Resolutie van het Europees Parlement van 12 maart 2009 over Guinnee-Bissau
Het Europees Parlement,
− gelet op de verklaring van de EU-voorzitterschap van 2 maart 2009 over de tragische gebeurtenissen in Guinee-Bissau,
− gezien de presidentsverkiezingen van juni en juli 2005 en de parlementsverkiezingen van 16 november 2008 in Guinnee-Bissau,
− gezien de verklaring van de VN-veiligheidsraad van 3 maart 2009 over de huidige politieke crisis in Guinee-Bissau,
− gezien de verklaring van de Commissie van de Afrikaanse Unie (AU) van 2 maart 2009,
− gelet op artikel 115, lid 5, van zijn Reglement,
A. overwegende dat President van Guinee Bissau, João Bernardo Vieira op 2 maart 2009 werd doodgeschoten door muitende soldaten, de dag nadat een bomaanslag had plaatsgevonden waarbij de stafchef van het leger, generaal Batista Tagmé Na Waié om het leven kwam; overwegende dat door deze aanslagen twee zeer machtige en elkaar rivaliserende figuren die in de afgelopen vier maanden aan verschillende aanslagen waren ontsnapt, van het toneel zijn verdwenen,
B. overwegende dat de aanslagen niet als staatsgreep zijn aangemerkt en dat de Vredes- en Veiligheidsraad van de AU Unie Guinee-Bissau niet heeft geschorst, zoals met de buurlanden Guinee en Mauritanië na staatsgrepen vorig jaar wel is gebeurd,
C. overwegende dat de onlangs gekozen voorzitter van de nationale volksvergadering Raimundo Pereira werd beëdigd als president, en wel voor een beperkte periode in afwachting van verkiezingen, zoals door de grondwet voorgeschreven, overwegende dat Raimundo Pereira een beroep heeft gedaan op de internationale gemeenschap om het land te helpen stabiliseren,
D. overwegende dat de al decennia durende politieke instabiliteit in Guinee-Bissau het land tot een diepe crisis hebben gebracht, waar toegang tot schoon water, gezondheidszorg en onderwijs ontbreekt en ambtenaren in vele ministeries al maandenlang geen salaris hebben ontvangen, en dat het land behoort tot de handvol staten op de agenda van de VN-vredesopbouwcommissie waarmee beoogt wordt arme landen te helpen om niet in oorlog en chaos terug te glijden; overwegende dat de moordaanslagen plaatsvonden op een moment van grotere inzet van de EU en de internationale gemeenschap om te bouwen aan een democratisch en stabiel Guinee-Bissau,
E. overwegende dat de EU sinds juni 2008 advies en hulp biedt ter ondersteuning van de hervorming van de veiligheidssector in Guinee-Bissau, via haar EVDB-missie " EU hervorming van de veiligheidssector (SSR) Guinee-Bissau",
F. overwegende dat de parlementsverkiezingen van november 2008 een belangrijke test waren voor Guinee-Bissau, waar de overgang naar een democratisch regime enig nieuw elan hard nodig had; overwegende dat de verkiezingen door zowel burgers als internationale waarnemers zijn geprezen, met name door de verkiezingsobservatiemissie van de EU, en de weg vrij hebben gemaakt voor uitgebreide VN-steun voor de vredesinspanningen van het land; overwegende dat het leger zich gedurende de verkiezingsperiode buiten de laatste verkiezingsprocedures heeft gehouden en zich bleef inzetten om een vreedzaam klimaat te waarborgen,
G. overwegende dat de moordaanslagen verband houden met politieke spanning die voortvloeit uit oude rivaliteiten , etnische verdeling en onrust onder de militaire gelederen, en de almaar toenemende belangen bij de drugshandel in het land, alles bij elkaar een zeer ingewikkelde en gevaarlijke achtergrondsituatie die het herstelvermogen van het land steeds ondermijnt,
H. overwegende dat Guinee-Bissau gebukt gaat onder een probleem van de drugssmokkel en als belangrijk draaipunt fungeert op de route tussen Zuid-Amerika en Europa, en dat de drugssmokkel een ernstige bedreiging voor de politieke stabiliteit van het land vormt,
I. overwegende dat de steeds duidelijker aantoonbare drugssmokkel in en door de regio laat zien hoe deze een gevaar voor heel West-Afrika is geworden, en welke enorme bedreiging hiervan inmiddels ook voor de Europese Unie uitgaat, door de invloed ervan op naburige regio's,
1. veroordeelt ten sterkste de moorden op de President van Guinee-Bissau, João Bernardo Vieira, en de stafchef van het leger, generaal Tagmé Na Waié;
2. betuigt de nabestaanden van wijlen President João Bernardo Vieira en wijlen generaal Tagmé Na Waié en het gehele volk van Guinee-Bissau zijn oprechte medeleven;
3. vraagt de autoriteiten van Guinee-Bissau met klem een grondig onderzoek in te stellen naar deze misdaden en degenen die hiervoor verantwoordelijk zijn voor de rechter te brengen, en roept de internationale gemeenschap op hiertoe alle nodige invloed aan te wenden en alle hulp te bieden die nodig is om dat doel te bereiken; wijst erop dat de zaken rond de moorden op de generaals Ansumane Mané (2000) en Veríssimo Correia Seabra (2004) nog niet zijn opgehelderd en de daders nog niet zijn gevonden, aangeklaagd en berecht; stelt met nadruk dat straffeloosheid geen antwoord is;
4. verwelkomt de toezegging van het leger om de grondwet van Guinee-Bissau te respecteren en verlangt een strikte eerbiediging van het constitutionele bestel van het land;
5. dringt er bij alle partijen op aan hun geschillen langs politieke en vreedzame weg op te lossen, binnen het kader van de instituties van Guinee-Bissau, en verzet zich tegen elke poging om met onconstitutionele middelen wijziging in de regering te brengen;
6. hoopt dat de presidentsverkiezingen binnen 60 dagen kunnen worden gehouden, zoals de grondwet voorschrijft, en doet een beroep op de lidstaten en de internationale gemeenschap ervoor te zorgen dat Guinee-Bissau de financiële en technische steun krijgt die het nodig heeft voor het organiseren van geloofwaardige verkiezingen;
7. wijst met nadruk op het gevaar dat Guinee-Bissau een onstabiel land zal blijven dat de welig tierende corruptie niet de baas kan worden en geen verandering kan brengen in zijn positie van centraal doorvoerland voor de drugssmokkel zolang zijn instituties structureel zwak blijven;
8. roept de Raad, de Commissie, de lidstaten de Verenigde Naties, de AU, de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (ECOWAS), de Gemeenschap van Portugeessprekende landen (CPLP) en andere leden van de internationale gemeenschap op zich te blijven bezighouden met de ontwikkelingen in Guinee-Bissau, hulp te bieden bij het behoud van het constitutionele bestel in Guinee-Bissau en de vredesinspanningen in het land te blijven steunen;
9. bepleit een onmiddellijke opening van gesprekken tussen de verschillende politieke kampen in het land, teneinde een programma uit te werken dat alle partijen kunnen onderschrijven, en dat voorziet in een spoediger hervorming van de veiligheidssector, een herziene kieswet, hervorming van het openbaar bestuur, maatregelen tegen de corruptie, macro-economische stabilisering en raadpleging van het maatschappelijke middenveld over een nationale verzoening;
10. is verheugd over het op 3 maart 2009 genomen besluit van ECOWAS om een ministeriële delegatie naar Guinee-Bissau te zenden, met ministers uit Nigeria, Burkina Faso, Kaapverdië, Gambia en Senegal, vergezeld door de voorzitter van de ECOWAS Commissie, en over eenzelfde besluit van dezelfde datum van CPLP om een politieke missie naar Guinee-Bissau te zenden onder leiding van de Portugese minister van buitenlandse zaken en ontwikkelingssamenwerking, welke missies beide alle partijen betrekken bij een poging het vertrouwen tussen de politieke actoren, de veiligheidsdiensten en het maatschappelijk middenveld te herstellen en het land terug te voeren naar normale constitutionele verhoudingen;
11. wijst met grote bezorgdheid op de bedreiging die van de doorvoer van drugs vanuit zelfs verafgelegen landen als Colombia en Afghanistan, en van de mensensmokkel uitgaat voor de consolidatie van de vrede in Guinee-Bissau en voor de stabiliteit van de West-Afrikaanse regio, en vraagt de VN-organisaties om met de nodige hulp van ECOWAS, een regionaal actieplan uit te werken om deze uitdaging aan te gaan;
12. roept de hulp in van de VN-vredesopbouwcommissie (PBC) bij het op gang houden van de instroom van toegezegde (financiële en technische) donorhulp, met name ten behoeve van de hervorming van de veiligheidssector, bestuurlijke hervormingen en de bestrijding van drugssmokkel;
13. vraagt de Raad en de Commissie advies en hulp te blijven bieden ter ondersteuning van de hervorming van de veiligheidssector in Guinee-Bissau via haar EVDB-missie "EU SSR Guinee-Bissau" en verslag uit te brengen over de inmiddels bereikte vooruitgang;
14. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen van de lidstaten, de secretarissen-generaal van de VN en van ECOWAS, de instellingen van de AU, de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU, het secretariaat van de CPLP en de regering en het parlement van Guinee-Bissau.