Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot i zwalczania nadużyć finansowych – sprawozdanie roczne 2004 (2005/2184(INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje rezolucje w sprawie poprzednich rocznych sprawozdań Komisji i Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 19 lipca 2005 r. zatytułowane "Ochrona interesów finansowych Wspólnot – zwalczanie nadużyć finansowych – sprawozdanie roczne 2004" (COM(2005)0323), wraz z załącznikami (SEC(2005)0973, SEC(2005)0974),
– uwzględniając uzupełniające sprawozdanie z działalności OLAF za okres od lipca do grudnia 2004 r.(1),
– uwzględniając sprawozdanie roczne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące wykonania budżetu za rok budżetowy 2004(2),
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A6-0185/2006),
Zakres zgłoszonych nieprawidłowości i nadużyć
1. przyjmuje z zadowoleniem wzajemne ustalenia w sprawie dopasowania okresów sprawozdawczości dla sprawozdania rocznego Komisji w sprawie ochrony interesów finansowych oraz sprawozdania z działalności OLAF, co zwiększa ich porównywalność;
2. stwierdza, że w 2004 r. w dziedzinie zasobów własnych, rolnictwa i funduszy strukturalnych państwa członkowskie zgłosiły nieprawidłowości i nadużycia na całkowitą kwotę ok. 982,3 mln EUR (w 2003 r.: 922 mln EUR, w 2002 r.: 1,15 mld EUR); kwoty, przekazane do Brukseli przez państwa członkowskie, można zakwalifikować w następujący sposób:
–
zasoby własne: 205,7 mln EUR (2003 r.: 269,9 mln EUR, 2002 r.: 341,9 mln EUR),
–
gwarancje z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR): 82,1 mln EUR (2003 r.: 169,7 mln EUR, 2002 r.: 198,1 mln EUR),
–
działania strukturalne: 694, 5 mln EUR (2003 r.: 482,2 mln EUR, 2002 r.: 614,1 mln EUR);
3. stwierdza, że wahania w stwierdzonej wysokości szkód, występujące pomiędzy poszczególnymi latami, nie mogą być przecenione i są uzależnione od szeregu czynników;
4. uważa za całkowicie nie do przyjęcia, że niektóre spośród "starych" państw członkowskich (Niemcy, Grecja i Hiszpania) wciąż nie przesyłają do Komisji elektronicznej wersji informacji dotyczących nieprawidłowości, ich informacje są niekompletne, a przekazywanie następuje z wieloletnim opóźnieniem;
5. stwierdza, że w dziedzinie środków własnych wartość stwierdzonych szkód spadła z 269,9 mln EUR (2003 r.) do 205,7 mln EUR (2004 r.); najbardziej podatne na nadużycia były papierosy, telewizory oraz cukier; liczba przypadków znacznie zwiększyła się w Belgii (+58%), Szwecji (+36%) oraz Francji (+30%); dotychczas odzyskano już 54,8 mln EUR (27%);
6. stwierdza, że w dziedzinie wydatków na rolnictwo wysokość stwierdzonych szkód spadła o ponad 50%: ze 169,7 mln EUR (2003 r.) do 82,1 mln EUR (2004 r.); ubolewa, że wraz ze wzrostem wysokości dotacji spada gotowość do zgłaszania przypadków; kolejny raz krytykuje brak wprowadzenia przez Niemcy, Grecję i Hiszpanię elektronicznego systemu zgłoszeń; ponadto w szczególności Niemcy i Holandia nie wypełniają swojego obowiązku przekazywania danych identyfikacyjnych osób fizycznych i prawnych, których dotyczą stwierdzone nieprawidłowości;
7. podkreśla jednakże, że w dłuższym okresie wysokość szkód w dziedzinie EFOGR zdecydowanie spadła, podczas gdy w dziedzinie funduszy strukturalnych nastąpił znaczny wzrost; na przykład wysokość szkód stwierdzonych w dziedzinie EFOGR wyniosła w 2000 r. aż 474,6 mln EUR, a w dziedzinie funduszy strukturalnych – zaledwie 114,2 mln EUR; od tego czasu relatywne znaczenie tych dziedzin w zakresie statystyki nadużyć uległo nieomal odwróceniu;
8. podkreśla, że zmniejszająca się kwota w dziedzinie rolnictwa wynika między innymi z dobrego działania zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli (IACS); z tego względu domaga się stosowania tego systemu we wszystkich państwach członkowskich; ubolewa, że ponad 7 lat po upływie terminu całkowitego wdrożenia IACS zgodnie z punktem 4.8 rocznego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego za rok 2004, w Grecji nie wszedł on jeszcze w pełni w życie; zauważa, że rząd Grecji odrzucił powyższe zarzuty i w listopadzie 2005 r. rozpoczął negocjacje z Komisją w celu rozstrzygnięcia tej kwestii;
9. zwraca uwagę, że ponad 65% całkowitej kwoty szkód przypada na Hiszpanię (35 mln EUR) oraz Niemcy (19 mln EUR); obszarami szczególnie podatnymi na nieprawidłowości są dotacje bezpośrednie (29 mln EUR: w szczególności przez zgłaszanie fikcyjnych powierzchni), refundacje wywozowe (21 mln EUR: często z wykorzystaniem sfałszowanych dokumentów celnych) oraz wsparcie rynkowe (20 mln EUR: szczególnie dotyczyło to owoców cytrusowych oraz świeżych warzyw);
10. zwraca uwagę, że w 2004 r. wysokość szkód w dziedzinie działań strukturalnych znowu uległa znacznemu zwiększeniu: z 482,2 mln EUR (2003 r.) do 694,5 mln EUR (2004 r., w tym 163 mln EUR w ramach Funduszu Spójności); z reguły 86% nieprawidłowości zgłaszane jest dopiero w dwa lata po ich wykryciu; z 532 mln EUR, stanowiących kwotę szkód w ramach funduszy strukturalnych, 485 mln EUR przypada na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego; wysokość szkód zgłoszonych przez Włochy (194,9 mln EUR), Niemcy (127,5 mln EUR) oraz Grecję (112 mln EUR) stanowi 81,6% kwoty całości zgłoszonych szkód; najczęstszymi przyczynami nieprawidłowości były niewłaściwie przeprowadzone procedury oraz naruszanie postanowień umownych;
11. z tego względu wyraża przekonanie, że w okresie sprawozdawczości przypadającym na 2005 r. należy zwrócić szczególną uwagę na nieprawidłowości w dziedzinie działań strukturalnych;
12. przyjmuje do wiadomości, chociaż nie potrafi zrozumieć(3), dlaczego Niemcy nie spełniają swoich obowiązków odnoszących się do sprawozdawczości w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości w dziedzinie wydatków rolnych i strukturalnych i jedynie w 3 spośród 1798 stwierdzonych przypadków naruszeń przekazały dane identyfikacyjne dopuszczających się tego osób fizycznych lub prawnych; ponadto stwierdza, że Holandia nie spełnia swojego obowiązku w dziedzinie wydatków rolnych i jedynie w 1 spośród 307 stwierdzonych przypadków naruszeń przekazały dane identyfikacyjne dopuszczających się tego osób fizycznych lub prawnych;
13. z tego względu oczekuje sporządzenia przez Komisję przed 1 listopada 2006 r. sprawozdania, dotyczącego kroków przez nią podjętych celem nakłonienia właściwych państw członkowskich do spełniania swoich zobowiązań umownych;
14. zwraca uwagę, że w okresie od 2002 do 2004 r. w procesie wykorzystania funduszy przedakcesyjnych kwota odpowiadająca całości kosztów dotowanych przedsięwzięć, których dotyczyły nieprawidłowości (w tym wszelkie źródła finansowania z funduszy krajowych, funduszy unijnych oraz inne dotacje) osiągnęła wysokość 2,38 mln EUR; że kwoty te odnoszą się do programów PHARE (1,118 mld EUR), ISPA (1,105 mld EUR) oraz SAPARD (158 mln EUR); że szczególnie podatne na naruszenia były działania dotowane w kwocie między 100 000 EUR a 1 mln EUR; oraz że nieprawidłowości zostały w większości wykryte na podstawie kontroli administracyjnych i finansowych;
15. z zaniepokojeniem przyjmuje do wiadomości, że w odniesieniu do funduszy przedakcesyjnych w 90% przypadków Komisja nie była w stanie stwierdzić rodzaju występujących nieprawidłowości czy wysokości kwot, które zostały już ściągnięte oraz które powinny jeszcze zostać odzyskane; zdaniem Komisji wynika to z braku doświadczenia tych państw; podziela opinię, zawartą w punkcie 8.9 rocznego sprawozdania Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na rok 2004, stwierdzającą, że przyznanie środków powinno być zatwierdzane jedynie w takich przypadkach, kiedy dane państwo dysponuje odpowiednim potencjałem w zakresie zarządzania;
Uzupełniające sprawozdanie z działalności OLAF za okres od lipca do grudnia 2004 r.
16. stwierdza, że w okresie będącym przedmiotem sprawozdania OLAF zarejestrował 720 nowych przypadków i oszacował wpływ finansowy wszystkich przypadków, będących w dniu 31 grudnia 2004 r. przedmiotem toczących się postępowań, na 1, 225 mld EUR; pod koniec tego okresu sprawdzanych było 195 przypadków, w odniesieniu do 469 rozpoczęto dochodzenie, zaś w 655 przypadkach należało podjąć działania następcze;
17. ponadto stwierdza, że wysokość strat wszystkich przypadków, w odniesieniu do których pod koniec tego okresu (31 grudnia 2004 r.) OLAF podjął działania następcze, wynosiła 1,78 mld EUR(4): działania następcze odnosiły się przede wszystkim do dziedzin podatku od wartości dodanej (VAT), działań strukturalnych oraz pomocy zewnętrznej i wydatków bezpośrednich;
18. wzywa OLAF do poinformowania Parlamentu w swoim kolejnym sprawozdaniu z działalności o wynikach administracyjnych, finansowych i karnych działań następczych, podjętych przez Komisję i państwa członkowskie na skutek dochodzeń OLAF;
19. z zadowoleniem przyjmuje skrócenie przez OLAF okresu oceny wpływających informacji do 3,5 miesiąca; skróceniu uległa również długość trwania dochodzeń: z 30 miesięcy (w 2000 r.) do 23 miesięcy (w 2004 r.); w 32,6% przypadków źródłem informacji są informatorzy, w 30,6% przypadków informacje przekazywane są przez Komisję, zaś w 15,7% przypadków informacja pochodzi z państw członkowskich;
20. stwierdza, że najwięcej przypadków w ramach "starych" państw członkowskich pochodzi z Włoch, Niemiec i Belgii, w ramach "nowych" państw członkowskich, państw kandydujących i akcesyjnych – z Rumunii i Polski, zaś w ramach państw trzecich – z Azji i innych państw europejskich;
21. podkreśla, że obszarami szczególnie narażonymi na nadużycia są cła, rolnictwo i pomoc zewnętrzna;
22. z zadowoleniem przyjmuje systematyczne korzystanie z możliwości nie podejmowania dochodzenia w odniesieniu do zarzutów, będących w oczywisty sposób nieuzasadnionymi (przypadki prima facie nieuzasadnione); wzywa Komitet Nadzoru OLAF do zbadania tej nowej praktyki w swoim następnym sprawozdaniu rocznym;
23. przyjmuje do wiadomości, że grupa zadaniowa ds. "starych przypadków" (Task Force "Old Cases") przedłożyła w październiku 2004 r. wstępne sprawozdanie dotyczące 215 przypadków (za okres od 1992 r. do 1999 r.); w 206 spośród tych przypadków doszło do postępowania sądowego; wzywa dyrektora OLAF do złożenia Komisji Kontroli Budżetowej sprawozdania w tej kwestii;
Przygotowanie zmiany rozporządzania w sprawie OLAF
24. przyjmuje do wiadomości, że trzy właściwe instytucje (Parlament Europejski, Rada i Komisja) osiągnęły w dniu 7 lutego 2006 r. porozumienie w sprawie obsadzenia stanowiska dyrektora OLAF i że został on powołany przez Komisję w dniu 14 lutego 2006 r.;
25. krytykuje fakt, że powołanie dyrektora OLAF trwało bardzo długo i że w procedurze wystąpiły słabe punkty, które następnym razem powinny zostać wyeliminowane;
26. przypomina, że dyskusje w sprawie poprawy przepisów prawnych odnoszących się do przeciwdziałania nadużyciom, które toczyły się od 2003 r., nie przyniosły rezultatów oraz podkreśla ponownie gotowość Parlamentu do aktywnego uczestnictwa w tym zadaniu;
27. podkreśla, że Parlament nie zgodzi się na jakąkolwiek propozycję ograniczającą jego obecne uprawnienia;
28. zauważa, że Komisja przyjęła nowy wniosek (COM(2006)0244) dotyczący zmiany rozporządzenia (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. dotyczącego dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)(5);
29. w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje i wspiera zalecenie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, zawarte w punkcie 36 opinii nr 8/2005(6), mówiące o uproszczeniu i skonsolidowaniu obecnie obowiązujących przepisów dotyczących zwalczania nadużyć finansowych oraz wyeliminowaniu w ten sposób istniejących słabych punktów;
30. opowiada się w szczególności za uregulowaniem wszystkich uprawnień dochodzeniowych OLAF w ramach jednego rozporządzenia;
31. w tym celu zaleca zaktualizowanie przepisów rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami(7) oraz włączenia ich w rozporządzenie (WE) nr 1073/1999; oczekuje przedłożenia przez Komisję odpowiednich propozycji;
32. wzywa również Komisję, wobec odpowiedniego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, do przedłożenia projektu koniecznych zmian rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich(8); przypomina, że obecnie takie zmiany należy przyjąć w procedurze współdecydowania;
33. wzywa Komisję do sprawdzenia, czy i w jakim zakresie właściwości Komisji i OLAF odnoszące się do zwalczania nadużyć w dziedzinie podatku VAT, przewidziane we wniosku w sprawie rozporządzenia dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w celu ochrony interesów finansowych Wspólnoty przed nadużyciami i wszelkimi innymi działaniami niezgodnymi z prawem(9), mogą zostać uwzględnione w zmianie rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2988/95;
34. z zadowoleniem przyjmuje opinię Europejskiego Trybunału Obrachunkowego wyrażoną w części II jego sprawozdania specjalnego nr 1/2005, mówiącą iż "rozdwojenie" OLAF, polegające na jego niezależności w ramach dochodzeń, ale podległości wobec Komisji w odniesieniu do jego pozostałych funkcji, nie zagraża niezależności prowadzonych przez niego dochodzeń(10); podkreśla, że zapewnienie niezależności dochodzeń jest zadaniem Komitetu Nadzoru OLAF(11);
35. zwraca jednak uwagę na jeden z wniosków Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, zawarty w punkcie 93 sprawozdania specjalnego nr 1/2005, zgodnie z którym należy zbadać rolę Komitetu Nadzoru OLAF w celu wykluczenia jakiegokolwiek ryzyka ingerencji w przebieg dochodzeń;
Dochodzenia prowadzone przez OLAF a ochrona praw podstawowych
36. z dużym zaniepokojeniem przyjmuje do wiadomości orzeczenie Sądu Pierwszej Instancji z dnia 6 kwietnia 2006 r.(12) w związku z aferą IRELA, które nakazuje Komisji wypłacenie urzędnikowi odszkodowania;
37. przyjmuje do wiadomości orzeczenie trybunału, zgodnie z którym stwierdzona została bezprawność postępowania OLAF podczas prowadzenia dochodzenia oraz sporządzania sprawozdania z dochodzenia, jako że OLAF w swych działaniach naruszył, w sposób poważny i wyraźny, wymóg bezstronności;
38. postrzega to orzeczenie jako potwierdzenie oceny Komitetu Nadzoru OLAF, który z dużą uporczywością wielokrotnie zwracał uwagę na konieczność przestrzegania praw podstawowych oraz na fakt, że stanowi to warunek wstępny skutecznych dochodzeń OLAF, których wyniki muszą w razie potrzeby utrzymać się przed sądem;
39. przypomina o stanowisku Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, wyrażonym w części IX sprawozdania specjalnego nr 1/2005, mówiącym, iż obecnie nie jest możliwe niezależne zapewnienie prawidłowości toczących się dochodzeń i zachowania praw podstawowych osoby, wobec której prowadzone jest dochodzenie;
40. wyraża opinię, że OLAF powinien współpracować w pełnym zaufaniu z Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich oraz Europejskim Pełnomocnikiem ds. Ochrony Danych;
41. podkreśla, że ustanowienie Sądu do spraw Służy Publicznej Unii Europejskiej znacznie poprawia możliwości sądowej kontroli pracy OLAF w odniesieniu do dochodzeń dotyczących urzędników i pracowników Wspólnoty;
42. oczekuje, że dyrektor OLAF zadba o rygorystyczną kontrolę jakości dochodzeń, prowadzonych przez jego pracowników;
Priorytety i perspektywy pracy OLAF
43. przypomina, że zasada pomocniczości obowiązuje również OLAF, a zatem nakaz skupienia się na tych dziedzinach, w których służby państw członkowskich nie są właściwe (dochodzenia wewnątrz organów i instytucji oraz w związku z wydatkami, którymi bezpośrednio zarządza Komisja) lub niepodejmowania przez siebie jakichkolwiek dodatkowych wysiłków;
44. wspiera zalecenie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, wyrażone w punkcie 37 powyższego sprawozdania specjalnego nr 8/2005, mówiące o skoncentrowaniu działalności OLAF na jego funkcjach dochodzeniowych;
45. przypomina o opinii Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, wyrażonej w punkcie 76 sprawozdania specjalnego nr 1/2005, mówiącej że zrównanie działalności wspierającej i koordynacyjnej z dochodzeniami, obecnie praktykowane przez OLAF, utrudnia rozsądne wykorzystanie zasobów; oczekuje, że kierownictwo OLAF w przyszłości zadba o jasny podział zadań, który powinien być rozpoznawalny na pierwszy rzut oka również z punktu widzenia struktury organizacyjnej;
46. z zadowoleniem przyjmuje pokrywanie się wyżej wymienionych zaleceń Europejskiego Trybunału Obrachunkowego ze stanowiskiem przedstawionym przez Parlament Europejski już w jego rezolucji z dnia 4 grudnia 2003 r. w sprawie sprawozdania Komisji dotyczącego oceny działalności Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)(13); zgadza się również z Trybunałem, że rozszerzenie działalności koordynacyjnej OLAF wobec służb państw członkowskich nie może odbywać się kosztem działalności dochodzeniowej OLAF;
Zwalczanie przemytu papierosów i obrotu podróbkami
47. zwraca uwagę, że według szacunków państw członkowskich w 2004 r. przemyt papierosów spowodował obniżenie wpływów środków własnych o ok. 418,5 mln EUR, a całkowite straty mogły być o wiele wyższe; z zaniepokojeniem przyjmuje do wiadomości fakt, że oznacza to podwojenie kwoty strat w porównaniu z 2003 r. (w roku 2003 r.: ok. 200 mln EUR)(14);
48. stwierdza, że w 2004 r. właściwe organy skonfiskowały ponad 3,5 mld papierosów, a problem przemytu i obrotu podróbkami stał się od 2001 r. zdecydowanie bardziej naglący;
49. podkreśla, że OLAF szacuje straty finansowe, powstałe od 2000 r. w wyniku przemytu papierosów i obrotu podróbkami, na 1, 317 mld EUR;
50. jest świadomy, że z powodu wzrastającego przemytu papierosów szczególnie wysokie straty ponoszą nowe państwa członkowskie na wschodniej zewnętrznej granicy Unii;
51. ponownie podkreśla w tym kontekście znaczenie porozumienia w sprawie zwalczania przemytu papierosów, zawartego między Komisją (wspólnie z Belgią, Niemcami, Grecją, Hiszpanią, Francją, Włochami, Luksemburgiem, Holandią, Portugalią i Finlandią) a koncernem Philip Morris International (PMI); pochwala skuteczne metody współpracy Komisji z OLAF i z zadowoleniem przyjmuje znaczące wsparcie operacyjne grupy zadaniowej OLAF (Task Force) przy zwalczaniu przemytu papierosów; porozumienie przewiduje środki na rzecz długofalowego przeciwdziałania przemytowi papierosów, a jednocześnie podejmuje próbę wyeliminowania punktów spornych między Wspólnotą a PMI; ponadto w okresie 12 lat PMI przekaże Wspólnocie i państwom członkowskim kwotę ok. 1,25 mld USD;
52. stwierdza z zadowoleniem, że od lipca 2004 r. 14 państw członkowskich (Austria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Węgry, Irlandia, Łotwa, Litwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Szwecja) przyłączyło się do Wspólnoty i dziesięciu początkowych państw-sygnatariuszy, podpisując porozumienie;
53. krytykę pod adresem Wielkiej Brytanii, która jako jedyna spośród państw członkowskich nie podpisała porozumienia; wzywa Wielką Brytanię do możliwie szybkiego podpisania porozumienia;
54. ubolewa, że Komisja nie była dotąd w stanie rozsądnie wykorzystać środków wpłaconych na mocy porozumienia przez PMI; uznaje za nie do przyjęcia fakt, że na rzecz państw członkowskich dokonano większych przelewów środków bez określenia warunków ich wykorzystania; to postępowanie jest sprzeczne z zamysłem określonym w porozumieniu, zakładającym że kwoty te zostaną wykorzystane na działania zwalczające nadużycia, stanowiące priorytet dla zahamowania przemytu papierosów i sprzedaży podróbek;
55. wzywa państwa członkowskie i Komisję do wykorzystania środków wpłaconych przez PMI na finansowanie działań zapobiegających i zwalczających przemyt papierosów, łącznie z podróbkami;
56. wzywa Komisję do przedstawienia propozycji wykorzystania znaczącej części tych wpływów i, o ile to konieczne, przedłożenia projektu budżetu korygującego, jak również propozycji odpowiedniej podstawy prawnej; wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi w terminie do 1 grudnia 2006 r. sprawozdania w sprawie kwot uzyskanych na mocy porozumienia oraz ich podziału i wykorzystania;
57. wyraża opinię, że porozumienie z PMI ma tak duże znaczenie, że OLAF i Komisja powinny podjąć wszelkie starania w celu zawarcia podobnych porozumień z innymi międzynarodowymi producentami papierosów; wzywa OLAF do przedstawienia sprawozdania dotyczącego postępów w tym zakresie do 1 grudnia 2006 r.;
58. wzywa ponadto Komisję do poinformowania Parlamentu Europejskiego w terminie do 1 grudnia 2006 r. o postępach w negocjacjach nad ramową konwencją WHO w sprawie ograniczenia używania produktów tytoniowych oraz ewentualnych protokołów;
59. podkreśla, że przykłada tak duże znaczenie do zagadnienia przemytu papierosów i obrotu podróbkami, że przedłoży w tym zakresie własne sprawozdanie; ponadto zostanie zlecona analiza, której celem będzie zbadanie znaczenia przemytu papierosów i obrotu podróbkami dla zasobów własnych Wspólnoty;
Zwalczanie nadużyć w zakresie podatku od wartości dodanej (VAT)
60. jest ogromnie zaniepokojony szkodami finansowymi powodowanymi przez tak zwaną "karuzelę podatkową"; Niemiecki Instytut Badań Gospodarczych ocenia straty wywołane zmniejszeniem wpływów z tytułu podatku VAT w latach 2003-2005 na 17-18 mld EUR rocznie; uogólniając, państwa członkowskie zakładają, że tracą rocznie ok. 10% swoich wpływów z tytułu podatku VAT; jedna trzecia strat wywołana jest działalnością transgranicznych karuzeli podatkowych;
61. przypomina, że w poborze środków własnych z podatku VAT można uwzględnić jedynie rzeczywiste wpływy;
62. z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź zbadania przez Europejski Trybunał Obrachunkowy(15) współpracy organów administracyjnych przy stosowaniu podatku VAT w handlu wewnątrzwspólnotowym, w tym w zwalczaniu nadużyć w tej dziedzinie przez tak zwane karuzele podatkowe(16);
63. z zadowoleniem przyjmuje również zlecenie przez Komisję analizy zwalczania nadużyć w dziedzinie podatku VAT oraz wzywa ją do przesłania po zakończeniu analizy kopii do Komisji Kontroli Budżetowej;
Dziedziny polityki wewnętrznej
64. z zaniepokojeniem stwierdza, że Europejski Trybunał Obrachunkowy w punkcie 6.4 swojego sprawozdania rocznego za rok 2004, podobnie jak od wielu już lat, ponownie zwraca uwagę na słabe punkty systemu nadzoru i kontroli w dziedzinach polityki wewnętrznej, które powodują, że błędy na poziomie beneficjentów dotacji są odkrywane zbyt późno; jednocześnie liczba kontroli w 2004 r. spadła w porównaniu z 2003 r.; wzywa Komisję do opracowania propozycji eliminacji tych słabych punktów;
65. ubolewa nad faktem, że Komisja nie stworzyła do tej pory wewnętrznej czarnej listy wśród Dyrekcji Generalnych i wśród dyrekcji tej samej DG dotyczącej przedsiębiorstw oraz członków firm i laboratoriów uczestniczących w programach badawczo-rozwojowych i ukaranych w związku z nadużyciami w wyniku audytów wewnętrznych lub przez OLAF, lub też przez sąd powszechny; jest zdania, że tego rodzaju lista powinna przeszkodzić takim firmom, laboratoriom czy innym podmiotom w uzyskaniu finansowania wspólnotowego od dyrekcji innych niż te, w których wykryto nadużycia;
Działania Komisji związane z rezolucją Parlamentu Europejskiego z dnia 7 czerwca 2005 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot i zwalczania nadużyć(17)
66. przyjmuje do wiadomości, że Komisja w dniu 20 października 2005 r. przedłożyła Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie w sprawie stosowania "czarnych list" w rolnictwie;
67. przyjmuje do wiadomości odpowiedź Komisji w sprawie punktu 25 swojej rezolucji dotyczącego odzyskiwania środków wypłaconych w nadmiernej wysokości lub niesłusznie; jednakże uznaje ją za niezadowalającą; z tego względu zwraca uwagę na następujące kwestie:
-
w znacznej mierze staraniom Parlamentu Europejskiego należy zawdzięczać dokonanie postępów w tej dziedzinie;
-
Parlament Europejski uznaje to zagadnienie za bardzo ważne i z tego względu przygotuje własne sprawozdanie dotyczące tego zagadnienia;
-
z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzenie przez Komisję w 2004 r. wyrywkowej kontroli stosowania procedury ściągania zwrotów przez państwa członkowskie; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje również odrzucenie przez Komisję 50% wniosków o umorzenie roszczeń o zwrot środków; oznacza to, że państwa członkowskie muszą ściągnąć 35,46 mln EUR;
-
w rolnictwie zwrócone powinny być jeszcze 63,76 mln EUR za 2004 r.; do tego dochodzą jeszcze wierzytelności z uprzednich lat w kwocie 2,078 mld EUR; zwrot kwot w wysokości 811 mln EUR uzależniony jest od decyzji sądów;
-
w dziedzinie funduszy strukturalnych zwrócone powinny być jeszcze 357,4 mln EUR (oraz 40,5 mln EUR z funduszy spójności) za 2004 r.; do tego dochodzą jeszcze wierzytelności z uprzednich lat w kwocie 689,2 mln EUR;
-
podkreśla podstawową odpowiedzialność państw członkowskich za szybkie i skuteczne ściągnięcie utraconych środków budżetowych; ubolewa, że państwa członkowskie jak dotąd w niewystarczający sposób spełniały ten obowiązek, a w szczególności jedynie fragmentarycznie spełniają swoje obowiązki w zakresie sprawozdawczości wobec Komisji;
-
zwraca się z pytaniem o reakcję państw członkowskich na pisma Komisji, zgodnie z którymi te pierwsze powinny ściągnąć zwroty w wysokości 650 mln EUR w rolnictwie(18);
-
ponadto zwraca się z pytaniem, czy OLAF i Dyrekcja Generalna Rolnictwo i Rozwój Wsi ((DG AGRI) uzgodniły podział pracy, zgodnie z którym w przyszłości OLAF będzie odpowiadać za dochodzenia, zaś DG AGRI – za zwrot środków(19);
68. krytykuje zaniechanie przez Komisję przedłożenia do dnia 1 września 2005 r. listy wszystkich umów, które zostały zawarte od 2000 r. z agencjami ds. zamówień; taka lista powinna również zawierać informacje w sprawie długości trwania umowy, procedury jej przyznania oraz wysokości odpowiednich płatności;
69. przypomina OLAF, aby kontynuował rozpoczęty w listopadzie 2004 r. dialog w sprawie zakresu informacji, do których Parlament Europejski powinien mieć dostęp w związku ze swoimi pracami, stosownie do zasygnalizowanej w piśmie z dnia 30 czerwca 2005 r. gotowości do jego podjęcia; celem powinno być znalezienie sposobu uwzględnienia uprawnień kontrolnych Parlamentu Europejskiego, a jednocześnie zapewnienia poufności dochodzeń prowadzonych przez OLAF, zgodnie ze stosownymi przepisami prawnymi, a w szczególności z art. 12 ust. 3 rozporządzenia OLAF; oczekuje przedstawienia przez OLAF Komisji Kontroli Budżetowej pisemnych propozycji w terminie do 1 września 2006 r.;
70. krytykuje ogólnikowość informacji dotyczących Eurostatu przekazanych przez Komisję w dniu 12 kwietnia 2006 r.; zwraca się o udzielenie szczegółowych informacji, zwłaszcza w zakresie finansowych skutków nieprawidłowości (kwoty strat, kwoty wydane w nieprawidłowy sposób, szacunki kwot wierzytelności i wystawione wezwania do zapłaty zaległych kwot, kwoty faktycznie odzyskane, kwoty do odzyskania, kwoty odpisane) oraz w zakresie nieprzestrzegania zasad zamówień publicznych, w szczególności w zakresie kontraktów innych niż realizowane na zasadzie podzlecenia (lista beneficjentów takich kontraktów, odnośne kwoty, wykazane nieprawidłowości) do dnia 1 października 2006 r.;
71. ubolewa, że jak dotąd Komisji nie udało się opracować zestawienia, z którego wynikałoby, jakie międzynarodowe firmy konsultingowe zaangażowane były dla Komisji w dziedzinie związanej z wydatkami bezpośrednimi(20); oczekuje otrzymania takiego zestawienia do 1 listopada 2006 r.; wzywa jednocześnie Komisję do ponaglenia państw członkowskich, aby przekazały one informacje w dziedzinie wydatków bezpośrednich;
72. wyraża niezadowolenie z powodu niejasnych informacji Komisji dotyczących odnowienia budynku Berlaymont; zwraca się z pytaniem, czy doszło do nieprawidłowości ze strony podmiotów trzecich i jakie działania administracyjne zostały podjęte wewnątrz Komisji;
73. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu doniesień w sprawie rzekomych zbyt wygórowanych opłat za wynajem budynków SDM i WIC dokonywanych przez Parlament na rzecz Miasta Strasburg oraz ceny nabycia tychże budynków; jest zdecydowany zbadać te zarzuty przeprowadzając aktywne dochodzenie w tej sprawie w sposób szybki, wnikliwy i przejrzysty, aby zapewnić, że interesy finansowe Unii Europejskiej, jak również podatników europejskich, są należycie zabezpieczone,
74. z zadowoleniem przyjmuje wstrzymanie do końca 2005 r. wypłat refundacji eksportowych za żywiec przeznaczony do uboju; jednocześnie przyjmuje do wiadomości, że wciąż należy ściągnąć niesłusznie wypłacone refundacje eksportowe za 2004 r. w wysokości 218560 EUR ( za 2003 r.: 58680 EUR);
Zagadnienia różne
75. z zadowoleniem przyjmuje ponowne podjęcie, na podstawie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 13 września 2005 r.(21), dyskusji w sprawie kompetencji ustawodawcy europejskiego w dziedzinie prawa karnego; podkreśla, że wbrew stanowisku Komisji(22) uważa wyrywkowe badanie bieżących projektów legislacyjnych za konieczne; podtrzymuje swoją opinię, że projekt dyrektywy w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnoty za pomocą prawa karnego powinien opierać się na art. 280 Traktatu(23); wzywa Radę do rezygnacji z jej negatywnego stanowiska dotyczącego wzmocnienia ochrony interesów finansowych Wspólnoty za pomocą środków prawa karnego i przystąpienia do pierwszego czytania;
76. jest zaniepokojony, że w obliczu zagrożenia wywołanego obecnie przez ptasią grypę, nowo zaobserwowaną tendencję stanowi nielegalny import mięsa drobiowego z krajów objętych zakazem przez Unię Europejską (przede wszystkim z Chin); wzywa Komisję do przedłożenia Parlamentowi do dnia 31 października 2006 r. szczegółowych informacji na temat przypadków nadużyć w imporcie mięsa drobiowego, które zostały zgłoszone za pomocą systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt (RASFF); wzywa Komisję i OLAF do jak najszybszego podjęcia niezbędnych działań;
o o o
77. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości, Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu, Komitetowi Nadzoru OLAF oraz OLAF.
Opinia nr 8/2005 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotycząca wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w celu ochrony interesów finansowych Wspólnoty przed nadużyciami i wszelkimi innymi działaniami niezgodnymi z prawem (Dz.U. C 313 z 9.12.2005, str. 1).
Wniosek Komisji z dnia 20 lipca 2004 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w celu ochrony interesów finansowych Wspólnoty przed nadużyciami finansowymi i wszelkimi innymi działaniami niezgodnymi z prawem (COM(2004)0509).
Sprawozdanie specjalne nr 1/2005 Europejskiego Trybunału Obrachunkowego dotyczące zarządzania Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), wraz z odpowiedziami Komisji (Dz.U. C 202 z 18.8.2005, str. 3).
Te kwoty są jedynie szacunkowe. Obliczenia opierają się na zgłoszeniach z 24 państw członkowskich dotyczących konfiskaty papierosów. Ponadto OLAF zakłada, że wykryto jedynie 10% przemycanego towaru.
Badanie odnosi się do realizacji rozporządzenia Rady (WE) nr 1798/2003 z dnia 7 października 2003 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 218/92 (Dz.U. L 264 z 15.10.2003, str. 1.) Zmienione przez rozporządzenie (WE) nr 885/2004 (Dz.U. L 168 z 1.5.2004, str. 1.).
Patrz komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wyroku Trybunału z dnia 13.9.2005 r. (sprawa C-176/03, Komisja przeciwko Radzie) (COM(2005)0583).
Patrz stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 29 listopada 2001 r. w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnoty za pomocą prawa karnego (Dz.U. C 153 E z 27.6.2002, str. 253) oraz jego wyżej wymienioną rezolucję z dnia 4 grudnia 2003 r.