Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zawarcia Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Republiką Albanii
Parlament Europejski,
– uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu (SAA) między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Albanii z drugiej strony (COM(2006)0138),
– uwzględniając sprawozdanie o postępach Albanii w kontekście procesu stabilizacji i stowarzyszenia z dnia 9 listopada 2005 r. (SEC(2005)1421),
– uwzględniając komunikat Komisji "Dokument strategiczny w sprawie rozszerzenia" z dnia 9 listopada 2005 r. (COM(2005)0561) oraz rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 16 marca 2006 r. dotyczącą dokumentu Komisji w sprawie rozszerzenia - 2005 r.(1),
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 6 września 2006 r. w tej sprawie(2),
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Albania spełnia warunki niezbędne do przystąpienia do SAA ze Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi,
B. mając na uwadze, że SAA zastąpi układ o handlu i współpracy handlowej i gospodarczej z 1992 r.,
C. mając na uwadze, że podpisanie SAA z Albanią umieszcza stosunki Unii Europejskiej z Albanią na nowej, opartej na umowie, płaszczyźnie, która zapewnia Albanii nowe możliwości w zakresie wspierania praworządności, wzmacniania instytucji demokratycznych i stabilności państwa - co ma pierwszorzędne znaczenie dla całego regionu - oraz w zakresie pogłębiania współpracy z Unią Europejską,
D. mając na uwadze, że na szczycie w Salonikach w dniach 19 i 20 czerwca 2003 r. Rada Europejska potwierdziła gotowość pełnego i skutecznego wspierania europejskich aspiracji krajów Bałkanów Zachodnich, które staną się integralną częścią UE po spełnieniu przez nie ustalonych kryteriów,
E. mając na uwadze, że Albania nadal stoi przez poważnymi wyzwaniami w zakresie zwalczania korupcji, zorganizowanej przestępczości, pełnego egzekwowania przyjętego ustawodawstwa, usprawnienia administracji publicznej i zwalczania handlu ludźmi i narkotykami,
F. mając na uwadze, że ostatnie wybory parlamentarne w Albanii były krytykowane jako nie w pełni zgodne z zobowiązaniami wobec OBWE/ODIHR i innymi międzynarodowymi standardami wyborów demokratycznych,
1. z zadowoleniem przyjmuje SAA, który daje nadzieję na ścisłą i dalekosiężną współpracę opartą na umowie między UE i Albanią i który ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia stabilności politycznej, gospodarczej i instytucjonalnej kraju jak również całego regionu, oraz dla wspierania stopniowej transformacji Albanii w pluralistyczną demokrację zapewniającą poszanowanie rządów prawa i w funkcjonującą gospodarkę rynkową;
2. uważa, że postępy w spełnianiu standardów określonych w SAA powinny być kontrolowane za pomocą konkretnych i wymiernych wskaźników przez Radę SAA i właściwą wspólną komisję parlamentarną;
3. zwraca uwagę na długofalowe korzyści, jakie SAA przyniesie zarówno Albańczykom jak i Unii; zauważa, że największą korzyścią z SAA będzie osiągnięcie celu, jakim jest utworzenie strefy wolnego handlu, ustanowienie wyraźnego zobowiązania prawnego do współpracy w obszarach wspólnej troski, jak również wspieranie stabilniejszego otoczenia prawnego dla inwestorów;
4. wzywa UE i Albanię do wykorzystania SAA jako szansy przynoszącej korzyści obu stronom; zaleca ponadto Albanii, aby wykorzystała tę okazję do znalezienia własnej niszy na rynku europejskim i rozwijała konkurencyjność w docelowych sektorach;
5. zaleca, aby Albania bardziej skoncentrowała się na rozwoju swego potencjału gospodarczego, zwłaszcza poprzez usprawnienie i ewentualną rozbudowę infrastruktury transportowej i trwały pod względem ekologicznym i społecznym rozwój turystyki; ubolewa nad ostatnimi cięciami środków przeznaczonych na pomoc w działaniach zewnętrznych przewidzianymi w ramach finansowych; wzywa Komisję do przeznaczenia wystarczających funduszy na poprawę infrastruktury kraju, zwłaszcza na rozwój transportu publicznego;
6. potwierdza, zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z Salonik z 19 i 20 czerwca 2003 r., swoje pełne wsparcie dla europejskich aspiracji Albanii i jej przyszłej integracji z rodziną europejską; uważa jednakże, że zaangażowanie Albanii w przestrzeganie europejskich wartości i standardów odbywa się przede wszystkim dla jej własnego dobra i powinno być celem samym w sobie;
7. odnotowuje reformy, jakie Albania przedsięwzięła w celu stworzenia państwa opartego na zasadach demokracji, praworządności, gospodarki rynkowej, ochronie praw człowieka i dobrym zarządzaniu; podkreśla jednak, że Albania powinna poszerzyć te reformy i wykazać się konkretnymi wynikami, zgodnie z postanowieniami określonymi w europejskim instrumencie partnerstwa, oraz trwale i z powodzeniem wdrażać SAA, aby przejść na dalszy etap europejskiej integracji; jest szczególnie zaniepokojony brakiem znaczących postępów w zakresie pełnego egzekwowania przyjętego ustawodawstwa; uważa za szczególnie ważne znaczne wzmocnienie zdolności administracyjnych, zreformowanie wymiaru sprawiedliwości i zwiększenie jego niezależności, ochronę praw kobiet, zwalczanie przestępczości zorganizowanej i wspieranie wolności mediów, podczas gdy media powinny jednocześnie dążyć do niezależności;
8. zauważa, ze rząd zobowiązał się do rozprawienia się z przestępczością zorganizowaną, podejmując między innymi decyzję o zakazie używania motorówek w celu zwalczania handlu ludźmi i przemytu narkotyków, ale podkreśla, że Albania musi wykazać większe postępy w zwalczaniu wszelkich form zorganizowanej przestępczości, zwłaszcza handlu kobietami i dziećmi na potrzeby usług seksualnych, do pracy ponad siły lub w celu zmuszania ich do żebrania, co jest warunkiem wstępnym pogłębionej współpracy z Unią; wzywa Komisję do kontynuowania i wzmacniania wsparcia dla władz albańskich w tym zakresie;
9. odnotowuje wysiłki rządu w walce z korupcją i zorganizowaną przestępczością; zauważa, że korupcja jest główną przeszkodą dla rozwoju gospodarczego i społecznego Albanii i oczekuje w związku z tym, że kampania rządowa będzie nadal przynosić konkretne rezultaty; jest zdania, że korupcja nie posiada barw politycznych i powinna być zwalczana niezależnie od przynależności partyjnej;
10. zachęca albańskie instytucje rządowe do wzmacniania pozycji społeczeństwa obywatelskiego poprzez zapewnienie mu większych możliwości udziału w procesie opracowywania celów politycznych i do kontrolowania ich wdrażania i skuteczności na wszystkich szczeblach władzy w celu poprawy jakości i wiarygodności reform, jak również w celu zwiększenia przejrzystości i odpowiedzialności;
11. zauważa z szacunkiem wysiłki podjęte przez ministra edukacji w celu zreformowania sektora oświaty, ale ponagla rząd do zagwarantowania równych szans edukacyjnych dzieciom w całym kraju;
12. podkreśla, że nadal zdarzają się w Albanii poważne przypadki łamania praw człowieka, którymi należy się zająć; ponagla rząd albański do wdrożenia koniecznych reform zapewniających zatrzymanym dostęp do obrony w trakcie procedur prawnych, zwalczanie tortur, brutalności lub nieludzkiego i poniżającego traktowania; zwraca się do rządu o przeprowadzenie odpowiednich reform legislacyjnych wymaganych do pełnego wdrożenia kodeksu rodzinnego z 2003 r., zwłaszcza jeśli chodzi o uznanie przemocy w rodzinie za przestępstwo;
13. ponawia swój apel do Komisji, aby pomogła Albanii położyć kres utrzymującym się krwawym konfliktom, które świadczą o braku praworządności i stoją w sprzeczności z europejskimi wartościami;
14. zauważa, że obecny system wyborczy został wykorzystany podczas ostatnich wyborów parlamentarnych w 2005 r. do wypaczenia zasady proporcjonalności, noszącego nazwę "Dushk phenomenon" i wzywa albański rząd i parlament do dalszej reformy systemu przed nadchodzącymi wyborami samorządowymi zgodnie z zaleceniami przygotowanymi przez OBWE/ODIHR, zwłaszcza jeśli chodzi o dokładność list wyborców i rejestrów urzędów stanu cywilnego;
15. wzywa Albanię do dalszych starań na rzecz ochrony praw mniejszości, w tym praw mniejszości greckiej, oraz do zakończenia i wdrożenia legislacji dotyczącej praw mniejszości, tak aby wspierała ona realizację istotnych konwencji międzynarodowych ratyfikowanych przez Albanię; uważa, że konieczne są dalsze wysiłki, zwłaszcza w zakresie częstszego stosowania języków mniejszości w kontaktach między administracją i obywatelami, w zakresie eksponowania tradycyjnych nazw lokalnych, poprawy dostępu do środków przekazu dla osób należących do mniejszości etnicznych i poszerzenia edukacji w zakresie języków mniejszości; zauważa brak dokładnych danych statystycznych dotyczących mniejszości etnicznych;
16. wyraża zaniepokojenie z powodu ostatnich wystąpień przedstawicieli opozycji, grożących zbojkotowaniem zbliżających się wyborów samorządowych; wzywa w związku z tym wszystkie partie, aby postąpiły odpowiedzialnie poprzez podejmowanie starań koniecznych dla osiągnięcia porozumienia w tak delikatnych kwestiach jak prawo medialne oraz lista osób uprawnionych do głosowania;
17. z zadowoleniem przyjmuje pozytywną i konstruktywną rolę, jaką Albania odegrała w wielostronnych inicjatywach regionalnych; podkreśla jednakże konieczność kontynuowania wspierania współpracy regionalnej i dobrych stosunków sąsiedzkich w kluczowych kwestiach dotyczących Europy południowo-wschodniej, takich jak współpraca transgraniczna, swobodny przepływ osób, zwalczanie zorganizowanej przestępczości i przemytu, stworzenie strefy wolnego handlu zdolnej przyciągnąć zagraniczne inwestycje, dzielenie się zasobami środowiska naturalnego i rozwijanie zintegrowanych sieci transgranicznych;
18. z uwagi na niski poziom rozwoju gospodarczego Albania powinna poświęcić szczególną uwagę rozwijaniu współpracy gospodarczej w regionie, w szczególności współpracy z sąsiadami; uważa, że niezależność Czarnogóry, negocjacje w sprawie przyszłego statusu Kosowa oraz rozpoczęcie negocjacji w sprawie rychłego przystąpienia Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii do UE powinny być postrzegane jako dodatkowa szansa na współpracę gospodarczą i rozwój Albanii i całego regionu;
19. uważa, że Albania odgrywa szczególnie ważną rolę w stabilizacji Europy południowo - wschodniej, a zwłaszcza jeśli chodzi o ostateczny status Kosowa; wzywa rząd i przywódców albańskich do przyjęcia konstruktywnego podejścia w tej kwestii;
20. podkreśla znaczenie unijnych misji szkoleniowo-kontrolnych na rzecz budowania potencjału i przyjmuje z zadowoleniem osiągnięcia misji wsparcia sił policyjnych (PAMECA), misji wsparcia administracji celnej (UE-CAFAO Albania) i misji wsparcia wymiaru sprawiedliwości (EURALIUS); biorąc pod uwagę szeroki zakres i złożony charakter walki ze zorganizowaną przestępczością na Bałkanach Zachodnich wzywa Komisję do znacznego rozszerzenia i wzmocnienia wsparcia UE dla sił policyjnych (PAMECA) oraz wymiaru sprawiedliwości (EURALIUS); tym samym wzywa UE i Albanię do wykorzystania, przy pomocy programów partnerskich i oddelegowywanych specjalistów, rozległej wiedzy i doświadczenia zdobytego przez nowe państwa członkowskie w zakresie reform społecznych i gospodarczych w procesie integracji z UE, a zwłaszcza jeśli chodzi o przyjmowanie i wdrażanie przepisów prawnych dotyczących restytucji gruntów i nieruchomości , między innymi wspólnotom wyznaniowym, oraz wzmacnianie służb kontroli granicznej i władz celnych;
21. z zadowoleniem wita zawarcie umowy o readmisji z Albanią w listopadzie 2005 r. i wzywa do podpisania umowy o ułatwieniach wizowych między UE i Albanią w ramach ułatwień wizowych dla obywateli wszystkich państw Bałkanów Zachodnich w celu ułatwienia wymiany transgranicznej przedsiębiorcom, partnerom społecznym, środowisku akademickiemu i studentom w pierwszej kolejności; podkreśla jednak, że ostatecznym celem musi być ułatwienie podróżowania wszystkim obywatelom;
22. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządowi i parlamentowi Republiki Albanii.