Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie kontroli budżetowej środków UE w Afganistanie (2008/2152 (INI))

P6_TA(2009)0023 A6-0488/2008

Parlament Europejski,

-   uwzględniając swoje liczne wcześniejsze rezolucje w sprawie Afganistanu, w szczególności rezolucję z dnia 8 lipca 2008 r.(1),

-   uwzględniając konferencje w Bonn w 2001 r., w Tokio w 2002 r. i w Berlinie w 2004 r., podczas których Organizacja Narodów Zjednoczonych, Unia Europejska oraz społeczność międzynarodowa zobowiązały się do przekazania Afganistanowi pomocy międzynarodowej o łącznej wartości ponad 8 000 000 000 EUR, a także uwzględniając konferencję w Londynie w 2006 r., podczas której podpisano "The Afghanistan Compact",

-   uwzględniając zatwierdzoną na początku 2008 r. przez rząd afgański krajową strategię rozwoju, która stanowi także strategię ograniczenia ubóstwa w tym kraju,

-   uwzględniając konferencję paryską z dnia 12 czerwca 2008 r., podczas której państwa-ofiarodawcy obiecały pomoc dla Afganistanu o wartości ponad 21 000 000 000 USD,

-   uwzględniając zobowiązania UE przyjęte podczas wspomnianej konferencji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy dla Afganistanu, a także unijny kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy w ramach polityki na rzecz rozwoju, przyjęty w 2007 r.,

-   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 kwietnia 2008 r. zawierającą uwagi, które stanowią integralną część decyzji w sprawie udzielenia absolutorium z wykonania budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2006, sekcja 3 – Komisja(2), a w szczególności jej ust. 181-200 (działania zewnętrzne, pomoc humanitarna i rozwój),

-   uwzględniając przyjęty przez Komisję w porozumieniu z Parlamentem krajowy dokument strategiczny na lata 2003-2006, w którym położono nacisk na stabilizację i ograniczenie ubóstwa,

-   uwzględniając przyjęty przez Komisję w porozumieniu z Parlamentem Europejskim krajowy dokument strategiczny na lata 2007-2013 oraz Wieloletni Program Indykatywny na lata 2007-2010, który przewiduje przekazanie Islamskiej Republice Afganistanu kwoty 610 000 000 EUR w latach 2007-2010,

-   uwzględniając misję delegacji PE, która udała się do Afganistanu w dniach 26 kwietnia–1 maja 2008 r., aby zbadać warunki wdrażania pomocy wspólnotowej i międzynarodowej, a także sprawozdanie z tej misji,

-   uwzględniając rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich(3), w szczególności jego art. 53,

-   uwzględniając art. 285-287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczące Trybunału Obrachunkowego, a także jego art. 310-325 odnoszące się do przepisów finansowych, które będą obowiązywać po zakończeniu procesu ratyfikacji traktatu lizbońskiego zmieniającego Traktat o Unii Europejskiej oraz Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską,

-   uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF)(4),

−   uwzględniając milenijne cele rozwoju, a także cele określone w deklaracji milenijnej przyjętej przez ONZ dnia 8 września 2000 r. i podpisanej przez 189 krajów,

−   uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju(5),

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

-   uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej oraz opinię Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju i Komisji Budżetowej (A6-0488/2008),

A.   mając na uwadze, że Afganistan znajduje się niemal nieustannie w stanie konfliktu lub wojny już od kilku dziesięcioleci oraz że oprócz handlu narkotykami i ukrytej korupcji na wszystkich szczeblach administracji rząd krajowy od dawna boryka się ze słabością struktur państwowych oraz niedostatkiem możliwości, wiedzy specjalistycznej oraz chronicznym brakiem środków w sytuacji, gdy wpływy do budżetu państwa pokrywają zaledwie 30% jego łącznych wydatków,

B.   mając na uwadze, że trudna sytuacja, w jakiej znalazł się Afganistan, wymaga szybkiej poprawy sposobu sprawowania rządów poprzez stworzenie silniejszego państwa, które byłoby w stanie zapewnić ludności bezpieczeństwo oraz poszanowanie przepisów prawa, a także stworzyć warunki niezbędne dla trwałego rozwoju kraju,

C.   mając na uwadze, że w obecnej sytuacji ogólnego spowolnienia gospodarki szczególnie istotne jest zagwarantowanie skutecznej kontroli funduszy przeznaczanych przez UE na współpracę na rzecz rozwoju,

D.   mając na uwadze, że w art. 25 ust. 1 lit. b) instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju określono warunki udzielania wsparcia budżetowego krajom partnerskim,

E.   mając na uwadze, że odpowiedzialność, przejrzystość i zarządzanie ukierunkowane na realizację celów należą do głównych zasad rządzących współpracą na rzecz rozwoju zgodnie z wieloma międzynarodowymi konwencjami, w tym Deklaracją paryską w sprawie skuteczności pomocy ("Deklaracja paryska"),

F.   mają na uwadze, że w Afganistanie 90% środków publicznych pochodzi z pomocy międzynarodowej, co odzwierciedla, jak wysokie są potrzeby i uzależnienie tego kraju od pomocy,

Podział pomocy udzielonej przez Unię Europejską

1.   zwraca uwagę, że Unia jest jednym z głównych źródeł pomocy na rzecz rozwoju oraz pomocy humanitarnej dla Afganistanu; przypomina, że Komisja, której przedstawicielstwo obecne jest w Kabulu od 2002 r., przekazała w latach 2002-2007 pomoc o łącznej wysokości 1 400 000 000 EUR, w tym 174 000 000 EUR w ramach pomocy humanitarnej, oraz że wypłacono już około 1 150 000 000 EUR, co oznacza, że współczynnik wypłacalności osiągnął poziom aż 81,5%;

2.   zaznacza, że pomoc Unii ma postać pomocy bezpośredniej i pośredniej, przy czym w latach 2002-2007 wspólnotowa pomoc bezpośrednia, stanowiąca 70% (970 000 000 EUR) łącznej pomocy wspólnotowej, była realizowana przez służby Komisji w formie konwencji o finansowaniu zawieranych z państwem afgańskim, umów z dostawcami usług, zaopatrzenia i prac, a także konwencji o dopłatach zawieranych z organizacjami międzynarodowymi oraz europejskimi i lokalnymi organizacjami pozarządowymi, natomiast pomoc pośrednia jest w dużej mierze zarządzana przez Organizację Narodów Zjednoczonych (13% środków) oraz Bank Światowy (17% środków);

Najważniejsze dziedziny pomocy

3.   przypomina, że krajowy dokument strategiczny dla Afganistanu, na lata 2003-2006 miał na celu ustanowienie warunków niezbędnych do trwałego wzrostu oraz ograniczenia ubóstwa i wskazywał następujące priorytety: reforma administracji publicznej (212 000 000 EUR); zwalczanie handlu narkotykami (95 000 000 EUR) bezpieczeństwo żywnościowe (203 000 000 EUR) infrastruktura (90 000 000 EUR); ochrona zdrowia (50 000 000 EUR); uchodźcy (38 000 000 EUR); usuwanie min (47 200 000 EUR); krajowy dokument strategiczny dla Afganistanu zawierał dwa długoterminowe cele priorytetowe na lata 2007-2013, a mianowicie trwały rozwój oraz zwalczanie ubóstwa;

4.   zaznacza, że z uwagi na wspomniane dwa długoterminowe cele priorytetowe wyznaczone na lata 2007-2013 głównymi obszarami przyznawania pomocy jest sprawowanie rządów, rozwój obszarów wiejskich oraz ochrona zdrowia, natomiast inne obszary działania określone zostały w ramach ochrony socjalnej, współpracy regionalnej oraz usuwania min;

5.   przypomina, że równouprawnienie płci oraz prawa kobiet uznano za kwestie zasadnicze zarówno w krajowej strategii rozwoju opracowanej przez rząd Afganistanu, jak i w krajowym dokumencie strategicznym na lata 2007-2013, który stanowi ponadto, że aspekty płci będą nieodłącznym elementem planowania w trzech wyżej wymienionych głównych obszarach przyznawania pomocy;

6.   celem zwiększenia środków przeznaczonych na dwa długoterminowe cele UE w Afganistanie - trwały wzrost i zwalczenie ubóstwa - wzywa Komisję do redystrybucji środków, podczas sporządzania projektu Wieloletniego Programu Indykatywnego na lata 2010-2013, między trzy główne oraz trzy mniej istotne obszary, jak również na rzecz rozwoju infrastruktury i alternatywnych źródeł utrzymania przyczyniającymi się do zmniejszenia ubóstwa i ułatwiającymi przejście od gospodarki opartej na opium do innego systemu gospodarczo-społecznego; w związku z tym wzywa Komisję do zwiększenia środków przeznaczonych na ochronę zdrowia, oświatę i infrastrukturę; przypomina również o zobowiązaniu UE do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju;

Bilans wykorzystania środków Unii Europejskiej

7.   zaznacza, że spotkania zorganizowane w ramach misji jego wyżej wspomnianej delegacji w Afganistanie pozwoliły wskazać dwa główne źródła trudności w rozdzielaniu pomocy międzynarodowej, którymi są: niewielkie możliwości gospodarcze i administracyjne w zakresie absorpcji środków przez omawiany kraj oraz brak koordynacji działań ofiarodawców i władz afgańskich;

8.   jest zdania, że brak koordynacji jest wynikiem słabości struktur rządowych oraz braku rzeczywistej strategii rządu; organy rządowe i politycy afgańscy nie mogą bowiem zostać zwolnieni z obowiązków wynikających z ogólnego zarządzania krajem, niezależnie od tego, czy mowa o braku strategicznych wytycznych, czy też o zarządzaniu przekazaną im pomocą finansową w znacznej wysokości; zwraca również uwagę, że znaczna liczba ofiarodawców oraz ich dążenie do wyeksponowania własnej roli prowadzi bardzo często do tworzenia odrębnych strategii krajowych, a w niektórych przypadkach nawet do pokrywania się zadań różnych ministerstw w rządzie krajowym; uważa, że wspomniany brak koordynacji nie tylko sprzyja korupcji, lecz również wpływa niekorzystnie na proces odbudowy kraju;

9.   przypomina, że porozumienie "Afghanistan Compact" zawarte między Islamską Republiką Afganistanu i wspólnotą międzynarodową podczas konferencji w Londynie w 2006 r. stanowi wzajemnie wiążące ramy odbudowy i budowania państwowości w Afganistanie;

10.   wyraża zaniepokojenie słabą jakością administrowania funduszami pomocowymi przez centralne organy administracyjne Afganistanu oraz brakiem przejrzystości w zarządzaniu tą pomocą; uznaje za sprawę nadrzędnej wagi aby Wieloletni Program Indykatywny na lata 2010-2013 uwzględnił konkretne rezultaty walki z korupcją i odpowiednio dostosował wsparcie unijne;

11.   uważa, że rząd afgański powinien włączyć ustanowienie państwa prawa oraz walkę z korupcją i handlem narkotykami do priorytetów swojej polityki; jest zdania, że bez odpowiedniego sprawowania rządów niemożliwe jest wdrożenie zrównoważonego postępu w Afganistanie;

12.   zaznacza jednak, że pomimo wymienionych niedociągnięć strukturalnych udało się podnieść poziom życia ludności dzięki staraniom społeczności międzynarodowej i rządu afgańskiego;

13.   przypomina, że misja jego delegacji przyniosła pozytywną ocenę co do trafności wyboru pomocy zapewnionej przez UE poprzez działania Komisji;

14.   uważa, że od upadku reżimu talibów zauważyć można obiecujące postępy w dziedzinie ochrony zdrowia, edukacji i infrastruktury (szczególnie jeśli chodzi o drogi), znacznie zmniejszyła się śmiertelności niemowląt (z poziomu 22% w 2001 r. do 12,9% w 2006 r.), więcej Afgańczyków ma bezpośredni dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej (65% w 2006 r. wobec 9% w 2001 r.), obserwuje się również pierwsze oznaki pozytywnych zmian w dziedzinie edukacji oraz inicjatyw służących równouprawnieniu płci;

15.   przywołuje szczególnie dotkliwą dyskryminację, jakiej doświadczały kobiety w Afganistanie za panowania talibów i w późniejszym okresie, potępia wszelkie praktyki prawne, kulturowe lub religijne, które dyskryminują kobiety, wykluczając je z życia publicznego i politycznego i poddając je w ich codziennym życiu segregacji; domaga się od Komisji zwalczania takich praktyk we wszystkich działaniach podejmowanych na rzecz rozwoju w tym kraju;

16.   podkreśla wagę walki z wszelkimi formami pracy dzieci oraz handlu dziećmi i przemocy wobec nich, a także wagę poprawy ochrony socjalnej małoletnich w Afganistanie; wzywa do realizowania programów mających na celu zachęcanie dzieci do uczęszczania do szkół i przewidujących opłacanie czesnego, a także programów dotyczących żywienia w szkołach;

17.   zwraca uwagę na starania Komisji służące podniesieniu wartości jej działań w oczach partnerów afgańskich, lecz wyraża ubolewanie z powodu niemal całkowitego braku wsparcia Komisji ze strony państw członkowskich w staraniach o wyeksponowanie realizowanych projektów;

18.   po zapoznaniu się z przepisami dotyczącymi systemu kontroli wspólnotowej pomocy bezpośredniej i pośredniej w ramach podpisanych przez UE umów o zarządzaniu wspólnotową pomocą zewnętrzną przekazywaną za pośrednictwem wielostronnych funduszy powierniczych ocenia, że Komisja dysponuje wystarczającymi środkami prawnymi, aby bronić interesów finansowych UE w Afganistanie; oczekuje, że sporządzi ona wykaz rodzajów nieprawidłowości stwierdzonych na miejscu;

19.   zwraca uwagę, że Europejski Trybunał Obrachunkowy może również – na podstawie tych samych przepisów – prowadzić kontrole w odnośnych organizacjach międzynarodowych;

20.   przypomina również, że zarówno agencje Organizacji Narodów Zjednoczonych, jak i Bank Światowy dysponują zaawansowanym systemem zarządzania, podobnym do systemu stosowanego przez Komisję, w ramach którego działają wyspecjalizowane organy zajmujące się zarządzaniem finansami, audytem wewnętrznym, kontrolami, audytem zewnętrznym, monitorowaniem działań oraz zwalczaniem oszustw i nieprawidłowości;

21.   z zadowoleniem odnotowuje niedawną poprawę współpracy między ONZ, innymi organizacjami międzynarodowymi oraz instytucjami UE w zakresie monitorowania finansowania współpracy na rzecz rozwoju; wzywa do dalszego pogłębiania procesu poprawy współpracy w bliskiej przyszłości;

22.   podkreśla potrzebę dokładniejszego monitorowania realizacji współpracy UE na rzecz rozwoju; apeluje do ONZ i innych organizacji międzynarodowych zarządzających funduszami UE o pełną współpracę z Europejskim Trybunałem Obrachunkowym, Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz jednostką ONZ ds. przeprowadzania wspólnych inspekcji;

23.   wspiera wysiłki Komisji na rzecz pomocy Afganistanowi i z zadowoleniem przyjmuje jej długofalowe zobowiązanie do działań na rzecz tego kraju; uważa, że Komisja powinna ściślej współpracować z ONZ i Bankiem Światowym, między innymi poprzez współpracę między nią, Trybunałem Obrachunkowym, OLAF-em i odnośnymi agencjami ONZ, w celu zagwarantowania przejrzystego zarządzania wkładem Komisji w wielostronne fundusze powiernicze; wzywa Komisję do odpowiedniego informowania Parlamentu;

24.   podkreśla potrzebę poprawy koordynacji pomocy w Afganistanie pod egidą misji wsparcia ONZ w Afganistanie i uważa, że Komisja powinna wzmocnić koordynację pomocy państw członkowskich w celu zwiększenia skuteczności i rozpoznawalności wsparcie udzielanego przez UE;

Zalecenia
W dziedzinie koordynacji oraz wyeksponowania pomocy międzynarodowej

25.   uważa, że konieczne są dodatkowe działania w dziedzinie pomocy międzynarodowej, które stanowiłyby wsparcie dla wdrażania krajowej strategii rozwoju Afganistanu oraz dla stopniowego wprowadzania lepszej koordynacji oraz skuteczniejszych metod realizacji priorytetów w dziedzinie rozwoju określonych przez samych Afgańczyków; nalega na przekazanie władzom w Kabulu większej roli we wdrażaniu projektów wspierających rozwój oraz w zwalczaniu korupcji, między innymi poprzez poprawę zarządzania finansami publicznymi oraz szkolenie audytorów, szczególnie w ministerstwach sektorowych i na szczeblu lokalnym;

26.   nalega, aby Komisja uporała się z niepokojącymi niedociągnięciami w koordynacji wsparcia finansowego udzielanego przez UE Afganistanowi, nie tylko między nią a państwami członkowskimi, ale także między państwami członkowskimi; wzywa Komisję do opracowania strategii angażującej ofiarodawców i władze Afganistanu w celu poprawy ich wzajemnej koordynacji i komunikacji;

27.   podkreśla wielkie znaczenie koordynacji działań ofiarodawców, a w szczególności harmonizacji procedur w oparciu o systemy krajowe; nalega, aby te oraz inne środki na rzecz zwiększenia skuteczności pomocy, określone w Deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy, były w pełni realizowane w Afganistanie;

28.   przypomina, że skuteczność pomocy stanowi kluczową zasadę unijnej polityki rozwoju; w związku z tym podkreśla znaczenie sporządzonego przez Komisję programu skuteczności pomocy i przyjmuje do wiadomości konkluzje Rady do Spraw Ogólnych i Stosunków Zagranicznych, przyjęte w dniu 26 maja 2008 r. dotyczące skuteczności pomocy UE w Afganistanie;

29.   uwzględniając zamiar przekazania środków finansowych Komisji afgańskiemu ministerstwu zdrowia na potrzeby w zakresie podstawowej opieki medycznej, podkreśla, że wszelkim zwiększonym środkom finansowania przekazanym za pośrednictwem afgańskiego rządu musi towarzyszyć budowanie potencjału oraz jasne kryteria odnośnie do oczekiwań i potrzeb, w tym szczególne wsparcie dla demokratycznych rządów na szczeblu niższym niż krajowy;

30.   kwestionuje przekazywanie funduszy przez główną linię afgańskiego budżetu rządowego ("wsparcie budżetowe"), za pomocą wielostronnych funduszy powierniczych, przy wkładzie z budżetu Wspólnoty, skoro uważa się, że Afganistan nie spełnia jeszcze w pełni wymogów UE umożliwiających bezpośredni udział w programie wsparcia budżetowego; jest zdania, że kiedy wymogi te będą spełnione, wsparcia budżetowego należy udzielać poszczególnym sektorom;

31.   zwraca uwagę na art. 25 ust. 1 lit. b instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju, który wymaga aby programom wsparcia budżetowego towarzyszyło wspieranie działań krajów partnerskich na rzecz rozwijania kontroli parlamentarnej i zdolności przeprowadzania audytu oraz zwiększenia przejrzystości i publicznego dostępu do informacji; zauważa, że prace w tym zakresie należy prowadzić również, jeżeli wsparcia budżetowego udzielają inni ofiarodawcy lub wielostronne fundusze powiernicze i podkreśla istotną rolę, jaką odegrać mogą organizacje społeczeństwa obywatelskiego w monitorowaniu takiego wsparcia budżetowego;

32.   podkreśla znaczenie dokonania oceny współpracy wspólnotowej w Afganistanie zgodnie z wymogiem art. 33 instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju oraz uważa, że oceny powinny rozpoczynać się od pewnych linii podstawowych, obejmować koordynację działań ofiarodawców, a także aspekty działań związanych z wkładem i łańcucha wyników (działanie, wynik, skutek); wzywa do wykorzystania ustaleń wynikających z ocen przy formułowaniu późniejszych działań w ramach współpracy;

33.   zważywszy na znaczny udział pomocy wspólnotowej w łącznej pomocy międzynarodowej uważa, że niezbędne jest zwiększenie wyrazistości działań UE, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i wśród obywateli europejskich, a także zapewnienie UE uprzywilejowanej roli w zakresie dialogu, wyznaczania kierunków oraz pomocy w procesie decyzyjnym w kontaktach z rządem afgańskim, administracją krajową i regionalną oraz międzynarodową grupą ofiarodawców; oczekuje, że Komisja zainicjuje ogólny proces refleksji na temat przyszłego zarządzania pomocą bezpośrednią przez władze afgańskie;

34.  wzywa rząd Afganistanu do zadbania, by na przyjęty niedawno narodowy plan działań na rzecz kobiet afgańskich przeznaczano wystarczające fundusze i by wdrażano go we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim i z organizacjami kobiecymi; wzywa również Komisję do zapewnienia przejrzystości jej działań na rzecz równouprawnienia płci oraz ich koordynacji z odpowiednimi działaniami prowadzonymi w Afganistanie przez innych ofiarodawców; w związku z tym wzywa Komisję do przedłożenia sprawozdania oceniającego w jakim zakresie w planowaniu łącznej pomocy finansowej ze strony UE uwzględniano do tej pory kwestie równość płci;

Na szczeblu priorytetowych dziedzin pomocy

35.   zachęca Komisję, aby we współpracy z państwami członkowskimi wzmocniła dziedziny swych działań w zakresie rozwiązywania najważniejszych problemów wpływających na życie codzienne, zdrowie, bezpieczeństwo i dostęp do usług publicznych oraz edukacji na poziomie podstawowym;

36.   jest zdania, że priorytety określone w krajowym dokumencie strategicznym na lata 2007–2013 są zgodne z potrzebami społeczeństwa afgańskiego; podkreśla potrzebę zwrócenia szczególnej uwagi na reformę systemu wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, w tym policji, praktyk dotyczących aresztowania i sądownictwa, przy zapewnieniu poszanowania praw człowieka, a szczególnie praw kobiet i dzieci, a także na przeciwdziałanie ubóstwu, z uwzględnieniem kwestii rozwoju wiejskiego i rozwiązania dominującego problemu produkcji opium; z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji dotyczący zajęcia się kwestią sprawowania rządów i wzywa do ponownego rozważenia możliwości przejściowego systemu wymiaru sprawiedliwości zgodnie z planem działania afgańskiego rządu na rzecz pokoju, sprawiedliwości i pojednania;

37.   podkreśla potrzebę zwiększenia zakresu pomocy na rzecz rozwoju dla Afganistanu, przy jednoczesnym zapewnieniu jej większej skuteczności; ponownie potwierdza, że pomoc powinna zwiększyć lokalny potencjał i musi być rozdzielana sprawiedliwie na terenie całego kraju odpowiednio do stwierdzonych potrzeb społeczno-ekonomicznych; odnotowuje poświęcone tej samej kwestii zalecenia sformułowane podczas konferencji paryskiej i sprawozdanie agencji ACBAR; wzywa swoją Komisję Kontroli Budżetowej do przeprowadzenia oceny zakresu, w jakim środki finansowe przyznane misji EUPOL Afganistan zostały należycie i skutecznie wykorzystane;

38.   zwraca uwagę na dwa szczególne wyzwania, które wymagają pilnych działań, a mianowicie rozwój rolnictwa, aby zapobiec ewentualnej klęsce humanitarnej, która mogłaby dodatkowo pogorszyć i tak już niepewną sytuację w dziedzinie bezpieczeństwa oraz opracowanie strategii politycznych i programów, stanowiących reakcję na główne problemy społeczne i zdrowotne wynikające z uzależnienia od narkotyków, skierowanych głównie do kobiet i ich rodzin;

W dziedzinie kontroli środków unijnych

39.   oczekuje, że Komisja poprawi kontrolę skuteczności zarządzania pomocą finansową z Unii, a w szczególności kontrolę udziału Komisji w wielostronnych funduszach powierniczych;

40.   zwraca się do Komisji o przedstawianie Parlamentowi Europejskiemu rocznego sprawozdania zawierającego ocenę skuteczności i skutków pomocy oraz w uzasadnionym stopniu potwierdzającego – w rozbiciu na poszczególne rodzaje pomocy – legalność i prawidłowość działań finansowanych i współfinansowanych, jak również zawierającego informacje na temat poziomu kontrolowanych wydatków – również w rozbiciu na poszczególne rodzaje pomocy – oraz na temat rodzajów stwierdzonych nieprawidłowości i podjętych działań zaradczych;

41.   przypomina o rozporządzeniu (WE) nr 1073/1999 oraz nalega, aby wszelkie informacje na temat stwierdzonych nadużyć lub istotnych nieprawidłowości wywierających wpływ na środki unijne były w trybie pilnym przekazywane OLAF-owi;

42.   nalega, aby Komisja podjęła wraz z OLAF-em inicjatywy służące zacieśnieniu kontaktów operacyjnych z Departamentem ds. Rzetelności Działań Instytucji Banku Światowego, szczególnie w związku z finansowaniem za pośrednictwem wielostronnych funduszy powierniczych oraz oczekuje skoncentrowania się zwłaszcza na zwiększeniu możliwości prowadzenia wspólnych dochodzeń lub współpracy w tym zakresie z agencjami ONZ;

43.   wyraża skrajne zaniepokojenie zagrożeniami, na jakie narażony jest personel pracujący nad współpracą na rzecz rozwoju w Afganistanie i które potwierdza śmierć czworga takich pracowników w sierpniu 2008 r.; jest zdania, że bezpieczeństwo cywilów niosących pomoc jest zagrożone przez niejasne rozróżnienie podmiotów cywilnych i wojskowych spowodowane wykorzystywaniem wojskowych regionalnych zespołów ds. odbudowy do prowadzenia działań na rzecz rozwoju w prowincjach Afganistanu; wzywa zatem do ponownego jasnego rozdzielenia personelu wojskowego i cywilnego;

44.   jest zdania, że obniżenie poziomu bezpieczeństwa wiąże się z poważnymi trudnościami dla pracowników przedstawicielstwa Komisji w Kabulu oraz zwiększa koszty zarządzania wdrażaniem projektów wspieranych przez Komisję; zobowiązuje w związku z tym Komisję do zwiększenia składu wspomnianego przedstawicielstwa, tak aby dysponowało ono odpowiednią liczbą pracowników posiadających wiedzę specjalistyczną pozwalającą prowadzić wszelkie niezbędne weryfikacje, audyty i kontrole z uwzględnieniem warunków panujących w Afganistanie;

45.   apeluje o odpowiednie finansowanie pokrywające koszty bezpieczeństwa w ramach projektów Komisji, aby zapewnić właściwą ochronę osób niosących pomoc i zapobiec przekazywaniu środków w ramach pełnoprawnego zarządzania bezpieczeństwem na inne cele i działania docelowe niż przewidziano w projekcie;

46.   składa wyrazy szczególnego uznania dla wyjątkowej pracy, jaką wykonał personel przedstawicielstwa Komisji w Kabulu, oraz zwraca się o znaczne zwiększenie obecnie stosowanych środków bezpieczeństwa, a także o poprawę warunków pracy przedstawicielstwa;

W zakresie pomocy na rzecz budowania potencjału administracji afgańskiej

47.   z zadowoleniem przyjmuje wysiłki władz afgańskich na rzecz poprawy mechanizmów zarządzania i finansowania, co mogłoby doprowadzić do przekazania ich stronie afgańskiej, uważa jednak, że potrzebne są bardziej zdecydowane działania, by proces ten przebiegał w zrównoważony sposób; podkreśla, że instytucje afgańskie powinny kontynuować walkę z korupcją oraz wdrożyć skuteczną politykę mającą na celu poprawę warunków socjalnych i życia, edukacji oraz zdrowia ludności i że konieczne jest szczególne uwzględnienie kwestii sposobów na włączenie zepchniętych na margines grup społecznych i kobiet w procesy decyzyjne;

48.   uważa za niezbędne wzmocnienie działań i programów służących poprawie systemu sprawowania rządów oraz zwiększeniu skuteczności administracji afgańskiej, a także zwalczaniu wszelkich form korupcji; dostrzega starania UE o powstrzymanie korupcji wśród urzędników afgańskich poprzez przeznaczenie części środków z odpowiedniej pozycji budżetowej na ich kształcenie i wynagrodzenia oraz wzywa Komisję do promowania szkoleń dla pracowników administracji i policji;

49.   oczekuje, że w Afganistanie zorganizowane zostaną szkolenia podobne do tych, jakie OLAF i Biuro Współpracy EuropeAid zorganizowały dla urzędników afrykańskich, na temat: "Ochrona i optymalizacja wykorzystania środków publicznych – współpraca instytucji krajowych i międzynarodowych";

50.   nalega, aby społeczność międzynarodowa wyegzekwowała od rządu afgańskiego większą przejrzystość w zakresie przydzielania wpływów z podatków prowincjom, okręgom i władzom lokalnym oraz aby rząd afgański zapewnił większy udział wspomnianych instytucji we wdrażaniu polityki rozwoju kraju, wzywa rząd afgański do udzielania parlamentowi afgańskiemu rzetelnej informacji na temat wykorzystaniu pomocy międzynarodowej;

51.   wzywa Komisję, państwa członkowskie i rząd afgański do zagwarantowania, że ich programy i działania, szczególnie na szczeblu prowincji, będą w pełni skoordynowane z krajową strategią rozwoju Afganistanu oraz zgodne ze zobowiązaniami podjętymi przez wszystkie strony w ramach konferencji paryskiej;

52.   uznaje znaczenie regionalnych zespołów ds. odbudowy i pracę afgańskich sił bezpieczeństwa, przyznając jednocześnie, że skuteczność pomocy jest dużym wyzwaniem w kontekście wspierania rozwoju w Afganistanie za pośrednictwem instytucji cywilno-wojskowych, a także apeluje o jak największe zaangażowanie afgańskich organizacji pozarządowych i obywatelskich, afgańskiego rządu i agencji międzynarodowych;

53.   ubolewa, że kontakty między podmiotami niepaństwowymi a rządem Afganistanu nie zawsze przebiegają gładko i wzywa do podjęcia wszelkich starań na rzecz poprawy stosunków; odnotowuje również potrzebę stworzenia precyzyjnej definicji nienastawionych na zysk organizacji niepaństwowych szczebla krajowego, po zasięgnięciu opinii samych podmiotów niepaństwowych;

54.   zachęca do podejmowania wszelkich inicjatyw służących zbliżeniu między jego delegacjami międzyparlamentarnymi oraz Wolesi Dżirga i Meszrano Dżirga – dwiema izbami parlamentu afgańskiego – tak aby stworzyć warunki dla dobrego sprawowania rządów przez parlament;

55.   przypomina o swojej inicjatywie w ramach budżetu na 2008 r. na rzecz propagowania demokracji parlamentarnej w krajach trzecich i postanawia wykorzystać odnośne zasoby w taki sposób, aby poprawić zdolność parlamentu afgańskiego do stanowienia prawa i nadzorowania organów władzy wykonawczej, a także do pełnego reprezentowania afgańskiej ludności;

56.   podkreśla potrzebę priorytetowego potraktowania wsparcia rozwoju partii politycznych, wewnątrzpartyjnych grup tematycznych zasiadających w Zgromadzeniu Narodowym, społeczeństwa obywatelskiego oraz mediów; uważa, że na wspólnocie międzynarodowej spoczywa obowiązek sfinansowania w całości lub częściowo budżetu wyborczego, oraz udzielenia pomocy przy wdrażaniu wszystkich przepisów afgańskiego prawa wyborczego, w tym dotyczących weryfikacji kandydatów;

57.   przed nadchodzącymi wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi, które mają mieć miejsce w Afganistanie odpowiednio w 2009 i 2010 r., wzywa Komisję i rząd Afganistanu, by dalej zachęcały do działań na rzecz emancypacji politycznej kobiet i odpowiednio je finansowały, zwłaszcza w prowincjach, zważywszy, że w ostatnich wyborach do rad prowincji liczba kandydatek była niewystarczająca do obsadzenia 124 mandatów przeznaczonych dla kobiet;

58.   jest zdania, że Komisja powinna zwiększyć środki przeznaczone na zwalczanie handlu środkami odurzającymi oraz zaleca, aby ofiarodawcy czynili wszelkie starania, by produkcja zastępcza pozwoliła osiągnąć wystarczające dochody, doprowadzając tym samym do wyeliminowania upraw maku;

59.   przypomina o swoim zaleceniu dla Rady z dnia 25 października 2007 r. w sprawie produkcji opium dla celów medycznych w Afganistanie(6), odrzucającym, w ramach kompleksowych programów na rzecz rozwoju, fumigację jako sposób likwidacji plantacji maku w Afganistanie i oferującym wsparcie w zakresie rozważenia możliwości i wykonalności naukowego projektu pilotażowego pod hasłem "mak dla celów leczniczych";

o
o   o

60.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, jak również rządowi i parlamentowi Islamskiej Republiki Afganistanu.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0337. (2) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0133. (3) Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1. (4) Dz.U. L 136 z 31.5.1999, s. 1. (5) Dz.U. L 378 z 27.12.2006, s. 41. (6) Dz.U. C 263 E z 16.10.2008, s. 651.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie transpozycji i stosowania dyrektywy 2002/73/WE w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy (2008/2039(INI))

P6_TA(2009)0024 A6-0491/2008

Parlament Europejski,

–   uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa(1) zawarte przez Parlament, Radę i Komisję,

–   uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/73/WE z dnia 23 września 2002 r. zmieniającą dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy(2),

–   uwzględniając art. 45 Regulaminu,

–   uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A6-0491/2008),

A.   mając na uwadze, że zasady demokracji i rządów prawa zapisane w Traktacie upoważniają prawodawcę do monitorowania przyjętych przez siebie przepisów,

B.   mając na uwadze, że zadanie Parlamentu jako współprawodawcy w zakresie monitorowania wdrażania dyrektywy 2002/73/WE jest skomplikowane z uwagi na niewielką ilość informacji udostępnianych przez Komisję; w związku z tym przesłano pisma z prośbą o informacje do właściwych komisji narodowych parlamentów i organów ds. równości, spośród których odpowiedziało 27 narodowych parlamentów i 16 organów ds. równości,

C.   mając na uwadze, że dyrektywa 2002/73/WE jest kamieniem milowym w procesie dążenia do równości kobiet i mężczyzn oraz przeciwdziała dyskryminacji ze względu na płeć w całym społeczeństwie,

D.   mając na uwadze, że dyrektywa 2002/73/WE zdefiniowała dyskryminację bezpośrednią i pośrednią oraz molestowanie i molestowanie seksualne, zabroniła dyskryminacji kobiet związanej z ciążą lub urlopem macierzyńskim i zapewniła prawo powrotu na to samo lub równoważne stanowisko po urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub adopcyjnym, jeżeli państwa członkowskie uznają takie prawa,

E.   mając na uwadze, że państwa członkowskie podjęły szereg zobowiązań z tytułu wdrażania dyrektywy 2002/73/WE do dnia 5 października 2005 r., takich jak:

F.   mając na uwadze, że powolne lub niskiej jakości wdrażanie dyrektywy 2002/73/WE zagraża realizacji strategii lizbońskiej i wykorzystaniu pełnego potencjału zdolności społecznych i gospodarczych UE,

G.   mając na uwadze, że wiele państw członkowskich doświadczyło trudności w transponowaniu dyrektywy 2002/73/WE, zwłaszcza w zakresie wprowadzania do ich ustawodawstw szczegółowych i właściwych środków na rzecz poprawy równości płci oraz na rzecz zmniejszenia dyskryminacji w odniesieniu do uzyskiwania zatrudnienia, do szkolenia zawodowego i awansu oraz do warunków pracy,

H.   mając na uwadze, że w obszarach tych należy wziąć pod uwagę problematykę płci,

I.   mając na uwadze, że dyskryminację ze względu na płeć w innych aspektach społecznych i politycznych pogłębiają utrzymujące się różnice w zakresie płac kobiet i mężczyzn, zwłaszcza pomiędzy tzw. sfeminizowanymi i zmaskulinizowanymi sektorami gospodarki,

J.   mając na uwadze, że niezależność ekonomiczna kobiet ma zasadnicze znaczenie dla ich emancypacji, a zatrudnienie wraz z zapewnieniem praw jest gwarancją ich osobistego rozwoju i integracji społecznej, a zatem należy ulepszyć przepisy dotyczące równego traktowania kobiet i mężczyzn,

1.   wzywa Komisję do uważnego monitorowania transpozycji dyrektywy 2002/73/WE oraz zgodności z prawodawstwem wynikającym z tej transpozycji oraz do dalszego wywierania presji na państwa członkowskie; podkreśla potrzebę udostępnienia odpowiednich środków dla realizacji tych celów;

2.   przypomina o ust. 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa, a w szczególności o zobowiązaniu Rady do zachęcania państw członkowskich do sporządzania i publikowania tabel ilustrujących korelację między dyrektywami a krajowymi środkami transpozycji; uważa, że dostępność tabel korelacji ułatwiłaby zadanie Komisji w zakresie monitorowania transpozycji dyrektywy 2002/73/WE;

3.   zauważa, że bliska współpraca między właściwymi komisjami parlamentów krajowych a Parlamentem Europejskim w ramach monitorowania transpozycji i wdrażania przepisów w zakresie równości płci przybliżyłaby tę kwestię politykom i obywatelom;

4.   docenia liczne i szczegółowe odpowiedzi przekazane w krótkim czasie przez narodowe parlamenty i organy ds. równości na temat obecnego stanu wdrażania oraz związanych z nim problemów;

5.   ubolewa, że sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady, które ma się opierać na informacjach przekazanych przez państwa członkowskie przed końcem 2005 r., jest jeszcze niedostępne;

6.   ubolewa nad faktem, że w niektórych krajowych przepisach nie przyjmuje się wystarczająco jasno i wyraźnie definicji dyskryminacji bezpośredniej i pośredniej, molestowania i molestowania seksualnego;

7.   jest zaniepokojony, że w szeregu państw członkowskich zakres stosowania zakazu dyskryminacji jest niewystarczająco szeroki z punktu widzenia zgodności z dyrektywą 2002/73/WE; przypomina, że zakaz dyskryminacji dotyczy zarówno sektora prywatnego jak i publicznego;

8.   ubolewa nad faktem, że niektóre przepisy krajowe naruszają zasadę skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji, wprowadzając górne limity wypłacania rekompensat lub odszkodowań ofiarom dyskryminacji;

9.   zwraca uwagę na fakt, że mniej korzystne traktowanie kobiet związane z ciążą lub urlopem macierzyńskim stanowi dyskryminację; ubolewa, że niektóre państwa członkowskie nie uznały wyraźnie prawa powrotu na to samo lub równoważne stanowisko po urlopie macierzyńskim;

10.   wzywa państwa członkowskie do zadbania o pełną, prawidłową i skuteczną transpozycję oraz odpowiednie wdrożenie wszystkich postanowień dyrektywy 2002/73/WE;

11.   przyjmuje z zadowoleniem starania tych państw członkowskich, które rozszerzyły lub wzmocniły wymogi dyrektywy 2002/73/WE, a zwłaszcza inicjatywy, które wprowadziły ochronę przed dyskryminacją w nowych kategoriach;

12.   zwraca się do państw członkowskich o podjęcie kroków w celu zachęcenia pracodawców do sprzyjania takim warunkom pracy, które uniemożliwiają molestowanie seksualne i molestowanie na tle płci, oraz do ustanowienia szczególnych procedur zapobiegających takiemu zachowaniu;

13.   wzywa państwa członkowskie do budowy zdolności i zapewnienia odpowiednich środków organom ds. równego traktowania i równych szans dla kobiet i mężczyzn określonych w dyrektywie 2002/73/WE i przypomina o wymogu dyrektywy w zakresie zagwarantowania niezależności tych organów;

14.   odnotowuje różne podejścia do wdrażania art. 8a dyrektywy 2002/73/WE, w którym podkreśla się potrzebę współpracy i wymiany najlepszych wzorców między państwami członkowskimi; uważa, że zarówno sieć Komisji skupiająca krajowe organy ds. równości płci jak i Equinet stanowią ważne narzędzia wzmacniania tej współpracy i promowania jednolitego wdrażania prawa Wspólnoty w dziedzinie równego traktowania kobiet i mężczyzn;

15.   przyjmuje z zadowoleniem zamiar Komisji dotyczący przeprowadzenia w 2009 r. badania poświęconego organizacji organów ds. równości; zachęca Komisję i państwa członkowskie do oceny poziomu wiedzy obywateli UE na temat usług oferowanych przez organy ds. równości oraz do zainicjowania kampanii informacyjnych w celu poprawy znajomości tych organów;

16.   zwraca uwagę na niewystarczający poziom świadomości praw wynikających z dyrektywy 2002/73/WE wśród kobiet, jak wskazuje niewielka liczba postępowań w zakresie równości płci oraz składanych skarg; zwraca się do państw członkowskich, związków zawodowych, pracodawców i organizacji pozarządowych do zintensyfikowania starań na rzecz informowania kobiet o możliwościach dostępnych dla ofiar z tytułu krajowych przepisów obowiązujących od 2005 r.;

17.   zwraca uwagę na ograniczone zaufanie do ochrony sądowej wśród ofiar dyskryminacji; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia, że udzielane wsparcie jest niezależne i łatwo dostępne, do zwiększenia gwarancji dla ofiar dyskryminacji oraz do zapewnienia ochrony sądowej osobom występującym w obronie osób chronionych dyrektywą 2002/73/WE lub składającym zeznania w ich imieniu;

18.   wzywa Komisję do zbadania, czy państwa członkowskie dbają o to, aby ofiarom, stowarzyszeniom i organizacjom, które mają uzasadniony interes w zapewnieniu zgodności z przepisami dyrektywy 2002/73/WE, nie uniemożliwiano, poprzez przeszkody prawne lub inne, np. za krótkie terminy, wszczynania postępowania sądowego w razie naruszenia przepisów zapewniających ochronę przed dyskryminacją i naruszenia równości praw lub, w przypadku ofiar, dochodzenia pełni praw wynikających z dyrektywy 2002/73/WE w innych postępowaniach administracyjnych;

19.   uznaje pozytywne skutki dla zapobiegania występowaniu praktyk dyskryminacyjnych i dla ich oceny, których źródeł można upatrywać w bliskiej współpracy organów ds. równości i inspektorów pracy; wzywa państwa członkowskie, aby kładły nacisk na szkolenie inspektorów pracy w zakresie nowych obowiązków wynikających z transpozycji dyrektywy 2002/73/WE oraz na nowotworzone narzędzia, takie jak przesunięcie ciężaru dowodu;

20.   podkreśla kluczową rolę organizacji pozarządowych w udzielaniu wsparcia ofiarom dyskryminacji; zwraca się do władz publicznych o przeznaczenie środków na projekty w zakresie mediacji i wsparcia, które są trudniejsze do przeprowadzenia od kampanii informacyjnych;

21.   podkreśla znaczenie wiarygodnych, porównywalnych i dostępnych wskaźników ilościowych i jakościowych oraz statystyk uwzględniających płeć dla zapewnienia wdrażania i monitorowania dyrektywy; wzywa organy ds. równości do zwiększenia wysiłków na rzecz prowadzenia niezależnych badań, publikowania niezależnych sprawozdań i przestawiania zaleceń dotyczących wszelkich kwestii związanych z dyskryminacją; przypomina o roli Europejskiego Instytutu ds. Równości Mężczyzn i Kobiet, któremu powierzono zadanie gromadzenia i analizowania informacji dotyczących równości płci, podnoszenia świadomości obywateli UE w dziedzinie równości płci oraz opracowywania narzędzi metodologicznych wspierających uwzględnianie problematyki płci;

22.   wskazuje na potrzebę wzmacniania dialogu między partnerami społecznymi w celu stosowania zasady równego traktowania poprzez monitorowanie praktyk w miejscu pracy, układy zbiorowe, kodeksy postępowania, badania i wymianę doświadczeń oraz dobrych wzorców;

23.   zwraca się do państw członkowskich, aby zachęcały pracodawców do dostarczania pracownikom i ich przedstawicielom regularnych informacji związanych z poszanowaniem zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn;

24.   zwraca się do państw członkowskich, aby zachęcały pracodawców do regularnego dostarczania pracownikom i ich przedstawicielom informacji dotyczących równości płci;

25.   podkreśla potrzebę opracowywania krajowych mechanizmów celem monitorowania wdrażania zasady równości wynagrodzenia i powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub opiekuńczym nad członkiem rodziny;

26.   zauważa, że różnica w zakresie płac nadal istnieje, a kobiety zarabiają średnio o 15% mniej niż mężczyźni, co oznacza, że różnica ta zmniejszyła się tylko o 1% w latach 2000-2006 i że odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych wciąż jest znacznie niższy niż w przypadku mężczyzn; podkreśla potrzebę opracowania krajowych mechanizmów monitorowania i wdrażania zasady równości wynagrodzenia i wzywa Komisję, aby odnowiła w tym celu planowanie środków wsparcia, zapewniając przy tym stosowne poszanowanie zasady pomocniczości;

27.   podkreśla konieczność wspierania inicjatyw, które przyczyniają się do ustanowienia i wdrożenia w przedsiębiorstwach polityki w zakresie zasobów ludzkich i pozytywnych środków promujących równość płci; zachęca państwa członkowskie do zalecenia przedsiębiorstwom sporządzania i wdrażania planów na rzecz równości płci oraz promowania zrównoważonej pod względem płci reprezentacji w ich organach kierowniczych i decyzyjnych;

28.   przypomina państwom członkowskim o znaczeniu czynnego uwzględniania problematyki płci i godzenia życia rodzinnego z zawodowym podczas opracowywania i wdrażania przepisów prawnych;

29.   kładzie nacisk na konieczność walki ze szczególnymi przeszkodami, jakie napotykają kobiety i dziewczęta niepełnosprawne oraz rodzice dzieci niepełnosprawnych, w odniesieniu do równego dostępu do edukacji i rynku pracy, oraz na konieczność dostosowania środków w celu włączenia wymiaru równości płci do wszystkich polityk, a także dostosowania środków do szczególnych potrzeb takich grup;

30.   podkreśla konieczność zapewnienia większej elastyczności w odniesieniu do urlopu rodzicielskiego, w szczególności w przypadku rodziców dzieci niepełnosprawnych;

31.   wzywa państwa członkowskie do przyjęcia ukierunkowanych środków w celu walki z dyskryminacją dziewcząt i młodych kobiet w okresie przejściowym pomiędzy szkołą a szkoleniem zawodowym, a także pomiędzy szkoleniem zawodowych a życiem zawodowym, a także podczas powrotu na rynek pracy po urlopie macierzyńskim lub opiekuńczym; podkreśla konieczność tworzenia publicznych placówek opieki nad dziećmi, opieki pielęgniarskiej i pomocy osobom starszym; przypomina państwom członkowskim o zobowiązaniu, jakie podjęły w tej sprawie na szczycie w Barcelonie w 2002 r.

32.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom narodowym oraz krajowym organom ds. równości.

(1) Dz.U. C 321 z 31.12.2003, s. 1. (2) Dz.U. L 269 z 5.10.2002, s. 15.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie sytuacji w Strefie Gazy

P6_TA(2009)0025 RC-B6-0051/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Bliskiego Wschodu, w szczególności rezolucje z dnia 16 listopada 2006 r. w sprawie sytuacji w Strefie Gazy(1), z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie Bliskiego Wschodu(2), z dnia 11 października 2007 r. w sprawie sytuacji humanitarnej w Strefie Gazy(3) oraz z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie sytuacji w Strefie Gazy(4),

–   uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 z dnia 22 listopada 1967 (S/RES/242(1967)), 338 z dnia 22 października 1973 r. (S/RES/338(1973)) i 1860 z dnia 8 stycznia 2009 r. (S/RES/1860(2009)),

–   uwzględniając IV Konwencję Genewską z dnia 12 sierpnia 1949 r. dotyczącą ochrony osób cywilnych podczas wojny,

–   uwzględniając przełożenie głosowania w sprawie zgody na większy udział Izraela w programach WE,

–   uwzględniając oświadczenie Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie sytuacji na Bliskim Wschodzie,

–   uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że 27 grudnia 2008 r. Izrael – w odpowiedzi na ataki rakietowe Hamasu na południu Izraela od momentu przejęcia przez Hamas kontroli nad Strefą Gazy – rozpoczął ofensywę wojskową w Strefie Gazy, co nastąpiło po załamaniu się zawieszenia broni i odmowie odnowienia porozumienia o zawieszeniu broni,

B.   mając na uwadze, że według najnowszych doniesień w wyniku izraelskiej operacji w Strefie Gazy zginęło do tej pory około tysiąc osób, w tym wiele dzieci i kobiet, tysiące osób odniosło rany, a także doszło do zniszczenia domów mieszkalnych, szkół i innych kluczowych elementów infrastruktury cywilnej wskutek użycia siły przez armię izraelską,

C.   mając na uwadze, że przejścia graniczne po obydwu stronach granicy z Gazą są zamknięte od osiemnastu miesięcy i że embargo na przepływ ludności i towarów wpłynęło na codzienne życie mieszkańców i w jeszcze większym stopniu sparaliżowało gospodarkę w Strefie Gazy, a także ograniczyło możliwość znacznej poprawy sytuacji na Zachodnim Brzegu; mając na uwadze, że embargo nałożone na Strefę Gazy stanowi zbiorową karę niezgodną z przepisami międzynarodowego prawa humanitarnego,

D.   mając na uwadze, że poprawa warunków życiowych Palestyńczyków mieszkających w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu – wraz z odnowieniem procesu pokojowego i ustanowieniem działających instytucji palestyńskich w Strefie Gazy – stanowi kluczowy aspekt wysiłków na rzecz osiągnięcia sprawiedliwego i trwałego pokoju między Izraelczykami i Palestyńczykami,

E.   mając na uwadze, że znaczące wsparcie finansowe udzielone Palestyńczykom przez Unię Europejską odegrało istotną rolę w działaniach na rzecz zapobieżenia katastrofie humanitarnej w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu; mając na uwadze, że Unia Europejska wciąż udziela pomocy humanitarnej w Strefie Gazy, w tym poprzez Agencję ONZ ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA),

1.   z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji 1860 z 8 stycznia 2009 r. oraz wyraża ubolewanie, że dotychczas zarówno Izrael, jak i Hamas nie odpowiedziały na wezwania ONZ do zaprzestania wrogich działań; wzywa do natychmiastowego i trwałego zawieszenia broni, które powinno obejmować zaprzestanie ostrzału rakietowego Izraela przez Hamas oraz zakończenie izraelskiej operacji wojskowej w Strefie Gazy;

2.   zgadza się z koniecznością natychmiastowego zapewnienia rozwiązań oraz gwarancji w Strefie Gazy, tak jak tego domaga się rezolucja 1860 Rady Bezpieczeństwa ONZ, aby utrzymać trwałe zawieszenie broni, połączone z wycofaniem wojski izraelskich, stałym otwarciem przejść granicznych, zniesieniem blokady oraz zapobieganiem przemytowi broni i amunicji i nielegalnemu handlowi nimi;

3.   apeluje o wynegocjowanie rozejmu, którego gwarantem powinien być mechanizm stworzony przez wspólnotę międzynarodową koordynowaną przez Kwartet oraz Ligę Państw Arabskich, który mógłby obejmować rozmieszczenie sił wielonarodowych, posiadających jasno określony mandat, aby przywrócić bezpieczeństwo i dopilnować zawieszenia broni z myślą o ludności w Izraelu i Strefie Gazy, ze szczególnym uwzględnieniem monitorowania granicy między Strefą Gazy a Egiptem, co zakłada ważną rolę Egiptu; wzywa Radę do zwiększenia nacisków w celu położenia kresu trwającej przemocy; wspiera wysiłki dyplomatyczne podjęte do tej pory przez wspólnotę międzynarodową, szczególnie Egipt i Unię Europejską;

4.   jest zszokowany cierpieniem ludności cywilnej w Strefie Gazy; szczególnie głęboko ubolewa z powodu faktu, że zaatakowano również cele cywilne i obiekty ONZ; wyraża współczucie dla ludności cywilnej dotkniętej przemocą w Strefie Gazy i w południowym Izraelu;

5.   zdecydowanie domaga się od władz izraelskich, aby zezwoliły na swobodny dostęp do wsparcia humanitarnego i pomocy w Strefie Gazy, a także do zagwarantowania ciągłego i dostatecznego napływu pomocy przez korytarze humanitarne; wzywa władze izraelskie, aby zezwoliły prasie międzynarodowej na śledzenie wydarzeń na miejscu;

6.   wzywa Izrael do wypełnienia zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego i międzynarodowego prawa humanitarnego; wzywa Hamas do zaprzestania ataków rakietowych oraz do przyjęcia odpowiedzialności poprzez zobowiązanie się do zaangażowania w proces polityczny, którego celem jest przywrócenie dialogu między Palestyńczykami, oraz zaangażowania w trwający proces negocjacyjny;

7.   wzywa Unię Europejską do zajęcia bardziej zdecydowanego i jednolitego stanowiska politycznego oraz zachęca Radę do skorzystania z możliwości współpracy z nową administracją USA w celu zakończenia konfliktu porozumieniem opartym na rozwiązaniu "dwa państwa dla dwóch narodów", aby stworzyć nowy, pokojowy regionalny system bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie;

8.   podkreśla ogromne znaczenie odnowienia działań na rzecz wewnątrzpalestyńskiego pojednania między wszystkimi grupami społeczeństwa palestyńskiego, w oparciu o zawarte w dniu 8 lutego 2007 r. porozumienie z Mekki, w którym zaakceptowano wcześniejsze porozumienia, w tym prawo Izraela do istnienia; podkreśla w związku z tym potrzebę stałego połączenia geograficznego pomiędzy Strefą Gazy a Zachodnim Brzegiem oraz pokojowego i trwałego politycznego zjednoczenia tych dwóch terytoriów;

9.   podkreśla, że tylko rzeczywisty postęp na drodze do pokoju oraz znaczna poprawa sytuacji na Zachodnim Brzegu i w Strefie Gazy mogą wzmocnić prawowitość Autonomii Palestyńskiej;

10.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wysokiemu przedstawicielowi ds. wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu ONZ, wysłannikowi Kwartetu Bliskowschodniego, przewodniczącemu Autonomii Palestyńskiej, palestyńskiej Radzie Legislacyjnej, rządowi Izraela, Knesetowi, rządowi i parlamentowi Egiptu oraz sekretarzowi generalnemu Ligi Państw Arabskich.

(1) Dz.U. C 314 E z 21.12.2006, s. 324. (2) Dz.U. C 175 E z 10.7.2008, s. 579. (3) Dz.U. C 227 E z 4.9.2008, s. 138. (4) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0064.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie sytuacji w Rogu Afryki

P6_TA(2009)0026 B6-0033/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w krajach Rogu Afryki,

–   uwzględniając sprawozdanie z misji w Rogu Afryki przyjęte przez Komisję Rozwoju w dniu 8 grudnia 2008 r.,

–   uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że nierozstrzygnięte konflikty graniczne między Etiopią a Erytreą oraz między Erytreą a Dżibuti wywierają negatywny wpływ na pokój i bezpieczeństwo w Rogu Afryki; mając na uwadze, że sytuacja w Somalii pogorszyła się do poziomu jednego z najgorszych na świecie kryzysów z zakresu kwestii humanitarnych i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że sytuacja w Sudanie stanowi poważny czynnik ryzyka zagrażający bezpieczeństwu w regionie,

B.   mając na uwadze, że Etiopia i Erytrea zakończyły wojnę podpisując wynegocjowany na arenie międzynarodowej "porozumienia z Algieru" przewidujące pokojową misję operacyjną ONZ (UNMEE) oraz utworzenie Komisji Granicznej Etiopia–Erytrea (EEBC), między oboma stronami występują jednak nadal różnice w zakresie wdrożenia tych porozumień oraz decyzji Komisji Granicznej; mając na uwadze, że mandat misji UNMEE miał zakończyć się w dniu 31 lipca 2008 r., gdyż Erytrea utrudniała misję a Etiopia odmówiła wdrożenia orzeczeń EEBC w odniesieniu do spornego obszaru miejscowości Badme,

C.   mając na uwadze, że w czerwcu 2008 r. przemoc nasiliła się w obszarze Ras Doumeira na granicy między Erytreą i Dżibuti, w wyniku czego zginęło 35 osób i dziesiątki zostały ranne; mając na uwadze, że w dniu 12 czerwca 2008 r. Rada Bezpieczeństwa ONZ wezwała obie strony do zobowiązania się do zawieszenia broni i wycofania wojsk oraz przywrócenia status quo ante (przedwojennego stanu rzeczy); mając na uwadze, że obecnie sytuacja uspokoiła się, jednak z uwagi na bliskość wojsk występuje ryzyko eskalacji,

D.   mając na uwadze, że w dniu 29 października 2008 r. etiopska misja handlowa, kwatera ONZ oraz pałac prezydencki w stolicy Somalilandu Hargeysie stały się celem samobójczych ataków bombowych, a jednocześnie, miały miejsce ataki w Bossaso w regionie Puntland w Somalii, w związku z którymi aresztowano kilka osób,

E.   mając na uwadze, że w listopadzie 2008 r. odbyła się w Dżibuti nowa runda negocjacji, w wyniku której przedstawiciele przejściowego rządu federalnego oraz opozycyjnego Sojuszu na rzecz Ponownego Wyzwolenia Somalii - frakcja Dżibuti podpisali ugodę o podziale władzy i obie strony publicznie wyraziły swoje poparcie dla komisji śledczej ds. zbadania łamania praw człowieka w Somalii,

F.   mając na uwadze, że na konferencji w dniu 29 października 2008 r. w Nairobi – z udziałem przedstawicieli tymczasowych instytucji federalnych i posłów do przejściowego parlamentu federalnego – Międzyrządowy Organ ds. Rozwoju (IGAD) przyjął siedmiopunktowy plan wsparcia procesu pokojowego w Somalii i wprowadził mechanizm monitorowania jego wdrożenia,

G.   mając na uwadze, że od listopada 2008 r. Etiopia stopniowo wycofuje swoje wojska z Mogadiszu i pozostałych miejsc w Somalii, w których się jeszcze znajdują; mając na uwadze, że AMISOM (misja Unii Afrykańskiej), która od marca 2007 r. zasadniczo ograniczała swą obecność do Mogadiszu, znajdzie się teraz na tym terenie sama,

H.   mając na uwadze, że tymczasowemu rządowi federalnemu Somalii nie udało się w ciągu czterech lat utworzyć rządu cieszącego się szerokim poparciem; mając na uwadze, że wskutek niedawnej rezygnacji prezydenta Abdullahiego występuje realne niebezpieczeństwo, iż rywalizujące frakcje mogą wznowić walki,

I.   mając na uwadze, że piractwo stanowi następne poważne wyzwanie w zakresie bezpieczeństwa w regionie Rogu Afryki; mając na uwadze, że walki z piractwem nie uda się wygrać jedynie metodami wojskowymi, ale wynik jej zależy głównie od skutecznego promowania pokoju, rozwoju i budowania państwowości w Somalii; mając na uwadze, że wskutek piractwa Światowy Program Żywnościowy (WFP) musiał zawiesić dostawę pomocy żywnościowej dla Somalii, co pogorszyło i tak już niepewną sytuację humanitarną,

J.   mając na uwadze, że w dniu 8 grudnia 2008 r. UE wszczęła operację morską EU NAVFOR Somalia (operacja Atalanta), mającą na celu ochronę konwojów morskich WFP oraz innych statków handlowych pływających u wybrzeży Somalii,

K.   mając na uwadze, że nieudane wdrożenie kompleksowego porozumienia pokojowego (CPA) między północą a południem Sudanu może doprowadzić do secesji, istnieje też prawdopodobieństwo, że będzie mu towarzyszył konflikt zbrojny dotyczący udziałów w zasobach ropy w regionie granicznym; mając na uwadze, że secesja taka prowadzić będzie najprawdopodobniej do całkowitego rozpadu kraju, kiedy to Darfur i część wschodnia będą usiłowały uzyskać niezależność i nastąpią walki międzyetniczne, które podsyci dodatkowo udział krajów ościennych, w tym Erytrei,

L.   mając na uwadze, że Dżibuti nadal stoi wobec olbrzymich wyzwań, a wobec światowego kryzysu żywnościowego jego sytuacja staje się alarmująca; mając na uwadze, że Ogaden, region w prowincji Somali w Etiopii, dotknięty jest wielką suszą, a kontrolowana przez rząd pomoc żywnościowa przeznaczona dla jego mieszkańców nie dociera do nich pomimo niedawnych postępów w dostarczaniu pomocy żywnościowej przez WFP w tym regionie z uwagi na zgłaszane nadal opóźnienia wywoływane koniecznością uzyskania od wojska zezwolenia na poruszanie się w prowincji Somali,

M.   mając na uwadze, że UE jest od wielu lat poważnie zaniepokojona sytuacją we wszystkich krajach Rogu Afryki dotyczącą praw człowieka, praworządności, demokracji i ładu administracyjno-regulacyjnego; mając na uwadze, że istnieją wiarygodne doniesienia o arbitralnych zatrzymaniach, pracy przymusowej, torturach i złym traktowaniu więźniów, jak również prześladowaniach dziennikarzy i represjach politycznych w regionie,

N.  mając na uwadze łamanie praw człowieka w Somalii, w tym porwanie dwóch włoskich zakonnic katolickich Marii Teresy Olivero i Cateriny Giraudo,

O.   mając na uwadze, że większościowa ordynacja wyborcza, wysoce niekorzystna dla partii opozycyjnych, zastosowana podczas wyborów legislacyjnych w 2008 r., jest przedmiotem troski w Dżibuti, gdzie opozycyjna partia Ruch na rzecz Odnowy Demokratycznej (MRD) została zakazana w lipcu 2008 r. na podstawie całkowicie nieuzasadnionego twierdzenia, jakoby wspierała erytrejski atak na Dżibuti, podczas gdy przywódcy związku zawodowego Unia Pracowników Dżibuti/Ogólna Unia Pracowników Dżibuti (UDT/UGTD) nadal nie odzyskali miejsc pracy utraconych po zwolnieniu z powodów dotyczących ich działalności związkowej,

P.   mając na uwadze, że wśród organizacji pozarządowych i kół opozycyjnych panuje poczucie strachu wywołane nasilającą się kontrolą rządową i zmniejszeniem swobód politycznych wskutek ostatnio przyjętego prawa prasowego oraz ustawy o rejestracji partii w Etiopii; mając na uwadze, że ustawa dotycząca organizacji pozarządowych (proklamacja w sprawie rejestracji i regulacji organizacji charytatywnych i stowarzyszeń) przyjęta przez rząd Etiopii i zatwierdzona przez parlament może poważnie ograniczyć działalność międzynarodowych i etiopskich stowarzyszeń pracujących na rzecz równości, sprawiedliwości, praw człowieka i rozwiązywania konfliktów,

Bezpieczeństwo regionalne

1.   wzywa rząd Etiopii do oficjalnego uznania linii demarkacyjnej wyznaczonej przez EEBC w postaci współrzędnych geograficznych między Erytreą a Etiopią jako ostatecznej i wiążącej; wzywa rząd Erytrei do wyrażenia zgody na podjęcie dialogu z Etiopią na temat procesu wycofania wojsk z granicy i fizycznego wytyczenia granicy zgodnie z decyzją Komisji Granicznej, jak również normalizacją stosunków między obydwoma krajami, w tym powtórnym otwarciem granicy dla handlu; wzywa społeczność międzynarodową oraz UE do wywierania nacisku na obie strony w celu wyjścia z obecnego impasu;

2.   wzywa Radę do wyznaczenia specjalnego przedstawiciela/wysłannika UE w regionie Rogu Afryki;

3.   wzywa Radę i Komisję do dalszych wysiłków podejmowanych w ramach regionalnego partnerstwa politycznego na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju w Rogu Afryki w celu wskazania projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, które mogłyby pociągnąć za sobą współpracę funkcjonalną między Erytreą a Etiopią, np. w obszarach dostaw energii, handlu transgranicznego i portów;

4.   wzywa rząd Erytrei do ponownego rozważenia obecnej decyzji o zawieszeniu członkostwa w Międzyrządowym Organie ds. Rozwoju (IGAD); wzywa przywódców Unii Afrykańskiej (UA) i IGAD do dalszego angażowania Erytrei i zachęcania rządu do powtórnego przystąpienia do działań w zakresie współpracy na szczeblu regionalnym i subregionalnym;

5.   wzywa rząd Erytrei do wyrażenia zgody na zaproszenie – wspólnie z rządem Dżibuti – niezależnej misji rozpoznawczej w celu przyjrzenia się sytuacji w rejonie Ras Doumeira; wzywa obie strony do stosowania dialogu i metod dyplomatycznych w celu przywrócenia stosunków między oboma krajami;

6.   wzywa Radę i Komisję do dalszego wspierania rozwoju instytucji w Somalii, wdrożenia porozumienia pokojowego z Dżibuti oraz działań organu IGAD podejmowanych w ramach procesu pokojowego; nalega na wzmocnienie misji AMISOM oraz terminowe rozmieszczenie sił stabilizacyjnych, jak tylko pozwolą na to warunki polityczne i sytuacja w zakresie bezpieczeństwa;

7.   potępia coraz częstsze ataki na osoby niosące pomoc humanitarną, mające miejsce w ostatnich kilku miesiącach, które poważnie ograniczyły operacje pomocowe i przyczyniły się do pogorszenia sytuacji humanitarnej w Somalii; wzywa koordynatora ONZ ds. pomocy humanitarnej dla Somalii do wynegocjowania dostępu dla pomocy humanitarnej niezależnie od procesu pokojowego z Dżibuti, według kolejnych obszarów geograficznych, przyspieszenia dostaw żywności i ulżenia tragicznej sytuacji humanitarnej;

8.   podkreśla, że wobec udziału Unii Europejskiej i wspólnoty międzynarodowej w dążeniu do północno-południowego porozumienia w Sudanie należy teraz zdecydowanie kontynuować wszystkie działania z myślą o jego wdrożeniu oraz nadal wywierać odpowiednie naciski; wzywa zatem Radę i społeczność międzynarodową do wzmożonego wsparcia dla wdrożenia północno-południowego kompleksowego porozumienia pokojowego w Sudanie i do zapewnienia całkowitego rozmieszczenia połączonych sił Misji ONZ-UA w Darfurze (UNAMID);

9.   wzywa radę i Komisję do dalszego udzielania wsparcia dla organu IGAD i jego działań na rzecz opracowania planu integracji dla regionu, a także do wzmocnienia jego instytucji;

Bezpieczeństwo żywnościowe i rozwój

10.   wzywa rząd Erytrei do ściślejszej współpracy z organizacjami międzynarodowymi przy dokonywaniu oceny sytuacji w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego w celu umożliwienia terminowej i ukierunkowanej interwencji;

11.   wzywa rząd Erytrei do udzielenia Komisji swobodnego dostępu do projektów finansowanych przez Komisję oraz do większej otwartości na pomoc techniczną w przypadku wspólnie uzgodnionych projektów i programów; wzywa go także do dostosowania proklamacji o organizacjach pozarządowych z myślą o zmniejszeniu wymogów finansowych dotyczących organizacji pozarządowych pragnących wziąć udział w działaniach rozwojowych w Erytrei;

12.  wzywa rząd Etiopii do udzielenia pełnego dostępu organizacjom humanitarnym do regionu Ogaden w prowincji Somali oraz do zapewnienia wszystkich koniecznych warunków umożliwiających dotarcie pomocy do jej beneficjentów w całym regionie;

13.   wzywa Komisję do dalszego udzielania wsparcia działaniom regionalnym będącym odpowiedzią na ponadgraniczne wyzwania przy pomocy regionalnego partnerstwa UE na rzecz pokoju, bezpieczeństwa i rozwoju, a w szczególności regionalnego zarządzania zasobami wodnymi jako istotnego elementu bezpieczeństwa żywnościowego;

14.   wzywa Komisję do sprawdzenia, że żaden z jej programów pomocowych, włączając w to program "wynagrodzenie za pracę", nie jest wdrażany przy wykorzystaniu pracy przymusowej;

Prawa człowieka, demokracja i ład administracyjno-regulacyjny

15.   wzywa rząd Erytrei do wydania publicznego oświadczenia dotyczącego miejsca pobytu więźniów oraz ich stanu zdrowia oraz do oskarżenia i niezwłocznego postawienia przed sądem wszystkich osób przetrzymywanych z powodów politycznych i uwięzionych dziennikarzy, albo też do niezwłocznego i bezwarunkowego ich uwolnienia;

16.  wzywa rząd Erytrei do pełnego przestrzegania praw człowieka i podstawowych wolności, w tym wolności zgromadzeń, wolności wypowiedzi, wolności mediów i wolności sumienia;

17.  wyraża głębokie zaniepokojenie dalszym więzieniem w Erytrei szwedzko-erytrejskiego dziennikarza Dawita Isaaka, przetrzymywanego w więzieniu od chwili aresztowania we wrześniu 2001 r., bez przeprowadzenia procesu sądowego, i żąda natychmiastowego uwolnienia Dawita Isaaka i innych więzionych dziennikarzy;

18.   wzywa UE do ponownego przeanalizowania swego podejścia do Erytrei, jeżeli nie nastąpi żaden postęp w kwestii przestrzegania głównych elementów umowy z Kotonu (art. 9), zwłaszcza w najważniejszych kwestiach dotyczących praw człowieka (dostęp Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża do więzień, uwolnienie grupy więźniów G11);

19.  wzywa przejściowy rząd federalny Somalii do potępienia porwania dwóch włoskich zakonnic katolickich oraz do podjęcia działań mających na celu przyspieszenie ich uwolnienia i zaprzestanie kolejnych porwań;

20.  wzywa władze Dżibuti do ochrony praw politycznych partii opozycyjnych i niezależnych organizacji broniących praw człowieka, w tym do zapewnienia pełnych gwarancji wolności prasy, wolności zgromadzeń i wolności wypowiedzi; podkreśla potrzebę konstruktywnego dialogu między rządem a opozycją, prowadzącego do przyjęcia ordynacji wyborczej umożliwiającej sprawiedliwszą reprezentację parlamentarną istniejących partii politycznych; wzywa władze Dżibuti, by zezwoliły partii opozycyjnej MRD na podjęcie działalności i przywróciły na miejsca pracy wszystkich przywódców związku zawodowego UDT/UGTD zwolnionych z powodów dotyczących ich działalności związkowej;

21.   wzywa rząd Dżibuti do podjęcia działań w celu zapewnienia lepszej ochrony praw związków zawodowych w prawodawstwie i w praktyce, zgodnie z odpowiednimi głównymi konwencjami Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP);

22.  wyraża ubolewanie, że parlament etiopski zatwierdził proklamację w sprawie rejestracji i regulacji organizacji charytatywnych i stowarzyszeń; wzywa do wprowadzenia w niej istotnych zmian w celu zagwarantowania podstawowych zasad dotyczących praw człowieka; wzywa do nieograniczonego wdrożenia tego aktu prawnego i nalega, by Komisja ściśle monitorowała jego wdrożenie;

23.  wzywa władze etiopskie do dokonania przeglądu prawa prasowego i ustawy o rejestracji partii, a także składu Komisji Wyborczej w celu zapewnienia gwarancji dla praw politycznych partii opozycyjnych; wzywa władze etiopskie do zbadania doniesień o nękaniu i arbitralnych zatrzymaniach działaczy opozycji i organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz do postawienia odpowiedzialnych osób przed wymiarem sprawiedliwości;

24.  wyraża oburzenie z powodu uwięzienia Birtukan Midekssy, przywódczyni opozycyjnej partii Jedności na rzecz Demokracji i Sprawiedliwości (UDJ), i żąda jej natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia;

25.  wzywa władze Etiopii do szybkiego rozpatrzenia wniosku o zarejestrowanie etiopskiego Krajowego Stowarzyszenia Nauczycieli (NTA) zgodnie z odpowiednimi ustawami i przepisami oraz do zaprzestania prześladowań członków tego stowarzyszenia;

26.  wzywa rządy Etiopii, Erytrei i Dżibuti oraz Radę, by zgodnie z art. 8 i z załącznikiem VII do zmienionej umowy z Kotonu przyjęły wspólne uzgodnienia dotyczące pogłębienia dialogu politycznego na temat praw człowieka, zasad demokracji i praworządności, obejmującego wspomniane wyżej kwestie, w celu określenia punktów odniesienia i uzyskania namacalnych wyników i postępów w terenie;

27.  uznaje, że wybory w Sudanie powinny się odbyć w 2009 r., ale odnotowuje fakt, że nie wprowadzono jeszcze zmian w aktach prawnych ograniczających wolność wypowiedzi i stowarzyszania się osób prywatnych, partii politycznych i mediów oraz naruszających kompleksowe porozumienie pokojowe i tymczasową konstytucję państwa, nie utworzono też Krajowej Komisji Praw Człowieka; podkreśla, że uchylenie tych aktów prawnych i zastąpienie ich prawodawstwem zgodnym z CPA i INC oraz utworzenie Krajowej Komisji Praw Człowieka to warunki niezbędne do utworzenia otoczenia, w którym mogą się odbyć wolne i uczciwe wybory;

o
o   o

28.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, rządom państw członkowskich, przewodniczącemu Komisji Unii Afrykańskiej, urzędującemu przewodniczącemu Zgromadzenia Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu, rządom i parlamentom krajów tworzących Międzyrządowy Organ ds. Rozwoju, a także współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie strategii UE wobec Białorusi

P6_TA(2009)0027 RC-B6-0028/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie sytuacji na Białorusi, a w szczególności rezolucję z dnia 9 października 2008 r. w sprawie sytuacji na Białorusi po wyborach parlamentarnych w dniu 28 września 2008 r.(1),

–   uwzględniając złożoną w imieniu Unii Europejskiej deklarację prezydencji w sprawie wspólnego stanowiska Rady 2008/844/WPZiB z dnia 10 listopada 2008 r. zmieniającego wspólne stanowisko 2006/276/WPZiB dotyczące środków restrykcyjnych skierowanych przeciwko niektórym urzędnikom z Białorusi(2),

–   uwzględniając konkluzje Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych Unii Europejskiej (GAERC) w sprawie Białorusi z dnia 13 października 2008 r. znoszące zakaz kontaktów politycznych z władzami białoruskimi i zawieszające na sześć miesięcy zakaz wizowy wobec urzędników białoruskich, w tym wobec prezydenta Alaksandra Łukaszenki,

–   uwzględniając roczne sprawozdanie Rady UE w sprawie praw człowieka w 2008 r. z dnia 27 listopada 2008 r. (14146/2/2008),

–   uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie inicjatywy partnerstwa wschodniego (COM(2008)0823),

–   uwzględniając końcowe sprawozdanie misji obserwacji wyborów Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie OBWE/ Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) z dnia 27 listopada 2008 r. w sprawie wyborów parlamentarnych na Białorusi w dniu 28 września 2008 r.,

–   uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że w wymienionych wyżej konkluzjach z dnia 13 października 2008 r. Rada potwierdziła nadzieję na stopniowe wznowienie stosunków Białorusią i gotowość do prowadzenia dialogu z władzami Białorusi, a także z innymi siłami politycznymi w tym kraju w celu osiągnięcia rzeczywistych postępów w kierunku demokracji i poszanowania praw człowieka,

B.   mając na uwadze, że z myślą o pobudzeniu dialogu z władzami Białorusi i przyjęciu pozytywnych środków służących wzmocnieniu demokracji i poszanowaniu praw człowieka Rada postanowiła, iż ograniczenia w podróżowaniu nałożone na niektórych urzędników rządu białoruskiego, z wyjątkiem osób zamieszanych w zaginięcia, które miały miejsce w 1999 i 2000 r. oraz przewodniczącej Centralnej Komisji Wyborczej, nie będą stosowane przez okres sześciu miesięcy, z możliwością jego przedłużenia,

C.   mając na uwadze, że w odpowiedzi na pozytywne kroki podjęte przez Białoruś Komisja podjęła już intensywny dialog z tym krajem w takich dziedzinach, jak energetyka, środowisko, cła, transport i bezpieczeństwo żywności, oraz potwierdziła swoją gotowość do dalszego rozszerzenia zakresu tych korzystnych dla obu stron rozmów technicznych,

D.   mając na uwadze, że misja obserwacji wyborów OBWE/ODIHR stwierdziła w swoim sprawozdaniu końcowym, że mimo niewielkiej poprawy wybory z 28 września 2008 r., które odbyły się w ściśle kontrolowanym środowisku po prawie niewidocznej kampanii wyborczej i które charakteryzował brak przejrzystości w liczeniu głosów oraz sumowaniu wyników z poszczególnych punktów wyborczych, w ostatecznym rozrachunku dalekie były od uznanych na forum międzynarodowym norm demokratycznych; mając na uwadze, że Lidyja Jarmoszyna, przewodnicząca Centralnej Komisji Wyborczej, przyznała, że wybory we wrześniu 2008 r. nie zostały "w pełni i bezwarunkowo uznane przez partnerów europejskich za zgodne z normami międzynarodowymi" i w związku z tym nie osiągnięto "zasadniczego celu" wyborów,

E.   mając na uwadze, że Komisja podjęła inicjatywę partnerstwa wschodniego służącą nasileniu współpracy z szeregiem krajów wschodnioeuropejskich, w tym z Białorusią, pod warunkiem spełnienia przez nią określonych kryteriów odnoszących się do demokracji, poszanowania praw człowieka i praworządności,

F.   mając na uwadze, że białoruski minister spraw zagranicznych Siarhiej Martynow oświadczył, że "Białoruś pozytywnie odnosi się do udziału w inicjatywie partnerstwa wschodniego" i dodał, że Białoruś zamierza uczestniczyć w tej inicjatywie,

G.   mając na uwadze, że władze Białorusi skazały działacza opozycyjnego Alaksandra Barazenkę na jeden rok ograniczenia wolności w reakcji na jego rolę w demonstracji, która miała miejsce w styczniu 2008 r.,

H.   mając na uwadze, że władze białoruskie odmawiają prawa do odprawiania nabożeństw i pełnienia posługi duszpasterskiej rosnącej liczbie protestanckich i katolickich duchownych oraz zakonnic,

1.   z zadowoleniem przyjmuje decyzję władz Białorusi o rejestracji ruchu "O wolność", na którego czele stoi były kandydat na prezydenta Białorusi Aleksander Milinkiewicz; wyraża nadzieję, że rząd Białorusi poprawi warunki rejestracji i pracy innych grup pozarządowych, w tym partii politycznych oraz organizacji działającej na rzecz praw człowieka "Nasza Wiasna";

2.   z zadowoleniem przyjmuje decyzję władz Białorusi zezwalającą na druk i rozpowszechnianie dwóch niezależnych gazet "Narodnaja Wolja" i "Nasza Niwa"; jednocześnie zwraca uwagę, że na rejestrację czeka nadal 13 niezależnych gazet; z zadowoleniem przyjmuje decyzję władz białoruskich o podjęciu dyskusji na temat międzynarodowych norm dla mediów internetowych i o skonsultowaniu tych kwestii z Białoruskim Stowarzyszeniem Dziennikarzy; wyraża nadzieję, że na Białorusi zostaną również stworzone odpowiednie warunki dla pracy innych niezależnych mediów, w tym możliwość reklamy;

3.   dostrzega gotowość Białorusi do szczegółowego przedyskutowania zaleceń OBWE/ODIHR dotyczących udoskonalenia prawa wyborczego; uważa to za ważny i zachęcający krok ze strony Białorusi i oczekuje na jego szybkie wprowadzenie w życie oraz podjęcie innych działań zgodnych z oczekiwaniami UE;

4.   z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie więźniów politycznych na Białorusi, lecz wyraża ubolewanie, że Alaksandr Kazulin, Siarhiej Parsiukiewicz i Andrej Kim nie korzystają ze wszystkich praw gwarantowanych obywatelom białoruskim w Konstytucji Republiki Białorusi, tak jak w przypadku Alaksandra Barazenki, który był przetrzymywany tygodniami w areszcie w oczekiwaniu na proces w związku z udziałem w demonstracji w styczniu 2008 r.; krytycznie ocenia fakt, że niektórzy inni działacze nadal podlegają różnym formom ograniczenia wolności;

5.   z zadowoleniem przyjmuje decyzję władz białoruskich o tymczasowym zniesieniu zakazu podróżowania niektórych ofiar katastrofy w Czarnobylu w celu umożliwienia im udziału w programach wypoczynkowych i zdrowotnych i wyraża nadzieję, że uda się znaleźć rozsądne rozwiązanie długoterminowe; wzywa przewodniczącą UE Republikę Czeską do priorytetowego potraktowania negocjacji w sprawie ogólnoeuropejskiego porozumienia z władzami białoruskimi, umożliwiającego dzieciom podróżowanie z Białorusi do dowolnego państwa członkowskiego UE i uczestniczenie w takich programach zdrowotnych;

6.   podkreśla, że aby znacząco poprawić stosunki z UE, Białoruś (1) powinna pozostać krajem, w którym nie ma więźniów politycznych, (2) powinna gwarantować wolność słowa mediom, (3) powinna kontynuować współpracę z OBWE w sprawie reformy ustawodawstwa wyborczego, (4) poprawić warunki działalności organizacji pozarządowych i (5) zagwarantować wolność zgromadzeń i stowarzyszeń politycznych;

7.   wzywa rząd białoruski do poszanowania praw człowieka poprzez:

8.   podkreśla, że demokratyczna opozycja musi być częścią procesu stopniowego wznowienia stosunków z Białorusią;

9.   wzywa Radę i Komisję do podjęcia dalszych kroków w celu liberalizacji procedur wizowych stosowanych do obywateli Białorusi, gdyż takie działania mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia głównego celu polityki UE wobec Białorusi, którym jest zintensyfikowanie kontaktów międzyludzkich, które z kolei ułatwi demokratyzację kraju; wzywa je, aby w związku z powyższym rozważyły możliwość zmniejszenia opłat wizowych dla obywateli Białorusi wjeżdżających na obszar Schengen i uproszczenia procedury wydawania wiz;

10.   wzywa Radę i Komisję do rozważenia selektywnego zastosowania do Białorusi Europejskiego instrumentu sąsiedztwa i partnerstwa(3) oraz Europejskiego instrumentu na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka(4) poprzez zwiększenie wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi, do zwrócenia się do białoruskiego rządu, aby w geście dobrej woli i sygnalizując pozytywne zmiany, zezwolił białoruskiemu Europejskiemu Uniwersytetowi Humanistycznemu działającemu na uchodźstwie w Wilnie (Litwa) na legalny powrót na Białoruś i na ponowne ukonstytuowanie się w warunkach odpowiednich dla jego przyszłego rozwoju w Mińsku, do przyznania wsparcia finansowego niezależnej białoruskiej stacji telewizyjnej Belsat oraz do ponaglenia rządu Białorusi do oficjalnego zarejestrowania stacji Belsat na Białorusi;

11.   wzywa w tym kontekście Radę i Komisję do rozważenia środków mających na celu poprawę klimatu dla przedsiębiorczości, handlu, inwestycji, infrastruktury energetycznej i transportowej oraz współpracy transgranicznej między UE a Białorusią, tak aby przyczynić się do poprawy dobrobytu i zamożności obywateli Białorusi oraz zwiększyć ich możliwości komunikowania się z UE i swobodnego podróżowania do Unii;

12.   wzywa Radę i Komisję do rozważenia udziału Europejskiego Banku Inwestycyjnego w inwestowaniu w białoruską infrastrukturę przesyłu energii; podkreśla znaczenie udziału europejskich przedsiębiorstw w procesie prywatyzacji na Białorusi;

13.   wzywa białoruskie władze do ścisłego przestrzegania międzynarodowych norm bezpieczeństwa i wymogów podczas budowy nowej elektrowni atomowej; wzywa Białoruś do ratyfikowania dodatkowego protokołu do całościowego porozumienia o stosowaniu zabezpieczeń zawartego z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej; wzywa Komisję do nadzorowania i składania Parlamentowi i państwom członkowskim sprawozdań na temat wypełniania przez Białoruś zaleceń MAEA i wymogów Konwencji bezpieczeństwa jądrowego i Traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, a także skutków jakie funkcjonowanie elektrowni atomowej może mieć dla sąsiadujących z Białorusią państw członkowskich UE;

14.   wyraża ubolewanie z powodu podejmowanych wielokrotnie w ciągu ostatnich lat przez władze białoruskie decyzji odmownych w sprawie przyznania wiz wjazdowych posłom do Parlamentu Europejskiego i do parlamentów krajowych; apeluje do władz Białorusi, aby nie stwarzały dalszych utrudnień uniemożliwiających delegacji Parlamentu Europejskiego do spraw stosunków z Białorusią wizytę w tym kraju;

15.   z zadowoleniem przyjmuje dotychczasowe podejście władz białoruskich, by pomimo ogromnej presji nie uznawać jednostronnych deklaracji niepodległości ogłoszonych przez Osetię Południową i Abchazję;

16.   potępia fakt, że Białoruś jako ostatnie państwo w Europie dopuszcza karę śmierci, co jest sprzeczne z wartościami wyznawanymi przez ONZ;

17.   wzywa władze białoruskie do poszanowania wolności wyznania; potępia fakt, że obywatele europejscy, w tym duchowni, byli wielokrotnie wydalani z Białorusi, co stoi w sprzeczności z trwającym procesem odbudowy zaufania z UE;

18.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Zgromadzeniom Parlamentarnym OBWE i Rady Europy, Sekretariatowi Wspólnoty Niepodległych Państw oraz parlamentowi i rządowi Białorusi.

(1) Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0470. (2) Dz.U. L 300 z 11.11.2008, s. 56. (3) Rozporządzenie (WE) nr 1638/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. określające przepisy ogólne w sprawie ustanowienia Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa (Dz.U. L 310 z 9.11.2006, s. 1). (4) Rozporządzenie (WE) nr 1889/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia instrumentu finansowego na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie (Dz.U. L 386 z 29.12.2006, s. 1).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Srebrenicy

P6_TA(2009)0028 RC-B6-0022/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie Srebrenicy(1),

–   uwzględniając układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Bośnią i Hercegowiną podpisany Luksemburgu w dniu 16 czerwca 2008 r. oraz perspektywę członkowstwa w UE przedstawioną wszystkim krajom Bałkanów Zachodnich na szczycie UE w Salonikach w 2003 r.,

–   uwzględniając art. 103 ust. 4 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że w lipcu 1995 r. bośniackie miasto Srebrenica – w owym czasie odizolowana enklawa ogłoszona strefą bezpieczeństwa na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 16 kwietnia 1993 r. – została opanowana przez serbskie bojówki dowodzone przez generała Ratko Mladicia pod przywództwem ówczesnego prezydenta Republiki Serbskiej Radovana Karadžicia,

B.   zważywszy, że w ciągu kilku dni rzezi po upadku Srebrenicy ponad 8 tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców, którzy szukali bezpieczeństwa na tym terenie chronionym przez Siły Ochronne ONZ (UNPROFOR), zostało bezwzględnie zamordowanych przez siły Serbów bośniackich dowodzone przez generała Mladicia i paramilitarne jednostki, w tym serbskie nieregularne oddziały policji, które wkroczyły na terytorium Bośni z Serbii, mając na uwadze, że prawie 25 000 kobiet, dzieci i osób starszych przymusowo deportowano, co sprawiło, że była to największa zbrodnia wojenna w Europie od końca drugiej wojny światowej,

C.   mając na uwadze, że tragedia ta, uznana przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii (MTKJ) za akt ludobójstwa, miała miejsce w ogłoszonej przez ONZ strefie bezpieczeństwa, przez co stała się symbolem niezdolności wspólnoty międzynarodowej do interweniowania w zakresie konfliktu i ochrony ludności cywilnej,

D.   mając na uwadze, że doszło do licznych przypadków pogwałcenia konwencji genewskiej przez oddziały Serbów bośniackich wobec cywilnej ludności Srebrenicy, w tym do deportacji tysięcy kobiet, dzieci i osób starszych oraz gwałtów na wielu kobietach,

E.   mając na uwadze, że pomimo ogromnych wysiłków czynionych po dzień dzisiejszy w celu odnalezienia i przeprowadzenia ekshumacji grobów zbiorowych i indywidualnych oraz zidentyfikowania ciał ofiar, przeprowadzone do tej pory poszukiwania nie umożliwiają pełnej rekonstrukcji wydarzeń, które miały miejsce w Srebrenicy i jej okolicach,

F.   mając na uwadze, że nie może być prawdziwego pokoju bez sprawiedliwości oraz że pełna i nieograniczona współpraca z MTKJ pozostaje podstawowym warunkiem dalszej kontynuacji procesu integracji krajów Bałkanów Zachodnich z UE,

G.   mając na uwadze, że generał Radislav Krstić z armii Serbów bośniackich jest pierwszą osobą uznaną przez MTKJ za winną sprzyjaniu i podżeganiu do ludobójstwa w Srebrenicy, chociaż najbardziej prominentna obciążona osoba – Ratko Mladić – pozostaje nadal na wolności, prawie 14 lat po tych tragicznych wydarzeniach, i mając na uwadze, że należy się z zadowoleniem przyjąć fakt, iż Radovan Karadžić został właśnie przekazany MTKJ,

H.   mając na uwadze, że nadanie formalnego charakteru dniowi pamięci jest najlepszym sposobem na oddanie hołdu ofiarom masakr oraz wysłanie czytelnego przekazu przyszłym pokoleniom,

1.   upamiętnia i oddaje cześć wszystkim ofiarom okrucieństw popełnionych podczas wojen w byłej Jugosławii; składa wyrazy współczucia rodzinom ofiar i wyraża swoją solidarność z tymi rodzinami, z których wiele nie ma ostatecznej pewności co do losu swoich ojców, synów, mężów czy braci; uznaje, że nieudane próby pociągnięcia do odpowiedzialności winnych tych czynów jeszcze bardziej potęgują nieustający ból rodzin ofiar;

2.   wzywa Radę i Komisję do stosownego upamiętnienia rocznicy ludobójstwa w Srebrenicy-Potočari poprzez poparcie uznania przez Parlament dnia 11 lipca dniem upamiętnienia ludobójstwa w Srebrenicy w całej UE oraz wezwanie wszystkich krajów Bałkanów Zachodnich, aby uczyniły to samo;

3.   apeluje o kontynuację starań na rzecz postawienia przed wymiarem sprawiedliwości pozostałych ukrywających się osób i wyraża swoje pełne poparcie dla cennej i trudnej pracy MTKJ oraz podkreśla, że postawienie przed wymiarem sprawiedliwości osób odpowiedzialnych za masakry w Srebrenicy i jej okolicach stanowi ważny krok na drodze do pokoju i stabilizacji w tym regionie; w związku z tym ponownie podkreśla ze należy zwrócić większą uwagę na osądzenie zbrodni wojennych na szczeblu krajowym;

4.   podkreśla znaczenie pojednania jako części procesu integracji europejskiej; podkreśla ważną rolę wspólnot religijnych, mediów i systemu edukacji w tym procesie, tak aby ludność cywilna wszystkich grup etnicznych była w stanie przezwyciężyć napięcia z przeszłości i rozpocząć pokojowe i szczere współistnienie dla dobra trwałego pokoju, stabilizacji i wzrostu gospodarczego; wzywa wszystkie kraje do podejmowania dalszych wysiłków na rzecz pogodzenia się z trudną i burzliwą przeszłością;

5.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Bośni i Hercegowiny i jej jednostkom oraz rządom i parlamentom krajów Bałkanów Zachodnich.

(1) Dz.U. C 157 E z 6.7.2006, s. 468.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie Iranu: sprawa Shirin Ebadi

P6_TA(2009)0029 RC-B6-0036/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iranu, zwłaszcza te dotyczące praw człowieka,

–   uwzględniając trzecie posiedzenie międzyparlamentarne Parlamentu Europejskiego i Medżlisu (parlamentu) Irańskiej Republiki Islamskiej, które odbyło się w Brukseli w dniu 4 i 5 listopada 2008 r., oraz sprawozdanie z niego,

–   uwzględniając oświadczenie złożone przez prezydencję Rady w dniu 22 grudnia 2008 r. w imieniu Unii Europejskiej, dotyczące zamknięcia przez irańską policję Centrum Obrony Praw Człowieka prowadzonego przez Shirin Ebadi, prawniczkę i laureatkę pokojowej Nagrody Nobla z 2003 r.,

–   uwzględniając oświadczenia prezydencji Rady z dnia 31 grudnia 2008 r. w sprawie gróźb kierowanych do Shirin Ebadi,

–   uwzględniając oświadczenie Sekretarza Generalnego ONZ z dnia 3 stycznia 2009 r. w sprawie nękania i prześladowania Shirin Ebadi oraz w sprawie jej bezpieczeństwa,

–   uwzględniając wcześniejsze rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w szczególności rezolucję nr 63/191 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu,

–   uwzględniając sprawozdanie sekretarza generalnego ONZ z dnia 1 października 2008 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu,

–   uwzględniając Deklarację ONZ w sprawie obrońców praw człowieka, przyjętą w dniu 9 grudnia 1998 r.,

–   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, których stroną jest Iran,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że ogólna sytuacja w zakresie praw obywatelskich i swobód politycznych w Islamskiej Republice Iranu od 2005 r. stale się pogarsza we wszystkich dziedzinach i pod wszelkimi względami, zwłaszcza w odniesieniu do wykonywania praw obywatelskich i swobód politycznych, mimo że Iran podjął się propagowania i ochrony praw człowieka oraz podstawowych wolności w ramach poszczególnych międzynarodowych instrumentów dotyczących tego obszaru,

B.   mając na uwadze, że w dniu 21 grudnia 2008 r. irańska policja i funkcjonariusze służb bezpieczeństwa zamknęli Centrum Obrony Praw Człowieka prowadzone przez Shirin Ebadi, ponieważ centrum przygotowywało się do obchodów Dnia Praw Człowieka w 60. rocznicę podpisania Powszechnej deklaracji praw człowieka,

C.   mając na uwadze, że w dniu 29 grudnia 2008 r. dokonano przeszukania biura Shiran Ebadi w Teheranie i usunięto z niego dokumenty i komputery; mając na uwadze, że w dniu 1 stycznia 2009 r. wrogi tłum demonstrował przed jej domem i biurem, wykrzykując skierowane przeciwko niej hasła, zrywając szyld z jej kancelarii prawniczej i malując napisy na ścianach budynku,

D.   mając na uwadze, że coraz więcej jest dowodów na to, iż prześladowanie Shirin Ebadi przez irańskie władze nasiliło się z powodu jej kontaktów z urzędnikami ONZ zajmującymi się kwestiami praw człowieka oraz wykorzystania przez nich informacji dostarczonych przez jej centrum, które zawarto w sprawozdaniu ONZ z dnia 2 października 2008 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie,

E.   mając na uwadze, że Shirin Ebadi grożono śmiercią po tym, jak zdecydowała się bronić siedmioosobowej grupę przywódców bahaizmu, aresztowanych wspólnie w maju 2008 r.; mając na uwadze, że Centrum Obrony Praw Człowieka protestowało również przeciwko stosowanemu przez władze wykluczaniu studentów ze szkół wyższych,

F.   mając na uwadze, że w sierpniu 2008 r. oficjalna irańska agencja informacyjna (IRNA) rozpowszechniła fałszywą informację, jakoby Narges Tavasolian, córka Shirin Ebadi, przeszła na bahaizm, co miało poważne konsekwencje, gdyż wyznawcy bahaizmu są w Iranie poważnie prześladowani,

G.   mając na uwadze, że członkowie innego znanego centrum praw człowieka w Iranie, Organizacji Praw Człowieka Kurdystanu, są równie poważnie nękani przez władze i stale grozi im aresztowanie; mając w szczególności na uwadze, że jej założyciela Mohammada Sadiqa Kaboudvanda skazano na 10 lat więzienia, zarzucając mu "działanie na szkodę bezpieczeństwa narodowego poprzez założenie Organizacji Praw Człowieka Kurdystanu",

H.   mając na uwadze, że rząd i władze Iranu mają zdecydowany obowiązek ochrony bojowników o prawa człowieka i mając na uwadze, że wyżej wspomniana deklaracja Narodów Zjednoczonych o obrońcach praw człowieka, przyjęta w drodze konsensusu przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1998 r., stanowi, że państwa "podejmują wszelkie niezbędne środki w celu zapewnienia ochrony [obrońców praw człowieka] przez właściwe organy przed wszelką przemocą, groźbami, odwetem, dyskryminacją faktyczną lub prawną, naciskami lub wszelkimi innymi arbitralnymi działaniami" będącymi konsekwencją ich uprawnionych wysiłków o propagowanie praw człowieka,

1.   zdecydowanie potępia represje, prześladowania i groźby wobec Shirin Ebadi oraz zamknięcie Centrum Obrony Praw Człowieka w Teheranie i wyraża poważne zaniepokojenie z powodu nasilenia się prześladowań obrońców praw człowieka w Iranie; zaznacza, że nalot irańskich sił bezpieczeństwa na Centrum Obrony Praw Człowieka w Teheranie to część szerszych usiłowań o uciszenie irańskiej społeczności obrońców praw człowieka;

2.   wyraża poważne obawy, że trwające prześladowania, groźby i ataki na Shirin Ebadi nie tylko zagrażają jej bezpieczeństwu, ale również stanowią zagrożenie dla wszystkich działaczy irańskiego społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka;

3.   podkreśla, że zamknięcie Centrum Obrony Praw Człowieka to nie tylko atak na Shirin Ebadi i obrońców praw człowieka w Iranie, ale również na całą międzynarodową społeczność obrońców praw człowieka, którego jest ona wpływowym i czołowym członkiem;

4.   wzywa z naciskiem irańskie władze, by położyły kres represjom, prześladowaniom i groźbom wobec Shirin Ebadi, zapewniły jej bezpieczeństwo i zezwoliły na ponowne otwarcie Centrum Obrony Praw Człowieka; wzywa irańskie władze, by umożliwiły nieskrępowane funkcjonowanie Centrum Obrony Praw Człowieka, Organizacji Praw Człowieka Kurdystanu i innych organizacji walczących o prawa człowieka;

5.   wzywa irańskie władze do wypełnienia ich międzynarodowych zobowiązań w zakresie praw człowieka, a szczególnie do przestrzegania prawa do odbywania zgromadzeń pokojowych, zapisanego w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, który Iran podpisał i ratyfikował;

6.   ponownie wyraża zaniepokojenie z powodu prześladowania i więzienia obywateli Iranu angażujących się w obronę praw człowieka i prowadzących kampanie przeciwko karze śmierci, za co często oskarża się ich o tzw. działalność na szkodę bezpieczeństwa narodowego; wzywa również Iran, by zaprzestał nękania, zastraszania i prześladowania przeciwników politycznych oraz obrońców praw człowieka, między innymi poprzez uwolnienie osób uwięzionych arbitralnie lub z powodu ich poglądów politycznych i położenie kresu bezkarnemu łamaniu praw człowieka;

7.   jak najostrzej potępia trzy ukamienowania, które miały miejsce w Meszhedzie pod koniec grudnia 2008 r., co potwierdził rzecznik wymiaru sprawiedliwości, oraz wzywa władze irańskie do przestrzegania ogłoszonego moratorium i do wprowadzenia w trybie pilnym przepisów mających na celu zniesienie tej okrutnej kary;

8.   wyraża poważne obawy o stan zdrowia Mohammada Sadiqa Kaboudvanda, pogarszający się od czasu jego aresztowania; uznaje go za więźnia sumienia oraz wzywa do jego natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia i do udzielenia mu opieki medycznej;

9.   głęboko ubolewa nad stosowaną nadal metodą zawieszania w prawach studenta w celu ukarania za organizowanie otwartych debat publicznych i wzywa władze do uwolnienia aresztowanych na uniwersytecie w Sziraz podczas ostatniego Krajowego Dnia Studenta w dniu 6 grudnia 2008 r.;

10.   wzywa władze irańskie do wywiązywania się z rządowego obowiązku poszanowania mniejszości wyznaniowych i do szybkiego uwolnienia przywódców bahaizmu: Fariby Kamalabadiego, Jamaloddina Khanjaniego, Afifa Naeimiego, Saeida Rasaiego, Mahvasha Sabeta, Behrouza Tavakkoliego i Vahida Tizfahma, gdyż zostali oni uwięzieni wyłącznie na podstawie wyznawanej wiary;

11.   wzywa z naciskiem Radę i Komisję, aby nadal badały sytuację w zakresie praw człowieka w Iranie i aby w pierwszej połowie 2009 r. przedłożyły Parlamentowi kompleksowe sprawozdanie w tej sprawie, a także by nadal podnosiły konkretne przypadki naruszania praw człowieka;

12.   podkreśla, że możliwość zawarcia w przyszłości porozumienia o handlu i współpracy między Iranem a UE zależy również od zdecydowanej poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie;

13.   wzywa prezydencję Rady oraz przebywających w Iranie dyplomatów państw członkowskich do niezwłocznego podjęcia wspólnych działań w związku z wymienionymi wyżej obawami;

14.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Rady Praw Człowieka ONZ, szefowi sądownictwa Iranu oraz rządowi i parlamentowi Islamskiej Republiki Iranu,

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie zamachu stanu w Gwinei

P6_TA(2009)0030 RC-B6-0037/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze przejęcie władzy przez grupę oficerów dnia 23 grudnia 2008 r., dzień po śmierci prezydenta Lansany Conté;

B.   mając na uwadze, że Lansana Conté, w czasie gdy był oficerem, sam również przejął siłą władzę w 1984 r. po śmierci swojego poprzednika prezydenta Sékou Touré i utrzymał się przy władzy przez 24 lata;

C.   mając na uwadze, że armia nie powinna odgrywać najmniejszej roli w sprawowaniu władzy nad narodami;

D.   mając na uwadze, że mandat Zgromadzenia Narodowego wygasł dwa lata temu i od tego czasu wybory legislacyjne nie odbyły się;

E.   mając na uwadze, że wszelkie decyzje dotyczące przyszłości politycznej, gospodarczej i społecznej Gwinei należą do narodu gwinejskiego i jego przedstawicieli oraz że proponowany przez juntę wojskową termin dwóch lat na zorganizowanie wyborów jest o wiele za długi;

F.   mając na uwadze potępienie zamachu stanu przez Wspólnotę Gospodarczą Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS) oraz przez Unię Afrykańską (UA), które podjęły decyzję o zawieszeniu udziału Gwinei w ich pracach;

G.   mając na uwadze, że główne partie opozycyjne i międzyzwiązkowe, które zapoczątkowały strajki w czerwcu 2006 r. i w styczniu 2007 r., przyjęły do wiadomości przejęcie władzy, podczas gdy przewodniczący Zgromadzenia Narodowego wzywa do przywrócenia porządku konstytucyjnego;

H.   mając na uwadze, że według Banku Światowego jeden na dwóch Gwinejczyków utrzymuje się dziennie za kwotę odpowiadającą jednemu dolarowi oraz że dochód na mieszkańca od odzyskania niepodległości nieustannie spada, pomimo znacznych zasobów wody i węgla w tym kraju;

I.   mając na uwadze, że według klasyfikacji przeprowadzonej przez Transparency International Gwinea należy do najbardziej skorumpowanych państw w Afryce;

J.   mając na uwadze, że zamach stanu został dokonany w warunkach pogarszającej się sytuacji gospodarczej i społecznej oraz że rozwój stanowi najlepszą rękojmię sukcesu demokracji,

K.   mając na uwadze manifestacje, które kilkakrotnie odbywały się w kilku miastach Gwinei w proteście przeciwko wzrostowi kosztów utrzymania oraz braku podstawowych produktów żywnościowych,

L.   mając na uwadze, że bilans rządów prezydenta Lansany Conté w dziedzinie praw człowieka budzi głębokie zaniepokojenie, gdyż ujawnia nadmierne stosowanie siły przez armię i policję wobec ludności cywilnej, arbitralne zatrzymania i przetrzymywanie w areszcie bez wyroku oraz naruszanie wolności słowa,

M.   mając na uwadze, że należy w pełni wziąć pod uwagę propozycje partii politycznych, związków zawodowych oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, aby móc nawiązać dialog narodowy prowadzący do osiągnięcia porozumienia co do pokojowych i demokratycznych przemian oraz przyjęcia harmonogramu wyborów prezydenckich i legislacyjnych,

N.   mając na uwadze, że junta wojskowa podejmuje decyzje i dokonuje nominacji, zwłaszcza rządowych, bez poszanowania podstawowych zasad praworządności,

O.   mając na uwadze nominowanie Kabiné Komary, który pełnił wcześniej funkcje kierownicze w Afrykańskim Banku Importowo-Eksportowym, na stanowisko premiera oraz mając na uwadze, że znajdował się on na liście kandydatów na stanowisko premiera proponowanej przez związki zawodowe podczas wydarzeń w lutym 2007 r.,

P.   mając na uwadze przeprowadzone w sposób arbitralny aresztowania wysoko postawionych osób cywilnych i wojskowych,

1.   potępia przejęcie władzy przez grupę oficerów oraz domaga się zorganizowania w terminie kilku miesięcy wolnych i przejrzystych wyborów legislacyjnych i prezydenckich z poszanowaniem norm międzynarodowych, we współpracy z Unią Afrykańską i ECOWAS oraz przy wsparciu Unii Europejskiej, pod auspicjami przejściowego rządu cywilnego;

2.   domaga się przeprowadzenia dialogu ogólnogwinejskiego z udziałem wszystkich partii politycznych, związków zawodowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego celem otwarcia drogi do demokratycznych przemian;

3.   zwraca się do sprawującej władzę junty o poszanowanie prawa do wolności poglądów, wolności słowa i zrzeszania się, a zwłaszcza prawa do pokojowych zgromadzeń, zgodnie z postanowieniami powszechnej deklaracji praw człowieka;

4.   potępia aresztowania i przetrzymywanie bez postawienia zarzutów osób wojskowych i cywilnych oraz, w razie braku zasadnych zarzutów przeciwko nim, domaga się ich natychmiastowego uwolnienia;

5.   przyjmuje do wiadomości zobowiązania polityczne przyjęte przez nowe władze Gwinei, zwłaszcza dotyczące nieustannego zwalczania korupcji oraz wprowadzenia przejrzystego systemu demokratycznego w Gwinei; domaga się wypełnienia tych zobowiązań;

6.   gratuluje Unii Afrykańskiej i ECOWAS decyzji o zawieszeniu udziału Gwinei w ich pracach, dopóki kraj ten nie będzie miał demokratycznie wybranego parlamentu i rządu;

7.   domaga się podjęcia dialogu politycznego między Unią Europejską a tymczasowymi władzami Gwinei w ramach art. 8 i art. 96 porozumienia z Kotonu;

8.   zwraca się do Komisji Europejskiej o gotowość do wstrzymania wszelkiego rodzaju pomocy, za wyjątkiem pomocy humanitarnej i żywnościowej, oraz o zbadanie możliwości zastosowania, w przypadku braku przemian demokratycznych, sankcji wymierzonych w osoby, które przejęły władzę siłą;

9.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, Radzie Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych, organom Unii Afrykańskiej i ECOWAS, Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE oraz władzom Gwinei.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie wolności prasy w Kenii

P6_TA(2009)0031 RC-B6-0038/2009

Parlament Europejski,

–   uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

–   uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Kenii,

–   uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że w dniu 2 stycznia 2009 r., prezydent Kibaki zaaprobował kenijski projekt ustawy komunikacyjnej z 2008 r. (zmianę), zmieniający kenijską ustawę komunikacyjną z 1998 r.,

B.  mając na uwadze, że w projekcie ustawy w obecnej formie zostało pominięte prawo do swobody wypowiedzi i wolności prasy, które to zasady zapisano w Powszechnej deklaracji praw człowieka i powtórzono w innych międzynarodowych konwencjach podpisanych i ratyfikowanych przez Kenię, w tym w Afrykańskiej karcie praw człowieka i ludów,

C.  mając na uwadze, że dwa główne problematyczne zapisy stanowią sekcje 88 i 46; mając na uwadze, że sekcja 88 w znacznym stopniu upoważnia ministra ds. informacji do zajęcia siedzib redakcji uznanych za zagrażające bezpieczeństwu narodowemu oraz do zlikwidowania ich sprzętu przeznaczonego do transmisji i publikacji; mając na uwadze, że w sekcji 46 upoważnia się państwo do regulowania treści, które mają być rozpowszechniane i publikowane odpowiednio w mediach elektronicznych i drukowanych,

D.  mając na uwadze, że zgodnie z informacją prasową wydaną przez Wschodnioafrykańskie Stowarzyszenie Dziennikarzy (EAJA), projekt ustawy o mediach z 2008 r. wprowadziłby bezpośrednią cenzurę rządu wobec mediów,

E.  mając na uwadze, że premier Odinga przyłączył się do powszechnych sprzeciwów wobec ustawy; mając na uwadze, że przedstawiciele Pomarańczowego Ruchu Demokratycznego odbyli ostatnio rozmowy kryzysowe twierdząc, że prezydent nie zasięgnął opinii premiera w kwestii projektu ustawy,

F.   mając na uwadze, że według kenijskiej narodowej komisji ds. praw człowieka aprobata, jaką prezydent wyraził dla projektu ustawy wskazuje na to, że "wielka koalicja" nie działa jednomyślnie,

G.   mając na uwadze, że swoboda wypowiedzi stanowi jedno z podstawowych praw człowieka, jak stanowi art. 19 Powszechnej deklaracji praw człowieka,

H.  mając na uwadze, że rok temu, w następstwie nieprawidłowo przebiegających wyborów prezydenckich w Kenii, demonstracje uliczne doprowadziły do zamieszek i starć na tle etnicznym, które ogarnęły cały kraj, powodując śmierć ponad 1 000 osób oraz pozostawiając kolejne 350 000 osób bez dachu nad głową,

1.   wyraża żal z powodu podpisania kenijskiego projektu ustawy komunikacyjnej (zmiany) przez prezydenta Kibakiego, który przy podpisywaniu tego projektu nie wziął pod uwagę powszechnie zgłaszanych zastrzeżeń do jego treści;

2.   z zadowoleniem przyjmuje jednak ostatnie kroki powzięte przez prezydenta Kibakiego zmierzające do przeglądu ustawy, a także jego zamiar rozważenia poprawek do przepisów prawnych proponowanych przez członków środowiska medialnego;

3.   ponownie wyraża swoje zaangażowanie w kwestie wolności prasy oraz podstawowych praw do swobody wypowiedzi, informacji i zrzeszeń; podkreśla, że dostęp do informacji reprezentujących mnogość opinii jest zasadniczy dla wzmocnienia pozycji obywateli;

4.   wzywa rząd Kenii do rozpoczęcia konsultacji z zainteresowanymi stronami w celu osiągnięcia porozumienia w kwestii lepszego sposobu na uregulowanie przemysłu komunikacyjnego bez ingerowania w wolność prasy; zwraca się do prezydenta Kibakiego oraz premiera Odingi o podjęcie wszelkich starań w celu zagwarantowania zgodności wszelkich uaktualnionych wersji nowego projektu ustawy medialnej z zasadami swobody wypowiedzi i informacji;

5.   podkreśla potrzebę zajęcia się kwestią panującej w Kenii kultury bezkarności, aby postawić przed sądem osoby odpowiedzialne za akty przemocy po zeszłorocznych wyborach; wzywa do utworzenia niezależnej komisji składającej się z lokalnych i międzynarodowych ekspertów w celu wniesienia oskarżeń i przeprowadzenia dochodzeń; zauważa, że prezydent Kibaki i premier Odinga teoretycznie wyrazili zgodę na stworzenie takiej komisji, ale jeszcze tego nie dokonano;

6.   zobowiązuje swojego pzewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi Kenii, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE, Wspólnocie Wschodnioafrykańskiej oraz przewodniczącym Komisji i Rady Wykonawczej Unii Afrykańskiej.