Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη συνέχεια της έκθεσης για τον ανταγωνισμό στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών (2006/2137(INI))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής "Έκθεση σχετικά με τον ανταγωνισμό στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών" (COM(2004)0083),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής "Επαγγελματικές Υπηρεσίες – Συνέχιση της Μεταρρύθμισης – Παρακολούθηση βάσει της έκθεσης σχετικά με τον ανταγωνισμό στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών" (COM(2005)0405),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 6, 43, 45, 49 και 81 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 1994 σχετικά με την κατάσταση και την οργάνωση του συμβολαιογραφικού επαγγέλματος στα δώδεκα κράτη μέλη της Κοινότητας(1),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Απριλίου 2001 σχετικά με τις υποχρεωτικές αμοιβές για ορισμένα ελεύθερα επαγγέλματα, ιδίως για τους δικηγόρους, και με τον ιδιαίτερο ρόλο και θέση των ελευθέρων επαγγελμάτων στη σύγχρονη κοινωνία(2),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Δεκεμβρίου 2003 σχετικά με τη ρύθμιση της αγοράς και τους κανόνες ανταγωνισμού για τα ελεύθερα επαγγέλματα(3),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Μαρτίου 2006 σχετικά με τα νομικά επαγγέλματα και το γενικό συμφέρον στην ομαλή λειτουργία των νομικών συστημάτων(4),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 77/249/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 22ας Μαρτίου 1977 για τη διευκόλυνση της πραγματικής άσκησης της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από δικηγόρους(5),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 98/5/ΕΚ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 1998 για τη διευκόλυνση της μόνιμης άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος σε κράτος μέλος διάφορο εκείνου στο οποίο αποκτήθηκε ο επαγγελματικός τίτλος(6),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2003/8/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 για τη βελτίωση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη επί διασυνοριακών διαφορών μέσω της θέσπισης στοιχειωδών κοινών κανόνων σχετικά με το ευεργέτημα πενίας στις διαφορές αυτές(7),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων(8),
– έχοντας υπόψη τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με το δίκαιο του ανταγωνισμού και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών στην Κοινότητα, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις εθνικές διατάξεις περί ελάχιστων αμοιβών,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2005/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2005, για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των επιχειρήσεων προς τους καταναλωτές στην εσωτερική αγορά(9),
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ινστιτούτου Ανωτέρων Σπουδών (IHS) με εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής "Οικονομικές επιπτώσεις της κανονιστικής ρύθμισης στον τομέα των ελεύθερων επαγγελμάτων στα διάφορα κράτη μέλη", του Ιανουαρίου του 2003,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων (A6-0272/2006),
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας ενέκρινε, τον Μάρτιο του 2000, πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, στόχος του οποίου είναι να καταστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2010 η πιο ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία του κόσμου που στηρίζεται στη γνώση, ικανή για αειφόρο οικονομική ανάπτυξη με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή, και σεβασμό για το περιβάλλον (Ατζέντα της Λισαβόνας),
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην έκθεση της Ομάδας Εμπειρογνωμώνων Υψηλού Επιπέδου υπό την προεδρία του Wim Kok, του Νοεμβρίου του 2004, με τίτλο "Αντιμετωπίζοντας την πρόκληση - η Στρατηγική της Λισσαβώνας για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση" τονίσθηκε η αναγκαιότητα να ανοίξουν όλες οι αγορές και να καταργηθούν οι μη απαραίτητες ρυθμίσεις ώστε να προαχθεί ο ανταγωνισμός,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μάρτιο του 2005, κατά την ενδιάμεση αξιολόγηση της Στρατηγικής της Λισαβόνας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαπίστωσε ότι πρέπει να δοθεί νέα ώθηση και να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στην ανάπτυξη και την απασχόληση, ενώ τα κράτη μέλη πρέπει να παρουσιάσουν εθνικά προγράμματα μεταρρύθμισης ώστε να στηρίξουν την ανάπτυξη και την απασχόληση σε εθνικό επίπεδο,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υπηρεσίες ως η κυριότερη κινητήρια δύναμη στην ΕΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επαγγελματικές υπηρεσίες ως ένας από τους καίριους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας πρέπει να συμπεριληφθούν στις προσπάθειες μεταρρύθμισης,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, δυνάμει της αρχής της επικουρικότητας, εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίσουν εάν επιθυμούν να ρυθμίσουν τα επαγγέλματα άμεσα μέσω εθνικών κανόνων ή να επιτρέψουν την αυτορρύθμιση από τις επαγγελματικές οργανώσεις,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή έχει ξεκινήσει εδώ και κάποια χρόνια διάλογο με τα κράτη μέλη και τις επαγγελματικές οργανώσεις σχετικά με την εξάλειψη των εμποδίων του ανταγωνισμού, πράγμα που έχει οδηγήσει σε μέτρα απορρύθμισης και σε νέες προσπάθειες μεταρρύθμισης,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, τα κράτη μέλη και οι τοπικές επαγγελματικές οργανώσεις παρόχων υπηρεσιών αποκτούν αυξημένη σημασία κατά τη συνέχιση της μεταρρύθμισης,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επαγγελματικές οργανώσεις, άλλοι επαγγελματικοί φορείς, οι οργανώσεις καταναλωτών και χρηστών, καθώς και όλοι οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες, πρέπει να συμμετάσχουν στη διαδικασία με ισόρροπο τρόπο,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένες ρυθμίσεις νομιμοποιούνται από την ανισότητα πληροφόρησης μεταξύ των πελατών και των παρόχων υπηρεσιών, καθώς και από το γεγονός ότι ορισμένες επαγγελματικές υπηρεσίες μπορούν να θεωρηθούν "δημόσια αγαθά" και ότι η παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών μπορεί να συνδέεται με εξωγενείς επιδράσεις,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συγκέντρωση πληροφοριών για την κατάσταση στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, που πραγματοποιήθηκε με εντολή της Επιτροπής το 2002/2003, δεν αντικατοπτρίζει πλέον την πραγματική εικόνα των νομοθετικών ρυθμίσεων στα κράτη μέλη και για τον λόγο αυτόν δυσχεραίνει την αξιολόγηση των προσπαθειών μεταρρύθμισης,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τις συνέπειες μιας συστηματικής μεταρρύθμισης του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών που θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό σε ό,τι αφορά τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την επιπρόσθετη ανάπτυξη,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σαφείς στόχοι και δείκτες θεμελιωμένοι σε επιστημονικά στοιχεία θα πείσουν όλους όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία της μεταρρύθμισης για την αναγκαιότητα των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βασικότερη προτεραιότητα της μεταρρύθμισης θα πρέπει να είναι η ευρύτερη δυνατή και ευκολότερη πρόσβαση των καταναλωτών, ενώ συγχρόνως θα πρέπει να εξασφαλίζονται η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα σε σχέση με το κόστος αυτών των υπηρεσιών,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές διαφορές στον βαθμό στον οποίον έχουν επιτύχει οι διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες να ανοίξουν την αγορά,
P. ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η οδηγία 2005/36/ΕΚ θεσπίζει κανόνες σύμφωνα με τους οποίους τα κράτη μέλη υποδοχής καθιστούν την πρόσβαση ή την άσκηση ενός ρυθμιζόμενου επαγγέλματος στην επικράτειά τους εξαρτώμενη από την κατοχή ειδικών επαγγελματικών προσόντων,
1. επιδοκιμάζει τον διάλογο μεταξύ της Επιτροπής, των κρατών μελών και των επαγγελματικών ενώσεων παρόχων επαγγελματικών υπηρεσιών με σκοπό την εξάλειψη των εμποδίων στον ανταγωνισμό που είναι αδικαιολόγητα ή επιβλαβή για την επιδίωξη του γενικού συμφέροντος και την κατάργηση κανόνων που είναι επιζήμιοι για τους χρήστες και τελικά για τους ίδιους τους παρόχους·
2. καλεί όλους τους συμμετέχοντες στη μεταρρυθμιστική διαδικασία να τη συνεχίσουν εποικοδομητικά·
3. αναγνωρίζει το δικαίωμα για θέσπιση κανονισμών λόγω παραδοσιακών, γεωγραφικών και δημογραφικών ιδιαιτεροτήτων· τονίζει σχετικά ότι πρέπει να επιλεγούν κανόνες οι οποίοι περιορίζουν όσο το δυνατόν λιγότερο τον ανταγωνισμό και ότι πρέπει, στο υπάρχον σύστημα, να προωθηθούν ουσιαστικές διαδικασίες μεταρρύθμισης ώστε να υποστηριχθεί η επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας·
4. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ασχοληθούν με εποικοδομητικό τρόπο με τις εμπειρίες της μεταρρύθμισης άλλων κρατών μελών στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν όσο γίνεται καλύτερα σε σχέση με τις δικές τους προσπάθειες μεταρρύθμισης·
5. εκτιμά ότι η εφαρμογή των υποχρεωτικών σταθερών ή ελάχιστων τιμολογίων και η απαγόρευση διαπραγμάτευσης των αμοιβών βάσει του αποτελέσματος που επιτυγχάνεται ενδέχεται να υποβαθμίσουν την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες και να φαλκιδεύσουν τον ανταγωνισμό· καλεί τα κράτη μέλη να αντικαταστήσουν τις απαγορεύσεις αυτές με λιγότερο περιοριστικά μέτρα τα οποία να είναι περισσότερο προσαρμοσμένα στις αρχές της κατάργησης των διακρίσεων, της ανάγκης και της αναλογικότητας, θέτοντας σε λειτουργία μηχανισμούς διαβούλευσης με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη·
6. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει τη δέουσα τήρηση των διατάξεων των συνθηκών για την προστασία του ανταγωνισμού και της εσωτερικής αγοράς στον τομέα των ελεύθερων επαγγελμάτων·
7. θεωρεί ότι μια αποτελεσματική και διαφανής αυτορρύθμιση ή ρύθμιση των παρόχων υπηρεσιών, η οποία προλαμβάνει τις συνέπειες των παρεμβάσεων, ελέγχει και αμβλύνει τις επιπτώσεις τους, είναι κατάλληλη για τη διασφάλιση των απαιτήσεων σύμφωνα με το πνεύμα της στρατηγικής της Λισαβόνας· θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι υπεύθυνα για την οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής της εθνικής αυτορρύθμισης ώστε να μην αποβαίνει ζημιογόνα για τα συμφέροντα των καταναλωτών ή την επιδίωξη του γενικού συμφέροντος·
8. καλεί τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν την πρόσβαση και την κινητικότητα σε σχέση με τις επαγγελματικές υπηρεσίες, καθώς και να διευκολύνουν τη μετάβαση από την πανεπιστημιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην επαγγελματική ζωή·
9. θεωρεί ότι, για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των δυνατοτήτων για καινοτομία και ανταγωνιστικότητα των επαγγελματικών υπηρεσιών, είναι απαραίτητη η άρση των περιορισμών στις δυνατότητες συνεργασίας και η διευκόλυνση της δημιουργίας διεπαγγελματικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών·
10. θεωρεί σημαντική τη βελτίωση των δεοντολογικών προτύπων και της προστασίας των καταναλωτών στον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών και υποστηρίζει την έγκριση κωδίκων δεοντολογίας από τους παρόχους επαγγελματικών υπηρεσιών οι οποίοι θα καταρτιστούν με τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων παραγόντων·
11. επισημαίνει ότι μπορούν να αποφευχθούν κατά το δυνατόν οι ειδικές ρυθμίσεις στον τομέα της διαφήμισης και ότι, στο μέλλον, πρέπει να διατηρηθούν μόνο όσοι περιορισμοί είναι αιτιολογημένοι και σε εξαιρετικές περιπτώσεις· τονίζει επίσης ότι η συνέχιση των ειδικών ρυθμίσεων στον τομέα της διαφήμισης θα πρέπει να περιορισθεί σε δεόντως αιτιολογημένες ειδικές περιπτώσεις και ότι ο περιορισμός των ρυθμίσεων πρέπει να αποσκοπεί στο να παρέχει στους επαγγελματίες τη δυνατότητα να ενημερώνουν τους χρήστες μέσω της διαφήμισης για τις υπηρεσίες που προσφέρουν, για τα επαγγελματικά τους προσόντα και την εξειδίκευσή τους, καθώς επίσης για τη φύση και το κόστος των προσφερόμενων υπηρεσιών·
12. καλεί την Επιτροπή να εξηγήσει ποια αποτελέσματα αναμένονται ως προς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την πρόσθετη ανάπτυξη μέσω μιας συστηματικής και ευνοϊκής για την ενίσχυση του ανταγωνισμού μεταρρύθμισης του τομέα·
13. προτρέπει την Επιτροπή να εξετάσει περισσότερο προσεκτικά τις διαφορές στον βαθμό στον οποίον οι διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες έχουν ανοίξει την αγορά σε κάθε κράτος μέλος, καθώς και τις αναμενόμενες επιπτώσεις της πλήρους άρσης των περιττών φραγμών στον ανταγωνισμό, περιλαμβανομένης της αποτίμησης του αναμενόμενου αντικτύπου για τους επαγγελματικούς τομείς που διαθέτουν περιορισμένους πόρους ή των οποίων η δραστηριότητα περιορίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές·
14. ενθαρρύνει την Επιτροπή να διευρύνει την ανάλυσή της σχετικά με την υποδιαίρεση της ρυθμιστικής προστασίας ανάλογα με τις επί μέρους κατηγορίες καταναλωτών, ασχολούμενη περισσότερο εκ του σύνεγγυς με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να λάβει δε υπόψη και να μελετήσει προσεκτικότερα το γεγονός ότι η ζήτηση επαγγελματικών υπηρεσιών εκ μέρους του δημόσιου τομέα δεν είναι ομοιογενής, αλλά προέρχεται από πολλές μικρότερες μονάδες, που δρουν ανεξάρτητα και με διαφορετική ένταση·
15. εφιστά την προσοχή στο ότι, κατά την υποδιαίρεση της ρυθμιστικής προστασίας ανάλογα με τις επί μέρους κατηγορίες καταναλωτών, αγνοείται το γεγονός ότι οι ρυθμιστικές διατάξεις νομιμοποιούνται από το γεγονός ότι, κατά την παροχή επαγγελματικών υπηρεσιών, μπορεί να προκύψουν εξωγενείς παράγοντες και ότι ορισμένες επαγγελματικές υπηρεσίες μπορεί να θεωρούνται "δημόσια αγαθά'·
16. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.