Het Europees Parlement,

–   gezien het door het Europees Parlement in opdracht gegeven onderzoek "De toekomst van de sector schapen- en geitenvlees in Europa",

–   onder verwijzing naar zijn standpunt van 13 december 2007 over het voorstel voor een verordening van de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 21/2004 inzake de introductiedatum van een elektronisch identificatieregeling voor schapen en geiten(1),

–   gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

–   gezien het verslag van de Commissie landbouw (A6-0196/2008),

A.   overwegende dat de schapen- en geitensector in Europa bestaat uit belangrijke traditionele boerenbedrijven die voorzien in het inkomen van duizenden producenten en producten en nevenproducten leveren met een uitzonderlijke kwaliteit en bijzondere eigenschappen, en zo een wezenlijke sociaaleconomische bijdrage op het platteland van de Unie leveren,

B.   overwegende dat de schapen- en geitenteelt, met inbegrip van de teelt van traditionele rassen, een belangrijke milieurol speelt waartoe het natuurlijke onderhoud van minder vruchtbare gebieden en het behoud van gevoelige landschappen en ecosystemen behoren; overwegende dat natuurlijke omgevingen, zoals "de Dehesa", door de eeuwen heen werden bewaard dankzij de schapen- en geitenhouderij; overwegende dat ook het eetgedrag van de dieren, die voornamelijk grazen, de biodiversiteit van de flora in stand houdt, de wilde fauna beschermt en droog, plantaardig materiaal uit de natuur verwijdert, wat een belangrijke factor is in de preventie van branden in de landen van het Middellandse Zeegebied;

C.   overwegende dat de schapen- en geitensector van de Unie, die in de meest achtergestelde gebieden geconcentreerd is, een ernstige terugval in de productie en een uittocht van producenten beleeft en er totaal niet in slaagt jonge schapen- en geitenhouders aan te trekken,

D.   overwegende dat de huidige blauwtongepidemie in Europa heel ernstig is door de duur, de omvang, de verspreiding van de verschillende serotypes van de ziekte in de nog niet-besmette zones, maar ook door de ernstige sociale en economische gevolgen door de beperkingen op het vervoer van de dieren en op de handel,

E.   overwegende dat de schapen- en geitensector in de Europese Unie gekenmerkt wordt door lage inkomens voor producenten, dalende binnenlandse productie en afnemende consumptie, vooral bij de jongere generaties, en blootgesteld is aan een toegenomen internationale concurrentie op de interne markt,

F.   overwegende dat de schapen- en geitenhouderij in het bijzonder wordt bedreigd door prijsstijgingen van diervoeder en productiemiddelen in het algemeen, waardoor de kosten stijgen en nog meer druk komt te staan op een sector die zich wat het concurrentievermogen betreft al in een kritieke situatie bevindt,

G.   overwegende dat, in het kader van de huidige economische situatie, de verwachte trends in de vraag wereldwijd en de prijzen van landbouwproducten en voedingsmiddelen, de Unie zo veel mogelijke moet voorkomen afhankelijk te worden van geïmporteerde veehouderijproducten en diervoeder en moet zorgen voor een beter evenwicht tussen deze producten en in het bijzonder de traditionele, beschermde producten van de schapen- en geitenhouderij, die voldoende op de EU-markt aanwezig waren,

H.   overwegende dat de omvang van de productie van schapen- en geitenvlees in het noorden en het zuiden van de Unie aanzienlijk verschilt,

I.   overwegende dat de schapenhouderij, die altijd al blootgesteld is geweest aan allerlei welgekende ziekten, nu met name wordt getroffen door bepaalde nieuwe ziekten zoals blauwtong,

J.   overwegende dat de sector lamsvlees in de Unie onvoldoende profijt trekt van de communautaire gelden voor afzetbevordering van landbouwproducten, en behoefte heeft aan een langdurige promotiecampagne om de voorkeur van de consument te ontwikkelen,

K.   overwegende dat de komende doorlichting ("health check") van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) de mogelijkheid biedt om de relevante beleidsinstrumenten en GLB-ondersteuning voor de schapen- en geitensector te bespreken,

1.   erkent dat het dringend noodzakelijk is dat de Raad Landbouw en de Commissie maatregelen nemen om voor een rendabele en duurzame toekomst voor de productie van melk en vlees van schapen en geiten in de EU te zorgen, de consumptie van deze producten eens te meer te stimuleren en om jonge schapen- en geitenhouders aan het werk te houden en aan te trekken, en pleit voor de instandhouding van deze traditionele, milieuvriendelijke boerenbedrijven, die zorgen voor de bevoorrading met Europees schapen- en geitenvlees van de communautaire markt;

2.   neemt kennis van de intentie van de Commissie om zijn beleidsinstrumenten te herzien, waar is aangetoond dat er een negatieve invloed is geweest; verwelkomt de verdere verwijzing naar deze specifieke kwestie in de context van de onlangs gepubliceerde mededeling van de Commissie, getiteld "Voorbereiding van de 'gezondheidscontrole' van de GLB-hervorming" (COM(2007)0722);

3.   roept de Raad Landbouw en de Commissie op om dringend extra financiële ondersteuning toe te kennen aan de producenten van schapen- en geitenvlees en -melk in de Unie om een krachtige, onafhankelijke, marktgestuurde en op de consument georiënteerde schapen- en geitenvleessector in de Unie te ontwikkelen; roept de Raad Landbouw en de Commissie tevens op de toekomst van deze sectoren te onderzoeken als onderdeel van de "gezondheidscontrole" van het GLB door het uitvoeren van diverse maatregelen, waarbij elke lidstaat, zonder de noodzaak om elke verstoring van de mededinging op de interne markt te vermijden uit het oog te verliezen, een zekere flexibiliteit heeft met betrekking tot de onderstaande financieringsopties:

4.   roept de Commissie op om extra betalingen te introduceren voor schaarse traditionele en regionale schapen- en geitenhouders in de bergen en in andere gebieden die bijzondere problemen ondervinden teneinde de biologische verscheidenheid in de landbouw en schapen in gevoelige gebieden te behouden;

5.   roept de Commissie op, als onderdeel van het proces van vereenvoudiging van de herziening van de gezondheidscontrole van het GLB, om inspecties van milieurandvoorwaarden ter plekke 14 dagen van te voren aan te kondigen bij veehouders;

6.   merkt op dat de opbrengst voor de producent van schapenvleesproducten als percentage van de kleinhandelsprijs onvoldoende is en vestigt de aandacht op zijn verklaring over de noodzaak van een onderzoek naar en het optreden tegen misbruik van machtsposities door grote, in de Europese Unie gevestigde supermarkten(3); juicht toe dat de Commissie een Groep op hoog niveau inzake het concurrentievermogen van de voedingsmiddelenindustrie heeft opgericht die de marktmacht in de distributiesector zal onderzoeken, en verwacht dat de vertegenwoordigers van het Parlement hierbij ten volle betrokken worden;

7.   verzoekt de Commissie de toeleveringsketen van schapen- en geitenvlees te onderzoeken om ervoor te zorgen dat de landbouwers een eerlijke marktprijs voor hun producten krijgen;

8.   verzoekt de Commissie rechtstreekse verkoop door de producenten en producentenverenigingen te stimuleren om kunstmatige prijsstijgingen in te dijken;

9.   wijst erop dat de productie van schapen- en geitenmelk evenzeer aangemoedigd moet worden als de productie van schapen- en geitenvlees, met name om het voortbestaan te waarborgen van de volledige keten van de verwerking van melk en de productie van kaas, waarvan het bijzonder karakter en de kwaliteit alom worden erkend;

10.   roept de Raad Landbouw en de Commissie op om te bekijken of communautaire financiering ingevoerd kan worden voor de toepassing in de hele Unie van een elektronisch identificatiesysteem voor schapen, gepland voor 31 december 2009, want al zal dit systeem de traceerbaarheid, het kuddebeheer en de fraudebestrijding verbeteren, het brengt voor deze crisissector ook nieuwe administratieve lasten en hoge kosten met zich mee;

11.   verzoekt de Commissie beter te reageren op het uitbreken van ernstige dierepidemieën zoals de huidige blauwtongepidemie door middel van een nieuwe EU-strategie voor diergezondheid, de financiering van onderzoek, een schadeloosstelling voor de verliezen, voorschotten op betalingen, enz.

12.   roept het EU-onderhandelingsteam bij de debatten binnen de Wereldhandelsorganisatie op om de schaal van de voorgestelde douanetariefverlaging voor schapenvlees te verkleinen, en te garanderen dat de optie "gevoeligproductstatus" voor schapenvleesproducten beschikbaar is voor de Unie;

13.   roept de Commissie op om bestaande beheerstelsels voor importquota te herzien teneinde te waarborgen dat in de Unie geproduceerd lamsvlees niet wordt blootgesteld aan oneerlijke concurrentie;

14.   roept de Commissie op om in de unie een verplicht EU-etiketteringsreguleringssysteem voor schapenvleesproducten in te voeren, dat één zodanig gemeenschappelijk logo zou hebben dat consumenten onderscheid kunnen maken tussen EU-producten en producten uit derde landen en waarmee zou worden voldaan aan een aantal criteria, met inbegrip van een garantiesysteem voor landbouwbedrijven en een aanduiding van het land van herkomst, zodat consumenten zich volledig bewust zijn van de plaats van herkomst van het product; is van mening dat het systeem zo moet worden opgezet dat de bestaande promotionele etiketteringssystemen in de lidstaten en de regio's niet worden ondermijnd;

15.   onderstreept dat de doeltreffendste en duurzaamste manieren om de sector te helpen erin bestaan de markt te ontwikkelen, goed te communiceren richting de consument, de voordelen op voedings- en gezondheidsgebied van de betrokken producten te onderstrepen en een impuls te geven aan de consumptie;

16.   roept de Commissie op om de huidige, jaarlijkse begroting van de Europese Unie voor afzetbevordering van voedselproducten, die in 2008 is begroot op 45 000 000 EUR, te verhogen, de financiering voor EU-schapenvlees te waarborgen, en om de praktijkregels voor het beheren van de begroting te wijzigen, te vereenvoudigen en te stroomlijnen zodat lamsvleesproducten een significante toegang hebben tot de begroting;

17.   roept de Commissie en de lidstaten op om de essentiële rol van de schapenhouderij bij de economische en duurzame exploitatie van de meest achtergestelde gebieden en bij de ruimtelijke ordening meer op waarde te schatten en om vooral in deze sector de vestiging van nieuwe boerenbedrijven te bevorderen;

18.   roept de Commissie op om promotiecampagnes voor schapen- en geitenvleesproducten met beschermde geografische aanduiding en beschermde oorsprongsbenaming te coördineren en zich te richten op de betrokken lidstaten teneinde het mogelijk te maken de consumptie te maximaliseren;

19.   roept de Commissie op om op EU-niveau een algemene communicatiecampagne te lanceren die gericht is op alle consumenten en die wordt geruggesteund door innovatieve acties (van het bij de diverse verkooppunten aanbieden van verschillende gerechten tot door befaamde Europese chef-koks aangevoerde campagnes), waarbij de kwaliteit van het product wordt onderstreept en de bewustwording van de culinaire mogelijkheden ervan wordt bevorderd;

20.   roept de Commissie en de lidstaten op om programma's op te starten die de producenten aanmoedigen tot het oprichten van producenten- en marktverenigingen, tot rechtstreekse verkoop als ook tot de productie van en toekenning van keurmerken aan schapen- en geitenvleesproducten en -melkproducten van bijzondere kwaliteit (bijvoorbeeld biologische producten of regionale specialiteiten);

21.   roept de Commissie op bijstand te bieden bij het openen van exportmarkten voor schapenvlees en slachtafval uit de Unie, in landen waar op dit moment onnodige beperkingen gelden;

22.   roept de Commissie op om de sector schapen- en geitenvlees op te nemen in het tweede communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid (2008-2013)(4) teneinde de gezondheids- en proteïnevoordelen van schapen- en geitenvlees bij de consument aan te prijzen, in het bijzonder bij jongeren die weinig schapen- en geitenvlees consumeren, en om in de lidstaten actief een informatiecampagne te voeren over schapen- en geitenvlees en ervan afgeleide producten;

23.   roept de Commissie op om onderzoek en ontwikkeling in de sector 'kleine herkauwers' te ondersteunen, waarbij zij zich moet richten op zowel technische innovatie voor veehouderijen als productinnovaties met betrekking tot lamsvleesproducten, kaas en nevenproducten zoals wol en huiden, ook wel bekend als het "vijfde kwart", waar de financiële opbrengst op dit moment vrijwel verwaarloosbaar is;

24.   waarschuwt voor het verdwijnen van beroepen als schapenhouder, herder, melkknecht en schapenscheerder en verzoekt de Commissie de strategie voor deze sector uit te breiden met publieksvoorlichtingacties en de uitwisseling van beroepsbeoefenaars tussen onderwijscentra, alsmede programma's ter bevordering van de mobiliteit van beroepsbeoefenaars en studenten in het landbouwonderwijs tussen de lidstaten;

25.   benadrukt de noodzaak om de beschikbaarheid van medicinale en veterinaire producten voor de schapen- en geitensector op EU-niveau te verbeteren door ondersteuning van het farmaceutisch onderzoek en door de vereenvoudiging van het verlenen van vergunningen voor het op de markt brengen;

26.   verzoekt de Commissie, ook met het oog op de blauwtongziekte, om in het geval van uitbrekende epidemieën bij dieren het onderzoek naar de oorzaken en de bestrijdingsmogelijkheden te forceren, een efficiënte bestrijdingsstrategie te ontwikkelen, de inspanningen van de lidstaten te coördineren, de ontwikkeling van vaccins te ondersteunen, een efficiënte strategie voor vaccinatie te ontwikkelen en de inenting van de dieren financieel te ondersteunen; verlangt dat genomen maatregelen die in het kader van een epidemie wettelijk werden vastgelegd, maar die in de loop van de tijd inefficiënt zijn gebleken, zo snel mogelijk uit het maatregelenpakket worden geschrapt;

27.   roept de Commissie op om voorstellen in te dienen inzake prijstransparantie in de sector teneinde consumenten en producenten informatie te verstrekken over productprijzen;

28.   roept de Commissie en het voorzitterschap van de Raad op om een uitvoeringstaakgroep in te stellen om nauwkeurig toezicht te houden op de schapen- en geitensector in de EU en om regelmatige verslaglegging te waarborgen over de beleidsveranderingen die vastgesteld worden;

29.   verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

(1) Aangenomen teksten, P6_TA(2007)0619. (2) PB L 270 van 21.10.2003, blz. 1. Verordening laatstelijk gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 470/2008 (PB L 140 van 30.5.2008, blz. 1). (3) Aangenomen teksten van 19.2.2008, P6_TA(2008)0054. (4) Besluit nr. 1350/2007/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 tot vaststelling van een tweede communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid (2008-2013) (PB L 301 van 20.11.2007, blz. 3).