Rezolucja Parlamentu Europejskiego dotycząca zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (2006/2150 (INI))
Parlament Europejski,
– uwzględniając projekt rezolucji przedstawiony przez Véronique De Keyser w imieniu grupy PSE w sprawie negocjacji zmierzających do zawarcia Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego Stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (B6-0373/2006),
– uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania w imieniu Wspólnoty Europejskiej Układu euro-śródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie pomiędzy Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi a Syryjską Republiką Arabską (COM(2004)0808),
– uwzględniając poprzednie rezolucje w sprawie Syrii, w szczególności rezolucję z dnia 8 września 2005 r. w sprawie sytuacji więźniów politycznych w Syrii(1) oraz z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie Syrii(2),
– uwzględniając wyniki siódmego spotkania międzyparlamentarnego Parlamentu Europejskiego i parlamentu Syrii, które odbyło się w dniach 11-18 czerwca 2005 r. w Syrii,
– uwzględniając deklarację z Barcelony z dnia 28 listopada 1995 r. oraz rezolucję Parlamentu z dnia 27 października 2005 r. w sprawie rewizji procesu barcelońskiego(3),
– uwzględniając rezolucje ONZ w sprawie stosunków między Syrią i Libanem, w szczególności rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1559 (2004) z dnia 2 września 2004 r. i nr 1701(2006) z dnia 11 sierpnia 2006 r. oraz najnowszy raport Serge'a Brammertza z dnia 25 września 2006 r, przewodniczącego Międzynarodowej Niezależnej Komisji Śledczej ONZ, prowadzącej dochodzenie, zgodnie z rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, w sprawie zamachu na byłego premiera Libanu, Rafika Haririego
– uwzględniając art. 83 ust. 5 i art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6-0334/2006),
A. mając na uwadze strategiczne położenie geograficzne Syrii na Bliskim i Środkowym Wschodzie, a przede wszystkim jej potencjalną rolę pośrednika między stronami w procesie pokojowym oraz ogniwa ułatwiającego rozwiązywanie konfliktów regionalnych; mając na uwadze, że rola ta mogłaby być lepiej pełniona poprzez zintensyfikowanie dialogu z tym krajem,
B. mając na uwadze, że w chwili obecnej warunki konieczne do podpisania układu o stowarzyszeniu między Wspólnotą Europejską i Syrią nie zostały jeszcze spełnione, ale Parlament jest przekonany, że Syria dysponuje potencjałem, by te warunki spełnić,
C. mając na uwadze, że zarówno wojna w Iraku, jak i strategiczne stosunki Syrii z Iranem oraz jej zaangażowanie w sprawy Libanu wpłynęły na jej stosunki z sąsiadami i szeroko pojętą wspólnotą międzynarodową,
D. mając na uwadze, że celem układu pomiędzy Wspólnotą Europejską a Syrią jest ułatwienie i śledzenie procesu przejścia do demokratycznego systemu politycznego, w którym przestrzegane są prawa człowieka, otwartej gospodarki rynkowej, z zachowaniem skutecznego dialogu i prawdziwego partnerstwa,
E. mając na uwadze, że Syria już przyjęła pewne środki gospodarcze przewidziane w układzie o stowarzyszeniu,
F. mając na uwadze, że ochrona podstawowych wolności stanowi podstawę budowania stabilnego i samodzielnego społeczeństwa obywatelskiego oraz że postawa rządu w ciągu kilku ostatnich lat miała niejednoznaczny charakter, lecz mimo to zrodziła pewne nadzieje na większe otwarcie syryjskiego systemu politycznego,
G. mając na uwadze, że pomimo aktywnego i konstruktywnego udziału w procesie barcelońskim Syria jest jedynym krajem, z którym Wspólnota Europejska nie podpisała dotychczas układu o stowarzyszeniu, co uniemożliwia pełny rozwój partnerstwa euro-śródziemnomorskiego,
H. mając na uwadze, że dekret wprowadzający stan wyjątkowy z marca 1963 r., a także wszystkie odnoszące się do niego akty ustawodawcze pozostają w mocy do dnia dzisiejszego, mimo że w zaleceniu wydanym w następstwie dziesiątego kongresu regionalnego partii Baas (który odbył się w dniach 6-9 czerwca 2005 r.) przewidziano ich rewizję,
I. mając na uwadze, że wyżej wymienione wnioski sformułowane przez Międzynarodową Niezależną Komisję Śledczą ONZ są podstawowym elementem podpisania przyszłego układu o stowarzyszeniu,
J. mając na uwadze, że sytuacja w dziedzinie praw człowieka w kraju pogorszyła się od chwili przyjęcia wspomnianej rezolucji Parlamentu w sprawie Syrii z dnia 15 czerwca 2006 r., a także mając na uwadze, że jeszcze nie wszyscy działacze zatrzymani w maju 2006 r. za podpisanie petycji wzywającej do poprawy stosunków syryjsko-libańskich zostali uwolnieni,
1. jest przekonany, że układ ustanawiający stowarzyszenie może mieć decydujący wpływ na przeprowadzenie reform politycznych, gospodarczych i społecznych, niezbędnych dla poprawy sytuacji w kraju;
2. podkreśla jednak, że poszanowanie wartości demokratycznych, praw człowieka i swobód obywatelskich stanowi warunek konieczny oraz że należy w związku z tym zagwarantować, aby klauzula układu dotycząca praw człowieka zawierała skuteczny mechanizm kontroli; wzywa w szczególności do większego poszanowania mniejszości etnicznych oraz podkreśla konieczność zapewnienia swobody wyznania;
3. uważa, że silne zaangażowanie Syrii w partnerstwo euro-śródziemnomorskie zacieśni stosunki tego kraju z państwami członkowskimi Unii Europejskiej i partnerami z krajów południowego brzegu Morza Śródziemnego oraz ułatwi proces pokojowy na Bliskim Wschodzie;
4. zwraca się do Rady i Komisji z pytaniem o kolejne etapy procesu prowadzącego do zawarcia euro-środziemnomorskiego układu stowarzyszeniowego, parafowanego w dniu 19 października 2004 r.;
5. wzywa Radę do aktywniejszego zaangażowania się na rzecz pogłębienia współpracy między UE a Syrią oraz ostatecznie podpisania układu, uwzględniając, że w tej sytuacji należy:
‐
zachęcać i wspierać działania rządu Syrii prowadzące do ustanowienia systemu demokratycznego;
‐
wezwać Syrię do poszanowania niepodległości Libanu i powstrzymania się od ingerowania w jego sprawy wewnętrzne, w szczególności poprzez położenie kresu dostawom broni i uniemożliwienie milicji Hezbollahu dozbrajania się, w pełnej współpracy z Tymczasowymi Siłami Zbrojnymi Organizacji Narodów Zjednoczonych w Libanie UNIFIL i ponowienia wysiłków mających na celu wznowienie wiarygodnego procesu pokojowego w regionie prowadzącego do pełnego porozumienia i zwrotu Damaszkowi Wzgórz Golan ;
‐
wziąć pod uwagę sygnały polityczne płynące z dziesiątego kongresu regionalnego partii Baas, z których najbardziej wyrazistym jest zmiana ekipy rządzącej, w skład której weszły osoby młodsze, bliższe prezydentowi Baszarowi Asadowi, czego przykładem jest choćby powołanie Abdullaha Dardariego na stanowisko wicepremiera;
‐
zachować szczególną czujność w kwestii realizacji postanowień układu stowarzyszenia dotyczących zapewnienia większej przejrzystości w sektorze zamówień publicznych; zachęcić Komisję do czuwania nad przestrzeganiem tego punktu przez strony innych dwu- lub wielostronnych układów;
‐
wezwać rząd Syrii do przyjęcia środków w dziedzinie demokracji i praw człowieka, tak aby dostosować się do międzynarodowego prawa w zakresie praw człowieka w odniesieniu do przestrzegania swobody wypowiedzi, ochrony obrońców praw człowieka, zapobiegania torturom i walki z nimi oraz zniesienia kary śmierci; zwrócić w szczególności uwagę na konieczność zreformowania syryjskiego prawa do zrzeszania się, aby położyć kres głównym ograniczeniom działalności organizacji praw człowieka;
‐
przedstawić jednak rządowi syryjskiemu najważniejsze powody do niepokoju, dotyczące braku postępów w dziedzinach takich jak dopuszczenie systemu wielopartyjnego oraz poszanowanie praw człowieka i wolności obywatelskich; podkreślić, że poszanowanie praw człowieka stanowi podstawowy element układu o stowarzyszeniu oraz wezwać Syrię do przestrzegania zobowiązań podjętych w ramach procesu barcelońskiego i zgodnie z europejską polityką sąsiedztwa; należy w tym kontekście zachęcać władze Syrii, aby podjęły wszelkie kroki niezbędne dla natychmiastowego zniesienia stanu wyjątkowego;
‐
domagać się od rządu syryjskiego, aby ponownie rozpatrzył sprawę więźniów politycznych oraz uwolnił osoby przetrzymywane ze względu na przekonania, a jednocześnie popierać takie ugrupowania jak sygnatariuszy "Deklaracji z Damaszku", podpisanej w dniu 16 października 2005 r. przez przedstawicieli pięciu zakazanych partii, a także przez niezależne osobistości, jak również sygnatariuszy deklaracji "Bejrut-Damaszek, Damaszek-Bejrut" z dnia 12 maja 2006 r.; wezwać, aby Syria zagwarantowała osobom zatrzymanym lub uwięzionym dobre traktowanie, niepoddawanie ich torturom oraz aby zapewniła szybki, regularny i nieograniczony kontakt z adwokatami, lekarzami i rodzinami; zachęcać rząd syryjski do pełnej współpracy z rządem libańskim, zgodnie z porozumieniem zawartym przez premierów Syrii i Libanu w dniu 5 maja 2005 r., w celu uzyskania konkretnych rezultatów w sprawach dotyczących zaginięcia obywateli syryjskich i libańskich, które bada utworzona w tym celu wspólna komisja śledcza;
‐
przekazać rządowi syryjskiemu głos krytyczny – jak we wspomnianej wyżej rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 15 czerwca 2006 r. – w odniesieniu do fali aresztowań w związku z deklaracją "Bejrut-Damaszek, Damaszek-Bejrut", stanowiącą pierwszą wspólną inicjatywę syryjskich i libańskich środowisk naukowych i obrońców praw człowieka oraz domagać się ich natychmiastowego uwolnienia;
‐
przekazać powody do zaniepokojenia sygnalizowane przez Unię Europejską, dotyczące przestrzegania praw mniejszości religijnych i innych mniejszości, a zwłaszcza mniejszości kurdyjskiej; zwrócić się do rządu syryjskiego, aby określił stan postępów w tej dziedzinie;
‐
wznowić prawdziwy dialog z Syrią, aby włączyć ją do wysiłków pokojowych mających na celu pełne rozwiązanie konfliktu na Bliskim Wschodzie;
‐
usilnie wezwać Syrię do odegrania konstruktywnej roli we wdrażaniu rezolucji 1559(2004) i 1701(2006) Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych i wezwać ją szczególnie do zwiększenia z jej strony kontroli granicy libańsko-syryjskiej w celu uniemożliwienia dostarczania broni jednostkom niepaństwowym;
‐
podkreślić , że choć współpraca ze strony władz syryjskich z międzynarodową niezależną komisją śledczą ONZ poprawiła się, potrzebne jest dalsze jej zacieśnianie oraz należy nalegać na podjęcie zdecydowanych działań w związku z ustaleniami komisji śledczej oraz zapewnić ich poszanowanie;
‐
nalegać na ścisłe przestrzeganie przez Syrię postanowień rezolucji 1559(2004), 1562(2004), 1680(2006) i 1701(2006) Rady Bezpieczeństwa ONZ oraz deklaracji Rady Europejskiej w sprawie Libanu przyjętej na jej spotkaniu dnia 16-17 czerwca 2006 r., w których wezwano Syrię i Liban do wyznaczenia dzielącej je granicy w celu utrwalenia stabilizacji w regionie; wezwać Syrię do wniesienia pozytywnego wkładu w wyjaśnienie ostatecznego statusu strefy farm Sheba'a, zgodnie z zaleceniami wydanymi dnia 12 września 2006 r. przez Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz zgodnie z przepisami prawa międzynarodowego;
‐
w tym kontekście pochwalić takie działania jak wycofanie z terytorium Libanu wojsk syryjskich, zdecydowanie jednak domagać się, aby rząd syryjski nawiązał oficjalne stosunki dyplomatyczne z Libanem, czego jak dotąd odmawiano, oraz aby przestał wspierać Hezbollah;
‐
zażądać, aby rząd syryjski wytłumaczył konkretne działania, które podjął w ramach walki z rozprzestrzenianiem broni, terroryzmem, Al Kaidą, w sprawie kontroli granic, aby ukrócić przemyt broni i przemieszczanie się terrorystów do sąsiadujących krajów;
‐
w związku z tym wyrazić ubolewanie z powodu podpisania porozumienia wojskowego z Iranem, zawartego dnia 15 czerwca 2006 r., w sprawie wzmocnienia współpracy w obliczu "zagrożenia" ze strony Stanów Zjednoczonych i Izraela;
‐
podkreślać w kontaktach z Syrią znaczenie jej potencjalnej roli na Bliskim i Środkowym Wschodzie na rzecz pokojowego rozwiązania konfliktów w regionie; wyrazić zaniepokojenie z powodu wsparcia Syrii dla umiejscowionych w Damaszku palestyńskich organizacji bojowników, Hamasu i Dżihadu Islamskiego kosztem umiarkowanych sił palestyńskich, które dążą do współegzystowania i pokoju z Izraelem;
‐
wezwać rząd syryjski do poprawy warunków życia i warunków bytowych w obozach dla uchodźców palestyńskich w Syrii zgodnie z ogólnymi normami praw człowieka;
‐
wezwać rząd Syrii do uwolnienia Yacouba Hanna Shamouna, asyryjskiego chrześcijanina, który przebywa w więzieniu od ponad dwudziestu lat bez należytego procesu lub przewidzianej daty uwolnienia w bliskiej przyszłości;
‐
wykazywać ostrożność przy repatriacji do Syrii imigrantów i uchodźców należących do mniejszości religijnych, dopóki trwają represje; w każdym przypadku poprawić koordynację narodowych podejść do tej kwestii;
‐
domagać się utrzymania dialogu w różnych kwestiach między Syrią a Parlamentem Europejskim, tak aby czynić dalsze postępy we współpracy między UE i Syrią w oczekiwaniu na podpisanie układu o stowarzyszeniu;
6. domaga się, by Rada rozważyła dodatkowe zachęty i korzyści dla Syrii, wykraczające poza te przyznane w układzie o stowarzyszeniu w celu zachęcenia Syrii do dokonania zmian w jej obecnej polityce zagranicznej i zbliżenia regionalnego, w taki sposób, aby pomóc w promowaniu pokoju, stabilności i dobrobytu w regionie, a w szczególności uznaniu prawa do istnienia państwa Izrael i wsparciu przez Syrię postępów w procesie pokojowym na Bliskim Wschodzie;
7. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenie Parlamentu Europejskiego Radzie, Komisji, jak również rządowi oraz Radzie Ludowej (Madżlis esz-Szaab) Syryjskiej Republiki Arabskiej.