Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την πολιτιστική κληρονομιά του Αζερμπαϊτζάν
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 9ης Ιουνίου 2005(1) και 27ης Οκτωβρίου 2005(2) σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιανουαρίου 2006 σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας(3),
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για το Νότιο Καύκασο και ιδίως το ψήφισμά του της 11ης Μαρτίου 1999 σχετικά με τη στήριξη της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή του Καυκάσου(4) και τη σύστασή του προς το Συμβούλιο της 26ης Φεβρουαρίου 2004 σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για το Νότιο Καύκασο(5),
– έχοντας υπόψη την απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο στις 14 Ιουνίου 2004 να συμπεριλάβει τόσο την Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, ιδίως με σκοπό την καλλιέργεια σχέσεων καλής γειτονίας, ιδιαίτερα μέσω του σεβασμού προς τις μειονότητες,
– έχοντας υπόψη τις υποχρεώσεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας προς το Συμβούλιο της Ευρώπης, ιδίως μέσω της Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Σύμβασης, της αναθεωρημένης Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς και της σύμβασης πλαισίου για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, τις οποίες έχουν κυρώσει οι δύο χώρες και τις οποίες έχουν δεσμευτεί να σέβονται,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Χάγης του 1954 της UNESCO για την προστασία της πολιτιστικής περιουσίας σε περίπτωση ένοπλης σύγκρουσης, καθώς και το Πρωτόκολλο του 1954, που έχει εφαρμογή σε κατεχόμενα εδάφη, το οποίο έχουν προσυπογράψει τόσο η Αρμενία όσο και το Αζερμπαϊτζάν,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη της UNESCO του 2003 σχετικά με την σκόπιμη καταστροφή πολιτιστικής κληρονομιάς, στην οποία η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει τη σημασία της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή της να αγωνιστεί ενάντια στην σκόπιμη καταστροφή της σε οποιαδήποτε μορφή, έτσι ώστε η πολιτιστική κληρονομιά αυτή να μπορεί να μεταβιβαστεί στις επόμενες γενεές,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του ICOMOS(6) και την ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την ελευθερία της θρησκείας και της λατρείας, την οποία εκπόνησε η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα(7),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι από την Αρμενία έχουν διατυπωθεί καταγγελίες σύμφωνα με τις οποίες οι δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν πραγματοποίησαν το Νοέμβριο 1998 και το Δεκέμβριο 2002 επιχειρήσεις για καταστροφή του αρμενικού νεκροταφείου της Djulfa στην περιοχή του Nakhichevan· ότι οι πιο πρόσφατες καταστροφές πραγματοποιήθηκαν το Δεκέμβριο 2005 όπως τεκμηριώνεται επαρκώς από πρόσφατες βιντεοσκοπήσεις των αρμενικών αρχών,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπήρξαν πολλές αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας σε αυτές τις ενέργειες· ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις του κ. Abdelfattah Amor, πρώην ειδικού εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα γεγονότα του Νοεμβρίου 1998 και του Δεκεμβρίου 2002,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν διατυπωθεί σοβαρές κατηγορίες σχετικά με την ανάμιξη των αρχών του Αζερμπαϊτζάν στην καταστροφή αυτών των μνημείων,
Δ. υπογραμμίζοντας τον εξαιρετικό χαρακτήρα αυτού του αρχαιολογικού χώρου στον οποίο ακόμη απέμεναν 6.000 'khatchkar', δηλαδή λαξευτοί σταυροί που είναι χαρακτηριστικοί της αρμενικής θρησκευτικής τέχνης, και ο οποίος αποτελεί μαρτυρία για την εθνοτική και πολιτισμική πολυμορφία της περιοχής,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταστροφή ή η βεβήλωση οποιωνδήποτε μνημείων ή αντικειμένων της πολιτιστικής, θρησκευτικής ή εθνικής κληρονομιάς παραβιάζει τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η καταστροφή σημειώνεται υπό το φως της εκκρεμούς σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή του Ορεινού Καραμπάχ,
Z. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύντομα θα μπορούσε να σημειωθεί ευνοϊκή εξέλιξη στις διαπραγματεύσεις για το Ορεινό Καραμπάχ και να εξευρεθεί συμφωνία σχετικά με τις αρχές διευθέτησης της σύγκρουσης, παρά την άκαρπη συνάντηση των προέδρων της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στις 10 και 11 Φεβρουαρίου 2006 στο Rambouillet,
H. υπενθυμίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας έχει στόχο να καθιερώσει προνομιακή εταιρική σχέση με το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία επί τη βάσει κοινών αξιών, συμπεριλαμβανομένου του σεβασμού των μειονοτήτων και της πολιτιστικής τους κληρονομιάς,
1. καταδικάζει έντονα την καταστροφή του νεκροταφείου της Djulfa καθώς και την καταστροφή όλων των ιστορικής σημασίας τόπων στο έδαφος της Αρμενίας ή του Αζερμπαϊτζάν· καταδικάζει επίσης οποιαδήποτε ενέργεια αποσκοπεί στο να καταστρέψει την πολιτιστική κληρονομιά ενός λαού·
2. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να καταστήσουν σαφές στις κυβερνήσεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν ότι πρέπει να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να σταματήσουν την πρακτική της εθνοκάθαρσης η οποία έχει οδηγήσει σε παρόμοιες ενέργειες και να βρουν τρόπο για να διευκολύνουν τη σταδιακή επάνοδο των προσφύγων και των εκτοπισμένων·
3. ζητεί από τις κυβερνήσεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν να σέβονται τις διεθνείς δεσμεύσεις τους, ιδίως όσον αφορά την πολιτιστική κληρονομιά, και ιδιαίτερα εκείνες που απορρέουν από την προσχώρησή τους στο Συμβούλιο της Ευρώπης και την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας·
4. τονίζει ότι ο σεβασμός προς τα δικαιώματα των μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της ιστορικής, θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελεί προϋπόθεση για την πραγματική και αποτελεσματική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας, η οποία θα πρέπει επίσης να οδηγήσει στη δημιουργία σχέσεων καλής γειτονίας όλων των εμπλεκόμενων χωρών·
5. απαιτεί από το Αζερμπαϊτζάν να επιτρέψει στην επικράτειά του αποστολές αφιερωμένες στην έρευνα και την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς, ιδίως της αρμενικής, όπως είναι οι εμπειρογνώμονες που συνεργάζονται με το ICOMOS, και επίσης να επιτρέψει σε αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο της Djulfa·
6. καλεί τις κυβερνήσεις της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν να σεβαστούν τις διεθνείς δεσμεύσεις τους ιδίως στον πολιτιστικό τομέα και στον τομέα της προστασίας της κληρονομιάς, οι οποίες απορρέουν από τη συμμετοχή τους σε διεθνείς οργανισμούς όπως η UNESCO και το Συμβούλιο της Ευρώπης, και τις καλεί να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να προστατεύσουν την αρχαιολογική, ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά στο έδαφός τους, έτσι ώστε να αποτρέψουν την καταστροφή άλλων απειλούμενων τόπων·
7. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να ενσωματώσουν ρήτρα σχετικά με την προστασία των πολύτιμων αρχαιολογικών ή ιστορικών τόπων αυτών των περιοχών στα προγράμματα δράσης που βρίσκονται επί του παρόντος υπό συζήτηση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας·
8. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να θέσουν ως όρο της υλοποίησης των προγραμμάτων δράσης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας το σεβασμό, εκ μέρους του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας, των διεθνώς αποδεκτών αρχών και ιδίως των υποχρεώσεών τους ως μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να ενσωματώσουν σε αυτά τα προγράμματα δράσης ειδικές διατάξεις για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς των μειονοτήτων·
9. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στην κυβέρνηση και στον Πρόεδρο της Αρμενίας, στην κυβέρνηση και στον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και στις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις του ΟΑΣΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, στον Γενικό Διευθυντή της UNESCO και στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.