Actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een andere lidstaat *
Wetgevingsresolutie van het Europees Parlement van 26 september 2007 over het voorstel voor een richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 93/109/EG van de Raad van 6 december 1993 tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij geen onderdaan zijn (COM(2006)0791 – C6-0066/2007 – 2006/0277(CNS))
(Raadplegingsprocedure)
Het Europees Parlement,
– gezien het voorstel van de Commissie aan de Raad (COM(2006)0791),
– gelet op de Akte van 20 september 1976 betreffende de verkiezing van de leden in de Vergadering door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen(2),
– gelet op Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau(3),
– gelet op artikel 39 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie(4),
– gelet op artikel 19, lid 2 van het EG-Verdrag, op grond waarvan het Parlement door de Raad is geraadpleegd (C6-0066/2007),
– gelet op artikel 51 van zijn Reglement,
– gezien het verslag van de Commissie constitutionele zaken en het advies van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (A6-0267/2007),
1. hecht zijn goedkeuring aan het Commissievoorstel, als geamendeerd door het Parlement;
2. verzoekt de Commissie haar voorstel krachtens artikel 250, lid 2 van het EG-Verdrag dienovereenkomstig te wijzigen;
3. verzoekt de Raad, wanneer deze voornemens is af te wijken van de door het Parlement goedgekeurde tekst, het Parlement hiervan op de hoogte te stellen;
4. wenst opnieuw te worden geraadpleegd ingeval de Raad voornemens is ingrijpende wijzigingen aan te brengen in het voorstel van de Commissie;
5. verzoekt zijn Voorzitter het standpunt van het Parlement te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.
Door de Commissie voorgestelde tekst
Amendementen van het Parlement
Amendement 1 OVERWEGING 1
(1) In het licht van het verslag van de Commissie over de toepassing van Richtlijn 93/109/EG van de Raad tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij geen onderdaan zijn op de verkiezingen van 2004, dienen bepaalde bepalingen daarvan te worden gewijzigd.
(1) In het licht van het verslag van de Commissie over de toepassing van Richtlijn 93/109/EG van de Raad tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij geen onderdaan zijn op de verkiezingen van 2004, dienen bepaalde bepalingen daarvan te worden gewijzigd. Het burgerschap van de Unie garandeert dezelfde rechten aan alle burgers van de Europese Unie, ongeacht of hun geboorteplaats of woonplaats zich in de Unie of in een derde land bevindt. Uit dien hoofde zien de communautaire instellingen erop toe dat de uitoefening van de rechten van de burgers van de Unie die in een andere lidstaat dan hun eigen lidstaat verblijven, bij de verkiezingen voor het Europees Parlement worden gewaarborgd.
Amendement 2 OVERWEGING 1 BIS (nieuw)
(1 bis)De toenemende mobiliteit van personen over de interne grenzen van de Unie heen versterkt de noodzaak om te voorzien in volledig meeneembare democratische rechten bij zowel de Europese als gemeenteraadsverkiezingen en om erop toe te zien dat burgers hun democratische rechten niet kwijtraken omdat ze in een andere lidstaat wonen.
Amendement 3 OVERWEGING 2 BIS (nieuw)
(2 bis)Dit verbod gaat verder dan hetgeen noodzakelijk is om te voorkomen dat burgers van de Unie op grond van nationaliteit gediscrimineerd worden bij de uitoefening van het passief kiesrecht. De lidstaten moeten zelf kunnen beslissen of burgers zich bij dezelfde verkiezing in meer dan een lidstaat verkiesbaar kunnen stellen, en het moet aan de politieke partijen worden overgelaten of ze meervoudige verkiesbaarstelling willen propageren.
Amendement 4 OVERWEGING 2 TER (nieuw)
(2 ter)De Akte van 20 september 1976 betreffende de verkiezing van de leden in het Europees Parlement door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen1bepaalt dat bij ontstentenis van bepalingen in het primaire recht de kiesprocedure volgens de nationale wetgeving verloopt. Het primaire recht verbiedt bovendien uitdrukkelijk dat iemand meerdere keren zijn stem uitbrengt, maar laat zich niet uit over meervoudige verkiesbaarstelling. _____________ 1 PB L 278 van 8.10.1976, blz. 5. Akte laatstelijk gewijzigd bij Besluit 2002/772/EG, Euratom van de Raad (PB L 283 van 21.10.2002, blz. 1.).
Amendement 5 OVERWEGING 3 BIS (nieuw)
(3 bis)De verplichte erkenning door de lidstaat van verblijf van een eventueel verlies van het passief kiesrecht is een bijkomende voorwaarde voor de uitoefening van dat recht, die in artikel 19, lid 2 van het EG-Verdrag niet wordt genoemd en er ook niet uit kan worden afgeleid. De lidstaat van verblijf moet het recht hebben vast te stellen of een persoon het passief kiesrecht volgens het recht van de lidstaat van verblijf onder dezelfde voorwaarden en op dezelfde manier zou hebben verloren, en zelfstandig te besluiten of hij een verlies van het passief kiesrecht in de lidstaat van herkomst erkent.
Amendement 6 OVERWEGING 3 TER (nieuw)
(3 ter)De Raad mag niet verder gaan de bedoeling die in het primaire recht tot uiting komt, en de "nadere regelingen" die Richtlijn 93/109/EG uit hoofde van artikel 19, lid 2 van het EG-Verdrag behelst, moeten beperkt blijven tot hetgeen strikt noodzakelijk is om de twee bedoelde rechten, te weten het actief en het passief kiesrecht in een andere lidstaat dan de eigen lidstaat, gestalte te geven en zouden geen voorwaarden voor de uitoefening van het kiesrecht mogen invoeren die anders zijn dan of een aanvulling vormen op de wettelijke voorwaarden in de lidstaat van verblijf.
Amendement 7 OVERWEGING 5
(5) Bijgevolg dient de verplichting voor de kandidaten om deze verklaring over te leggen, te worden afgeschaft en te worden vervangen door een vermelding dienaangaande in de formele verklaring die de kandidaten moeten overleggen.
(5) Bijgevolg dient de verplichting voor de kandidaten om deze verklaring over te leggen, te worden afgeschaft en te worden vervangen door een facultatieve vermelding dienaangaande in de formele verklaring die de kandidaten moeten overleggen.
Amendement 8 OVERWEGING 6
(6)Van de gastlidstaten dient te worden verlangd dat zij de lidstaat van herkomst van deze verklaring in kennis stellen, zodat kan worden gecontroleerd dat de communautaire kandidaat in de lidstaat van herkomst dit recht niet daadwerkelijk heeft verloren.
Schrappen
Amendement 9 OVERWEGING 9
(9) Bijgevolg moet het systeem voor de uitwisseling van informatie worden afgeschaft, met behoud van de verplichting een verklaring over te leggen waarin de kiezer of de kandidaat er zich toe verbindt zijn actief of passief kiesrecht alleen maar in de lidstaat van verblijf uit te oefenen.
(9) Bijgevolg moet het systeem voor de uitwisseling van informatie worden afgeschaft, met behoud van de verplichting een verklaring over te leggen waarin de kiezer er zich toe verbindt zijn actief kiesrecht alleen maar in de lidstaat van verblijf uit te oefenen.
Amendement 10 OVERWEGING 10
(10) Om burgers ervan te weerhouden hun actief en passief kiesrecht tweemaal uit te oefenen of hun passief kiesrecht uit te oefenen wanneer zij dat verloren hebben, dienen de lidstaten van verblijf de nodige maatregelen te nemen om passende sancties te stellen op schendingen van de in deze richtlijn vervatte verplichtingen.
(10) De lidstaten van verblijf dienen de nodige maatregelen te nemen om passende sancties te stellen op onjuistheden in formele verklaringen die burgers van de Unie uit hoofde van deze richtlijn overleggen.
Amendement 11 OVERWEGING 10 BIS (nieuw)
(10 bis)Uit hoofde van artikel 12 van Richtlijn 93/109/EG zijn de lidstaten verplicht de burgers van de Unie volledig en tijdig voor elke verkiezing van het Europees Parlement te informeren dat zij het actief en passief kiesrecht in die staat bezitten; de lidstaten moeten steun krijgen van het Europees Parlement en de Commissie en de nationale en Europese politieke partijen om daartoe de beste werkwijze te kiezen, teneinde een hogere opkomst te bereiken.
Amendement 12 OVERWEGING 11
(11) In het door de Commissie voor te bereiden verslag over de toepassing van de gewijzigde richtlijn bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van 2009, dient zij op basis van de door de lidstaten verstrekte gegevens haar analyse met name te baseren op de resultaten van de controles die de lidstaten na de verkiezingen zullen verrichten om na te gaan of er zich gevallen hebben voorgedaan waarin burgers hun actief en passief kiesrecht tweemaal hebben uitgeoefend en zo ja, om hoeveel gevallen het gaat.
(11) In het door de Commissie voor te bereiden verslag over de toepassing van de gewijzigde richtlijn bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van 2009, dient zij op basis van de door de lidstaten verstrekte gegevens haar analyse met name te baseren op de resultaten van de controles die de lidstaten na de verkiezingen zullen verrichten om na te gaan of er zich gevallen hebben voorgedaan waarin burgers hun actief kiesrecht meermaals hebben uitgeoefend en zo ja, om hoeveel gevallen het gaat.
Amendement 13 OVERWEGING 12
(12) Een systematische controle van alle stemmen en alle kandidaatstellingen zou onevenredig zijn ten opzichte van de vastgestelde problemen en zou niet haalbaar zijn omdat er geen eenvormige elektronische methoden bestaan waarmee de lidstaten gegevens registreren en bewaren over de daadwerkelijke deelname van de kiezers aan de verkiezingen en over de ingediende kandidaatstellingen. De lidstaten dienen derhalve deze controles uitsluitend te richten op de situaties waarin de kans groter is dat burgers hun actief en passief kiesrecht tweemaal uitoefenen,
(12) Een systematische controle van alle stemmen zou onevenredig zijn ten opzichte van de vastgestelde problemen en zou niet haalbaar zijn omdat er geen eenvormige elektronische methoden bestaan waarmee de lidstaten gegevens registreren en bewaren over de daadwerkelijke deelname van de kiezers aan de verkiezingen. De lidstaten dienen derhalve deze controles uitsluitend te richten op de situaties waarin de kans groter is dat burgers hun actief kiesrecht meermaals uitoefenen,
Amendement 14 ARTIKEL 1, PUNT 1 BIS (nieuw) Artikel 3 (Richtlijn 93/109/EG)
(1 bis)Artikel 3 wordt vervangen door:
"Artikel 3
Eenieder die op de referentiedag
a) burger is van de Unie in de zin van artikel 17, lid 1 van het Verdrag, en
b) zonder de nationaliteit van de lidstaat van verblijf te bezitten voor het overige aan alle voorwaarden voldoet waaraan de wetgeving van deze lidstaat het actief en passief kiesrecht van zijn onderdanen onderwerpt,
heeft in de lidstaat van verblijf het actief en passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement, tenzij hij door de lidstaat van verblijf van de uitoefening van die rechten uit hoofde van artikel 6 of artikel 7 uitgesloten is.
Indien de onderdanen van de lidstaat van verblijf, om het passief kiesrecht te kunnen uitoefenen, hun nationaliteit sedert een bepaalde minimumperiode moeten bezitten, worden burgers van de Unie geacht aan die voorwaarde te voldoen wanneer zij de nationaliteit van een lidstaat sedert diezelfde periode bezitten."
Amendement 15 ARTIKEL 1, PUNT 1 TER (nieuw) Artikel 4, lid 2 (Richtlijn 93/109/EG)
(1 ter)Artikel 4, lid 2 wordt vervangen door:
"2. Communautaire kiesgerechtigden mogen bij eenzelfde verkiezing in meer dan een lidstaat kandidaat zijn mits de wetgeving van de lidstaat van verblijf deze mogelijkheid voor zijn eigen onderdanen niet uitsluit en de communautaire kiesgerechtigde aan de door de wetgeving van de andere lidstaat gestelde voorwaarden voor het passief kiesrecht voldoet."
Amendement 16 ARTIKEL 1, PUNT 2, LETTER -A) (nieuw) Artikel 6, lid 1 (Richtlijn 93/109/EG)
-a) lid 1 wordt vervangen door:
"1. De lidstaat van verblijf kan bepalen dat burgers van de Unie die ingevolge een individuele strafrechtelijke of civielrechtelijke beslissing overeenkomstig het recht van de lidstaat van herkomst het passief kiesrecht hebben verloren, bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van de uitoefening van dat recht in de lidstaat van verblijf uitgesloten worden indien zij dat recht voor hetzelfde vergrijp volgens de wetgeving van die lidstaat op dezelfde manier zouden hebben verloren."
Amendement 17 ARTIKEL 1, PUNT 2, LETTER A) Artikel 6, lid 2 (Richtlijn 93/109/EG)
2. De lidstaat van verblijf vergewist zich ervan dat de burger van de Unie die blijk heeft gegeven van zijn wil zijn passief kiesrecht aldaar uit te oefenen, dat recht in zijn lidstaat van herkomst niet ingevolge een individuele strafrechtelijke of civielrechtelijke beslissing heeft verloren.
2. De lidstaat van verblijf kan zich ervan vergewissen dat de burger van de Unie die blijk heeft gegeven van zijn wil zijn passief kiesrecht aldaar uit te oefenen, dat recht in zijn lidstaat van herkomst niet ingevolge een individuele strafrechtelijke of civielrechtelijke beslissing heeft verloren.
Amendement 18 ARTIKEL 1, PUNT 2, LETTER B) Artikel 6, lid 3 (Richtlijn 93/109/EG)
3. Voor de toepassing van lid 2 van dit artikel stelt de lidstaat van verblijf de lidstaat van herkomst in kennis van de in artikel 10, lid 1, bedoelde verklaring. De relevante en normaal beschikbare gegevens uit de lidstaat van herkomst worden daartoe op passende wijze en binnen een passende termijn toegezonden. Die gegevens mogen alleen de informatie bevatten die absoluut noodzakelijk is voor de toepassing van dit artikel en mogen alleen voor dat doel worden gebruikt. Indien de verstrekte gegevens de inhoud van de verklaring ontkrachten, neemt de lidstaat van verblijf de nodige maatregelen om te voorkomen dat de betrokkene zich kandidaat stelt.
3. Voor de toepassing van lid 2 van dit artikel kan de lidstaat van verblijf de lidstaat van herkomst in kennis stellen van de in artikel 10, lid 1, bedoelde verklaring. De relevante en normaal beschikbare gegevens uit de lidstaat van herkomst worden daartoe op passende wijze en binnen een passende termijn toegezonden. Die gegevens mogen alleen de informatie bevatten die absoluut noodzakelijk is voor de toepassing van dit artikel en mogen alleen voor dat doel worden gebruikt.
Amendement 19 ARTIKEL 1, PUNT 2 BIS (nieuw) Artikel 7 (Richtlijn 93/109/EG)
(2 bis)Artikel 7 wordt vervangen door:
"Artikel 7
1.De lidstaat van verblijf kan bepalen dat burgers van de Unie die ingevolge een individuele strafrechtelijke of civielrechtelijke beslissing overeenkomstig het recht van de lidstaat van herkomst het actief kiesrecht hebben verloren, bij de verkiezingen voor het Europees Parlement van de uitoefening van dat recht in de lidstaat van verblijf uitgesloten worden indien zij dat recht voor hetzelfde vergrijp volgens de wetgeving van die lidstaat op dezelfde manier zouden hebben verloren.
2.Voor de toepassing van lid 1 van dit artikel kan de lidstaat van verblijf de in artikel 9, lid 2 bedoelde verklaring aan de lidstaat van herkomst toezenden. De relevante en normaal beschikbare gegevens uit de lidstaat van herkomst worden daartoe op passende wijze en binnen een passende termijn toegezonden; die gegevens mogen alleen de informatie bevatten die absoluut noodzakelijk is voor de toepassing van dit artikel en mogen alleen voor dat doel worden gebruikt.
3.De lidstaat van herkomst kan bovendien op passende wijze en binnen een passende termijn aan de lidstaat van verblijf alle informatie verstrekken die nodig is voor de toepassing van dit artikel."
Amendement 20 ARTIKEL 1, PUNT 3, LETTER -A) (nieuw) Artikel 10, lid 1, letter b) (Richtlijn 93/109/EG)
-a) lid 1, onder b) wordt vervangen door:
"b) in voorkomend geval te kennen geeft dat hij of zij tegelijkertijd in een andere lidstaat kandidaat bij de verkiezingen voor het Europees Parlement is,"
Amendement 21 ARTIKEL 1, PUNT 3, LETTER A) (nieuw) Artikel 10, lid 1, letter d) (Richtlijn 93/109/EG)
(d) verklaart dat hij in de lidstaat van herkomst het passief kiesrecht niet verloren heeft.
Schrappen
Amendement 22 ARTIKEL 1, PUNT 3, LETTER C) (nieuw) Artikel 10, lid 3 (Richtlijn 93/109/EG)
(c) lid 3 wordt lid 2.
(c) lid 3 wordt lid 2 en wordt als volgt gewijzigd:
"De lidstaat van verblijf kan bovendien eisen dat onderdanen van de Gemeenschap die het passief kiesrecht kunnen uitoefenen, een geldig identiteitsbewijs voorleggen. Hij kan tevens verlangen dat zij aangeven sedert wanneer zij onderdaan van een lidstaat zijn en of zij het passief kiesrecht in hun lidstaat van herkomst hebben verloren."
Amendement 23 ARTIKEL 1, PUNT 4 Artikel 13, lid 1 (Richtlijn 93/109/EG)
1. De lidstaat van verblijf neemt de nodige maatregelen om doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties te stellen op onjuistheden in de in artikel 9, lid 2, en artikel 10, lid 1, bedoelde formele verklaringen die een schending van de in deze richtlijn vervatte verplichtingen tot gevolg hebben.
1. De lidstaat van verblijf neemt de nodige maatregelen om doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties te stellen op onjuistheden in de in artikel 9, lid 2, en artikel 10, lid 1, bedoelde formele verklaringen.
Europese verkiezingen 2004, verslag van de Commissie over de deelname van burgers van de Unie in de lidstaat van verblijf (Richtlijn 93/109/EG) en over de verkiezingsregelingen (Besluit 76/787/EEG, gewijzigd bij Besluit 2002/772/EG, Euratom).