Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Srebrenicy
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie Srebrenicy(1),
– uwzględniając układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Bośnią i Hercegowiną podpisany Luksemburgu w dniu 16 czerwca 2008 r. oraz perspektywę członkowstwa w UE przedstawioną wszystkim krajom Bałkanów Zachodnich na szczycie UE w Salonikach w 2003 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w lipcu 1995 r. bośniackie miasto Srebrenica – w owym czasie odizolowana enklawa ogłoszona strefą bezpieczeństwa na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 16 kwietnia 1993 r. – została opanowana przez serbskie bojówki dowodzone przez generała Ratko Mladicia pod przywództwem ówczesnego prezydenta Republiki Serbskiej Radovana Karadžicia,
B. zważywszy, że w ciągu kilku dni rzezi po upadku Srebrenicy ponad 8 tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców, którzy szukali bezpieczeństwa na tym terenie chronionym przez Siły Ochronne ONZ (UNPROFOR), zostało bezwzględnie zamordowanych przez siły Serbów bośniackich dowodzone przez generała Mladicia i paramilitarne jednostki, w tym serbskie nieregularne oddziały policji, które wkroczyły na terytorium Bośni z Serbii, mając na uwadze, że prawie 25 000 kobiet, dzieci i osób starszych przymusowo deportowano, co sprawiło, że była to największa zbrodnia wojenna w Europie od końca drugiej wojny światowej,
C. mając na uwadze, że tragedia ta, uznana przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (MTKJ) za akt ludobójstwa, miała miejsce w ogłoszonej przez ONZ strefie bezpieczeństwa, przez co stała się symbolem niezdolności wspólnoty międzynarodowej do interweniowania w zakresie konfliktu i ochrony ludności cywilnej,
D. mając na uwadze, że doszło do licznych przypadków pogwałcenia konwencji genewskiej przez oddziały Serbów bośniackich wobec cywilnej ludności Srebrenicy, w tym do deportacji tysięcy kobiet, dzieci i osób starszych oraz gwałtów na wielu kobietach,
E. mając na uwadze, że pomimo ogromnych wysiłków czynionych po dzień dzisiejszy w celu odnalezienia i przeprowadzenia ekshumacji grobów zbiorowych i indywidualnych oraz zidentyfikowania ciał ofiar, przeprowadzone do tej pory poszukiwania nie umożliwiają pełnej rekonstrukcji wydarzeń, które miały miejsce w Srebrenicy i jej okolicach,
F. mając na uwadze, że nie może być prawdziwego pokoju bez sprawiedliwości oraz że pełna i nieograniczona współpraca z MTKJ pozostaje podstawowym warunkiem dalszej kontynuacji procesu integracji krajów Bałkanów Zachodnich z UE,
G. mając na uwadze, że generał Radislav Krstić z armii Serbów bośniackich jest pierwszą osobą uznaną przez MTKJ za winną sprzyjaniu i podżeganiu do ludobójstwa w Srebrenicy, chociaż najbardziej prominentna obciążona osoba – Ratko Mladić – pozostaje nadal na wolności, prawie 14 lat po tych tragicznych wydarzeniach, i mając na uwadze, że należy się z zadowoleniem przyjąć fakt, iż Radovan Karadžić został właśnie przekazany MTKJ,
H. mając na uwadze, że nadanie formalnego charakteru dniowi pamięci jest najlepszym sposobem na oddanie hołdu ofiarom masakr oraz wysłanie czytelnego przekazu przyszłym pokoleniom,
1. upamiętnia i oddaje cześć wszystkim ofiarom okrucieństw popełnionych podczas wojen w byłej Jugosławii; składa wyrazy współczucia rodzinom ofiar i wyraża swoją solidarność z tymi rodzinami, z których wiele nie ma ostatecznej pewności co do losu swoich ojców, synów, mężów czy braci; uznaje, że nieudane próby pociągnięcia do odpowiedzialności winnych tych czynów jeszcze bardziej potęgują nieustający ból rodzin ofiar;
2. wzywa Radę i Komisję do stosownego upamiętnienia rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy-Potočari poprzez poparcie uznania przez Parlament dnia 11 lipca dniem upamiętnienia ludobójstwa w Srebrenicy w całej UE oraz wezwanie wszystkich krajów Bałkanów Zachodnich, aby uczyniły to samo;
3. apeluje o kontynuację starań na rzecz postawienia przed wymiarem sprawiedliwości pozostałych ukrywających się osób i wyraża swoje pełne poparcie dla cennej i trudnej pracy MTKJ oraz podkreśla, że postawienie przed wymiarem sprawiedliwości osób odpowiedzialnych za masakry w Srebrenicy i jej okolicach stanowi ważny krok na drodze do pokoju i stabilizacji w tym regionie; w związku z tym ponownie podkreśla ze należy zwrócić większą uwagę na osądzenie zbrodni wojennych na szczeblu krajowym;
4. podkreśla znaczenie pojednania jako części procesu integracji europejskiej; podkreśla ważną rolę wspólnot religijnych, mediów i systemu edukacji w tym procesie, tak aby ludność cywilna wszystkich grup etnicznych była w stanie przezwyciężyć napięcia z przeszłości i rozpocząć pokojowe i szczere współistnienie dla dobra trwałego pokoju, stabilizacji i wzrostu gospodarczego; wzywa wszystkie kraje do podejmowania dalszych wysiłków na rzecz pogodzenia się z trudną i burzliwą przeszłością;
5. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Bośni i Hercegowiny i jej jednostkom oraz rządom i parlamentom krajów Bałkanów Zachodnich.