Indeks 
 Poprzedni 
 Następny 
 Pełny tekst 
Procedura : 2006/2534(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury : B6-0203/2006

Teksty złożone :

B6-0203/2006

Debaty :

PV 22/03/2006 - 6

Głosowanie :

PV 23/03/2006 - 11.7

Teksty przyjęte :

P6_TA(2006)0108

Teksty przyjęte
PDF 189kWORD 67k
Czwartek, 23 marca 2006 r. - Bruksela
Zawody prawnicze
P6_TA(2006)0108B6-0203/2006

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zawodów prawniczych i interesu ogólnego w funkcjonowaniu systemów prawnych

Parlament Europejski,

–   uwzględniając podstawowe zasady ONZ dotyczące roli adwokata z dnia 7 września 1990 r.,

–   uwzględniając zalecenie Rady Europy Rec (2000) 21 z dnia 25 października 2000 r. w sprawie swobody wykonywania zawodu adwokata,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 1994 r. w sprawie wykonywania zawodu notariusza we Wspólnocie(1),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 kwietnia 2001 r. w sprawie wysokości honorariów i opłat urzędowych w niektórych wolnych zawodach, w szczególności w zawodzie adwokata, oraz w sprawie szczególnej roli i statusu wolnych zawodów w nowoczesnym społeczeństwie(2),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie regulacji rynku i zasad konkurencji odnoszących się do wolnych zawodów(3),

–   uwzględniając dyrektywę Rady 77/249/EWG z dnia 22 marca 1977 r. mającą na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług(4),

–   uwzględniając dyrektywę 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającą na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w Państwie Członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych(5),

–   uwzględniając dyrektywę Rady 2003/8/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie usprawnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sporach transgranicznych poprzez ustanowienie minimalnych wspólnych zasad odnoszących się do pomocy prawnej w sporach o tym charakterze(6),

–   uwzględniając dyrektywę 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych(7),

–   uwzględniając swoje stanowisko z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usług na rynku wewnętrznym(8),

–   uwzględniając komunikat Komisji "Sektor wolnych zawodów –zakres dalszych reform" z dnia 5 września 2005 r. (COM(2005)0405),

—  uwzględniając orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie wspólnotowego prawa konkurencji oraz swobody świadczenia usług, a w szczególności krajowych przepisów dotyczących stawek minimalnych opłat za usługi prawne,

–   uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich uznał, że:

   niezależność, brak konfliktu interesu oraz zachowanie tajemnicy zawodowej/poufność stanowią podstawowe wartości w zawodach prawniczych, które należy rozpatrywać w kategoriach ochrony interesu publicznego;
   regulacje mające na celu ochronę podstawowych wartości są niezbędne do należytego wykonywania zawodów prawniczych, mimo że mogą one pociągąć za sobą ograniczenie konkurencji, które zawsze towarzyszy takim regulacjom;
   celem zasady swobody świadczenia usług, mającej zastosowanie do zawodów prawniczych, jest sprzyjanie otwarciu rynków krajowych poprzez umożliwienie usługodawcom i ich klientom skorzystania w pełni ze wspólnotowego rynku wewnętrznego;

B.   mając na uwadze, że każda reforma zawodów prawniczych niesie z sobą daleko idące konsekwencje, wykraczające poza kwestie związane z prawem konkurencji, dla wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości i ogólnie dla ochrony rządów prawa w Unii Europejskiej,

C.   mając na uwadze, że w myśl podstawowych zasad ONZ dotyczących roli adwokata z dnia 7 września 1990 r.:

   adwokaci uprawnieni są do zakładania i przynależności do samorządnych stowarzyszeń zawodowych reprezentujących ich interesy, promujących doskonalenie zawodowe i szkolenia oraz chroniących ich uczciwości zawodowej; organy wykonawcze takich stowarzyszeń wybierane są przez ich członków i wykonują powierzone im funkcje bez interwencji z zewnątrz,
   stowarzyszenia zawodowe adwokatów odgrywają zasadniczą rolę w utrzymaniu wysokich standardów zawodowych i etyki zawodowej, chroniąc swoich członków przed ściganiem i niesłusznymi restrykcjami oraz naruszeniem prawa, świadcząc usługi prawne wszystkim, którzy tego potrzebują oraz współpracując z instytucjami rządowymi i innymi na rzecz sprawiedliwości i ochrony interesu publicznego,
   postępowania dyscyplinarne przeciwko adwokatom musi rozstrzygać bezstronna komisja dyscyplinarna ustanowiona przez adwokatów, niezależny ustawowy organ lub sąd i muszą one podlegać niezależnej kontroli sądowej,

D.   mając na uwadze, że w celu zapewnienia należytej ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, do której prawo przysługuje każdej osobie, bez względu na to czy mają one charakter gospodarczy, społeczny, kulturowy, obywatelski czy polityczny, niezbędny jest skuteczny dostęp do usług prawniczych świadczonych przez niezależnych prawników,

E.   mając na uwadze, że obowiązek zachowania niezależności przez osoby wykonujące zawody prawnicze, a także obowiązek unikania konfliktów interesów i zachowania tajemnicy zawodowej są w szczególnym stopniu zagrożone, gdy osoby te mają prawo wykonywania zawodu w ramach organizacji pozwalającej osobom, które nie wykonują zawodu prawniczego, na kontrolę lub udział w kontroli działalności organizacji poprzez inwestycje kapitałowe lub w inny sposób, lub w ramach wielodyscyplinarnych spółek osobowych z osobami wykonującymi zawód, który nie podlega ekwiwalentnym obowiązkom zawodowym;

F.   mając na uwadze, że nieuregulowana konkurencja cenowa pomiędzy osobami wykonującymi zawody prawnicze, która prowadzi do obniżenia jakości świadczonych usług, jest niekorzystna dla konsumentów;

G.   mając na uwadze, że rynek usług prawniczych charakteryzuje dysproporcja informacji pomiędzy prawnikami a konsumentami, w tym małymi i średnimi przedsiębiorstwami, ponieważ ci ostatni nie dysponują niezbędnymi kryteriami pozwalającymi na ocenę jakości świadczonych usług;

H.   mając na uwadze, że ze względu na znaczenie etycznego postępowania, zachowania tajemnicy zawodowej i konieczności posiadania szerokiej wiedzy specjalistycznej konieczne jest funkcjonowanie samorządnych systemów, takich jak systemy stworzone przez obecnie działające organy i korporacje zawodowe,

I.   mając na uwadze, że notariusze powoływani są przez Państwa Członkowskie do pełnienia funkcji publicznej, a ich zadania obejmują sporządzanie dokumentów urzędowych o szczególnym znaczeniu dowodowym i o natychmiastowej wykonalności,

J.   mając na uwadze, że notariusze prowadzą w imieniu państwa liczne działania w zakresie dochodzenia i kontroli w sprawach pozasądowej ochrony prawnej, szczególnie w zakresie prawa spółek - w niektórych przypadkach na mocy prawa wspólnotowego - i że w ramach wykonywania obowiązków zawodowych podlegają oni nadzorowi dyscyplinarnemu właściwego Państwa Członkowskiego porównywalnemu z nadzorem wobec sędziów i urzędników,

K.   mając na uwadze, że częściowa delegacja władzy państwowej jest elementem charakterystycznym dla zawodu notariusza i że jest ona aktualnie wykonywana regularnie i stanowi istotną część działalności notariusza,

1.   w pełni uznaje istotną rolę, jaką odgrywają zawody prawnicze w demokratycznym społeczeństwie w zapewnieniu poszanowania praw podstawowych, rządów prawa i bezpieczeństwa w jego stosowaniu, zarówno wtedy, gdy adwokaci reprezentują i bronią swoich klientów w sądzie, jak i wtedy, gdy udzielają im porad prawnych;

2.   potwierdza stanowisko zajęte w swoich rezolucjach z dnia 18 stycznia 1994 r. i 5 kwietnia 2001 r. oraz w swoim stanowisku z dnia 16 grudnia 2003 r.;

3.   odnotowuje wysokie kwalifikacje wymagane do dostępu do zawodów prawniczych, potrzebę ochrony tych kwalifikacji, które charakteryzują zawody prawnicze, w interesie obywateli Europy, oraz potrzebę ustanowienia szczególnej relacji opartej na zaufaniu pomiędzy osobami wykonującymi zawody prawnicze i ich klientami;

4.   ponownie potwierdza znaczenie zasad niezbędnych do zapewnienia niezależności, kompetencji, uczciwości i odpowiedzialności osób wykonujących zawody prawnicze, tak aby zagwarantować w ten sposób wysoką jakość ich usług, z korzyścią dla ich klientów i ogólnie dla społeczeństwa, a także aby chronić interes publiczny;

5.   z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez Komisję faktu, że reformy najlepiej przeprowadzać na szczeblu krajowym oraz że organy Państw Członkowskich, a w szczególności organy ustawodawcze, mogą w najlepszy sposób określić zasady mające zastosowanie do zawodów prawniczych;

6.   zwraca uwagę, że Trybunał Sprawiedliwości zezwolił krajowym organom ustawodawczym oraz stowarzyszeniom i organom zawodowym na pewną swobodę przy decydowaniu, co jest właściwe i niezbędne do ochrony należytego wykonywania zawodów prawniczych w Państwie Członkowskim;

7.   odnotowuje, że każdy rodzaj działalności organu zawodowego należy rozpatrywać odrębnie, tak aby reguły konkurencji zostały zastosowane do stowarzyszenia zawodowego tylko wtedy, gdy działa ono wyłącznie w interesie swoich członków, a nie wtedy, gdy działa w interesie ogólnym;

8.   przypomina Komisji, że celem zasad rządzących usługami prawniczymi jest ochrona interesu publicznego, zagwarantowanie prawa do obrony i dostępu do wymiaru sprawiedliwości oraz bezpieczeństwa w stosowaniu prawa, oraz że z tych powodów nie mogą one być zależne od poziomu wiedzy i wykształcenia klienta;

9.   zachęca organy i organizacje zawodowe oraz stowarzyszenia zrzeszające zawody prawnicze do ustanowienia zbioru zasad postępowania na szczeblu europejskim, w tym zasad dotyczących kwestii organizacyjnych, kwalifikacji, etyki zawodowej, nadzoru, odpowiedzialności i komunikacji, w celu zapewnienia docelowym odbiorcom usług prawniczych należytych gwarancji w zakresie uczciwości i doświadczenia zawodowego oraz w celu zagwarantowania istnienia wymiaru sprawiedliwości opartego na mocnych podstawach;

10.   zwraca się do Komisji o uwzględnienie szczególnej roli zawodów prawniczych w społeczeństwie opartym na rządach prawa oraz o przeprowadzenie dogłębnej analizy sposobu funkcjonowania rynku usług prawnych, w sytuacji gdy Komisja promuje zasadę "mniej przepisów - lepsze prawo";

11.   zwraca się do Komisji o stosowanie, w razie potrzeby, zasad konkurencji zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości;

12.   uznaje, że interes publiczny nadrzędny wobec zasad konkurencji UE można odnaleźć w systemie prawnym Państwa Członkowskiego, w którym przyjęto daną regulację, lub w którym będzie ona wywoływała skutki prawne, oraz że nie istnieje kryterium interesu publicznego UE, niezależnie od przyjętej definicji;

13.   wzywa Komisję do niestosowania prawa konkurencji UE w sprawach, które na mocy konstytucyjnych ram prawnych UE pozostają w gestii Państw Członkowskich, takich jak dostęp do wymiaru sprawiedliwości, obejmujący takie kwestie jak stawki opłat stosowanych przez sądy w rozliczeniach z adwokatami,

14.   podkreśla, że wcześniejsze przeszkody w swobodzie przedsiębiorczości i swobodzie świadczenia usług przez prawników zostały teoretycznie skutecznie zlikwidowane na mocy dyrektyw 77/249/EWG, 98/5/WE i 2005/36/WE; odnotowuje jednak, że za dwa lata przeprowadzona zostanie weryfikacja i z zainteresowaniem oczekuje na tę gruntowną ocenę;

15.   uznaje, że stawki opłat i inne urzędowe taryfy dla adwokatów i osób wykonujących inne zawody prawnicze, nawet w przypadku usług pozasądowych, nie naruszają art. 10 ani art. 81 Traktatu WE, pod warunkiem że ich przyjęcie jest uzasadnione prawnym interesem publicznym, a Państwa Członkowskie aktywnie nadzorują zaangażowanie podmiotów prywatnych w proces decyzyjny;

16.   uważa, że art. 49 Traktatu oraz dyrektywy 2005/36/WE i 77/249/EWG stanowią podstawę dla stosowania zasady państwa przeznaczenia przy ustalaniu wysokości honorariów i opłat urzędowych dla adwokatów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych;

17.   uważa, że art. 45 Traktatu WE musi mieć pełne zastosowanie do zawodu notariusza jako takiego;

18.   wzywa Komisję do uważnego rozpatrzenia zasad i problemów wyrażonych w niniejszej rezolucji przy przeprowadzaniu analizy zasad wykonywania zawodów prawniczych w Państwach Członkowskich;

19.   zachęca organizacje zawodowe do dalszego rozwoju ich działalności w zakresie pomocy prawnej, w celu zapewnienia wszystkim prawa do otrzymania porady prawnej i reprezentacji;

20.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji do Komisji.

(1) Dz.U. C 44 z 14.2.1994, str. 36.
(2) Dz.U. C 21 E z 24.1.2002, str. 364.
(3) Dz.U. C 91 E z 15.4.2004, str. 126.
(4) Dz.U. L 78 z 26.3.1977, str. 17.
(5) Dz.U. L 77 z 14.3.1998, str. 36.
(6) Dz.U. L 26 z 31.1.2003, str. 41.
(7) Dz.U. L 255 z 30.9.2005, str. 22.
(8) Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0061.

Informacja prawna - Polityka ochrony prywatności