Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Czwartego Światowego Forum Wodnego - Meksyk, 16-22 marca 2006 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając Czwarte Światowe Forum Wodne, które odbędzie się w Meksyku w dniach 16-22 marca 2006 r.,
– uwzględniając deklaracje końcowe trzech pierwszych Światowych Forów Wodnych w Marrakeszu (1997), Hadze (2000) i Kioto (2003),
– uwzględniając Milenijne Cele Rozwoju ONZ oraz sprawozdanie końcowe, sporządzony przez zespół roboczy ds. milenijnego projektu ONZ dotyczącego wody i urządzeń sanitarnych, zatytułowany "Zdrowie, godność i rozwój: niezbędne działania", opublikowane w 2005 r.,
– uwzględniając drugie sprawozdanie ONZ w sprawie rozwoju zagadnień dotyczących wody na świecie ("Woda, nasza wspólna odpowiedzialność"),
– uwzględniając plan działania G8 w sprawie wody, przyjęty na szczycie w Evian w 2003 r. i potwierdzony w deklaracji G8 z Gleneagles z dnia 7 lipca 2005 r.,
– uwzględniając Inicjatywę Wodną UE, zgłoszoną na Światowym Szczycie w sprawie Zrównoważonego Rozwoju, który odbył się w Johannesburgu w 2002 r.,
– uwzględniając Fundusz Wodny UE dla krajów AKP, utworzony w 2004 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2003 r. w sprawie zarządzania zasobami wodnymi w krajach rozwijających się(1),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie strategii rynku wewnętrznego i priorytetów na lata 2003-2006(2), której ust. 5 stanowi, że woda stanowi wspólne dobro ludzkości i dlatego gospodarka zasobami wodnymi nie powinna podlegać zasadom rynku wewnętrznego,
– uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że połowa ludności świata cierpi z powodu braku urządzeń sanitarnych lub dostępu do wody pitnej, co w oczywisty sposób grozi światowym kryzysem wodnym i zagraża nie tylko trwałemu rozwojowi, ale również pokojowi i bezpieczeństwu; mając na uwadze, że miliony kobiet i dzieci cierpią nieproporcjonalnie bardziej z powodu niedostatecznego dostępu do wody pitnej i urządzeń sanitarnych,
B. mając na uwadze, że jednym z najważniejszych Milenijnych Celów Rozwoju jest zmniejszenie o połowę do roku 2015 procentowego udziału ludności bez stałego dostępu do zdrowej wody pitnej i podstawowych urządzeń sanitarnych,
C. mając na uwadze, że głównym celem Czwarte Światowego Forum Wodnego są "działania na szczeblu lokalnym w odpowiedzi na światowe wyzwanie"; mając na uwadze, że występują niezwykle duże nierówności w dystrybucji wody, chociaż powinna ona być powszechną usługą publiczną zarządzaną na szczeblu lokalnym, najbardziej do tego odpowiednim; mając na uwadze, że w oparciu o lokalne usługi publiczne tego rodzaju można wypracować innowacyjny i demokratyczny gminny potencjał zarządzania; mając na uwadze, że kontrola wody i jej jakości jest niezbędna do trwałego rozwoju najbiedniejszych obszarów,
D. mając na uwadze, że niezbędna do życia jakość wody jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności w krajach rozwijających się; mając na uwadze, że powoduje ona miliony ofiar rocznie, z czego połowę stanowią dzieci; mając na uwadze, że ponad miliard osób nie ma dostępu do wody pitnej, a dwa i pół miliarda osób – do żadnych urządzeń oczyszczających,
E. mając na uwadze, że Unia Europejska i jej państwa członkowskie przeznaczają około 1,4 miliarda EUR rocznie na wodę i urządzenia sanitarne w krajach rozwijających się, co oznacza, że UE dostarcza więcej środków pomocowych w tej dziedzinie niż ktokolwiek inny w świecie,
F. mając na uwadze, że w ramach milenijnych celów rozwoju i celów światowego szczytu w sprawie zrównoważonego rozwoju Fundusz Wodny UE dla krajów AKP zmierza do przyspieszenia postępów w zapewnianiu trwałych dostaw wody i infrastruktury sanitarnej, do poprawy zarządzania wodą i do zintegrowanego zarządzania zasobami wodnymi w krajach AKP, pomagając w przezwyciężaniu niedostatków finansowania,
1. oświadcza, że woda jest dobrem wspólnym dla całej ludzkości, w związku z czym dostęp do wody należy do podstawowych praw człowieka; wzywa do podjęcia wszelkich niezbędnych wysiłków, aby do roku 2015 zapewnić dostęp do wody mieszkańcom najbiedniejszych obszarów;
2. wnioskuje, aby Komisja reprezentowała Unię Europejską na Czzwartym Światowym Forum Wodnym i była upoważniona do wprowadzenia do końcowej deklaracji ministerialnej stwierdzenia, że dostęp do wody pitnej jest podstawowym prawem człowieka; wzywa w tym kontekście Unię Europejską i jej Państwa Członkowskie, aby zaproponowały na forum ONZ opracowanie międzynarodowego traktatu w sprawie wody i zarządzania zasobami wodnymi, uznającego prawo do dostępu do wody pitnej;
3. wyraża ubolewanie z powodu słabego zintegrowania działań Światowego Forum Wodnego z pracami ONZ; przypomina, że problematyką wody zajmuje się na różne sposoby 21 międzynarodowych agencji i w związku z tym wnioskuje o utworzenie Agencji Koordynującej ds. Wody, podlegającej bezpośrednio ONZ;
4. podkreśla, że wspomniana Agencja Koordynująca ds. Wody powinna włączać ochronę zdrowia publicznego i środowiska do problematyki zarządzania zasobami wodnymi, a do jej zadań powinno należeć opracowywanie strategii zachęcających do takiego rozwoju gospodarki i rolnictwa, który nie stoi w sprzeczności z utrzymaniem lub przywróceniem wysokiej jakości wody;
5. nalega, aby zarządzanie zasobami wodnymi opierało się na partycypacyjnym i zintegrowanym podejściu, włączającym użytkowników i decydentów w demokratyczny proces określania polityki wodnej na szczeblu lokalnym;
6. wzywa do tego, by we wszystkich programach dotyczących zaopatrzenia w wodę oraz urządzeń sanitarnych podjęto szczególne środki w celu zajęcia się sprawą braku równouprawnienia płci – aby zapewnić równy podział zysków i wynikających z nich szans – oraz sprawą wspierania roli kobiet w zakresie dostaw, zarządzania i zachowania zasobów wodnych;
7. z zadowoleniem przyjmuje przyznanie 500 milionów EUR z dziewiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju, oprócz przyznanych wcześniej przez dziewiąty Europejski Fundusz Rozwoju 475 milionów EUR na dostęp do wody i urządzenia sanitarne, w związku z utworzeniem wyżej wspomnianego Funduszu Wodnego UE dla krajów AKP; wnioskuje o przyznanie dostatecznych środków na dostęp do wody i urządzenia sanitarne w dziesiątym Europejskim Funduszu Rozwoju; wyraża nadzieję, że instytucje międzynarodowe zwiększą udział problematyki wody w swoich planach działania i że redukcja zadłużenia wpłynie korzystnie również na inwestycje w dziedzinie wody;
8. podkreśla i popiera wnioski wyżej wspomnianego zespołu roboczego ONZ ds. projektu milenijnego dotyczącego wody i urządzeń sanitarnych, z których wynika, że nie będzie możliwe osiągnięcie głównych Milenijnych Celów Rozwoju, jeśli nie zostaną spełnione pewne warunki wstępne, między innymi:
-
zwiększona pomoc na rozwój, przeznaczona w coraz większej mierze dla krajów najsłabiej rozwiniętych,
-
przeniesienie środków z krajów o niskich i średnich dochodach do krajów najuboższych,
-
coraz większe zaangażowanie wszystkich odnośnych podmiotów w zgłaszanie ich własnych inicjatyw dotyczących dostępu do wody i urządzeń sanitarnych oraz w mobilizację społeczności;
9. wnioskuje o zachęcanie władz lokalnych w Unii Europejskiej do przeznaczania na zdecentralizowaną współpracę części opłat wnoszonych przez użytkowników za usługi wodociągowe i kanalizacyjne; wnioskuje również, aby UE przyjęła środki pozwalające jej na wspomaganie i popieranie takich działań, między innymi poprzez koordynację informacji oraz wykorzystywanie i upowszechnianie wyników działań;
10. wzywa Komisję i Radę do uznania zasadniczej roli władz lokalnych w zakresie ochrony zasobów wodnych i zarządzania nimi oraz wyraża ubolewanie z powodu faktu, że w programach finansowanych przez UE nie sięga się w wystarczającej mierze do kompetencji, doświadczeń i zasobów samorządów, nie eksponuje ich i z nich nie korzysta, chociaż dzięki swoim kompetencjom technicznym, umiejętnościom i doświadczeniom samorządy w UE mogłyby w wyjątkowo odpowiedni sposób pomagać lokalnym społecznościom w krajach rozwijających się;
11. podkreśla, że działań zmierzających do lepszego dostępu do wody i urządzeń sanitarnych nie można podejmować w izolacji; powinny one być raczej częścią spójnej, przekrojowej strategii rozwoju, obejmującej inne dziedziny, jak zdrowie i edukacja, infrastruktura, budowanie potencjału i dobre zarządzanie, a także częścią strategii trwałego rozwoju;
12. podkreśla znaczenie wczesnego zapobiegania potencjalnym konfliktom regionalnym związanym z wodą, zwłaszcza w regionach, gdzie kilka krajów dzieli wspólne zlewisko; wzywa w tym kontekście do kontynuowania wysiłków UE i społeczności międzynarodowej, zmierzających do poprawy koordynacji regionalnej polityki wodnej oraz do promowania tworzenia regionalnych organów ds. zarządzania wodą;
13. podkreśla zwiększone ryzyko niedoboru wody z powodu zmian klimatycznych; przypomina, że zjawisko pustynnienia, topniejące lodowce, niski poziom wód gruntowych oraz wzrastający poziom wód słonych prowadzi do ograniczenia zasobów wodnych w wielu częściach świata; wzywa UE i jej Państwa Członkowskie oraz społeczność międzynarodową do podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie zmianom klimatycznym w celu zahamowania tych zjawisk;
14. domaga się wspólnego zarządzania polityką w zakresie środowiska naturalnego i polityką prewencyjną w celu wypracowania podstaw prawdziwie wspólnej polityki zarządzania zasobami wodnymi, realizowanej w ramach wszystkich polityk zewnętrznych UE i kierującej się zasadami ustanowionymi w ramowej dyrektywie wodnej, której celem jest utrzymanie jakości zasobów wodnych w średnio- i długoterminowej perspektywie czasowej; w związku z tym uważa, że finansowanie przez UE projektów współpracy i dwustronnych przedsięwzięć w zakresie polityki wodnej zawsze powinno być zgodne z ogólnym stanowiskiem UE dotyczącym prawodawstwa w dziedzinie środowiska naturalnego;
15. wyraża uznanie i zachęca do dalszego mobilizowania organizacji reprezentujących europejskie i międzynarodowe społeczeństwo obywatelskie do prac nad poszukiwaniem rozwiązań problemów związanych z dostępem do wody, zwłaszcza dla mieszkańców najbiedniejszych obszarów; zaleca uczestnikom Czwartego Światowego Forum Wodnego, które odbędzie się w 2006 r., aby zainteresowali się działalnością organizacji reprezentujących społeczeństwo obywatelskie w czasie trwania Forum i aby poważnie rozważyli propozycje wystosowane przez te organizacje;
16. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie AKP-UE, Sekretarzowi Generalnemu ONZ i sekretariatowi generalnemu Komisji ds. Światowej Umowy Wodnej (Committee for the Global Water Contract).