κατεστραμμένων δασών και η παροχή περιβαλλοντικών υπηρεσιών, πρωτίστως δε η ρύθμιση του υδρολογικού κύκλου, αποτελούν ουσιαστικά συστατικά της αειφόρου διαχείρισης των δασών· λαμβάνοντας υπόψη ότι κεντρικός στόχος είναι η διατήρηση της υγείας και της βιωσιμότητας των δασών μέσω της προστασίας τους από τις πυρκαγιές και την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά και από τη μόλυνση του εδάφους και των υδάτων, καθώς και από άλλες βλάβες που οφείλονται σε νόσους και παράσιτα, αλλά και στη διάβρωση του εδάφους,
ΙΒ. επιθυμώντας να διασφαλίσει τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στις δασικές περιοχές ζητεί, κατά τη διαχείριση και την αειφόρο χρησιμοποίηση της άγριας πανίδας που φυσικός ζωτικός της χώρος είναι αυτά τα δάση, να λαμβάνεται υπόψη η μόνιμη διατήρηση αυτών των ειδών στο πλαίσιο του σεβασμού της ισορροπίας μεταξύ δασικών πόρων και άγριας πανίδας,
ΙΓ. λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι τα μέτρα πρόληψης των πυρκαγιών που προβλέπονται στο πλαίσιο της πολιτικής για την ανάπτυξη της υπαίθρου δεν αρκούν για την αντιμετώπιση του φαινομένου των πυρκαγιών στα δάση, οι οποίες αποτελούν το κύριο αίτιο της καταστροφής των δασών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και έναν από τους λόγους της επιτάχυνσης της απερήμωσης σε πολλές ευρωπαϊκές περιοχές· αποδοκιμάζοντας επίσης την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των προγραμμάτων που εφαρμόζονται σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο και επισημαίνοντας ότι αυτός ο συντονισμός πρέπει να ενισχυθεί με τον καθορισμό κοινών στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη συμφωνία ως προς τα μέτρα πρόληψης, τα οποία εκτελούνται από μεμονωμένες εθνικές αρχές και/ή τοπικές και περιφερειακές ενώσεις· ζητώντας από την Επιτροπή να διατυπώσει σχετικές συστάσεις ώστε κάθε περιοχή να καθορίσει συνολική στρατηγική για την καταπολέμηση των πυρκαγιών την οποία να συντονίζει με εκείνη των κρατών μελών· εκτιμώντας ότι η εν λόγω στρατηγική πρόληψης θα πρέπει να συνεκτιμά τη σχέση μεταξύ γεωργίας και δασικού περιβάλλοντος, τους κινδύνους στην περιοχή και τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπισή τους,
ΙΔ. εφιστώντας ιδιαιτέρως την προσοχή στις περιοχές όπου τα δάση έχουν πληγεί επανειλημμένα από εκτεταμένες πυρκαγιές και εκφράζοντας την αλληλεγγύη του· θεωρώντας, ωστόσο, σημαντική τη διαπίστωση ότι τόσο τα προβλήματα που αφορούν τις πυρκαγιές στα δάση όσο και οι γενικές συνθήκες καταπολέμησής τους διαφέρουν πάρα πολύ μεταξύ των κρατών μελών· υπενθυμίζοντας ότι, όπως δείχνει η πείρα, για μια πραγματικά αποτελεσματική πρόληψη, ακόμη και εξάλειψη, των πυρκαγιών στα δάση, είναι καθοριστικές οι προσπάθειες και η εφαρμογή επιτόπιων μέτρων καθώς και η διαφοροποίηση των δασοκομικών πρακτικών, κυρίως με την αποφυγή των εύφλεκτων μονοκαλλιεργειών, όπως οι ευκάλυπτοι,
ΙΕ. επιβεβαιώνοντας ότι το νέο χρηματοδοτικό μέσο για το περιβάλλον (LIFE +) είναι καθοριστικής σπουδαιότητας για την προστασία όλων των ευρωπαϊκών δασών μέσω μέτρων παρακολούθησης και πρόληψης των παραγόντων που συντελούν στην υποβάθμισή τους, συμπεριλαμβανομένων των πυρκαγιών,
Στοιχείο στρατηγικής 6: Προστασία των τροπικών δασών
P. ΙΣΤ. υπενθυμίζοντας ότι η παράνομη υλοτομία τροπικής ξυλείας προκαλεί σοβαρές ζημίες στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία, και μάλιστα όχι μόνο στις χώρες προέλευσης αλλά και ευρύτερα, σε χώρες της εύκρατης ζώνης, διότι έτσι δημιουργούνται σημαντικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην αγορά προϊόντων ξυλείας,
ΙΖ. επικροτώντας το σχέδιο δράσης FLEGT (σχέδιο δράσεως της ΕΕ για την Επιβολή του Νόμου, Διαχείριση και Εμπόριο στο Δασικό τομέα) της Επιτροπής που δημιουργήθηκε για την καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας· επισημαίνοντας ότι η παράνομη υλοτομία αφενός προκαλεί σημαντικά οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα και αφετέρου διαταράσσει την ισορροπία στο εμπόριο προϊόντων ξυλείας και συνεπάγεται οικονομικές απώλειες για τη δασοκομία· υπενθυμίζοντας ότι η πρόοδος στην καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου ξυλείας εξαρτάται σημαντικά από την εξάλειψη των βαθύτερων αιτίων, όπως η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με την ιδιοκτησία, τη διαφθορά και τη φτώχεια· θεωρώντας, επίσης, σημαντικό να επιβάλλονται σοβαρές κυρώσεις και ποινές σε άτομα και επιχειρήσεις που ασχολούνται με το παράνομο εμπόριο ξυλείας,
ΙΗ. επισημαίνοντας ότι μεγάλο μέρος της ξυλείας που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη μορφή μεταποιημένων προϊόντων, ορισμένα από τα οποία προέρχονται από παράνομη υλοτομία, καλώντας την Επιτροπή, προκειμένου να διευκολυνθεί η απαγόρευση τέτοιου είδους εισαγωγών παράνομης προέλευσης, να εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποίησης του τελωνειακού κώδικα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μη προτιμησιακών κανόνων προέλευσης που ισχύουν για την ξυλεία, ούτως ώστε η τελευταία χώρα στην οποία πραγματοποιείται η μεταποίηση προϊόντων που παράγονται από φυσικές πρώτες ύλες να υποχρεούται να αποδεικνύει την προέλευση και τη νομιμότητα των πρώτων υλών,
Στοιχείο στρατηγικής 7: Περιορισμός της αλλαγής του κλίματος και συμβολή στον αειφόρο ενεργειακό εφοδιασμό
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, δεδομένου ότι ο άνθρακας αποθηκεύεται ως βιομάζα και στο έδαφος, τα δάση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ως δεξαμενή άνθρακα στον κύκλο του άνθρακα στον πλανήτη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διασφάλιση της ανανέωσής τους, η διατήρηση της παραγωγικότητάς τους και η εντατική χρήση δασικών προϊόντων με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα εξασφαλίζουν και παρατείνουν τον κύκλο του άνθρακα· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση παρέχουν ανανεώσιμη και με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα ενέργεια και συμβάλλουν στο αειφόρο μείγμα πηγών ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι αυτά και τα προϊόντα τους συμβάλλουν, με τον τρόπο αυτό, στην επιβράδυνση της ανόδου της θερμοκρασίας της γης και του φαινομένου του θερμοκηπίου και στην εκπλήρωση των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ (π.χ. Πρωτόκολλο του Κιότο),
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ουσιαστική χρησιμοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από δασικά προϊόντα θα συμβάλει επίσης στον περιορισμό του ενεργειακού ελλείμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην επέκταση της καλλιέργειας ενεργειακών φυτών ως υποκατάστατων ή εναλλακτικών στις περιοχές που έχουν πλεονασματική παραγωγή ή πλήττονται από ορισμένες μεταρρυθμίσεις της ΚΟΑ,
Στοιχείο στρατηγικής 8: Προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης και των εσόδων του δασικού τομέα
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δασικός τομέας και η δασοκομία δεν έχουν μέχρι τώρα εκφραστεί επαρκώς στην κοινοτική πολιτική για την οικονομική ανάπτυξη και εξακολουθούν να θεωρούνται δευτερεύοντες τομείς, μολονότι οι κλάδοι αυτοί δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας, έχουν σημαντικό κύκλο εργασιών, καθώς και πολύ θετικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα της υπαίθρου,
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάση όχι μόνο έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την ποιότητα ζωής από οικολογική άποψη, αλλά προσφέρουν και από οικονομική άποψη σημαντικά αγροδασικά προϊόντα,
ΚΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει βέβαια τον πολυλειτουργικό ρόλο των δασών, αλλά ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο ρόλος αυτός δεν ανακλάται, αντίστοιχα με το δυναμικό του, στην οικονομία των οικείων περιοχών ούτε στο εισόδημα των κατοίκων τους,
ΚΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καλοί όροι για την δασοκομία και η σαφής συνειδητοποίηση των διάφορων παράλληλων στόχων της δασικής διαχείρισης είναι σημαντικοί παράγοντες για την επίτευξη πολλών από τους στόχους της περιβαλλοντικής της πολιτικής,
Στοιχείο στρατηγικής 9: Προώθηση των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης που σχετίζονται με τον δασικό τομέα
ΚΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δασικός τομέας μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που αφορούν την ανταγωνιστικότητα και την αειφόρο ανάπτυξη μόνον εφόσον επιτευχθεί η ανάπτυξη νέων αντιλήψεων και καινοτόμων τεχνολογιών για τη δραστηριότητά του και εφόσον δεν υπόκειται σε υπέρογκους φόρους που απορρέουν από τις γενικές υποχρεώσεις του ιδιοκτήτη έναντι της κοινωνίας και που συνιστούν εμπόδιο στην οικονομική αποδοτικότητά του,
Z. ΚΣΤ. τονίζοντας τη σημασία της διαφοροποιημένης έρευνας στον τομέα της ξυλείας για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ανταγωνιστικότητα και το περιβάλλον· διαπιστώνοντας ότι, ως πρώτη ύλη, η ξυλεία έχει πολλές ανεκμετάλλευτες ιδιότητες, όπως η περιεκτικότητα σε χημικές ουσίες, και ότι θα πρέπει να επενδυθούν επαρκείς πόροι στην έρευνα για την εκμετάλλευση αυτών των ιδιοτήτων και την ανάπτυξη των εφαρμογών τους στην αγορά· επισημαίνοντας ότι η ενίσχυση της χρησιμοποίησης της ξυλείας π.χ. στους τομείς που αφορούν τις κατασκευές, το χαρτί, τα υλικά συσκευασίας και την ενέργεια, μπορεί να συμβάλει στην αντικατάσταση της χρησιμοποίησης μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων,
ΚΖ. ζητώντας να αναπτυχθούν και να διερευνηθούν οι νέες τεχνολογίες που εφαρμόζονται για την πρόληψη και την κατάσβεση πυρκαγιών μέσω δορυφόρων και άλλων προηγμένων τεχνολογικών συστημάτων, που θα χρησιμοποιούνται όχι μόνο για τα δάση αλλά και για την πολιτική προστασία του πληθυσμού γενικά,
Στοιχείο στρατηγικής 10: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών μέσω προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
ΚΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο δασικός τομέας δεν έχει ληφθεί μέχρι τώρα καθόλου υπόψη στα ευρωπαϊκά προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης,
Στοιχείο στρατηγικής 11: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών μέσω στρατηγικών ενημέρωσης και επικοινωνίας
ΚΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μέχρι τώρα δασική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκανε ελάχιστη χρήση των δυνατοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να υποστηρίξει την αειφόρο διαχείριση των δασών με εκστρατείες ενημέρωσης και επικοινωνίας,
Γενικά
1. υποστηρίζει την άποψη της Επιτροπής ότι η μετεξέλιξη των κοινοτικών πολιτικών προϋποθέτει μεγαλύτερη συμπερίληψη της ευρωπαϊκής δασικής στρατηγικής στο γενικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών και συνεργασία των κρατών μελών στον εν λόγω τομέα μέσω των αποφάσεων των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων της Λισαβόνας (2000) και του Γκέτεμποργκ (2001), καθώς και του 6ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον (2002), της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ (2003) και της διεύρυνσης (2004)· υποστηρίζει ως εκ τούτου την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την εκπόνηση "σχεδίου δράσης της ΕΕ για την αειφόρο διαχείριση των δασών" που θα πρέπει να υποβληθεί εντός πέντε ετών· υπογραμμίζει ότι αυτό το σχέδιο δράσης πρέπει να εκπονηθεί σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες και κατόπιν διαβούλευσης με τις οργανώσεις ενδιαφερομένων· τονίζει ότι η ευρωπαϊκή δασική στρατηγική δημιούργησε το πλαίσιο αναφοράς για πολιτικές, πρωτοβουλίες και μέτρα στον τομέα των δασών και επηρέασε τον σημερινό τρόπο ανάλυσης των δασικών θεμάτων· επισημαίνει ότι οι περιγραφείσες μεταβολές των πολιτικών συνθηκών-πλαίσιο υπαγορεύουν μία πιο συνεκτική και ενεργό προσέγγιση της διαχείρισης των κοινοτικών δασικών πόρων·
2. εκτιμά ότι, εξαιτίας των ποικίλων επιδράσεων των τομεακών κοινοτικών πολιτικών στον δασικό τομέα και των στρατηγικών της Λισαβόνας και του Γκέτεμποργκ, η Επιτροπή και το Συμβούλιο θα πρέπει να εξετάσουν με αντικειμενικό τρόπο τις δυνατότητες δημιουργίας μιας ειδικής νομικής βάσης για τα δάση στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ή σε ένα μελλοντικό σχέδιο συντάγματος· ζητεί να λαμβάνεται έως ένα βαθμό υπόψη η αρχή της επικουρικότητας σε όλες τις νομοθετικές πράξεις που αφορούν τα δάση για όσο διάστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει συναφώς ειδική νομική βάση·
3. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να επιδιώξουν να προβούν σε ομοιόμορφη ερμηνεία του όρου "δάσος", προκειμένου οι δυνατότητες αξιολόγησης των κοινοτικών δράσεων που αφορούν τα δάση να είναι καλύτερες στο μέλλον·
Στοιχείο στρατηγικής 1: Ενεργός συμμετοχή στις διεθνείς διαδικασίες που σχετίζονται με τον δασικό τομέα
4. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι τα κράτη μέλη και η Επιτροπή ανέπτυξαν, στο πλαίσιο ενός δυναμικού διαλόγου κατά τη διάρκεια της Υπουργικής Διάσκεψης για την Προστασία των Δασών στην Ευρώπη (ΜCPFE), ένα κοινό όραμα για την αειφόρο διαχείριση των δασών και συνιστά να ληφθεί αυτό περισσότερο υπόψη στη διαδικασία λήψης πολιτικών αποφάσεων·
5. επικροτεί την ενεργό συμμετοχή των κρατών μελών σε όλες τις διεθνείς διαδικασίες που αφορούν τον δασικό τομέα και επισημαίνει ότι στην παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την ανάπτυξη, που έγινε το 2002 στο Γιοχάνεσμπουργκ, υπογραμμίστηκε πως η αειφόρος δασοκομία είναι ένα μέσον για την υλοποίηση των υπόλοιπων στόχων της χιλιετηρίδας· τονίζει επιπλέον το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις των χωρών που συμμετείχαν ανέλαβαν την υποχρέωση να καθορίσουν ένα δεσμευτικό σχέδιο δράσης με πολλές αποφάσεις που αφορούν τα δάση·
6. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, με αφορμή την 6η διάσκεψη του Φόρουμ των Ηνωμένων Εθνών για τα δάση (UNFF) που θα γίνει το Φεβρουάριο του 2006, να θέσουν σε εφαρμογή τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 26ης Απριλίου 2005, σύμφωνα με τα οποία το καλύτερο μέσον για μία αειφόρο διαχείριση των δασών από οικολογική και κοινωνική άποψη είναι ένα νομικά δεσμευτικό μέσον·
7. υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο μιας περιβαλλοντικής πολιτικής που θα εφαρμόζεται σε διεθνή και κοινοτική κλίμακα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να υιοθετήσει ένα κατάλληλο και συντονισμένο μηχανισμό όπου θα λαμβάνεται υπόψη και θα γίνεται σεβαστός ο πολυλειτουργικός ρόλος των δασών· τονίζει ότι τούτο προϋποθέτει ευρεία συμμετοχή των ενδιαφερομένων και μία ανοιχτή πολιτική ενημέρωσης·
Στοιχείο στρατηγικής 2: Υλοποίηση των διεθνών υποχρεώσεων στο πλαίσιο των εθνικών δασικών προγραμμάτων
8. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν την προσέγγιση που διατυπώθηκε στην MCPFE ως ενιαίο μέσον για τα εθνικά δασικά προγράμματα και να θεσπίσουν κριτήρια προκειμένου να καταστεί εφικτή η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων·
Στοιχείο στρατηγικής 3: Βελτίωση του συντονισμού, της επικοινωνίας και της συνεργασίας σε όλους τους τομείς πολιτικής σχετικά με τον δασικό τομέα
9. θεωρεί ότι, παρά τις προόδους που σημειώθηκαν μέσω της σύστασης διυπηρεσιακής ομάδας εργασίας της Επιτροπής για τα δάση, είναι απαραίτητη η περαιτέρω βελτίωση του συντονισμού μεταξύ των διαφόρων γενικών διευθύνσεων που ασχολούνται με δασικά ζητήματα· προτείνει, εκτός από την έως σήμερα οριζόντια ολοκλήρωση των υπηρεσιών της Επιτροπής που είναι αρμόδιες για τον δασικό τομέα, να εξεταστεί και η κάθετη ολοκλήρωση που θα περιλαμβάνει όλους τους τομείς δραστηριότητας των υπηρεσιών της Επιτροπής με έδρα τη Γενική Γραμματεία· προτείνει, για το σκοπό αυτό, να συσταθεί μία διαρθρωτική μονάδα στη γενική διεύθυνση της Επιτροπής, η οποία θα ασχολείται με τον συντονισμό στον δασικό τομέα·
10. προτείνει την ενίσχυση της μόνιμης δασικής επιτροπής μέσω της διεύρυνσης και συγκεκριμενοποίησης των αρμοδιοτήτων της, π.χ. στο πλαίσιο της εκπόνησης και της αξιολόγησης των σχεδίων δράσης, καθώς και της αξιολόγησης των εθνικών δασικών προγραμμάτων·
Στοιχείο στρατηγικής 4: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών στο πλαίσιο της πολιτικής για τη διατήρηση και ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών
11. εκτιμά επίσης ότι πρέπει να δημιουργηθούν αποτελεσματικά συστήματα ελέγχου για τα μέτρα στον τομέα της δασοκομίας που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του κανονισμού (EΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης(5) για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης, και να εφαρμοστούν παράλληλα οι συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την εφαρμογή της δασικής στρατηγικής·
12. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη, κατά την εκπόνηση κάθε προγράμματος για την ανάπτυξη της υπαίθρου, τους στόχους και τα μέτρα της ευρωπαϊκής δασικής στρατηγικής και του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο διαχείριση των δασών·
Στοιχείο στρατηγικής 5: Προστασία των δασών στην Ευρώπη
13. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβλέψουν, στο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία αειφόρο διαχείριση των δασών, αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη των κινδύνων και την αντιμετώπιση των καταστροφών (πυρκαγιές, καταιγίδες, έντομα και ξηρασία)· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι πρέπει να μεταφέρουν στα προγράμματα για την ανάπτυξη της υπαίθρου τα μέτρα που προβλέπονται σχετικά με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών·
14. υπογραμμίζει ότι το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια αειφόρο διαχείριση των δασών πρέπει, σύμφωνα με το πνεύμα της πολυλειτουργικότητας των δασών, να λάβει περισσότερο υπόψη την προστασία του εδάφους, των υδάτων και της ατμόσφαιρας, καθώς και της ποικιλομορφίας και των χαρακτηριστικών δασικών τοπίων·
15. θεωρεί ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια προώθησης του διαχωρισμού των δασών από τους βοσκοτόπους και να καθιερωθεί η υποχρεωτική χάραξη μονοπατιών -και για λόγους ασφαλείας γενικότερα- αφού η έλλειψη ενός τέτοιου διαχωρισμού και η υπερβολική ανθρώπινη παρουσία προκαλούν σημαντικές ζημίες εξαιτίας της διάβρωσης·
16. ζητεί να διατυπωθεί σύσταση προς τα κράτη μέλη όπου θα προτείνεται μία ολοκληρωμένη προσέγγιση για την προστασία των δασών από τις πυρκαγιές, με μέτρα όπως η συλλογή και χρησιμοποίηση της πλεονάζουσας δασικής βιομάζας, η προσωρινή απαγόρευση διαφορετικής χρήσης καμένων εκτάσεων για να αποφευχθεί η κερδοσκοπία μετά από τις πυρκαγιές, ή η σύσταση δημόσιας υπηρεσίας ειδικευμένης στα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος·
17. ζητεί από τα κράτη μέλη και τις ευρωπαϊκές περιφέρειες να επανεξετάσουν, ενόψει της επόμενης περιόδου δημοσιονομικού σχεδιασμού, τα μέτρα τους για την καταπολέμηση και την πρόληψη των πυρκαγιών στα δάση, με στόχο την αναπροσαρμογή και την ενίσχυση των ισχυόντων μέτρων, τα οποία συχνά δεν εφαρμόζονται ικανοποιητικά·
18. υπογραμμίζει ότι η αναδάσωση είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την καταπολέμηση της απερήμωσης· τονίζει ότι η αναδάσωση με εγχώρια είδη συνέβαλε στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, περιόρισε τον κίνδυνο πυρκαγιών και μπορεί να συνεισφέρει στην προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000, καθώς και στη δημιουργία συνδέσεων μεταξύ τους που καθιστούν δυνατή την περαιτέρω διάδοση των ειδών·
Στοιχείο στρατηγικής 6: Προστασία των τροπικών δασών
19. υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης FLEGT για την καταπολέμηση της παράνομης υλοτομίας και τη διασφάλιση της τήρησης των διεθνών συμφωνιών·
Στοιχείο στρατηγικής 7: Περιορισμός της αλλαγής του κλίματος και συμβολή στον αειφόρο ενεργειακό εφοδιασμό
20. θεωρεί σημαντικό να αναγνωριστεί η σημασία των δασών και των δασικών προϊόντων στον περιορισμό της αλλαγής του κλίματος και κρίνει απαραίτητο η Ευρωπαϊκή Ένωση να προωθήσει τις ερευνητικές δραστηριότητες, την προβολή του ξύλου και την ανταλλαγή πληροφοριών στο συγκεκριμένο τομέα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καθορίσουν, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής δασικής στρατηγικής, έννοιες οι οποίες θα βελτιστοποιούν τη συμβολή του δασικού τομέα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, χωρίς να βλάπτεται η ανταγωνιστικότητα του τομέα·
21. απευθύνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ένωση να προωθήσει τη χρησιμοποίηση του ξύλου ως ανανεώσιμης πρώτης ύλης και των προϊόντων της δασικής βιομηχανίας ως προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον·
22. ζητεί να συμπεριληφθεί πλήρως η βιομάζα, ιδίως η παραγόμενη από ξύλο, στις πολιτικές δράσεις για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (συνδυαστική παραγωγή ενέργειας- θερμότητα-ισχύς, βιοκαύσιμα)· ζητεί από τα κράτη μέλη να εξετάσουν τις δυνατότητες ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης για την παραγωγή θερμότητας με βάση το ξύλο·
Στοιχείο στρατηγικής 8: Προώθηση της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης και των εσόδων του δασικού τομέα
23. υπογραμμίζει τα συμπεράσματα της ανάλυσης της Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα της δασοκομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα οποία πρέπει να προωθηθεί ο συντονισμός της πολιτικής για τη διαχείριση των δασών και όλης της αλυσίδας προστιθέμενης αξίας ξυλείας-χαρτιού· επικροτεί το γεγονός ότι δόθηκαν σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο κίνητρα για την προώθηση εθελοντικών συνενώσεων μικρών δασικών εκμεταλλεύσεων· τονίζει περαιτέρω ότι θα πρέπει να βοηθηθούν κυρίως οι ιδιώτες ιδιοκτήτες δασών στο στάδιο της ανάπτυξης της δικής τους δασικής εκμετάλλευσης σε μόνιμες βάσεις, ώστε να ενισχυθούν οι οργανώσεις ιδιωτικής δασοκομίας·
24. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τις προσπάθειες των κρατών μελών για κινητοποίηση των πόρων της ξυλείας στα δάση και για υπέρβαση των διαρθρωτικών προβλημάτων των μικρών δασικών εκμεταλλεύσεων σχετικά με τη χρησιμοποίηση και τη διάθεση των προϊόντων ξυλείας τους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η μόνιμη αυτάρκεια της Κοινότητας ως προς την ξυλεία και τα προϊόντα ξύλου· εκτιμά ότι πρέπει, για το σκοπό αυτό, κυρίως να παραμεριστούν ορισμένα εμπόδια στη χρησιμοποίηση του ξύλου και να εξεταστούν οι διατάξεις και τα πρότυπα για την ερευνητική δραστηριότητα και την ανάπτυξη καινοτόμων χρήσεων του ξύλου, καθώς και μέτρα για τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών· υπογραμμίζει τις εισοδηματικές πηγές από δασικά προϊόντα εκτός της ξυλείας –που μέχρι τώρα έχουν αξιοποιηθεί μόνο μερικώς– όπως ο φελλός, τα μανιτάρια και τα φρούτα του δάσους ή η παροχή υπηρεσιών όπως ο φυσικός τουρισμός και το κυνήγι, καίτοι σε ορισμένα κράτη μέλη, ο τομέας του κυνηγιού σύμφωνα με το άρθρο 33, παύλες 4, 5, 7, 9, 10 και 11 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 παίζει σημαντικό ρόλο στο πλαίσιο της εισοδηματικής διαφοροποίησης·
25. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προβλέψουν, στο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία αειφόρο διαχείριση των δασών, αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη των κινδύνων και την αντιμετώπιση των καταστροφών (πυρκαγιές, καταιγίδες, έντομα)· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι πρέπει να μεταφέρουν τα μέτρα που προβλέπονται στα προγράμματα για την ανάπτυξη της υπαίθρου σχετικά με την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και θεωρεί σημαντικό το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αειφόρο διαχείριση των δασών να καλύπτει ολόκληρη την αλυσίδα από το δάσος και την ξυλεία μέχρι τα προϊόντα της δασικής βιομηχανίας·
26. καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη το οικονομικό δυναμικό των εγχωρίων ειδών των διαφόρων περιοχών για την αναδάσωση και το δυναμικό των φυσικών δασών και όλων των προϊόντων και περιβαλλοντικών υπηρεσιών που προσφέρουν στις αγροτικές περιοχές· τονίζει ότι για το σκοπό αυτό πρέπει να εξεταστεί η λήψη των απαραίτητων μέτρων για την υποστήριξη των παραγωγών·
27. καλεί την Επιτροπή να διεξαγάγει τις απαραίτητες έρευνες σχετικά με τα φορολογικά μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν από τα διάφορα κράτη μέλη προκειμένου οι παραγωγοί που προξενούν λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον να τυγχάνουν ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης· εκτιμά ότι η εφαρμογή μέτρων για την πρόληψη των πυρκαγιών και την καταπολέμηση της απερήμωσης, η αναδάσωση με εγχώρια είδη, η προώθηση της βιοποικιλότητας, η αειφόρος διαχείριση των φυσικών δασών και η προώθηση περιβαλλοντικών υπηρεσιών, όπως η προστασία του υδρολογικού συστήματος και η καταπολέμηση της διάβρωσης, συνιστούν θετικές υπηρεσίες που προσφέρουν οι παραγωγοί αυτοί στην κοινωνία και πρέπει να υπάρχει ανάλογο αντιστάθμισμα·
28. θεωρεί ότι η παροχή υποστήριξης, ιδίως για την προώθηση μέτρων για το περιβάλλον και την στήριξη των αγροτικών περιοχών, δεν θα πρέπει να εξαρτάται από το είδος της ιδιοκτησίας των εκάστοτε δασών και ότι όλα τα δάση πρέπει να τυγχάνουν συναφώς της ίδιας μεταχείρισης·
Στοιχείο στρατηγικής 9: Προώθηση των δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης που σχετίζονται με τον δασικό τομέα
29. ζητεί να προωθηθεί περαιτέρω η ερευνητική δραστηριότητα και η ανάπτυξη σε σχέση με τα δάση και να αναγνωριστεί περισσότερο η πολυλειτουργικότητα των δασών, κυρίως για την αειφόρο ανάπτυξη της βιοποικιλότητας, με τη συμπερίληψη κεντρικών ερευνητικών προγραμμάτων στο 7ο πρόγραμμα πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή στα ανάλογα προγράμματα των κρατών μελών για την έρευνα και με την υποστήριξη της τεχνολογικής πλατφόρμας δάσους-ξυλείας-χαρτιού που έχει ήδη δρομολογηθεί·
Στοιχείο στρατηγικής 10: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών μέσω προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης
30. καλεί κυρίως τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε να αξιοποιηθούν περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης (LEONARDO, ERASMUS κλπ.) που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση και που αφορούν τον δασικό τομέα·
31. υπογραμμίζει ότι η υποστήριξη των ιδιοκτητών των δασών από άποψη εκπαίδευσης, δημιουργίας ικανοτήτων, ενημερωτικών δράσεων και συμβουλευτικών υπηρεσιών πρέπει να συνιστά προϋπόθεση για την αειφόρο αξιοποίηση των δασών στο πλαίσιο της ανάπτυξης της υπαίθρου·
Στοιχείο στρατηγικής 11: Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών μέσω στρατηγικών ενημέρωσης και επικοινωνίας
32. επικροτεί τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών δασικών επιχειρήσεων να προσφέρουν στους καταναλωτές την ασφάλεια μίας αειφόρου δασοκομίας κυρίως μέσω της πιστοποίησης των προϊόντων ξυλείας, που θα λαμβάνει υπόψη την πολυλειτουργικότητα των δασών· θεωρεί τα συστήματα πιστοποίησης FSC και PEFC εξίσου κατάλληλα για το σκοπό αυτό και ζητεί να προωθηθεί η αμοιβαία αναγνώριση των δύο αυτών πιστοποιήσεων·
o o o
33. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.