Parlament Europejski,

–   uwzględniając sprawozdanie roczne z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2005,

–   uwzględniając art. 195 Traktatu WE,

–   uwzględniając art. 43 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej,

–   uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego 94/262/EWWiS, WE, Euratom z dnia 9 marca 1994 r. dotyczącą regulaminu i warunków ogólnych pełnienia funkcji Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich(1),

–   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 października 2005 r. "Uprawnienia w zakresie przyjmowania i przekazywania komunikatów do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich oraz upoważniania urzędników służby cywilnej do występowania przed Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich" (SEC(2005)1227),

–   uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, w szczególności rezolucję z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie specjalnego sprawozdania Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, w nawiązaniu do projektu zalecenia dla Rady Unii Europejskiej w związku ze skargą 2395/2003/GG dotyczącą jawności posiedzeń Rady działającej w ramach swoich uprawnień prawodawczych(2),

–   uwzględniając art. 195 ust. 2 zdanie drugie i trzecie Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Petycji (A6-0309/2006),

A.   mając na uwadze, że sprawozdanie roczne z działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich za rok 2005 zostało oficjalnie przekazane Przewodniczącemu Parlamentu Europejskiego w dniu 13 marca 2006 r. oraz że Nikiforos Diamandouros, Rzecznik Praw Obywatelskich, w dniu 3 maja 2006 r. przedstawił sprawozdanie ze swojej działalności Komisji Petycji,

B.   mając na uwadze, że Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej została proklamowana na szczycie Rady Europejskiej w Nicei 7 grudnia 2000 r. oraz że istnieje wola polityczna, aby nadać jej obowiązującą moc prawną,

C.   mając na uwadze, iż zgodnie z art. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej każdy ma prawo, "aby jego sprawy były załatwiane przez organy i instytucje Unii bezstronnie, rzetelnie i w rozsądnym terminie",

D.   mając na uwadze, że zgodnie z art. 195 Traktatu WE oraz art. 43 Karty Praw Podstawowych "każdy obywatel Unii i każda osoba fizyczna lub prawna mieszkająca lub mająca swą siedzibę statutową w państwie członkowskim ma prawo zwracać się do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii w przypadku nieprawidłowości w działaniach organów lub instytucji Wspólnoty, z wyjątkiem Trybunału Sprawiedliwości i Trybunału Pierwszej Instancji wykonujących funkcje sądowe",

E.   mając na uwadze, że istotną kwestią jest posiadanie przez instytucje i organy Wspólnoty środków budżetowych niezbędnych do wypełniania obowiązków polegających na zapewnieniu obywatelom szybkiej i merytorycznej odpowiedzi na złożone pytania, skargi i petycje,

F.   mając na uwadze, że Rzecznik Praw Obywatelskich opowiedział się za tym, aby wszystkie organy i instytucje Wspólnoty realizowały wspólne podejście w kwestii kodeksu dobrego postępowania administracyjnego oraz rezolucji Parlamentu z dnia 6 września 2001 r.(3) w tej sprawie,

G.   mając na uwadze, że w 2005 r. do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęła największa jak do tej pory liczba skarg(4), a także mając na uwadze, że w 2005 r. Rzecznik zapewnił skuteczną pomoc w przypadku 75% wszystkich skierowanych do niego spraw, włącznie ze skargami, które zostały uznane za niedopuszczalne, poprzez wszczęcie dochodzenia, przekazanie sprawy do właściwego organu lub udzielenie porady dotyczącej tego, gdzie można się zwrócić w celu szybkiego i skutecznego rozwiązania problemu;

H.   mając na uwadze, że jednak ciągle jeszcze prawie 70% wszystkich wpływających skarg leży poza zakresem kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich oraz że w 93,7% przypadków wynika to z faktu, iż sprawy przedstawiane w skargach nie podlegają kompetencjom Rzecznika z tej racji, iż nie są skierowane przeciw organowi wspólnotowemu lub instytucji wspólnotowej,

I.   mając na uwadze, że działalność Rzecznika Praw Obywatelskich może pokrywać się z działalnością Komisji Petycji, w szczególności w przypadku, gdy Rzecznik Praw Obywatelskich bada, czy podczas prowadzenia przez Komisję postępowania w sprawie naruszenia zobowiązań przez państwa członkowskie przestrzegane były ogólne zasady prawa WE i dobrego postępowania administracyjnego, a jednocześnie Komisja Petycji rozpatruje petycje, w których temu państwu członkowskiemu zarzucono naruszenie prawa wspólnotowego w tej samej sprawie,

J.   mając na uwadze, że w 2005 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadził 627 dochodzeń; a także mając na uwadze, że przeprowadzone dochodzenia wykazały, iż w 114 przypadkach nie stwierdzono nieprawidłowości w administrowaniu; mając również na uwadze, że w wyniku skargi do Rzecznika 89 spraw zostało rozwiązanych przez same instytucje lub organy, a w 22 sprawach zaproponowano polubowne rozwiązanie;

K.   mając na uwadze, że dochodzenia prowadzone przez Rzecznika Praw Obywatelskich często przynoszą pozytywne rezultaty dla skarżących i pomagają poprawić jakość administracji, dzięki przyjęciu i wdrożeniu odpowiednich środków przez dane organy i instytucje,

L.   mając na uwadze, że Rzecznik Praw Obywatelskich w 2005 r. przedstawił Parlamentowi trzy sprawozdania specjalne; mając na uwadze, że przedstawianie Parlamentowi sprawozdań specjalnych stanowi dla Rzecznika cenną możliwość ubiegania się o polityczne wsparcie Parlamentu i Komisji Petycji w celu rozstrzygania spraw w sposób satysfakcjonujący dla obywateli, których prawa zostały naruszone, jak również pozwala mu przyczynić się do podnoszenia standardów europejskiej administracji,

M.   mając na uwadze, że zarzuty podnoszone w znakomitej większości skarg dotyczą domniemanego braku przejrzystości; mając również na uwadze, że fakt ten jest powodem do niepokoju, biorąc pod uwagę demokratyczną odpowiedzialność Unii;

N.   mając na uwadze, że 68% dochodzeń prowadzonych przez Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczyło Komisji; mając na uwadze, że dnia 4 października 2005 r. Komisja przyjęła nowe wewnętrzne procedury dotyczące odpowiedzi na dochodzenia prowadzone przez Rzecznika Praw Obywatelskich,

O.   mając na uwadze, że w 2005 r. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich kontynuował budowanie konstruktywnej współpracy zawodowej z pozostałymi instytucjami i organami europejskimi poprzez spotkania i wspólne inicjatywy; mając na uwadze, że w 2005 r. Rzecznik w dalszym stopniu poszerzał i stymulował Europejską Sieć Rzeczników Praw Obywatelskich poprzez rozwój wymiany informacji i najlepszych praktyk; mając na uwadze, że Komisja Petycji jest częścią tej sieci;

P.   mając na uwadze, że w 2005 r. instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich obchodziła dziesiątą rocznicę istnienia; mając na uwadze, że celem działalności informacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich z okazji tej rocznicy było poszerzenie wiedzy obywatelek i obywateli na temat przysługujących im praw i sposobu korzystania z nich oraz wiedzy o zakresie kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich,

1.   uważa, że Rzecznik Praw Obywatelskich w dalszym ciągu z powodzeniem realizuje cele związane ze zwiększaniem skuteczności jego instytucji w zakresie wspierania dobrego postępowania administracyjnego oraz przestrzegania zasad państwa prawnego i praw człowieka;

2.   uznaje rolę Rzecznika Praw Obywatelskich w zwiększaniu otwartości i odpowiedzialności w procesach decyzyjnych i administracji w Unii Europejskiej za istotny wkład w Unię, w której decyzje podejmowane są "z możliwie najwyższym poszanowaniem zasady otwartości i jak najbliżej obywateli", zgodnie z art. 1 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej;

3.   z zadowoleniem przyjąłby zracjonalizowanie wewnątrzparlamentarnych procedur w celu zagwarantowania w przyszłości sprawniejszego rozpatrywania rocznego sprawozdania Rzecznika Praw Obywatelskich przez Komisję Petycji,

4.   wzywa do przyznania wszystkim organom i instytucjom środków budżetowych niezbędnych do zapewnienia obywatelom szybkiej i merytorycznej odpowiedzi na złożone pytania, skargi i petycje;

5.   ponawia wyrażony w poprzednich rezolucjach postulat przyjęcia przez wszystkie organy i instytucje europejskie wspólnego podejścia w kwestii kodeksu dobrego postępowania administracyjnego na podstawie wspomnianej powyżej rezolucji Parlamentu z dnia 6 września 2001 r.;

6.   zgadza się z Rzecznikiem, iż sposób, w jaki organy administracji reagują na uzasadnione skargi, jest kluczowym dowodem świadczącym o stopniu bliskości organów i instytucji wobec obywateli i że wiele można jeszcze uczynić na rzecz poprawy;

7.   pochwala fakt świadczenia pomocy skarżącym również w tych sprawach, w których nie stwierdzono uchybień w działaniach administracji, oraz równoczesne wykorzystywanie dochodzeń do działań na rzecz poprawy jakości administrowania;

8.   wyraża zadowolenie z publicznego charakteru działalności Rzecznika, którego celem jest informowanie społeczeństwa, i uważa, że wysokiej jakości informacje od obywatelek i obywateli mogą pomóc ograniczyć liczbę skarg, które nie wchodzą w zakres kompetencji Rzecznika Praw Obywatelskich; wzywa jednocześnie Rzecznika do bezzwłocznego przekazywania skarg leżących poza zakresem jego kompetencji za pomocą najodpowiedniejszej – biorąc pod uwagę zasadę pomocniczości – sieci na szczeblu krajowym lub lokalnym;

9.   z zadowoleniem przyjmuje na ogół konstruktywną współpracę Rzecznika z instytucjami i organami Wspólnoty oraz wspiera go w jego roli zewnętrznego mechanizmu kontroli, a także jako cenne źródło ciągłej poprawy europejskiego administrowania;

10.   przyjmuje do wiadomości fakt przedstawienia przez Rzecznika trzech sprawozdań specjalnych, z których dwa były już przedmiotem obrad Parlamentu, natomiast rozpatrzenie trzeciego sprawozdania może teraz zostać rozpoczęte wraz z zakończeniem postępowania sądowego;

11.   wyraża przekonanie, że konieczne jest możliwie najszybsze dostosowanie statusu Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 9 marca 1994 r., zgodnie z postulatem zawartym w ostatnim sprawozdaniu Komisji Petycji w sprawie sprawozdania rocznego Rzecznika za rok 2004; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że dnia 11 lipca 2006 r. Rzecznik przedstawił Przewodniczącemu Parlamentu wniosek dotyczący istoty takiego dostosowania;

12.   docenia dobrą współpracę z Komisją Petycji Parlamentu;

13.   nalega jednak na jasne zdefiniowanie i rozgraniczenie roli Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich i Komisji Petycji Parlamentu oraz upomina Rzecznika, aby w swych staraniach niesienia pomocy obywatelom nadal nie wykraczał poza zakres swoich kompetencji;

14.   uważa jednak, że jeżeli Rzecznik Praw Obywatelskich i Komisja Petycji, działając w ramach odpowiednich uprawnień i kompetencji, rozpatrują pokrywające się kwestie, takie jak sposób przeprowadzenia przez Komisję postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego i samo domniemane uchybienie, mogą dzięki ścisłej współpracy osiągnąć korzystną synergię;

15.   wzywa Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, aby skorzystał z przysługujących mu z urzędu uprawnień kontrolnych w celu zagwarantowania przejrzystości i należytego przebiegu wszystkich procedur rekrutacyjnych, niezależnie od tego, czy rekrutację przeprowadza Europejskie Biuro Doboru Kadr (EPSO), czy też bezpośrednio instytucja lub agencja europejska, w tym również dział kadr przy urzędzie samego rzecznika;

16.   z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie specjalne dotyczące jawności posiedzeń Rady, które odbywa jako prawodawca, i wzywa Radę, aby zastosowała się do wspomnianej powyżej rezolucji Parlamentu z dnia 4 kwietnia 2006 r. i aby w przyszłości wszystkie posiedzenia, podczas których Rada działa w ramach swoich uprawnień prawodawczych, były jawne i publicznie dostępne;

17.   wzywa przyszłe Prezydencje Rady, aby w ramach podejmowanych przez nie starań o większą przejrzystość prezentowały swoje strony internetowe najlepiej we wszystkich językach urzędowych UE (zgodnie z załącznikiem I do wniosków z posiedzenia Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 15 i 16 czerwca 2006 r.), aby umożliwić lub ułatwić możliwie jak największej liczbie obywateli dostęp do jej działań;

18.   proponuje w ramach starań o bliskość wobec obywatela ponadto utworzenie portalu wejściowego http://europa.eu jako jednolitej strony wejściowej dla wszystkich instytucji Wspólnoty, aby poprzez możliwie jasną i prostą strukturę ułatwić obywatelom orientację w strukturze instytucji, podziale kompetencji oraz procesie podejmowania decyzji wewnątrz Unii Europejskiej i uniknąć niepotrzebnego zamieszania związanego z istnieniem kilku stron internetowych;

19.   z zadowoleniem przyjmuje fakt wprowadzenia nowych procedur wewnętrznych w Komisji - jako instytucji, która głównie musi udzielać wyjaśnień w związku z dochodzeniami prowadzonymi przez Rzecznika - zgodnie z którą poszczególni Komisarze przejmują pieczę nad konkretnymi sprawami i wzywa Komisję do wprowadzenia podobnej procedury również w odniesieniu do rozpatrywania petycji;

20.   pochwala Europejską Sieć Rzeczników Praw Obywatelskich i współpracę Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z rzecznikami praw obywatelskich i podobnymi instancjami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w państwach członkowskich oraz zachęca do dalszego wzmacniania wymiany najlepszych praktyk;

21.   wzywa Rzecznika do regularnego informowania Komisji Petycji o jego działaniach w państwach członkowskich i o kontaktach z krajowymi rzecznikami praw obywatelskich;

22.   pochwala specjalną procedurę pisemną, w ramach której krajowi lub regionalni rzecznicy praw obywatelskich za pośrednictwem Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich otrzymują pisemne odpowiedzi na zapytania dotyczące prawa wspólnotowego i jego interpretacji jako cenny wkład w poprawę transpozycji i stosowania prawa wspólnotowego;

23.   zachęca Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich do dalszego przykładania dużej wagi do spotkań z obywatelami, a więc z potencjalnymi skarżącymi, ponieważ najwyraźniej podział kompetencji i przebieg procesów decyzyjnych między szczeblem wspólnotowym, krajowym i regionalnym jest dla wielu obywateli oraz przedsiębiorstw ciągle jeszcze nieprzejrzysty;

24.   dostrzega starania Rzecznika polegające na uświadamianiu obywatelom ich prawa do składania skarg na ręce Rzecznika; upomina go jednakże, biorąc pod uwagę dużą liczbę skarg leżących poza zakresem jego kompetencji, aby zwiększył starania na rzecz przejrzystego informowania obywateli o zakresie swoich kompetencji w coraz większym stopniu i w sposób bardziej regularny;

25.   z zadowoleniem przyjmuje większy udział mediów w upowszechnianiu prac Rzecznika Praw Obywatelskich;

26.   zatwierdza sprawozdanie za rok 2005 przedstawione przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, a w szczególności pozytywnie ocenia dokładny podział skarg według przyjętej procedury, charakteru domniemanych nieprawidłowości w administrowaniu, odnośnej instytucji, itd.;

27.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji oraz sprawozdania Komisji Petycji Radzie, Komisji, Europejskiemu Rzecznikowi Praw Obywatelskich, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rzecznikom praw obywatelskich lub odpowiadającym im organom w państwach członkowskich.

(1) Dz.U. L 113 z 4.5.1994, str. 15. Decyzja zmieniona decyzją 2002/262/WE, EWWiS, Euratom (Dz.U. L 92 z 9.4.2002, str. 13). (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2006)0121. (3) Dz.U. C 72 E z 21.3.2002, str. 331. (4) Łącznie 3920, co stanowi wzrost o 5% w porównaniu do roku ubiegłego. 335 skarg dotyczyło jednak tej samej kwestii i rozpatrywano je w ramach wspólnego dochodzenia.