Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Światowego Dnia Zdrowia
Parlament Europejski,
– uwzględniając Światowy Dzień Zdrowia, przypadający na 7 kwietnia 2006 r., poświęcony pracownikom służby zdrowia,
– uwzględniając Dekadę Pracowników Służby Zdrowia (2006-2015), która zostanie zainaugurowana w Światowym Dniu Zdrowia,
– uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie strategii działań UE w związku z kryzysem zasobów ludzkich w sektorze opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się (COM(2005)0642),
– uwzględniając Milenijne Cele Rozwoju (MCR),
– uwzględniając drugie forum wysokiego szczebla ds. zdrowotnych milenijnych celów rozwoju (MCR), przeprowadzone w Abudży w grudniu 2004 r. oraz jego konkluzje,
– uwzględniając światowy szczyt w Nowym Jorku w dniach 14-16 września 2005 r. oraz jego konkluzje w sprawie postępu w kierunku MCR,
– uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów Państw Członkowskich zebranych w ramach Rady, Parlamentu Europejskiego i Komisji w sprawie polityki rozwojowej Unii Europejskiej: Konsensus Europejski(1),
– uwzględniając raport Banku Światowego w sprawie opieki zdrowotnej zatytułowany: "Docieranie do biednych z usługami w zakresie wyżywienia, ochrony zdrowia i usług dla ludności: co działa, co nie, i dlaczego", opublikowany w dniu 7 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając deklarację zobowiązań w sprawie HIV/AIDS, przyjętą na Specjalnej Sesji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych w czerwcu 2001 r., oraz jej zbliżającą się kompleksową rewizję i posiedzenie na wysokim szczeblu w czerwcu 2006 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze znaczny niedobór pracowników służby zdrowia w wielu częściach rozwijającego się świata, a także migracje z i w granicach uboższych regionów,
B. mając na uwadze, że niedobór personelu w sektorze służby zdrowia jest groźny nie tylko w krajach rozwijających się, ale także w Europie i innych krajach świata, zwłaszcza w przypadku pandemii,
C. mając na uwadze, że wzmożone zapotrzebowanie na pracowników służby zdrowia w krajach rozwiniętych o starzejących się populacjach przyciąga do nich lekarzy i pielęgniarki szczególnie z krajów rozwijających się, pogarszając istniejący niedobór pracowników służby zdrowia w tych krajach,
D. mając na uwadze, że państwa-darczyńcy oraz państwa otrzymujące pomoc podpisały MCR, spośród których do zdrowia odnoszą się bezpośrednio trzy: zmniejszenie śmiertelności dzieci, poprawa zdrowia macierzyńskiego i walka z HIV/AIDS, gruźlicą, malarią i innymi chorobami,
E. mając na uwadze, że dostęp do usług medycznych stanowi podstawowe prawo człowieka,
F. mając na uwadze, że HIV/AIDS, gruźlica i malaria przyczyniają się do pogorszenia stanu zdrowia społeczeństwa w ogóle, a zwłaszcza w krajach rozwijających się, wywierając szczególnie niszczący wpływ na sektor zdrowia, a także powodując straty w personelu służby zdrowia,
G. mając na uwadze, że pracownicy służby zdrowia w krajach rozwiniętych, a zwłaszcza rozwijających się, są często narażeni na wzmożone ryzyko zakażenia lub działanie toksycznych czynników,
H. mając na uwadze, że wojny w rozwijającym się świecie powodują sytuacje nadzwyczajne na wielką skalę, wymagające zaangażowania wielu specjalnie przeszkolonych pracowników służby zdrowia,
I. mając na uwadze, że kształcenie pracowników służby zdrowia w krajach rozwijających się jest często nieodpowiednie, co wynika z braku woli politycznej i środków,
J. mając na uwadze, że warunkiem efektywności pracowników służby zdrowia w krajach rozwijających się jest udostępnienie im odpowiedniej infrastruktury oraz stosownego wsparcia technicznego i farmaceutycznego,
K. mając na uwadze, że ustawiczne kształcenie medyczne, gwarancja jakości i objęcie personelu medycznego ubezpieczeniem mają kluczowe znaczenie dla praktykowania medycyny przez pracowników służby zdrowia w krajach rozwijających się,
1. przyjmuje z zadowoleniem powyższy komunikat Komisji oraz w pełni zgadza się ze stwierdzeniem, że "postęp w realizacji MCR będzie znacznie utrudniony, jeżeli inwestycje w personel w sektorze opieki zdrowotnej nie zostaną zwiększone", oraz popierając jasne zobowiązanie się do partnerskiej współpracy w zakresie strategii rozwoju z krajami rozwijającymi się;
2. krytykuje jednak sprzeczność między deklarowanym zaangażowaniem Komisji w poprawę opieki zdrowotnej w krajach rozwijających się i w realizację MCR a kształtowaniem się wydatków z funduszy rozwojowych w sektorze opieki zdrowotnej; podkreśla, że na przykład w 2003 r. na wydatki w dziedzinie zdrowia przeznaczono jedynie 5,2% Europejskiego Funduszu Rozwoju, a w 2002 r. – jedynie 4%;
3. z głębokim ubolewaniem przyjmuje sygnały, że Komisja zamierza zaproponować, aby jedynie 6% środków z funduszów rozwojowych w ramach nowego instrumentu współpracy rozwojowej było przeznaczone na rozwój ludzki i społeczny, obejmujący nie tylko opiekę zdrowotną, HIV/AIDS oraz zdrowie seksualne i reprodukcyjne, ale także inne aspekty rozwoju społecznego, w tym programy dotyczące dzieci, edukacji i równouprawnienia płci;
4. wzywa Komisję, by przystała na wielokrotnie ponawiany postulat Parlamentu, by 35% środków z funduszów rozwojowych było wykorzystywane w sektorze socjalnym, a 20% całości środków finansowych było przeznaczane na podstawową opiekę zdrowotną i podstawową edukację;
5. uznaje, że istnieje pilna potrzeba lepszej harmonizacji pomocy donatorów – zarówno w ramach UE, jak i na poziomie światowym – i zgadza się, że wsparcie budżetowe, w połączeniu z wystarczająco precyzyjnymi wskaźnikami wyników, może być skutecznym sposobem doskonalenia harmonizacji, a także zwiększania przewidywalności;
6. zwraca się o odpowiednie finansowanie projektów związanych ze zdrowiem reprodukcyjnym i potępia "zasadę globalnego knebla" (tzw. Mexico City Policy), która blokuje finansowanie takich projektów przez Stany Zjednoczone;
7. uznaje, że jedną z najpoważniejszych przyczyn problematycznej sytuacji w krajach rozwijających się jest migracja pracowników służby zdrowia, którzy znajdują zatrudnienie w bogatszych krajach (szczególnie w krajach UE i w USA); wzywa UE, by domagała się wprowadzenia światowego "Kodeksu etycznej rekrutacji";
8. uważa, że pierwszym krokiem w stronę pokonania wspomnianej tendencji powinno być zapewnienie możliwości kształcenia i lepszych warunków pracy pracownikom służby zdrowia w dotkniętych tym problemem regionach, zaoferowanie im środków motywujących do pracy tam, gdzie są najbardziej potrzebni, a także zapewnienie im szczepień na wypadek potencjalnych pandemii;
9. wzywa Komisję i Państwa Członkowskie do pełnego wdrożenia polityki spójności dla rozwoju, do której prowadzenia zobowiązały się w powyższym wspólnym oświadczeniu w sprawie polityki rozwojowej, poprzez zagwarantowanie, że polityka migracyjna nie będzie powodować w krajach rozwijających się niekorzystnych skutków, związanych z aktywnym poszukiwaniem kluczowych pracowników służby zdrowia w najbiedniejszych krajach;
10. podkreśla jednak, że najlepszym sposobem walki z "drenażem mózgów" w sektorze zdrowia jest tworzenie perspektyw rozwoju zawodowego zachęcających kluczowych pracowników służby zdrowia do pozostawania w rodzimych krajach; wzywa Komisję, Państwa Członkowskie i rządy krajów rozwijających się do inwestowania w kształcenie kluczowych pracowników służby zdrowia;
11. wzywa kraje rozwijające się do przywracania systemów i usług w zakresie publicznej podstawowej opieki zdrowotnej, a UE – do wspierania tego procesu poprzez pomoc służącą wzmocnieniu potencjału ludzkiego i instytucjonalnego oraz infrastruktury, w tym poprawie warunków pracy personelu medycznego, zapewnieniu odpowiedniego wyposażenia medycznego i transferowi technologii;
12. nalega, aby Komisja i Państwa Członkowskie dokładały wszelkich starań, aby zapewnić docieranie środków finansowych przeznaczonych na opiekę zdrowotną do ludzi najbiedniejszych w krajach rozwijających się; podkreśla, że istnieje pilna potrzeba dostępu do opieki zdrowotnej w obszarach wiejskich i oddalonych;
13. wzywa Państwa Członkowskie UE do uczynienia globalnego zdrowia i leków sektorem strategicznym oraz do podjęcia zdecydowanych działań zmierzających do położenia nacisku na priorytety w dziedzinie badań i rozwoju w celu zaspokojenia potrzeb pacjentów, zwłaszcza w środowiskach dysponujących niewielkimi środkami;
14. wzywa UE do zagwarantowania, że postęp w naukach podstawowych i w biomedycynie przekłada się na lepszą, bezpieczną i cenowo dostępną opiekę zdrowotną, w tym dostępność najważniejszych leków dla wszystkich pacjentów, a szczególnie pacjentów żyjących w ubóstwie;
15. wzywa Komisję i Państwa Członkowskie, by rozwijały partnerskie stosunki ze szpitalami w krajach rozwijających się, by zachęcały do współpracy za pośrednictwem wideokonferencji, które mogą umożliwić relatywnie małym i oddalonym szpitalom korzystanie z wysokospecjalistycznej wiedzy i porad innych szpitali lub krajów, oraz by aktywnie wspierały rozwój podstawowej opieki zdrowotnej;
16. wzywa do efektywnego planowania zatrudnienia w sektorze zdrowia we wszystkich Państwach Członkowskich, w celu zaspokojenia wewnętrznego zapotrzebowania oraz zminimalizowania negatywnych skutków dla krajów sąsiednich, krajów afrykańskich i innych krajów, których ten problem dotyczy;
17. wzywa Komisję i Państwa Członkowskie do aktywnego wspierania kształcenia medycznego w krajach rozwijających się oraz zapewnienia dostępu do niego studentom pochodzącym z odległych i wiejskich obszarów;
18. uważa, że jednym z priorytetów UE, w celu rozwiązania problemu braku pracowników służby zdrowia w niektórych Państwach Członkowskich, jest utrzymanie i zwiększenie liczby pracowników służby zdrowia w UE poprzez zastosowanie szeregu środków, takich jak zachęcanie do mobilności zawodowej w UE, zapewnianie lepszych warunków pracy, wzmocnione wsparcie w formie inwestycji w kształcenie oraz rozwój skutecznych systemów zachęt, w oparciu o badania, analizy i konsultacje z pracownikami służby zdrowia;
19. jest zdania, że zapewnienie dostępu do wysokiej jakości bezpłatnych usług medycznych dla wszystkich ma zasadnicze znaczenie;
20. podkreśla potrzebę stworzenia skutecznej szczepionki przeciw malarii, który to proces można przyspieszyć poprzez międzynarodową współpracę partnerską między sektorami publicznym i prywatnym;
21. wyraża uznanie i wsparcie dla pracy organizacji pozarządowych, które służą pomocą oraz wiedzą i doświadczeniem w zakresie zdrowia w krajach rozwijających się; wzywa Komisję do aktywnego wspierania tych organizacji;
22. przypomina o dramatycznej sytuacji pięciu bułgarskich pielęgniarek i palestyńskiego lekarza, którym grozi kara śmierci w Trypolisie;
23. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom Państw Członkowskich i wszystkich krajów rozwijających się oraz dr. Jong-Wook Lee, Sekretarzowi Generalnemu Światowej Organizacji Zdrowia.