Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν την ασφάλιση αυτοκινήτων (COM(2007)0207) ("έκθεση της Επιτροπής"),

–   έχοντας υπόψη την οδηγία 2000/26/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Μαΐου 2000 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών σχετικά με την ασφάλιση της αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων (τέταρτη οδηγία ασφάλισης αυτοκινήτων)(1),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων (A6-0249/2008),

A.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδίως μετά τις δύο τελευταίες διευρύνσεις, και η συνακόλουθη επέκταση του χώρου Σένγκεν είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία αύξηση του αριθμού των προσώπων και των οχημάτων που διέρχονται τα εθνικά σύνορα για επαγγελματικούς και προσωπικούς λόγους,

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η προτεραιότητα της προστασίας των θυμάτων ατυχημάτων απαιτεί σαφή, ακριβή και αποτελεσματική νομοθεσία για την ασφάλιση αυτοκινήτων σε επίπεδο ΕΕ,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η τέταρτη οδηγία ασφάλισης αυτοκινήτων ζητούσε από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητα των εθνικών κυρώσεων που έχουν θεσπισθεί όσον αφορά τη διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς/απάντησης καθώς και σχετικά με την ισοδυναμία τους, και να υποβάλει προτάσεις εφόσον κρινόταν απαραίτητο,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της Επιτροπής εξετάζει τις εθνικές διατάξεις περί κυρώσεων, την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού του αντιπροσώπου για το διακανονισμό των ζημιών και την υπάρχουσα δυνατότητα συμπληρωματικής σύναψης σύμβασης προαιρετικής ασφάλισης νομικής προστασίας για τα δυνητικά θύματα τροχαίων ατυχημάτων,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 4, παράγραφος 6 της τέταρτης οδηγίας ασφάλισης αυτοκινήτων διέπει τη διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς, σύμφωνα με την οποία όσοι πέφτουν θύματα τροχαίου ατυχήματος στην αλλοδαπή έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση αποζημίωσης στον αντιπρόσωπο για το διακανονισμό των ζημιών ο οποίος εκπροσωπεί την ασφαλιστική εταιρεία στη χώρα διαμονής του θύματος,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το θύμα πρέπει να λαμβάνει αιτιολογημένη απάντηση από την ασφαλιστική εταιρεία ενός τριών μηνών ειδάλλως ενδέχεται να επιβληθούν κυρώσεις,

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται περαιτέρω διευκρίνιση της λειτουργίας αυτής της διάταξης,

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή πρέπει να συνυπολογίσει τη διεύρυνση κατά την εφαρμογή των πολιτικών της ΕΕ, ιδίως το σχετικά υψηλό κόστος της ασφάλισης αυτοκινήτων στα νέα κράτη μέλη,

Θ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι στα διάφορα κράτη μέλη εφαρμόζονται διαφορετικές διατάξεις περί κυρώσεων όσον αφορά τη διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς/απάντησης,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαβουλεύσεις με τις εθνικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών αρχών των νέων κρατών μελών, επιβεβαίωσαν ότι οι τρέχουσες διατάξεις περί κυρώσεων, όπου υπάρχουν, είναι επαρκείς και ότι εφαρμόζονται αποτελεσματικά στο σύνολο της ΕΕ,

ΙΑ.   λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν προβλέπουν ειδικές κυρώσεις και βασίζονται αποκλειστικά στην υποχρέωση της ασφαλιστικής εταιρείας να καταβάλλει τον νόμιμο τόκο που αναλογεί στο ποσό της αποζημίωσης εάν η διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς/απάντησης δεν ολοκληρωθεί εντός τριμήνου,

ΙΒ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το σύστημα των αντιπροσώπων για τον διακανονισμό των ζημιών είναι σχετικά διαδεδομένο στην πλειονότητα των κρατών μελών,

ΙΓ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι στις διαβουλεύσεις που διεξήχθησαν από την Επιτροπή προκειμένου να αξιολογηθεί η ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το σύστημα του αντιπροσώπου για τον διακανονισμό των ζημιών, συμμετείχαν μόνο τα κράτη μέλη και ο ασφαλιστικός κλάδος, χωρίς να συμμετέχουν δεόντως οι πολίτες και οι καταναλωτικές οργανώσεις, ήτοι οι πλέον ενδιαφερόμενοι για τη διασφάλιση της σωστής λειτουργίας αυτού του συστήματος,

ΙΔ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι στα περισσότερα κράτη μέλη υπάρχει η δυνατότητα σύναψης συμβάσεων ασφάλισης νομικής προστασίας για την κάλυψη των εξόδων νομικής προστασίας των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότερο από το 90% των υποθέσεων διευθετείται μέσω εξωδικαστικού διακανονισμού και τα νομικά έξοδα επιστρέφονται σε πολλά κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, επίσης, οι ασφαλιστικές εταιρείες νομικής προστασίας παρέχουν εδώ και αρκετά χρόνια κάλυψη για όλων των ειδών τις διασυνοριακές υποθέσεις και συνεπώς διαθέτουν ήδη ειδικά τμήματα για το διακανονισμό αξιώσεων από την αλλοδαπή και τη διευκόλυνση των φιλικών διακανονισμών,

ΙΕ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι το ζήτημα της κάλυψης ή μη τέτοιου είδους εύλογων νομικών εξόδων στο πλαίσιο της ασφάλισης αστικής ευθύνης αυτοκινήτων σε όλα τα κράτη μέλη παραμένει ανοιχτό,

P.  ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι η κάλυψη των εξόδων νομικής προστασίας σε όλα τα κράτη μέλη από την Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Αυτοκινήτων βοηθά αναμφίβολα στην καλύτερη προστασία των ευρωπαίων καταναλωτών και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης τους,

ΙΖ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αγορές ασφαλιστικών υπηρεσιών στα νέα κράτη μέλη εμφανίζουν σταθερή ανάπτυξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ωστόσο, σε ορισμένα από αυτά τα κράτη μέλη η ασφάλιση νομικής προστασίας είναι ένα σχετικά νέο προϊόν που πρέπει να προωθηθεί, καθώς η ενημέρωση του κοινού για την εν λόγω ασφάλιση είναι συγκριτικά περιορισμένη,

ΙΗ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρεωτική κάλυψη για τα έξοδα νομικής προστασίας αναμένεται ότι θα αυξήσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων, ιδίως στις περιπτώσεις προσφυγής στη δικαιοσύνη, δεδομένου ότι οι καταναλωτές σε πολλά νέα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν με προβληματισμό τις υψηλές νομικές δαπάνες που θα μπορούσαν να καλυφθούν από την υποχρεωτική ασφάλιση,

ΙΘ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποχρεωτική ασφάλιση νομικής προστασίας θα αυξήσει τον φόρτο εργασίας για τον δικαστικό κλάδο και θα περιπλέξει την αποστολή του, οδηγώντας πιθανώς σε καθυστερήσεις στην επίλυση των διαφορών και υψηλότερο ποσοστό αδικαιολόγητων αξιώσεων,

Κ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων και η ασφάλιση νομικής προστασίας έχουν διαφορετικούς σκοπούς και επιτελούν διαφορετικές λειτουργίες· λαμβάνοντας υπόψη ότι, συγκεκριμένα, η ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων διασφαλίζει ότι ο καταναλωτής θα μπορέσει να καλύψει το κόστος οποιασδήποτε αξίωσης εναντίον του συνεπεία τροχαίου ατυχήματος, ενώ η ασφάλιση νομικής προστασίας καλύπτει τα νομικά έξοδα που απορρέουν από την προσφυγή εναντίον τρίτου μετά από τροχαίο ατύχημα,

ΚΑ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δημόσιες εκστρατείες των εθνικών αρχών, του ασφαλιστικού κλάδου και των ενώσεων καταναλωτών διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εθνικών αγορών,

1.   επιδοκιμάζει την έκθεση της Επιτροπής και τονίζει τη σημασία της πλήρους και αποτελεσματικής συμμετοχής όλων των ενδιαφερόμενων μερών, ιδίως των καταναλωτών, στη διαδικασία διαβούλευσης για την ανάπτυξη πολιτικής της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα·

2.   ζητεί συνεπώς τη συστηματική συμμετοχή των ενώσεων καταναλωτών που εκπροσωπούν κυρίως τα θύματα στη διαδικασία της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων που ισχύουν στα κράτη μέλη·

3.   επιδοκιμάζει την εκ των υστέρων αξιολόγηση των νομοθετικών μέτρων μέσω της οποίας θα διασφαλιστεί ότι οι κανόνες λειτουργούν όπως προβλέπεται και θα αναδειχθούν τυχόν ελλείψεις στην εφαρμογή τους·

4.   τονίζει τη σημασία της αύξησης της εμπιστοσύνης των καταναλωτών στις πολιτικές για την ασφάλιση αυτοκινήτων στον τομέα της διασυνοριακής μετακίνησης με αυτοκίνητα οχήματα εντός της ΕΕ, ιδίως για οδηγούς από τα παλαιά κράτη μέλη που ταξιδεύουν σε προορισμούς στα νέα κράτη μέλη και αντιστρόφως·

5.   εκτιμά ότι η προώθηση των υφιστάμενων λύσεων σε επίπεδο νομοθεσίας και αγοράς για την προστασία των καταναλωτών θα αυξήσει το βαθμό εμπιστοσύνης τους απέναντι στην ασφάλιση αυτοκινήτων·

6.   πιστεύει ότι τα κράτη μέλη είναι επίσης υπεύθυνα για την καλή λειτουργία των εθνικών τους συστημάτων ασφάλισης στο πλαίσιο της νομοθεσίας της ΕΕ που αφορά τη διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς/απάντησης και της κάλυψης των νομικών εξόδων με τα οποία επιβαρύνονται τα θύματα·

7.   καλεί την Επιτροπή να εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά την αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών της αγοράς και να υποβάλλει περιοδικά εκθέσεις στο Κοινοβούλιο σχετικά με αυτό το θέμα·

8.   θεωρεί ότι η απλή απαίτηση από τις ασφαλιστικές εταιρείες να καταβάλλουν τον νόμιμο τόκο σε περίπτωση καθυστέρησης δεν είναι κυρωτικό μέσο και ότι η Επιτροπή, συνεπώς, πρέπει να ασκήσει μεγαλύτερο έλεγχο και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα σε αυτό το πλαίσιο, προκειμένου να εξασφαλίσει ότι οι αγορές όλων των κρατών μελών λειτουργούν ομαλά και υπάρχει ουσιαστική προστασία των καταναλωτών·

9.   υπογραμμίζει ότι οι σχέσεις συνεργασίας με την Επιτροπή, τις εθνικές αρχές, τον ασφαλιστικό κλάδο και τους καταναλωτές πρέπει να ενισχυθούν προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη παροχή έγκυρων δεδομένων σχετικά με τα ισχύοντα συστήματα επιβολής·

10.   εκτιμά, σύμφωνα με τη γενικά αποδεκτή προσέγγιση της ΕΕ έναντι των κυρώσεων, ότι πρέπει να τηρηθεί η αρχή της επικουρικότητας και ότι δεν υφίσταται ανάγκη εναρμόνισης των εθνικών διατάξεων περί κυρώσεων·

11.   εκτιμά ότι οι εθνικοί ρυθμιστικοί φορείς είναι οι πλέον αρμόδιοι να διασφαλίσουν το μέγιστο δυνατό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών στις εθνικές αγορές τους·

12.   συνιστά, κατά συνέπεια, ως προς τη διαδικασία αιτιολογημένης προσφοράς/απάντησης να αφεθεί στη διακριτική ευχέρεια των κρατών μελών η επιβολή κυρώσεων και η επιλογή του ενδεδειγμένου είδους και επιπέδου των διατάξεων·

13.   καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων που προβλέπονται σε περίπτωση μη τήρησης της προθεσμίας των τριών μηνών για αιτιολογημένη απάντηση στην αίτηση αποζημίωσης ή αιτιολογημένη προσφορά αποζημίωσης·

14.   θεωρεί σκόπιμο να εξετάζονται με προσοχή τα αίτια της παράλειψης των ασφαλιστικών εταιρειών να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, πριν επιβληθούν κυρώσεις, λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τους παράγοντες που δεν εξαρτώνται από τις ίδιες τις εταιρείες· ευελπιστεί ότι η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εθνικές αγορές προσφέροντας τη συνδρομή της στις εθνικές αρχές που τη ζητούν·

15.   επαναλαμβάνει τη σημασία της τόνωσης της εμπιστοσύνης των πολιτών στη λειτουργία του συστήματος του αντιπροσώπου για τον διακανονισμό των ζημιών μέσω της προώθησής του με δημόσιες εκστρατείες και άλλα πρόσφορα μέτρα·

16.   καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να αυξήσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών ενθαρρύνοντας τη λήψη μέτρων που θα προάγουν την ευαισθητοποίησή τους και τη χρήση των εθνικών κέντρων πληροφοριών για ασφαλιστικά θέματα, όπως η απαίτηση από τις ασφαλιστικές εταιρείες να περιλαμβάνουν στη συμβατική τους ενημέρωση τα στοιχεία επικοινωνίας του αρμόδιου κέντρου πληροφοριών στο εν λόγω κράτος μέλος·

17.   καλεί επίσης τα κράτη μέλη να υποχρεώσουν τις ασφαλιστικές εταιρείες να παρέχουν στους καταναλωτές διεξοδικές πληροφορίες στο πλαίσιο της προσυμβατικής τους ενημέρωσης σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος του αντιπροσώπου για τον διακανονισμό των ζημιών και με τις συναφείς χρήσεις του και τα πλεονεκτήματα για τον ασφαλιζόμενο·

18.   παροτρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί τη λειτουργία του συστήματος, συντονίζοντας και συνδράμοντας όποτε απαιτείται ή όποτε οι εθνικές αρχές το ζητούν·

19.   εκτιμά επίσης, αναφορικά με την ασφάλιση αστικής ευθύνης αυτοκινήτων, ότι η υποχρεωτική κάλυψη των εξόδων νομικής προστασίας αποτελεί σαφές αντικίνητρο για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών και ότι θα αύξανε κατά πάσα πιθανότητα τον αριθμό των δικαστικών προσφυγών, οδηγώντας έτσι σε αδικαιολόγητη αύξηση του φόρτου εργασίας του δικαστικού σώματος· επισημαίνει ότι αυτό θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη λειτουργία της υπάρχουσας και αναπτυσσόμενης αγοράς της προαιρετικής ασφάλισης νομικής προστασίας·

20.   εκτιμά, συνεπώς, ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της εισαγωγής ενός συστήματος υποχρεωτικής κάλυψης των εξόδων νομικής προστασίας δεν αντισταθμίζονται από τα δυνητικά οφέλη ενός τέτοιου συστήματος·

21.   παροτρύνει την Επιτροπή να λάβει, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, τα μέτρα που απαιτούνται για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την ασφάλιση νομικής προστασίας, καθώς και άλλα ασφαλιστικά προϊόντα ιδίως στα νέα κράτη μέλη, με έμφαση στην ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα πλεονεκτήματα της προσφοράς και σύναψης του ενός ή του άλλου τύπου ασφαλιστικής κάλυψης·

22.   εκτιμά ότι, στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος των εθνικών ρυθμιστικών φορέων είναι κρίσιμης σημασίας για την εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών από άλλα κράτη μέλη·

23.   καλεί συνεπώς την Επιτροπή να ενισχύσει την προστασία των καταναλωτών, κυρίως μέσω της παρότρυνσης των κρατών μελών να ενθαρρύνουν τις προσπάθειες των εθνικών ρυθμιστικών φορέων και των ασφαλιστικών εταιρειών για την ευρύτερη ενημέρωση περί της διαθέσιμης προαιρετικής ασφάλισης νομικής προστασίας·

24.   εκτιμά ότι η προσυμβατική ενημέρωση σχετικά με την ασφάλιση αυτοκινήτων θα μπορούσε να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα κάλυψης των εξόδων νομικής προστασίας·

25.   καλεί τα κράτη μέλη να παροτρύνουν τους εθνικούς ρυθμιστικούς φορείς και τυχόν μεσάζοντες να ενημερώνουν τους πολίτες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τη συμπληρωματική προαιρετική ασφάλιση η οποία μπορεί να ωφελήσει τον καταναλωτή όπως, για παράδειγμα, η ασφάλιση νομικής προστασίας, η κάλυψη βοήθειας και η ασφάλεια κλοπής·

26.   καλεί τα κράτη μέλη που δεν έχουν θεσπίσει εναλλακτικά συστήματα επίλυσης διαφορών για το διακανονισμό των ζημιών να εξετάσουν το ενδεχόμενο να εισαγάγουν τέτοια συστήματα βάσει των βέλτιστων πρακτικών από άλλα κράτη μέλη·

27.   ζητεί από την Επιτροπή να μην προδικάσει τα αποτελέσματα των μελετών που έχουν παραγγελθεί σχετικά με τις διαφοροποιημένες αποζημιώσεις λόγω προσωπικής βλάβης ως απόρροια της έγκρισης του κανονισμού Ρώμη ΙΙ(2), οι οποίες ενδέχεται να προτείνουν λύση βασιζόμενη στην ασφάλιση και την αντίστοιχη τροποποίηση της τέταρτης οδηγίας για την ασφάλιση αυτοκινήτων·

28.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

(1) ΕΕ L 181, 20.7.2000, σ. 65. (2) Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 864/2007 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2007, για το εφαρμοστέο δίκαιο στις εξωσυμβατικές ενοχές ("Ρώμη II") (ΕΕ L 199, 31.7.2007, σ. 40).