Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie Rosji
Parlament Europejski,
– uwzględniając cele umocnienia demokracji i swobód politycznych w Federacji Rosyjskiej określone w umowie o partnerstwie i współpracy zawartej między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z jednej strony a Federacją Rosyjską z drugiej(1), która to umowa weszła w życie w 1997 r. i wygasła w 2007 r.,
– uwzględniając konsultacje między UE a Rosją w dziedzinie praw człowieka,
– uwzględniając cel UE i Rosji określony we wspólnym oświadczeniu wydanym po zakończeniu 11. szczytu UE-Rosja, który odbył się w Sankt Petersburgu w dniu 31 maja 2003 r., dotyczący utworzenia wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, wspólnej przestrzeni współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wspólnej przestrzeni badań naukowych i edukacji z uwzględnieniem aspektów kulturalnych,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Rosji, a w szczególności rezolucję z dnia 25 października 2006 r. w sprawie zabójstwa dziennikarki Anny Politkowskiej(2), z dnia 26 kwietnia 2007 r.(3), z dnia 14 listopada 2007 r. w sprawie szczytu UE-Rosja(4) oraz z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie helsińskiego szczytu UE-Rosja w dniu 24 listopada 2006 r.(5),
– uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że ściślejsza współpraca i dobrosąsiedzkie stosunki pomiędzy UE a Rosją mają podstawowe znaczenie dla stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu całej Europy; mając na uwadze, że zawarcie porozumienia o partnerstwie strategicznym pomiędzy UE a Federacją Rosyjską ma nadal zasadnicze znaczenie dla dalszego rozwoju i zacieśniania współpracy między tymi dwoma partnerami, szczególnie w odniesieniu do kwestii dotyczących współpracy politycznej, gospodarczej, energetycznej i w dziedzinie bezpieczeństwa, a także w zakresie rządów prawa, zasad i procedur demokratycznych oraz podstawowych praw człowieka,
B. mając na uwadze, że Rosja jest nie tylko członkiem Organizacji Narodów Zjednoczonych, ale też pełnoprawnym członkiem Rady Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) i w związku z tym zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji i organizowania demokratycznych wyborów, a także poszanowania wolności wypowiedzi i zrzeszania się określonych przez te organizacje; mając na uwadze, że te zasady i wartości stanowią również podstawę partnerstwa strategicznego między UE a Rosją,
C. mając na uwadze, że Urząd ds. instytucji demokratycznych i praw człowieka OBWE (ODIHR) w ramach swojej funkcji jako organu odpowiedzialnego za nadzór nad przestrzeganiem międzynarodowych norm w zakresie wyborów była zmuszona odwołać planowaną misję obserwacji wyborów w Rosji w związku z surowymi ograniczeniami nałożonymi na jej obserwatorów przez rząd rosyjski,
D. mając na uwadze oświadczenie szefa zespołu obserwatorów Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, zgodnie z którym nie nastąpiła poprawa w zakresie dostępu kandydatów do mediów, co kwestionuje uczciwość wyborów,
E. mając na uwadze, że Michaił Kasjanow, były premier i obecny lider Sojuszu Ludowo-Demokratycznego, został zarejestrowany jako kandydat 14 grudnia 2007 r., jednak później Centralna Komisja Wyborcza w Rosji nie dopuściła go do udziału w wyborach stwierdzając, że zbyt wiele z dwóch milionów podpisów było nieważnych; mając na uwadze, że Michaił Kasjanow odwołał się od tej decyzji do sądu najwyższego, który odrzucił jego apelację w dniu 6 lutego 2008 r.,
F. mając na uwadze, że zgodnie z raportami wiodących ugrupowań opozycyjnych władze rosyjskie nasiliły presję na opozycję i organizacje pozarządowe w okresie poprzedzającym wybory parlamentarne i prezydenckie w celu powstrzymania wszelkich działań wymierzonych przeciwko prezydentowi i rządowi, a także uniemożliwienia mediom relacjonowania takich akcji,
G. mając na uwadze, że demokracja w Rosji została osłabiona, zwłaszcza na skutek rządowej kontroli nad wszystkimi ważniejszymi stacjami telewizyjnymi i większością stacji radiowych, rozprzestrzeniania się autocenzury w mediach drukowanych, nowych ograniczeń prawa do organizowania demonstracji publicznych oraz pogorszenia warunków działania organizacji pozarządowych,
H. mając na uwadze, że w dniu 3 marca 2008 r. koalicja partii opozycyjnych Inna Rosja zorganizowała Marsz Niezgody na znak protestu przeciwko wyborom prezydenckim w Rosji z dnia 2 marca 2008 r.; mając na uwadze, że władze miasta odmówiły udzielenia zgody na ten protest uzasadniając decyzję tym, że prokremlowskie ugrupowanie Młoda Rosja już wcześniej zaplanowało demonstracje w każdym z istotnych punktów stolicy; mając na uwadze, że grupa Inna Rosja zdecydowała się poprowadzić marsz i zapowiedziała odwołanie od decyzji władz miejskich;
I. mając na uwadze, że policyjne oddziały prewencji wyposażone w hełmy i tarcze rozgromiły wiec demonstrujących na Placu Turgieniewa w centrum Moskwy, aresztując szereg protestujących opozycjonistów; mając na uwadze, że wśród zatrzymanych znalazł się Nikita Biełych, przewodniczący Sojuszu Sił Prawicy; mając na uwadze, że aresztowano również przewodniczącego partii Jabłoko w Sankt Petersburgu, Maksima Rieznika;
1. potępia niewspółmierne do sytuacji użycie siły przez oddziały policji i policyjne oddziały prewencyjne wobec demonstrujących w dniu 3 marca 2008 r. oraz wzywa władze do przeprowadzenia śledztwa w tej sprawie i osądzenia osób odpowiedzialnych;
2. wzywa władze Rosji do uwolnienia wszystkich zatrzymanych działaczy opozycyjnych oraz do zaniechania politycznie umotywowanych postępowań sądowych wobec opozycji;
3. ubolewa, że w szczególności okres poprzedzający wybory prezydenckie charakteryzował się niesprawiedliwym traktowaniem kandydatów opozycyjnych; wyraża żal z powodu niewykorzystania tych ostatnich wyborów w celu umocnienia demokracji i rządów prawa w Rosji;
4. ubolewa, że władze Rosji uznały planowaną misję obserwacyjną OBWE/ODIHR za ingerencję w sprawy wewnętrzne kraju; wyraża zdecydowane poparcie dla znaczących działań tych misji i przypomina Rosji o jej zobowiązaniach wynikających z członkostwa w OBWE i Radzie Europy, w tym przestrzegania prawa do zrzeszania się i prawa do pokojowych demonstracji;
5. z zadowoleniem przyjmuje zadeklarowane zaangażowanie się przez nowo wybranego prezydenta Rosji na rzecz zapewnienia rządów prawa i demokracji oraz wyraża nadzieję, że potraktuje on priorytetowo pogłębienie stosunków z Unią Europejską;
6. wzywa nowo wybranego prezydenta Rosji do wprowadzenia zmian w traktowaniu uwięzionych osobistości publicznych (wśród nich Michaiła Chodorkowskiego i Platona Lebiediewa), których uwięzienie większość obserwatorów ocenia jako umotywowane politycznie; podkreśla, że zwiększyłoby to wiarygodność rosyjskich władz oraz umocniło i zacieśniło partnerstwo między Rosją i UE;
7. wzywa Radę i państwa członkowskie do zadbania o to, aby kwestia pełnego stosowania się przez Rosję do orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka miała charakter priorytetowy na wszystkich szczeblach dialogu prowadzonego z Rosją;
8. wzywa nowego rosyjskiego prezydenta i rząd do stworzenia wraz z Unią Europejską warunków koniecznych dla szybkiego rozpoczęcia negocjacji w sprawie nowej umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Rosją; ponownie podkreśla, że w tym kontekście rządy prawa, demokracja i prawa człowieka muszą stanowić ważny element wszelkich przyszłych umów zawieranych z Rosją;
9. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich i Federacji Rosyjskiej, a także prezydentowi Federacji Rosyjskiej, Radzie Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.