Parlament Europejski,

–   uwzględniając Europejską Strategię Bezpieczeństwa (ESB) przyjętą przez Radę Europejską w dniu 12 grudnia 2003 r.,

–   uwzględniając Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, podpisany w Rzymie w dniu 29 października 2004 r.,

–   uwzględniając konkluzje Prezydencji Rady Europejskiej z dnia 16-17 czerwca 2005 r. oraz z dnia 15-16 grudnia 2005 r., a w szczególności sprawozdania Prezydencji w sprawie Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (EPBO),

–   uwzględniając rezolucję z dnia 14 kwietnia 2005 r. w sprawie Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa(1),

–   uwzględniając Strategię UE przeciw rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia zatwierdzoną przez Radę w dniu 9 grudnia 2003 r.,

–   uwzględniając sprawozdanie przedstawione przez byłego komisarza Michela Barniera w maju 2006 r. "Europejskie siły ochrony ludności: pomoc Europy",

–   uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Sterującej Europejskiej Agencji Obrony z września 2005 r.,

–   uwzględniając rezolucję z dnia 2 lutego 2006 r. w sprawie rocznego sprawozdania Rady dla Parlamentu Europejskiego dotyczącego głównych aspektów i podstawowych opcji WPZiB, łącznie z konsekwencjami finansowymi dla budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich - 2004 r(2).,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A6-0366/2006),

Uwagi ogólne

A.   mając na uwadze, że ESB jest częścią Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) i Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (EPBO), w ramach których można zastosować cały wachlarz możliwych działań politycznych Unii Europejskiej obejmujący środki dyplomatyczne, ekonomiczne i polityki rozwojowej,

B.   mając na uwadze badania opinii publicznej przeprowadzane w ciągu ostatnich dziesięciu lat, które wykazują stale rosnący poziom aprobaty i ujawniły, że ponad 60% obywateli UE popiera wspólną politykę zagraniczną Unii Europejskiej, a ponad 70% opowiada się za wspólną polityką obronną; mając również na uwadze wyniki innych badań opinii publicznej, które wykazały brak poparcia dla zwiększenia wydatków wojskowych,

C.   mając na uwadze, że bezpieczeństwo i przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia, jak również zwalczanie terroryzmu międzynarodowego uważane są za priorytety UE; mając na uwadze, że w odniesieniu do EPBO potrzebne są wspólne reagowanie i wspólna strategia,

D.   mając na uwadze konieczność zwiększenia kontroli eksportu broni przez Unię Europejską oraz w skali globalnej,

1.   uznaje, że ESB z grudnia 2003 r., której początkiem była inicjatywa greckiej prezydencji, zawiera doskonałą analizę zagrożeń, przed którymi stoi świat współczesny, i określa podstawowe zasady polityki zagranicznej UE; podkreśla jednak potrzebę regularnego monitorowania jej realizacji, aby móc reagować na wydarzenia geopolityczne;

2.   zauważa, że zgodnie z ESB, międzynarodowy terroryzm, rozprzestrzenianie broni masowego rażenia, konflikty regionalne, upadki państw i przestępczość zorganizowana są dziś podstawowymi zagrożeniami dla Unii Europejskiej i jej obywateli; podkreśla, że zwiększająca się na świecie konkurencja w zakresie źródeł energii i zasobów wody, jak również katastrofy naturalne oraz bezpieczeństwo granic zewnętrznych Unii muszą zostać uwzględnione w dalszym rozwoju ESB; wyraża zaniepokojenie w związku z możliwością ponownego wyścigu zbrojeń w skali globalnej i regionalnej oraz w związku z dalszym rozprzestrzeniania broni konwencjonalnych;

3.   uznaje, że walka z międzynarodowym terroryzmem nie może być jednak prowadzona jedynie przy pomocy środków wojskowych, a zapobieganie i tłumienie terroryzmu wymaga całego szeregu niewojskowych środków, takich jak wymiana informacji wywiadowczych, współpraca policji i organów sądowych, co wymaga pełnej współpracy między instytucjami i filarami, uznaje potrzebę budowy demokratycznych instytucji, infrastruktury i społeczeństwa obywatelskiego w zdestabilizowanych lub rozpadających się państwach; podkreśla, że jednym z największych wkładów Unii Europejskiej w zapobieganie międzynarodowemu terroryzmowi jest jej zdolność skutecznego budowania i odbudowy instytucji demokratycznych, infrastruktury społecznej i ekonomicznej, dobrego zarządzania i społeczeństwa obywatelskiego oraz skutecznego zwalczania rasizmu i ksenofobii;

4.   wskazuje, że zadaniem WPZiB jest ochrona obywateli UE przed tymi zagrożeniami, obrona słusznych interesów UE i wspieranie celów Karty ONZ poprzez występowanie w roli odpowiedzialnego i globalnego partnera działającego na rzecz pokoju i demokracji na świecie; zdecydowanie opowiada się za zawartym w ESB stwierdzeniem, że najlepszym sposobem osiągnięcia tych celów jest 'skuteczny multilateralizm', przez co rozumiane są instytucje i prawo międzynarodowe;

5.   podtrzymuje swe stanowisko, że w ramach EPBO UE musi realizować swoje zadania przede wszystkim środkami cywilnymi i pokojowymi, a środki wojskowe stosować jedynie wtedy, gdy wszelkie starannie sprawdzone możliwości negocjacji ostatecznie okażą się bezowocne; jest zdania, że podczas realizacji tych uzasadnionych celów największy nacisk należy położyć na pełne poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności obywateli na terenie UE i poza nią;

6.   jest zdania, że wyzwania geopolityczne uległy znacznej zmianie od momentu przyjęcia ESB w 2003 r., czyniąc konieczną jej rewizję nie później niż w 2008 r.; uważa, że co pięć lat powinna mieć miejsce rewizja ESB, a debatować nad nią powinien Parlament Europejski i parlamenty krajowe;

7.   wskazuje na ogromne znaczenie skutecznej koordynacji cywilnych w wojskowych elementów reakcji Wspólnoty w sytuacjach kryzysowych;

8.   wzywa państwa członkowskie do wsparcia tworzenia paramilitarnego wymiaru EPBO, w którym wydarzenia na płaszczyźnie instytucjonalnej i finansowej idą ręka w rękę z rozszerzeniem parlamentarnych uprawnień kontrolnych; przypomina o tym, że odpowiedzialność za polityczną kontrolę EPBO spoczywa na Parlamencie Europejskim i parlamentach krajowych w oparciu o ich prawa i obowiązki określone w odnośnych traktatach i konstytucjach;

9.   wzywa do zacieśnienia stosunków i intensyfikacji wymiany informacji pomiędzy Parlamentem Europejskim i parlamentami państw członkowskich w kwestiach dotyczących EPBO w celu umożliwienia głębszego i regularnego dialogu pomiędzy parlamentami;

10.   podkreśla, że Unia Europejska musi być w stanie wnieść poważny wkład, aby:

11.   podkreśla, że w przypadku ataku sił zbrojnych kraju trzeciego na terytorium UE, NATO pozostaje gwarantem wspólnej obrony, jednak oczekuje się, że UE będzie działała solidarnie i zapewni zaatakowanemu państwu członkowskiemu wszelką konieczną pomoc zgodnie z art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych; z zadowoleniem przyjmuje rosnącą zdolność NATO przeprowadzania operacji poza granicami Paktu; uważa również NATO za odpowiednie forum dla transatlantyckiego dialogu w sprawach bezpieczeństwa;

12.   przyznaje, że fakt, iż większość państw członkowskich jest jednocześnie członkami UE i NATO i oddaje część sił zbrojnych jednocześnie do dyspozycji obu organizacji, ma wpływ na możliwości sił zbrojnych państw członkowskich oraz ich dostępność; dlatego też domaga się, by UE nadal intensywnie współpracowała z NATO, szczególnie w zakresie rozwoju zdolności wojskowych;

13.   podkreśla "autonomię strategiczną" nierozłącznie związaną z ESB, czyli zdolność prowadzenia operacji w ramach swoich uprawnień i niezależnie od innych partnerów, co wymaga interoperacyjności oraz trwalszego i pewniejszego łańcucha dostaw opartego na wzajemnym wsparciu i pomocy, przy unikaniu powielania i nieoptymalnego wykorzystania ograniczonych zasobów na szczeblu europejskim lub państw członkowskich; ostrzega przed niepotrzebnym powielaniem działań podejmowanych przez NATO i UE oraz przez państwa członkowskie i UE;

14.   uważa, że EPBO dysponuje obecnie jedynie ograniczonymi zasobami do przeprowadzania operacji cywilnych i wojskowych; dlatego też domaga się, aby UE - w celu wzmocnienia jej wiarygodności jako światowego partnera - koncentrowała potencjał na jej geograficznym sąsiedztwie, w szczególności na Bałkanach; przewiduje jednocześnie prowadzenie działań na rzecz dalszego rozwoju zdolności operacyjnych umożliwiających UE aktywne współdziałanie w rozwiązywaniu konfliktów również w innych częściach świata, w poszanowaniu zasad określonych w ramach Karty ONZ;

Zintegrowana współpraca cywilno-wojskowa

15.   z zadowoleniem przyjmuje nacisk, jaki UE kładzie na wzmocnienie współpracy cywilnej i wojskowej w sytuacjach kryzysowych i przyznaje, że rozwój cywilnych zdolności reagowania w sytuacjach kryzysowych był istotnym elementem, który tworzy wartość dodaną w rozwoju EPBO i w całym spektrum działań zapobiegających konfliktom, niosących pomoc humanitarną, służących odbudowie po konfliktach i wprowadzaniu pokoju; podkreśla potrzebę zaangażowania wyspecjalizowanych międzynarodowych i lokalnych organizacji pozarządowych oraz ich sieci; nalega, aby UE w dalszym ciągu dążyła do realizacji spójnej polityki w zakresie zapobiegania konfliktom, zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej z Göteborga z 15 i 16 czerwca 2001 r.;

16.   z zadowoleniem przyjmuje niedawne próby usunięcia uprzedniego braku nacisku na rozwój cywilnych zdolności i możliwości podejmowane w ramach cywilnego celu operacyjnego 2008; z zadowoleniem przyjmuje możliwości komórki cywilno-wojskowej i centrum operacyjnego odgrywania ważnej roli w rozwoju podejścia UEdo zintegrowanej współpracy cywilno-wojskowej oraz koordynacji; zaleca z tego względu podniesienie komórki cywilno-wojskowej i centrum operacyjnego do rangi kwatery głównej ds. misji cywilno-wojskowych;

17.   uznaje podstawowy potencjał w dziedzinie satelitarnych i lotniczych systemów wywiadowczych, zintegrowanych systemów telekomunikacyjnych i strategicznego transportu morskiego i powietrznego za ważny dla operacji cywilnego i wojskowego reagowania w sytuacjach kryzysowych; wzywa do zapoczątkowania zintegrowanego procesu badań i rozwoju przez Europejską Agencję Obrony (EAO) wraz z Komisją w dziedzinach wzmacniających zintegrowane i skoordynowane podejścia cywilno-wojskowe, a w szczególności w dziedzinie satelitarnych i lotniczych systemów rozpoznania oraz w dziedzinie zintegrowanych systemów telekomunikacyjnych;

Reagowanie w sytuacjach kryzysowych

18.   z zadowoleniem przyjmuje utworzenie globalnego systemu ostrzegania o katastrofach i koordynacji finansowanego przez Komisję w ścisłej współpracy z ONZ; wskazuje, że system ten powinien znacznie zwiększyć zdolność reagowania UE;

19.   przyjmuje do wiadomości działalność Centrum reagowania na sytuacje kryzysowe w zakresie zdrowia powołanego przez Komisję; podkreśla jego znaczenie ze względu na zgromadzone informacje i jego zdolność ostrzegania o pandemiach i epidemiach oraz zagrożeniach biologicznych i chemicznych; dlatego też wzywa Radę i Komisję do podjęcia wymaganych kroków, przy czym Komisja będzie zaangażowana w działania koordynujące w przypadku zagrożeń dla zdrowia i transgranicznych biologicznych ataków terrorystycznych;

20.   z zadowoleniem przyjmuje starania Komisji zmierzające do ustanowienia wspólnotowych zasad ochrony przed katastrofami, w tym przed poważnymi atakami terrorystycznymi; stwierdza, że procedura ta oparta jest w pierwszym rzędzie na informacjach z bazy danych, która zawiera szczegóły dotyczące krajowych zasobów dostępnych w razie konieczności udzielenia pomocy; zauważa, że oszczędność czasu, która daje ta baza danych, promująca jednocześnie synergię, mogłaby zostać znacznie zwiększona, gdyby przejęła ona zawartość bazy danych personelu wojskowego UE, która zawiera szczegóły dotyczące wszystkich zasobów dostępnych dla reagowania w sytuacjach kryzysowych; dlatego też wzywa Radę i Komisję do niezbędnych rozmów i przyjęcia rozwiązań koniecznych dla umożliwienia takiego przejęcia danych;

21.   z zadowoleniem przyjmuje starania Rady o zapewnienie szybkiego i skutecznego rozmieszczenia licznych zasobów EPBO dostępnych w przypadku katastrof; w związku z tym podkreśla jak pilnym zadaniem jest nadrobienie zaległości w dziedzinie koordynacji strategicznego transportu (powietrznego); dlatego też wzywa państwa członkowskie do możliwie szybkiego zapewnienia środków finansowych niezbędnych do rozwiązania tego problemu; wzywa również Radę do bardzo starannego zbadania wniosków zawartych w powyższym sprawozdaniu przedstawionym przez Michela Barniera; wraz z, w szczególności, utworzeniem nieformalnej Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Cywilnego, stworzenie zintegrowanego europejskiego podejścia w zakresie przewidywania kryzysów, sumowanie istniejących środków krajowych oraz tworzenie europejskich konsulatów, które służyłyby pomocą obywatelom UE przebywającym za granicą; wzywa Radę i Komisję do prowadzenia wspólnych prac nad stopniowym wdrożeniem tych wniosków;

22.   uważa, że rozwój EPBO przyczynił się do powstania 'szarych stref' pomiędzy uprawnieniami Rady i Komisji w zakresie prowadzenia głównie cywilnych misji; oczekuje, że przyjęcie instrumentu stabilności doprowadzi do wyjaśnienia sytuacji i nie będzie miało negatywnego wpływu na elastyczność reagowania w sytuacjach kryzysowych, która już została w praktyce zademonstrowana;

23.   z zadowoleniem przyjmuje postęp poczyniony w zakresie cywilnego celu operacyjnego 2008, a w szczególności opracowanie planów użycia zespołów reagowania cywilnego oraz zintegrowanych grup policyjnych; zauważa również postęp wiedzy w zakresie walki z przestępczością zorganizowaną i handlu ludźmi; przyjmuje również z zadowoleniem powołanie platformy kryzysowej w Komisji, która wytyczyła sobie cel przyspieszenia fazy początkowej misji EPBO prowadzonych na miejscu; wzywa Radę i Komisję do koordynacji ich starań i w związku z tym proponuje ustanowienie wspólnego programu szkoleniowego dla całego personelu zatrudnionego przy planowaniu misji;

Bezpieczeństwo wewnętrzne

24.   wskazuje, że podstawowym zadaniem każdej polityki bezpieczeństwa jest obrona własnego terytorium; przyznaje, że obywatele Europy oczekują od europejskiej polityki obronnej w pierwszym rzędzie poważnego wkładu w ochronę ich osobistego bezpieczeństwa oraz poszanowania ich podstawowych praw człowieka;

25.   wskazuje, że UE musi chronić swe zewnętrzne granice i kluczowe infrastruktury, eliminować sieci finansowania terroryzmu międzynarodowego oraz walczyć z przestępczością zorganizowaną; w związku z tym wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania zintegrowanego systemu zarządzania granicami zewnętrznymi UE, nie ograniczając poszanowania praw człowieka i praw podstawowych oraz prawa humanitarnego, w szczególności w stosunku do uchodźców oraz osób ubiegających się o azyl;

26.  Wskazuje, że UE musi:

Szybkie reagowanie w oparciu o Kartę ONZ

27.   popiera fakt, że ESB, wychodząc z założenia, że w świetle nowych zagrożeń UE musi być gotowa do działania przed wybuchem kryzysu i musi podejmować wczesne działania prewencyjne w odpowiedzi na konflikty i zagrożenia, podejmuje takie działania wyłącznie w zgodzie z Kartą ONZ, która określa podstawowe ramy stosunków międzynarodowych;

Zasady postępowania/Szkolenie

28.   z ogromnym zadowoleniem przyjmuje fakt, że zachowanie personelu biorącego udział we wszystkich operacjach EPBO regulowane jest licznymi wytycznymi i ogólnymi zasadami postępowania określonymi w dokumentach; z zadowoleniem przyjmuje pierwsze oznaki, że te wytyczne i zasady respektują standardy i przepisy w zakresie praw człowieka; podkreśla, że zgodność z takimi zasadami powinna być bezwzględnie obowiązkowa i że wysocy oficerowie powinni być odpowiedzialni za dyscyplinę i zachowanie ich personelu, nawet w warunkach skrajnego stresu podczas wojny; z zadowoleniem odnotowuje również wysiłki zmierzające do zapewnienia w przyszłości lepszego uwzględnienia zagadnień płci w różnych dziedzinach EPBO, realizowanych w jej ramach programach i inicjatywach;

29.   przyjmuje do wiadomości starania Rady zmierzające do dalszego rozwoju przygotowywanych szkoleniowych programów EPBO, zarówno strategicznych jak i operacyjnych dla personelu dyplomatycznego, wojskowego i cywilnego; oczekuje, że eksperci Parlamentu Europejskiego będą mogli wziąć udział w tych programach; popiera podejście polegające na ustaleniu minimalnych standardów szkolenia personelu misji EPBO prowadzonych na miejscu i wzywa Radę do współpracy z Komisją i państwami członkowskimi w celu ujednolicenia wszystkich działań szkoleniowych na wszystkich poziomach;

30.   jest zdania, że żołnierze narażani są na niepotrzebne ryzyko, jeżeli struktura kierownicza, wyposażenie lub uzbrojenie nie odpowiadają wymogom danej operacji; za szczególnie ważne uważa więc odpowiednie wyposażenie jednostek oddawanych pod dowództwo UE;

31.   uważa, że skuteczne wykorzystanie zdolności wojskowych nie będzie możliwe bez poważnego zwiększenia europejskiej zdolności projekcji siły, w tym transportu drogą powietrzną i morską; w tym kontekście wyraża uznanie dla wysiłków różnych państw mających na celu zwiększenie ich morskich i powietrznych zdolności transportowych oraz planów zwiększenia liczby lotniskowców;

32.   odnotowuje, że w przypadku misji wielonarodowych, użycie przez poszczególne jednostki różnego wyposażenia i uzbrojenia, które często nie jest kompatybilne, prowadzi do wzrostu kosztów i zmniejszenia skuteczności; dlatego też jest zdania, że UE powinna wspierać działania harmonizujące wyposażenie i uzbrojenie w celu optymalizacji zasobów i zapewnienia skuteczności operacji międzynarodowych;

Wywiad

33.   krytycznie ocenia szczególnie poważne zagadnienie, że tworzone obecnie grupy szybkiego reagowania nie mają równych możliwości zwiadu lotniczego i satelitarnego i ubolewa nad tym, że dane pochodzące z krajowych systemów rozpoznania satelitarnego Helios, SAR–Lupe i Cosmo-Skymed nie są dostępne dla wszystkich państw członkowskich na tych samych zasadach;

34.   w celu usunięcia tych niedociągnięć:

35.   zwraca uwagę, że NATO opracowuje obecnie system obserwacji obiektów naziemnych z powietrza (AGS) uzupełniający opracowywane lub istniejące systemy krajowe; nalega na udostępnienie tego systemu wszystkim państwom członkowskim UE, zwłaszcza w kontekście grup szybkiego reagowania;

36.   w zakresie telekomunikacji uważa za niezbędne opracowanie wspólnego systemu dowodzenia jednostkami międzynarodowymi; dlatego wyraża pogląd, że sprzęt używany przez wojsko, policję i służby ratownicze powinien odpowiadać tym samym normom technicznym, jak na przykład ma to miejsce w Finlandii;

Kontrola granic

37.   podkreśla wagę wzmacniania zdolności UE do ochrony swoich granic zewnętrznych; wyraża szczególny niepokój z powodu niekompatybilności i jakości wyposażenia do kontroli granic, a także zwraca uwagę na konieczność poprawy tej sytuacji za pomocą nowych technologii;

Transport

38.   ponieważ transport, w szczególności transport strategiczny, jest poważnym niedociągnięciem we wszystkich działaniach UE i w zakresie reakcji w sytuacjach kryzysowych, uważa że niezwykle istotne byłoby odrębne porozumienie zapewniające dostęp do konwencjonalnego cywilnego transportu multimodalnego, oparte na zintegrowanym podejściu cywilno-wojskowym i zapewniające ekonomię skali wszystkim stronom europejskim zaangażowanym w reagowanie na sytuacje kryzysowe, zarówno w zakresie EPBO jak i pomocy w przypadkach katastrof;

Niedociągnięcia w procedurze podejmowania decyzji w ramach EPBO

39.   jest zdania, że procedura podejmowania decyzji politycznych poprzedzających podjęcie decyzji o przeprowadzeniu misji EPBO ma wiele niedociągnięć, co uwidoczniło się w przypadku misji w Demokratycznej Republice Konga; dlatego też wzywa Radę do przeglądu poszczególnych etapów tej procedury i, tam gdzie jest to wskazane, do podjęcia kroków eliminujących niedociągnięcia; w związku z tym przypomina Radzie, a w szczególności jej Komitetowi ds. Polityki i Bezpieczeństwa, o obowiązku konsultacji z Parlamentem Europejskim;

40.   podkreśla żądanie nieograniczonego udziału w WPZiB oraz swoje prawo do corocznych konsultacji w sprawie jej przyszłych aspektów i opcji, jak stanowią obowiązujące traktaty; z naciskiem wzywa Radę do prowadzenia wobec Parlamentu o wiele bardziej otwartej i przejrzystej polityki informacyjnej w zakresie WPZiB i EPBO; w związku z tym poddaje krytyce obecną procedurę dostępu Parlamentu do 'poufnych dokumentów' Rady, które na ogół zawierają jedynie bardzo ogólne informacje;

41.   ponownie potwierdza swoje stanowisko, zgodnie z którym żadna misja wojskowa z udziałem UE nie powinna rozpoczynać się przed właściwym poinformowaniem Parlamentu Europejskiego i zasięgnięciem jego opinii;

42.   domaga się, by wydatki na wyposażenie wojskowe i uzbrojenie były zatwierdzane w budżetach, które podlegają kontroli parlamentarnej; jest więc zdania, że należy unikać zamaskowanych budżetów, które nie mogą być kontrolowane ani przez parlamenty krajowe, ani przez Parlament Europejski;

43.   zauważa, że budżet Unii Europejskiej zawiera różne pozycje dotyczące aspektów bezpieczeństwa, obejmujące środki budżetowe przeznaczone na szybkie reagowanie w przypadku sytuacji kryzysowych, zabezpieczenie granic zewnętrznych i kluczowych infrastruktur, badania nad bezpieczeństwem oraz realizację programów Galileo i Globalnego Monitorowania na rzecz Ochrony Środowiska i Bezpieczeństwa (GMES);

44.   w szczególności domaga się dalszego wzrostu środków budżetowych na szybkie reagowanie w przypadku sytuacji kryzysowych, bezpieczeństwo granic zewnętrznych, badania nad bezpieczeństwem i program Galileo; w dłuższym okresie obszar badań nad bezpieczeństwem powinien zostać dostosowany do poziomu finansowania określonego przez grupę wysokiego szczebla ds. badań nad bezpieczeństwem;

45.   domaga się również, by wojskowe operacje w sytuacjach kryzysowych były finansowane z budżetu UE i by państwa członkowskie przeznaczyły na ten cel dodatkowe środki;

46.   krytycznie ocenia fakt, że - ze względu na mechanizm ATHENA i inne mechanizmy ad hoc finansowane przez państwa członkowskie lub nawet przez Europejski Fundusz Rozwoju - Parlament Europejski nie jest w stanie sprawować jakiejkolwiek kontroli budżetowej nad operacjami wojskowymi EPBO; wskazuje na potrzebę przejrzystości w operacjach cywilno-wojskowych (takich jak misje policyjne), które znajdują się w szarej strefie pomiędzy ustaleniami ad hoc i finansowaniem z budżetu WPZiB;

47.   w związku z tym, w celu zapewnienia przejrzystości w wydatków na EPBO oraz wsparcia rozwoju wojskowego i cywilnego potencjału koniecznego do osiągnięcia celów ESB, wzywa do opracowania nowej metodologii budżetowej:

Europejski rynek wyposażenia obronnego i współpraca w zakresie badań

48.   podkreśla, że Europejska Strategia Bezpieczeństwa zakłada istnienie niezależnego europejskiego przemysłu obronnego i autonomicznych badań w zakresie technologii oraz potencjału rozwojowego, zdolnych do odpowiedniej obrony istotnych interesów UE i państw członkowskich związanych z bezpieczeństwem; z debaty publicznej wyciąga wniosek, że w celu zwiększenia konkurencyjności europejskiego przemysłu obronnego oraz rozwijania autonomicznej bazy przemysłowej zapewniającej niezbędne możliwości obrony konieczne jest przyjęcie reguł rynku wewnętrznego dla produktów o przeznaczeniu obronnym, dostosowanych do specyfiki tego sektora; podkreśla, że reguły takie muszą ułatwiać współpracę przemysłową i wymianę handlową we Wspólnocie; przypomina, że odstępstwo przewidziane w art. 296 traktatu WE pozostawia bez zmiany obowiązek instytucji Wspólnoty uchwalania aktów prawnych dotyczących rynku wewnętrznego wyposażenia i usług związanych z obroną, pod warunkiem, że takie akty prawne chronią istotne interesy państw członkowskich i UE związane z bezpieczeństwem; jest zdania, że należy osiągnąć wysoki poziom ochrony;

49.   w związku z tym oczekuje komunikatu interpretującego Komisji w sprawie stosowania art. 296, wniosku Komisji w sprawie szczegółowej dyrektywy o zamówieniach publicznych na sprzęt obronny oraz stworzenia prawnie wiążącego instrumentu służącego uproszczeniu kryteriów wewnątrzwspólnotowych dostaw produktów o przeznaczeniu obronnym, który wprowadziłby uproszczony wspólny system w miejsce obowiązujących krajowych pozwoleń na eksport; uważa, że system ten powinien chronić istotne interesy UE i państw członkowskich związane z bezpieczeństwem poprzez ustanowienie zasad europejskiej polityki eksportowej w oparciu o kodeks postępowania Unii Europejskiej w zakresie eksportu broni;

50.   przypomina, że w takich przepisach jak art. XXIII Porozumienia WTO w sprawie zamówień publicznych uznaje się możliwość ochrony istotnych interesów związanych z bezpieczeństwem i odnoszących się do zamówień na sprzęt obronny; podkreśla, że w celu zapewnienia ochrony interesów UE i państw członkowskich związanych z bezpieczeństwem, wspólne przepisy, które mają zostać przyjęte, powinny zagwarantować preferencyjne traktowanie europejskim produktom o przeznaczeniu obronnym w stosunku do produktów pochodzących z krajów trzecich; powinny one również w pełni uwzględniać zasadę wzajemności w stosunkach handlowych, a także wspierać stosowanie technologii chronionych prawem własności przemysłowej;

51.   z zadowoleniem przyjmuje kodeks postępowania Europejskiej Agencji Obrony w zakresie zamówień na sprzęt obronny i wzywa wszystkie państwa członkowskie do jego przyjęcia; nalega na poniechanie praktyki offsetu i zwrotu inwestycji (juste retour); uważa, że w kontekście EPBO konieczne są intensywniejsze działania Europejskiej Agencji Obrony;

52.   dostrzega znaczenie współpracy w zakresie badań dla konkurencyjności przemysłu europejskiego; w związku z tym domaga się, by działania Komisji i Europejskiej Agencji Obrony uzupełniały się w większym stopniu poprzez skuteczniejszy dialog w sprawach dotyczących europejskich badań w zakresie cywilnym, bezpieczeństwa i obrony; podkreśla, że celem i zadaniem UE powinno być zabezpieczenie technologii podwójnego zastosowania i zdolności wielofunkcyjnych oraz przezwyciężenie podziału na badania służące celom cywilnym i wojskowym; ze względu na różnorodność struktur przedsiębiorstw w tym sektorze w porównaniu z innymi dziedzinami badań, uważa za niezbędną zmianę definicji małych i średnich przedsiębiorstw w branży badań nad bezpieczeństwem europejskim;

53.   wzywa, aby kodeks postępowania Unii Europejskiej w zakresie eksportu broni z 1998 r. zyskał moc prawną oraz był poprawnie stosowany i wdrażany we wszystkich państwach członkowskich; jest zdania, że ocena, które kraje przeznaczenia spełniają kryteria zawarte w kodeksie, powinna być podejmowana wspólnie;

Broń masowego rażenia/Iran

54.   jest świadom, że nie ma gwarancji powodzenia prób powstrzymania Iranu przed produkcją wzbogaconego uranu nadającego się do celów wojskowych; uważa jednak, że wspólna oferta negocjacyjna złożona przez trójkę UE, USA, Rosję i Chiny daje największe szanse powodzenia; z zadowoleniem przyjmuje podejście międzynarodowe stojące za tą propozycją; wyraża ubolewanie, że rozmowy pomiędzy Wysokim Przedstawicielem UE i trójką unijną a Iranem nie przyniosły jak dotąd zadowalających rezultatów; zgadza się w związku z tym, aby niniejsza sprawa została podniesiona na szczeblu Rady Bezpieczeństwa ONZ; podkreśla, że negocjacje mogą być wznowione w każdej chwili, o ile po stronie irańskiej pojawią się sygnały, że mogą one zakończyć się powodzeniem; z zadowoleniem przyjąłby gotowość USA do włączenia się do rzeczonych negocjacji z Iranem;

Na drodze ku Unii Bezpieczeństwa i Obrony

55.   wskazuje, że UE jest w trakcie przekształcania się w Unię Bezpieczeństwa i Obrony, w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego jak również różnych aspektów bezpieczeństwa wewnętrznego, zwalczania wszelkich form terroryzmu oraz zarządzania w przypadku katastrof naturalnych, obejmującą następujące elementy:

56.   uważa, że proces ten należy wspierać przy pomocy następujących elementów:

57.   podkreśla znaczenie Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, który przyniesie znaczny postęp w kierunku Unii Obrony i Bezpieczeństwa, w szczególności poprzez:

o
o   o

58.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzom Generalnym ONZ, NATO, OBWE oraz Radzie Europy.

(1) Dz.U. C 33 E z 9.2.2006, str. 580. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0037.