Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με τη διπλωματική και προξενική προστασία του υπηκόου της Ένωσης στις τρίτες χώρες (CΟΜ(2006)0712)

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (A6-0454/2007),

A.   εκτιμώντας ότι η αντιπροσώπευση των κρατών μελών στις τρίτες χώρες είναι πολύ άνιση,

Β.   εκτιμώντας ιδίως ότι μόνο τρία κράτη στον κόσμο (Κίνα, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες) διαθέτουν διπλωματική και προξενική αντιπροσωπεία σε καθένα από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι σε 107 κράτη υπάρχουν 10 κράτη κατ" ανώτατο όριο που εκπροσωπούνται και ότι σε ορισμένους συχνούς προορισμούς, όπως οι Μαλδίβες, η αντιπροσωπεία αυτή είναι ανύπαρκτη,

Γ.   εκτιμώντας κατά συνέπεια ότι, έναντι της αλματώδους αύξησης του αριθμού των πολιτών της Ένωσης που ταξιδεύουν –180 εκατομμύρια εισιτήρια πουλήθηκαν το 2006– ή κατοικούν εκτός της Ένωσης, η ευρωπαϊκή παρουσία μέσω των αντιπροσωπειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη σε κοινή προσπάθεια χρήσης των πόρων από κοινού, προκειμένου να αντισταθμιστούν τα περιορισμένα προξενικά και διπλωματικά δίκτυα των κρατών μελών,

Δ.   εκτιμώντας ότι στο θέμα αυτό το κοινοτικό κεκτημένο έχει αναπτυχθεί λίγο και βασίζεται μόνο στην απόφαση 95/553/ΕΚ των εκπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών που συνέρχονται στα πλαίσια του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1995, σχετικά με την προστασία των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκ μέρους των διπλωματικών και προξενικών αντιπροσωπειών(1) και στις ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών στα πλαίσια της CΟCΟΝ, της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι επιφορτισμένη με την προξενική συνεργασία και η οποία έχει ως στόχο να οργανώνει τις ανταλλαγές πληροφοριών όσον αφορά τις εθνικές ορθές πρακτικές,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη την πρωτοβουλία της Επιτροπής, η οποία προτίθεται, με την Πράσινη Βίβλο της, να συμβάλλει για να δοθεί συγκεκριμένη ώθηση στο άρθρο 20 της Συνθήκης ΕΚ (που αγνοείται ευρύτατα), το οποίο θεσπίζει το δικαίωμα για κάθε πολίτη της Ένωσης, εφόσον το κράτος μέλος του δεν διατηρεί πρεσβεία ή προξενική υπηρεσία στο έδαφος τρίτης χώρας, να απολαύει της διπλωματικής και προξενικής προστασίας κάθε άλλου κράτους μέλους που εκπροσωπείται στην εν λόγω τρίτη χώρα, υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν και έναντι των υπηκόων του κράτους αυτού,

ΣΤ.   εκτιμώντας ότι, κατ" αυτόν τον τρόπο, η Επιτροπή:

Ζ.   εκτιμώντας, ωστόσο, ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο είχε έως τώρα ερμηνευθεί συσταλτικά, με την υπαγωγή της διπλωματικής ή προξενικής προστασίας στον αυστηρό τομέα των διακυβερνητικών σχέσεων που διέπεται από τη Σύμβαση της Βιέννης του 1963 και όχι από το άρθρο 20 της Συνθήκης,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η διπλωματική και η προξενική προστασία δεν πρέπει συγκεκριμένα να συγχέεται με τις αρμοδιότητες του ληξιάρχου ή του συμβολαιογράφου που ανατίθενται συχνά σε προξενικούς αντιπροσώπους,

Θ.   εκτιμώντας ότι πράγματι υπάρχουν διαφορές μεταξύ διπλωματικής και προξενικής προστασίας όσον αφορά τη φύση, τη δομή και την κίνηση των σχετικών διαδικασιών, διότι, μολονότι η προξενική προστασία είναι δυνατόν, σε ορισμένες περιπτώσεις τουλάχιστον, να είναι υποχρεωτική, η διπλωματική προστασία υπήρξε ανέκαθεν θέμα διακριτικής εξουσίας και, για το λόγο αυτό, θα πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση στις εκάστοτε νομικές πράξεις μεταξύ προξενικής και διπλωματικής προστασίας,

Ι.   εκτιμώντας, αντιθέτως, ότι η Συνθήκη του Μάαστριχτ δημιούργησε την ιθαγένεια της Ένωσης που απορρέει από την ιθαγένεια των κρατών μελών, και ότι για τη διαμόρφωσή της έννοιάς της θα ήταν σκόπιμο να επιτευχθεί συγκρίσιμη προστασία για όλους τους πολίτες της Ένωσης, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους,

ΙΑ.   εκτιμώντας ότι, προς τον σκοπό αυτόν, είναι επιτακτικό να δημιουργηθούν χωρίς καθυστέρηση οι προϋποθέσεις αναθεώρησης της απόφασης του 95/553/EK προς την κατεύθυνση της επέκτασης και υπαγωγής της διπλωματικής προστασίας στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης αυτής,

ΙΒ.   εκτιμώντας ότι τα κράτη μέλη αναλαμβάνουν ήδη πρωτοβουλίες –όπως οι πρωτοβουλίες του "κράτους πιλότου" και οι κοινές ασκήσεις προσομοίωσης– που καθιστούν δυνατή την αποτελεσματικότερη αντίδραση σε περίπτωση κρίσης και/ή εξαιρετικών περιστάσεων, στις οποίες η Επιτροπή θα μπορούσε να συμβάλλει διενεργώντας αξιολογήσεις,

ΙΓ.   λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη μη πλήρως αξιοποιημένων δικτύων –όπως το δίκτυο των επιτίμων προξένων– που συνιστούν, ωστόσο, πολύτιμο πόρο στον οποίο πρέπει να δοθεί η αναγκαία ενίσχυση,

ΙΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη Συνθήκη της Λισαβόνας δημιουργείται η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης με ίδιες αρμοδιότητες και ευθύνες,

1.   εγκρίνει ανεπιφύλακτα την πρωτοβουλία της Επιτροπής η οποία, αρνούμενη τη στενή ερμηνεία του άρθρου 20 της Συνθήκης ΕΚ, αποσκοπεί να θέσει τις βάσεις για γνήσιο εναρμονισμένο θεμελιώδες δικαίωμα της διπλωματικής και προξενικής προστασίας για κάθε πολίτη της Ένωσης·

2.   καλεί την Επιτροπή να αναθέσει στην Νομική Υπηρεσία της να εξετάσει το ζήτημα κατά πόσο η Συνθήκη ΕΚ ή η Συνθήκη ΕΕ περιλαμβάνουν νομική βάση για την εναρμόνιση των ρυθμίσεων των κρατών μελών στον τομέα της διπλωματικής και προξενικής προστασίας·

3.   στηρίζει την Επιτροπή στις προσπάθειές της για την επεξεργασία μακροπρόθεσμης και μεγαλόπνοης στρατηγικής, τον πυρήνα της οποίας θα αποτελούν η πληροφόρηση και η επικοινωνία·

4.   συνιστά στην Επιτροπή, εκτός από την υποχρέωσή της να υποβάλλει ανά τριετία έκθεση σχετικά με την ιθαγένεια της Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 22 της Συνθήκης ΕΚ, να προτείνει αμέσως στο Συμβούλιο την έγκριση κοινών προσεγγίσεων και δεσμευτικών κατευθυντηρίων γραμμών που ενδείκνυνται για τη δημιουργία κοινών προτύπων στον τομέα της προξενικής προστασίας·

5.   ενθαρρύνει την Επιτροπή να εργαστεί πάραυτα προς τον εξορθολογισμό της οργάνωσης που θα καταστήσει δυνατή την άμεση κοινή χρήση των μέσων καθώς και την εντατική προώθηση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, με άμεση καταγραφή όλων των δημοσίων και ιδιωτικών πόρων που διατίθενται και είναι δυνατόν να κινητοποιηθούν σχετικά, τέλος δε για την ανάπτυξη ποικίλων μορφών συνεργασίας μεταξύ των πολυάριθμων φορέων που προσφέρθηκαν, στην απάντησή τους στο πλαίσιο της διαβούλευσης με την Επιτροπή, να αναλάβουν το μερίδιο της εργασίας που τους αναλογεί (κράτη μέλη, αλλά επίσης επίτιμοι πρόξενοι, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και ΜΚΟ)·

6.   καλεί την Επιτροπή να εντείνει την προσπάθειά της όσον αφορά την επικοινωνία και την πληροφόρηση, ιδίως με:

7.   προτρέπει την Επιτροπή να καταρτίσει σύσταση προς τα κράτη μέλη που θα τα καλεί να περιλάβουν το κείμενο του άρθρου 20 της Συνθήκης ΕΚ στα διαβατήρια των υπηκόων τους·

8.   ζητεί από την Επιτροπή, μετά την επικύρωση της Συνθήκης της Λισαβόνας, να του υποβάλει πρόταση τροποποίησης της απόφασης 95/553/ΕΚ προκειμένου να περιληφθεί σ" αυτήν ρητώς:

9.   ενθαρρύνει την Επιτροπή να επεκτείνει την προξενική προστασία στα μέλη των οικογενειών των πολιτών της Ένωσης που είναι πολίτες τρίτων χωρών καθώς και σε αναγνωρισμένους πρόσφυγες και απάτριδες, καθώς και σε άλλα άτομα που δεν διαθέτουν την ιθαγένεια καμίας χώρας αλλά διαμένουν σε κάποιο κράτος μέλος, είναι δε κάτοχοι ταξιδιωτικών εγγράφων που έχουν εκδοθεί από το εν λόγω κράτος μέλος·

10.   καλεί την Επιτροπή να λάβει τα επιβαλλόμενα μέτρα για να διασφαλισθεί και να καταστεί αποτελεσματικότερη η νομική αρωγή σε πολίτες της Ένωσης σε περίπτωση σύλληψης ή κράτησής τους σε τρίτη χώρα·

11.   υποστηρίζει ολόθερμα την πρωτοβουλία που έχει ήδη εξαγγελθεί στην έκθεση Barnier για την ίδρυση "κοινών γραφείων" στις τέσσερις "δοκιμαστικές" ζώνες της Καραϊβικής, των Βαλκανίων, του Ινδικού Ωκεανού και της Δυτικής Αφρικής, και ενθαρρύνει την Επιτροπή να εγκαινιάσει, παράλληλα με την καθιέρωση αυτών των "κοινών γραφείων", εκστρατεία πληροφόρησης απευθυνόμενη στους πολίτες της Ένωσης που κατοικούν στις ζώνες αυτές, προκειμένου να διεκπεραιώνουν επιτόπου τις αναγκαίες διατυπώσεις για την εγγραφή τους·

12.   εκτιμά ότι στο μεσοδιάστημα έως την ίδρυση των κοινών γραφείων που θα επιτελούν τα βασικά προξενικά καθήκοντα (έκδοση θεωρήσεων, επικυρώσεις των εγγράφων, κλπ.), η Επιτροπή θα πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη μέλη προκειμένου να βελτιώσουν τη συνεργασία τους, ιδίως:

13.   καλεί επίσης την Επιτροπή να αμβλύνει –εφόσον είναι δυνατόν– μέσω της κατάρτισης και της τεχνολογίας ορισμένες ελλείψεις και/ή να αξιοποιήσει όσο το δυνατόν καλύτερα ορισμένους ανεκμετάλλευτους πόρους· συναφώς, η Επιτροπή θα πρέπει ιδίως να κινητοποιήσει τους πόρους της προκειμένου να χρηματοδοτήσει ειδικά μέτρα κατάρτισης που θα παρέχονται από έμπειρους διπλωμάτες και προξενικούς υπαλλήλους των κρατών μελών και θα απευθύνονται προς τους επίτιμους προξένους που είναι ήδη εγκατεστημένοι στις τρίτες χώρες· η κατάρτιση αυτή θα παρέχεται αργότερα και στους υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφότου τα "κοινά γραφεία" και, στη συνέχεια, οι αντιπροσωπείες της Ένωσης θα έχουν αναλάβει πλήρως την άσκηση των προξενικών καθηκόντων τα οποία επιτελούν σήμερα αποκλειστικά οι αντιπροσωπείες των κρατών μελών·

14.   επισημαίνει ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι διαδικασίες για τη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης καθυστερούν λόγω σειράς διαβουλεύσεων που πρέπει να πραγματοποιηθούν, γεγονός που επιτείνει τα προβλήματα όταν πρέπει να παρασχεθεί επειγόντως βοήθεια στους πολίτες της ΕΕ που βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε τρίτες χώρες· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα απλούστευσης και τυποποίησης των εν λόγω διαδικασιών για τη χορήγηση ενίσχυσης·

15.   καλεί την Επιτροπή να αναλύσει τις δυνατότητες και τις συνέπειες που θα μπορούσαν να προκύψουν για την προξενική και διπλωματική προστασία λόγω της δημιουργίας Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, την οποία προβλέπει η Συνθήκη της Λισαβόνας·

16.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 314, 28.12.1995, σ. 73.