Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie kodeksu postępowania dla komputerowych systemów rezerwacji (COM(2007)0709 – C6-0418/2007 – 2007/0243(COD))

P6_TA(2008)0402 A6-0248/2008

(Procedura współdecyzji: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2007)0709),

–   uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 71 i art. 80 ust. 2 Traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C6-0418/2007),

–   uwzględniając art. 51 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinie Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6-0248/2008),

1.   zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.   zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;

3.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 4 września 2008 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr .../2008 w sprawie kodeksu postępowania dla komputerowych systemów rezerwacji i uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 2299/89

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu z pierwszego czytania odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (WE) nr 80/2009.)

Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie kwalifikowalności krajów Azji Środkowej na mocy decyzji Rady 2006/1016/WE w sprawie udzielenia gwarancji wspólnotowej dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na pokrycie strat poniesionych w związku z pożyczkami i gwarancjami udzielonymi na zabezpieczenie pożyczek na potrzeby projektów poza granicami Wspólnoty (COM(2008)0172 – C6-0182/2008 – 2008/0067(CNS))

P6_TA(2008)0403 A6-0317/2008

(Procedura konsultacji)

Parlament Europejski,

–   uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2008)0172),

–   uwzględniając art. 181a Traktatu WE, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6-0182/2008),

–   uwzględniając rezolucję z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie strategii UE dla Azji Środkowej(1),

–   uwzględniając rezolucję w sprawie strategii UE na rzecz nowego partnerstwa z Azją Środkową przyjętą przez Radę Europejską w dniach 21-22 czerwca 2007 r.,

–   uwzględniając sprawę C-155/07 Parlament Europejski przeciwko Radzie Unii Europejskiej, która toczy się przed Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich,

–   uwzględniając art. 51 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A6-0317/2008),

1.   zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.   zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 250 ust. 2 traktatu WE;

3.   zwraca się do Rady o poinformowanie go w przypadku uznania za stosowne odejścia od tekstu przyjętego przez Parlament;

4.   zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem w przypadku uznania za stosowne wprowadzenia znaczących zmian do wniosku Komisji;

5.   zwraca się do Komisji o wycofanie wniosku w przypadku unieważnienia decyzji 2006/1016/WE, w sprawie której toczy się obecnie postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich;

6.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Tekst proponowany przez Komisję   Poprawka Poprawka 1 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 3 a preambuły (nowy) (3a)  Uznano, że pożyczki EBI w Azji Środkowej powinny koncentrować się na projektach związanych z dostawami i transportem energii, służącymi również interesom energetycznym UE. Poprawka 2 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 3 b preambuły (nowy) (3b)  W odniesieniu do projektów związanych z dostawami i transportem energii finansowanie EBI w Azji Środkowej powinno być spójne z celami polityki UE w zakresie dywersyfikacji źródeł energii oraz wymogami z Kioto, które powinno wspierać, a także powinno zwiększać ochronę środowiska naturalnego. Poprawka 3 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 3 c preambuły (nowy) (3c)  Wszystkie operacje finansowe EBI w Azji Środkowej powinny być spójne z polityką zewnętrzną UE, w tym ze szczegółowymi celami regionalnymi, wspierać tę politykę oraz przyczyniać się do realizacji ogólnego celu, jakim jest rozwój i utrwalanie demokracji i państwa prawa, celu poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, a także do przestrzegania międzynarodowych umów w zakresie środowiska naturalnego, których Wspólnota Europejska lub jej państwa członkowskie są stronami. Poprawka 4 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 3 d preambuły (nowy) (3d)  EBI powinien zapewnić, że pojedyncze projekty poddawane są ocenie wpływu na zrównoważony rozwój, przeprowadzanej niezależnie od sponsorów projektu i samego EBI. Poprawka 5 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 4 preambuły Warunki makroekonomiczne panujące w krajach Azji Środkowej, a w szczególności ich zewnętrzna sytuacja finansowa i spłacalność długu, uległy w ostatnich latach poprawie w wyniku szybkiego wzrostu gospodarczego i rozsądnej polityki makroekonomicznej, w związku z czym krajom tym należy umożliwić dostęp do finansowania EBI. Warunki makroekonomiczne panujące w krajach Azji Środkowej, a w szczególności ich zewnętrzna sytuacja finansowa i spłacalność długu, uległy w ostatnich latach poprawie w wyniku szybkiego wzrostu gospodarczego i rozsądnej polityki makroekonomicznej, w związku z czym krajom tym należy umożliwić dostęp do finansowania EBI. Powinno się jednak ustalić wstępne warunki kwalifikowalności do pożyczek EBI: kraje te muszą wykazać się oczywistym postępem w ustanawianiu rządów prawa, w obszarze wolności wypowiedzi i mediów, swobody działalności organizacji pozarządowych i w osiąganiu milenijnych celów rozwoju, jak określono to w umowach o partnerstwie i współpracy UE. Nie powinny one podlegać sankcjom ze strony UE za przypadki gwałcenie praw człowieka i powinny dokonać prawdziwego postępu w zakresie poszanowania praw człowieka, czego zażądał Parlament Europejski w swej rezolucji z dnia 20 lutego 2008 r. w sprawie strategii UE dla Azji Środkowej1. ___________________ 1 Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0059. Poprawka 6 Wniosek dotyczący decyzji Punkt 5 a preambuły (nowy) (5a)  Działalność pożyczkowa powinna wspierać cel polityki UE promowania stabilności w regionie. Poprawka 10 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan i Uzbekistan kwalifikują się do finansowania EBI w ramach gwarancji wspólnotowej zgodnie z decyzją Rady 2006/1016/WE. Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan i Turkmenistan kwalifikują się do finansowania EBI w ramach gwarancji wspólnotowej zgodnie z decyzją Rady 2006/1016/WE. Uzbekistan będzie się do niego kwalifikował, kiedy zniesione zostaną sankcje nałożone przez UE na ten kraj. Poprawka 7 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 a (nowy) Artykuł 1a Umowa gwarancyjna między Komisją a EBI, przewidziana w art. 8 decyzji Rady 2006/1016/WE, określa szczegółowe postanowienia i procedury odnoszące się do gwarancji wspólnotowej oraz zawiera warunki z wyraźnymi punktami odniesienia dotyczącymi poszanowania praw człowieka. Poprawka 8 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 b (nowy) Artykuł 1b W oparciu o informacje otrzymane od EBI Komisja co roku sporządza ocenę i sprawozdanie, przekazywane Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, w sprawie operacji finansowania EBI prowadzonych na mocy niniejszej decyzji. Sprawozdanie powinno obejmować ocenę wkładu, jaki wnoszą operacje finansowania EBI w osiąganie celów UE w zakresie polityki zewnętrznej, a zwłaszcza wkładu w ogólny cel rozwoju i utrwalania demokracji i rządów prawa, w cel poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności oraz przestrzeganie międzynarodowych umów w zakresie środowiska naturalnego, których Wspólnota Europejska lub jej państwa członkowskie są stronami. Poprawka 9 Wniosek dotyczący decyzji Artykuł 1 c (nowy) Artykuł 1c EBI zapewnia, aby umowy ramowe pomiędzy Bankiem a zainteresowanymi krajami były udostępnianie społeczeństwu oraz by społeczeństwo we właściwym czasie otrzymało odpowiednie i obiektywne informacje, tak by mogło odegrać pełnoprawną rolę w procesie podejmowania decyzji.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0059.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie więźniów palestyńskich w Izraelu

P6_TA(2008)0404 RC-B6-0343/2008

Parlament Europejski

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Bliskiego Wschodu,

–   uwzględniając oświadczenie złożone przed Parlamentem przez komisarz Ferrero-Waldner w dniu 9 lipca 2008 r. w sprawie sytuacji więźniów palestyńskich w więzieniach w Izraelu,

–   uwzględniając układ o stowarzyszeniu między UE a Izraelem oraz ustalenia przyjęte podczas ósmego posiedzenia Rady Stowarzyszenia UE-Izrael w dniu 16 czerwca 2008 r.,

–   uwzględniając sprawozdanie sporządzone przez jego delegację ad hoc do Izraela i na terytorium Palestyny (30 maja – 2 czerwca 2008 r.) oraz jego wnioski,

–   uwzględniając konwencje genewskie, w szczególności czwartą konwencję o ochronie osób cywilnych podczas wojny z dnia 12 sierpnia 1949 r., a zwłaszcza jej art. 1-12, 27, 29-34, 47, 49, 51, 52, 53, 59, 61-77 oraz 143,

–   uwzględniając Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ z 1966 r.,

–   uwzględniając roczne sprawozdanie Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża za rok 2007, a w szczególności rozdział dotyczący okupowanych terytoriów palestyńskich,

–   uwzględniając sprawozdania opublikowane w 2006, 2007 i 2008 r. przez Publiczny Komitet przeciwko Torturom w Izraelu przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej i kilku państw członkowskich,

–   uwzględniając odpowiednie rezolucje ONZ w sprawie konfliktu na Bliskim Wschodzie,

–   uwzględniając art. 108 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że w ostatnich latach Izrael został dotknięty wieloma śmiertelnymi zamachami terrorystycznymi wymierzonymi w ludność cywilną oraz mając na uwadze, że władze Izraela podjęły szereg działań w celu zapobieżenia tym akcjom terrorystycznym, w tym dokonały aresztowań podejrzanych bojowników palestyńskich, co nie oznacza, że zwalczanie terroryzmu jest uzasadnieniem dla naruszania prawa humanitarnego,

B.   mając na uwadze, że ponad 11 tys. Palestyńczyków, w tym setki kobiet i dzieci, jest przetrzymywanych w izraelskich więzieniach i aresztach oraz że większość tych przetrzymywanych osób została zatrzymana na okupowanych terytoriach palestyńskich,

C.   mając na uwadze, że zgodnie z Konwencją o prawach dziecka, której Izrael jest sygnatariuszem, dziecko jest definiowane jako osoba poniżej 18 roku życia; mając na uwadze, że dzieci palestyńskie od 16 roku życia uznawane są za dorosłych na podstawie izraelskich przepisów wojskowych obowiązujących na okupowanych terytoriach palestyńskich oraz że często są one przetrzymywane w nieodpowiednich warunkach,

D.   mając na uwadze, że w dniu 25 sierpnia 2008 r. w geście dobrej woli i celem budowania wzajemnego zaufania rząd Izraela uwolnił 198 Palestyńczyków, a obie strony nadal prowadzą negocjacje zmierzające do wypracowania bardziej wszechstronnego porozumienia w sprawie uwolnienia pozostałych więźniów,

E.   mając na uwadze, że rządy Izraela i Libanu podjęły ostatnio pozytywne działania zmierzające do wymiany więźniów w zamian za ciała Izraelskich żołnierzy,

F.   mając na uwadze, że około tysiąc więźniów jest przetrzymywanych w Izraelu na podstawie administracyjnych nakazów zatrzymania, z prawem do wniesienia odwołania, ale bez przedstawionych zarzutów, procesu i prawa do obrony; mając na uwadze, że takie nakazy "aresztu administracyjnego" mogą być, a w niektórych przypadkach są, przedłużane przez lata,

G.   mając na uwadze, że według sprawozdań w zakresie praw człowieka więźniowie palestyńscy padają ofiarą maltretowania i tortur,

H.   mając na uwadze, że dla znacznej większości więźniów palestyńskich przetrzymywanych w więzieniach znajdujących się na terytorium Izraela korzystanie z prawa do odwiedzin członków rodziny jest często niemożliwe lub niezwykle trudne pomimo apeli kierowanych w tym celu do Izraela przez Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża,

I.   mając na uwadze, że kwestia więźniów politycznych ma poważne polityczne, społeczne i humanitarne implikacje, a zatrzymanie 48 wybranych członków Palestyńskiej Rady Legislacyjnej oraz innych samorządów lokalnych ma poważne konsekwencje dla rozwoju wydarzeń politycznych na okupowanym terytorium palestyńskim; mając na uwadze, że "Dokument Więźniów", przyjęty w maju 2006 r. przez uwięzionych przywódców politycznych z różnych frakcji, posłużył jako podstawa dla pojednania narodowego i utorował drogę do ustanowienia rządu jedności narodowej,

J.   mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 układu o stowarzyszeniu między UE a Izraelem, stosunki między Wspólnotami Europejskimi a Izraelem opierają się na poszanowaniu praw człowieka i zasad demokratycznych, co stanowi zasadniczy element wymienionego porozumienia; mając na uwadze, że plan działania UE-Izrael podkreśla, że poszanowanie praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego należy do wartości podzielanych przez strony,

1.   z zadowoleniem przyjmuje niedawną decyzję rządu izraelskiego o uwolnieniu pewnej liczby więźniów palestyńskich, która stanowi pozytywny krok w kierunku wzmocnienia Autonomii Palestyńskiej i przywrócenia klimatu wzajemnego zaufania;

2.   wzywa Hamas i Izrael do podjęcia podobnych kroków w celu natychmiastowego uwolnienia izraelskiego kaprala Gilada Shalita;

3.   podkreśla, że kwestia palestyńskich więźniów ma ogromny wpływ zarówno na społeczeństwo palestyńskie, jak i na konflikt izraelsko-palestyński; uważa też, że w tym kontekście uwolnienie znacznej liczby palestyńskich więźniów, a także niezwłoczne uwolnienie uwięzionych członków Palestyńskiej Rady Legislacyjnej, w tym Marwana Barghoutiego, mogłoby stać się krokiem w kierunku wytworzenia klimatu wzajemnego zaufania, które jest konieczne, by poczynić znaczne postępy w negocjacjach pokojowych;

4.   popiera uzasadnione obawy Izraela dotyczące bezpieczeństwa; jest zdania, że w traktowaniu wszystkich więźniów należy w pełni przestrzegać zasad praworządności, jako że stanowi to istotny krok na drodze ku demokratyzacji państwa;

5.   wzywa Izrael do zagwarantowania przestrzegania minimalnych standardów w zakresie przetrzymywania, zapewnienia procesu wszystkim zatrzymanym, położenia kresu wykorzystaniu "aresztu administracyjnego" oraz zastosowania właściwych środków w odniesieniu do nieletnich oraz praw więźniów do odwiedzin, przy pełnym poszanowaniu norm międzynarodowych, w tym Konwencji o prawach dziecka i Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania;

6.   wyraża zaniepokojenie sytuacją palestyńskich więźniarek i więźniów szczególnie narażonych, którzy według doniesień są regularnie maltretowani i pozbawieni dostępu do opieki zdrowotnej;

7.   wzywa władze palestyńskie do podjęcia wszelkich starań, by zapobiec jakimkolwiek aktom przemocy lub aktom terrorystycznym, zwłaszcza dokonywanym przez byłych więźniów, a w szczególności dzieci;

8.   wyraża przekonanie, że poprawa stosunków między UE a Izraelem powinna być spójna i powiązana z przestrzeganiem przez Izrael jego wszystkich zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego;

9.   z zadowoleniem przyjmuje podjętą na ósmym posiedzeniu Rady Stowarzyszenia UE-Izrael decyzję o ustanowieniu pełnoprawnej podkomisji ds. praw człowieka, zastępującej obecną grupę roboczą ds. praw człowieka; wzywa do szeroko zakrojonych konsultacji z organizacjami zajmującymi się prawami człowieka i organizacjami pozarządowymi działającymi na terenie Izraela i okupowanych terytoriów palestyńskich oraz do ich pełnego zaangażowania w obserwowanie postępów Izraela w przestrzeganiu zobowiązań podjętych na mocy prawa międzynarodowego;

10.  zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie. Komisji, rządowi Izraela, Knessetowi, przewodniczącemu Autonomii Palestyńskiej, Palestyńskiej Radzie Legislacyjnej, Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, specjalnemu wysłannikowi Kwartetu Bliskowschodniego, przewodniczącemu Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego, Wysokiemu Komisarzowi Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka oraz Międzynarodowemu Komitetowi Czerwonego Krzyża.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie oceny sankcji UE jako elementu działań i polityki UE w obszarze praw człowieka (2008/2031(INI))

P6_TA(2008)0405 A6-0309/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

–   uwzględniając wszystkie konwencje Narodów Zjednoczonych dotyczące praw człowieka i załączone do nich protokoły dodatkowe,

–   uwzględniając Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych oraz jego dwa fakultatywne protokoły,

–   uwzględniając Kartę ONZ, a zwłaszcza art. 1 i art. 25 w rozdziale VII oraz art. 39 i art. 42,

–   uwzględniając Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Europejska Konwencja Praw Człowieka) i załączone do niej protokoły,

–   uwzględniając Paryską kartę nowej Europy (Karta Paryska),

–   uwzględniając Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie z 1975 r. (Akt końcowy z Helsinek),

–   uwzględniając art. 3, 6, 11, 13, 19, 21, 29 i 39 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) i art. 60, 133, 296, 297, 301 i 308 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE),

–   uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje dotyczące sytuacji w zakresie praw człowieka na świecie,

–   uwzględniając swoje poprzednie debaty i wydawane w trybie pilnym rezolucje w sprawie naruszeń praw człowieka, demokracji i państwa prawa,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 września 1996 r. w sprawie komunikatu Komisji w sprawie wpisania klauzuli o poszanowaniu zasad demokracji i praw człowieka w umowach między Wspólnotą a państwami trzecimi(1),

–   uwzględniając międzynarodowe zobowiązania Wspólnoty Europejskiej i jej państw członkowskich, w tym zobowiązania zawarte w porozumieniach WTO,

–   uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r. (umowa z Kotonu)(2), a zwłaszcza jej art. 8, 9, 33, 96 i 98, oraz zmianę tej umowy(3),

–   uwzględniając dokument Rady . zatytułowany "Ustanowienie podgrupy ds. "sankcji" w grupie roboczej doradców ds. stosunków zewnętrznych (RELEX/Sanctions)" z dnia 22 stycznia 2004 r. (5603/04),

–   uwzględniając dokument Rady zatytułowany "Podstawowe zasady stosowania środków restrykcyjnych (sankcji)" z dnia 7 czerwca 2004 r. (10198/1/04),

–   uwzględniając dokument Rady zatytułowany "Wytyczne w sprawie stosowania i oceniania środków ograniczających (sankcji) w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE", ostatnio zmienione w dniu 2 grudnia 2005 r. (15114/2005),

–   uwzględniając dokument Rady zatytułowany "Dobre praktyki UE w zakresie skutecznego wprowadzania w życie środków ograniczających" z dnia 9 lipca 2007 r. (11679/2007),

–   uwzględniając wspólne stanowisko 96/697/WPZiB w sprawie Kuby(4), przyjęte w dniu 2 grudnia 1996 r. przez Radę,

–   uwzględniając wspólne stanowisko Rady 2001/930/WPZiB w sprawie zwalczania terroryzmu(5) i 2001/931/WPZiB w sprawie zastosowania szczególnych środków w celu zwalczania terroryzmu(6), obydwa z dnia 27 grudnia 2001 r., oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 2580/2001 z dnia 27 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym osobom i podmiotom mających na celu zwalczanie terroryzmu(7),

–   uwzględniając wspólne stanowisko Rady 2002/402/WPZiB dotyczące środków ograniczających przeciwko Osamie bin Ladenowi, członkom organizacji Al-Kaida i talibom oraz innym osobom fizycznym, grupom, przedsiębiorstwom i podmiotom z nimi powiązanym(8), oraz rozporządzenie Rady (WE) nr 881/2002 wprowadzające niektóre szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom związanym z Usamą bin Ladenem, siecią Al-Kaida i talibami(9), obydwa z dnia 27 maja 2002 r.,

–   uwzględniając Wspólny wykaz uzbrojenia Unii Europejskiej(10),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie komunikatu Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczącego roli Unii Europejskiej w propagowaniu praw człowieka i demokratyzacji w krajach trzecich(11),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie klauzuli dotyczącej poszanowania praw człowieka i demokracji w umowach zawieranych przez Unię Europejską(12),

–   uwzględniając wszystkie umowy zawarte między Unią Europejską a państwami trzecimi oraz zawarte w nich klauzule dotyczące poszanowania praw człowieka,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 października 1982 r. w sprawie znaczenia i skutków sankcji gospodarczych, zwłaszcza embarga handlowego i bojkotu, na stosunki Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z państwami trzecimi(13),

–   uwzględniając rezolucję w sprawie skutków sankcji, zwłaszcza embarga, dla mieszkańców państw, na które te środki są nakładane(14), przyjętą przez Wspólne Zgromadzanie Parlamentarne AKP-UE w dniu 1 listopada 2001 r. w Brukseli (Belgia),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2007 r. w sprawie funkcjonowania dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka prowadzonych z krajami trzecimi(15),

–   uwzględniając rezolucję 1597 (2008) i zalecenie 1824 (2008) w sprawie czarnych list Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych i Unii Europejskiej, przyjęte przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy w dniu 23 stycznia 2008 r.,

–   uwzględniając Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, podpisany w Lizbonie w dniu 13 grudnia 2007 r., który powinien wejść w życie w dniu 1 stycznia 2009 r.,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinie Komisji Rozwoju i Komisji Handlu Międzynarodowego (A6-0309/2008),

A.   mając na uwadze, że art. 11 ust. 1 TUE uznaje przestrzeganie praw człowieka za jeden z celów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), i mając na uwadze, że art. 21 (nowy) TUE, wprowadzony przez art. 1 pkt 24 traktatu z Lizbony, uznaje, że "działania Unii na arenie międzynarodowej oparte są na zasadach, które leżą u podstaw jej utworzenia, rozwoju i rozszerzenia oraz które zamierza wspierać na świecie: demokracji, państwa prawnego, powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności, poszanowania godności ludzkiej, zasad równości i solidarności oraz poszanowania zasad Karty Narodów Zjednoczonych oraz prawa międzynarodowego",

B.   mając na uwadze, że sankcje są stosowane zgodnie ze szczególnymi celami WPZiB ustanowionymi w art. 11 TUE, które obejmują poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności, demokracji, państwa prawa i dobrych rządów, ale nie ograniczają się do nich,

C.   mając na uwadze, że powyższe "Podstawowe zasady stosowania środków restrykcyjnych (sankcji)" z 2004 r. to pierwszy pragmatyczny dokument określający ramy nakładania sankcji przez UE, ale praktyka UE w tym zakresie istnieje de facto od wczesnych lat 80., a zwłaszcza od wejścia w życie TUE w 1993 r.; mając na uwadze, że dokument ten formalnie ustanawia sankcje jako instrument WPZiB, a zatem stanowi punkt wyjścia dla polityki UE w dziedzinie sankcji,

D.   mając na uwadze, że polityka sankcji opiera się głównie na pięciu następujących celach w ramach WPZiB: ochronie wspólnych wartości, podstawowych interesów, niezależności i integralności Unii zgodnie z zasadami Karty ONZ; zwiększeniu bezpieczeństwa Unii na wszelkie sposoby; ochronie pokoju i zwiększeniu bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z zasadami Karty ONZ i Aktu końcowego z Helsinek oraz z celami karty paryskiej, w tym celami dotyczącymi granic zewnętrznych; wspieraniu współpracy międzynarodowej; rozwijaniu i wzmacnianiu demokracji i państwa prawa oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności,

E.   mając na uwadze coraz większą zgodę na forum międzynarodowym, że każda poważna i umyślnie spowodowana szkoda dla środowiska naturalnego zagraża pokojowi i bezpieczeństwu międzynarodowemu i stanowi pogwałcenie praw człowieka,

F.   mając na uwadze, że UE jest zobowiązania do systematycznego wdrażania sankcji ustanowionych przez Radę Bezpieczeństwa ONZ na mocy rozdziału VII Karty ONZ, a jednocześnie nakłada sankcje niezależne w przypadku braku mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ, w przypadku gdy Rada Bezpieczeństwa ONZ nie jest uprawniona do podjęcia działań lub nie może tego uczynić ze względu na brak porozumienia wśród jej członków; podkreślając również w tym względzie spoczywający zarówno na ONZ, jak i na UE obowiązek nakładania sankcji zgodnie z prawem międzynarodowym,

G.   mając zatem na uwadze, że sankcje polityczne UE obejmują sankcje Rady Bezpieczeństwa, ale ich zakres i cele są szersze od zakresu i celów polityki Rady Bezpieczeństwa ONZ (międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo),

H.   mając na uwadze, że sankcje to jeden z instrumentów, które UE może zastosować w celu realizacji swojej polityki w obszarze praw człowieka; przypominając, że stosowanie sankcji musi być spójne z ogólną strategią Unii w danym obszarze i musi być stanowić ostateczność, na liście priorytetów, w celu osiągnięcia poszczególnych celów WPZiB; mając na uwadze, że skuteczność sankcji zależy od stosowania ich przez wszystkie państwa członkowskie jednocześnie,

I.   mając na uwadze, że ani w prawie międzynarodowym ani w prawie UE/WE nie istnieje żadna autorytatywna definicja sankcji, ; mając jednak na uwadze, że w ramach WPZiB sankcje lub środki restrykcyjne są uważane za środki przerywające lub ograniczające, całkowicie lub częściowo, stosunki dyplomatycznie lub gospodarcze, z danym państwem trzecim (danymi państwami trzecimi), zmierzające do uzyskania zmian w określonej polityce lub w określonych działaniach, takich jak naruszenie prawa międzynarodowego lub praw człowieka, lub też w polityce, w ramach której rządy państw trzecich, podmioty niepaństwowe, osoby fizyczne lub prawne nie przestrzegają zasad państwa prawa lub zasad demokracji,

J.   mając na uwadze, że restrykcje obejmują środki różnego rodzaju, np. embargo na broń, sankcje handlowe, sankcje finansowe/gospodarcze, zamrożenie aktywów, zakaz lotów, restrykcje wjazdowe, sankcje dyplomatyczne, bojkot wydarzeń sportowych i kulturalnych oraz zawieszenie współpracy z państwem trzecim,

K.   mając na uwadze, że podobnie jak UE, autorzy niniejszej rezolucji używają wymiennie terminów "sankcje" i "środki restrykcyjne"; mając na uwadze, że rezolucja ta przejmuje definicję właściwych środków zapisaną w art. 96 umowy z Kotonu(16),

L.   mając na uwadze, że same sankcje UE oparte są na różnych podstawach prawnych, w zależności od dokładnego charakteru środków restrykcyjnych oraz od charakteru prawnego stosunków z danym państwem trzecim, a także od sektora i celów, których sprawa dotyczy; mając na uwadze, że czynniki te determinują zarówno procedurę wydawania sankcji – które często, ale nie zawsze, wymagają wspólnego stanowiska WPZiB, a zatem jednomyślności w Radzie – jak i procedurę legislacyjną wymaganą do nadania tym sankcjom prawnie wiążącego i egzekwowalnego charakteru, którą zazwyczaj jest procedura ustanowiona w art. 310 TWE,

M.   mając na uwadze, że zakazy przyznawania wiz i embarga na broń to obecnie najczęściej stosowane sankcje WPZiB, stanowiące jeden z pierwszych kroków w sekwencji sankcji nakładanych przez UE; mając na uwadze, że te dwa rodzaje środków to jedyne środki bezpośrednio stosowane przez państwa członkowskie z uwagi na fakt, że nie wymagają one przyjęcia na mocy traktatu WE szczególnego aktu legislacyjnego w sprawie sankcji; mając na uwadze, że z kolei sankcje finansowe (zamrożenie aktywów) i handlowe wymagają przyjęcia szczególnego aktu legislacyjnego w sprawie sankcji,

N.   mając na uwadze, że zgodnie z ww. "Podstawowymi zasadami stosowania środków restrykcyjnych (sankcji)", a także odpowiednimi wytycznymi, ukierunkowane sankcje mogą być skuteczniejsze niż sankcje bardziej ogólne, a zatem są preferowane, po pierwsze dlatego, że zapobiegają one potencjalnym szkodliwym skutkom dla szerszej grupy osób, a po drugie dlatego, że bezpośrednio wpływają one na osoby odpowiedzialne lub pełniące obowiązki, a zatem mogą skuteczniej prowadzić do zmian politycznych,

O.   stwierdzając istnienie środków, które – będąc przyjmowane przez Radę w konkluzjach prezydencji – nie są określane jako "sankcje", a zarazem różnią się od innych środków restrykcyjnych wymienionych jako instrument WPZiB,

P.   mając na uwadze, że stosunki gospodarcze między UE a państwami trzecimi często podlegają dwustronnym lub wielostronnym umowom sektorowym, których UE musi przestrzegać przy nakładaniu sankcji; mając na uwadze, że w razie konieczności UE powinna zatem zawiesić lub wypowiedzieć odpowiednią umowę przed zastosowaniem sankcji gospodarczych, które są niezgodne z prawami zagwarantowanymi danemu państwu trzeciemu w obowiązującej umowie,

Q.   mając na uwadze, że stosunki miedzy UE a państwami trzecimi często podlegają dwustronnym lub wielostronnym umowom, które umożliwiają jednej ze stron podjęcie właściwych środków w przypadku naruszenia przez drugą stronę zasadniczego elementu umowy, czyli poszanowania praw człowieka, prawa międzynarodowego, zasad demokracji i państwa prawa (klauzula dotycząca poszanowania praw człowieka), czego doskonałym przykładem jest umowa z Kotonu,

R.   mając na uwadze, że wprowadzenie i wdrożenie środków restrykcyjnych musi być zgodne z prawami człowieka i międzynarodowym prawem humanitarnym i obejmować prawo do sprawiedliwego procesu i rzeczywistego odszkodowania, a także z zasadą proporcjonalności, a także musi przewidywać stosowne wyłączenia w celu uwzględnienia podstawowych ludzkich potrzeb danych osób, takich jak dostęp do szkolnictwa podstawowego, wody pitnej i do podstawowej opieki społecznej, w tym do podstawowych leków; mając na uwadze, że polityka sankcji musi w pełni uwzględniać standardy określone w Konwencji Genewskiej, Konwencji o Prawach Dziecka i Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, a także rezolucjach ONZ dotyczących ochrony ludności cywilnej i dzieci podczas konfliktów zbrojnych;

S.   mając na uwadze, że wiarygodność UE oraz jej poszczególnych państw członkowskich zostaje zakwestionowana, gdy sankcje UE wydają się łamane , oraz mając na uwadze, że Robert Mugabe został zaproszony na szczyt UE-Afryka, który odbył się w Lizbonie w dniach 8-9 grudnia 2007 r., pomimo obowiązującego go oficjalnego zakazu wjazdu na terytorium jakiegokolwiek państwa członkowskiego UE zgodnie ze wspólnym stanowiskiem Rady 2004/161/WPZiB z dnia 19 lutego 2004 r. odnawiającym środki ograniczające w odniesieniu do Zimbabwe(17), rozszerzonym ostatnio przez wspólne stanowisko Rady 2008/135/WPZiB z dnia 18 lutego 2008 r.(18),

Uwagi ogólne dotyczące skutecznej polityki UE w zakresie sankcji

1.   wyraża ubolewanie z faktu, że nie przeprowadzono jak dotąd żadnej analizy ani oceny oddziaływania odnośnie do polityki sankcji UE i że w związku z tym niezmiernie trudno jest zmierzyć jej oddziaływanie i skuteczność na miejscu i wyciągnąć stosowne wnioski; wzywa Radę i Komisję do przeprowadzenia takiej oceny; uważa jednak, że polityka sankcji nałożonych na Afrykę Południową okazała się skuteczna i przyczyniła się do zakończenia apartheidu;

2.   uważa, że różnorodność podstaw prawnych wdrażania polityki UE w zakresie sankcji, prowadząca do podejmowania decyzji, wdrażania i prowadzenia kontroli na różnych szczeblach, stanowi przeszkodę dla przejrzystości i spójności polityki sankcji UE, a przez to dla jej wiarygodności;

3.   jest zdania, że skuteczność sankcji wymaga, aby ich wprowadzenie było postrzegane jako uzasadnione zarówno przez europejską, jak i przez międzynarodową opinię publiczną, a także przez opinię publiczną w kraju, w którym oczekuje się zmian; podkreśla, że konsultacje z Parlamentem w ramach procesu decyzyjnego wzmacniają tę legitymizację;

4.   zauważa także, że sankcje mogą mieć znaczenie symboliczne, będąc wyrazem moralnego potępienia przez UE i przyczyniając się w ten sposób do zwiększenia przejrzystości i wiarygodności jej polityki zagranicznej; przestrzega przy tym przed nadmiernym postrzeganiem sankcji jako środków symbolicznych, gdyż może to doprowadzić do ich całkowitej dewaluacji;

5.   uważa, że sięganie po sankcje powinno się rozważać w przypadku zachowań władz lub podmiotów niepaństwowych lub osób fizycznych i prawnych poważnie naruszających bezpieczeństwo i prawa osób lub w przypadku wykazanego wyczerpania wszelkich stosunków umownych i/lub dyplomatycznych lub impasu w tych stosunkach z winy strony trzeciej;

6.   jest zdania, że świadome wyrządzenie nieodwracalnej szkody środowisku naturalnemu stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa, a także poważne naruszenie praw człowieka; zwraca się w związku z tym do Rady i Komisji, aby włączyły świadomie wyrządzone nieodwracalne szkody w środowisku naturalnym do przyczyn, które mogą prowadzić do zastosowania sankcji;

7.   uznaje, że instrumenty sankcji ogólnych nakładanych zazwyczaj UE są stosowane elastycznie, stosownie do potrzeb zaistniałych w poszczególnych przypadkach; ubolewa jednak, że UE często stosowała politykę sankcji niespójnie, traktując państwa trzecie w sposób odmienny, chociaż ich sytuacja w zakresie praw człowieka i demokracji jest podobna, co wywołuje krytykę za stosowanie "podwójnych standardów";

8.   uważa w tym kontekście, że stosowanie i ocena przez Unię Europejską sankcji za naruszanie praw człowieka musi co do zasady przeważać nad ewentualnymi, wynikającymi z ich stosowania szkodami dla interesów handlowych Unii Europejskiej i jej obywateli;

9.   wyraża ubolewanie, że brak zgody wewnątrz Unii Europejskiej co do polityki wobec danych państw, takich jak Kuba, lub niechęć państw członkowskich do zrażania najważniejszych partnerów, takich jak Rosja, doprowadziło Unię do przyjęcia w konkluzjach prezydencji tylko "nieformalnych sankcji", co prowadzi do niezrównoważonego lub niespójnego stosowania sankcji Unii Europejskiej; uznaje jednak, że środki zawarte w konkluzjach Rady, jak np. odroczenie podpisania umów z państwami takimi, jak Serbia, mogą być przydatnym narzędziem wywierania presji na państwa trzecie, aby skłonić je do pełnej współpracy w ramach mechanizmów międzynarodowych;

10.   przypomina, że w przypadku Kuby wymienione wyżej wspólne stanowisko przyjęte w 1996 r. i odnawiane okresowo odzwierciedla mapę drogową na rzecz pokojowego przejścia do demokracji, jest w pełni wdrażane i nie jest przedmiotem kontrowersji w instytucjach europejskich; wyraża ubolewanie z faktu, że nie nastąpiła dotychczas żadna znacząca poprawa sytuacji w zakresie praw człowieka; odnotowuje decyzję Rady z dnia 20 czerwca 2008 r. o zniesieniu nieformalnych sankcji dotyczących Kuby, domagając się natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, ułatwienia dostępu do więzień oraz ratyfikowania i wprowadzenia w życie międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych; zauważa, że Rada za rok podejmie decyzję o ewentualnym dalszym dialogu politycznym z Kubą, w zależności od tego, czy sytuacja w zakresie praw człowieka ulegnie znacznej poprawie; przypomina, że stanowisko Rady jest również wiążące wobec instytucji Unii Europejskiej zarówno w zakresie dialogu z kubańskimi władzami, jak i z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego; podtrzymuje swoje stanowisko w odniesieniu do laureatów nagrody im. Sacharowa, Oswaldo Payá Sardiñasa i grupy "Damas de Blanco" ("Kobiety w bieli");

11.   uważa, że nie można podnosić argumentu "nieskuteczności" sankcji w celu ich zniesienia, a zamiast tego powinno mu towarzyszyć ponowne ukierunkowanie i ocena samej sankcji; przyjmuje ponadto pogląd, że kwestia kontynuowania sankcji powinna zależeć wyłącznie od tego, czy zostały osiągnięte ich cele, a ich charakter może być wzmocniony lub zmieniony w zależności od wyniku ich oceny; uważa, że w tym celu sankcjom powinny towarzyszyć wyraźne wskaźniki;

12.   uważa, że skuteczność sankcji powinna być badana w różnych aspektach, zarówno pod względem skuteczności środków wynikającej z samego ich charakteru, czyli ich zdolności do wywierania wpływu na działalność prywatną lub zawodową osób będących przedmiotem sankcji jako członkowie danego reżimu, bądź też na jego funkcjonowanie, jak i pod względem ich skuteczności politycznej, czyli zdolności do zachęcania do zaprzestania lub zmiany działań lub polityki, która była przyczyną przyjęcia tychże środków;

13.   uważa, że skuteczność sankcji zależy od tego, czy Unia Europejska jest w stanie utrzymać sankcję przez cały okres, i wyraża w związku z tym ubolewanie z powodu wykorzystania klauzul automatycznego wygaśnięcia (ang. sunset clauses);

14.   sprzeciwia się stosowaniu, bez względu na okoliczności, ogólnych, niedyskryminacyjnych sankcji w stosunku do któregokolwiek państwa, ponieważ takie podejście pociąga za sobą de facto całkowitą izolację społeczeństwa; uważa, że przy pomocy sankcji gospodarczych nieskoordynowanych z innymi instrumentami politycznymi niezwykle trudne jest ułatwienie reform politycznych w ramach systemów rządów, w które sankcje są wymierzone; nalega zatem, by każdemu przyjęciu sankcji wobec władz państwowych towarzyszyło zawsze wsparcie społeczeństwa obywatelskiego danego państwa;

Sankcje jako element ogólnej strategii na rzecz praw człowieka

15.   podkreśla, że większość sankcji UE nakładana się ze względów bezpieczeństwa; podkreśla jednak, że naruszenia praw człowieka powinny stanowić wystarczającą podstawę dla stosowania sankcji, ponieważ one również stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa i stabilności;

16.   podkreśla, że głównym celem sankcji jest doprowadzenie do zmian w polityce lub działaniach zgodnie z celami wspólnego stanowiska WPZiB lub konkluzji przyjętych przez Radę bądź też zgodnie z decyzją międzynarodową, na której oparto sankcje;

17.   akcentuje fakt, że przyjmując ww. "Podstawowe zasady stosowania środków restrykcyjnych (sankcji)", Rada zobowiązała się do stosowania sankcji jako elementu kompleksowego i zintegrowanego podejścia politycznego; podkreśla w tym względzie, że podejście to obejmuje równoległy dialog polityczny, zachęty i zasadę warunkowości, a w ostateczności może prowadzić również do zastosowania środków przymusu określonych w "Podstawowych zasadach"; uważa, że klauzule dotyczące poszanowania praw człowieka i demokracji, ogólny system preferencji i pomoc na rzecz rozwoju powinny być wykorzystywane jako narzędzia tego kompleksowego i zintegrowanego podejścia politycznego;

18.   podkreśla, że wdrożenie klauzuli dotyczącej poszanowania praw człowieka nie może być uważane za w pełni niezależną i jednostronną sankcję UE, ponieważ wynika ono bezpośrednio z dwustronnej lub wielostronnej umowy, która ustanawia wzajemne zobowiązanie do przestrzegania praw człowieka; uważa, że właściwe środki podejmowane zgodnie z tą klauzulą, dotyczą wyłącznie wdrożenia danej umowy, dając stronie podstawę prawną do zawieszenia lub unieważnienia umowy; uważa w związku z tym, że wdrożenie klauzul dotyczących poszanowania praw człowieka i niezależne lub jednostronne sankcje siłą rzeczy uzupełniają się wzajemnie;

19.   w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje systematyczne włączanie klauzul dotyczących poszanowania praw człowieka i domaga się wprowadzenia szczególnego mechanizmu wdrażania do wszystkich nowych umów dwustronnych, zwłaszcza umów sektorowych, podpisywanych z państwami trzecimi; przypomina w tym względzie znaczenie zaleceń dotyczących skuteczniejszego i systematycznego wdrażania klauzuli, tj. opracowywanie celów i kryteriów odniesienia oraz regularna ocena; ponawia swoje wezwanie, aby klauzule praw człowieka były stosowane w drodze bardziej przejrzystej procedury konsultacji między stronami, w tym z Parlamentem Europejskim i społeczeństwem obywatelskim, określającej mechanizmy polityczne i prawne, które będą stosowane w przypadku wniosku o zawieszenie współpracy dwustronnej ze względu na powtarzające się i/lub systematyczne łamanie praw człowieka, będące naruszeniem prawa międzynarodowego; popiera model proceduralny utworzony w ramach umowy z Kotonu i dotyczący reagowania na poważne naruszenia praw człowieka, zasad demokratycznych oraz rządów prawa; uważa, że system intensywnego dialogu politycznego (art. 8 umowy z Kotonu) i konsultacji (art. 96 umowy z Kotonu) przed przyjęciem stosownych środków oraz po ich przyjęciu dostarczył skutecznych narzędzi służących poprawie sytuacji w terenie;

20.   nalega, by Komisja i państwa członkowskie nie proponowały umów o wolnym handlu ani umów o stowarzyszeniu – nawet zawierających klauzule dotyczące praw człowieka – rządom krajów, w których według sprawozdań Urzędu Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka dochodzi do masowego łamania praw człowieka;

21.   uważa, że brak podjęcia jakichkolwiek środków właściwych lub restrykcyjnych w odpowiedzi na stałe łamanie praw człowieka poważnie szkodzi strategii Unii w dziedzinie praw człowieka, polityce nakładania sankcji oraz wiarygodności UE;

22.   uważa, że polityka sankcji jest o wiele bardziej skuteczna, gdy wpisuje się w spójną strategię na rzecz praw człowieka; powtarza apel do Rady i Komisji o opracowywanie w każdym dokumencie strategii krajowej i w innych dokumentach tego rodzaju szczególnej strategii dotyczącej praw człowieka i sytuacji w zakresie demokracji;

23.   uważa, ze w przypadku nałożenia sankcji dialogi i konsultacje dotyczące praw człowieka powinny koniecznie i systematycznie obejmować dyskusje na temat postępów poczynionych w zakresie osiągania celów i wskaźników ustanowionych w momencie przyjmowania środków restrykcyjnych; uważa, że cele osiągane w ramach dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka nie mogą w żadnym przypadku zastąpić realizacji celów, ze względu na które przyjęto sankcje;

Skoordynowane działania społeczności międzynarodowej

24.   uważa, że skoordynowane działania społeczności międzynarodowej mają silniejszy wpływ niż niejednorodne i niejednolite działania państw lub regionów; dlatego też z zadowoleniem przyjmuje fakt, że polityka UE w zakresie sankcji powinna nadal opierać się na zasadzie pierwszeństwa systemu ONZ;

25.   wzywa Radę, by w przypadku braku sankcji Rady Bezpieczeństwa ONZ współpracowała z państwami spoza UE nakładającymi sankcje, wymieniała informacje, , oraz koordynowała działania na szczeblu międzynarodowym w celu zapobieżenia uchylania się od sankcji oraz maksymalizacji skuteczności i wdrażania sankcji nałożonych przez UE i nie tylko, zgodnie z prawem międzynarodowym;

26.   uważa, że UE powinna nawiązać współpracę z innymi organizacjami regionalnymi, takimi jak Unia Afrykańska czy Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), w celu promowania praw człowieka i zagwarantowania koordynacji działań w zakresie sankcji;

27.   wzywa UE do systematycznego rozwoju dialogu z państwami nienakładającymi sankcji w celu osiągnięcia wspólnego stanowiska w sprawie środków restrykcyjnych, zwłaszcza na szczeblu regionalnym; podkreśla, że jak pokazuje przypadek Birmy/Myanmaru, sankcje często nie prowadzą do wymaganych zmian polityki lub działań, kiedy społeczność międzynarodowa jest podzielona, a ważniejsze podmioty nie włączają się we wdrażanie sankcji;

28.   wzywa Radę i Komisję, by systematycznie wpisywały do porządku obrad dialogów politycznych z państwami nienakładającymi sankcji zagadnienia dotyczące ich roli i wpływu na dany reżim lub dane podmioty niepaństwowe, jednostki, organizacje lub przedsiębiorstwa;

29.   uważa, że perspektywa podpisania umowy o wolnym handlu z regionem danego państwa powinna być wykorzystywana jako "marchewka" oraz środek nacisku i że w każdym przypadku taka umowa powinna wykluczać państwo objęte reżimem sankcji;

Ustanowienie jasnych procesów decyzyjnych, celów, wskaźników i mechanizmów przeglądu

30.   podkreśla potrzebę przeprowadzenia przed przyjęciem sankcji pogłębionej analizy poszczególnych sytuacji w celu dokonania oceny potencjalnego wpływu różnych sankcji i określenia, które z nich są najskuteczniejsze w świetle pozostałych istotnych czynników i porównywalnych doświadczeń; uważa, że taka uprzednia analiza jest tym bardziej uzasadniona, że trudno jest wycofać się po uruchomieniu procesu stosowania sankcji, nie naruszając wiarygodności UE ani wyrazu poparcia, jakiego UE ma obowiązek udzielać mieszkańcom danego państwa trzeciego, zważywszy, że tego kraju mogą wykorzystać decyzję UE do własnych celów; odnotowuje w związku z tym obecną praktykę, zgodnie z którą właściwość, charakter i skuteczność proponowanych sankcji są omawiane w Radzie na podstawie oceny szefów misji UE w danym państwie i wzywa do włączenia do tej oceny sprawozdania niezależnego eksperta;

31.   niemniej jednak podkreśla, że taka analiza nie powinna być wykorzystywana do opóźnienia przyjęcia sankcji; podkreśla w związku z tym, że dwuetapowa procedura nakładania sankcji w ramach WPZiB daje możliwość pilnej reakcji politycznej, najpierw poprzez przyjęcie wspólnego stanowiska opracowanego w wyniku pogłębionej analizy rozporządzenia, wyszczególniającego dokładny charakter i zakres sankcji;

32.   wzywa do systematycznego włączania do instrumentów prawnych wyraźnych i szczególnych wskaźników jako warunków zniesienia sankcji; nalega zwłaszcza, by kryteria odniesienia ustanawiano w oparciu o niezależną ekspertyzę i nie zmieniano ich później wraz ze zmianami politycznymi zachodzącymi w Radzie;

33.   wzywa Radę i Komisję do ustanowienia przykładowego procesu dokonywania przeglądu sankcji, obejmującego zwłaszcza systematyczne włączenie klauzuli przeglądu, obejmującej dokonywanie ponownej inspekcji systemu w oparciu o ustanowione wskaźniki oraz ocenę realizacji celów; podkreśla, że należy z zadowoleniem przyjmować deklaracje zamiaru lub woli wprowadzenia procedur, które mogą przynieść pozytywne rezultaty; podkreśla jednak, że przy ocenie sankcji deklaracje te nie mogą w żadnym wypadku zastępować realizacji widocznych i rzeczywistych postępów w osiąganiu kryteriów odniesienia;

34.   uważa, że nałożone na Chiny embargo na broń jest przykładem spójności i konsekwencji działań Unii, zważywszy, że embargo to było ustanowione pierwotnie po masakrze na placu Tiananmen w 1989 r., a UE jak dotychczas nie otrzymała żadnych wyjaśnień na temat tego zdarzenia, w związku z czym nie istnieje powód do zniesienia embarga;

35.   wzywa podgrupę ds. sankcji w grupie roboczej doradców ds. stosunków zewnętrznych (RELEX/Sanctions) do pełnej realizacji jej mandatu; nalega w szczególności na konieczność prowadzenia analiz przed przyjęciem sankcji, a po ich przyjęciu – regularnego dostarczania uaktualnionych informacji na temat rozwoju sytuacji oraz opracowywania najlepszych praktyk dotyczących wprowadzania i stosowania środków restrykcyjnych;

36.   uważa, że państwa a także organizacje międzynarodowe i regionalne, powinny być pociągane do odpowiedzialności za międzynarodowe nadużycia przy wprowadzaniu sankcji oraz podkreśla w tym kontekście potrzebę wprowadzenia mechanizmu kontroli sądowej w celu zapewnienia zgodności z prawem międzynarodowym i prawem humanitarnym;

37.   wzywa do włączania Parlamentu we wszystkie etapy procesu stosowania sankcji: w proces podejmowania decyzji o przyjęciu sankcji, wybór sankcji najbardziej dostosowanych do danej sytuacji, określenie wskaźników, ocenę ich wdrożenia w ramach mechanizmu dokonywania przeglądu i zniesienie sankcji;

Czy ukierunkowanie sankcje to skuteczniejsze narzędzie?

38.   wyraża ubolewanie, że z uwagi na brak oceny niemożliwe jest stwierdzenie skuteczności środków ukierunkowanych; uznaje jednak, że zdecydowanie uwzględnienie przez UE kwestii humanitarnych, które prowadziło do zrezygnowania z sankcji gospodarczych o zakresie ogólnym, co miało miejsce w przypadku Iraku, oraz do nakładania bardziej ukierunkowanych, "inteligentnych" sankcji, mających na celu osiągnięcie maksymalnego wpływu na osoby, na których zachowanie UE chce wpłynąć, przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum negatywnych konsekwencji humanitarnych lub skutków dla osób, do których sankcje nie są skierowane, lub dla krajów sąsiadujących;

39.   uważa, że sankcje gospodarcze stosowane w oderwaniu od innych instrumentów politycznych z wielkim prawdopodobieństwem nie zmuszą sankcjonowanego reżimu do wprowadzenia większych zmian politycznych; podkreśla ponadto, że dalekosiężne obostrzenia gospodarcze mogą pociągnąć za sobą nadmiernie wysokie koszty gospodarcze i humanitarne i w związku z tym ponownie wzywa do ostrożniejszego planowania i lepszego ukierunkowywania sankcji gospodarczych mających wywierać wpływ głównie na kluczowych liderów sankcjonowanych reżimów i na podmioty dopuszczające się naruszeń praw człowieka;

40.   podkreśla, że wszelkie sankcje gospodarcze powinny być przede wszystkim nakierowane na te sektory, które nie są oparte na zatrudnieniu i mają ograniczone znaczenie dla małych i średnich przedsiębiorstw, ponieważ tego rodzaju przedsiębiorstwa są istotne zarówno dla rozwoju gospodarczego, jak i redystrybucji dochodów;

41.   wspiera wykorzystywanie ukierunkowanych sankcji finansowych przeciwko kluczowym liderom sankcjonowanych reżimów, wpływających bezpośrednio na dochód sankcjonowanych jednostek; podkreśla, konieczność skorelowania takich sankcji z odpowiednimi działaniami wobec podmiotów gospodarczych UE współpracujących z takimi osobami; podkreśla, że ukierunkowane sankcje dotyczące towarów będących szczególnym lub najważniejszym źródłem dochodu reżimu pociągają za sobą ryzyko szerszego oddziaływania na całe społeczeństwo i mogą sprzyjać rozwojowi "szarej strefy";

42.   uważa, że sankcje gospodarcze i finansowe, nawet jeżeli są ukierunkowane, muszą być stosowane przez wszystkie osoby fizyczne i prawne prowadzące działalność handlową w UE, włączając obywateli krajów trzecich, oraz przez obywateli UE lub osoby prawne zarejestrowane bądź posiadające siedzibę zgodnie z prawodawstwem państwa członkowskiego UE, którzy prowadzą działalność handlową poza obszarem UE;

43.   wzywa do ograniczonego stosowania "nadzwyczajnych wyłączeń" z zamrożenia aktywów; wzywa do stworzenia specjalnej procedury zgłaszania sprzeciwu w przypadku, gdy państwo członkowskie chce przyznać wyłączenie z zamrożenia aktywów, ponieważ brak takiej procedury podważa skuteczność środków restrykcyjnych, zważywszy, że od państw członkowskich wymaga się tylko wcześniejszego poinformowania Komisji o takim wyłączeniu,

44.   wzywa do podejmowania działań mających na celu poprawę stosowania ukierunkowanych sankcji finansowych UE w celu zapewnienia, że w praktyce środki te całkowicie uniemożliwiają określonym osobom i jednostkom dostęp do wszelkich usług finansowych na obszarze obowiązywania prawa UE, w tym również korzystanie z banków clearingowych w UE lub korzystanie w inny sposób z usług finansowych na obszarze obowiązywania prawa UE; podkreśla potrzebę większej elastyczności w dystrybucji wykazów sankcji w obrębie UE i państw członkowskich do wszystkich osób objętych obowiązkami określonymi w trzeciej dyrektywie w sprawie prania brudnych pieniędzy(19); proponuje, aby każde państwo członkowskie wyznaczyło jedną instytucję, która odpowiedzialna będzie za rozpowszechnianie tych informacji;

45.   wzywa do ściślejszej współpracy Rady i Komisji z zarządem i udziałowcami SWIFT w Europie dla osiągnięcia lepszych wyników w zamrażaniu kont umieszczonych na czarnej liście i eliminowaniu przelewów gotówkowych wypływających z tych kont lub na nie wpływających;

46.   wzywa Radę i Komisję do zbadania możliwości i sposobów konstruktywnego wykorzystywania zamrożonych dochodów władz, do których skierowane są sankcje, na przykład poprzez przydzielanie tych dochodów ofiarom naruszeń praw człowieka lub przeznaczanie ich na cele rozwoju w ramach rozdziału VII Karty ONZ;;

47.   zauważa, że zgodnie z Kodeksem postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu uzbrojenia embarga na broń to forma sankcji mająca na celu zatrzymanie przepływu broni i sprzętu wojskowego na obszary objęte konfliktem lub do reżimów, które mogłyby wykorzystać je do wewnętrznych represji lub do agresji przeciwko innemu państwu;

48.   wzywa do skoordynowanej współpracy między państwami członkowskimi a Komisją w odniesieniu do wdrożenia embarga UE na broń, które jest wykonywane przez poszczególne państwa członkowskie;

49.   wzywa państwa członkowskie do przyjęcia wspólnego stanowiska w sprawie wywozu broni, które nada Kodeksowi postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu broni prawnie wiążący charakter;

50.   wzywa Radę, Komisję i państwa członkowskie do dalszych prac w celu poprawy zdolności ONZ w zakresie monitoringu i egzekwowania i popiera pogląd, że należy ustanowić stały zespół ONZ ds. oceny handlu spornymi towarami i wysokości związanych z nimi sankcji;

51.   przypomina, że restrykcje wjazdowe (zakazy wobec podróżujących, zakazy wydawania wiz) to jeden z pierwszych kroków w sekwencji sankcji stosowanych przez UE, obejmujący zakaz udziału osób lub podmiotów niepaństwowych wymienionych na czarnej liście w oficjalnych posiedzeniach UE, a także zakaz podróżowania do UE w celach prywatnych;

52.   zauważa z niepokojem, że przestrzeganie przez państwa członkowskie zakazów wizowych UE nie było optymalne; wzywa państwa członkowskie do przyjęcia uzgodnionego podejścia w zakresie stosowania ograniczeń w stosunku do podróżujących i odpowiednich klauzul wyłączających;

Przestrzeganie praw człowieka przy stosowaniu ukierunkowanych sankcji w walce z terroryzmem

53.   bierze pod uwagę fakt, że zarówno niezależne sankcje antyterrorystyczne UE, jak i wdrażanie przez UE sankcji antyterrorystycznych Rady Bezpieczeństwa ONZ jest przedmiotem kilku spraw wniesionych do Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji;

54.   przypomina, że państwa członkowskie mają obowiązek opracowywania sankcji zgodnie z art. 6 ust. 2 TUE, który wymaga od Unii przestrzegania praw podstawowych, zagwarantowanych w Europejskiej konwencji praw człowieka i wynikających ze wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich; podkreśla, że obecne procedury sporządzania czarnych list zarówno na szczeblu UE, jak i ONZ są wadliwe z perspektywy pewności prawa i prawnych środków odwoławczych; wzywa Radę do wyciągnięcia wszelkich niezbędnych konsekwencji i pełnego wykonywania orzeczeń Sądu Pierwszej Instancji w zakresie niezależnych sankcji UE;

55.   wzywa Radę i Komisję do dokonania przeglądu istniejącej procedury sporządzania czarnych list i skreślania z nich z punktu widzenia przestrzegania proceduralnych i materialnych praw człowieka osób i podmiotów wpisanych na listę, a zwłaszcza norm międzynarodowych dotyczących możliwości rzeczywistego odwołania się do niezależnego i bezstronnego organu oraz przeprowadzenia sprawiedliwego procesu, w tym prawa do uzyskania powiadomienia i odpowiedniej informacji o zarzutach postawionych danej osobie lub podmiotowi oraz o podjętych decyzjach, a także prawa do odszkodowania za wszelkie przypadki naruszania praw człowieka; zwraca się także do państw członkowskich UE o poparcie takiego przeglądu w ramach mechanizmów ONZ w celu zapewnienia poszanowania praw podstawowych przy stosowaniu ukierunkowanych sankcji w walce z terroryzmem;

56.   uważa, że art. 75 TFUE, daje możliwość, z której powinien skorzystać Parlament Europejski, aby zapobiec uchybieniom w obecnej praktyce wpisywania nazwisk na czarną listę, i wspiera wszelkie prowadzone obecnie prace parlamentarne, które mają zostać wpisane do programu prac legislacyjnych na 2009 r.;

57.   wyraża ubolewanie, że żaden organ sądowy nie może dokonać oceny stosowności wpisywania na czarną listę, jako że przyczyna wpisania na czarną listę oparta jest głównie na informacjach dostarczanych przez służby informacyjne; uważa jednak, że to podstawowe zachowanie poufności nie powinno prowadzić do bezkarności w przypadku naruszenia prawa międzynarodowego; wzywa w tym względzie państwa członkowskie do zapewnienia skutecznej kontroli parlamentarnej nad pracą służb informacyjnych; uważa w tym kontekście, że konieczne jest włączenie Parlamentu w prace konferencji komisji nadzoru istniejących już służb wywiadowczych państw członkowskich;

58.   ponownie stwierdza jednak, że system list antyterrorystycznych, pod warunkiem, że uwzględnia najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, jest istotnym narzędziem polityki antyterrorystycznej Unii Europejskiej;

59.   podkreśla, że terroryzm stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa i wolności oraz wzywa w związku z tym Radę do przeglądu i aktualizacji listy organizacji terrorystycznych, uwzględniając działalność tych organizacji na wszystkich kontynentach;

Mieszana polityka sankcji

60.   zaważa, że UE zawsze wspierała pozytywne podejście do wykorzystywania sankcji w celu zachęcania do zmian; podkreśla w tym względzie, że ważne jest wspieranie działań kompleksowych i zintegrowanych poprzez strategię stopniowania presji i zachęt;

61.   uważa, że strategia otwarcia i polityka sankcji nie wykluczają się wzajemnie; w związku z tym uważa, że polityka sankcji UE może przyczynić się do poprawy poszanowania praw człowieka w sankcjonowanym państwie, kiedy jest wyraźnie przekształcana w celu wprowadzenia polityki pozytywnych środków; w tym względzie zauważa zestaw sankcji nałożonych na Uzbekistan w okresie od listopada 2007 r. do kwietnia 2008 r.: kontynuując przez rok nakładanie sankcji za niespełnienie początkowych kryteriów odnoszących się do dochodzeń w sprawie masakry w Andiżanie oraz do przestrzegania praw człowieka, Rada postanowiła zawiesić stosowanie zakazu wizowego, dając rządowi Uzbekistanu sześć miesięcy na spełnienie zestawu kryteriów związanych z prawami człowieka pod groźbą automatycznego ponownego wprowadzenia zakazu wizowego; zauważa, że zbiór zobowiązań i sankcji doprowadził do pewnej pozytywnej zmiany dzięki możliwości automatycznego ponownego wprowadzenia sankcji i dzięki określeniu dokładnych kryteriów; podkreśla, że warunki te muszą być możliwe do spełnienia w danym czasie, a przy tym muszą odpowiadać ogólnemu systemowi sankcji; wyraża jednak ubolewanie, że nie zanotowano dotychczas żadnej znaczącej pozytywnej zmiany i nadal brak jest współpracy z rządem Uzbekistanu;

62.   apeluje z naciskiem, aby w ramach wieloaspektowej strategii sankcjom zawsze towarzyszyły pozytywne wzmocnione środki wspierania społeczeństwa obywatelskiego, obrońców praw człowieka oraz wszelkich rodzajów projektów propagujących prawa człowieka i demokrację; wnioskuje, by programy i instrumenty tematyczne (EIDHR(20), podmioty niepaństwowe, inwestowanie w ludzi), przyczyniały się w pełni do realizacji tego celu;

63.   wzywa Radę i Komisję do wykorzystania możliwości, jaką daje ratyfikacja traktatu z Lizbony i wynikające z niej utworzenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) do zagwarantowania optymalizacji spójności poszczególnych instrumentów działań zewnętrznych UE jako kluczowego elementu większej skuteczności polityki sankcji;

Zalecenia dotyczące instytucji UE i państw członkowskich

64.   wzywa Komisję i Radę do przeprowadzenia obszernej i głębokiej oceny polityki sankcji UE w celu ustalenia jej obecnego wpływu, a także ustalenia jakie działania powinny zostać podjęte dla jej wzmocnienia; wzywa Komisję i Radę do przedstawienia programu takich działań; wzywa Komisję i Radę o przeprowadzenie oceny wpływu sankcji na politykę rozwojową danego kraju oraz na politykę handlową UE;

65.   wzywa Komisję do zapewnienia, że strategie pomocy rozwojowej w ramach instrumentu współpracy na rzecz rozwoju oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju są zgodne z istniejącymi systemami sankcji oraz dialogami dotyczącymi praw człowieka; wzywa Komisję do zapewnienia, że warunki ogólnej pomocy budżetowej, włączając w to pomoc w ramach tak zwanych "umów odnoszących się do milenijnych celów rozwoju", są wyraźnie połączone z prawami człowieka oraz kryteriami demokratycznymi;

66.   wzywa Radę i Komisję do skorzystania z możliwości, jaką daje ratyfikacja traktatu z Lizbony, mianowanie Wysokiego Przedstawiciela Unii ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa – który będzie jednocześnie wiceprzewodniczącym Komisji i przewodniczącym Rady Ministrów Spraw Zagranicznych – i wynikające stąd utworzenie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, do wzmocnienia spójności i konsekwencji działań zewnętrznych UE, poszerzenia specjalistycznej wiedzę odpowiednich służb UE pracujących w dziedzinie sankcji i zacieśnienia współpracy między poszczególnymi służbami;

67.   wzywa jednocześnie do zacieśnienia współpracy między właściwymi organami państw członkowskich a Komisją w celu zapewnienia spójniejszego i skuteczniejszego wdrażania środków restrykcyjnych;

68.   zwraca się również do tych państw członkowskich, które są członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ, aby systematycznie starały się nadawać charakter międzynarodowy sankcjom wydanym przez Unię Europejską, zgodnie z art. 19 TUE;

69.   wzywa państwa członkowskie, by w swoich działaniach w Radzie Bezpieczeństwa ONZ nie naruszały zobowiązań, jakie podjęły w zakresie przestrzegania praw człowieka, zwłaszcza w Europejskiej konwencji praw człowieka;

70.   zobowiązuje swoje organy parlamentarne, w szczególności delegacje stałe i ad hoc, do wykorzystania kontaktów z parlamentami w krajach nienakładających sankcji do poprawy zrozumienia obecnych systemów sankcji UE w odniesieniu do danego regionu oraz do zbadania możliwości prowadzenia skoordynowanych działań na rzecz propagowania praw człowieka;

71.  wzywa Komisję do powołania sieci niezależnych ekspertów, mającej proponować Radzie najbardziej odpowiednie środki restrykcyjne odpowiednio do sytuacji oraz regularnie sporządzać sprawozdania oceniające rozwój sytuacji na podstawie ustalonych kryteriów i celów, a w razie potrzeby zalecać ulepszenia w stosowaniu sankcji; uważa, że ustanowienie takiej sieci poprawiłoby przejrzystość i jakość ogólnej dyskusji w sprawie sankcji, a także wdrażanie i bieżące monitorowanie sankcji w poszczególnych przypadkach; uważa także, że przy wyznaczaniu wyraźnego kierunku polityki UE w sprawie sankcji Komisja powinna odgrywać bardziej proaktywną rolę;

72.   uważa, że legitymizację polityki sankcji UE, która stanowi sztandarowy i newralgiczny element WPZiB, należy wzmocnić poprzez włączenie Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 21 TUE, we wszystkie etapy procedury, zwłaszcza w opracowywanie i wdrażanie sankcji, poprzez systematyczne konsultacje z Radą i Komisją i poprzez składanie przez nie sprawozdań; uważa także, że Parlament powinien być zaangażowany w kontrolę osiągania wskaźników przez osoby objęte sankcjami; zobowiązuje swoją Podkomisję praw człowieka do systematyzowania i nadzorowania prac w tej dziedzinie w odniesieniu do każdej sankcji, której cele i kryteria odniesienia dotyczą praw człowieka;

o
o   o

73.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Sekretariatom Generalnym Organizacji Narodów Zjednoczonych i Rady Europy.

(1) Dz.U. C 320 z 28.10.1996, s. 261. (2) Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3. (3) Dz.U. L 209 z 11.8.2005, s. 27. (4) Dz.U. L 322 z 12.12.1996, s. 1. (5) Dz.U. L 344 z 28.12.2001, s. 90. (6) Dz.U. L 344 z 28.12.2001, s. 93. (7) Dz.U. L 344 z 28.12.2001, s. 70. (8) Dz.U. L 139 z 29.5.2002, s. 4. (9) Dz.U. L 139 z 29.5.2002, s. 9. (10) Dz.U. C 98 z 18.4.2008, s. 1. (11) Dz.U. C 131 E z 5.6.2003, s. 147. (12) Dz.U. C 290 E z 29.11.2006, s. 107. (13) Dz.U. C 292 z 8.11.1982, s. 13. (14) Dz.U. C 78 z 2.4.2002, s. 32. (15) Dz.U. C 187 E z 24.7.2008, s. 214. (16) ARTYKUŁ 96 umowy z Kotonu z dnia 23 czerwca 2000 r. stanowi:"|Elementy zasadnicze: procedura konsultacyjna oraz środki właściwe w odniesieniu do praw człowieka, zasad demokratycznych i państwa prawa1. W rozumieniu niniejszego artykułu termin "Strona" odnosi się do Wspólnoty i państw członkowskich Unii Europejskiej z jednej strony oraz do każdego państwa AKP z drugiej strony.2.(a) Jeśli mimo dialogu politycznego prowadzonego regularnie między Stronami dana Strona uznaje, że Strona przeciwna nie wypełnia obowiązku wynikającego z poszanowania praw człowieka, zasad demokratycznych i państwa prawa określonych w art. 9 ust. 2, wówczas, z wyjątkiem nagłych przypadków, przedstawia Stronie przeciwnej oraz Radzie Ministrów właściwe informacje niezbędne do dokładnego zbadania sytuacji w celu znalezienia rozwiązania zadowalającego Strony. W tym celu zaprasza Stronę przeciwną do podjęcia konsultacji, które koncentrują się na środkach przyjętych przez zainteresowaną Stronę lub takich, które Strona zainteresowana powinna podjąć w celu zaradzenia sytuacji.Konsultacje są prowadzone na poziomie i w formie uznanej za najwłaściwszą dla znalezienia rozwiązania. Konsultacje rozpoczynają się nie później niż 15 dni po zaproszeniu do wzięcia w nich udziału i trwają przez okres wspólnie ustalony, stosownie charakteru i powagi naruszenia. W każdym przypadku konsultacje nie powinny trwać dłużej niż 60 dni.Jeśli konsultacje nie doprowadzą do rozwiązania zadowalającego obie Strony, jeśli odmówiono udziału w konsultacjach lub w przypadkach nagłych, mogą zostać przyjęte właściwe środki. Środki te są odwoływane niezwłocznie z chwilą ustania przyczyny ich przyjęcia.(b) Termin "nagłe przypadki" dotyczy wyjątkowych przypadków szczególnie poważnego i skrajnego naruszenia jednego z elementów zasadniczych określonych w art. 9 ust. 2, wymagających natychmiastowej reakcji.Strona odwołująca się do procedury wyjątkowej powiadamia o tym oddzielnie Stronę przeciwną i Radę Ministrów, chyba, że nie ma na to czasu.(c) "Właściwe środki" określone w niniejszym artykule to środki przyjęte zgodnie z prawem międzynarodowym oraz proporcjonalne do naruszenia. Przy wyborze tych środków należy przede wszystkim uwzględnić środki w najmniejszym stopniu zakłócające stosowanie niniejszej Umowy. Przyjmuje się, że zawieszenie byłoby środkiem ostatecznym.Jeśli środki są przyjmowane w nagłych przypadkach, Strona przeciwna i Rada Ministrów są o tym niezwłocznie informowane. Na wniosek zainteresowanej Strony mogą zostać zwołane konsultacje w celu dokładnego zbadania sytuacji i, jeśli jest to możliwe, znalezienia rozwiązania. Konsultacje te są prowadzone zgodnie z ustaleniami określonymi w lit. a) akapit drugi i trzeci." (17) Dz.U. L 50 z 20.2.2004, s. 66. (18) Dz.U. L 43 z 19.02.2008, s. 39. (19) Dyrektywa 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Dz.U. L 309 z 25.11.2005, s. 15). (20) Rozporządzenie (WE) nr 1889/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia instrumentu finansowego na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie (Dz.U. L 386 z 29.12.2006, s. 1)

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie poprawy zdrowia matek przed spotkaniem wysokiego szczebla poświęconego milenijnym celom rozwoju w dniu 25 września 2008 r.

P6_TA(2008)0406 RC-B6-0377/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając milenijne cele rozwoju (MDG) przyjęte na szczycie milenijnym ONZ we wrześniu 2000 r.,

–   uwzględniając program działań UE w zakresie MDG z posiedzenia Rady Europejskiej w czerwcu 2008 r. oraz jego cele pośrednie na rok 2010,

–   uwzględniając spotkanie wysokiego szczebla poświęcone milenijnym celom rozwoju, które odbędzie się w siedzibie ONZ w Nowym Jorku w dniu 25 września 2008 r.,

–   uwzględniając sprawozdanie UE zatytułowane "Milenijne cele rozwoju 2000-2004", opracowane przez Komisję (SEC(2005)456),

–   uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w Brukseli w dniach 16-17 grudnia 2004 r., potwierdzające pełne zobowiązanie Unii Europejskiej do realizacji milenijnych celów rozwoju i do prowadzenia spójnej polityki,

–   - uwzględniając Deklarację praw dziecka ONZ z dnia 20 listopada 1959 r., zgodnie z którą "należy zapewnić szczególną ochronę zarówno dziecku, jak i matce, łącznie z odpowiednią opieką, tak przed urodzeniem, jak i po urodzeniu", oraz Konwencję o prawach dziecka ONZ z dnia 20 listopada 1989 r., której Państwa-Strony zobowiązują się do "zapewnienia matkom właściwej opieki zdrowotnej w okresie przed i po urodzeniu dziecka",

–   uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany "Równość płci oraz równouprawnienie kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju" (COM(2007)0100),

–   uwzględniając wspólną strategię UE - Afryka, przyjętą na szczycie UE - Afryka w Lizbonie w 2007 r.

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie równości płci oraz równouprawnienia kobiet w kontekście współpracy na rzecz rozwoju(1),

–   uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 12 kwietnia 2005 r. w sprawie roli Unii Europejskiej w osiągnięciu milenijnych celów rozwoju (MDG)(2) oraz z dnia 20 czerwca 2007 r. zatytułowane "Milenijne cele rozwoju – bilans półmetka"(3),

–   uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 17 listopada 2005 r. w sprawie strategii rozwoju dla Afryki(4) oraz z dnia 25 października 2007 r. w sprawie stanu stosunków w sprawie stanu stosunków między UE a Afryką(5),

–   uwzględniając IV Światową Konferencję w sprawie Kobiet, która odbyła się w Pekinie we wrześniu 1995 r., deklarację i platformę działania przyjęte w Pekinie, a także późniejsze dokumenty końcowe przyjęte na sesjach specjalnych ONZ Pekin +5 i Pekin +10, odpowiednio w dniu 10 czerwca 2000 r. i 11 marca 2005 r., zatytułowane "dalsze działania i inicjatywy mające na celu wdrożenie deklaracji pekińskiej i platformy działania,

–   uwzględniając wspólne oświadczenia Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego oraz Komisji dotyczące polityki rozwojowej Unii Europejskiej, zatytułowane "Konsensus europejski" (Konsensus europejski w sprawie rozwoju)(6) oraz "Konsensus europejski w sprawie pomocy humanitarnej"(7),

–   uwzględniając raporty Funduszu Ludnościowego (UNEPA) na temat sytuacji ludnościowej na świecie zatytułowane odpowiednio: "Obietnica równości: równość płci, zdrowie reprodukcyjne i milenijne cele rozwoju" z 2005 r. oraz "Droga do nadziei: kobiety a migracja międzynarodowa" z 2006 r.,

–   uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju ("instrument współpracy na rzecz rozwoju" (DCI))(8),

–   uwzględniając protokół do Afrykańskiej Karty Praw Człowieka w sprawie Praw Kobiet w Afryce, znany również jako protokół z Maputo, który wszedł w życie w dniu 25 listopada 2005 r., a także plan działania z Maputo na lata 2007-2010, dotyczący usprawnienia ram polityki kontynentalnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie, przyjęty podczas specjalnej sesji Konferencji ministrów zdrowia Unii Afrykańskiej we wrześniu 2006 r.,

–   uwzględniając Międzynarodową Konferencję ONZ na temat Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w Kairze we wrześniu 1994 r., końcowy program działania przyjęty w Kairze, a także późniejsze dokumenty końcowe przyjęte w 1999 r. na sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ, dotyczące dalszego wdrażania programu działania ICPD (ICPD+5),

–   uwzględniając brukselskie ramy działania i zalecenia dotyczące zdrowia w perspektywie zrównoważonego rozwoju, przyjęte na pierwszym spotkaniu ministrów zdrowia krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) w Brukseli w październiku 2007 r.,

–   uwzględniając Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ (ICESCR), który wszedł w życie w dniu 3 stycznia 1976 r., w szczególności jego art. 12,

–   uwzględniając uwagę ogólną nr 14 Komitetu do spraw Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturowych ONZ, dotyczącą art. 12 ICESCR (prawa do możliwie najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia),

–   uwzględniając Konwencję ONZw sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW), która weszła w życie dnia 3 września 1981 r.,

–   uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że spośród wszystkich milenijnych celów rozwoju zdrowie macierzyńskie (cel 5) jest tą dziedziną, w której poczyniono najmniejsze postępy, w związku z czym należy on do tych celów, których osiągnięcie do 2015 r. jest najmniej prawdopodobne, w szczególności w Afryce Subsaharyjskiej i Azji Południowej,

B.   mając na uwadze, że każdego roku w czasie ciąży lub porodu umiera ponad pół miliona kobiet, a do 99% tych zgonów dochodzi w krajach rozwijających się; mając na uwadze, że w ciągu 20 lat w Afryce Subsaharyjskiej współczynnik śmiertelności prawie nie uległ zmianie – roczny współczynnik spadku umieralności w tym regionie wynosi zaledwie 0,1% – a żyjące tam kobiety narażone są na stałe ryzyko śmieci w czasie ciąży lub porodu, wynoszące 1 na 16 przypadków; mając na uwadze, że umieralność okołoporodowa matek stanowi najbardziej dramatyczny wskaźnik ogólnoświatowych nierówności w dziedzinie zdrowia,

C.  mając na uwadze, że oprócz nierówności geograficznych doświadczenie i badania w dziedzinie umieralności okołoporodowej matek wykazują też znaczne zróżnicowanie współczynnika umieralności okołoporodowej w zależności od zamożności, rasy i pochodzenia etnicznego, miejsca zamieszkania w mieście lub na wsi, poziomu wykształcenia, a nawet podziałów językowych lub religijnych w obrębie poszczególnych krajów, także w krajach uprzemysłowionych – zróżnicowanie to stanowi największą rozbieżność widoczną we wszystkich statystykach dotyczących zdrowia publicznego,

D.   mając na uwadze, że państwa G8 zawarły porozumienie w sprawie pakietu zdrowotnego, który pomoże w wyszkoleniu i rekrutacji 1,5 mln pracowników opieki zdrowotnej w Afryce i zapewni 80% matek wsparcie wyszkolonych pracowników opieki zdrowotnej podczas porodu; mając na uwadze, że obejmuje ono zobowiązanie do zwiększenia liczby pracowników opieki zdrowotnej do 2,3 na 1000 mieszkańców w 36 krajach afrykańskich dotkniętych krytycznym niedostatkiem takiego personelu; mając jednak na uwadze, że nie wspomniano o przyznaniu 10 mld dolarów, które zdaniem działaczy społeczeństwa obywatelskiego byłyby niezbędne, by corocznie uratować życie 6 mln matek i dzieci,

E.   mając na uwadze, że umieralność i zachorowalność okołoporodowa matek tworzą krytyczną sytuację zdrowotną w skali światowej: według szacunków corocznie 536 000 kobiet umiera w czasie porodu, a jedna na dwadzieścia kobiet cierpi na poważne powikłania – począwszy od chronicznych infekcji, aż po powodujące inwalidztwo uszkodzenia, takie jak przetoka położnicza, lub trwałą niepełnosprawność,

F.   mając na uwadze, że nie jest tajemnicą, dlaczego kobiety umierają podczas ciąży i porodu – przyczyny śmiertelności okołoporodowej matek są jasne i dobrze znane, tak jak i środki pozwalające im zapobiegać,

G.  mając na uwadze, że przyczynom śmiertelności okołoporodowej można zapobiegać, zapewniając bezpieczną opiekę nad matkami, skuteczną antykoncepcję i bezpieczne zabiegi aborcyjne,

H.   mając na uwadze, że umieralności okołoporodowej matek można zapobiegać poprzez zwiększenie dostępności i stosowanie metod planowania rodziny, poprzez zapewnienie dostępu do bezpiecznej i charakteryzującej się dobrą jakością opieki nad matkami, szczególnie w czasie ciąży, porodu – z dostępem do pogotowia położniczego – i połogu, a także poprzez poprawienie stanu zdrowia i wyżywienia kobiet oraz ich pozycji społecznej,

I.   mając na uwadze, że to zapobiegawcze podejście zakłada szkolenie kobiet i pracowników służby zdrowia w zakresie rozpoznawania powikłań ciąży i porodu oraz w zakresie poszukiwania odpowiednich form opieki, istnienie sieci odpowiednich placówek opieki zdrowotnej, do których można dotrzeć w rozsądnym czasie przy dostępnej infrastrukturze i transporcie, a także zapewnienie w tych pobliskich placówkach zdrowotnych właściwej opieki ze strony wyszkolonego personelu, przy skutecznym zarządzaniu oraz dostępie do elektryczności, wody oraz sprzętu medycznego i lekarstw, również na obszarach wiejskich,

J.   mając na uwadze, że śmiertelność okołoporodowa matek, której można by zapobiec, stanowi pogwałcenie prawa kobiet i dziewcząt do życia, co stwierdzono w licznych międzynarodowych zobowiązaniach w zakresie praw człowieka, w tym w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ, oraz że przyczyny śmiertelności i zachorowalności okołoporodowej matek mogą też wiązać się z naruszeniami innych praw człowieka, w tym prawa do możliwie najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz prawa do niedyskryminacji pod względem dostępu do podstawowej opieki zdrowotnej,

K.   mając na uwadze, że prawo do samodzielnego decydowania o sobie w zakresie seksualności i reprodukcji obejmuje prawo do małżeństwa, do posiadania rodziny i do wchodzenia w związki natury seksualnej w sposób dobrowolny oraz prawo do wolności od przemocy seksualnej i przymusu seksualnego,

L.  mając na uwadze, że na rządach spoczywa odpowiedzialność za zapewnienie – samodzielnie lub za pośrednictwem innych podmiotów – usług w zakresie opieki zdrowotnej; mając też na uwadze, że nawet rządy o ograniczonych zasobach dysponują możliwością podjęcia natychmiastowych działań, które wpłyną na stan zdrowia macierzyńskiego,

M.   mając na uwadze ostatecznie mniejsze prawdopodobieństwo tego, że głębokie przyczyny umieralności okołoporodowej i uszkodzeń porodowych są praktyczne lub strukturalne – wynikają one raczej z przyznawania kobietom, ogólnie znajdującym się w gorszej sytuacji społecznej, małej wartości i niskiego statusu, a także mając na uwadze, że w krajach o zbliżonym poziomie rozwoju gospodarczego, im wyższy status kobiet, tym niższy współczynnik umieralności okołoporodowej,

N.   mając na uwadze, że kobiety są szczególnie narażone na zagrożenia w czasie ciąży lub porodu ze względu na niektóre formy dyskryminacji, w tym nierówności pomiędzy mężczyznami i kobietami w gospodarstwach domowych, tradycyjne praktyki szkodliwe dla kobiet, przemoc wobec kobiet, niemożność decydowania o własnym zdrowiu i prawach reprodukcyjnych, odrzucanie noworodków płci żeńskiej oraz stereotypy, zgodnie z którymi kobiety postrzega się przede wszystkim jako matki i opiekunki; mając na uwadze, że CEDAW została ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE,

O.   mając na uwadze, że Zgromadzenie Ogólne ONZ umieściło "powszechny dostęp do opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego do 2015 r." jako jeden z milenijnych celów rozwoju wspólnoty międzynarodowej, w ramach celu 5, dotyczącego zmniejszenia śmiertelności okołoporodowej matek;

P.   mając na uwadze, że społeczność międzynarodowa zobowiązała się do przekazania kolejnych zasobów ICPD, określając "zdrowie reprodukcyjne" (w tym planowanie rodziny i usługi w zakresie zdrowia matek) jako centralny priorytet międzynarodowych starań na rzecz rozwoju;

Q.   mając na uwadze, że łączna pomoc donatorów na rzecz planowania rodziny nie wzrasta, a przeciwnie jest obecnie dużo niższa niż w 1994 r. – jej wartość spadła z 723 mln dolarów w 1995 r. do 442 mln dolarów w 2004 r. (według wartości bezwzględnej dolara);

R.   mając na uwadze, że UE czyniła systematyczne i spójne zobowiązania do osiągnięcia 5. milenijnego celu rozwoju – ostatnio w wyżej wymienionym "programie działań UE w zakresie MDG",

S.   mając na uwadze, że pomimo powagi tego problemu i związanych z nim naruszeń praw człowieka w międzynarodowych programach prac usługi w zakresie zdrowia macierzyńskiego są nadal słabo wyeksponowaną kwestią, pozostającą w cieniu przyciągających uwagę interwencji dotyczących konkretnych chorób, co doprowadziło do marginalizacji problemu śmiertelności okołoporodowej matek, zaś wysoki współczynnik zachorowań na HIV przyczynił się do zastoju lub pogorszenia się sytuacji w zakresie działań zmierzających do ograniczenia śmiertelności i zachorowalności okołoporodowej matek;

1.   wyraża głębokie zaniepokojenie faktem, że piąty milenijny cel rozwoju, związany ze śmiertelnością okołoporodową matek, to jedyny spośród tych celów, w odniesieniu do którego nie dokonał się żaden postęp nie tylko od 2000 r., zwłaszcza w Afryce Subsaharyjskiej i Azji Południowej, ale statystyki nie zmieniły się już od 20 lat;

2.   zauważa, że wzmocnienie statusu kobiet – obok edukacji – znacznie przyczynia się do poprawy zdrowia macierzyńskiego (cel 5);

3.   wzywa Radę i Komisję, aby z myślą o posiedzeniu wysokiego szczebla ONZ w sprawie MDG traktowała priorytetowo działania zorientowane na osiągnięcie celu 5;

4.   wzywa Radę i Komisję do niwelowania różnic między wskaźnikami umieralności okołoporodowej matek w krajach uprzemysłowionych i w krajach rozwijających się poprzez szerzej zakrojone inwestycje i działania na rzecz poprawy zasobów ludzkich w sektorze opieki zdrowotnej, a także poprzez zwiększenie środków i zobowiązań na rzecz wzmocnienia systemów opieki zdrowotnej i podstawowej infrastruktury zdrowotnej, w tym nakładów na monitorowanie, nadzór, podstawowe zadania publicznej opieki zdrowotnej, działania społeczności lokalnej i inne niezbędne zadania pomocnicze;

5.   wzywa Radę i Komisję do zwiększenia wysiłków na rzecz wyeliminowania możliwych do uniknięcia przypadków śmiertelności i zachorowalności okołoporodowej matek poprzez opracowanie, wdrożenie i regularną ocenę harmonogramów i planów działania w zakresie zmniejszania ogólnego wymiaru śmiertelności i zachorowalności okołoporodowej matek, w oparciu o podejście bazujące na zasadzie równego traktowania, systematyczne i trwałe, koncentrujące się na prawach człowieka, odpowiednio wspierane i ułatwiane poprzez solidne mechanizmy instytucjonalne i środki finansowe;

6.   wzywa Radę i Komisję do rozszerzenia usług w zakresie zdrowia macierzyńskiego świadczonych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, w oparciu o zasadę świadomego wyboru, edukację w zakresie bezpiecznego macierzyństwa, celową i skuteczną opiekę prenatalną, programy żywieniowe dla matek, odpowiednią pomoc przy porodzie pozwalającą uniknąć zbyt częstego stosowania cesarskiego cięcia i zapewniającą dostęp do pogotowia położniczego, konsultacji w przypadku powikłań związanych z ciążą, porodem i aborcją, a także opieki postnatalnej i planowania rodziny;

7.   wzywa Radę i Komisję do wspierania dostępu wszystkich kobiet do kompleksowych informacji i usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

8.   wzywa Radę i Komisję do przyjęcia i rozwinięcia już określonych wskaźników i punktów odniesienia dotyczących ograniczania śmiertelności okołoporodowej matek (obejmujących przydziały w ramach oficjalnej pomocy rozwojowej (ODA)) oraz do wprowadzenia mechanizmów monitorowania i odpowiedzialności, które mogą prowadzić do stałego udoskonalania istniejących strategii politycznych i programów;

9.   wzywa Radę i Komisję do zagwarantowania dostępności, przystępności i dobrej jakości usług opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia reprodukcyjnego, a także do przeznaczenia maksimum dostępnych środków na strategie polityczne i programy dotyczące śmiertelności okołoporodowej matek;

10.   wzywa Radę i Komisję do zapewnienia, by na czas zebrano rzetelne dane w celu pokierowania wdrażaniem środków mających rozwiązać problem śmiertelności i zachorowalności okołoporodowej matek;

11.   wzywa Radę i Komisję do umożliwienia szkoleń i budowania potencjału oraz zapewnienia infrastruktury dla odpowiedniej liczby wykwalifikowanych położnych oraz do zagwarantowania dostępu do takiego personelu wszystkim ciężarnym kobietom i dziewczętom, a także do zagwarantowania odzwierciedlenia tego zamiar/wyniku/celu w wytycznych i krajowych planach działań;

12.   wzywa do poszerzenia krajowych programów zdrowotnych obejmujących badania na obecność wirusa HIV przed ciążą i w czasie ciąży, leczenie antyretrowirusowe ciężarnych nosicielek wirusa HIV oraz działania służące zapobieganiu HIV, takie jak kampanie informacyjne i edukacja;

13.   wzywa UE, by pozostała liderem wysiłków na rzecz wspierania praw do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, utrzymując poziom finansowania realizacji planu działania ICPD i wyraża ubolewanie, że w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie występuje najwyższy odsetek śmiertelności okołoporodowej, odnotowuje się również najniższy na świecie odsetek stosowania antykoncepcji (19%), a śmiertelność okołoporodowa w 30% jest spowodowana przeprowadzanymi w ryzykownych warunkach zabiegami aborcyjnymi;

14.   uważa, aby osiągnąć do 2015 r. milenijne cele rozwoju dotyczące powszechnego dostępu do zdrowia reprodukcyjnego, trzeba podnieść poziom finansowania ze strony UE: w przeciwnym razie kobiety nadal będą umierać z powodu ciąży i związanych z nią przyczyn;

15.   wzywa Radę i Komisję do opracowania programów i strategii politycznych w celu zajęcia się czynnikami decydującymi dla zdrowia, kluczowymi w zapobieganiu śmiertelności okołoporodowej matek, takimi jak udział w procesie podejmowania decyzji dotyczących zdrowia, informacja na temat zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, umiejętność czytania i pisania, żywienie, niedyskryminacja i normy społeczne leżące u podstaw równouprawnienia płci;

16.   wzywa Radę i Komisję, by poszły w ślad za postępami w ograniczaniu śmiertelności okołoporodowej matek, aktywnie uczestnicząc w światowych forach – takich jak Countdown 2015 – celem dzielenia się najlepszymi praktykami w odniesieniu do programów i obszarów polityki w tym zakresie oraz promowania stałego tempa poprawy;

17.   nalega, by państwa członkowskie nie uchylały się od dotrzymania zobowiązań finansowych służących osiągnięciu milenijnych celów rozwoju, w tym piątego z nich, i wzywa prezydencję Rady to objęcia przewodnictwa i posłużenia za wzorzec poprzez zapewnienie dostępności odpowiedniego i przewidywalnego finansowania oraz wzmożenia starań o ratowanie życia;

18.   przypomina o zobowiązaniu państw członkowskich do osiągnięcia do 2015 r. poziomu ODA równego 0,7% Dochodu Narodowego Brutto (DNB) i wzywa te państwa członkowskie, które nie idą obecnie w tym kierunku, do wzmożenia wysiłków;

19.   wzywa te kraje, które nie wprowadziły jeszcze zakazu szkodliwych praktyk i tradycji, takich jak okaleczanie żeńskich narządów płciowych, do podjęcia działań i wspierania kampanii informacyjnych zmierzających do tego celu;

20.   zwraca się do Komisji o dopilnowanie, by umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju skupiały się przede wszystkim na sektorze opieki zdrowotnej i edukacji;

21.  wyraża ubolewanie z powodu popieranego przez kościoły zakazu stosowania środków antykoncepcyjnych, jako że używanie prezerwatyw ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania chorobom i niechcianym ciążom;

22.  potępia stosowany przez USA zakaz dotowania z funduszy federalnych organizacji rozwojowych, które w jakikolwiek sposób działają na rzecz prawa kobiet do aborcji (z ang. "global gag rule"), uniemożliwiający zagranicznym organizacjom pozarządowym, które otrzymują finansowanie na rzecz planowania rodziny z USAID (Agencji Stanów Zjednoczonych na rzecz Rozwoju Międzynarodowego), stosowanie ich własnego, niepochodzącego z USA finansowania celem zapewnienia legalnych usług aborcyjnych, doradztwa medycznego lub konsultacji w sprawie aborcji;

23.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, Unii Międzyparlamentarnej oraz Komitetowi Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

(1) P6_TA(2008)0103. (2) Dz.U. C 33 z 9.2.2006, s. 311. (3) Dz.U. C 146 E z 12.6.2008, s. 232. (4) Dz.U. C 280 E z 18.11.2006, s. 475. (5) P6_TA(2007)0483. (6) Dz.U. C 46 z 24.2.2006, s. 1. (7) Dz.U. C 25 z 30.1.2008, s. 1. (8) Dz.U. L 378 z 27.12.2006, s. 41.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie handlu usługami (2008/2004(INI))

P6_TA(2008)0407 A6-0283/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS), który wszedł w życie w styczniu 1995 r.,

–   uwzględniając komunikat Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany "Globalny wymiar Europy – konkurowanie na światowym rynku. Wkład w strategię wzrostu gospodarczego i zatrudnienia UE" (COM (2006)0567),

–   uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany "Globalny wymiar Europy: wzmocnione partnerstwo na rzecz lepszego dostępu do rynku dla europejskich eksporterów" (COM (2007)0183),

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania Umowy o partnerstwie gospodarczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a państwami CARIFORUM z drugiej strony (COM(2008)0155),

–   uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie gospodarczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z jednej strony, a państwami CARIFORUM z drugiej strony (COM(2008)0156),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2007 r. w sprawie Europy w czasach globalizacji – zewnętrzne aspekty konkurencji(1),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2008 w sprawie strategii UE na rzecz łatwiejszego dostępu do rynku dla europejskich eksporterów(2),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 grudnia 2007 r. w sprawie stosunków gospodarczych i handlowych z Koreą(3),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie stosunków handlowych i gospodarczych ze Stowarzyszeniem Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN)(4),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 kwietnia 2006 r. w sprawie oceny rundy negocjacji z Ad-Dauhy po Konferencji Ministerialnej Światowej Organizacji Handlu (WTO) w Hongkongu(5),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 października 2006 r. w sprawie stosunków gospodarczych i handlowych między UE a Mercosurem w perspektywie zawarcia układu o stowarzyszeniu(6),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie transatlantyckich stosunków gospodarczych między UE i Stanami Zjednoczonymi(7),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 października 2005 r. w sprawie perspektyw stosunków handlowych pomiędzy UE i Chinami(8),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 września 2006 r. w sprawie stosunków gospodarczych i handlowych Unii Europejskiej z Indiami(9),

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A6-0283/2008),

A.   mając na uwadze, że UE jest najbardziej konkurencyjnym podmiotem w dziedzinie handlu usługami; mając na uwadze, że UE jest jednym z największych eksporterów i największym usługodawcą z ponad 28-procentowym udziałem w całkowitym światowym eksporcie i w związku z tym w jej żywotnym interesie leży zagwarantowanie otwarcia nowych rynków towarów, usług i inwestycji,

B.   mając na uwadze, że w 2007 r. całkowity udział sektora usług w PKB w UE25 stanowił ponad 75%; mając na uwadze, że w 2007 r. udział sektora usług w PKB wyniósł około 78% dla Ameryki Północnej, 52% dla Afryki i 60% dla Azji;

C.  mając na uwadze, że jak dotychczas handel usługami stanowi 25% handlu światowego; mając na uwadze, że sektor ten ma ogromny potencjał i że powstaje w nim więcej miejsc pracy niż w jakimkolwiek innym sektorze gospodarki,

D.   mając na uwadze, że rozwój zatrudnienia wysokiej jakości idzie w parze z ilościowym wzrostem zatrudnienia; stwierdza, że w sektorze usług powstaje najwięcej miejsc pracy w niepełnym wymiarze godzin i że niezbędne jest, aby ten sektor gospodarczy uwzględniał zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy (MPO),

E.   mając na uwadze, że wielostronny system handlu reprezentowany przez Światową Organizację Handlu (WTO) w dalszym ciągu stanowi najbardziej efektywne ramy dla osiągnięcia sprawiedliwego i uczciwego handlu towarami i usługami w skali globalnej poprzez ustanowienie odpowiednich zasad i zapewnienie ich przestrzegania; mając na uwadze, że rola WTO w odniesieniu do GATS musi uwzględniać odmienny charakter sektora usług, w którym nie jest możliwa ilościowa ocena stopnia jego liberalizacji lub nadal istniejących barier handlowych,

F.   mając na uwadze, że GATS stanowi wielostronne ramy regulowania handlu usługami i musi zachować taki charakter; mając na uwadze, że nie uniemożliwia to państwom, a szczególnie UE, negocjowania umów dwustronnych o szerzej zakrojonych listach szczegółowych zobowiązań, biorąc jednak pod uwagę, że umowy dwustronne mogą mieć negatywny wpływ na rozwój i znaczenie ram wielostronnych,

G.   mając na uwadze, że efektywna infrastruktura usługowa jest warunkiem sukcesu gospodarczego; mając na uwadze, że dostęp do usług światowej klasy pomaga eksporterom oraz producentom towarów i usługodawcom w krajach rozwijających się skapitalizować swoją przewagę konkurencyjną; mając na uwadze, że kilka krajów rozwijających się zdołało poczynić postęp na międzynarodowych rynkach usług, korzystając z zagranicznych inwestycji i kapitału; mając na uwadze, że liberalizacja usług stała się kluczowym elementem wielu strategii na rzecz rozwoju;

H.   mając na uwadze, że przeszkody w handlu oraz niekonwencjonalne bariery nie tylko ograniczają handel towarami, ale również w znacznym stopniu negatywnie wpływają na handel usługami i na zamówienia publiczne,

I.   mając na uwadze, że otwierając rynek usług, należy dokonać wyraźnego rozróżnienia między krajami uprzemysłowionymi a poszczególnymi krajami rozwijającymi się w celu uwzględnienia różnych poziomów rozwoju,

J.   mając na uwadze, że niektóre kraje rozwijające się, a w szczególności kraje najsłabiej rozwinięte, powinny wzmocnić swoje systemy rządów i stworzyć efektywne struktury oraz infrastrukturę w celu zwiększenia wymiany handlowej i rozszerzenia rynków usług,

K.   mając na uwadze, jak ważne jest udostępnienie Parlamentowi w odpowiednim czasie tekstów różnych mandatów negocjacyjnych udzielanych Komisji,

Uwagi ogólne

1.   zaznacza, że międzynarodowy system handlu, który służy potrzebom rozwoju i ograniczeniu ubóstwa, powinien się także przyczynić do postępu społecznego i dobrej jakości zatrudnienia, że zasady handlu powinny być zgodne ze standardami społecznymi ustanowionymi przez MOP, że walka z wszelkimi formami wykorzystywania pracowników (w szczególności zakaz pracy przymusowej i pracy dzieci) oraz poszanowanie swobód związków zawodowych są niezwykle istotne dla zorganizowania zrównoważonej wymiany handlowej, która służy interesom wszystkich; jeszcze raz podkreśla potrzebę zbadania współoddziaływania handlu i problemów społecznych;

2.   zwraca uwagę na wysoki poziom konkurencyjności zewnętrznej usługodawców z UE; wzywa Komisję, aby w negocjacjach handlowych dążyła do stopniowego i wzajemnego otwarcia dostępu do rynku usług oraz polityki większej przejrzystości i przewidywalności przepisów i regulacji, uzupełnionej ścisłymi przepisami i sankcjami służącymi walce z korupcją i monopolami, aby umożliwić obywatelom i przedsiębiorcom obydwu stron dostęp do szerszego zakresu usług;

3.   w pełni uznaje różnice występujące między różnymi rodzajami usług, w szczególności konieczność rozróżnienia pomiędzy usługami handlowymi i niehandlowymi; podkreśla, że w kontekście otwarcia rynku usług użyteczności publicznej należy przyjąć zróżnicowane podejście;

4.   przypomina, że negocjując szczegółowe zobowiązania, Komisja musi uwzględniać interesy różnych państw członkowskich oraz krajów rozwijających się, jak również nierówności ekonomicznych między poszczególnymi kategoriami obywateli;

5.   uważa, że skutecznie działający wewnętrzny rynek usług ma znaczenie dla globalnej konkurencyjności przedsiębiorstw UE; podkreśla, że dla tego celu ważne jest terminowe i prawidłowe wdrażanie i transpozycja przepisów wspólnotowych, w tym dyrektywy 2006/123/WE dotyczącej usług na rynku wewnętrznym(10);

6.   podkreśla, że sektor usług może przynieść wiele rozwiązań problemów środowiskowych, i uważa, że usługi są jednym z głównych elementów wartości dodanej w eksporcie know-how przez UE; podkreśla, że przy opracowywaniu polityki w zakresie zrównoważonego rozwoju należy uwzględnić znaczenie sektora usług;

7.   przyjmuje z zadowoleniem nacisk Komisji na uświadomienie konsumentom pozytywnych skutków globalizacji; podkreśla, że uczciwa konkurencja na rynku usług w połączeniu z wysokim poziomem ochrony konsumentów ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia, że konsumenci skorzystają na liberalizacji rynków UE;

8.   wyraża przekonanie, że usługi odgrywają istotną rolę w każdej gospodarce, i uważa, że szersze otwarcie dostępu do rynku usług, z uwzględnieniem odmiennych sytuacji gospodarczych, jest w związku z tym istotne nie tylko dla krajów rozwiniętych, lecz również dla krajów rozwijających się;

9.   podkreśla, że domagając się deregulacji i liberalizacji usług, UE powinna wziąć pod uwagę różny stopień rozwoju i w związku z tym podkreśla, że UE nie może i nie powinna narzucać innym krajom jednego, uniwersalnego modelu;

10.   uważa, że warunkiem koniecznym osiągnięcia pozytywnych rezultatów wszelkiej liberalizacji nowego sektora usług, szczególnie w krajach rozwijających się, powinno być: wprowadzenie nowych przepisów oraz mechanizmów nadzoru i wdrażania, umożliwiających ograniczenie negatywnego wpływu na społeczeństwo oraz środowisko, jak również nadużycia pozycji dominującej lub koncentracji; stopniowe jej wprowadzanie wraz z koniecznymi środkami towarzyszącymi;

11.   zdaje sobie sprawę, że zaproponowane niedawno uregulowania w zakresie przepisów krajowych zostaną dołączone do GATS w formie załącznika, w związku z czym konieczna będzie zmiana układu; wzywa Komisję do informowania Parlamentu o działaniach grupy roboczej GATS ds. prawodawstwa krajowego i dostarczenia Parlamentowi wszelkich decyzji dotyczących zmiany układu GATS zgodnie z procedurą współdecyzji;

12.   uznaje suwerenność państw i tym samym ich prawo do określania przepisów we wszystkich dziedzinach usług, a zwłaszcza usług publicznych, niezależnie od zobowiązań podjętych w ramach GATS, pod warunkiem, że przepisy takie są zgodne z art. VI GATS dotyczącym prawodawstwa krajowego; uważa, że efektywne funkcjonowanie rynków usług wymaga jasnych i jednoznacznych pod względem prawnym przepisów;

13.   wskazuje na fakt, że wzrost wydajności, który można osiągnąć dzięki otwarciu rynków usług na konkurencję, jeżeli towarzyszą mu krajowe środki regulacyjne, pozwoliłby mniej rozwiniętym krajom na świadczenie swoim obywatelom większego zakresu usług; podkreśla znaczenie powszechnych, dostępnych i zrównoważonych usług publicznych po korzystnych cenach i o wysokiej jakości;

14.   podkreśla potrzebę ustanowienia przepisów i norm regulujących liberalizację; zachęca do rozsądnej i obiektywnej zgodności z normami środowiskowymi i jakościowymi bez tworzenia niepotrzebnych przeszkód w handlu;

15.   z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja upubliczniła wspólnotowy pakiet propozycji w ramach obecnych negocjacji GATS; jest jednak zdania, że Komisja powinna bardziej szczegółowo konsultować bieżący rozwój wypadków z Parlamentem i jego właściwymi komisjami;

16.   podkreśla, że handel usługami w dużym stopniu stanowi transfer wiedzy fachowej między państwami i że w związku z tym wolny handel usługami odgrywa ważną rolę we wszelkich strategiach rozwoju, gdyż umożliwia szybki i skuteczny transfer obszernego know-how;

17.   uznaje, że często przyczyną pewnych problemów związanych z uczciwością i przejrzystością w zakresie świadczenia usług w niektórych krajach rozwijających się jest współudział przedsiębiorstw z krajów rozwiniętych gospodarczo;

18.   zwraca się do Komisji o szczegółowy przegląd sektorów usług specjalistycznych, takich jak oprogramowanie, film, logistyka i usługi finansowe, które odgrywają kluczową rolę w niektórych krajach rozwijających się i które są świadczone i dystrybuowane na skalę światową; ponadto zwraca się do Komisji o przedstawienie szczegółowej analizy wyjaśniającej, jaki wpływ mają one na europejski rynek usług;

19.   zwraca się do Komisji o szczegółowy przegląd podstawowych danych dotyczących usług górniczych świadczonych na skalę globalną; ponadto zwraca się do Komisji o dostarczenie szczegółowych informacji na temat miejsca, operatorów, zakresu i jakości usługi w tym sektorze;

Runda rozwojowa z Ad-Dauhy a GATS

20.   przypomina artykuł XIX GATS stwierdzający, że członkowie przystępują do kolejnych rund negocjacji, rozpoczynając je nie później niż w ciągu pięciu lat począwszy od wejścia w życie porozumienia WTO, a następnie okresowo w celu osiągnięcia coraz wyższego poziomu liberalizacji; przypomina, że takie negocjacje są prowadzone w ramach zasady pojedynczego zaangażowania i że w związku z tym należy je dostosować do interesów wysuwanych w innych dziedzinach negocjacji;

21.   przypomina, że zasady GATS nie zabraniają ani prywatyzacji, ani deregulacji; w związku z tym podkreśla, że każde państwo może zliberalizować dowolny sektor usług; podkreśla, że GATS przewiduje zawarcie z każdym członkiem WTO porozumienia z wiążącymi zobowiązaniami w zakresie handlu usługami i że każdy z członków może otworzyć swój rynek niezależnie od zobowiązań GATS pod warunkiem przestrzegania zasady najwyższego uprzywilejowania zawartej w art. II lub art. V GATS dotyczącego integracji gospodarczej;

22.   przypomina, że runda rozwojowa z Ad-Dauhy musi koncentrować się na rozwoju i, odpowiednio, negocjacje w sprawie handlu usługami muszą służyć zarówno interesom UE, jak i wzrostowi gospodarczemu najbiedniejszych krajów;

23.   podkreśla potrzebę zapewnienia krajom rozwijającym się pewnej swobody decyzji politycznej odnośnie do stopnia wzajemnego otwarcia rynków, umożliwiając im samodzielne podejmowanie decyzji w sprawie zakresu i tempa liberalizacji;

24.   odnotowuje wnioski krajów rozwijających się, skierowane do UE i Stanów Zjednoczonych, w szczególności aby poprawić propozycje w ramach czwartego sposobu świadczenia usług (Mode 4); uważa, że konieczne jest znalezienie właściwej równowagi w celu usatysfakcjonowania obu stron; domaga się, aby Komisja informowała Parlament o wszelkich zmianach w stosunku do pierwotnych wniosków;

Umowy dwustronne i regionalne

25.   zachęca do zachowania jasnego i ambitnego poziomu zobowiązań w obecnie negocjowanych i przyszłych dwustronnych i regionalnych umowach o handlu, a także tych, które są w fazie negocjacji; podkreśla konieczność zawarcia w nich postanowień odnoszących się do praw człowieka i standardów społecznych;

26.   odnotowuje wyniki osiągnięte w zakresie Umowy o partnerstwie gospodarczym z Karaibskim Forum Państw AKP (CARIFORUM); uważa, że handel usługami jest motorem rozwoju pod warunkiem istnienia rzetelnych i przejrzystych przepisów krajowych w dziedzinie usług; wzywa do zapewnienia dla wszystkich obywateli powszechnych, dostępnych, zrównoważonych i przystępnych usług publicznych charakteryzujących się wysoką jakością;

27.   zauważa, że rozdział dotyczący inwestycji w umowie o partnerstwie gospodarczym z państwami CARIFORUM gwarantuje zagranicznym inwestorom oczekiwane zyski w wyniku zobowiązań podjętych w ramach tej umowy;

28.   wyraża szczególne poparcie dla porozumienia w sprawie Mode 4 w ramach umowy między UE a CARIFORUM; uważa, że jest to sposób na uniknięcie drenażu mózgów;

29.   w odniesieniu do negocjacji między UE a krajami ASEAN w sprawie umowy o wolnym handlu (FTA) uważa, że aspekty umowy dotyczące zamówień publicznych, inwestycji i usług powinny uwzględniać różny poziom rozwoju członków ASEAN i respektować prawo wszystkich stron do regulowania usług publicznych, szczególnie tych związanych z podstawowymi potrzebami; nie powinno to jednak uniemożliwiać prywatnym przedsiębiorstwom zapełnienia luki w dziedzinach, w których państwo nie zapewnia usług niezbędnych dla obywateli;

30.   w odniesieniu do negocjacji między UE a Koreą w sprawie FTA zdaje sobie sprawę z trudności, na jakie napotykają firmy zagraniczne, w dostępie do koreańskiego rynku usług, w tym usług bankowych, ubezpieczeniowych, telekomunikacyjnych, agencji informacyjnych i doradztwa prawnego; wzywa pilnie Komisję do uwzględnienia nasilających się również w UE obaw dotyczących skutków, które mogą prowadzić do kryzysu w sektorze bankowości i ubezpieczeń, gdzie procesowi liberalizacji nie towarzyszyły rzetelne i przejrzyste przepisy krajowe, przy rozpatrywaniu tej kwestii w ramach negocjacji w sprawie FTA;

31.   w odniesieniu do negocjacji między UE a Indiami w sprawie FTA podkreśla znaczenie naszego partnerstwa z Indiami oraz potrzebę uzyskania ambitnego porozumienia zawierającego istotne i szerokie zobowiązania oraz jak najmniejsze ograniczenia w zakresie dostępu do rynku indyjskiego w odniesieniu do wszystkich sposobów świadczenia usług; zwraca uwagę, że liberalizacja handlu usługami powinna wynosić co najmniej 90% zakresu sektorowego i wielkości handlu, zgodnie z wymogiem znaczącego zasięgu zawartym art. V GATS; podkreśla, że ograniczenia są szczególnie dotkliwe w sektorze usług finansowych, papierów wartościowych, rachunkowości, telekomunikacji, dystrybucji, usług pocztowych i kurierskich oraz usług prawnych;

32.   wyraża zaniepokojenie z powodu poziomu przejrzystości i odpowiedzialności w sektorze usług finansowych, a w szczególności w dziedzinie inwestycji dokonywanych przez państwowe fundusze majątkowe, w ramach negocjacji w sprawie umowy o wolnym handlu między UE a Radą Współpracy Państw Zatoki Perskiej;

Szczegółowe zagadnienia sektorowe

33.   zauważa, że żaden z członków WTO nie podjął dotychczas żadnych zobowiązań w stosunku do sektora dystrybucji wody; podkreśla, że podjęcie takiego zobowiązania nie uniemożliwia państwu określania poziomów jakości, bezpieczeństwa, cen lub innych celów politycznych, które uzna za stosowne, i że te same przepisy miałyby zastosowanie do dostawców zagranicznych i lokalnych;

34.   podkreśla znaczenie usług kulturalnych, takich jak usługi sektora audiowizualnego, muzycznego i wydawniczego, zarówno dla przemysłu UE, jak i dla naszych partnerów handlowych; w związku z tym wzywa Komisję do zagwarantowania lepszej równowagi w handlu usługami kulturalnymi przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony praw własności intelektualnej;

35.   podkreśla, że zwłaszcza sektor turystyki ma duże znaczenie dla gospodarki w wielu krajach rozwijających się; dlatego też uważa, że niezwykle istotne jest, aby UE udzielała wsparcia poprzez współpracę na rzecz rozwoju i pomoc techniczną;

36.   uważa, że rozważne i stopniowe otwarcie rynku usług finansowych w krajach rozwijających się w oparciu o ustanowione wcześniej rzetelne i przejrzyste przepisy krajowe, może zapewnić obywatelom i przedsiębiorcom dostęp do funduszy służących tworzeniu lokalnych miejsc pracy i zmniejszeniu ubóstwa, ponieważ nie są już oni zmuszeni do korzystania z usług monopoli państwowych lub instytucji;

37.   uważa, że w celu zwiększenia swojej konkurencyjności zewnętrznej UE musi przyjąć środki w ramach polityki handlowej, aby poprawić bezpieczeństwo transakcji elektronicznych i handlu oraz ochronę danych;

38.   zauważa, że usługi, w szczególności usługi finansowe, podlegają licznym zakresom kompetencji, i podkreśla, że głównym zagadnieniem niniejszej dyrektywy jest handel usługami, to znaczy zapewnienie dostępu do rynków poprzez ich dobrowolne otwarcie w wyniku negocjacji na drodze żądań i ustępstw; proponuje zajęcie się w odpowiedniej formie zagadnieniami związanymi z innymi aspektami usług finansowych, takimi jak nadzór finansowy, regulacja i inne;

39.   zdecydowanie popiera pogląd Komisji, że dostęp do rynku oraz wolny handel usługami są istotnymi elementami strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; podkreśla, że na otwarciu rynków w połączeniu ze zrównoważonym i regulowanym wolnym handlem usługami skorzystają wszystkie zaangażowane państwa i regiony;

40.   odnotowuje rosnącą aktywność międzynarodową przedsiębiorstw z UE i znaczny udział krajów trzecich w globalnym wzroście gospodarczym i dlatego uważa, że poprawa dostępu do rynku przyczyniłaby się do zwiększenia konkurencyjności UE;

41.   uważa, że wymiana usług jest niezbędnym uzupełnieniem wymiany towarowej, lecz należy uważać je za odrębne dziedziny;

42.   jest zdania, że gospodarka usługowa stała się najważniejszą kwantytatywnie gałęzią gospodarki krajów OECD oraz że wzrost handlu i dostępności usług przyczyni się do wzrostu gospodarczego i ułatwi wzrost działalności gospodarczej i rozwój, co poprawi działanie innych dziedzin gospodarki, ponieważ usługi dostarczają kluczowych nakładów pośrednich, szczególnie w warunkach coraz bardziej połączonego, zglobalizowanego świata;

43.   uznaje, że uzyskiwanie dostępu do rynku w przypadku usług jest trudnym procesem w ramach toczących się negocjacji WTO w sprawie programu rozwoju z Ad-Dauhy; wzywa Komisję, aby dążyła do stworzenia zrównoważonego pakietu obejmującego ambitną ofertę usług, szczególnie usług finansowych, w których przemysł UE posiada doświadczenie ułatwiające konkurencję i znaczny potencjał wzrostu; odnotowuje, że konieczna jest zgodność z zasadami i normami w celu zapobieżenia barierom pozataryfowym, które mogą być drażliwą kwestią w obszarze usług;

44.   zwraca się do Komisji o pełne uwzględnienie w negocjacjach handlowych faktu istnienia usług użyteczności publicznej i potencjalnego wpływu otwarcia rynków na organizację tych usług;

45.   zauważa, że w odniesieniu do usług finansowych, UE posiada jeden z najbardziej otwartych rynków na świecie, podkreśla jednak, że UE musi w bardziej ofensywny i zrównoważony sposób negocjować w sprawie handlu usługami oraz wspierać zasady otwartości, rozwoju i wzajemności;

46.   podkreśla wagę nadążania władz odpowiedzialnych za usługi finansowe za wszystkimi zmianami na europejskich i światowych rynkach usług finansowych; wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozszerzenia europejskich ram regulacyjnych oraz do wzmocnienia dialogu w kwestii regulacji pomiędzy UE i jej partnerami handlowymi w dążeniu do zredukowania barier handlowych;

47.   nawołuje Komisję do zajęcia się praktykami krajów trzecich w tzw. rajach podatkowych, które szkodzą korzystnemu dla obu stron otwarciu rynków;

48.   wzywa państwa członkowskie, aby wspólnie z Komisją pracowały na rzecz bardziej zintegrowanej i spójnej polityki handlowej, w szczególności w dziedzinie inwestycji; podkreśla, że państwa członkowskie nie powinny zawyżać ryzyka inwestycji zagranicznych, lecz dążyć do faktycznej otwartości swych gospodarek oraz do wspólnego podejścia w kontekście państwowych funduszy inwestycyjnych; odnotowuje zapotrzebowania na dokonanie oceny takich kwestii jak zabezpieczenie podaży, dotyczące w szczególności zagranicznych inwestycji w sektorze energetyki, prowadzone przez podmioty państwowe, i przypomina, że takiej oceny nie wolno używać jako środka ochronnego;

49.   zwraca uwagę Komisji na potencjalne zagrożenia w odniesieniu do poszanowania zasad konkurencji na obszarze UE, wynikające z braku wzajemności w porozumieniu w sprawie zamówień publicznych zawartym w ramach WTO;

50.   nawołuje Komisję do intensyfikacji walki z fałszerstwem dokonywanym w szczególności za pośrednictwem internetu, m.in. poprzez wspieranie lepszej współpracy między organami administracji krajowej i wzmocnienie środków obserwacji i oceny fałszerstwa; zwraca się ponadto do Komisji o przedstawienie Parlamentowi i Radzie wniosku dotyczącego dostarczania Wspólnocie i jej państwom członkowskim danych jakościowych i statystycznych na szczeblu europejskim na temat fałszerstwa w szczególności za pośrednictwem Internetu;

51.   podziela zdecydowane wsparcie Komisji dla wielostronnych negocjacji w sprawie handlu, zauważa jednak, że w przypadku handlu usługami, szczególnie usługami finansowymi, umowy o wolnym handlu mogą być bardziej odpowiednie do celu, jakim jest uzyskanie dostępu do rynku; uważa, że jeśli ma dojść do finalizacji pełnych umów o partnerstwie gospodarczym z krajami AKP, to mogłyby one obejmować nie tylko towary, lecz także usługi i inwestycje, pod warunkiem jednak że życzą tego sobie te kraje;

52.   podkreśla, że efektywny dostęp usług finansowych do rynku stwarza lepsze warunki dla konkurencji, przejrzystości i dywersyfikacji; zauważa, że - szczególnie w przypadku nowouprzemysłowionych krajów - efektywny dostęp do rynku może prowadzić do intensywniejszego rozwoju lokalnych rynków finansowych z korzyścią dla przedsiębiorstw planujących rozpoczęcie działalności oraz może dać konsumentom szerszy wybór lepszych produktów;

53.   świadomy słabej zdolności finansowej, administracyjnej i instytucjonalnej krajów AKP wzywa Komisję do zapewnienia w negocjacjach z krajami uważanymi za raje podatkowe i podczas realizacji porozumień handlowych poszanowania uzgodnionych międzynarodowo standardów w zakresie regulacji i nadzoru sektora usług finansowych;

54.   uważa, że w szczególności dostęp do usług finansowych (mikrokredyty, dostęp do kont bankowych, podstawowe usługi bankowe, hipoteki, leasing, factoring, ubezpieczenia, emerytury oraz przekazy lokalne i międzynarodowe) jest niezbędny obywatelom krajów rozwijających się do podejmowania podstawowej działalności gospodarczej, dlatego zwraca się do Komisji o wspieranie lepszego dostępu do rynku dla usług finansowych w krajach rozwijających się oraz zachęcania ich do wprowadzenia bezpiecznych i ostrożnych przepisów, rozwoju konkurencji rynkowej i kształcenia w zakresie usług finansowych;

o
o   o

55.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich, Światowej Organizacji Handlu oraz jej państwom członkowskim.

(1) Dz.U. C 102 E z 24.4.08, s. 128. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0053. (3) Teksty przyjęte, P6_TA(2007)0629. (4) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0195. (5) Dz.U. C 293 E z 2.12.2006, s. 155. (6) Dz.U. C 308 E z 16.12.2006, s. 182. (7) Dz.U. C 298 E z 8.12.2006, s. 235. (8) Dz.U. C 233 E z 28.9.2006, s. 103. (9) Dz.U. C 306 E z 15.12.2006, s. 400. (10) Dz.U. L 376 z 29.12.2006, s. 36.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie europejskiej polityki portowej (2008/2007(INI))

P6_TA(2008)0408 A6-0308/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Komunikat w sprawie europejskiej polityki portowej" (COM(2007)0616),

–   uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Przyszła unijna polityka morska: europejska wizja oceanów i mórz" (COM(2006)0275),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie przyszłej polityki morskiej Unii Europejskiej: europejska wizja oceanów i mórz(1),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2008 r. w sprawie europejskiej zrównoważonej polityki transportowej uwzględniającej europejską politykę energetyczną i europejską politykę ochrony środowiska(2),

–   uwzględniając dyrektywę Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa(3),

–   uwzględniając dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory(4),

–   uwzględniając dyrektywę Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów(5),

–   uwzględniając dyrektywę 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającą ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej(6),

–   uwzględniając art. 299 ust. 2 traktatu WE,

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki oraz opinię Komisji Rozwoju Regionalnego (A6-0308/2008),

A.   mając na uwadze, że kwestia dostępu do rynku usług portowych była przedmiotem debaty w Parlamencie oraz że w związku z tym Komisja podjęła się przeprowadzenia wyczerpujących konsultacji z zainteresowanymi stronami,

B.   mając na uwadze, że wspomniany komunikat Komisji w sprawie europejskiej polityki portowej nie proponuje nowych środków w zakresie dostępu do rynku usług portowych,

C.   mając na uwadze, że międzynarodowy zasięg sektora wymaga europejskiej polityki portowej na poziomie wspólnotowym, wykorzystującej ich geopolityczną przewagę komparatywną,

D.   mając na uwadze, że porty mają duże znaczenie nie tylko dla transportu morskiego, rzecznego i intermodalnego w Europie, ale także jako element gospodarki, źródło zatrudnienia i czynnik integracji społeczeństwa,

E.   mając na uwadze, że chcąc realizować cele, jakimi jest pobudzanie konkurencyjności transportu morskiego i świadczenie nowoczesnych usług wysokiej jakości, europejska polityka portowa powinna propagować następujące cztery zasady: bezpieczeństwo, szybkość świadczenia usług, niskie koszty i poszanowanie środowiska,

F.   mając na uwadze liczne wyzwania, przed jakimi staną europejskie porty w przyszłości, zwłaszcza w zakresie środowiska naturalnego, globalizacji, zrównoważonego rozwoju, zatrudnienia i warunków socjalnych, szczególnie w odniesieniu do bezpieczeństwa i uczenia się przez całe życie, finansowania, jak również dostępu do rynku i administracji, a także sprzeczne z zasadami konkurencji i dyskryminujące rozwiązania podejmowane przez państwa spoza UE na geograficznie istotnych rynkach,

G.   mając na uwadze, że brak ewentualnych terenów pod rozbudowę portów w Europie, jak również rzadkość i wrażliwość siedlisk naturalnych podkreślają znaczenie osiągnięcia przez prawodawcę równowagi i jasności prawnej w odniesieniu do jego zobowiązań środowiskowych, gospodarczych i społecznych,

H.   mając na uwadze znaczną różnorodność sektora portowego w Europie i silny wzrost przewidywany na nadchodzące lata,

I.   mając na uwadze wpływ poszerzenia Kanału Panamskiego, które prawdopodobnie doprowadzi do nasilenia obecnej tendencji do budowania coraz większych statków,

J.   mając na uwadze, że nowoczesna infrastruktura i skuteczne połączenia z obszarami leżącymi w głębi kraju i z wyspami mają duże znaczenie dla portów,

1.   z zadowoleniem przyjmuje ww. komunikat Komisji w sprawie europejskiej polityki portowej;

2.   wyraża zadowolenie z podejścia Komisji podczas opracowywania tego komunikatu w szczególności szerokich konsultacji odbytych w trakcie jego przygotowywania;

3.   przyjmuje z zadowoleniem fakt, że Komisja skupiła się na środkach prawa "miękkiego", takich jak publikowanie wytycznych i znoszenie administracyjnych przeszkód;

4.   przypomina o podstawowym znaczeniu sektora portowego w Unii Europejskiej z punktu widzenia ekonomicznego, handlowego, społecznego, środowiskowego i strategicznego;

5.   uważa, że Komisja odgrywa ważną rolę w zapewnianiu tego, by wszystkie europejskie porty były w stanie osiągnąć swój pełny potencjał;

6.   aprobuje zamiar opublikowania przez Komisję wytycznych dotyczących wdrożenia wspólnotowych przepisów w zakresie ochrony środowiska w odniesieniu do projektowania portów i ich infrastruktury, których głównym celem jest ochrona środowiska morskiego i obszarów wokół portów; apeluje do Komisji o opublikowanie tych wytycznych do końca 2008 r.;

7.   uważa, że infrastruktura portowa i środowisko naturalne mogą współistnieć w sposób zrównoważony, a ponieważ niszczenie przyrody często przyczynia się do powstania szkód gospodarczych w innych sektorach, jak np. turystyce, rolnictwie i rybactwie, wzywa zatem komisarza ds. transportu do bliskiej współpracy z komisarzem ds. środowiska naturalnego nad sporządzeniem i wdrożeniem prawodawstwa unijnego i wytycznych w sprawie portów i środowiska naturalnego;

8.   uważa, że wytyczne te powinny koncentrować się wokół niepewności prawnej wynikającej z niektórych dyrektyw w zakresie środowiska, a tym samym rzeczywiście skoncentrować się na polityce ochrony środowiska przy uwzględnieniu specyfiki portów w Unii;

9.   podkreśla konieczność włączenia władz portowych i lokalnych w prace nad planem zarządzania zlewniami rzek i portami morskim w zakresie jakości wody zgodnie z dyrektywą 2000/60/WE;

10.   zwraca uwagę na konieczność wspierania przez samorządy terytorialne starań o redukcję emisji CO2 powodowanych przez statki oraz lądowe i powietrzne środki transportu poprzez opracowanie planów zarządzania jakością powietrza zgodnie z Konwencją MARPOL oraz dyrektywą 96/62/WE Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza(7);

11.   podkreśla konieczność rozwoju zintegrowanej polityki europejskiej, która wzmocni konkurencyjność regionalną i spójność terytorialną przy uwzględnieniu aspektów społecznych, ochrony środowiska, gospodarczych i bezpieczeństwa na całym terytorium poprzez ustanowienie partnerstwa międzyinstytucjonalnego, międzysektorowego i wieloterytorialnego;

12.   zauważa, że Komisja jest zaniepokojona rozkładem przepływów transportowych w Europie, i wskazuje na różnorodność sektora portowego oraz wzrost małych i średnich portów w Europie; uważa ponadto, że Komisja powinna uwzględnić ważne zmiany oczekiwane w międzynarodowym transporcie morskim wynikające z postępu technologicznego i gospodarczego w tej dziedzinie, poszerzenia Kanału Panamskiego i zwiększenia rozmiarów i mocy statków, co niewątpliwie będzie miało znaczny wpływ na ten sektor;

13.   zwraca uwagę na terytorialny wymiar rozwoju portów europejskich, a w szczególności na konieczność współpracy i koordynacji transgranicznej między sąsiadującymi ze sobą regionami portowymi; podkreśla znaczenie europejskiej polityki sąsiedztwa oraz strategii regionalnej dla Morza Śródziemnego, Bałtyckiego oraz Czarnego; wyraża zadowolenie z propozycji Komisji dotyczącej sporządzenia zestawienia "wąskich gardeł" między portami Unii Europejskiej a portami państw sąsiadujących z Unią;

14.   wzywa Komisję do systematycznego śledzenia rozwoju nowych technologii i metod zarządzania stosowanych na świecie do obsługi portów i statków, terminali towarowych, pasażerskich i lądowych, w celu wsparcia polityki i inicjatyw dotyczących rozwoju portów Wspólnoty oraz zwiększania ich skuteczności i wydajności z korzyścią dla nich samych i dla użytkowników;

15.   uważa, że zmiany technologiczne niezbędne do przygotowania portów pośrednich na podjęcie wyzwania w postaci wzmożonego ruchu towarowego będą miały znaczne konsekwencje finansowe dla odnośnych regionów; uważa, że regiony te powinny mieć możliwość skorzystania w tym celu z europejskich funduszy strukturalnych, w szczególności, aby sfinansować zakup nowoczesnych urządzeń, stworzyć miejsca pracy w innowacyjnych dziedzinach oraz zrekultywować obszary miejskie odzyskane w wyniku przeniesienia działalności portowej poza granice miasta;

16.   uważa, że pewność wspólnotowego prawa morskiego, wypływającego z międzynarodowych ram prawnych, zależy od szybkiego zatwierdzenia pakietu morskiego "Erika III";

17.   zachęca Komisję i państwa członkowskie do wspierania współpracy między portami europejskimi; w związku z tym podkreśla rolę, jaką odgrywają porty w dziedzinie gospodarki regionalnej w głębi kraju; w tym kontekście podkreśla również, że harmonijny rozwój portów stanowi kluczowy element zintegrowanej polityki morskiej Unii;

18.   podkreśla społeczne i kulturowe znaczenie portów dla mieszkańców z głębi lądu i uważa za sprawę zasadniczą podnoszenie powszechnej świadomości znaczenia portów jako czynników rozwoju;

19.   uważa, że transport morski i rzeczny nie mogą być rozpatrywane odrębnie od transportu lądowego i lotniczego oraz że połączenia z obszarami w głębi kraju mają zasadnicze znaczenie dla handlowego sukcesu portu, dlatego też niezbędne jest stworzenie połączeń między portami, platformami logistycznymi w głębi lądu oraz "suchymi portami"; w związku z tym uważa również za istotne polepszenie intermodalnego udziału portów zarówno w transeuropejskich sieciach transportowych (TEN-T), jak i w przyszłych zielonych korytarzach wspólnotowych, aby zapewnić lepszą eksploatację możliwości transportowych w zakresie kabotażu i transportu rzecznego, jak również ich połączenia z lądowymi i lotniczymi środkami transportu, aby zapewnić spójną politykę transportową z prawdziwego zdarzenia;

20.   z tego względu wspiera Komisję w jej zobowiązaniu, by przy okazji dokonywania w 2010 r. śródokresowej oceny transeuropejskiej sieci transportowej(8) oceniła połączenia portów z obszarami w głębi kraju oraz ich zapotrzebowania w tym zakresie, a także ich wpływ na zrównoważoną sieć przepływów transportowych;

21.   uważa, że jednym z celów przeglądu śródokresowego transeuropejskiej sieci transportowej w 2010 r. powinno być połączenie transportu morskiego i rzecznego z transportem lądowym poprzez porty europejskie;

22.   wzywa samorządy terytorialne będące w takiej sytuacji do realizacji bardziej multimodalnej polityki transportowej skupiającej się nie tylko na rozwoju autostrad, lecz także w rosnącym stopniu na rozwoju transportu kolejowego i żeglugi śródlądowej, a także pozwalającej na skuteczne połączenie portów z transeuropejskimi sieciami transportowymi i z głębią kraju, w szczególności za pomocą linii kolejowych i śródlądowych dróg wodnych;

23.   uważa, że porty europejskie wchodzą w konkurencję z portami w krajach trzecich, które często nie podlegają takim samym zasadom co porty UE, a także spotykają się z dyskryminującą polityką gospodarczą ze strony państw sąsiadujących z UE, np. za pośrednictwem dyskryminacyjnej polityki taryfowej;

24.   wzywa Komisję do ponownego zbadania kwestii bezpieczeństwa portów i do uwzględnienia wyższych kosztów z punktu widzenia konkurencyjności europejskich portów;

25.   z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji dotyczący sporządzenia listy problemów napotykanych przez porty europejskie w tym zakresie i wzywa Komisję do rozważenia możliwości opracowania rejestru tych problemów w celu zajęcia się w szczególny sposób problemami powodowanymi przez konkurencję portów państw spoza UE oraz sprzecznymi z zasadami konkurencji i dyskryminacyjnymi środkami przyjmowanymi przez państwa sąsiadujące z UE;

26.   podkreśla konieczność rozwijania współpracy z krajami trzecimi w celu opracowania i przedstawienia programów rozwoju, koordynacji i transferu wiedzy fachowej między sąsiadującymi portami;

27.   uważa, że Komisja powinna zbadać możliwość utworzenia programu wspólnotowego dotyczącego odnowy floty transportowej, a w szczególności statków kabotażowych i rzecznych;

28.   uważa, że nowe technologie, zwłaszcza informatyka, stanowią kluczowe elementy umożliwiające portom europejskim, już dziś odczuwającym presję wynikającą z konkurencji portów krajów trzecich, ale również w niektórych przypadkach z braku terenów do rozbudowy, podniesienie ich wydajności i zwiększenie korzyści;

29.   wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyspieszenia - za pośrednictwem uprawnionych organów - wdrożenia zdalnych systemów pilotowania celem podniesienia skuteczności i bezpieczeństwa zarządzania ruchem w portach oraz na redach;

30.   zachęca Komisję do kontynuowania badań i innowacji w tym sektorze poprzez programy ramowe Unii oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia badań w dziedzinie bezpieczeństwa, aby jak najbardziej zmniejszyć liczbę wypadków, i w dziedzinie logistyki, aby poprawić wykorzystanie przestrzeni w portach, jak również w dziedzinie środowiska naturalnego, aby zmniejszyć między innymi emisję CO2 i zanieczyszczenia powodowane przez odpady;

31.   wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby poparły na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej propozycje zastąpienia obecnego paliwa olejem napędowym do 2020 r., a także możliwość udziału sektora morskiego w systemie handlu emisjami;

32.   wzywa Komisję i państwa członkowskie do czynnego wspierania ciągłego usprawniania floty poszukiwawczej i ratowniczej (SAR) oraz dalszej infrastruktury SAR w portach na mocy konwencji SOLAS i SAR, a także do ustawicznego rozwijania współpracy między centrami koordynacji ratownictwa morskiego;

33.   uważa, że należy dalej rozwijać programy "czysty statek" i "czysty port";

34.   wzywa Komisję i przedstawicieli sektora do zachęcenia przewoźników morskich do zmniejszenia liczby transportowanych pustych kontenerów i do pełnego wykorzystywania mocy statków oraz do wspierania inicjatyw służących temu celowi (np. poprzez programy badawcze), z uwzględnieniem realnych i specyficznych potrzeb klientów oraz zmniejszenia wpływu na środowisko;

35.   z zadowoleniem przyjmuje zamiar przedstawienia przez Komisję wniosku legislacyjnego w sprawie utworzenia europejskiej przestrzeni transportu morskiego bez barier i uważa, że celem tego projektu powinno być zapewnienie sprawiedliwej konkurencji pomiędzy transportem drogą morską i lądową w Unii;

36.   zaleca zatem wyłączenie towarów zwolnionych z cła we Wspólnocie spod wszelkich kontroli celnych oraz zaleca również, o ile to możliwe, utworzenie odrębnych stref portowych w ruchu wewnątrz Wspólnoty i w ruchu międzynarodowym, jak również uproszczenie transportu wewnętrznego, standaryzację i identyfikację specjalnych kontenerów;

37.   wzywa Komisję do przeglądu i doskonalenia polityki rozwoju i wspierania transportu morskiego bliskiego zasięgu;

38.   wzywa Komisję do rozważenia możliwości opracowania jednolitego dokumentu transportowego dla kontenerów we Wspólnocie w celu uproszczenia procedur administracyjnych;

39.   wzywa Komisję do przeprowadzenia badania przepływów finansowych od władz publicznych do europejskich portów handlowych w celu zidentyfikowania ewentualnych przypadków naruszenia konkurencji oraz do sprecyzowania w wytycznych dotyczących pomocy państwa, jaki rodzaj pomocy udzielanej władzom portowym powinno się uznać za pomoc państwa; uważa, że nie powinny być uznawane za pomoc państwa ewentualne inwestycje władz publicznych mające na celu rozwój portów w takim zakresie, w jakim będą one bezpośrednio przeznaczone na ulepszenia służące ochronie środowiska lub na odciążenie dróg lądowych i ograniczenie ich wykorzystywania do transportu towarów, zwłaszcza gdy uznaje się to za niezbędne dla zapewnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej (np. w odniesieniu do wysp), chyba że korzyści czerpałby z nich jeden użytkownik lub operator;

40.   wzywa Komisję do opublikowania wytycznych dotyczących pomocy państwa na rzecz portów w roku 2008 i uważa, że wytyczne te powinny objąć obszar portu jako taki, wprowadzając rozróżnienie między infrastrukturą dostępu a infrastrukturą obronną, infrastrukturą związaną z projektem a nadbudową, nie robiąc natomiast różnic między różnymi kategoriami portów;

41.   aprobuje rozszerzenie obowiązku przejrzystości nałożonego przez dyrektywę Komisji 2006/111/WE z dnia 16 listopada 2006 r. w sprawie przejrzystości stosunków finansowych między państwami członkowskimi a przedsiębiorstwami publicznymi, jak również przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorstw(9), ale wzywa Komisję raczej do rozważenia przyjęcia najniższego ograniczonego progu rocznych dochodów, niż absolutnego obowiązku;

42.   w szczególności odnotowuje analizę przeprowadzoną przez Komisję dotyczącą koncesji portowych i wzywa Komisję do uwzględnienia znaczenia pewnej elastyczności władz portów w tym zakresie, w szczególności w odniesieniu do odnowienia koncesji związanych z wielkimi inwestycjami; uważa jednak, że elastyczność nie może być wykorzystywana do utrudniania konkurencji w portach;

43.   uważa, że najważniejsze jest utrzymanie równowagi między swobodą świadczenia usług a szczególnymi potrzebami portów, a zarazem podkreśla konieczność współpracy sektora publicznego i prywatnego w celu unowocześnienia portów;

44.   zachęca do korzystania z programów europejskiej współpracy terytorialnej w ramach europejskiej polityki spójności oraz z programów współpracy w ramach polityki sąsiedztwa i rozszerzenia, a także do wdrażania w miarę możliwości przez Komisję, państwa członkowskie i zainteresowane organy regionalne transgranicznej strategii mającej na celu wykorzystanie istniejących możliwości w zakresie współfinansowania infrastruktur portowych;

45.   wyraża zdecydowanie poparcie dla roli niekomercyjnych portów będących własnością podmiotów lokalnych i opartych na zasadach powierniczych, i wzywa organy władzy lokalnej, regionalnej, krajowej i europejskiej do podjęcia kroków, by uchronić je od popadnięcia w ruinę, gdyż społeczne, rekreacyjne i turystyczne korzyści, jakie czerpią z nich okoliczne społeczności, wykraczają poza ich pierwotną funkcję gospodarczą;

46.   pragnie przypomnieć, że w ramach zakończonej refleksji na temat Europy i jej polityki morskiej rekreacja odgrywa ważną rolę w zakresie lokalnego rozwoju gospodarczego, ponieważ porty rekreacyjne stanowią z jednej strony witrynę głębi kraju, ważne narzędzie turystyczne zachęcające do poznania portu i jego okolic, lecz również usługę dostawczą o zasadniczym znaczeniu dla pobliskich placówek handlowych;

47.   z zadowoleniem przyjmuje nacisk położony na prowadzenie dialogu w sektorze portowym; zachęca do utworzenia europejskiego komitetu dialogu społecznego i uważa, że powinien on zajmować się kwestiami związanymi z portami, w tym prawami pracowników, koncesjami i konwencją MOP nr 152 z 1979 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w przeładunkowych usługach portowych;

48.   podkreśla znaczenie ochrony i jak najwyższego poziomu szkolenia pracowników portów; wspiera wolę Komisji do zapewnienia pracownikom portów podstawowych wzajemnie uznawanych kwalifikacji celem zwiększenia elastyczności w tym sektorze; w związku z tym i w pierwszym rzędzie należy dokonać porównania między różnymi istniejącymi systemami kwalifikacji zawodowych pracowników portowych; jest ponadto zdania, że te podstawowe kwalifikacje nie mogą przyczyniać się do spadku średniego poziomu kwalifikacji pracownika portu w państwach członkowskich;

49.   proponuje, by tematem kwalifikacji zawodowych i uczenia się przez całe życie zajęto się wraz z partnerami społecznymi w przyszłym europejskim komitecie dialogu społecznego;

50.   zachęca Komisję do promowania wymiany dobrych praktyk w sektorze portowym, a w szczególności w odniesieniu do innowacji i szkolenia pracowników, w celu poprawienia jakości usług, konkurencyjności i atrakcyjności inwestycji;

51.   z zadowoleniem przyjmuje ustanowienie 20 maja Europejskim Dniem Morza, a w szczególności popiera organizowanie dni otwartych, co mogłoby umożliwić społeczeństwu lepsze zrozumienie pracy i znaczenia sektora portowego;

52.   zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie Transatlantyckiej Rady Gospodarczej(10) wzywa Komisję, aby kontynuowała starania o zmianę amerykańskich przepisów przewidujących kontrolę wszystkich kontenerów przeznaczonych do USA, ukierunkowaną na współpracę opartą na wzajemnym uznawaniu "upoważnionych podmiotów gospodarczych" oraz norm bezpieczeństwa przyjętych przez Światową Organizację Celną (C-TPAT, SAFE); wzywa Komisję do oszacowania potencjalnych kosztów dla przemysłu i gospodarki UE, wynikających z kontroli wszystkich kontenerów wysyłanych do USA drogą morską, a także jego potencjalnego wpływu na działalność urzędów celnych;

53.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 175 E z 10.7.2008, s. 531. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0087. (3) Dz.U. L 103 z 25.4.1979, s. 1. (4) Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7. (5) Dz.U. L 182 z 16.7.1999, s. 1. (6) Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1. (7) Dz.U. L 296 z 21.11.1996, s. 55. (8) Por. art. 19 rozporządzenia (WE) nr 680/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. ustanawiającego ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych (Dz.U. L 162 z 22.6.2007, s. 1). (9) Dz.U. L 318 z 17.11.2006, s. 17. (10) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0192.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie transportu towarowego w Europie (2008/2008(INI))

P6_TA(2008)0409 A6-0326/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając następujące komunikaty Komisji: "Agenda UE w sprawie transportu towarowego: poprawa wydajności, integracyjności i zrównoważenia transportu towarowego w Europie" (COM(2007)0606), "Plan działań na rzecz logistyki transportu towarowego" (COM(2007)0607), "W kierunku sieci kolejowej nadającej pierwszeństwo przewozom towarowym" (COM(2007)0608) oraz "Wieloletnie umowy dotyczące jakości infrastruktury kolejowej" (COM(2008)0054),

–   uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Logistyka transportu towarowego w Europie – klucz do zrównoważonej mobilności" (COM(2006)0336),

–   uwzględniając komunikat Komisji w sprawie rozmieszczenia europejskiego systemu sygnalizacji kolejowej ERTMS/ETCS (COM(2005)0298),

–   uwzględniając konkluzje Rady z dnia 29–30 listopada i z dnia 3 grudnia 2007 r. dotyczące komunikatu Komisji "Plan działań na rzecz logistyki transportu towarowego", a także z dnia 7 kwietnia 2008 r. dotyczące komunikatu Komisji "W kierunku sieci kolejowej nadającej pierwszeństwo przewozom towarowym",

–   uwzględniając zieloną księgę Komisji "W kierunku nowej kultury mobilności w mieście" (COM(2007)0551),

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 września 2007 r. w sprawie logistyki transportu towarowego w Europie – klucza do zrównoważonej mobilności(1),

-   - uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie zielonej księgi zatytułowanej "W kierunku nowej kultury mobilności w mieście"(2),

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A6-0326/2008),

A.   mając na uwadze, że na sektor transportu przypada prawie 30% emisji CO2 w UE (w miastach nawet 40%) oraz że pomimo wysiłków włożonych w doskonalenie technologii i w innowacje w latach 1990–2005 natężenie ruchu wzrosło o 26%, natomiast w innych sektorach możliwe było obniżenie emisji CO2 o 10% dzięki inwestycjom (wartym miliardy euro),

B.   mając na uwadze, że zrównoważony i wydajny transport towarowy w Europie ma zasadnicze znaczenie dla powodzenia i konkurencyjności gospodarki, zaspokojenia zapotrzebowania konsumentów, stworzenia znacznej liczby miejsc pracy oraz zapewnienia dobrobytu obywatelom europejskim,

C.   mając na uwadze, że prognozy dotyczące transportu towarowego mówią o pięćdziesięcioprocentowym wzroście (w tonokilometrach – tkm) w latach 2000–2020, zgodnie z przewidywaniami w białej księdze Komisji "Europejska polityka transportowa do 2010 r.: kierunki działań w przyszłości" (COM(2001)0370), oraz że już w latach 1995–2005 transport towarowy wzrósł o 30%, a więc tempo jego wzrostu było szybsze niż w przypadku PKB; mając ponadto na uwadze, że w porównaniu z innymi środkami transportu wzrost w całym transporcie towarowym jest wynikiem przede wszystkim nasilenia ruchu drogowego i lotniczego,

D.   C. mając na uwadze, że rozwiązania sprzyjające bardziej zrównoważonym i wydajniejszym systemom logistycznym i systemom kolejowego transportu towarowego, a także rozwiązania intermodalnej integracji wszystkich środków transportu nie tylko służą gospodarce i prowadzą do poprawy bezpieczeństwa, lecz również przyczyniają się do osiągnięcia celów Unii Europejskiej w dziedzinie zmian klimatycznych i oszczędności energii, jakie mają zostać poczynione do 2020 r.,

E.   mając na uwadze, że w celu stawienia czoła tym wyzwaniom UE i państwa członkowskie w sposób skoordynowany, w kontekście obecnych niewystarczających zasobów budżetowych, wyznaczają sobie priorytety, koncentrują swoje zasoby na ograniczonej liczbie działań na rzecz zrównoważonego charakteru transportu towarowego i jego intermodalności oraz uwzględniają potrzeby regionów, których sytuacja jest szczególna,

F.   mając na uwadze, że europejską sieć korytarzy należy lepiej rozwinąć, opierając się przy tym na istniejących sieciach i strukturach i korzystając z istniejących technologii oraz włączając do niej również tzw. "zielone" korytarze dla wszystkich środków transportu towarowego z ich ambitnymi celami w zakresie zrównoważonych kryteriów ekologicznych,

G.   mając na uwadze, że celem powyższego planu działań na rzecz logistyki transportu towarowego musi być ułatwienie prowadzenia operacji w zakresie transportu towarowego w Europie z korzyścią dla wszystkich przedsiębiorstw europejskich i ogólnie dla konkurencyjności Europy,

1.   podkreśla, że europejskie systemy transportu towarowego muszą sprostać najpilniejszym wyzwaniom w celu skutecznej integracji i zrównoważenia transportu towarowego w Europie, przyczyniając się w większym stopniu do poprawy mobilności, wydajności energetycznej, ograniczenia zużycia ropy naftowej, zmniejszenia emisji zanieczyszczających środowisko i obniżenia kosztów zewnętrznych, oraz wyraża zadowolenie z powodu wymienionych wyżej komunikatów Komisji i konkluzji Rady; zachęca Komisję, państwa członkowskie i przemysł do wspierania w przyszłości polityki w dziedzinie transportu towarowego, która będzie mieć bardziej zrównoważony charakter z punktu widzenia mobilności dla środowiska, klimatu, gospodarki, bezpieczeństwa i interesów społecznych, a to poprzez stosowanie wydajniejszych systemów logistycznych w ramach stopniowej integracji najważniejszych transgranicznych korytarzy kolejowego transportu towarowego, węzłów komunikacyjnych i sieci konwencjonalnych w rozszerzonej Unii Europejskiej, a także poprzez promowanie zasady, że płaci użytkownik i zanieczyszczaący w odniesieniu do wszystkich środków transportu;

2.   popiera stanowisko Komisji, że współmodalność i intermodalność powinny pozostać kluczowymi czynnikami przy tworzeniu zrównoważonego i wydajnego transportu towarowego w Europie;

3.   zauważa jednak, że kompetencje i środki Unii Europejskiej w dziedzinie poprawy funkcjonowania rynków transportu towarowego są ograniczone; zwraca uwagę, że już osiągnięto najwyższy poziom wykorzystania głównych części sieci; w związku z tym wzywa ministrów transportu odpowiedzialnych za główne europejskie korytarze do podjęcia kwestii inwestycji w infrastrukturę oraz przynajmniej do osiągnięcia porozumienia w sprawie koordynacji swoich krajowych planów inwestycyjnych w odniesieniu do swoich odpowiednich korytarzy;

4.   jest przekonany, że logistyka miejskiego transportu towarowego wymaga szczególnego podejścia; wyraża nadzieję, że dyskusja nad wspomnianą powyżej zieloną księgą na temat mobilności w mieście wraz z planem działań na rzecz logistyki transportu towarowego mogą doprowadzić do wymiany dobrych praktyk między miastami w dążeniu do znalezienia zrównoważonych rozwiązań dla zaopatrzenia miast;

5.   wzywa zatem, aby najpóźniej do końca 2008 r. Komisja zaproponowała program zacieśnienia współpracy między państwami członkowskimi odpowiedzialnymi za projekty w tej dziedzinie; proponuje także, by ułatwiła i oceniła rozwiązania obecnych blokad, zwracając szczególną uwagę na transport towarowy i uwzględniając wartość dodaną czynnika logistycznego;

6.   popiera koncepcję sieci przeznaczonych dla transportu towarowego, który powinien wykorzystywać istniejące sieci konwencjonalne, zwalniające się w wyniku rozwoju szybkich kolei;

7.   podkreśla, że sieci kolejowego transportu towarowego powinny się opierać na "najistotniejszych z punktu widzenia rynku" korytarzach transportu towarowego z uwzględnieniem istniejących korytarzy ERTMS (europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym) i transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T (tzn. rozszerzonej w miarę potrzeby, tak aby obejmowała szczególne obszary powodujące duże natężenie ruchu np. porty); uważa,że należy wyznaczyć koordynatorów wysokiego szczebla ds. korytarzy, w przypadkach w których nie uczyniono tego dotychczas; apeluje do Europejskiej Agencji Kolejowej jako organu systemu ERTMS o zagwarantowanie interoperacyjności tych szlaków;

8.   oczekuje, że zgodnie z prawem UE i z jego celami Komisja zdefiniuje tzw. "zielone korytarze" jako projekty będące przykładem mobilności i współmodalności, mające na celu przejście do przyjaznych dla środowiska środków transportu, ograniczenie ogólnej liczby wypadków, zatłoczenia, hałasu, lokalnego zanieczyszczenia o charakterze toksycznym i nietoksycznym, emisji CO2, zużycia powierzchni i energii, jak również zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (zwłaszcza energii wiatrowej i słonecznej) i inteligentnych systemów transportu;

9.   proponuje zatem, aby Komisja i państwa członkowskie miały za zadanie wprowadzenie silniejszych zachęt do ograniczania szkodliwości wszystkich środków transportu i wspierania ich najbardziej wydajnych połączeń, dzięki czemu uciążliwość dla środowiska przede wszystkim w tzw. "zielonych korytarzach" zostałaby ograniczona do minimum;

10.   proponuje wspieranie integracji planowania na szczeblu regionalnym, procesów produkcyjnych i struktury rynku aż po unikanie ruchu transportowego oraz dążenie do ograniczenia odległości i dopasowania prędkości w transporcie towarowym; uważa, że w transporcie towarowym należy unikać czasochłonnego i pochłaniającego energię powolnego ruchu pojazdów z ciągłymi przerwami ("stop and go"), uciekając się do metody komputerowego synchronizowania prędkości;

11.   za priorytet uważa poprawę właściwego wdrażania i wzmacniania obowiązującej legislacji dotyczącej transportu towarów niebezpiecznych i zanieczyszczających

12.   zachęca Komisję i państwa członkowskie do realizowania wymiany najlepszych praktyk w transgranicznych trudnych regionach górskich oraz aglomeracjach i miastach, z uwzględnieniem zaleceń zawartych w powyższej rezolucji w sprawie mobilności w mieście, a także doświadczeń z programu CIVITAS dotyczącego bardziej ekologicznego i lepszego transportu w miastach popoprzez wzmocnienie aspektu logistycznego;

13.   wzywa Komisję do skoncentrowania środków UE w ramach współfinansowania na wydajności, interoperacyjności i modernizacji infrastruktury kolejowej, intermodalnych węzłów komunikacyjnych i innych środków transportu;

14.   w perspektywie przewidzianego na 2009 r. przekształcenia budżetu Unii wzywa również Komisję i państwa członkowskie do tego, by już teraz zastanowiły się nad umiejscowieniem transportu w tym budżecie, aby uniknąć powielania błędów popełnionych w przeszłości i aby w przyszłości zapewnić wystarczające inwestowanie w strategiczną infrastrukturę, mając na uwadze realizację celów, jakie Unia wyznaczyła sobie w zakresie trwałego rozwoju i ograniczenia emisji zanieczyszczeń;

15.   podkreśla wielkie znaczenie interoperacyjnych opłat drogowych dla wydajności transportu towarowego w Europie;

16.   jest zdania, że lepsze połączenia portów morskich i śródlądowych z siecią kolejową w głębi lądu stanowią istotny element infrastruktury logistycznej; wskazuje na ważną rolę platform logistycznych w głębi lądu oraz suchych portów;

17.  jest przekonany o potencjale żeglugi śródlądowej w zakresie transportu towarowego i wzywa Komisję do zagwarantowania właściwej realizacji planu działania NAIADES dotyczącego promowania transportu po wodach śródlądowych w Europie;

18.   podkreśla, że inwestycje w terminale położone w głębi lądu można zrealizować szybko i sprawnie, usuwając tym samym wąskie gardła w całym łańcuchu intermodalnym;

19.   wzywa do uznania wprowadzenia niezmiennych standardów intermodalnych w zakresie wymiarów i ciężaru pojazdów, kontenerów i urządzeń przeładunkowych, jak i stosowania się do nich za mające znaczenie strategiczne, jeżeli chodzi o przeniesienie transportu towarowego na tory i zrównoważone szlaki wodne w celu obniżenia kosztów utrzymania infrastruktury;

20.   zauważa, że różne techniki horyzontalne, które mogłyby ułatwić przeładunek samochodów ciężarowych na tory oraz przeładunek między torami o różnej szerokości, nie są w wystarczającym stopniu znormalizowane; dlatego wzywa podmioty międzynarodowe i europejskie do objęcia procesem standaryzacji zwłaszcza tych technik w celu osiągnięcia większej wydajności i obniżenia kosztów; podkreśla w związku z tym znaczenie szybkiego określenia normy ogólnoświatowej dla intermodalnych jednostek ładunkowych;

21.   zwraca się do Komisji o opracowanie wytycznych dotyczących dotacji środowiskowych i na rzecz transportu kolejowego, które ułatwiłyby inwestycje w zrównoważony kolejowy transport towarowy; w związku z tym podkreśla strategiczne znaczenie możliwości współfinansowania środków obniżających hałas również u źródła (dostosowanie wagonów towarowych), jak ma to już miejsce w odniesieniu do wyposażenia ERTMS w przypadku taboru kołowego;

22.   jest przekonany, że zarządzanie infrastrukturą i świadczenie usług musi się odbywać w sposób transgraniczny, pozbawiony dyskryminacji i przejrzysty, aby możliwe było zapewnienie wydajnego, interoperacyjnego i sprawnego transportu towarów; podkreśla w związku z tym znaczenie dalszego dążenia do pełnego osiągnięcia wewnętrznego rynku transportu dla wszystkich form transportu; przyjmuje z zadowoleniem wniosek Komisji w sprawie stworzenia europejskiego obszaru transportu morskiego bez granic i wspiera ideę jednego dokumentu przewozowego i pojedynczych punktów dostępu dla wszystkich form transportu;

23.   podkreśla, że dobrze funkcjonujący rynek wewnętrzny transportu drogowego może przyczynić się do poprawy skuteczności transportu i ograniczenia liczby przejazdów bez ładunku; wzywa Komisję do ścisłego nadzorowania wdrażania prawodawstwa UE w dziedzinie międzynarodowego transportu drogowego i kabotażu; przyznaje, że państwa członkowskie mogą pod pewnymi warunkami ograniczyć transport kabotażowy, wzywa jednak Komisję - strażniczkę traktatów do podejmowania surowych środków przeciwko niewspółmiernym ograniczeniom i sankcjom, jakie niektóre państwa członkowskie nakładają w tym względzie na zagranicznych przewoźników;

24.   zachęca Komisję do stworzenia w ramach wieloletnich umów dotyczących jakości infrastruktury kolejowej warunków ramowych dla minimalnych europejskich standardów jakości; proponuje państwom członkowskim uzależnienie dostępności środków przeznaczonych na budowę, rozbudowę i utrzymanie infrastruktury kolejowej od stosowania tych standardów jakości i postrzeganie ich jako nierozerwalnych pakietów w celu zwiększenia wydajności i obniżenia kosztów;

25.  wzywa Komisję do monitorowania i propagowania skutecznego i spójnego zastosowania najlepszych praktyk w zakresie wieloletnich umów dotyczących jakości infrastruktury; zwraca się do Komisji, by na podstawie swojego wyżej wspomnianego komunikatu COM (2008)0054 opracowała format wyznaczania standardów dla usług z zakresu infrastruktury w ścisłej współpracy z kadrą kierowniczą w dziedzinie infrastruktury, m.in. opublikowała główne wskaźniki wydajności;

26.  wzywa Komisję do przedstawienia bardziej kategorycznych zaleceń w sprawie wieloletnich umów dotyczących jakości i wydajności infrastruktury (w oparciu o przejrzyste monitorowanie obecnie trwającego procesu wdrażania art. 6 dyrektywy 2001/14/WE(3)); w tym kontekście zwraca się do Komisji o wezwanie państw członkowskich do wdrożenia tych wieloletnich ram finansowych w celu zagwarantowania zarządzającym infrastrukturą kolejową stabilności finansowej w odniesieniu do konserwacji i odbudowy (w tym odpowiedniego finansowania publicznego);

27.   wzywa Komisję do wspierania przedsięwzięć dotyczących zróżnicowanego wykorzystywania linii dużej prędkości np. w lekkim transporcie towarowym;

28.   proponuje, aby Komisja sporządziła zestawienie wagonów towarowych w Unii Europejskiej wyposażonych w system nawigacji satelitarnej, aby na tej podstawie sprawdzić transgraniczną interoperacyjność i kompatybilność tych systemów z już istniejącymi technikami, wprowadzić interoperacyjny system nawigacji satelitarnej dla nowych wagonów i wspierać wyposażenie w odpowiednie urządzenia wagonów już eksploatowanych; wspiera przyjęcie technik ładunkowych (przykłady "wzorcowych procedur"), dzięki którym łańcuch intermodalny od początku do końca procesu przeładunku i rozładunku jest zorganizowany w sposób podnoszący wydajność całego sektora;

29.   podkreśla potrzebę ujednolicenia i uproszczenia procedur administracyjnych wykonywanych przez organy związane z rynkiem transportu towarowego, jak również uproszczenia przepisów i procedur celnych na granicach; przyjmuje z zadowoleniem w szczególności decyzję o utworzeniu europejskiej przestrzeni morskiej pozbawionej barier, wzywa Komisję do zwrócenia się do właściwych stowarzyszeń i organizacji o opracowanie jednolitego, intermodalnego dokumentu przewozowego;

30.   podkreśla, że szkoły wyższe nie gwarantują dobrej edukacji w zakresie logistyki i dlatego wzywa państwa członkowskie do nadania absolutnego priorytetu szkolnictwu wyższemu i dalszej edukacji w sektorze logistyki i transportu towarowego;

31.   wzywa Komisję do wspierania przedsięwzięć i badań oraz do prac mających na celu określenie standardowych przepływów informacji w celu zagwarantowania integracyjności i interoperacyjności środków transportu na poziomie danych;

32.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.

(1) Dz.U. C 187 E z 24.7.2008, s. 154. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0356. (3) Dyrektywa 2001/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2001 r. w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz przyznawanie świadectw bezpieczeństwa (Dz.U. L 75 z 15.3.2001, s.29).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie śródokresowego przeglądu Europejskiego planu działania na rzecz środowiska i zdrowia na lata 2004-2010 (2007/2252(INI))

P6_TA(2008)0410 A6-0260/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczący śródokresowego przeglądu Europejskiego planu działania na rzecz środowiska i zdrowia na lata 2004-2010 (COM(2007)0314),

–   uwzględniając rezolucję z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie planu działania na rzecz środowiska i zdrowia na lata 2004–2010(1),

–   uwzględniając raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z dnia 27 lipca 2007 r. zatytułowany "Principles for evaluating health risks in children associated with exposure to chemicals" (Zasady oceny ryzyka dla zdrowia dzieci wynikającego z kontaktu z produktami chemicznymi),

-   uwzględniając art. 152 oraz 174 traktatu WE, dotyczące wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego;

–   uwzględniając decyzję 1350/2007/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. ustanawiającą drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia na lata 2008–2013)(2),

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A6-0260/2008),

A.  mając na uwadze, że od 2003 r. Unia Europejska opiera swoją politykę w zakresie ochrony zdrowia na ściślejszej współpracy między sektorami zdrowia, ochrony środowiska i badań, co pozwala w perspektywie mieć nadzieję na wdrożenie spójnej i zintegrowanej europejskiej strategii na rzecz zwalczania chorób środowiskowych,

B.  mając na uwadze, że obecne kierunki działania Unii w ramach pierwszego planu działania na rzecz środowiska i zdrowia (20042010) (COM(2004)0416), do których należy opracowanie wskaźników, opracowanie zintegrowanego monitoringu, gromadzenie i ocena odnośnych danych, a także zintensyfikowanie badań, umożliwią lepsze zrozumienie zależności między źródłami zanieczyszczeń a efektami zdrowotnymi, są jednak w sposób oczywisty niewystarczające, aby ograniczyć rosnącą liczbę chorób związanych z czynnikami środowiskowymi,

C.  mając na uwadze, że sporządzenie śródokresowego przeglądu planu działania, o którym mowa, jest niemal niemożliwe i zdecydowanie niewystarczające dla jego skutecznego wspierania, zważywszy na fakt, że plan nie ma jasno określonego, wymiernego celu, ani sprecyzowanego budżetu,

D.  mając na uwadze, że podczas gdy program w dziedzinie ochrony zdrowia (2008-2013) ma na celu w szczególności działanie w zakresie tradycyjnych determinant zdrowotnych, takich jak odżywianie, spożywanie alkoholu, palenie papierosów i używanie narkotyków, mając na uwadze, że niniejszy plan działania (2004-2010) powinien skupić się na nowych problemach sanitarnych oraz dodatkowo zająć się determinującymi czynnikami środowiskowymi mającymi wpływ na zdrowie człowieka, takimi jak jakość powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynków, fale elektromagnetyczne, nanocząsteczki i substancje chemiczne wymagające szczególnej ostrożności (substancje sklasyfikowane jako rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość, substancje wywołujące zakłócenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego),

E.   mając na uwadze, że choroby układu oddechowego znajdują się na drugim miejscu wśród przyczyn śmierci pod względem wpływu, przewagi i kosztów w Unii, że stanowią one główną przyczynę śmierci dzieci poniżej 5 roku życia oraz że choroby te w dalszym ciągu się rozwijają, w szczególności z powodu zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynków;

F.  uwzględniając, że zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza związane z pyłami i ozonem na poziomie gruntu, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia, wpływając negatywnie na prawidłowy rozwój dzieci i powodując skrócenie średniej długości życia w Unii(3);

G.   mając na uwadze, że w odniesieniu do kwestii miejskich chorób środowiskowych, a w szczególności jakości powietrza wewnątrz budynków, i zgodnie z zasadami pomocniczości i proporcjonalności Wspólnota powinna zintensyfikować swoje działania przeciwko zanieczyszczeniom pomieszczeń, ponieważ przeciętny obywatel europejski spędza 90% czasu wewnątrz budynków,

H.  mając na uwadze, że podczas konferencji ministerialnych WHO w sprawie środowiska i zdrowia w 2004 r. i 2007 r. podkreślone zostały związki między złożonym, połączonym wpływem zanieczyszczających substancji chemicznych i szeregiem przewlekłych zaburzeń i chorób, w szczególności u dzieci, oraz mając na uwadze, że kwestie te poruszają także oficjalne dokumenty programu środowiskowego ONZ i międzyrządowego forum w sprawie bezpieczeństwa chemicznego,

I.   mając na uwadze rosnącą liczbę dowodów naukowych na to, że niektóre choroby nowotworowe, takie jak nowotwór pęcherzyka żółciowego, nowotwór kości, nowotwór płuc, nowotwór skóry, nowotwór piersi i inne są powodowane nie tylko oddziaływaniem substancji chemicznych, napromieniowaniem, cząsteczkami obecnymi w powietrzu, lecz również innymi czynnikami środowiskowymi,

J.   mając na uwadze, że równolegle z rozwojem tych problematyk w ostatnich latach pojawiły się nowe choroby i zespoły chorobowe, takie jak zespół wieloważnego uczulenia na substancje chemiczne, Dental Amalgam Mercury Syndrome, nadwrażliwość na pole elektromagnetyczne, syndrom chorych budynków czy też zespół ADHD u dzieci,

K.   mając na uwadze, że zasada ostrożności jest wyraźnie zawarta w traktacie od 1992 r., a Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich wielokrotnie określał treść i zasięg tej zasady prawa wspólnotowego jako jednego z fundamentów polityki ochrony prowadzonej przez Wspólnotę w dziedzinie środowiska i zdrowia(4),

L.   mając na uwadze skrajnie utrudniający charakter kryteriów sformułowanych przez Komisję w komunikacie z dnia 2 lutego 2000 r. w sprawie odwoływania się do zasady ostrożności (COM(2000)0001), wręcz uniemożliwiający stosowanie tych kryteriów,

M.   mając na uwadze znaczenie biomonitoringu człowieka jako narzędzia oceny stopnia narażenia ludności Europy na wpływ zanieczyszczeń, a także wolę przyspieszenia wdrożenia programu biomonitoringu na skalę wspólnotową, wielokrotnie podkreślaną przez Parlament w punkcie 3 wspomnianej rezolucji z dnia 23 lutego 2005 r. oraz we wnioskach sformułowanych przez Radę Ochrony Środowiska z dnia 20 grudnia 2007 r.,

N.  mając na uwadze, że łatwo uznaje się znaczenie zmian klimatycznych w zwiększaniu stopnia nasilenia i częstości występowania niektórych chorób, a w szczególności fakt, że fale upałów, powodzi i pożarów, które są najczęstszą przyczyną klęsk żywiołowych w Unii, mogą prowadzić do zwiększenia liczby zachorowań, złych warunków sanitarnych i przypadków zgonów, a jednocześnie uznając korzystny wpływ środków służących zmniejszeniu zmian klimatycznych na zdrowie,

O.  mając na uwadze, że zmiany klimatyczne będą miały znaczący wpływ na zdrowie ludzkie poprzez m.in. sprzyjanie rozwojowi niektórych infekcji i chorób pasożytniczych głównie z powodu zmian temperatury i wilgotności i ich wpływu na ekosystemy, zwierzęta, rośliny, owady, pasożyty, pierwotniaki, bakterie i wirusy,

P.   mając na uwadze, że dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej(5) oraz i dyrektywy jej pokrewne określają wyraźne wytyczne w zakresie utrzymania i przywrócenia zdrowego środowiska wodnego,

Q.  mając na uwadze, że medycyna zdrowia i środowiska jest nową gałęzią medycyny, opartą na systemie kształcenia uniwersyteckiego, w którym występują luki i różnice w poszczególnych krajach, w związku z czym należy tę dziedzinę wspierać i propagować w Unii,

R.   mając na uwadze, że liczba osób cierpiących z powodu czynników środowiskowych rośnie, powinno się prowadzić badania epidemiologiczne w celu uzyskania pełnego obrazu chorób całkowicie lub częściowo powodowanych czynnikami środowiskowymi,

1.   uznaje wysiłki podejmowane przez Komisję od chwili rozpoczęcia realizacji planu działania w 2004 r., w szczególności w zakresie poprawy przepływu informacji dotyczących środowiska naturalnego i zdrowia, wsparcia i uczynienia bardziej spójnymi badań UE w tej dziedzinie oraz współpracy ze specjalistycznymi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak WHO;

2.   jest jednak zdania, że tak sformułowany plan działania może prowadzić jedynie do połowicznego sukcesu, ponieważ ma na celu wyłącznie wspieranie istniejących polityk wspólnotowych, nie jest oparty na polityce zapobiegania zmierzającej do ograniczenia chorób wywołanych czynnikami środowiskowymi i nie ma jasno określonego, wymiernego celu,

3.   zwraca uwagę Komisji na fakt, że program został już zrealizowany pod egidą WHO, w którego ramach państwa należące do tej organizacji opracowały własne krajowe i lokalne plany działania na rzecz zwalczania chorób środowiskowych, zawierające szczegółowe cele i projekty wdrożeniowe; w związku z tym zaleca Komisji, by dokonała przeglądu tego programu WHO jako możliwego modelu, który w przyszłości mógłby również służyć jako użyteczny przykład dla Unii;

4.   wyraża głębokie ubolewanie z powodu faktu, że Komisja, a konkretnie dyrekcja generalna ds. badań naukowych nie zapewniła odpowiedniego finansowania w dziedzinie biomonitoringu człowieka na rok 2008, aby móc wprowadzić spójne podejście w dziedzinie biomonitoringu w Unii, do czego zobowiązała się wobec państw członkowskich i Parlamentu,

5.   wzywa Komisję do realizacji do 2010 r. dwóch głównych celów, które Komisja sformułowała w 2004 r.: podniesienia świadomości obywateli w dziedzinie zanieczyszczeń środowiska i ich wpływu na zdrowie oraz przeglądu i dostosowania europejskiej polityki zmniejszania ryzyka oraz do opracowania i wdrożenia praktycznej strategii komunikacyjnej na rzecz osiągnięcia tych celów;

6.   gorąco zaleca Komisji i państwom członkowskim przestrzeganie zobowiązań w zakresie stosowania prawodawstwa wspólnotowego;

7.   podkreśla, że przy sporządzaniu oceny wpływu czynników środowiskowych na zdrowie powinno się w pierwszym rzędzie uwzględniać grupy wrażliwe, takie jak kobiety ciężarne, noworodki, dzieci i osoby starsze;

8.   wzywa do zwrócenia szczególnej uwagi na grupy najbardziej narażone i podatne za zanieczyszczenia, poprzez wprowadzenie środków mających na celu zmniejszenie narażenia na środowiskowe substancje trujące w budynkach opieki zdrowotnej i w szkołach, poprzez przyjęcie sposobów zarządzania dobrą jakością powietrza wewnątrz budynków;

9.   nalega usilnie na Komisję, aby w ramach opracowywania przeglądów legislacyjnych nie osłabiała pod naciskiem grup lobujących lub organizacji regionalnych czy międzynarodowych istniejących przepisów;

10.  przypomina o konieczności przyjęcia stałego dynamicznego i elastycznego podejścia do planu działania, uważa, że w związku z tym zasadnicze znaczenie ma powołanie wspólnotowego zespołu ekspertów w dziedzinie chorób środowiskowych, działającego zgodnie z zasadami przejrzystości, multidyscyplinarności i kontradyktoryjności i będącego odpowiedzią na nieufną postawę obywateli wobec oficjalnych agencji i komitetów ekspertów; podkreśla znaczenie poprawy szkolenia ekspertów w dziedzinie zdrowia oraz wymiany najlepszych praktyk na szczeblu wspólnotowym;

11.  Komisji podkreśla, że w ostatnich latach nastąpił poważny postęp w dziedzinie polityki środowiskowej, w szczególności w zakresie zmniejszania zanieczyszczenia powietrza, poprawy jakości wód, polityki zbiórki i recyklingu odpadów, kontroli produktów chemicznych i zakazu stosowania benzyny ołowiowej, zauważa jednak, że politykę europejską cechował brak ogólnej strategii zapobiegania oraz brak odwołania do zasady ostrożności;

12.   w związku z tym zwraca się do Komisji o przegląd kryteriów zawartych we wspomnianym komunikacie w sprawie odwoływania się do zasady ostrożności, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, tak aby ta zasada działania i bezpieczeństwa, oparta na przyjmowaniu proporcjonalnych i tymczasowych środków, znalazła się w centrum strategii wspólnotowych w dziedzinie zdrowia i środowiska naturalnego;

13.  jest zdania, że przeniesienie ciężaru dowodu nieszkodliwości danego produktu na producenta lub importera pozwoliłoby na promowanie polityki opartej na zapobieganiu, tak jak przewiduje rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) oraz utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów(6), w związku z tym zachęca Komisję do rozciągnięcia tego obowiązku w prawie wspólnotowym na wszystkie produkty; uważa, że w ramach planu działania należy unikać jakiegokolwiek zwiększenia liczby testów przeprowadzanych na zwierzętach oraz zwrócić całą uwagę na rozwój i wykorzystanie alternatywnych metod;

14.  zwraca się ponownie do Komisji o bezzwłoczne przedstawienie konkretnych środków w sprawie jakości powietrza wewnątrz budynków, które zapewniłyby wysoki poziom bezpieczeństwa pomieszczeń i ochronę zdrowia, w szczególności w ramach przeglądu dyrektywy 89/106/EWG Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżania przepisów ustawowych i wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących materiałów budowlanych(7), a także o przedstawienie wniosku dotyczącego środków na rzecz zwiększenia wydajności energetycznej budynków, bezpieczeństwa i nieszkodliwości związków chemicznych wchodzących w skład mebli i wyposażenia pomieszczeń;

15.  zaleca, by w celu zmniejszenia szkodliwych skutków środowiskowych dla zdrowia Komisja zachęciła państwa członkowskie, za pośrednictwem ulg podatkowych i/lub innych zachęt ekonomicznych, do pobudzania podmiotów działających na rynku do poprawy jakości powietrza wewnątrz budynków oraz ograniczenia narażenia na działanie pola elektromagnetycznego w ich budynkach, oddziałach lub biurach;

16.  zaleca, by Komisja opracowała odpowiednie wymogi minimalne w celu zagwarantowania jakości powietrza wewnątrz nowobudowanych budynków;

17.  zaleca, by przyznając indywidualne wsparcie Unii Europejskiej, Komisja wzięła pod uwagę jej wpływ na jakość powietrza wewnątrz budynków, narażenie na działanie pola elektromagnetycznego oraz zdrowie szczególnie zagrożonych grup społecznych w odnośnych projektach podobnie, jak ma to miejsce w przypadku kryteriów ochrony środowiska;

18.  domaga się, by normy jakości środowiska dla substancji priorytetowych w wodzie określano na podstawie najnowszych wyników badań naukowych i aktualizowano je systematycznie zgodnie z bieżącym stanem nauki.

19.   podkreśla, że niektóre państwa członkowskie wdrożyły z sukcesem ruchome laboratoria badawcze, tzw. "zielone karetki", aby umożliwić szybką i pewną diagnostykę zanieczyszczenia pomieszczeń w posiadłościach publicznych i prywatnych; jest zdania, że Komisja mogłaby propagować to rozwiązanie w państwach członkowskich, które jak dotąd nie korzystają z tej metody bezpośredniej interwencji w miejscu zanieczyszczonym;

20.  jest zaniepokojony brakiem szczegółowych przepisów służących zapewnieniu bezpieczeństwa produktów konsumenckich zawierających nanocząsteczki oraz niespiesznym podejściem Komisji do kwestii konieczności przeglądu ram prawnych dla wykorzystywania nanocząsteczek w produktach konsumenckich, w związku z faktem, że coraz więcej takich produktów jest wprowadzanych na rynek;

21.   jest poruszony wynikami międzynarodowego raportu Bioinitiative Working Group(8) w sprawie pól elektromagnetycznych, który stanowi syntezę ponad 1500 badań poświęconych tej kwestii i wymienia zagrożenia dla zdrowia związane z emisjami telefonii komórkowej, UMTS-Wifi-Wimax-Bluetooth oraz telekomunikacji bezprzewodowej "DECT";

22.  stwierdza, że dopuszczalne wartości miar ekspozycji obywateli na pola elektromagnetyczne są przestarzałe, ponieważ nie zostały dostosowane po przyjęciu zalecenia Rady 1999/519/WE z dnia 12 lipca 1999 r. w sprawie ograniczenia narażenia ogółu społeczeństwa na pola elektromagnetyczne (0 Hz do 300 GHz)(9), nie uwzględniają rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych, zaleceń Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska ani zaostrzonych norm emisji przyjętych np. w Belgii, we Włoszech czy w Austrii oraz nie uwzględniają kwestii grup szczególnie narażonych, takich jak kobiety w ciąży, noworodki i dzieci.

23.   zwraca się w związku z tym do Rady o zmianę jej zalecenia 1999/519/WE, tak aby uwzględnić najlepsze praktyki krajowe i ustalić w ten sposób dopuszczalne wartości miar ekspozycji, które byłyby bardziej wymagające w stosunku do ogółu urządzeń emitujących fale elektromagnetyczne o częstotliwościach do 0,1 MHz do 300 GHz;

24.   bardzo poważnie traktuje różnorodne zagrożenia sanitarne związane z globalnym ociepleniem na terytorium Unii i wzywa do ściślejszej współpracy między WHO, krajowymi organami kontroli, Komisją i Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób w celu wzmocnienia systemu wczesnego ostrzegania i ograniczenia tym samym negatywnych skutków zmian klimatu dla zdrowia;

25.  podkreśla, że dla planu działania korzystne byłoby gdyby obejmowały one negatywny wpływ zmian klimatycznych na zdrowie człowieka poprzez opracowanie na szczeblu Wspólnoty niezbędnych skutecznych środków dostosowawczych, takich jak:

26.   wzywa państwa członkowskie i Komisję do odpowiedniej reakcji na nowe zagrożenia powodowane zmianami klimatycznymi, takie jak częstsze występowanie nowych wirusów i niewykrytych czynników chorobotwórczych, i w związku z tym do wdrażania nowych technologii w zakresie zmniejszania występowania znanych czynników chorobotwórczych, które to technologie zmniejszają częstotliwość występowania znanych oraz niewykrytych wirusów, a także innych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez krew;

27.   ubolewa nad faktem, że obecna analiza korzyści i kosztów pt. "20 i 20 do 2002 r. – szansa Europy na przeciwdziałanie zmianom klimatycznym" "(COM(2008)0030) uwzględnia jedynie korzyści dla zdrowia związane z mniejszym zanieczyszczeniem powietrza dla zmniejszenia o 20% emisji gazów cieplarnianych do 2020 r.; wzywa Komisję do zapewnienia pilnego zbadania i wykorzystania do sporządzenia oceny wpływ (dodatkowych) korzyści dla zdrowia związanych z różnymi poziomami zmniejszenia emisji, zgodnie z zaleceniami międzyrządowej grupy ekspertów ds. zmian klimatycznych przewidującymi zmniejszenie krajowych poziomów emisji gazów cieplarnianych o 25%, 40% , a w miarę możliwości o 50% lub więcej do 2020 r.;

28.   wzywa Komisję do zwrócenia uwagi na poważny problem zdrowia psychicznego, uwzględniając liczbę samobójstw w Unii, oraz do przeznaczenia większej ilości środków na opracowanie odpowiednich strategii zapobiegawczych i terapii;

29.   ponownie stwierdza, że Komisja i państwa członkowskie powinny wspierać plan działania WHO na rzecz środowiska i zdrowia dzieci w Europie, zachęcać do jego realizacji zarówno w ramach UE, jak i dwustronnej polityki rozwoju, a także zachęcać do podejmowania analogicznych inicjatyw poza europejskim obszarem działania WHO;

30.   zachęca Komisję do ponownego uwzględnienia w jej drugim planie działań inicjatywy SCALE (Nauka, Dzieci, Świadomość, Instrumenty prawne, Ocena) związanych z ograniczeniem narażania na zanieczyszczenie, zawartych w europejskiej strategii na rzecz środowiska naturalnego i zdrowia (SCALE) (COM(2003)0338);

31.   wzywa Komisję do opracowania i zapewnienia instrumentów, które przyspieszą rozwój i promocję innowacyjnych rozwiązań, jak podkreślono w ramach agendy lizbońskiej, w celu zminimalizowania najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia związanych ze środowiskowymi czynnikami stresogennymi;

32.   nalega na Radę, aby bezzwłocznie podjęła decyzję dotyczącą wniosku w sprawie rozporządzenia ustanawiającego fundusz solidarności Unii, ponieważ Parlament przyjął swoje stanowisko już w dniu 18 maja 2006 r.(10); uważa, że nowe rozporządzenie, które wraz z innymi środkami obniży pułapy dla wejścia w życie funduszu solidarności Unii, umożliwi skuteczniejsze, szybsze i bardziej elastyczne łagodzenie szkód powstałych w wyniku katastrof naturalnych lub działalności człowieka; podkreśla, ze taki instrument finansowy jest bardzo ważny, zwłaszcza dlatego, że zakłada się częstsze występowanie katastrof naturalnych w przyszłości, po części z powodu zmian klimatycznych;

33.   uważa że, jako że MŚP mają decydujące znaczenie gospodarcze w Europie, Komisja powinna zapewnić im pomoc techniczną, aby umożliwić im dostosowanie do wiążących przepisów w dziedzinie chorób środowiskowych, a także zachęcić je do wprowadzenia innych zmian, które są pozytywne z punktu widzenia chorób środowiskowych i mają wpływ na zmianę funkcjonowania przedsiębiorstw;

34.   zaleca, aby Komisja przewidziała na 2010 r. i drugi etap planu działań na rzecz środowiska i zdrowia koncentrację inicjatyw na grupach szczególnie narażonych oraz opracowanie nowych metod oceny ryzyka, uwzględniających podstawowy czynnik, jakim jest szczególna wrażliwość dziecka, kobiet w ciąży i osób starszych;

35.   nalega w związku z tym na Komisję i państwa członkowskie, aby uznały korzyści płynące z zasad zapobiegania i ostrożności oraz opracowały i stosowały narzędzia umożliwiające uprzedzanie potencjalnych zagrożeń w dziedzinie środowiska naturalnego, a także zapobieganie im; zaleca Komisji dokonanie wyliczeń dotyczących drugiego etapu tego planu działań i przewidzenie odpowiedniego finansowania uwzględniającego większą liczbę konkretnych środków służących ograniczeniu skutków sanitarnych związanych ze środowiskiem i wdrożeniu środków zapobiegawczych i ostrożnościowych;

36.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Światowej Organizacji Zdrowia.

(1) Dz.U. C 304 z 1.12.2005, s. 264. (2) Dz.U. L 301 z 20.11.2007, s. 3. (3) Sprawozdanie pt. "Środowisko w Europie – czwarta ocena. Synteza", Europejska Agencja Ochrony Środowiska (10.10.2007) (4) Wyrok z dnia 23 września 2003 r. w sprawie C-192/01, Komisja przeciwko Danii, Zb. Orz. 2003, str. I- 9693; wyrok z dnia 7 września 2004 r. w sprawie C-127/02, Landelijke Vereniging tot Behoud van de Waddenzee, Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels, Zb. Orz. 2004, str. I-7405. (5) Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1. (6) Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1; sprostowanie w Dz.U. L 136 z 29.5.2007, s. 3. (7) Dz.U. L 40 z 11.2.1989, s. 12. (8) Grupa niezależnych badaczy opublikowała ten raport 31 sierpnia 2007 r. Szczegóły na: www.bioinitiative.org (9) Dz.U. L 199 z 30.7.1999, str. 59. (10) Dz.U. C 297 z 7.12.2006, str. 331.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie zamachu stanu w Mauretanii

P6_TA(2008)0411 RC-B6-0386/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając oświadczenie swojego przewodniczącego, sprawującej aktualnie urząd prezydencji Rady w imieniu Unii Europejskiej, wysokiego przedstawiciela ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, Komisji, Rady Bezpieczeństwa ONZ, Unii Afrykańskiej (UA), Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej oraz Międzynarodowej Organizacji Frankofonii w związku z zamachem stanu w Mauretanii,

–   uwzględniając drugą wizytę w Mauretanii od czasu zamachu stanu specjalnego przedstawiciela sekretarza generalnego ONZ na Afrykę Zachodnią, Saïda Djinnita,

–   uwzględniając Akt ustanawiający UA, który potępia wszelkie próby siłowego przejęcia władzy,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że w dniu 6 sierpnia 2008 r. miał miejsce zamach stanu w Mauretanii, w wyniku którego mauretański prezydent Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi został obalony przez grupę zdymisjonowanych przez niego w tym dniu wysokich stopniem generałów,

B.   mając na uwadze, że wybory parlamentarne w listopadzie i grudniu 2006 r., wybory do senatu w styczniu 2007 r. oraz wybór prezydenta Sidi Mohameda Ould Cheikh Abdallahiego w marcu 2007 r. zostały uznane przez międzynarodowych obserwatorów, w tym obserwatorów UE, w szczególności przez misje obserwacyjne oddelegowane przez Parlament Europejski, za sprawiedliwe i przejrzyste, w wyniku czego Parlament Europejski stał się gwarantem legalności tych wyborów,

C.   mając na uwadze, że ponad dwie trzecie posłów mauretańskiego parlamentu podpisało deklarację poparcia dla inicjatora zamachu stanu, Mohameda Ould Abdel Aziza i innych generałów; mając na uwadze, że w czerwcu 2008 r. władza ustawodawcza przyjęła wniosek nieufności wzywający usilnie prezydenta Abdallahiego do dokonania zmian w rządzie oraz że 49 posłów złożyło swój mandat po tym, jak prezydent Abdallahi mianował 12 ministrów spośród osób, które pełniły funkcje za czasów bardzo niepopularnego poprzedniego reżimu,

D.   mając na uwadze, że tylko przedstawiciele narodu wybrani w wyborach powszechnych są uprawnieni do podejmowania decyzji w sprawie przyszłości politycznej, gospodarczej i społecznej oraz że demokracja zakłada równowagę między władzą wykonawczą a ustawodawczą w oparciu o legitymację wyborczą,

E.   mając na uwadze, że zamach stanu został dokonany w warunkach fatalnej sytuacji gospodarczej i społecznej oraz że rozwój jest najlepszą rękojmią sukcesu demokracji,

F.   uznając postępy poczynione w kwestii powrotu uchodźców i przyjęcia prawa uznającego niewolnictwo w kraju za niezgodne z prawem,

G.   mając na uwadze wsparcie ze strony Unii na rzecz procesu przemian demokratycznych oraz program wsparcia w wysokości 156 000 000 EUR na lata 2008-2013 w ramach dziesiątego Europejskiego Funduszu Rozwoju obok udzielonego już wsparcia i pomocy w wysokości 335 000 000 EUR przyznanej od 1985 r.,

H.   mając na uwadze, że Bank Światowy zawiesił pomoc dla Mauretanii w wysokości 175 000 000 EUR i że zawieszenie tych przelewów odbije się negatywnie na około 17 krajowych projektach w Mauretanii oraz na udziale tego państwa w regionalnych projektach Banku Światowego, w szczególności w zakresie rozwoju rolnictwa, opieki zdrowotnej, szkolnictwa, infrastruktury i budowy dróg,

I.   mając na uwadze, że demokratyczna Mauretania stanowi ośrodek stabilności w tym szczególnie zapalnym subregionie, który wyróżnia z jednej strony obecność na obszarze Sahary na północno-wschodniej granicy z Algierią i Mali organizacji Salaficka Grupa Modlitwy i Walki, będącej odłamem Al-Kaidy w Islamskim Maghrebie, a z drugiej strony rebelia Tuaregów,

J.   mając na uwadze, że rozporządzenie konstytucyjne, w którym junta określiła swoje uprawnienia i które umożliwia jej rządzenie w oparciu o dekrety, nie ma żadnej podstawy prawnej,

1.   potępia wojskowy zamach stanu dokonany przez mauretańskich generałów, drugi w ciągu trzech lat w tym państwie, który stanowi pogwałcenie legalności konstytucyjnej i rezultatów demokratycznych wyborów, zweryfikowanych na poziomie międzynarodowym; ubolewa z powodu tego kroku wstecz w stosunku do znacznego postępu w zakresie rozwoju demokracji i stanu prawa w ciągu ostatnich lat w Mauretanii; wzywa, aby obecna napięta sytuacja polityczna w Mauretanii została rozwiązana w ramach instytucjonalnych wynikających z przemian demokratycznych oraz aby porządek konstytucyjny i rządy cywilne zostały przywrócone możliwie jak najszybciej,

2.   domaga się, aby natychmiast uwolniony został prezydent Sidi Mohamed Ould Cheikh Abdallahi, a także premier Yahya Ahmed Ould el-Waghef oraz inni członkowie rządu nadal przebywający w areszcie domowym w różnych miejscach kraju;

3.   domaga się pełnego poszanowania konstytucyjnego umocowania władzy prezydenta i parlamentu Mauretanii, co zakłada uregulowanie mechanizmów kohabitacji prezydenta i parlamentu oraz mechanizmów utrzymywania równowagi między władzą wykonawczą a władzą ustawodawczą według i w ramach konstytucji, której zmiany, mające na celu zapewnienie większej stabilności, mogą nastąpić jedynie zgodnie z jej własnymi przepisami, po szerokiej debacie z udziałem wszystkich sił politycznych;

4.   jest zdania, że w drodze szczerej i otwartej debaty między głównymi siłami politycznymi należy określić sposoby i środki konstytucyjne niezbędne do zakończenia kryzysu;

5.   z zadowoleniem przyjmuje powrót uchodźców, przyjęcie ustawy penalizującej niewolnictwo oraz projekt ustawy o liberalizacji mediów; ubolewa, że nie doszło do demokratycznego rozwiązania problemów narosłych wskutek kryzysu humanitarnego i związanych z prześladowaniami czarnych obywateli Mauretanii, które miały miejsce w 1990 r., chociaż prezydent zobowiązał się do powołania komisji śledczej;

6.   domaga się przywrócenia należnych praw uchodźcom, którzy powrócili do Mauretanii, poprzez zwrócenie im zagrabionych majątków,

7.   apeluje, aby obywatele mauretańscy, już teraz szczególnie poszkodowani kryzysem gospodarczym i żywnościowym, nie stali się zakładnikami obecnego kryzysu, i wzywa Komisję Europejską do wdrożenia projektów wspierających społeczeństwo obywatelskie w ramach europejskiego instrumentu na rzecz demokracji i praw człowieka,

8.   odnotowuje ogłoszenie przez juntę wojskową nowych wyborów prezydenckich, ubolewa jednak, że w przeciwieństwie do junty, która sprawowała władzę w latach 2005-2007, obecna nie zobowiązała się do neutralności; wzywa rządzące siły wojskowe o bezzwłoczne zobowiązanie się do określenia harmonogramu, zgodnie z którym przywracane będą instytucje demokratyczne, przewidującego utworzenie rządu tymczasowego w porozumieniu z wszystkimi siłami politycznymi;

9.   popiera wysiłki Unii Afrykańskiej na rzecz rozwiązania kryzysu racjonalnymi środkami;

10.   zwraca się do Komisji o podjęcie dialogu politycznego, zgodnie z art. 8 umowy o partnerstwie pomiędzy członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisanej w Kotonu dnia 23 czerwca 2000 r.(1) w wersji zmienionej w Luksemburgu dnia 24 czerwca 2005 r. (umowy z Kotonu), z myślą o przywróceniu konstytucyjnej legalności, oraz o poinformowanie Parlamentu o wyniku tych rozmów; jeżeli te ostatnie nie przyniosą skutku, wzywa do reaktywowania art. 96 umowy z Kotonu, co mogłoby pociągnąć za sobą zamrożenie pomocy, z wyjątkiem pomocy żywnościowej i humanitarnej;

11.   apeluje do sprawującej obecnie urząd prezydencji Rady o dalsze uważne śledzenie sytuacji politycznej w tym kraju, w ścisłej współpracy z UA, oraz o zapewnienie bezpieczeństwa obywateli Unii;

12.   wzywa do jak najszybszego wysłania delegacji parlamentarzystów, którzy spotkaliby się z parlamentarzystami mauretańskimi i zaproponowali pomoc w wychodzeniu z kryzysu;

13.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i rządom państw członkowskich, a także instytucjom UA, Wspólnocie Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej, Międzynarodowej Organizacji Frankofonii oraz Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

(1) Dz.U. L 317 z 15.12.2000, s. 3.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie egzekucji w Iranie

P6_TA(2008)0412 RC-B6-0389/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iranu, zwłaszcza rezolucje dotyczące przestrzegania praw człowieka, a w szczególności swoją rezolucję z dnia 19 czerwca 2008 r.(1) w sprawie egzekucji młodocianych przestępców,

–   uwzględniając oświadczenie prezydencji w sprawie egzekucji Mohammada Hassanzadeha, złożone w imieniu Unii Europejskiej dnia 13 czerwca 2008 r.,

–   uwzględniając oświadczenie prezydencji w sprawie stosowania kary śmierci w Iranie, złożone w imieniu Unii Europejskiej dnia 18 lipca 2008 r.,

–   uwzględniając oświadczenie prezydencji w sprawie egzekucji 29 osób w więzieniu Evin w Iranie, złożone w imieniu Unii Europejskiej dnia 29 lipca 2008 r.,

–   uwzględniając oświadczenie prezydenzji w sprawie egzekucji Rezy Hezjaziego przez powieszenie, złożone w imieniu Unii Europejskiej dnia 25 sierpnia 2008 r.,

–   uwzględniając oświadczenia prezydencji Rady Unii Europejskiej w sprawie zbliżającej się egzekucji Behnooda Shojaee i Bahmana Soleimaniana w dniach 19 i 28 sierpnia 2008 r.,

–   uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ, a w szczególności rezolucję A/RES/62/168 z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu oraz rezolucję A/RES/62/149 z tego samego dnia w sprawie moratorium na stosowanie kary śmierci,

–   uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych (ICCPR), Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (ICESCR), Międzynarodową konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej oraz Konwencję o prawach dziecka, których stroną jest Iran,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że według organizacji Amnesty International liczba egzekucji przeprowadzonych w tym roku w Iranie sięga co najmniej 191, podczas gdy w 2007 r. w Iranie wykonano 317 egzekucji – więcej niż w jakimkolwiek innym kraju na świecie z wyjątkiem Chin, chociaż liczba ludności Iranu jest 18 razy mniejsza od populacji Chin,

B.   mając na uwadze, że dnia 27 lipca 2008 r. w więzieniu Evin w Teheranie doszło równocześnie do 29 egzekucji,

C.   mając na uwadze, że dnia 10 czerwca 2008 r. wykonano karę śmierci na 16-letnim Mohammadzie Hassanzadeh, irańskim Kurdzie, za przestępstwo popełnione w wieku 14 lat; mając na uwadze, że dnia 22 lipca 2008 r. wykonano egzekucję na młodocianych przestępcach: Hassanie Mozafarim i Rahmanie Shahidim, a dnia 19 sierpnia 2008 r. powieszono 19-letniego Rezę Hejaziego za rzekome morderstwo, które popełnił w wieku 15 lat; mając na uwadze, że dnia 26 sierpnia 2008 r. dokonano egzekucji 19-letniego Behnama Zare za przestępstwo popełnione w wieku 15 lat, przez co jest on szóstym młodocianym przestępcą skazanym na śmierć w Iranie tylko w 2008 r.,

D.   mając na uwadze, że ani rodzina Zare, ani rodzina Hejaziego, ani ich adwokat nie zostali powiadomieni o czasie i miejscu planowanych egzekucji, co jest sprzeczne z irańskim prawem,

E.   mając na uwadze, że wykonanie egzekucji grozi wkrótce młodocianym przestępcom: Amirowi Marollahiemu, Behnoodowi Shojaee, Mohammedowi Fadaei i Bahmanowi Soleimanianowi,

F.   mając na uwadze, że prawo międzynarodowe zakazuje egzekucji młodocianych przestępców, co stwierdza art. 6 ust. 5 ICCPR oraz Konwencja o prawach dziecka; mając na uwadze, że obecnie co najmniej 130 dzieci i nieletnich przestępców przebywa w celach śmierci mimo prawnych zobowiązań Iranu,

G.   mając na uwadze, że działacze na rzecz praw mniejszości są w coraz większym stopniu narażeni na karę śmierci, jak miało to miejsce w przypadku Yaghouba Mehrnehada, członka grupy etnicznej Beludżów i dyrektora wykonawczego związku młodzieży "Głos Sprawiedliwości", który został stracony 4 sierpnia 2008 r. po publicznej konfrontacji z miejscowymi urzędnikami, w której domagał się odpowiedzialności za ich słabe osiągnięcia,

H.   mając na uwadze, że innego działacza na rzecz praw mniejszości, kurdyjskiego nauczyciela Farzada Kamangara, mimo braku dowodów skazano na śmierć pod zarzutem zbrojnego wystąpienia przeciwko państwu,

I.   mając na uwadze, że zeznania wymusza się często poprzez stosowanie tortur, uniemożliwiając dostęp do adwokatów, a orzeczenia sądów nie spełniają podstawowych standardów uczciwego procesu sądowego,

J.   mając na uwadze, że 5 sierpnia 2008 r. irańskie władze sądownicze ogłosiły zawieszenie stosowania ukamienowania jako sposobu wykonywania egzekucji, w związku z czym 10 anonimowych kobiet oczekujących śmierci przez ukamienowanie nie zostanie poddanych tej karze,

K.   mając na uwadze, że istnieją uzasadnione obawy, iż członkom i współpracownikom opozycji irańskiej, którzy na mocy art. 27 IV konwencji genewskiej znajdują się pod ochroną wielonarodowych sił pod amerykańskim dowództwem w obozie Ashraf w północnym Iraku, może grozić wydalenie lub przymusowy powrót do Iranu, gdzie mogliby być narażeni na ciężkie prześladowania lub nawet karę śmierci,

1.   wyraża głęboki smutek z powodu niedawnej egzekucji kilku młodocianych przestępców w Iranie, co czyni zeń jedyne państwo na świecie, w którym w roku 2008 wciąż stosuje się tę straszną i nieludzką karę;

2.   zwraca szczególną uwagę na los Soghry Najafpour, która do chwili obecnej niemal 19 lat swojego życia spędziła w celi śmierci za morderstwo, które miało miejsce, gdy była w wieku 13 lat;

3.   wzywa ajatollaha Mahmouda Hashemiego Sharoudiego stojącego na czele władz sądowniczych, aby z urzędu złagodził wszystkie wyroki śmierci wydane na młodocianych przestępców i apeluje do władz Iranu o wstrzymanie egzekucji zwłaszcza Amira Marollahiego, Behnooda Shojaee, Mohammeda Fadaei i Bahmana Soleimaniana;

4.   stanowczo potępia coraz większą liczbę egzekucji i wzywa władze Iranu do wprowadzenia moratorium na wykonywanie kary śmierci w celu jej zniesienia zgodnie z rezolucją przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 18 grudnia 2007 r.;

5.   ponownie wzywa członków Madżilisu do pilnego wprowadzenia zmian w prawie, gwarantujących niewykonywanie kary śmierci za popełnione przestępstwa, jeżeli ich sprawca ma mniej niż 18 lat, a także do dostosowania do międzynarodowych standardów granicy wieku, od której obowiązuje odpowiedzialność prawna za czyny karalne;

6.   popiera wysiłki Iranu w zakresie prawodawstwa mające na celu ustanowienie odrębnego systemu prawnego i sądowniczego dla młodocianych przestępców oraz wzywa członków Madżilisu do wprowadzenia środków gwarantujących edukację i ponowną integrację nieletnich przestępców w społeczeństwie; wzywa Komisję do udzielenia władzom Iranu wsparcia we wszelkich jego staraniach dotyczących współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie;

7.   stanowczo potępia prześladowania w Iranie i więzienie obywateli angażujących się w obronę praw człowieka oraz tych, którzy prowadzą kampanię przeciwko karze śmierci, za co często oskarża się ich o tzw. działalność zagrażającą bezpieczeństwu narodowemu; wzywa przede wszystkim do bezwarunkowego uwolnienia Emadeddina Baghiego i Mohammada Sadegha Kabovanda oraz domaga się złagodzenia wyroku śmierci na Farzada Kamangara, a także ponownego przeprowadzenia śledztwa w jego sprawie;

8.   wyraża zadowolenie z powodu niedawnego ogłoszenia zawieszenia kamienowania jako sposobu wykonywania egzekucji; jest jednak zaniepokojony wnioskiem w sprawie reformy kodeksu karnego, rozpatrywanym obecnie przez parlament, w którym kamienowanie jest utrzymane w przypadku niektórych form cudzołóstwa, oraz wzywa członków Madżilisu do opowiedzenia się za całkowitym zniesieniem kamienowania;

9.   wzywa władze Iraku i Stanów Zjednoczonych do odstąpienia od przymusowego wydalania do Iranu irańskich członków opozycji, uchodźców i osób ubiegających się o azyl, jeżeli groziłyby im prześladowania, a także przede wszystkim do współpracy z Wysokim Komisarzem Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców i innymi organizacjami w celu znalezienia zadowalającego i trwałego rozwiązania problemu osób przebywających obecnie w obozie Ashraf;

10.   wzywa do przedłożenia rezolucji, na następnym posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego ONZ z prośbą do wszystkich krajów, które utrzymują karę śmierci do udostępnienia Sekretarzowi Generalnemu ONZ i opinii publicznej wszystkich informacji dotyczących kary śmierci i egzekucji, tak aby przełamać tajemnicę państwową dotyczącą kary śmierci, która jest również przyczyną większej ilości egzekucji;

11.   wzywa, aby ta nowa rezolucja przewidywała powołanie Specjalnego Wysłannika Sekretarza Generalnego mającego za zadanie monitorowanie sytuacji, zapewnianie maksymalnej przejrzystości systemu kary śmierci i promowanie wewnętrznego procesu zmierzającego do wdrożenia rezolucji ONZ w sprawie moratorium dotyczącego egzekucji;

12.   zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji rządowi i parlamentowi Islamskiej Republiki Iranu, Radzie, Komisji, Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, Komitetowi Praw Człowieka ONZ, Wysokiemu Komisarzowi ONZ do spraw Uchodźców, rządowi Stanów Zjednoczonych i rządowi Iraku.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0314.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2008 r. w sprawie zabójstw albinosów w Tanzanii

P6_TA(2008)0413 RC-B6-0387/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie poważnych naruszeń praw człowieka,

–   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka Zgromadzenia Ogólnego ONZ z dnia 10 grudnia 1948 r.,

–   uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów przyjętą w dniu 27 czerwca 1981 r., która weszła w życie w dniu 21 października 1986 r.,

–   uwzględniając Konwencji ONZ o prawach dziecka przyjętą w dniu 20 listopada 1989 r., która weszła w życie w dniu 2 września 1990 r. i mającą bezwzględnie wiążący charakter,

–   uwzględniając Deklarację ONZ z dnia 18 grudnia 1992 r. w sprawie praw osób należących do narodowych, etnicznych, religijnych lub językowych mniejszości,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że według organizacji pozarządowych i relacji mediów potwierdzonych przez rząd Tanzanii od marca 2008 r. co najmniej 25 albinosów, w tym dzieci, zostało zabitych i okaleczonych w okolicach Jeziora Wiktorii, głównie w regionach Mwanza, Shinyanga i Mara, w których żyje szczególnie wielu albinosów,

B.   mając na uwadze, że oprócz zabójstw albinosów w trzech wyżej wymienionych regionach dochodzi też stale do zabójstw osób uważanych za czarownice lub czarowników; mając na uwadze, że zwykłe pogłoski są często wystarczającym powodem dla wzburzonego tłumu, by zabić osobę podejrzewaną o czary,

C.   mając na uwadze, że według władz tanzańskich zabójstw albinosów w Tanzanii dokonują zorganizowane gangi wynajmowane przez szamanów,

D.   mając na uwadze, że media w Dar es Salaam poinformowały o aresztowaniu 173 osób w związku z zabójstwami albinosów w kraju, w tym wielu szamanów i ich klientów,

E.   mając na uwadze, że według policji tanzańskiej szamani sprzedają odcięte części ciała i krew albinosów górnikom i rybakom, którzy wierzą, iż mogą im one przynieść szczęście, zdrowie i bogactwo,

F.   mając na uwadze, że zabójstwa te wywołały falę strachu wśród społeczności albinosów, ponieważ ludzie ci nie czują się obecnie bezpieczni i obawiają się nawet pozostać, poruszać się czy podróżować samotnie, aby uniknąć potencjalnego ryzyka,

G.   mając na uwadze, że 36% ludności Tanzanii żyje poniżej progu ubóstwa; mając na uwadze, że dostęp do systemu opieki zdrowotnej jest poważnie ograniczony, w związku z czym powszechne jest szukanie pomocy u szamanów lub tradycyjnych uzdrowicieli,

H.   mając na uwadze, że albinosi stanowią mniejszość, a ich dyskryminacja jest poważnym problemem w całej Afryce Subsaharyjskiej; mając na uwadze, że na świecie jedna osoba na 20 tys. jest dotknięta albinizmem,

I.   mając na uwadze, że z badania przeprowadzonego w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) wynika, iż niemal połowa rodziców dzieci-albinosów czuła upokorzenie w momencie narodzin potomka; mając na uwadze, że kobiety-albinoski są dyskryminowane przez inne kobiety; ponadto kobiety, które urodziły albinoskie dziecko, są często wyśmiewane lub odrzucane i dyskryminowane w miejscu pracy; mając na uwadze, że około dwóch trzecich rodziców powiedziało w badaniu, że specjalne zabiegi dla dzieci-albinosów były drogie, a połowa stwierdziła, że ich dzieci miały poważne problemy ze wzrokiem; mając jednak na uwadze, że 83% powiedziało, że ich dzieci radziły sobie w szkole równie dobrze jak inne dzieci,

1.   surowo potępia zabójstwa albinosów w Tanzanii oraz spekulacyjny handel ich częściami ciała;

2.   z zadowoleniem przyjmuje potępienie przez prezydenta Tanzanii Jakaya Mrisho Kikwete zabójstw albinosów i obietnicę wzmożenia wysiłków w celu położenia kresu tym zbrodniom; podkreśla, że te słowa muszą się przerodzić w czyny;

3.   gratuluje tanzańskiemu prezydentowi Jakaya Mrisho Kikwete decyzji o nominacji Al-Shymai Kwegyir na pierwszą posłankę do parlamentu tego kraju z uwagi na jej determinację w walce z dyskryminacją, której ona i inni albinosi są ofiarami;

4.   popiera i z zadowoleniem przyjmuje kroki podjęte dotychczas przez rząd tanzański, jak na przykład przeprowadzenie spisu ludności albinoskiej oraz stworzenie służby eskorty policyjnej dla dzieci-albinosów; wyraża aprobatę dla żądania posłów do parlamentu Tanzanii, by rząd przyjął dalsze środki w celu rozwiązania źródła problemu i położenia kresu wszelkiej dyskryminacji albinosów;

5.   wzywa władze Tanzanii, lokalne władze samorządowe oraz ogólnie społeczeństwo obywatelskie do współpracy w celu ochrony wszystkich albinosów; wzywa rząd Tanzanii do podjęcia natychmiastowych działań mających na celu podniesienie świadomości społecznej i dostarczenie informacji na temat albinizmu; uważa, że takie środki należy wdrażać szczególnie na obszarach wiejskich, gdzie ludzie są zwykle mniej wykształceni i bardziej przesądni;

6.   z zadowoleniem przyjmuje aresztowanie 173 osób podejrzanych w związku z zabójstwami albinosów w Tanzanii; wzywa władze do szybkich działań i postawienia odpowiedzialnych przed sądem;

7.   z ubolewaniem odnotowuje, że reporterka Vicky Ntetema musi się ukrywać w związku z pogróżkami, jakie otrzymała po ujawnieniu udziału szamanów i policji w zabójstwach; wzywa władze Tanzanii do wszczęcia szczegółowego i niezależnego dochodzenia w sprawie zarzutów wysuniętych przez Vicky Ntetema;

8.   wyraża uznanie i poparcie dla pracy Tanzańskiego Stowarzyszenia Albinosów, które pomaga społeczności albinoskiej; wzywa Komisję do aktywnego wspierania tego stowarzyszenia i jego apelu skierowanego do nauczycieli akademickich, przywódców religijnych i działaczy w dziedzinie praw człowieka o uświadomienie opinii publicznej, że zabijanie albinosów jest społecznie i moralnie niedopuszczalne;

9.   wzywa Komisję do wsparcia działań UNDP służących pomocy albinosom i ich ochronie w Afryce;

10.   uważa, że najlepszym sposobem ochrony praw tanzańskich albinosów jest zagwarantowanie im równego dostępu do wysokiej jakości edukacji i opieki zdrowotnej w ramach polityki integracji oraz zapewnienie im odpowiedniej ochrony socjalnej i prawnej;

11.   wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania wysiłków rządu Tanzanii, organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego na rzecz opracowania strategii służących zaspokojeniu potrzeb i zagwarantowaniu praw albinosów w oparciu o niedyskryminację i integrację społeczną oraz równy dostęp do zatrudnienia;

12.   wzywa do lepszego szkolenia pracowników służby zdrowia oraz organizacji warsztatów dla nauczycieli i rodziców w celu zachęcenia ich do zapewnienia dzieciom-albinosom ochrony przed słońcem, ponieważ wiele z nich umiera na raka skóry przed osiągnięciem 30 roku życia;

13.   nalega, by Komisja i państwa członkowskie uczyniły wszystko w celu zagwarantowania, że środki finansowe przeznaczone na opiekę zdrowotną dotrą do najbiedniejszej ludności w Tanzanii; podkreśla pilną potrzebę zapewnienia dostępu do opieki zdrowotnej na obszarach odległych i wiejskich;

14.   zwraca się do Rady i Komisji o ścisłe nadzorowanie sytuacji w zakresie praw człowieka w odniesieniu do albinosów w Tanzanii;

15.   zwraca się do swojego przewodniczącego o przekazanie niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, państwom członkowskim, Unii Afrykańskiej, rządowi i parlamentowi Tanzanii, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego UE-AKP oraz Radzie AKP.