Parlament Europejski,

-   ponownie potwierdzając zasady ustanowione w art. 2, art. 3 ust. 2, art. 13, art. 137 ust. 1 lit. i) oraz art. 141 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,

-   uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej ogłoszoną w 2000 r., a w szczególności jej art. 23,

-   uwzględniając Europejską konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r.,

-   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) z dnia 10 grudnia 1948 r.,

-   uwzględniając milenijne cele rozwoju ONZ, w szczególności trzeci cel rozwoju, dotyczący propagowania równości kobiet i mężczyzn oraz wzmacniania pozycji kobiet jako niezbędnego warunku m.in. do osiągnięcia równego dostępu do wszystkich poziomów wykształcenia i wszystkich sektorów zatrudnienia,

-   uwzględniając IV Światową konferencję ONZ w sprawie kobiet, która odbyła się we wrześniu 1995 r. w Pekinie, deklarację pekińską i platformę działania oraz kolejne dokumenty końcowe przyjęte na późniejszych specjalnych posiedzeniach ONZ Pekin+5 i ONZ Pekin+10, dotyczące nowych działań i inicjatyw zmierzających do realizacji deklaracji pekińskiej z dnia 9 czerwca 2000 r. oraz platformy działania z dnia 11 marca 2005 r.,

-   uwzględniając fakultatywny protokół do Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) przyjęty w 1999 r., stanowiący, że osoby lub grupy osób podlegające jurysdykcji państwa sygnatariusza, które uważają, że państwo sygnatariusz dopuściło się wobec nich naruszenia jakiegokolwiek prawa ustanowionego w konwencji, mogą poinformować o tym Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet,

-   uwzględniając światowe raporty kontrolne Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) "Edukacja dla wszystkich" za lata 2003/2004, 2005 i 2006,

-   uwzględniając zalecenia Rady Europy, a szczególnie jej rezolucję i plan działań, przyjęte na VI Europejskiej konferencji ministerialnej na temat równości kobiet i mężczyzn, która odbyła się w dniach 8-9 czerwca 2006 r. w Sztokholmie,

-   uwzględniając zalecenie 2006/143/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lutego 2006 r. w sprawie dalszej europejskiej współpracy w zakresie zapewniania jakości w szkolnictwie wyższym(1),

-   uwzględniając zalecenie Rady 98/561/WE z dnia 24 września 1998 r. w sprawie europejskiej współpracy w zakresie zapewniania jakości w szkolnictwie wyższym(2),

-   uwzględniając rezolucje z dnia 28 kwietnia 2005 r. w sprawie sytuacji Romów w Unii Europejskiej(3) oraz z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie sytuacji kobiet romskich w Unii Europejskiej(4),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 4 lipca 2006 r. zatytułowany "W kierunku strategii UE na rzecz praw dziecka" (COM(2006)0367),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 marca 2006 r. zatytułowany "Plan działań na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2006-2010" (COM(2006)0092),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 czerwca 2005 r. zatytułowany "Niedyskryminacja i równe szanse dla wszystkich – strategia ramowa" (COM(2005)0224),

-   uwzględniając komunikaty Komisji z dnia 19 lutego 2004 r. (COM(2004)0115) i z dnia 14 lutego 2005 r. (COM(2005)0044) w sprawie równości kobiet i mężczyzn,

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lutego 2003 r. zatytułowany "Rola uniwersytetów w Europie opartej na wiedzy" (COM(2003)0058),

-   uwzględniając komunikat Komisji z dnia 7 czerwca 2000 r. zatytułowany "W kierunku strategii ramowej Wspólnoty na rzecz równości płci (2001-2005)" (COM(2000)0335),

-   uwzględniając deklarację przyjętą przez ministrów ds. równości kobiet i mężczyzn Unii Europejskiej na Konferencji ministrów ds. równości kobiet i mężczyzn , która odbyła się 4 lutego 2005 r. w Luksemburgu,

-   uwzględniając deklarację w sprawie dekady na rzecz integracji Romów (2005-2015), podpisaną w Sofii w dniu 2 lutego 2005 r. przez premierów biorących udział państw Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej,

-   uwzględniając Deklarację Ateńską przyjętą w 1992 r. na Europejskim szczycie kobiet sprawujących władzę, stanowiącą, że "kobiety reprezentują połowę potencjalnych zdolności i talentów ludzkości",

-   uwzględniając sprawozdania i wystąpienia Komisji Kultury i Edukacji oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia,

-   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

-   uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0416/2006),

A.   mając na uwadze, że dane statystyczne z państw członkowskich wykazują niższy odsetek kobiet uzyskujących tytuły akademickie na studiach podyplomowych, a także mając na uwadze dane o niższej liczbie kobiet korzystających z kształcenia przez całe życie z powodu różnego rodzaju ograniczeń związanych z płcią,

B.   mając na uwadze, że wykonywanie obowiązków domowych i rodzinnych nadal spoczywa głównie na kobietach, w związku z czym dysponują one ograniczoną ilością czasu na dalsze kształcenie i na kształcenie przez całe życie,

C.   mając na uwadze, że dostęp do edukacji, a w szczególności do wyższego wykształcenia, jest szczególnie utrudniony dla młodych ludzi pochodzących z rodzin o niskich dochodach, co prowadzi do umocnienia tradycyjnego stawiania na pierwszym miejscu wykształcenia chłopców,

D.   mając na uwadze, że znaczny postęp dokonany w zakresie równości płci w edukacji dotyczy głównie pozytywnych zmian ilościowych, czyli wzrostu liczby kobiet uzyskujących dostęp do wszystkich szczebli edukacji, jednakże bez odpowiednich zmian jakościowych w odniesieniu do wyboru studiów i specjalności, głównie z powodu społecznego postrzegania i tradycyjnych ról obu płci,

E.   mając na uwadze, że wykształcenie jest istotną wartością europejską, prawem podstawowym i kluczowym narzędziem integracji społecznej; mając na uwadze, że nadal utrzymują się w społeczeństwie wyzwania i pewne uprzedzenia wobec wykształconych kobiet i że wykształcone kobiety często nie znajdują możliwości samorealizacji w życiu zawodowym i publicznym,

F.   mając na uwadze, że w niektórych kręgach kulturowych wciąż panują tradycyjne i religijne przesądy ograniczające dostęp dziewcząt i młodych kobiet do wykształcenia,

G.   mając na uwadze, że media niejednokrotnie utrwalają stereotypy dotyczące płci, umacniając tym samym tradycyjny wizerunek kobiet, zamiast wzorce godne podziwu i naśladowania, takie jak Maria Skłodowska-Curie,

H.   mając na uwadze, że w przypadku dziewcząt i młodych kobiet pochodzących z mniejszości narodowych, zwłaszcza mniejszości romskiej, lub dziewcząt i młodych kobiet z grup imigranckich dostęp do wykształcenia jest szczególnie ograniczony i/lub często cechuje się dyskryminacją i segregacją w szkołach, włączając w to specjalne programy nauczania, niewielkie środki, nisko umotywowany i niewykwalifikowany personel, ubogą infrastrukturę oraz nieodpowiednie programy nauczania i metody sprawdzania wiedzy,

I.   mając na uwadze, że w wielu państwach członkowskich budżet szkolnictwa nie dysponuje wystarczającymi środkami, a zarazem większość nauczycieli to kobiety,

1.   podkreśla, że edukacja i kształcenie dziewcząt i kobiet jest prawem człowieka i podstawowym elementem warunkującym pełne korzystanie z wszelkich innych praw społecznych, ekonomicznych, kulturalnych i politycznych;

2.   przyjmuje z zadowoleniem fakt, że w państwach członkowskich średnio osiem na dziesięć studiujących dziewcząt i młodych kobiet kończy wyższe studia i że dane statystyczne wskazują na istnienie porównywalnych szans obu płci na zdobycie wyższego wykształcenia, a nawet na większy stopień motywacji u kobiet, o ile nie nakłada się na nie ograniczeń związanych z płcią;

3.   podkreśla, że środowiska naukowo-badawcze liczą więcej dyplomowanych kobiet niż mężczyzn (59%), jednak ich liczba zmniejsza się na kolejnych szczeblach kariery: kobiety stanowią 43% doktorów i jedynie 15% profesorów uniwersyteckich;

4.   przyjmuje z zadowoleniem fakt, że w projekcie milenijnym ONZ uczyniono kilka praktycznych kroków w kierunku zmniejszenia nierówności płci w dostępie do wykształcenia i że w państwach członkowskich prowadzi się otwartą debatę o równym dostępie obu płci do wykształcenia;

5.   przyjmuje z zadowoleniem reformę systemu szkolnictwa wyższego, inspirowaną strategią lizbońską i dotyczącą w szczególności kształcenia przez całe życie, które również daje młodym kobietom możliwości dalszej edukacji;

6.   przyjmuje z zadowoleniem sprawozdanie Komisji z 2000 r. dotyczące jakości nauki w szkołach, które analizuje szesnaście czynników, m.in. dostęp do wykształcenia w zależności od płci;

7.   przyjmuje z zadowoleniem utworzenie Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn, do działań którego należeć będzie również monitorowanie sytuacji w poszczególnych państwach członkowskich oraz na całym świecie pod kątem dostępu obu płci do wykształcenia;

8.   zaleca przeprowadzenie oceny polityki w dziedzinie równego dostępu do wykształcenia w oparciu o dane statystyczne w rozbiciu na płcie, w celu lepszego ukazania i rozwiązania problemu utrzymujących się nierówności dotyczących dostępności i zdobywania określonych wyższych kwalifikacji, w tym w zakresie studiów podyplomowych i badań naukowych, a także w przypadku kształcenia przez całe życie;

9.   apeluje do państw członkowskich, aby ułatwiały dostęp do wykształcenia kobietom i mężczyznom opiekującym się dziećmi oraz rodzicom, którzy z powodu rodzicielstwa przerwali zdobywanie dalszych kwalifikacji;

10.   zaleca dialog z partnerami społecznymi w celu zachęcania ich do tworzenia warunków sprzyjających poprawie dostępu do edukacji i kształcenia przez całe życie dla kobiet, które przerwały kształcenie, oraz kobiet o niskich kwalifikacjach;

11.   odwołuje się do faktu, że rozbieżność w płacach kobiet i mężczyzn nadal jest niedopuszczalnie duża i nie wykazuje wyraźnej tendencji spadkowej; podkreśla, że kobiety zarabiają przeciętnie 15% mniej niż mężczyźni, co jest wynikiem zarówno nieprzestrzegania przepisów dotyczących równej płacy, jak i licznych strukturalnych nierówności, takich jak segregacja na rynku pracy, różnice w organizacji pracy, dostęp do edukacji i szkoleń, nieobiektywna ocena i systemy płac oraz stereotypy;

12.   wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby wykorzystały wszelkie dostępne środki w celu wyeliminowania powszechnych stereotypów dyskryminujących kobiety w miejscu pracy, obserwowanych zwłaszcza w dziedzinie nauki i technologii, gdzie kobiety są bardzo nielicznie reprezentowane, aby umieszczały problematykę płci w centrum uwagi oraz aby systematycznie śledziły i analizowały dane;

13.   zwraca się do państw członkowskich o ułatwianie dostępu kobiet do odpowiedzialnych i decyzyjnych stanowisk w przedsiębiorstwach publicznych i prywatnych, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska akademickiego;

14.   zachęca Komisję do promowania w stosunkach z krajami trzecimi zasad równości i równego dostępu dziewcząt do edukacji, w szczególności w ramach polityki sąsiedztwa i pomocy na rzecz rozwoju;

15.   nalega, aby państwa członkowskie wzmocniły pozycję wykładowczyń na wyższych szczeblach systemu kształcenia i w ośrodkach podejmujących decyzje dotyczące edukacji, gdzie mężczyźni wciąż stanowią większość;

16.   podkreśla potrzebę reformy programów nauczania na wszystkich poziomach edukacji oraz treści podręczników szkolnych; zaleca, aby kształcenie nauczycieli i wychowawców miało na celu spełnianie warunków zrównoważonej polityki płci i aby tematy należące do polityki płci były uwzględniane w kształceniu nauczycieli na wydziałach pedagogicznych i innych;

17.   zaleca Komisji i państwom członkowskim prowadzenie wobec mniejszości narodowych, etnicznych i kulturowych, i nie zapominając o mniejszości romskiej, takiej polityki, która umożliwia dostęp do wykształcenia wysokiej jakości i równe warunki jego zdobywania dla chłopców i dziewcząt, włączając w to programy przedszkolne i programy klas zerowych, ze szczególnym uwzględnieniem podejścia wielokulturowego ułatwiającego objęcie systemem edukacji młodych kobiet i dziewcząt z mniejszości i grup imigranckich, z myślą o zwalczaniu podwójnej dyskryminacji;

18.   wzywa Radę, Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu ochrony praw kobiet i dziewcząt imigrantek oraz w celu zwalczania dyskryminacji, z jaką spotykają się one w społecznościach, z których pochodzą, poprzez odrzucenie wszelkich form relatywizmu kulturalnego i religijnego, który mógłby naruszać podstawowe prawa kobiet;

19.   zaleca państwom członkowskim wspieranie działań oświatowych dotyczących równego dostępu do wykształcenia na wszystkich poziomach, w szczególności w najbardziej potrzebujących pomocy grupach społecznych, w celu wyeliminowania wszelkiego rodzaju przesądów ograniczających dostęp dziewcząt i młodych kobiet do wykształcenia;

20.   zaleca państwom członkowskim dostosowanie programów nauczania do potrzeb pracujących młodych ludzi oraz osób – zwłaszcza dziewcząt i kobiet – opiekujących się małymi dziećmi lub przebywających na urlopie macierzyńskim; jest przekonany, że obecne możliwości techniczne bez wątpienia pozwalają na znalezienie odpowiednich rozwiązań;

21.   wzywa do większych wysiłków w celu rozpoznawania uzdolnionych intelektualnie młodych osób, zwłaszcza dziewcząt lub młodych kobiet, oraz tych, które cierpią na schorzenia utrudniające przyswajanie wiedzy, takie jak dysleksja, dystrakcja, dyskalkulia oraz ADHD, i zapewnienia im lepszego wsparcia;

22.   wzywa państwa członkowskie do poddania ponownej ocenie metod, na podstawie których kieruje się dzieci, zwłaszcza romskie, do szkół specjalnych;

23.   przyjmuje z zadowoleniem zastosowanie i wykorzystanie programów kształcenia finansowanych ze środków UE, a także z innych źródeł, w tym z sektora nienastawionego na zysk, które wspomagają wykształcenie dziewcząt i młodych kobiet z rodzin o niekorzystnej sytuacji społecznej; przyjmuje z zadowoleniem zwłaszcza wykorzystanie powstających programów i funduszy pomocowych, ale również poszukiwanie nowych form finansowania; podkreśla przy tym konieczność zwiększenia we wszystkich państwach członkowskich inwestycji w wykształcenie młodego pokolenia w perspektywie przyszłościowej;

24.   proponuje, aby państwa członkowskie wykorzystywały w swoich budżetach instrument tworzenia budżetu z uwzględnieniem płci, kompensując w ten sposób niesprawiedliwości związane z płcią, co przyniesie korzyść przede wszystkim w dziedzinie edukacji;

25.   zaleca państwom członkowskim opracowanie i monitorowanie krajowej polityki edukacyjnej umożliwiającej wszystkim dziewczętom w takim samym stopniu jak chłopcom rozpoczęcie, odbycie i dokończenie obowiązkowych cyklów edukacyjnych, poprzez zapewnienie ich uczęszczania do szkoły do czasu osiągnięcia minimalnego ustawowego wieku wejścia na rynek pracy;

26.   zwraca uwagę na konieczność dokładnej analizy danych statystycznych dotyczących kwestii płci, a także innych aspektów wielokrotnej dyskryminacji, takich jak pochodzenie etniczne, zwłaszcza że dane statystyczne dotyczące zwłaszcza dzieci i młodzieży nie zawsze wprowadzają rozróżnienie płci; uważa, że powinno to należeć m.in. do zadań mającego powstać Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn;

27.   wzywa państwa członkowskie do wspierania pozytywnego prezentowania kategorii płciowych w mediach poprzez kształtowanie godnego wizerunku kobiet i mężczyzn, wolnego od przesądów i zniekształconych wyobrażeń powodujących lekceważenie lub niedocenianie jednej lub obu płci;

28.   zwraca uwagę na konieczność dostosowania nowych technologii w dziedzinie kształcenia do potrzeb edukacyjnych kobiet, na przykład poprzez możliwość studiowania na odległość za pomocą technologii komputerowych;

29.   zwraca się do państw członkowskich i do Komisji o przyjęcie w ramach strategii lizbońskiej środków mających na celu usunięcie "przepaści cyfrowej" związanej z płcią, w celu rozszerzania społeczeństwa informacyjnego przy pomocy środków sprzyjających równości kobiet i mężczyzn, działań poprawiających warunki dostępu kobiet, poprzez zachęcanie do zdobywania "e-umiejętności", realizację programów obejmujących specjalne działania nastawione na integrację kobiet z grup najbardziej potrzebujących pomocy i kompensujące nierównowagę między środowiskami miejskimi i wiejskimi;

30.   zaleca państwom członkowskim tworzenie bardziej elastycznego szkolnictwa dla dorosłych oraz programów kształcenia przez całe życie, tak aby kobiety pracujące i matki mogły kontynuować naukę w ramach programów odpowiadających ich organizacji czasu, co umożliwi kobietom większy dostęp do edukacji oraz udział w alternatywnych programach edukacyjnych, tak aby mogły stać się bardziej niezależne i zdolne do znacznego udziału w życiu społecznym, a tym samym dalszego propagowania równości płci;

31.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

(1) Dz.U. L 64 z 4.3.2006, str. 60. (2) Dz.U. L 270 z 7.10.1998, str. 56. (3) Dz.U. C 45 E z 23.2.2006, str. 129. (4) Dz.U. C 298 E z 8.12.2006, str. 283.