Parlament Europejski,

–   uwzględniając art. 33 Traktatu WE,

–   uwzględniając swoje stanowisko z dnia 26 września 2007 r.(1) w sprawie odłogowania gruntów w roku 2008,

–   uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że światowe ceny zbóż w ostatnich miesiącach ogromnie wzrosły, a publiczne i prywatne zapasy zbóż spadły do poziomu najniższego od 40 lat,

B.   mając na uwadze, że zgodnie z najnowszymi szacunkami plony zbóż w krajach UE-27 wyniosą w roku 2007 o około 8 milionów ton mniej niż w 2006 r.,

C.   mając na uwadze, że plony w 2006 r. wyniosły zaledwie 265,5 miliona ton, co daje jedynie milion ton na interwencje w 2007 r.,

D.   mając na uwadze, że światowa podaż zbóż ucierpiała wskutek niesprzyjających warunków pogodowych, szczególnie suszy i powodzi, które najprawdopodobniej można przypisać zmianom klimatycznym,

E.   mając na uwadze, że w większości państw członkowskich nie można dostrzec bezpośredniego i długoterminowego związku między wzrostem cen niektórych produktów a popytem na biopaliwo, należy jednak podkreślić, że w takich krajach, jak USA aktywna polityka wspierania uprawy kukurydzy z przeznaczeniem na produkcję bioetanolu wywiera bezpośredni wpływ na ceny paszy i żywności, co zostało potwierdzone przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),

F.   mając na uwadze, że opublikowane we wrześniu 2007 r. badanie OECD na temat wpływu produkcji biopaliw na ogólne bezpieczeństwo żywnościowe i różnorodność biologiczną w skali światowej ostrzega, że współzawodnictwo o grunty i zasoby między sektorami produkcji żywności i paszy z jednej strony a producentami paliw z drugiej może spowodować wzrost cen żywności w stopniu zagrażającym ograniczeniem dostępu do żywności dla najuboższych narodów i regionów,

G.   mając na uwadze, że światowy popyt na żywność rośnie szybciej niż jej podaż, również dlatego, iż rosnące dochody w krajach wchodzących, takich jak Indie i Chiny, w połączeniu ze wzrostem liczby ludności nakręcają popyt, zwłaszcza na mięso i produkty mleczne, a co za tym idzie także na pasze,

H.   mając na uwadze, że brak bezpieczeństwa żywnościowego jest nadal faktem dla ponad 854 milionów ludzi, z których około 820 milionów mieszka w krajach rozwijających się,

I.   mając na uwadze, że detaliczne ceny żywności nie dotrzymują kroku kosztom utrzymania, a ceny u producentów nie nadążają za cenami detalicznymi,

J.   mając na uwadze, że duże sieci dystrybucyjne i niewielka liczba sieci supermarketów w UE mają istotny wpływ na ustalanie cen artykułów spożywczych oraz mając na uwadze, że stopień ich koncentracji sprawia, iż zajmują one dominującą pozycję w stosunkach z producentami,

K.   mając na uwadze, że rosnące ceny mieszanek paszowych podnoszą koszty produkcji w sektorze hodowli zwierząt,

L.   mając na uwadze, że w ciągu ostatnich 15 lat wspólna polityka rolna (WPR) uległa już radykalnym zmianom w reakcji na naciski ze strony społeczeństwa europejskiego i zmieniającej się gospodarki oraz mając na uwadze, że "decoupling", tzn. oddzielenie dopłat dla rolników i ich dochodów od poziomu produkcji ich gospodarstw, daje rolnikom możliwość reagowania na sygnały rynkowe,

M.   mając na uwadze, że zgodnie z art. 33 traktatu WE celami WPR są zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw i zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów,

Odłogowanie

1.   z zadowoleniem przyjmuje niedawną decyzję rady ministrów rolnictwa państw UE o przyjęciu wniosku Komisji w sprawie zawieszenia obowiązku odłogowania gruntów na 2008 r.(2);

2.   odnotowuje szacunki Komisji, zgodnie z którymi ruch ten uwolni około 2,9 milionów hektarów pod produkcję zbóż, zwiększając przyszłoroczne plony w roku 2008 o około 10 milionów ton;

3.   ubolewa z powodu faktu, że Rada nie przyjęła poprawek Parlamentu zmierzających do zawieszenia obowiązku odłogowania gruntów także na rok 2009, i oczekuje podjęcia tego tematu przy okazji nadchodzącej oceny stanu WPR;

Produkcja żywności a ceny detaliczne

4.   odnotowuje niedawną uwagę komisarz Mariann Fischer Boel, zgodnie z którą w 2008 r. ceny mięsa i przetworów mięsnych mogą wzrosnąć nawet o 30% z powodu wzrostu kosztów paszy;

5.   odnotowuje, że wzrost cen mleka w 2007 r. odpowiada niewielkiej, lecz pilnie potrzebnej podwyżce dochodów producentów mleka, ale stanowi problem z punktu widzenia konsumentów i utrudnia uzyskanie wymaganych dostaw produktów mlecznych, na przykład na potrzeby szkół i szpitali;

6.   wzywa Komisję, aby w trybie pilnym zaproponowała tymczasowe zwiększenie kwot mlecznych w celu ustabilizowania cen na rynku wewnętrznym;

7.   odnotowuje z zaniepokojeniem, że europejscy producenci drobiu muszą płacić za pasze 40% do 60% więcej niż rok temu, zwłaszcza, że pasza stanowi około 60% ich kosztów ogólnych;

8.   podkreśla jak najdobitniej, że koszty surowców stanowią stosunkowo niewielką część kosztów ogólnych wielu produktów spożywczych, szczególnie przetworów spożywczych, i że nawet po niedawnych wzrostach cen pszenicy koszt pszenicy stanowi mniej niż 10% ceny detalicznej bochenka chleba w Wielkiej Brytanii i mniej niż 5% ceny bagietki we Francji;

9.   wzywa Komisję i państwa członkowskie do zbadania rozbieżności między cenami u producentów a cenami dyktowanymi przez największych detalistów; podkreśla w szczególności, że Komisja powinna zbadać konsekwencje koncentracji sektora detalistów, która jest niekorzystna zwłaszcza dla drobnych producentów, małych przedsiębiorstw i konsumentów, oraz powinna zastosować wszystkie dostępne jej środki prawne w przypadku zidentyfikowania nadużyć siły rynkowej;

10.   wzywa Komisję do zatwierdzenia wypłaty hodowcom zwierząt zaliczek dopłat bezpośrednich, w szczególności tym, których inwentarz został dotknięty epidemiami (np. chorobą niebieskiego języka), ponieważ w wyniku wzrostu cen paszy mogą oni stanąć w obliczu poważnych problemów z płynnością finansową;

Biopaliwa

11.   podkreśla, że jedynie bardzo niewielka część produkcji zbóż w UE jest obecnie wykorzystywana do produkcji biopaliw i że spełnienie w 2020 r. założonych przez UE celów w zakresie biopaliw nadal wymagałoby wykorzystania tylko 15% gruntów ornych w UE;

12.   zauważa, że od 2004 r. powierzchnia upraw roślin energetycznych w UE wzrosła dziesięciokrotnie, do 2,84 milionów ha,

13.   podkreśla, że biopaliwa stanowią obecnie jedyny zamiennik dla paliw kopalnych dostępny na dużą skalę na rynku i że – w przeciwieństwie do paliw kopalnych – są one odnawialne i mogą pomóc w uzyskaniu znacznej redukcji emisji gazów cieplarnianych;

14.   odnotowuje, że w przypadku wykorzystywania w UE tony zbóż do produkcji bioetanolu aż do 40% surowca wraca do sektora pasz zwierzęcych w postaci produktów ubocznych;

15.   wzywa jednak Komisję i państwa członkowskie do lepszej promocji wykorzystania i produkcji bioenergii drugiej generacji, w której zamiast pierwotnych produktów rolnych przetwarza się nawozy naturalne i odpady rolne;

16.   wzywa Komisję do dokonania oceny wpływu na środowisko oraz bezpieczeństwo żywnościowe, biorącej pod uwagę istniejące współzawodnictwo o grunty i zasoby między producentami żywności i producentami paliw roślinnych oraz badającej wpływ zmian klimatu oraz ewentualne środki mające na celu uniknięcie dalszego uszczuplenia zasobów służących do produkcji żywności;

Przywóz i wywóz

17.   odnotowuje z poważnym zaniepokojeniem, że cena tony mieszanki paszowej wzrosła o 75 EUR i nadal rośnie z uwagi na dotkliwy brak ziarna na paszę, co dla sektora hodowlanego w UE stanowi dodatkowy koszt w wysokości 10 miliardów EUR;

18.   odnotowuje ogłoszenie przez Komisję na ostatnim posiedzeniu Rady ds. rolnictwa we wrześniu 2007 r. zamiaru sformułowania wniosku w sprawie zniesienia na 2008 r. ceł przywozowych na zboża jako sposobu poprawy trudnej sytuacji w sektorze hodowli, zwłaszcza w sektorze wieprzowiny;

19.   wskazuje, że decyzje takie mogą w istocie osłabić pozycję negocjacyjną UE w sprawie dostępu do rynku w trakcie negocjacji w ramach WTO;

20.   podkreśla, że decyzja ta nie powinna posłużyć za precedens dla innych sektorów, np. sektora ryżu;

21.   odrzuca wszelkie kroki na rzecz nałożenia na produkcję rolną w UE kwot i taryf wywozowych;

22.   domaga się, aby podmioty z krajów trzecich poddawano takim samym ostrym kontrolom, jak producentów z UE;

23.   wzywa Komisję do dokonania przeglądu ewentualnych środków w zakresie zarządzania podażą oraz bezpieczeństwa żywnościowego, pozwalających uniknąć dalszego zwiększenia wyjątkowej niestabilności cen paszy i żywności oraz niezrównoważonej konkurencji między produkcją żywności i paliw;

Światowy brak bezpieczeństwa żywnościowego

24.   jest świadomy, że zmniejszenie zapasów żywności na świecie wywiera poważny i szczególny wpływ na kraje o niskich dochodach i deficycie żywności, należące do grupy krajów rozwijających się, w których zgodnie z prognozami znacznie wzrosną ogólne koszty przywożonego zboża – osiągając w latach 2007-2008 niespotykany dotychczas poziom 28 miliardów USD, czyli o około 14% więcej w stosunku do i tak już wysokiego poziomu z ubiegłego roku;

25.   odnotowuje, że kraje rozwijające się wydadzą ogółem na przywóz zbóż rekordowo wysoką kwotę 52 miliardów USD w latach 2007/2008;

26.   wzywa Komisję do uważnego przeanalizowania skutków niedoborów zaopatrzenia w zboże i nasiona oleiste dla szczególnie narażonych producentów żywności i konsumentów w UE i krajach trzecich oraz do przedstawienia propozycji aktów prawnych i środków mających na celu zapobieganie zakłóceniom podaży żywności oraz inflacyjnym skutkom nowych wzrostów cen;

27.   wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy tendencji występujących na rynkach światowych, łącznie ze wzrostem popytu na żywność w krajach rozwijających się, w celu rozważenia – w ramach dokonywania oceny stanu WPR – stworzenia stałych mechanizmów na rzecz zapewnienia w przyszłości wystarczającej podaży rynkowej;

28.   wzywa Komisję Europejską do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu zagwarantowania zrównoważonego rolnictwa umożliwiającego poczynienie znacznych oszczędności w zakresie emisji gazów cieplarnianych oraz zagwarantowanie niezależności żywieniowej państw członkowskich;

o
o   o

29.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0411. (2) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1107/2007 z 26 września 2007 r. wprowadzające, w odniesieniu do odłogowania w 2008 r., odstępstwo od rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej oraz ustanawiającego systemy wsparcia dla rolników (Dz.U. L 253 z 28.9.2007, str. 1).