Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie Białorusi
Parlament Europejski,
– uwzględniając wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji na Białorusi, w szczególności rezolucję z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach prezydenckich z dnia 19 marca 2006 r.(1),
– uwzględniając oświadczenie Komisji Europejskiej z dnia 21 listopada 2006 r. o gotowości Unii Europejskiej do odnowienia stosunków z Białorusią i ludnością białoruską w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS),
– uwzględniając Nagrodę im. Sacharowa na rzecz Wolności Myśli, którą w dniu 14 grudnia 2004 r. przyznano Białoruskiemu Stowarzyszeniu Dziennikarzy, a w 13 grudniu 2006 r. – Aleksandrowi Milinkiewiczowi,
– uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie potępiał nieudane wybory prezydenckie, parlamentarne i lokalne na Białorusi,
B. mając na uwadze, że Parlament wezwał Radę i Komisję do przedstawienia wniosków w celu wywarcia dalszego nacisku na reżim Łukaszenki w organizacjach międzynarodowych oraz wnosił o przedłożenie pełnego zestawu konkretnych i ukierunkowanych sankcji, które ostro dotkną osoby odpowiedzialne za opresję, ale nie przyczynią się do dodatkowego cierpienia obywateli Białorusi;
C. mając na uwadze, że Parlament w sposób szczególny potępił brak poszanowania i lekceważenie na Białorusi demokracji lokalnej, która stanowi fundament wszelkich rządów demokratycznych i odzwierciedla wolę spełnienia rzeczywistych nadziei i oczekiwań zwykłych ludzi;
D. mając na uwadze, że nieustanny nacisk polityczny i administracyjny wywierany na organizacje pozarządowe na Białorusi zagraża ich istnieniu i osłabia ich niezależność,
E. mając na uwadze, że w styczniu 2008 r. w Mińsku miał miejsce szereg protestów przedsiębiorców oraz dochodziło do zatrzymań i – nierzadko – pobić przywódców tych manifestacji,
F. F mając na uwadze pozytywne zmiany, które zaszły ostatnio w zakresie ustanawiania przedstawicielstwa Komisji w Mińsku,
1. głęboko ubolewa nad brakiem poprawy sytuacji w zakresie demokracji, praw człowieka i państwa prawa na Białorusi; podkreśla, że nieustanne arbitralne aresztowania przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i działaczy opozycji, w szczególności tymczasowe zatrzymanie Aleksandra Milinkiewicza, oraz ścisła kontrola niezależnych mediów są sprzeczne z niedawnymi wypowiedziami rządu białoruskiego o pragnieniu poprawy stosunków z Unią Europejską;
2. ubolewa nad skazaniem dziennikarza Aleksandra Zdwiżkowa na trzy lata pozbawienia wolności, uznając karę za zbyt surową, i wzywa rząd białoruski do ponownego rozpatrzenia tej decyzji;
3. odnotowuje niedawne uwolnienie kilku działaczy opozycji demokratycznej, w tym przywódców ruchu młodzieżowego Białoruskiego Frontu Ludowego i Młodego Frontu (Mlady Front), jednocześnie potępiając aresztowania tych działaczy, których przetrzymywano w więzieniu przez 15 dni i których wydalono z uniwersytetu w następstwie pokojowych manifestacji, które miały miejsce dnia 16 stycznia 2008 r. w Mińsku z okazji dnia solidarności z uwięzionymi działaczami białoruskiej opozycji i rodzinami zaginionych wybitnych Białorusinów;
4. wzywa władze białoruskie do niezwłocznego i bezwarunkowego uwolnienia więźnia politycznego Aleksandra Kazulina oraz do zaprzestania stosowania metod obejmujących zastraszanie, nękanie, celowe aresztowania i prześladowania o podłożu politycznym wobec działaczy opozycji demokratycznej i społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi;
5. przychylnie odnosi się do niedawnych zmian dotyczących porozumienia w sprawie ustanowienia przedstawicielstwa Komisji w Mińsku jako pozytywnego kroku w stronę odnowy dialogu z Unią Europejską; zachęca Komisję do skorzystania z wszelkich możliwości związanych z otwarciem przedstawicielstwa;
6. przypomina, że w dniu 21 listopada 2006 r. Unia Europejska wydała oświadczenie o gotowości do odnowienia stosunków z Białorusią i ludnością białoruską w ramach EPS, gdy rząd białoruski wykaże poszanowanie dla wartości demokratycznych i praw podstawowych ludności białoruskiej;
7. podkreśla, że w celu nawiązania znaczącego dialogu z UE Białoruś musi spełnić pozostałe warunki określone w nieoficjalnym dokumencie zatytułowanym "Co Unia Europejska może dać Białorusi", które obejmują uwolnienie wszystkich więźniów politycznych, zniesienie kary śmierci, zagwarantowanie wolności mediów i swobody wypowiedzi oraz niezawisłości sądów oraz poszanowanie wartości demokratycznych i praw podstawowych ludności białoruskiej;
8. potępia fakt, że Białoruś jest jedynym państwem w Europie, w którym istnieje kara śmierci, co jest sprzeczne z wartościami europejskimi;
9. wzywa władze białoruskie do uchylenia dekretu nr 70 z dnia 8 lutego 2008 r., którego postanowienia naruszają prawo do nauki obywateli Białorusi poprzez tworzenie barier w procesie rekrutacji na uczelnie wyższe;
10. wzywa władze białoruskie do stosowania standardów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) przy organizacji zbliżających się wyborów parlamentarnych przewidzianych na 28 września 2008 r.; wzywa rząd do udzielenia przedstawicielom opozycji demokratycznej dostępu do okręgowych komisji wyborczych, zezwolenia na rejestrację wszystkich kandydatów na parlamentarzystów oraz ich obserwatorów i nieutrudniania wszechstronnej i wyczerpującej międzynarodowej misji obserwacyjnej wyborów;
11. wzywa Radę i Komisję do podjęcia dalszych kroków w celu ułatwienia i liberalizacji procedur wizowych mających zastosowanie do obywateli Białorusi, gdyż jedynie takie działania mogą pomóc w osiągnięciu głównego celu polityki UE wobec Białorusi, jakim jest ułatwienie i zwiększenie kontaktów między ludźmi oraz demokratyzacja państwa; nalega, aby w związku z powyższym rozważyły możliwość zniesienia opłat za wizy dla obywateli Białorusi wjeżdżających do obszaru Schengen, co jest jedynym sposobem uniknięcia coraz większej izolacji Białorusi i jej obywateli;
12. wzywa państwa członkowskie z obszaru Schengen do wykorzystania wszelkich możliwych narzędzi (opłat za wizy krajowe) w celu ułatwienia przemieszczania się obywateli Białorusi na terytorium poszczególnych państw członkowskich;
13. wzywa Radę, Komisję oraz całą społeczność międzynarodową do udzielenia większego wsparcia społeczeństwu obywatelskiemu na Białorusi oraz, w szczególności, do zwiększenia pomocy finansowej na rzecz niezależnych mediów, organizacji pozarządowych oraz studentów białoruskich studiujących za granicą; przychylnie odnosi się do wsparcia finansowego udzielonego przez Komisję Europejskiemu Uniwersytetowi Humanistycznemu w Wilnie (Litwa); wzywa Komisję do rozważenia udzielenia wsparcia finansowego realizowanemu obecnie projektowi mającemu na celu utworzenie niezależnej białoruskiej stacji telewizyjnej Belsat;
14. wyraża solidarność ze zjednoczoną opozycją demokratyczną na Białorusi i przywódcą ruchu Aleksandrem Milinkiewiczem oraz wszystkimi obywatelami Białorusi walczącymi o niepodległą, otwartą i demokratyczną Białoruś, której podstawę stanowią rządy prawa; zachęca przywódców opozycji do wykazania jedności i determinacji w zbliżających się wyborach parlamentarnych;
15. ubolewa nad decyzją władz Białorusi, w wyniku której w ostatnich dwóch latach wielokrotnie odmówiono wydania wiz wjazdowych posłom do Parlamentu Europejskiego i parlamentarzystom krajowym; apeluje do władz białoruskich, aby nie czyniły dalszych trudności i umożliwiły Delegacji Parlamentu Europejskiego do spraw stosunków z Białorusią wizytę w kraju oraz poczynienie obserwacji i zdobycie bezpośrednich doświadczeń na Białorusi;
16. potępia restrykcje wprowadzone przez władze białoruskie wobec duchownych z zagranicy mające na celu ograniczenie ich wstępu do kraju w celach służby na rzecz organizacji religijnych oraz wzywa władze białoruskie do położenia kresu tym restrykcjom;
17. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, zgromadzeniom parlamentarnym OBWE i Rady Europy oraz władzom Białorusi.