Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με την πειρατεία στη θάλασσα
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ης Μαΐου 2008 σχετικά με την ολοκληρωμένη πολιτική ναυτιλίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση(1),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Ιουνίου 2008 σχετικά με τις συνεχείς δολοφονίες πολιτών στη Σομαλία(2),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 15ης Σεπτεμβρίου 2008 (13028/2008),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων της 26ης Μαΐου 2008 (9868/2008),
– έχοντας υπόψη την κοινή δράση του Συμβουλίου 2008/749/CFSP, της 19ης Σεπτεμβρίου 2008, σχετικά με το στρατιωτικό συντονισμό της ΕΕ προς υποστήριξη του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1816 (2008) (EU NAVCO)(3), και το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1838 (2008),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών του 1988 για την εξάλειψη των παρανόμων ενεργειών εις βάρος της ασφαλείας της ναυτιλίας,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1814(2008) της 15ης Μαΐου 2008 και 1816 (2008) της 2ας Ιουνίου 2008, σχετικά με την κατάσταση στη Σομαλία,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πειρατεία στην ανοικτή θάλασσα αποτελεί διογκούμενη απειλή για την ανθρώπινη ζωή και ασφάλεια, ιδίως στις θάλασσες στα ανοικτά της Σομαλίας και του Κέρατος της Αφρικής, μεταξύ άλλων και για την ανθρωπιστική βοήθεια για τα 3.5 περίπου εκατομμύρια άτομα που την χρειάζονται,
Β. λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι έχουν διατυπωθεί καταγγελίες για την αύξηση της πειρατείας σε άλλες περιοχές του κόσμου όπως στο κανάλι της Μοζαμβίκης, σε ορισμένα ύδατα πλησίον της Ινδίας και στην Καραϊβική,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες και η πολιτική αστάθεια στη Σομαλία προκάλεσαν ενέργειες πειρατείας και ένοπλης ληστείας,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά το παρελθόν έτος οι επιθέσεις κατά αλιευτικών, εμπορικών και επιβατηγών πλοίων της Κοινότητας στα διεθνή ύδατα κοντά στις ακτές της Αφρικής αυξηθήκαν σε αριθμό και συχνότητα θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές των πληρωμάτων, με λίαν αρνητικές επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανεμπόδιστη διέλευση των νομίμων εμπορικών πλοίων στις ανοικτές θάλασσες αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη διεξαγωγή του διεθνούς εμπορίου,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πειρατικές αυτές ενέργειες αποτελούν άμεση απειλή για τους ναυτικούς, ο βιοπορισμός των οποίων εξαρτάται από την ασφαλή άσκηση του εμπορίου και του επαγγέλματός τους στη θάλασσα,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αλιείς της ΕΕ στις ανοικτές θάλασσες απετέλεσαν στόχο των πειρατών και η απειλή της πειρατείας οδήγησε σημαντικό αριθμό σκαφών της ΕΕ να αποσυρθούν από τόπους αλιείας που απέχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα από τις ακτές της Σομαλίας ή να μειώσουν την αλιευτική τους δραστηριότητα στην περιοχή,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα θύματα της πειρατείας ήσαν συνήθεις πολίτες που ασκούσαν τις δραστηριότητές τους σε σκάφη αναψυχής στα ανοικτά του Κέρατος της Αφρικής,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πειρατεία αυτή είναι αποτέλεσμα της βίας και της πολιτικής αστάθειας στη Σομαλία, με αντίκτυπο στην υπόλοιπη περιοχή του Κέρατος της Αφρικής, αλλά και συμβάλλει σε αυτές και στις επακόλουθες συνέπειές τους για τον άμαχο πληθυσμό της χώρας από πλευράς έκθεσης σε απειλή, έλλειψης ανάπτυξης και διακοπής της επισιτιστικής βοηθείας και άλλων ανθρωπιστικών προσπαθειών,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2007 έγιναν γνωστές 20 δολοφονίες μελών πληρωμάτων, 153 τραυματισμοί ή επιθέσεις και 194 απαγωγές,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπό ψη ότι προκειμένου να αντιδράσει στην επιδείνωση του φαινομένου αυτού, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εργάζεται σήμερα επί νέου ψηφίσματος με στόχο την κινητοποίηση της διεθνούς κοινότητας, εις τρόπον ώστε να γίνει η καλύτερη δυνατή χρήση των διαθεσίμων μέσων καταστολής και πρόληψης, στο πλαίσιο του δικαίου της θάλασσας και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας,
1. καλεί τη μεταβατική ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Σομαλίας σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και την Αφρικανική Ένωση, να αντιμετωπίσει την πειρατεία και την ένοπλη ληστεία που διαπράττονται από τις σομαλικές ακτές εις βάρος πλοίων που μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια ως εγκληματικές πράξεις, συλλαμβάνοντας τους δράστες βάσει του ισχύοντος διεθνούς δικαίου·
2. λαμβάνει γνώση της κοινής δράσης 2008/749/CFSP που θεσπίζει στρατιωτικό συντονισμό προς υποστήριξη του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1816 (2008) υπό την ονομασία EU NAVCO·
3. ζητεί από τα κράτη μέλη που κατέχουν έδρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να ανανεώσουν τις εξουσιοδοτήσεις που προβλέπει το ψήφισμα 1816 (2008) σύμφωνα με τον στόχο του ψηφίσματος 1838 (2008)·
4. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τρόπους για την παροχή προστασίας των κοινοτικών και άλλων αλιευτικών σκαφών που δραστηριοποιούνται στα διεθνή ύδατα στο ΒΔ Ινδικό Ωκεανό από την πειρατεία, πιθανώς με τη συνεργασία της Επιτροπής Τόνου του Ινδικού Ωκεανού·
5. εκφράζει τη λύπη του γιατί δεν ζητήθηκε η γνώμη του από το Συμβούλιο σε σχέση με την επιχείρηση αυτή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ) και καλεί το Συμβούλιο επειγόντως να το ενημερώσει σχετικά με την εμβέλεια του εγχειρήματος και τα ακριβή καθήκοντα του "Συντονιστικού Πυρήνα ΕΕ" στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με σκοπό τη στήριξη της ναυτικής αποστολής EU NAVCO στο πλαίσιο της ΕΠΑΑ·
6. ζητεί από το Συμβούλιο να προβεί σε σαφή διαχωρισμό μεταξύ της μελλοντικής αποστολής ΕΠΑΑ και των ενεργειών κατά της πειρατείας στις οποίες προβαίνουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της Επιχείρησης Διαρκούς Ελευθερίας- Κέρας της Αφρικής, με στόχο την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών δραστηριοτήτων· ζητεί σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σε σχέση με την κράτηση και τη δίωξη των συλληφθέντων πειρατών· ζητεί από το Συμβούλιο να αποφύγει την εμπλοκή της EU NAVCO στις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στη Σομαλία· ζητεί τον ουσιαστικό συντονισμό με τους άλλους στόλους στην περιοχή, δηλαδή τον αμερικανικό και το ρωσικό·
7. καλεί επειγόντως το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εξασφαλίσουν την όσο το δυνατόν ταχύτερη επανεξέταση και προσαρμογή στα πρόσφατα δεδομένα των νομικών πράξεων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για την αντιμετώπιση της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας προκειμένου να διώκονται και να καταδικάζονται οι δράστες των εγκλημάτων·
8. ζητεί από το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ενθαρρύνουν τα παραθαλάσσια κράτη και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ να κυρώσουν το Πρωτόκολλο του 2005 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη των παρανόμων ενεργειών εις βάρος της ασφαλείας της ναυτιλίας·
9. καλεί τα κράτη μέλη που δεν το έχουν ακόμη πράξει να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των ΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας και της Σύμβασης των ΗΕ για την καταστολή των παράνομων πράξεων κατά της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας οι οποίες καθιστούν δυνατό τον σαφή προσδιορισμό της δικαιοδοσίας και επομένως την εξασφάλιση της ποινικής δίωξης με κάθε νομική ασφάλεια , σε περίπτωση σύλληψης πειρατών και δραστών ενόπλων επιθέσεων στη θάλασσα·
10. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη βελτίωση του συντονισμού με τους υπεύθυνους για την εποπτεία των θαλασσών ευρωπαϊκούς οργανισμούς, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα την πρόληψη των παρανόμων δραστηριοτήτων (εμπόριο ανθρώπων και ναρκωτικών και λαθρομετανάστευση) με ιδιαίτερη έμφαση στα διεθνή ύδατα· καλεί επειγόντως το Συμβούλιο να μην εξισώσει την πρόκληση της τρομοκρατίας με τα θέματα που αφορούν το εμπόριο ανθρώπων και ναρκωτικών και τη λαθρομετανάστευση·
11. χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής για την προώθηση των διαπραγματεύσεων με στόχο την καλύτερη διαχείριση του θαλασσίου χώρου με τρίτες χώρες και υποστηρίζει θερμά την ανάπτυξη της συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες για της προστασία των θαλασσών πέραν των εθνικών δικαιοδοσιών·
12. καταδικάζει κατηγορηματικά το εμπόριο όπλων και πυρομαχικών με οργανωμένες συμμορίες που διαπράττουν πράξεις πειρατείας· ζητεί από τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς να συστήσουν τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να προλαμβάνεται η παράδοση όπλων στα χέρια των πειρατικών αυτών ομάδων·
13. καλεί την Επιτροπή να το ενημερώσει για όποιες αποφάσεις ενδέχεται να λάβει σχετικά με τη χρηματοδότηση προγραμμάτων για τους κρίσιμους ναυτιλιακούς διαύλους στο Κέρας της Αφρικής, τα στενά του Μπαμπ Αλ Μαντάμπ και τον Κόλπο του Άντεν·
14. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τους τρόπους παροχής πρακτικής υποστήριξης στην Ατζέντα Σαναά/Νταρ Ες Σαλαάμ του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας και ιδίως για την ίδρυση Περιφερειακού Κέντρου Πληροφοριών για τη Ναυτιλία ή συστήματος σχετιζομένου με αυτό·
15. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόοδο που επετέλεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε σχέση με την προετοιμασία ναυτικής επιχείρησης της ΕΕ κατά της πειρατείας με στόχο τη διασφάλιση της ασφαλείας των εμπορικών πλοίων που διέρχονται τον ναυτικό διάδρομο στον Κόλπο του Άντεν·
16. εκφράζει τη λύπη του γιατί η δράση του Συμβουλίου δεν αφορά τις ζώνες αλιείας της περιοχής αυτής και ζητεί την ταχεία ανάληψη δράσης προς την κατεύθυνση αυτή·
17. καλεί την Επιτροπή να συστήσει το συντομότερο, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Πολιτικής Ναυτιλίας, σύστημα αμοιβαίας συνεργασίας και συντονισμού που θα επιτρέπει στα πολεμικά πλοία που φέρουν τη σημαία κράτους μέλους και έχουν αναπτυχθεί στα διεθνή ύδατα να προστατεύουν τα αλιευτικά και εμπορικά σκάφη άλλων κρατών μελών·
18. χαιρετίζει, ως εκ τούτου, την έγκριση τροπολογίας κατά την πρώτη ανάγνωση στο Κοινοβούλιο του γενικού προϋπολογισμού της Ένωσης για το 2009, που αφορά τη δημιουργία νέας θέσης του προϋπολογισμού για τη χρηματοδότηση πιλοτικού προγράμματος με στόχο την ανάλυση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης, διαχείρισης και συντονισμού του κοινοτικού σχεδίου δράσης για την προστασία των κοινοτικών πλοίων που διέρχονται τις περιοχές οι οποίες απειλούνται από τη διεθνή πειρατεία ή δραστηριοποιούνται σε αυτές·
19. προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν ενεργά, στο πλαίσιο του ΟΗΕ και του ΔΟΝ, την πρωτοβουλία που προώθησαν διάφορα κράτη μέλη να επεκταθεί το δικαίωμα της θαλάσσιας και εναέριας καταδίωξης στα χωρικά ύδατα των παρακτίων κρατών, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενδιαφερόμενες χώρες συμφωνούν, καθώς και την ανάπτυξη ενός μηχανισμού συντονισμένης βοηθείας για την αντιμετώπιση των περιπτώσεων πειρατείας στη θάλασσα· καλεί επίσης την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δραστηριοποιηθούν για την έγκριση νέου ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δεδομένου ότι η ισχύς του ψηφίσματος 1816 (2008) εκπνέει στις 2 Δεκεμβρίου 2008·
20. εκφράζει την επιθυμία να μην παραμελήσουν η Επιτροπή και τα Ηνωμένα Έθνη, παράλληλα με την ασφάλεια των αποστολών και το δικαίωμά τους να καταδιώκουν αυτούς που τους επιτίθενται, την οδό της συνεργασίας και της πολιτικής εξομάλυνσης με τα κράτη της περιοχής προκειμένου να τους δίνεται η δυνατότητα να προλαμβάνουν καλύτερα και να καταπολεμούν την εγκληματικότητα στη θάλασσα και τα πολλαπλά της αίτια·
21. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να εξηγήσουν τους στόχους της ναυτικής επιχείρησης της ΕΕ στο πλαίσιο του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1816 (2008) για την εξάλειψη της ένοπλης ληστείας και της πειρατείας στα ανοικτά της Σομαλίας· αναγνωρίζει ότι το εν λόγω ψήφισμα και το ψήφισμα 1838 (2008) καταρτίστηκαν βάσει του Κεφαλαίου VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών ως ο μοναδικός τρόπος νομιμοποίησης της χρήσης βίας· τονίζει ωστόσο ότι σε καμία περίπτωση οι πράξεις πειρατείας δεν θα έπρεπε να θεωρούνται πολεμικές ενέργειες· ζητεί επειγόντως από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να θεωρήσει την πειρατεία εγκληματική πράξη βάσει του ισχύοντος διεθνούς δικαίου·
22. ζητεί από το Συμβούλιο να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τον εντοπισμό και την εξάρθρωση των οργανωμένων εγκληματικών δικτύων που επωφελούνται των πράξεων αυτών·
23. ζητεί από την Επιτροπή και από τη διεθνή κοινότητα να χρησιμοποιήσουν όλα τα αναγκαία ανθρώπινα και οικονομικά μέσα που θα συμβάλλουν στην εγκατάσταση δημοκρατικού και σταθερού καθεστώτος στη Σομαλία, προκειμένου να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά και μακροπρόθεσμα η πειρατεία στην ανοικτή θάλασσα·
24. καλεί το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να εγκρίνουν σαφείς και νομικά αδιάσειστους κανόνες για τις ναυτικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνται στις επιχειρήσεις αυτές·
25. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.