Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Οκτωβρίου 2006, σχετικά με τη μακροπρόθεσμη διατηρησιμότητα των δημόσιων οικονομικών στην ΕΕ (COM(2006)0574),

–   έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ειδικότερα τα άρθρα 99 και 141 αυτής,

–   έχοντας υπόψη τις αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και ειδικότερα την απόφαση που εξέδωσε το Δικαστήριο στις 17 Μαΐου 1990 στην υπόθεση Douglas Harvey Barber κατά Guardian Royal Exchange Assurance Group(1),

–   έχοντας υπόψη τη νομικά δεσμευτική Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, που εγκρίθηκε το 1979 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, και ειδικότερα το άρθρο 11, παράγραφος 1, σημείο δ) και ε) και το άρθρο 11, παράγραφος 2, σημείο γ),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 1ης Μαρτίου 2006 σχετικά με τον χάρτη πορείας για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών 2006-2010 (COM(2006)0092),

–   έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας των Βρυξελλών στις 13 και 14 Μαρτίου 2008,

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 17ης Οκτωβρίου 2007 σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της κοινωνικής προστασίας για μεγαλύτερη κοινωνική δικαιοσύνη και οικονομική συνοχή: προώθηση της ενεργητικής ένταξης των πλέον απομακρυσμένων από την αγορά εργασίας ανθρώπων (COM(2007)0620),

–   έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) του 1952 σχετικά με τα ελάχιστα όρια κοινωνικής ασφάλισης,

–   έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας της Επιτροπής της 11ης Απριλίου 2008 σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 8 και των συναφών διατάξεων της οδηγίας 80/987/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 1980 για την προσέγγιση των νομοθεσιών των κρατών μελών όσον αφορά την "Προστασία των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη στα πλαίσια των υφισταμένων συστημάτων επαγγελματικής ή διεπαγγελματικής επικουρικής προνοίας, εκτός των εθνικών συστημάτων υποχρεωτικής κοινωνικής ασφαλίσεως"(SEC(2008)0475),

–   έχοντας υπόψη τις συστάσεις των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων στην έκθεση της 18ης Οκτωβρίου 2007 με τίτλο "Οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές αγορές εργασίας: μια κοινή ανάλυση των ευρωπαίων κοινωνικών εταίρων",

–   έχοντας υπόψη την Πράσινη Βίβλο της Επιτροπής σχετικά με τον "Εκσυγχρονισμό της εργατικής νομοθεσίας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του 21ου αιώνα" (COM(2006)0708) και το σχετικό ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 11ης Ιουλίου 2007(2),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 26ης Φεβρουαρίου 2007 με τίτλο "Απολογισμός της κοινωνικής πραγματικότητας - Ενδιάμεση έκθεση προς το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2007" COM(2007)0063) και το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2007 σχετικά με τον απολογισμό της κοινωνικής πραγματικότητας(3),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 10ης Μαΐου 2007 με τίτλο "Προώθηση της αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών" (COM(2007)0244) και το ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 21ης Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με το δημογραφικό μέλλον της Ευρώπης(4),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων και τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων και της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων (A6-0409/2008),

Α.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική ασφάλιση:

Β.   λαμβάνοντας υπόψη ότι ο συνολικός πληθυσμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς έως το 2025 και να μειωθεί ελαφρώς μετά το 2025, με αποτέλεσμα έως το 2050 να καταστεί κατά τι μικρότερος και αρκετά γηραιότερος,

Γ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι με τη μετανάστευση σταθερή στα σημερινά επίπεδα, το εργατικό δυναμικό θα μειωθεί από 227 εκατομμύρια άτομα το 2005 σε 183 εκατομμύρια το 2050, το ποσοστό απασχόλησης θα ανέλθει σε 70% το 2020, κυρίως λόγω των υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης των γυναικών, ο συνολικός αριθμός των απασχολούμενων ατόμων θα αυξηθεί κατά 20 εκατομμύρια έως το 2017, αλλά στη συνέχεια θα μειωθεί κατά 30 εκατομμύρια έως το 2050 και η προβλεπόμενη αναλογία ατόμων ηλικίας άνω των 65 προς άτομα σε ηλικία εργασίας θα μεταβληθεί από 1:4 το 2005 σε 1:2 το 2050,

Δ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η γενική αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης εξαιτίας της γενικής τάσης αύξησης του προσδόκιμου ζωής δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί επαγγελματικοί κλάδοι στους οποίους το προσδόκιμο ζωής των εργαζομένων είναι σημαντικά χαμηλότερο,

Ε.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κοινωνικοί εταίροι, τόσο γενικότερα όσο και στους επαγγελματικούς κλάδους στους οποίους το προσδόκιμο ζωής των εργαζομένων είναι μικρότερο από το μέσο όρο, ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για την εναλλαγή του προσωπικού στις θέσεις εργασίας και μπορούν να διαδραματίσουν πρωταρχικό υποστηρικτικό ρόλο στην εξασφάλιση μιας αποτελεσματικής πολιτικής προσωπικού που θα λαμβάνει υπόψη την ηλικία,

ΣΤ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω των χαμηλότερων ποσοστών ανέργων, οι δαπάνες για επιδόματα ανεργίας θα μειωθούν κατά περίπου 0,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕγχΠ έως το 2050, μείωση πολύ περιορισμένη που δεν θα αντισταθμίσει τις υψηλότερες δαπάνες σε άλλους τομείς,

Ζ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δαπανά το 27,2% του ΑΕγχΠ στην κοινωνική προστασία (2008), με το μεγαλύτερο μερίδιο να δαπανάται στις παροχές γήρατος και στις συντάξεις (46%),

Η.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η έννοια της κοινωνικής ασφάλισης δεν νοείται ως σχέση δαπανών και εσόδων, αλλά ως κοινωνικό συμβόλαιο, σχέση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων τόσο για τους πολίτες όσο και για το κράτος και ότι ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν θα πρέπει ωστόσο σε καμιά περίπτωση να υποβαθμιστεί ο δημοσιονομικός χαρακτήρας της κοινωνικής ασφάλισης,

Θ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να επιφέρει αυξήσεις των δημόσιων δαπανών, οι περισσότερες εκ των οποίων στον τομέα των συντάξεων στα περισσότερα κράτη μέλη έως το 2050, εάν συνεχιστούν οι υφιστάμενες πολιτικές, με τη μεγαλύτερη αύξηση να σημειώνεται την περίοδο μεταξύ 2020 και 2040,

Ι.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι της στρατηγικής της Λισαβόνας όσον αφορά την απασχόληση των γυναικών, των νέων και των ηλικιωμένων καθώς και οι στόχοι της Βαρκελώνης όσον αφορά τις υπηρεσίες φύλαξης παιδιών είναι ουσιώδεις για τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων,

ΙΑ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι οι στόχοι της Χιλιετίας των Ηνωμένων Εθνών του 2000, και ιδίως ο στόχος αριθ. 3, προϋποθέτουν την ισότητα των φύλων,

ΙΒ.   λαμβάνοντας υπόψη ότι, γενικά, οι γυναίκες τείνουν να έχουν μια επαγγελματική διαδρομή λιγότερο ομοιογενή και χαρακτηριζόμενη από βραδεία μισθολογική εξέλιξη, ενώ οι άνδρες τείνουν να έχουν μια επαγγελματική διαδρομή με περισσότερη συνέχεια και με μια πιο σταθερή μισθολογική εξέλιξη, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι υπάρχει διαφορά όσον αφορά τις εισφορές στο σύστημα συντάξεων και αυξημένος κίνδυνος φτώχειας για τις γυναίκες, οι οποίες, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, διατρέχουν αυτό τον κίνδυνο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα,

Γενικοί προβληματισμοί

1.   παροτρύνει τα κράτη μέλη, υπό το πρίσμα της στρατηγικής της Λισαβόνας και της ανάγκης δράσης για την κάλυψη των κοινωνικών κινδύνων και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης και διατήρησης των βασικών ευρωπαϊκών κοινωνικών μοντέλων, να σημειώσουν μεγαλύτερη πρόοδο στην εξισορρόπηση των κοινωνικών δαπανών και της κοινωνικής δραστηριοποίησης και, επιπλέον, να προσελκύσουν και να διατηρήσουν περισσότερα άτομα σε ασφαλείς θέσεις απασχόλησης με υποχρεωτική ασφάλιση, προάγοντας τη μεγέθυνση και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την πρόσβαση στην απασχόληση με βάση τη μεγαλύτερη διαφάνεια της αγοράς, να εκσυγχρονίσουν τα συστήματα κοινωνικής προστασίας (πχ. με μεγαλύτερη διαφοροποίηση των συστημάτων παροχών και των μηχανισμών χρηματοδότησης) και να αυξήσουν τις επενδύσεις στους ανθρώπινους πόρους, προάγοντας την έρευνα και την ανάπτυξη και την καινοτομία και με τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης στο πλαίσιο της διά βίου μάθησης για όλους·

2.   καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και συντάξεων στα κράτη μέλη, συγκρίνοντας τις μέχρι τώρα επιπτώσεις τους στη γυναικεία απασχόληση και εστιάζοντας στις βέλτιστες πρακτικές που έχουν αναδειχθεί, ιδίως για τη μείωση των μισθολογικών διαφορών μεταξύ των δύο φύλων και τη συμφιλίωση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής·

3.   τονίζει ότι οι πηγές οικονομικής ανάπτυξης θα μεταβληθούν λόγω των δημογραφικών αλλαγών και ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας και η τεχνολογική καινοτομία θα καταστούν πηγές οικονομικής ανάπτυξης· αναγνωρίζει ότι, για να διατηρηθεί ένα υψηλότερο επίπεδο παραγωγικότητας, θα απαιτηθούν μεγαλύτερες επενδύσεις στην έρευνα και την ανάπτυξη και καλύτερες μέθοδοι διαχείρισης, ενώ η συνέργεια μεταξύ τεχνολογικής και κοινωνικής καινοτομίας θα αποτελέσει σημαντική προτεραιότητα·

4.   επισημαίνει, στο πλαίσιο των υφιστάμενων δημογραφικών, οικονομικών και κοινωνικών τάσεων και της πρόληψης συγκρούσεων μεταξύ των γενεών και εντός της κοινωνίας, τη σημασία της εξεύρεσης νέων μεθόδων αποτελεσματικής και δίκαιης κατανομής του κόστους και των παροχών μεταξύ ενός, μελλοντικά, μικρότερου οικονομικά ενεργού πληθυσμού και ενός μεγαλύτερου οικονομικά ανενεργού πληθυσμού· ο στόχος σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο πρέπει να είναι η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής βιωσιμότητας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και των συντάξεων, αφενός, και της κάλυψης των κοινωνικών κινδύνων, αφετέρου·

5.   υπενθυμίζει την πεποίθησή του σύμφωνα με την οποία, για να προωθηθεί ένα οικονομικά βιώσιμο σύστημα κοινωνικής προστασίας, το εργατικό δίκαιο της Κοινότητας θα πρέπει να ενισχύει τις συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου ως κυρίαρχη μορφή απασχόλησης, στο πλαίσιο των οποίων διασφαλίζεται επαρκής κοινωνική προστασία και προστασία της υγείας, καθώς και ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων· αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι θα πρέπει να προστατευθούν επίσης τα δικαιώματα αυτών που έχουν άλλα εργασιακά πρότυπα, περιλαμβανομένου του δικαιώματος σε σύνταξη που θα εξασφαλίζει στους συνταξιούχους αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης·

6.   υπενθυμίζει ότι στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών κοινωνικών μοντέλων βρίσκεται η αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ γενεών και κοινωνικών ομάδων και ότι χρηματοδοτούνται κατά κύριο λόγο από έσοδα από εργασία, όπως οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών και η φορολόγηση της εργασίας· επισημαίνει, εντούτοις, ότι ο γηράσκων πληθυσμός θα ασκήσει έντονη πίεση στο ενεργό εργατικό δυναμικό και ότι οι λύσεις στο πρόβλημα της δημογραφικής αλλαγής πρέπει να αποτελέσουν πολιτική προτεραιότητα· τονίζει ότι, διαφορετικά, η δημογραφική αλλαγή ενδέχεται να διακυβεύσει την αρχή της αλληλεγγύης και, κατά συνέπεια, τα ευρωπαϊκά κοινωνικά μοντέλα· τονίζει επίσης την ύψιστη σημασία, συνεπώς, της ενίσχυσης της αρχής της αλληλεγγύης, περιλαμβανομένης μιας δίκαιης οικονομικής αντιστάθμισης·

7.   υπενθυμίζει ότι, δυνάμει του άρθρου 141 της Συνθήκης ΕΚ, είναι δυνατόν να υιοθετηθούν θετικές δράσεις προκειμένου να υλοποιηθεί η μισθολογική ισότητα και ότι η κοινοτική νομολογία θεωρεί τις κοινωνικές εισφορές ως ένα στοιχείο του μισθού·

8.   επισημαίνει ότι εξαιτίας της δημογραφικής αλλαγής προβλέπεται πως μέχρι το 2030 η αναλογία εργαζομένων και οικονομικά ανενεργών ατόμων θα είναι 2:1· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να σχεδιάσουν πολιτικά μέτρα για να εξασφαλίσουν ότι τα άτομα που φροντίζουν άλλους, πολλά εκ των οποίων υποχρεώνονται να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας εξαιτίας αυτών των υποχρεώσεών τους, δεν θα πλήττονται από ανασφάλεια σε σχέση με τη σύνταξή τους·

9.   υπενθυμίζει ότι η τάση προς εξατομίκευση συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό του δεύτερου και του τρίτου πυλώνα χωρίς να αμφισβητείται ο πρώτος πυλώνας των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης· και τούτο προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στα άτομα, και ειδικά στις γυναίκες και σε άλλες ευάλωτες ομάδες, να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία επιλογής και να αποκτήσουν, έτσι, μεγαλύτερη ανεξαρτησία και να είναι σε θέση να διαμορφώσουν τα πρόσθετα συνταξιοδοτικά δικαιώματά τους·

10.   ζητεί από την Επιτροπή να εμβαθύνει τις έρευνες και τις εργασίες σχετικά με την επίπτωση της εξατομίκευσης των κοινωνικών δικαιωμάτων στην ίση μεταχείριση γυναικών και ανδρών·

11.   εκτιμά ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών πρέπει να περιλαμβάνεται μεταξύ των στόχων των μεταρρυθμίσεων των καθεστώτων κοινωνικής ασφάλισης και σύνταξης, αλλά υπογραμμίζει ότι οι ανισότητες που υφίστανται είναι κυρίως έμμεσες, οι οποίες προκύπτουν από εμμένουσες διαφορές στην αγορά εργασίας, τις αποδοχές και τις προοπτικές σταδιοδρομίας και από τον τρόπο κατανομής των οικογενειακών και οικιακών ευθυνών και δεν μπορούν, επομένως, να διορθωθούν παρά μόνο με πιο συνολικά μέτρα·

12.   καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να φροντίσουν ώστε να συνειδητοποιήσουν οι (νεαροί) ενήλικες τη σημασία που έχει η έγκαιρη απόκτηση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων·

Εργατικό δυναμικό

13.   εκτιμά ότι ένα μειούμενο εργατικό δυναμικό, εάν συνεχισθεί η υφιστάμενη κατάσταση, θα επιφέρει μείωση του συνολικού αριθμού των ωρών εργασίας· θεωρεί ότι, προκειμένου να αντιστραφεί αυτή η τάση, θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα για τη μείωση του ποσοστού ανεργίας και την αύξηση των προσλήψεων (σε συνδυασμό με την κατάρτιση και επανεκπαίδευση), συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που διαθέτουν υψηλό εργατικό δυναμικό όπως τα άτομα με αναπηρία, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι· τονίζει την ανάγκη να επιτραπεί η ευέλικτη συνταξιοδότηση σε εθελοντική βάση, να αλλάξουν οι πρακτικές οργάνωσης της εργασίας και να γίνει έξυπνη χρήση των νέων τεχνολογιών· τονίζει ότι είναι επίσης αναγκαίο οι υπηρεσίες υποστήριξης και οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τη φροντίδα των παιδιών και των εξαρτώμενων μελών της οικογένειας να βελτιωθούν, υπό το φως της μείωσης του αριθμού των ατόμων που εργάζονται υπό καθεστώς μερικής απασχόλησης σε εθελοντική βάση·

14.   υπενθυμίζει ότι τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη να διατηρηθούν ενεργές όλες οι ομάδες - ιδιαίτερα εκείνες που αποκλείονται από την αγορά εργασίας· κατά συνέπεια, τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης των διακρίσεων στην αγορά εργασίας και παροχής θέσεων εργασίας σε ανενεργά άτομα του εργατικού δυναμικού· τονίζει, επιπλέον, την ανάγκη να διατίθεται η κατάλληλη υποδομή ούτως ώστε να διευκολύνεται η απασχόληση των ατόμων με αναπηρία και με σοβαρά προβλήματα υγείας και να διασφαλίζεται ότι τα άτομα με αναπηρία και τα άτομα που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα έχουν πρόσβαση στην απασχόληση·

15.   τονίζει, συνεπώς, την ανάγκη να υπάρχουν ενεργές πολιτικές απασχόλησης για τις γυναίκες, τους νέους και τους ηλικιωμένους, προκειμένου να αξιοποιηθούν κατάλληλα το εργατικό δυναμικό και οι εμπορικές επιχειρήσεις και να διασφαλισθεί, μεταξύ άλλων, ότι οι εισφορές στα συστήματα συντάξεων παρέχουν στο συνταξιούχο δικαίωμα σε αξιοπρεπή σύνταξη·

16.   τονίζει ότι θα πρέπει να συζητηθεί σε εθνικό επίπεδο η αύξηση της προβλεπόμενης από το νόμο ηλικίας συνταξιοδότησης· εκτιμά ότι, ανεξαρτήτως της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης που διαφέρει ανά κράτος μέλος, θα πρέπει να παροτρύνονται οι εργαζόμενοι να παραμένουν ενεργοί σε εθελοντική βάση και εφόσον οι συνθήκες το επιτρέπουν, μέχρι την προβλεπόμενη ηλικία ή ακόμη περισσότερο·

17.   απευθύνει έκκληση προς τους κοινωνικούς εταίρους να διαπραγματευθούν, μεταξύ άλλων βάσει της εμπειρίας που έχει αποκομισθεί σε διάφορους κλάδους, μέτρα ειδικά προσαρμοσμένα για κάθε τομέα όσον αφορά τους ηλικιωμένους εργαζομένους, και ειδικότερα μια πολιτική προσωπικού που θα λαμβάνει υπόψη την ηλικία·

18.   καλεί τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα που θα αυξήσουν το ενδιαφέρον των εργαζομένων να συνεχίσουν να εργάζονται προαιρετικά ακόμη και μετά τη νόμιμη ηλικία συνταξιοδότησης·

19.   καλεί τα κράτη μέλη να ασκήσουν ενεργό πολιτική για τη βελτίωση των προοπτικών για ασφαλείς συνθήκες εργασίας, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος σε ορισμένα επαγγέλματα και να αποφευχθεί η πρόωρη συνταξιοδότηση μεγάλου ποσοστού ειδικευμένων εργαζομένων·

20.   υπενθυμίζει ότι κάθε προορατική πολιτική μετανάστευσης που αφορά ιδιαίτερα πιθανούς μετανάστες σε ηλικία εργασίας και παρέχει ταχείες δυνατότητες μετανάστευσης σε υποψηφίους με υψηλή κατάρτιση θα πρέπει να συμπληρώνεται από καλύτερη ένταξη των μεταναστών στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία συνολικά· τονίζει ότι οι εντατικές προσπάθειες για αύξηση της μετανάστευσης ενδέχεται να προκαλέσουν "διαρροή εγκεφάλων" στις χώρες προέλευσης, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των χωρών αυτών και να τροφοδοτήσει νέα κύματα ανεξέλεγκτης μετανάστευσης·

21.   αναγνωρίζει ότι η "σπατάλη εγκεφάλων" μπορεί να αποτελέσει θέμα τόσο για την εθνική οικονομία ως σύνολο όσο και για τους επιμέρους ενδιαφερομένους, όταν χρησιμοποιούνται ειδικευμένοι μετανάστες για την πλήρωση κενών θέσεων που απαιτούν λιγότερα προσόντα· υπογραμμίζει ότι οι μετανάστες πρέπει να μπορούν να επωφεληθούν από τις εισφορές τους στα συνταξιοδοτικά συστήματα·

22.   καλεί την Επιτροπή να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για να εξασφαλίσει ότι οι πολίτες της Ένωσης που εργάζονται και κατοικούν σε κράτος μέλος υποδοχής δεν θα χάνουν μέρος ή και το σύνολο των δικαιωμάτων τους κοινωνικής ασφάλισης·

23.   θεωρεί ότι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος της μετανάστευσης στη γήρανση του πληθυσμού είναι αβέβαιος καθώς εξαρτάται από τη συμπεριφορά των μεταναστευτικών ροών, την επανένωση οικογενειών και τη γεννητικότητα των μεταναστών· θεωρεί ότι οι μετανάστες μπορούν να οδηγήσουν σε πιο ισορροπημένα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης εάν απασχολούνται νόμιμα και, ως εκ τούτου, συνεισφέρουν στη χρηματοδότησή των συστημάτων αυτών·

Συντάξεις

24.   εφιστά την προσοχή στην υφιστάμενη διάκριση εις βάρος όλων των ευάλωτων ομάδων σε επίπεδο πρόσβασης και συνθηκών στην αγορά εργασίας, ιδίως εκείνων που εργάζονται σε επαγγέλματα όπου οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης δεν είναι υποχρεωτικές, η οποία συνεπάγεται χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης και χαμηλότερους μισθούς και, κατά συνέπεια, λιγότερες ευκαιρίες για αυτές τις ομάδες να αποκτήσουν επαρκή συνταξιοδοτικά δικαιώματα· επιμένει ότι είναι απαραίτητη η παροχή ίσων ευκαιριών για όλους, με την κατοχύρωση υψηλότερων ποσοστών απασχόλησης, ίσων αμοιβών και κατάλληλων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων·

25.   αναγνωρίζει το γεγονός ότι τα δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα ενισχύουν την κοινωνική αλληλεγγύη και αποτελούν ευθύνη των κρατών μελών και ότι η διασφάλιση των συστημάτων αυτών θα πρέπει να αποτελέσει πολιτική προτεραιότητα· εκτιμά ότι η μεγαλύτερη χρήση των εναλλακτικών λύσεων αντί των συντάξεων από κρατικά κονδύλια, όπως των συμπληρωματικών συστημάτων, θα μπορούσε να αποτελέσει βιώσιμη εναλλακτική λύση· επισημαίνει ότι οι ιδιωτικές συντάξεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν επαγγελματικά συστήματα συμπληρωματικής συνταξιοδότησης από τους εργοδότες ή άλλες συλλογικές οργανώσεις και ενώσεις και επιμέρους επικουρικές συντάξεις με βάση τις αποταμιεύσεις· τονίζει ότι η ύπαρξη ιδιωτικών συντάξεων θα αύξανε την ανάγκη για κατάλληλη ρύθμιση των ιδιωτικών συνταξιοδοτικών ταμείων, τη δυνατότητα μεταφοράς αυτών των συντάξεων και την προώθηση και το συνεχή εκσυγχρονισμό (συμπεριλαμβανομένης μεγαλύτερης ευελιξίας) αυτών των εναλλακτικών λύσεων· εκτιμά, σε αυτό το πλαίσιο, ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος να χάσουν ενδεχομένως οι γυναίκες, στο πλαίσιο του υφιστάμενου δημόσιου συνταξιοδοτικού συστήματος, την ασφαλιστική κάλυψη, εφόσον το σύστημα αυτό αντικατασταθεί από ιδιωτικά καθεστώτα, αλλά ότι ο εν λόγω κίνδυνος μπορεί να περιορισθεί με την πίστωση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων στην άδεια μητρότητας, τη γονική άδεια και τις διακοπές της εργασίας για προσωπικούς λόγους·

26.   καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν σοβαρά υπόψη την ανάγκη επανασχεδιασμού των παραδοσιακών συστημάτων συντάξεων που βασίζονται σε συστηματικές αξιολογήσεις κινδύνου και στην υπόθεση μιας τυπικής, συνήθους πορείας ζωής, και αναπροσαρμογής του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης με βάση τις μεταρρυθμίσεις του συστήματος συνταξιοδότησης, δεδομένου ότι η υποτιθέμενη συνήθης πορεία ζωής μεταβάλλεται ταχύτατα και θα καταστούν ολοένα και πιο συνήθεις οι λεγόμενες "βιογραφίες-συρραφή", επιφέροντας το νέο κοινωνικό κίνδυνο της αυξανόμενης έλλειψης προβλεψιμότητας για πολλά άτομα και ευάλωτες ομάδες συγκεκριμένα, ιδιαίτερα τους μετανάστες, τους εργαζομένους χαμηλής κατάρτισης, τους μόνους γονείς και όσους έχουν άλλα καθήκοντα παροχής φροντίδων· τονίζει ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρη έξοδο από την αγορά εργασίας ή σε μειωμένη συμμετοχή σε αυτή· επισημαίνει ότι η μετατροπή των συνταξιοδοτικών συστημάτων είναι επίσης αναγκαία για να επιτευχθεί μια ευέλικτη αγορά εργασίας·

27.   επισημαίνει ότι ένα βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα απαιτεί προσαρμογή στις δημογραφικές και οικονομικές προκλήσεις και τονίζει ότι - υπό τον όρο ότι υπάρχει ευρεία διαθεσιμότητα - η δομή των τριών πυλώνων είναι μια εξισορροπημένη επιλογή· προτείνει οι εκ του νόμου προβλεπόμενες συντάξεις (του πρώτου πυλώνα) να πλαισιώνονται από τα συλλογικά χρηματοδοτούμενα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά συστήματα (του δευτέρου πυλώνα) και από ατομικά συμπληρωματικά προϊόντα του τρίτου πυλώνα· τονίζει την αξία των συνταξιοδοτικών συστημάτων τα οποία συνδυάζουν την αλληλεγγύη με συχνά υψηλές αποδόσεις λόγω όγκου, μακροπρόθεσμων και συνετών αλλά και επικερδών στρατηγικών επένδυσης· καλεί την Επιτροπή να αναλάβει την προετοιμασία κατάλληλου και εφικτού πλαισίου ρύθμισης και εποπτείας των πανευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών προϊόντων· τονίζει ότι μια εσωτερική αγορά για επαγγελματικές συντάξεις του τρίτου πυλώνα θα επέτρεπε στα άτομα να απολαμβάνουν μεταφερόμενα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό και θα μείωνε το κόστος αποταμιεύσεων για συνταξιοδότηση·

28.   παρατηρεί ότι είναι κυρίως οι γυναίκες αυτές που φροντίζουν παιδιά, καθώς και ηλικιωμένους, ασθενείς ή άτομα με αναπηρία που είναι μέλη της οικογένειάς τους, εκουσίως ή ακουσίως υπό την πίεση των πολιτιστικών προτύπων συμπεριφοράς και των κοινωνικών προτύπων ή λόγω της χαμηλής ποιότητας ή της απουσίας δυνατοτήτων μέριμνας παιδιού και άλλων δυνατοτήτων μέριμνας (δομές μακροχρόνιας μέριμνας) με αποτέλεσμα να έχουν περισσότερες διακοπές στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία· τονίζει την ανάγκη αποζημίωσης των γυναικών και όσων ασχολούνται με τη μέριμνα και παροχής στα άτομα αυτά πραγματικών επιλογών όσον αφορά την τεκνοποίηση και τις ευθύνες που συνεπάγεται η παροχή φροντίδων, χωρίς να φοβούνται πιθανή δυσμενή οικονομική μεταχείριση ή χωρίς να πλήττεται η επαγγελματική σταδιοδρομία τους· χαιρετίζει τη δράση των κρατών μελών για την πρόληψη και την αντιστάθμιση αυτής της κατάστασης, π.χ. πιστώνοντας στην υποχρεωτική ασφάλιση συνταξιοδότησης το χρόνο παροχής φροντίδων στα παιδιά και την οικογένεια·

29.   καλεί τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και τους εκπροσώπους των γυναικείων οργανώσεων να αποδώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα ενδεχόμενα ή πραγματικά αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων των συστημάτων συντάξεων όσον αφορά την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και να μεριμνούν για την πρόβλεψη διορθωτικών μηχανισμών προκειμένου να διασφαλιστεί αυτή η ισότητα·

30.   ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν επειγόντως μέτρα που θα εμποδίζουν τις άμεσες διακρίσεις στα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής υπολογισμού του επιπέδου των αποδοχών και των εισφορών βάσει αναλογιστικών παραγόντων που στηρίζονται στο φύλο·

31.   υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 21ης Φεβρουαρίου 1997 σχετικά με την κατάσταση των συζύγων που βοηθούν μη μισθωτούς(5) εργαζόμενους, που ζητεί, μεταξύ άλλων, τη διασφάλιση μιας υποχρεωτικής εξατομικευμένης συμμετοχής του συζύγου που βοηθά στην ασφάλεια συντάξεως·

32.   υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 12ης Μαρτίου 2008 σχετικά με την κατάσταση των γυναικών στις αγροτικές περιοχές της ΕΕ(6), με το οποίο καλεί εκ νέου την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας 86/613/ΕΟΚ της 11ης Δεκεμβρίου 1986 σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών που ασκούν ανεξάρτητη δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένης της γεωργικής, καθώς και για την προστασία της μητρότητας(7) έως τα τέλη του 2008, η οποία θα προβλέπει αυτοτελή κοινωνικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα για τις γυναίκες-βοηθούς των γεωργικών εκμεταλλεύσεων·

33.   υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 11ης Ιουλίου 2007 για την πολιτική χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (2005-2010)(8) και τονίζει τη σημασία που έχει η ανάπτυξη διαφανούς και ευέλικτης αγοράς κοινωνικής ασφάλισης και συντάξεων, μειώνοντας τους φορολογικούς φραγμούς και τα εμπόδια μεταφοράς των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων από ένα κράτος μέλος σε άλλο· φρονεί ότι η δημιουργία εσωτερικής συνταξιοδοτικής αγοράς απαιτεί ευρωπαϊκό πλαίσιο ρύθμισης των συνταξιοδοτικών προϊόντων·

34.   προτρέπει την Επιτροπή να επανεξετάσει επειγόντως την οδηγία 2003/41/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 2003, για τις δραστηριότητες και την εποπτεία των ιδρυμάτων που προσφέρουν υπηρεσίες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών(9), προκειμένου να παράσχει στέρεο σύστημα φερεγγυότητας, κατάλληλο για τα ιδρύματα που προσφέρουν υπηρεσίες επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών, που βασίζεται σε συμβουλές της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Εποπτικών Αρχών Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων, καθώς και σε πλήρη αξιολόγηση επιπτώσεων, εξετάζοντας ζητήματα σχετικά με τους ίσους όρους ανταγωνισμού μέσω διαφορών υπολογισμού και υποκείμενων υποθέσεων για μέτρηση υποχρεώσεων· τονίζει ότι ένα τέτοιο καθεστώς θα μπορούσε να βασιστεί στην επέκταση ορισμένων πτυχών της τροποποιημένης πρότασης της Επιτροπής της 26ης Φεβρουαρίου 2008 για οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ασφάλιση ζωής σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης (Solvency II) (COM(2008)0119) σε συνταξιοδοτικά ταμεία, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες αυτών των ιδρυμάτων επαγγελματικών συνταξιοδοτικών παροχών, όπως ο μακροπρόθεσμος χαρακτήρας των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν και ο τύπος της κάλυψης ή της εγγύησης των κινδύνων που παρέχεται από συνταξιοδοτικά ταμεία· θεωρεί ότι ένα τέτοιο ειδικό σύστημα φερεγγυότητας θα ενισχύσει την οικονομική σταθερότητα και θα αποτρέψει το εποπτικό αρμπιτράζ·

35.   υπενθυμίζει ότι το Δικαστήριο καταδίκασε τα τυχόν εμπόδια που δημιουργούνται στις φοροαπαλλαγές για τις διασυνοριακές συνταξιοδοτικές εισφορές· υπογραμμίζει ότι η φορολογική ελάφρυνση αποτελεί το καλύτερο κίνητρο για μακροπρόθεσμες αποταμιεύσεις και ότι μπορεί να απαιτείται περαιτέρω εναρμόνιση προκειμένου να εξαλειφθούν όλα τα εμπόδια στις διασυνοριακές εισφορές στα συνταξιοδοτικά συστήματα·

36.   σημειώνει την τρέχουσα τάση απομάκρυνσης από συνταξιοδοτικά συστήματα καθορισμένων παροχών σε συνταξιοδοτικά συστήματα καθορισμένης εισφοράς και εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με την μείωση των εισφορών των εργοδοτών, η οποία είναι προφανές ότι συνοδεύει αυτή την τάση· υπογραμμίζει την ανάγκη για ενισχυμένη συμμετοχή των εργαζομένων και για αυξημένη εισφορά των εργοδοτών στα υφιστάμενα συνταξιοδοτικά συστήματα προκειμένου να διασφαλιστεί επαρκές συνταξιοδοτικό εισόδημα και τονίζει την ανάγκη συνεχούς και επαρκούς ροής εισφορών από εργοδότες, ιδιαίτερα σε συνταξιοδοτικά συστήματα καθορισμένης εισφοράς· ανησυχεί για την προβλεπόμενη αναθεώρηση του διεθνούς λογιστικού προτύπου (ΔΛΠ) 19 που αφορά τις παροχές προς τους εργαζομένους, επί παραδείγματι, σε περίπτωση πιθανούς κατάργησης της αποκαλούμενης "προσέγγισης του περιθωρίου", καθώς και το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στα συνταξιοδοτικά συστήματα που πρέπει να αξιολογηθούν προσεκτικά, ειδικά σε ό, τι αφορά πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην ελκυστικότητα συνταξιοδοτικών προγραμμάτων με καθορισμένες παροχές·

37.   παρατηρεί ότι για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης για τα άτομα με αναπηρία και την αποφυγή της "παγίδας των επιδομάτων" είναι απαραίτητη η αντιστάθμιση του πρόσθετου κόστους διαβίωσης που συνδέεται με την αναπηρία και ο συντονισμός της με τα συστήματα συνταξιοδότησης και τις πολιτικές κοινωνικής ενσωμάτωσης·

Χρηματοοικονομική βιωσιμότητα

38.   τονίζει την ανάγκη τα κράτη μέλη να διατηρήσουν επαρκή επίπεδα χρηματοδότησης για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης, την ανάγκη να εξευρεθούν εναλλακτικές και εύρωστες φορολογικές βάσεις απέναντι στον αυξημένο ανταγωνισμό που συνεπάγεται η παγκοσμιοποίηση· τονίζει τη σημασία μείωσης της εξάρτησης από τη φορολόγηση της εργασίας για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των οικονομιών των κρατών μελών και την παροχή περισσότερων κινήτρων για την απασχόληση· αναγνωρίζει την περιπλοκότητα που ενέχει η αυξημένη φορολόγηση του κεφαλαίου, δεδομένης της μικρότερης φορολογικής βάσης του κεφαλαίου και της μεγαλύτερης κινητικότητάς του· προτείνει να μελετηθεί η μετατόπιση σε νέους τρόπους φορολόγησης ή/και άλλες εναλλακτικές λύσεις για τη βελτίωση της βιωσιμότητας των κοινωνικών δαπανών, πράγμα που θα μείωνε τη φορολογική επιβάρυνση των ατόμων με χαμηλό εισόδημα· υποστηρίζει ότι οι κοινωνικές εισφορές των εργοδοτών αποτελούν επένδυση, διότι έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητας, που είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι χώρες με υψηλές κοινωνικές δαπάνες είναι επίσης οι πλέον ανταγωνιστικές·

39.   υπογραμμίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να επικεντρωθούν στους μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) και να διασφαλίσουν βιώσιμα δημόσια οικονομικά, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πίεση από τη γήρανση του πληθυσμού· σημειώνει ότι το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών και Οικονομίας στις 5 Απριλίου 2008, συμφώνησε ότι το επίκεντρο των κοινωνικών δαπανών πρέπει να μετατοπιστεί από τον όγκο των δαπανών στα επιτεύγματα και στα αποτελέσματα· συστήνει να εξετάσει το Συμβούλιο περαιτέρω βελτιώσεις στο ΣΣΑ, για παράδειγμα επιτρέποντας οι πιο μακροπρόθεσμες επενδύσεις να αποπληρώνονται σε μεγαλύτερη χρονική περίοδο·

40.   τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να σχεδιάσουν τις δημοσιονομικές πολιτικές με βιώσιμο τρόπο και δίκαιο καταμερισμό των φόρων μεταξύ των εργαζομένων, των καταναλωτών, των επιχειρήσεων και των εισοδημάτων από κεφάλαια, καθώς και μεταξύ των γενεών·

41.   θεωρεί ότι μια ρύθμιση θα πρέπει να έχει ως στόχο την εξασφάλιση της φερεγγυότητας και την προστασία των συστημάτων επικουρικής σύνταξης, ακόμη και σε περίπτωση μεταβίβασης ή άλλης σημαντικής μεταβολής στην ιδιοκτησία ή τη διοίκηση·

42.   παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενσωματώνουν στον ετήσιο προϋπολογισμό τους κεφάλαιο για την πληρωμή των μελλοντικών συντάξεων·

43.   υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να συζητηθεί η βαθμιαία μετάβαση από διανεμητικά σε κεφαλαιοποιητικά συστήματα πρόνοιας·

Υγειονομική περίθαλψη και μακροπρόθεσμη μέριμνα

44.   εκφράζει την πεποίθηση ότι μέτρα για τη βελτίωση της υγείας σημαίνουν ανάγκη για επενδύσεις, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των δαπανών λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και στη βελτίωση της οικονομικής ευρωστίας των δημόσιων οικονομικών· επιμένει στη σημασία διατήρησης των αξιών και των αρχών που διέπουν όλα τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μεταξύ των οποίων είναι η καθολική κάλυψη, η αλληλεγγύη κατά τη χρηματοδότηση, η ισότιμη πρόσβαση και η παροχή υπηρεσιών περίθαλψης υψηλής ποιότητας, παρά την ανάγκη ορθολογικής χρήσης των πενιχρών πόρων· υπογραμμίζει ότι με τη βελτίωση της οργάνωσης και της παροχής υπηρεσιών, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας, υπάρχει το δυναμικό για βελτίωση τόσο της ποιότητας και της οικονομικής αποδοτικότητας των υπηρεσιών υγείας·

45.   λαμβανομένου υπόψη του προβλεπόμενου υψηλότερου κόστους της υγειονομικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας μέριμνας, θεωρεί ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν το ζήτημα της χρηματοδότησης και να λάβουν υπόψη το γεγονός ότι, με δεδομένο το ενδεχόμενο να μειωθεί η διαθέσιμη μη επαγγελματική μέριμνα λόγω της τάσης να δημιουργούνται μικρότερες οικογένειες και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας, η αύξηση των αναγκών μακροχρόνιας μέριμνας θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη·

46.   σημειώνει ότι έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε άτομα που χρειάζονται δαπανηρή ή υγειονομική περίθαλψη σε μακροπρόθεσμη βάση, στα άτομα και στις ομάδες που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες πρόσβασης –όπως οι εθνοτικές μειονότητες, τα άτομα με χαμηλό εισόδημα– στη φροντίδα ατόμων που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες, καθώς και στην ανάπτυξη ανοικτών δομών στήριξης για την αποκατάσταση, την κοινωνική ένταξη και την υποστήριξη ατόμων με σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες και ηλικιωμένων, ώστε να αποφεύγεται η ιδρυματοποίηση και να προωθείται η αυτόνομη διαβίωση·

47.   παρατηρεί ότι η δημόσια χρηματοδότηση της υγειονομικής περίθαλψης βοηθά στην προστασία κατά του οικονομικού κινδύνου, ανεξάρτητα από τους προσωπικούς κινδύνους για την υγεία, και γι' αυτό υποστηρίζει την ισότητα και την κοινωνική ασφάλιση, ενώ αντιθέτως οι μηχανισμοί ιδιωτικής εισφοράς περιλαμβάνουν περιορισμένη ή μηδαμινή συγκέντρωση κινδύνων και συνήθως συνδέουν τις πληρωμές με τον κίνδυνο ασθένειας και την ικανότητα καταβολής αυτών, ενώ ταυτόχρονα εγγυώνται βιώσιμη χρηματοδότηση, ανεξάρτητα από τις δημογραφικές αλλαγές·

48.   αναγνωρίζει τη σημασία της δημόσιας χρηματοδότησης για την επίτευξη του στόχου της αλληλεγγύης και τις μεγάλες διαφορές ως προς το επίπεδο της δημόσιας και της ιδιωτικής χρηματοδότησης της περίθαλψης στα διάφορα κράτη μέλη· συνιστά στην Επιτροπή να διεξαγάγει έρευνες για τον προσδιορισμό του επιπέδου ή/και της έκτασης της δημόσιας χρηματοδότησης που αντιστοιχεί στο στόχο της αλληλεγγύης, όσον αφορά τόσο το σύστημα στο σύνολό του όσο και συγκεκριμένους τομείς υπηρεσιών·

49.   αναγνωρίζει την αυξανόμενη δημοτικότητα των λύσεων που βασίζονται στην αγορά και της ιδιωτικοποίησης για τη χρηματοδότηση του συστήματος υγείας ως πανάκειας για την έκρηξη των δαπανών, την αναποτελεσματικότητα και τα προβλήματα που αφορούν την ποιότητα της περίθαλψης, ιδίως στα νέα κράτη μέλη· διαπιστώνει ότι καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι η λειτουργική ιδιωτικοποίηση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης ασθενείας, ο προσανατολισμός προς το κέρδος και ο ανταγωνισμός μεταξύ χρηματοπιστωτικών μεσαζόντων καθιστούν κατά κανόνα ακριβότερη τη διαχείριση των συστημάτων υγείας, ενώ η χρησιμότητά τους για τη μείωση των δαπανών, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα της περίθαλψης είναι αμφίβολη· συνιστά ως εκ τούτου στα κράτη μέλη όπου υφίσταται πρότυπο ατομικών εισφορών να διατηρήσουν το πρότυπο αυτό·

50.   σημειώνει ότι τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που χρηματοδοτούνται κυρίως μέσω κοινωνικών εισφορών βάσει της απασχόλησης ενδέχεται να ωφεληθούν από τη διεύρυνση της βάσης εσόδων, ώστε να περιλαμβάνουν έσοδα που δεν σχετίζονται με αμειβόμενη εργασία·

51.   επισημαίνει ότι είναι απαράδεκτο σε σχέση με το πνεύμα της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και το δικαίωμα των ασφαλισμένων να επιλέγουν το γιατρό ή το ίδρυμα της αρεσκείας τους, τα κράτη μέλη να αρνούνται την επιστροφή των δαπανών στους πολίτες για οποιαδήποτε θεραπεία στο εξωτερικό αλλά ότι τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλουν (σταθερά) εξατομικευμένα ανώτατα όρια για τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν και δεν υποχρεούνται να επιστρέψουν τις δαπάνες για θεραπεία που οι πολίτες τους δεν θα είχαν λάβει στη χώρα τους·

52.   καλεί τα κράτη μέλη να αποφεύγουν την καθαρά οικονομική προσέγγιση όταν θεσπίζουν μεταρρυθμιστική πολιτική που έχει ως στόχο την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου που αποτελεί τη βάση του αντίστοιχου εθνικού συστήματος υγείας τους·

53.   είναι βαθύτατα πεπεισμένο ότι κάθε μεταρρύθμιση θα πρέπει να ξεκινά από προσεκτική ανάλυση του υφισταμένου υγειονομικού συστήματος (και της χρηματοδότησής του), προκειμένου να διαπιστωθούν οι αδυναμίες και οι προβληματικοί τομείς και να κατανοηθούν οι παράγοντες-πλαίσιο που μπορούν να συνεισφέρουν σε μια επιτυχημένη μεταρρύθμιση ή να την εμποδίσουν· αναμένει ότι τα κράτη μέλη θα είναι πλήρως ενήμερα για τις σημαντικές επιπτώσεις των μεταρρυθμίσεων των συστημάτων υγείας στη λειτουργία, το δυναμικό και την αποτελεσματικότητα του αντίστοιχου συστήματος υγείας τους, καθώς και για τους κινδύνους που μπορεί να ενέχουν τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που δεν προετοιμάστηκαν επαρκώς ή δεν είναι τα κατάλληλα για την ποιότητα και τη διαθεσιμότητα των υπηρεσιών περίθαλψης, την κατάσταση της υγείας των πολιτών και, συνακόλουθα, την ικανότητά τους να εργαστούν·

54.   καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν υπόψη όλο το εύρος των λειτουργιών και των πολιτικών μέτρων του τομέα της χρηματοδότησης της υγείας και να μην εστιάζονται μόνο στον μηχανισμό των εισφορών· είναι πεπεισμένο ότι η αύξηση των εισφορών που βασίζονται στην απασχόληση ή η αύξηση της ιδιωτικής εισφοράς του ασθενούς στις δαπάνες για υπηρεσίες υγείας είναι εσφαλμένη πολιτική που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες, διότι έτσι περιορίζεται με απαράδεκτο τρόπο η πρόσβαση των πολιτών με χαμηλό εισόδημα σε όλο το εύρος των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης·

55.   είναι πεπεισμένο ότι η πρόσβαση των πολιτών με χαμηλό εισόδημα σε υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας πρέπει να θεωρείται σαφής προτεραιότητα, ότι συνδέεται στενά με τις ευρωπαϊκές αξίες της αλληλεγγύης και των ίσων δικαιωμάτων και ότι αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας για την πλήρη απασχόληση·

56.   καλεί την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις πτυχές των ίσων δικαιωμάτων όλων των ευρωπαίων πολιτών σε ένα υψηλής ποιότητας σύστημα υγείας και να συμπεριλάβει τα απαραίτητα εχέγγυα για το ότι δεν θα υπάρχει άνιση μεταχείριση των πολιτών εξαιτίας οικονομικών λόγων στην αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας κατά των διακρίσεων ή σε κάθε νέο νομοθετικό μέσο που αφορά την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας·

57.   συνιστά να συμβάλουν τα κράτη μέλη στην αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη των επιμέρους συστημάτων υγείας τους, περιορίζοντας τον αριθμό των αρμόδιων υπηρεσιών ή –ακόμα καλύτερα– δημιουργώντας μία και μόνο εθνική κεντρική υπηρεσία που θα μπορεί να διευκολύνει τη στρατηγική διεύθυνση και συντονισμό ολόκληρου του συστήματος υγείας·

o
o   o

58.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, καθώς και στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και των υποψήφιων προς ένταξη χωρών.

(1) Υπόθεση C-262/88, Συλλογή [1990], I-1889. (2) ΕΕ C 175 Ε, 10.7.2008, σ. 401. (3) ΕΕ C 282 Ε, 6.11.2008, σ. 463. (4) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0066. (5) ΕΕ C 85, 17.3.1997, σ. 186 (6) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0094. (7) ΕΕ L 359, 19.12.1986, σ. 56. (8) ΕΕ C 175 Ε, 10.7.2008, σ. 392. (9) ΕΕ L 235, 23.09.03, σ. 10