Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την απαγγελία κατηγοριών εναντίον του Joseph Kony και την προσαγωγή του σε δίκη ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), ιδίως δε το άρθρο 86 και την έναρξη ισχύος αυτού, την 1η Ιουλίου 2002,
– έχοντας υπόψη την κύρωση του Καταστατικού της Ρώμης από την Ουγκάντα, στις 14 Ιουνίου 2002,
– έχοντας υπόψη την προσφυγή του 2003 του Προέδρου της Ουγκάντας Yoweri Museveni στο ΔΠΔ σχετικά με την κατάσταση που έχει δημιουργήσει ο Στρατός Αντίστασης του Θεού (LRA), η οποία ήταν εξάλλου η πρώτη προσφυγή συμβαλλομένου κράτους στο ΔΠΔ από τότε που ιδρύθηκε,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Εισαγγελέα του ΔΠΔ, της 29ης Ιουλίου 2004, να κινήσει διαδικασία έρευνας όσον αφορά την κατάσταση που επικρατεί στην βόρεια Ουγκάντα,
– έχοντας υπόψη το ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί από το ΔΠΔ εναντίον του Joseph Kony, στις 8 Ιουλίου 2005, όπως τροποποιήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2005 (Αρ. ICC-02/04-01/05-53),
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ των μελών της ομάδας των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ), αφενός, και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφετέρου, η οποία υπογράφηκε στo Κοτονού στις 23 Ιουνίου 2000(1), όπως τροποποιήθηκε από την συμφωνία για την τροποποίηση της συμφωνίας εταιρικής σχέσης, η οποία υπογράφηκε στο Λουξεμβούργο στις 25 Ιουνίου 2005(2) (εφεξής "συμφωνία Κοτονού"), και ιδίως το άρθρο 8 αυτής περί πολιτικού διαλόγου και το άρθρο 11, παράγραφος 6 περί ενίσχυσης της ειρήνης και της διεθνούς δικαιοσύνης,
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2002/494/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την ίδρυση ευρωπαϊκού δικτύου σημείων επαφής σχετικά με πρόσωπα που ευθύνονται για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου(3), καθώς και τη θέση του της 9ης Απριλίου 2002, περί δημιουργίας ευρωπαϊκού δικτύου σημείων επαφής(4),
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2003/335/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 8ης Μαΐου 2003, σχετικά με τη διερεύνηση και τη δίωξη της γενοκτονίας, των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και των εγκλημάτων πολέμου(5), καθώς και το νομοθετικό ψήφισμά του της 17ης Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με την έρευνα και τη δίωξη, μεταξύ άλλων, των εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας(6),
– έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2003/444/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 16ης Ιουνίου 2003, για το διεθνές ποινικό δικαστήριο(7), καθώς και την παρακολούθηση κατόπιν της κοινής θέσης και το σχέδιο δράσης του Συμβουλίου,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία συνεργασίας και συνδρομής μεταξύ ΠΔΠ και ΕΕ που υπογράφηκε στις 10 Απριλίου 2006 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2006(8),
– έχοντας υπόψη τη συμπληρωματική έκθεση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών με θέμα τα παιδιά στην ένοπλη σύρραξη της Ουγκάντας, της 23ης Ιουνίου 2008,
– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ΕΕ για τα παιδιά σε ένοπλες συρράξεις του 2003,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του, ιδίως δε της 22ας Μαΐου 2008 για το Σουδάν και το ΔΠΔ(9), της 3ης Ιουλίου 2003 για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη βόρεια Ουγκάντα(10) και της 6ης Ιουλίου 2000 για την απαγωγή παιδιών από τον LRA(11),
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Γραφείου Ελέγχου Εξωτερικών Υποθέσεων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, της 28ης Αυγούστου 2008, με την οποία επιβλήθηκαν νέες κυρώσεις εναντίον του Joseph Kony και προστέθηκε το όνομά του στην "μαύρη λίστα", κατάλογο ειδικώς σεσημασμένων πολιτών,
– έχοντας υπόψη την ανταλλαγή απόψεων περί ΔΠΔ η οποία πραγματοποιήθηκε στην συνεδρίαση της Επιτροπής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 15ης Σεπτεμβρίου 2008,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 91 και το άρθρο 90, παράγραφος 4, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Ιούλιο 2005, το ΔΠΔ εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Joseph Kony, προέδρου και γενικού στρατιωτικού αρχηγού του LRA, με το οποίο του απαγγέλλονται 33 κατηγορίες εγκλημάτων εναντίον της ανθρωπότητας και εγκλημάτων πολέμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι εντάλματα έχουν εκδοθεί επίσης κατά των υπολοίπων ανώτατων διοικητών του LRA, συμπεριλαμβανομένων των Vincent Otti, Okot Odhiambo και Domic Ongwen,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τις 33 ποινικές κατηγορίες που απαγγέλθηκαν κατά του Joseph Kony, οι 12 αφορούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένων φόνων, βιασμών, υποδούλωσης, εξαναγκασμού σε σεξουαλική δουλεία και απάνθρωπων πράξεων για την πρόκληση σοβαρών τραυματισμών και οδύνης, ενώ οι υπόλοιπες 21 αφορούν εγκλήματα πολέμου, συμπεριλαμβανομένων φόνων, απάνθρωπης μεταχείρισης αμάχων, εσκεμμένων επιθέσεων εναντίον αμάχων πληθυσμών, λεηλασιών, παρότρυνσης στην διάπραξη βιασμών και στην καταναγκαστική στρατολόγηση παιδιών,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο LRA πολεμά στην περιοχή από το 1986, φαινομενικά εναντίον της κυβέρνησης της Ουγκάντας,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένοπλη εξέγερση μαίνεται στην βόρεια Ουγκάντα από το 1986, επί του παρόντος στο όνομα του LRA,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση της Ουγκάντας και ο LRA υπέγραψαν συμφωνία κατάπαυσης των εχθροπραξιών τον Αύγουστο του 2006,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο αποκορύφωμα της βίας στην βόρεια Ουγκάντα το 2005, περίπου 1,6 εκ. άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τις εστίες τους και κατέφυγαν σε στρατόπεδα προσφύγων στο εσωτερικό της χώρας ενώ δεκάδες χιλιάδες παιδιά αναγκάστηκαν να διανυκτερεύουν κάθε νύχτα σε αστικά κέντρα για λόγους προστασίας· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι, μολονότι από το 2006 και έπειτα οι μισοί περίπου εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους ή κοντά σε αυτά, η κατάσταση εξακολουθεί να παραμένει κρίσιμη για πολλούς εκτοπισθέντες οι οποίοι διστάζουν να επιστρέψουν πριν υπογραφεί η τελική ειρηνευτική συμφωνία,
Ζ. εκφράζοντας την βαθιά του ανησυχία για τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της σύγκρουσης η οποία έγινε αιτία να απαχθούν περισσότερα από 20 000 παιδιά, να προκληθεί ανυπολόγιστη ανθρώπινη οδύνη, ιδίως μεταξύ αμάχων, και να σημειωθούν κατάφωρες παραβιάσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου, μαζικές καταναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών και κατάρρευση των κοινωνικών και οικονομικών ιστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απαγωγή παιδιών για να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς σεξουαλικής δουλείας ή ως στρατιώτες συνιστά έγκλημα πολέμου και έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι μόνο κατά την διάρκεια του 2008, ο LRA προέβη, σύμφωνα με καταγγελίες, σε 200 έως 300 απαγωγές στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο νότιο Σουδάν και στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, επιβάλλοντας έτσι το ίδιο είδος βίας σε μια νέα γενεά θυμάτων,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούλιο του 2008 ο LRA πραγματοποίησε επίθεση εναντίον του Απελευθερωτικού Στρατού του Σουδάν στη Nabanga σκοτώνοντας 20 από τους στρατιώτες του τελευταίου,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Joseph Kony έχει επανειλημμένως αποφύγει να εμφανιστεί στην Juba και εξακολουθεί να αρνείται να υπογράψει την τελική ειρηνευτική συμφωνία εάν, όπως λέει, δεν επιλυθεί από την μεικτή ομάδα συνδέσμων το πρόβλημα των ενταλμάτων του ΔΠΔ και ορισμένα άλλα ζητήματα· λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι την τελική ειρηνευτική συμφωνία διαπραγματεύτηκε ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τον LRA, πρώην πρόεδρος της Μοζαμβίκης, Joaquim Chissano,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Joseph Kony αξιοποίησε την ανάπαυλα εν μέσω της ειρηνευτικής διαδικασίας για να ανασυντάξει και να αναδιοργανώσει τις δυνάμεις του LRA στο έδαφος του Κονγκό,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της αδυναμίας των εμπλεκόμενων κρατών να συλλάβουν τον Kony και τους λοιπούς αρχηγούς του LRA, αυτή τη περίοδο ο LRA ενδέχεται να πυκνώσει τις τάξεις του μέσω απαγωγών,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Σεπτέμβριο του 2008, σύμφωνα με καταγγελίες τις οποίες αναφέρει η UNICEF, ο LRA απήγαγε 90 μαθητές σχολείου από τις πόλεις Κiliwa και Duru του Κονγκό και εξαπέλυσε επιθέσεις σε πολλές άλλες περιφέρειες προξενώντας μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών στην περιοχή,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔ επιτελεί κρισιμότατο ρόλο στην αποτροπή και στον περιορισμό των σοβαρών εγκλημάτων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του και αποτελεί σημαντικό μέσο προαγωγής του σεβασμού του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την ελευθερία, την ασφάλεια, την δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου και συνεισφέροντας στην διαφύλαξη της ειρήνης και την θεμελίωση της διεθνούς ασφάλειας,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην δικαιοδοσία του ΔΠΔ εμπίπτουν τα σοβαρότερα εγκλήματα που απασχολούν την διεθνή κοινότητα, ιδίως δε η γενοκτονία, τα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας και τα εγκλήματα πολέμου που πραγματοποιήθηκαν μετά την 1η Ιουλίου 2002,
P. ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν κράτη που έχουν δεσμευτεί να διώκουν παρόμοια εγκλήματα στο πλαίσιο της εθνικής τους δικαιοδοσίας και να υποστηρίζουν την επέμβαση του ΔΠΔ όταν τα εθνικά κράτη δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους,
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ με την εξαίρεση της Τσεχικής Δημοκρατίας έχουν κυρώσει το Καταστατικό της Ρώμης,
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ υπέγραψε την προαναφερθείσα συμφωνία συνεργασίας με το ΔΠΔ , βάσει της οποίας, μεταξύ άλλων προκειμένου να διευκολυνθεί η εκπλήρωση της υποχρέωσης συνεργασίας και συνδρομής, τα συμβαλλόμενα μέρη συμφώνησαν να καθιερώσουν τακτικές επαφές μεταξύ του Δικαστηρίου και του σημείου επαφής της ΕΕ με το Δικαστήριο,
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και τα κράτη μέλη της οφείλουν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να διασφαλίσουν την συμμετοχή στο ΔΠΔ όσων περισσότερων κρατών γίνεται, ενθυμούμενοι την επιδίωξη αυτή όταν έρχονται σε διαπραγματεύσεις (διμερείς και πολυμερείς) και σε πολιτικούς διαλόγους με τρίτες χώρες και περιφερειακούς οργανισμούς,
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΔΠΔ πρέπει να ενσωματωθεί στην πολιτική για τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ και ότι η κύρωση και εφαρμογή του Καταστατικού της Ρώμης πρέπει να συζητείται σε συνομιλίες με θέμα πολιτικά ζητήματα και τα δικαιώματα του ανθρώπου (ιδίως σε συναντήσεις κορυφής και άλλες προβεβλημένες περιστάσεις) με τρίτες χώρες, ιδίως στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη, όπως η συμφωνία του Κοτονού,
1. καλεί την κυβέρνηση της Ουγκάντας και των ομόρων χωρών, ιδίως δε της ΛΔ του Κονγκό, να συνεργαστούν ανεπιφύλακτα με το ΔΠΔ στις έρευνες και τις διώξεις αυτού· απευθύνει ιδίως έκκληση για συνεργασία προκειμένου να συλληφθούν και να προσαχθούν ενώπιον του Δικαστηρίου χωρίς χρονοτριβή ο Joseph Kony και τα λοιπά πρόσωπα εναντίον των οποίων έχουν απαγγελθεί κατηγορίες·
2. εκφράζει την βαθιά του λύπη για την διακοπή των προσπαθειών να συλληφθούν ο Joseph Kony και τα λοιπά πρόσωπα που διώκονται από το Δικαστήριο· υπενθυμίζει στην κυβέρνηση της Ουγκάντας ότι, ως συμβαλλόμενο μέρος του Καταστατικού της Ρώμης του ΔΠΔ, έχει καθήκον να συνεργάζεται πλήρως με το ΔΠΔ·
3. επισημαίνει ότι είναι δυνατόν, βάσει του Καταστατικού της Ρώμης και μετά την παράδοση υποδίκων στο ΔΠΔ, να ζητήσει η κυβέρνηση της Ουγκάντας την επιστροφή των υποθέσεων στα δικαστήρια της Ουγκάντας, υπό την προϋπόθεση ότι το ΔΠΔ έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η δικαιοσύνη της Ουγκάντας έχει τόσο την ικανότητα όσο και την βούληση να πραγματοποιήσει γνήσια έρευνα και δίωξη των υπόπτων μελών του LRA, όπως ορίζουν τα εντάλματα σύλληψης·
4. καλεί μετ´ επιτάσεως την κυβέρνηση της Ουγκάντας να αποφύγει να προβεί στην σύναψη οποιασδήποτε συμφωνίας με τον LRA η οποία θα αντέβαινε στο διεθνές δίκαιο·
5. καλεί μετ´ επιτάσεως τα κράτη μέλη της ΕΕ, της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) και, ιδίως, τα όμορα κράτη της Ουγκάντας να επιληφθούν του ζητήματος της εκτέλεσης των ενταλμάτων σύλληψης με προσήλωση και συνέπεια,
6. απαιτεί άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των προσώπων που απήχθησαν από τον LRA και ιδίως των παιδιών τα οποία κινδυνεύουν να εξαναγκαστούν σε σεξουαλική δουλεία ή να πολεμήσουν στις τάξεις του LRA·
7. καλεί τη διεθνή κοινότητα να διερευνήσει καταγγελίες για πρόσφατα εγκλήματα του LRA στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στο νότιο Σουδάν και στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και να φέρει στο φως ενδεχόμενες αδημοσίευτες έρευνες των ΗΕ για εγκλήματα στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, χωρίς να αποκρύψει τα ευρήματά της·
8. απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις της περιοχής, στην αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (MONUC) και στις κυβερνήσεις άλλων χωρών που συμμετέχουν ως παρατηρητές στις ειρηνευτικές συνομιλίες να παρακολουθήσουν και να δημοσιοποιήσουν τις κινήσεις του LRA επιτείνοντας τους ελέγχους των συνόρων της περιοχής και παρακολουθώντας εκ του σύνεγγυς την ροή όπλων και εφοδίων προς τον LRA με σκοπό την διακοπή αυτής· ζητεί να εκπονηθούν αποτελεσματικά σχέδια για την εκτέλεση των ενταλμάτων του ΔΠΔ κατά τρόπο που θα ελαχιστοποιήσει τον κίνδυνο εναντίον των αμάχων και θα αποφύγει την χρήση υπέρμετρης δύναμης, χωρίς να αποκλείεται προς τον σκοπό αυτό η χρήση της MONUC·
9. καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ, ιδίως εκείνα που συμμετείχαν στις ειρηνευτικές διαδικασίες της Ουγκάντας και της Juba, να συντονιστούν με τα κράτη της περιοχής, την Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ και τις ειρηνευτικές δυνάμεις προκειμένου να εκτελεστούν τα εντάλματα του ΔΠΔ εναντίον των ηγετών του LRA·
10. επισημαίνει ότι η δικαιοσύνη αποτελεί κοινό σκοπό τον οποίο πρέπει να επιδιώκουν από κοινού η ΕΕ και η ΑΕ·
11. υπενθυμίζει ότι, βάσει του Καταστατικού της Ρώμης, τα συμβαλλόμενα μέρη ανέλαβαν την δέσμευση ότι θα θέσουν τέρμα στην ατιμωρησία για τα σοβαρότερα εγκλήματα που απασχολούν την διεθνή κοινότητα και θα συνεισφέρουν στην αποτροπή αυτών· εκφράζει την πεποίθησή του ότι το ΔΠΔ και τα ad-hoc δικαστήρια συμβάλλουν στην διαδικασία της συμφιλίωσης και της ειρήνης·
12. εκφράζει την ανησυχία του για την απουσία σοβαρών προσπαθειών για να πάψει η διεθνής βοήθεια να εκτρέπεται από τον προορισμό της και να καταλήγει στα χέρια του LRA, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στον Joseph Kony να επανεξοπλίζεται· ζητεί μετ´ επιτάσεως να κλείσουν οι δίοδοι ανεφοδιασμού του LRA· καλεί την κυβέρνηση του Σουδάν να πάψει να παρέχει οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στον LRA·
13. καλεί την ΕΕ και τους διεθνείς δωρητές να ενισχύσουν τον αφοπλισμό, την αποστράτευση και την επανένταξη των βετεράνων μαχητών του LRA, την επιστροφή των εκτοπισμένων εσωτερικού και την παροχή αποζημιώσεων προς τα θύματα·
14. χαιρετίζει τις εγγύς και τακτικές επαφές μεταξύ ανώτερων στελεχών του ΔΠΔ και ΕΕ· επισημαίνει την ισχυρή υποστήριξη εκ μέρους της ΕΕ για συμμετοχή και εφαρμογή του Καταστατικού της Ρώμης· τονίζει ότι είναι απαραίτητος ο ηγετικός ρόλος της ΕΕ για την υλοποίηση της αποστολής του ΔΠΔ·
15. εκφράζει την ατράνταχτη πεποίθησή του ότι, μακροπρόθεσμα, το ΔΠΔ συμβάλλει στην αποτροπή νέων ωμοτήτων· εκτιμά ότι η αποτυχία σύλληψης του Joseph Kony έχει ως αποτέλεσμα την συνέχιση των βιαιοπραγιών και των παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου· τονίζει ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη και συμφιλίωση χωρίς δικαιοσύνη για τα θύματα·
16. συνιστά στην Κοινή Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΑΚΕ-ΕΕ να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τόσο την κατάσταση που επικρατεί στην βόρεια Ουγκάντα όσο και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου που διαπράττει ο LRA·
17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον ειδικό εκπρόσωπο της ΕΕ για την περιοχή των Μεγάλων Λιμνών, στον ειδικό εκπρόσωπο της ΕΕ για την Αφρικανική Ένωση, στην κυβέρνηση της Ουγκάντας, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών της ΕΕ και των κρατών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στα όργανα της Αφρικανικής Ένωσης και στον Εισαγγελέα του ΔΠΔ.