Umowa pomiędzy Wspólnotą Europejską a rządem Nepalu dotycząca pewnych aspektów przewozów lotniczych *
192k
31k
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy pomiędzy Wspólnotą Europejską a rządem Nepalu dotyczącej pewnych aspektów przewozów lotniczych (COM(2008)0041 – C6-0041/2009 – 2008/0017(CNS))
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A6-0071/2009),
1. zatwierdza zawarcie umowy;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania swojego stanowiska Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi Nepalu.
Kołowe ciągniki rolnicze lub leśne (wersja ujednolicona) ***I
195k
32k
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niektórych części i cech kołowych ciągników rolniczych lub leśnych (wersja ujednolicona) (COM(2008)0690 – C6-0414/2008 – 2008/0213(COD))
– uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2008)0690),
– uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 95 traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony przez Komisję (C6-0414/2008),
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie szybszej metody pracy nad urzędową kodyfikacją tekstów prawnych(1),
– uwzględniając art. 80 i art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A6-0130/2009),
A. mając na uwadze, że zdaniem grupy konsultacyjnej, złożonej z odpowiednich służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, wniosek ogranicza się do prostej kodyfikacji istniejących przepisów bez zmian co do istoty,
1. zatwierdza wniosek Komisji w wersji uwzględniającej zalecenia grupy konsultacyjnej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Wspólnotowy system zwolnień celnych (wersja ujednolicona)*
195k
32k
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (wersja ujednolicona) (COM(2008)0842 – C6-0019/2009 – 2008/0235(CNS))
– uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Radzie (COM(2008)0842),
– uwzględniając art. 26, art. 37 oraz art. 308 traktatu WE, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6-0019/2009),
– uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie szybszej metody pracy nad urzędową kodyfikacją tekstów prawnych(1),
– uwzględniając art. 80 i art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A6-0129/2009),
A. mając na uwadze, że zdaniem grupy konsultacyjnej, złożonej z odpowiednich służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, wniosek ogranicza się do prostej kodyfikacji istniejących przepisów bez zmian co do istoty,
1. zatwierdza wniosek Komisji w wersji uwzględniającej zalecenia grupy konsultacyjnej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Zbieranie informacji statystycznych przez Europejski Bank Centralny *
310k
62k
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie zalecenia dotyczącego rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2533/98 w sprawie zbierania informacji statystycznych przez Europejski Bank Centralny (13411/2008 – C6-0351/2008 – 2008/0807(CNS))
– uwzględniając zalecenie Europejskiego Banku Centralnego przedstawione Radzie (13411/2008)(1),
– uwzględniając art. 107 ust. 6 Traktatu WE, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C6-0351/2008),
– uwzględniając art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A6-0119/2009),
1. zatwierdza po poprawkach zalecenie Europejskiego Banku Centralnego;
2. zwraca się do Rady o poinformowanie go w przypadku uznania za stosowne odejścia od tekstu przyjętego przez Parlament;
3. zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem w przypadku uznania za stosowne wprowadzenia znaczących zmian do zalecenia Europejskiego Banku Centralnego;
4. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Europejskiemu Bankowi Centralnemu.
Tekst proponowany przez Europejski Bank Centralny
Poprawka
Poprawka 1 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 7a preambuły (nowy)
(7a)W celu zwiększenia jawności dane statystyczne zbierane od instytucji sektora finansowego przez ESBC powinny być udostępniane publicznie przy zagwarantowaniu wysokiego poziomu ochrony danych.
Poprawka 2 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 7b preambuły (nowy)
(7b)Przy opracowywaniu, sporządzaniu i rozpowszechnianiu statystyk europejskich powinno się uwzględniać istotne międzynarodowe zalecenia i najlepsze praktyki.
Poprawka 3 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Punkt 8 preambuły
(8) Ponadto, istotne jest zapewnienie ścisłej współpracy pomiędzy ESBC a Europejskim Systemem Statystycznym (ESS), przede wszystkim w celu popierania wymiany poufnych danych dla celów statystycznych pomiędzy obydwoma systemami w świetle art. 285 Traktatu i art. 5 Statutu.
(8) Ponadto istotne jest zapewnienie ścisłej współpracy pomiędzy ESBC a Europejskim Systemem Statystycznym (ESS) w celu unikania powielania w gromadzeniu danych statystycznych, przede wszystkim w celu popierania wymiany poufnych danych dla celów statystycznych pomiędzy obydwoma systemami w świetle art. 285 Traktatu i art. 5 Statutu.
Poprawka 4 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 2a (nowy) Rozporządzenie (WE) nr 2533/98 Artykuł 2a (nowy)
(2a)Dodaje się artykuł w brzmieniu:
"Artykuł 2a
Współpraca z ESS
"W celu ograniczenia do minimum obciążenia sprawozdawczego unikać powielania i zagwarantować spójność podejścia do sporządzania europejskich statystyk, ESBC i ESS ściśle ze sobą współpracują, przestrzegając jednocześnie zasad statystycznych określonych w art. 3.".
Poprawka 5 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 4 – litera (g) Rozporządzenie (WE) nr 2533/98 Artykuł 8 – ustępy od 11 do 13
(g)Dodaje się ust. 11-13 w następującym brzmieniu:
skreślone
"11. Bez uszczerbku dla krajowych przepisów dotyczących wymiany poufnych informacji statystycznych innych niż informacji, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, do przekazywania poufnych informacji statystycznych pomiędzy członkiem ESBC, który zebrał te informacje, a organem ESS może dojść pod warunkiem, że przekazywanie to jest niezbędne dla opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania lub poprawy jakości statystyk europejskich w zakresie odpowiednich kompetencji ESS i ESBC. Przekazywanie wykraczające poza to, co przewidziano w zdaniu poprzedzającym, wymaga wyraźnego zezwolenia członka ESBC, który zebrał te informacje.
12.W przypadku gdy poufne dane przekazywane są pomiędzy organem ESS a członkiem ESBC, dane te mogą być wykorzystane wyłącznie do celów statystycznych, a dostęp do nich mogą mieć tylko pracownicy zajmujący się danym obszarem statystyki.
13.Środki ochronne, o których mowa art. 19 rozporządzenia (WE) nr [XX], dotyczą wszystkich poufnych danych przekazywanych pomiędzy organem ESS a członkiem ESBC zgodnie z ust. 11 i 12 powyżej, oraz z art. 20 ust. 1a rozporządzenia (WE) nr [XX]. EBC publikuje roczny raport o poufności dotyczący działań podjętych do zachowania poufności danych statystycznych.";
Poprawka 6 Zalecenie dotyczące rozporządzenia – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 4a (nowy) Rozporządzenie (WE) nr 2533/98 Artykuł 8a (nowy)
(4a)Dodaje się artykuł w brzmieniu:
"Artykuł 8a
Współpraca między ESS a ESBC
1.Bez uszczerbku dla krajowych przepisów dotyczących wymiany poufnych informacji statystycznych innych niż informacje, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu, do przekazywania poufnych informacji statystycznych pomiędzy członkiem ESBC, który zebrał te informacje, a organem ESS może dojść pod warunkiem, że przekazywanie to jest niezbędne dla opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania lub poprawy jakości statystyk europejskich, w tym statystyk strefy euro, w zakresie odpowiednich kompetencji ESS i ESBC. Dalsze przekazywanie wykraczające poza pierwsze przekazanie wymaga wyraźnego zezwolenia członka ESBC, który zebrał te informacje.
2.Jeżeli dane poufne przekazywane są pomiędzy organem ESS a członkiem ESBC, dane te mogą być wykorzystane wyłącznie do celów statystycznych, a dostęp do nich mogą mieć tylko pracownicy zajmujący się danym obszarem statystyki.
3.Przepisy i środki ochronne, o których mowa art. 20 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr .../2009 z dnia ... w sprawie statystyk europejskich*, dotyczą wszystkich poufnych danych przekazywanych pomiędzy organem ESS a członkiem ESBC zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu oraz z art. 21 ust. 1a rozporządzenia (WE) nr .../2009. EBC publikuje roczne sprawozdanie dotyczące działań podjętych dla zachowania poufności danych statystycznych.". __________ * Dz.U.: proszę wstawić numer, datę i odniesienie do rozporządzenia.
Zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady w sprawie priorytetów UE na 64. sesję Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych
318k
78k
Zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie priorytetów UE na 64. sesję Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych (2009/2000(INI))
– uwzględniając projekt zalecenia dla Rady, który złożył Alexander Graf Lambsdorff w imieniu grupy politycznej ALDE w sprawie priorytetów Unii Europejskiej na 64. sesję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych (B6-0034/2009),
– uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2008 r. dla Rady w sprawie priorytetów Unii Europejskiej na 63. sesję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych(1),
– uwzględniając priorytety UE na 63. sesję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych przyjęte przez Radę w dniu 16 czerwca 2008 r. (9978/2008),
– uwzględniając 63. sesję Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, a w szczególności następujące jego rezolucje "Współpraca między Organizacją Narodów Zjednoczonych a Unią Międzyparlamentarną"(2), "Konwencja o zakazie stosowania broni jądrowej"(3), "Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową"(4), "Konwencja o zakazie prowadzenia badań, produkcji i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz ich zniszczeniu"(5), "Moratorium na wykonywanie kary śmierci"(6), "Ochrona praw człowieka i podstawowych wolności w przeciwdziałaniu terroryzmowi"(7), "Sytuacja w zakresie praw człowieka w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej"(8), "Sytuacja w zakresie praw człowieka w Islamskiej Republice Iranu"(9), "Deklaracja z Doha dotycząca finansowania rozwoju: dokument końcowy w sprawie dalszych działań związanych z międzynarodową konferencją ONZ w sprawie finansowania rozwoju dotyczący przeglądu wprowadzania w życie "konsensusu z Monterrey"(10), "Sytuacja w zakresie praw człowieka w Myanmarze"(11), "Działania związane z rozwojem"(12), "Wzmocnienie Departamentu Spraw Politycznych"(13), "Budżet programowy na okres dwuletni od 2008 do 2009 roku"(14) oraz "Zarys proponowanego budżetu programowego na okres dwuletni od 2010 do 2011 roku"(15),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2009 r. dotyczącą rozwoju Rady Praw Człowieka ONZ, w tym roli UE(16),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie perspektyw rozwoju dotyczących budowania pokoju i ugruntowywania tożsamości narodowej w regionach po konfliktach zbrojnych(17),
– uwzględniając art. 114 ust. 3 i art. 90 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Rozwoju (A6-0132/2009),
A. mając na uwadze, że po czterech latach powinno się przypomnieć państwom członkowskim ONZ o podjętym przez nie zobowiązaniu do osiągnięcia ambitnych celów określonych w Dokumencie Końcowym Światowego Szczytu przyjętego w Nowym Jorku w dniu 16 września 2005 r.,
B. mając na uwadze, że tylko globalny, skuteczny i otwarty dla wszystkich wielostronny system może sprostać wielorakim i wzajemnie powiązanym wyzwaniom i zagrożeniom stojącym przed narodami, społeczeństwami i obywatelami, takim jak te dla pokoju i stabilizacji oraz bezpieczeństwa ludności, wyzwaniom związanym z ubóstwem, zmianami klimatu, bezpieczeństwem energetycznym, a także konsekwencjom globalnego kryzysu gospodarczego i finansowego,
C. mając na uwadze, że na 63. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ podjęte zostały ważne decyzje dotyczące szeregu kwestii związanych z agendą reform, w tym dotyczące usprawnień w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi i wymiaru sprawiedliwości, częściowego wzmocnienia Departamentu Spraw Politycznych oraz rozpoczęcia międzyrządowych negocjacji w sprawie reformy Rady Bezpieczeństwa,
D. mając na uwadze, że Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło, na wniosek swojego Trzeciego Komitetu, zbiór istotnych rezolucji dotyczących wielu aspektów kwestii społecznych, humanitarnych i związanych z prawami człowieka, w tym trzy rezolucje krajowe, a także Dodatkowy Protokół do Międzynarodowego Paktu Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych,
E. mając na uwadze, że dzięki inicjatywie "Zjednoczeni w działaniu" oraz pracy dwóch facylitatorów osiągnięty został rzeczywisty postęp, od strony pragmatycznej, w zakresie wdrażania niektórych z reform na rzecz ogólnosystemowej spójności ONZ; mając na uwadze, że konieczne jest skonsolidowanie osiągnięć i poczynienie dalszych postępów w obszarach wskazanych na 63. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ,
F. mając na uwadze, że nie objęcie reformami takich organów, jak Rada Bezpieczeństwa ONZ oraz Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ (ECOSOC), mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której nieformalne grupy, takie jak G8 czy G20, próbowałyby zastąpić globalne porozumienia międzyinstytucjonalne innymi uzgodnieniami,
G. mając na uwadze, że Unia Europejska musi promować to, co stanowczo uznaje za powszechne wartości, podejmując jednocześnie wysiłki zmierzające do uniknięcia polaryzacji stanowisk,
H. mając na uwadze, że z drugiej strony współpraca między Sekretariatem ONZ i instytucjami UE nigdy nie była tak intensywna jak obecnie oraz że odzwierciedla ona wspólne wartości, cele i interesy tych dwóch organizacji,
I. mając na uwadze, że należy dalej wzmacniać potencjał operacyjny Narodów Zjednoczonych w zakresie działań w dziedzinie pokoju i bezpieczeństwa, i mając na uwadze, że współpraca UE/ONZ w zakresie utrzymywania pokoju jest kamieniem węgielnym światowego pokoju i bezpieczeństwa,
J. mając na uwadze, że rośnie liczba ofiar śmiertelnych wśród żołnierzy sił pokojowych ONZ oraz mając na uwadze, że w celu ochrony tych pracowników trzeba podjąć wszelkie możliwe środki,
K. mając na uwadze, że UE i USA są partnerami strategicznymi i w ich wzajemnym interesie leży wspólne reagowanie na wspólne zagrożenia i wyzwania w kontekście nowej sytuacji na świecie, w oparciu o prawo międzynarodowe i instytucje wielostronne, w szczególności ONZ; mając na uwadze, że oświadczenie wydane przez Susan Rice, nowego Stałego Przedstawiciela USA przy Organizacji Narodów Zjednoczonych zdaje się wskazywać na odnowienie zobowiązania do konstruktywnego zaangażowania się w działania ONZ,
L. mając na uwadze, że Unia Europejska wskazała w swoim oświadczeniu skierowanym do Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 19 września 2008 r., że niedopuszczalne byłyby następujące cztery elementy dokumentu końcowego dotyczącego durbańskiej konferencji przeglądowej (tzw. "dozwolone granice" UE): (1) wyszczególnienie konkretnego regionu świata; (2) ponowne otwarcie kwestii deklaracji z Durbanu z 2001 r. poprzez włączenie w nią zakazu dotyczącego "szykanowania religii" mającego na celu ograniczenia wolności słowa i nałożenia cenzury, która jest nieodłączna od prawa islamskiego wymierzonego przeciw szykanowaniu religii; (3) ustalenie priorytetowości w odniesieniu do ofiar; oraz (4) upolitycznienie bądź spolaryzowanie dyskusji,
M. mając na uwadze, że w kontekście pogłębiającej się światowej recesji, państwa rozwijające się mogą cofnąć się o kilka dziesięcioleci w wyniku spadku cen artykułów żywnościowych, niższych przepływów inwestycyjnych, niestabilności finansowej oraz spadku przekazów pieniężnych, a także mając na uwadze, że wartość obecnych zobowiązań UE związanych z pomocą wykaże spadek o prawie 12 mld USD rocznie, ponieważ zobowiązania te są wyrażone jako procent PKB państw członkowskich;
1. występuje do Rady z następującymi zaleceniami:
Widoczność Unii Europejskiej w Organizacji Narodów Zjednoczonych
a)
wzywa do pokazania się wewnątrz systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych jako uczciwy pośrednik między interesami i wartościami różnych grup członkowskich, aby promować wspólne zrozumienie i większą spójność w odniesieniu do trzech ściśle powiązanych ze sobą filarów, na których opiera się ONZ, którymi są mianowicie spokój i bezpieczeństwo, rozwój gospodarczy i społeczny oraz prawa człowieka,
b)
wzywa do zagwarantowania, z Komisją, że kwestie związane z wielostronną agendą są stałym przedmiotem rozmów dwustronnych prowadzonych przez UE i jej państwa członkowskie z innymi krajami i grupami regionalnymi;
c)
wzywa do uważnego przeanalizowania wraz z administracją USA sposobów wzmocnienia współpracy między partnerami na rzecz wspierania ich wspólnych priorytetów w ONZ;
Pokój i bezpieczeństwo
d)
wzywa do kontynuowania debaty zapoczątkowanej przez Ban Ki-moona, Sekretarza Generalnego ONZ dotyczącej wdrażania zasady "odpowiedzialności za ochronę" (R2P), aby osiągnąć wzmocniony konsensus w odniesieniu do tego kamienia węgielnego doktryny ONZ oraz rozwinąć bardziej operacyjne podejście do niego przy jednoczesnym powstrzymaniu prób zmniejszenia jego zakresu;
e)
wzywa do zapewnienia, że zapobiegawczy charakter zasady R2P zostanie odpowiednio zaakcentowany w wyżej wspomnianej debacie oraz że zwrócona zostanie należyta uwaga na pomaganie wrażliwym i niestabilnym krajom w rozwijaniu ich zdolności wzięcia na swoje barki takiej odpowiedzialności, koncentrując się zwłaszcza na podmiotach regionalnych, jako najskuteczniejszych interlokutorach w niestabilnych sytuacjach;
f)
wzywa do zapewnienia, że zasada R2P będzie stosowana w sytuacjach kryzysowych, kiedy państwo nie będzie potrafiło ochronić swojej ludności przed ludobójstwem, przestępstwami wojennymi, czystkami etnicznymi i zbrodniami przeciwko ludzkości;
g)
wzywa do zachęcania Unii Afrykańskiej do dalszego rozwoju jej potencjału w zakresie zarządzania kryzysowego oraz do zaapelowania do UE i ONZ o wspieranie tych starań oraz pogłębienie współpracy z Unią Afrykańską w zakresie budowania pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie afrykańskim;
h)
wzywa do zaapelowania do państw członkowskich o podjęcie koniecznych wysiłków na rzecz zakończenia negocjacji w sprawie konwencji generalnej w sprawie międzynarodowego terroryzmu;
Prawa człowieka
i)
wzywa do wyrażenia jednoznacznego poparcia we wszystkich omawianych i przyjmowanych rezolucjach Zgromadzenia Ogólnego ONZ zasad międzynarodowego prawa humanitarnego oraz do jednoznacznego potępienia każdego przypadku pogwałcenia tych zasad, zwłaszcza w odniesieniu do bezpieczeństwa i ochrony pracowników humanitarnych ONZ i innych organizacji;
j)
wzywa do kontaktowania się z innymi grupami regionalnymi w celu zwiększania świadomości i zrozumienia zasad uwzględnionych w popartej przez UE deklaracji o orientacji seksualnej i tożsamości płciowej podpisanej przez 66 państw członkowskich ONZ;
k)
wzywa do wezwania Sekretarza Generalnego ONZ do przedstawienia na 65. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ sprawozdania dotyczącego przestrzegania przez państwa członkowskie zakazu wykonywania kary śmierci na nieletnich przestępcach oraz do uwzględnienia w jego sprawozdaniu informacji na temat liczby nieletnich przestępców skazanych obecnie na karę śmierci oraz liczby kar śmierci wykonanych w ostatnich 5 lat;
l)
wzywa do zainicjowania, jeszcze przed przeglądem zapowiedzianym przez Radę Praw Człowieka na 2011 rok, debaty akcentującej komplementarność między Trzecim Komitetem, będącym międzyrządowym organem Zgromadzenia Ogólnego ONZ o powszechnym członkostwie, a Radą Praw Człowieka, której skład podlega ograniczeniom i której mandat ma charakter bardziej operacyjny;
m)
wzywa do zwrócenia się do państw członkowskich o ponowne rozważenie ich udziału w durbańskiej konferencji przeglądowej w Genewie w kwietniu 2009 r., jeżeli naruszenie wszystkich "dozwolonych granic", o których mowa w projekcie dokumentu końcowego z dnia 20 lutego 2009 r. zostanie potwierdzone w kolejnych negocjacjach prowadzących do konferencji;
n)
wzywa do promowania i wspierania wysiłków zmierzających do zapewnienia, że reżim sankcji ONZ związanych z terroryzmem podlega przejrzystym i sprawiedliwym procedurom, zwłaszcza poprzez wprowadzenie procedury skutecznego powiadomienia oraz niezależnej rewizji sądowej, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich;
o)
wzywa do zachęcenia Rady Bezpieczeństwa i jej Komitetu Antyterrorystycznego do podjęcia współpracy z odpowiednimi organami ochrony praw człowieka w ONZ w celu stałego monitorowania zgodności ze zobowiązaniami przyjętymi w świetle międzynarodowego prawa w zakresie praw człowieka, uchodźców i pomocy humanitarnej;
p)
wzywa do zaapelowania do wszystkich członków ONZ o ratyfikację uchwalonego w Rzymie statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (ICC), poczynając od członków Rady Bezpieczeństwa oraz w perspektywie konferencji przeglądowej ICC w 2009 r. do aktywnego wspierania wysiłków zmierzających do osiągnięcia porozumienia w sprawie nieustalonej jeszcze definicji zbrodni agresji i warunków sprawowania przez ICC jego jurysdykcji, zgodnie z art. 5 ust. 2 Statutu Rzymskiego;
Reforma ONZ
q)
wzywa do wspierania trwającego procesu mającego na celu osiągnięcie zgodności między postępem osiąganym na szczeblu państwa w zakresie wdrażania reformy "Zjednoczeni w działaniu", a różnymi praktykami biznesowymi stosowanymi przez centrale agencji i programów ONZ, które dotychczas utrudniały ściślejszą współpracę i koordynację w praktyce;
r)
wzywa do rozwijania koordynacji z działaniami UE, w tym koordynacji z działaniami dawców pomocy, w stosunkach z agendami, funduszami i programami ONZ zarówno w centralach, jak i na szczeblu krajowym, w tym poprzez uczestnictwo w kierowanych przez ONZ funduszach dawców pomocy, oraz objęcia agend i programów ONZ dobrze już ugruntowanym dialogiem z Sekretariatem ONZ;
Środowisko
s)
wzywa do promowania debaty związanej ze zbliżającą się konferencją stron konwencji ramowej ONZ w sprawie zmian klimatycznych (COP15) w Kopenhadze w grudniu 2009 r. w celu wypracowania konsensusu dotyczącego przyjęcia nowego międzynarodowego porozumienia w sprawie zmiany klimatu na okres po 2012 roku oraz nadania tempa pracom związanym z jego przyjęciem; w tym kontekście wzywa do pozyskiwania wsparcia dla finansowo-technologicznego pakietu skierowanego do krajów rozwijających się w celu łatwiejszego nakłonienia tych krajów do poparcia nowego wiążącego porozumienia;
t)
wzywa do przyjęcia, jeszcze przed kolejną sesją Zgromadzenia Ogólnego ONZ, spójniejszej struktury globalnego systemu zarządzania ochroną środowiska, w formie zalecanej przez Radę Zarządzającą / Globalne Ministerialne Forum Ekologiczne Programu na rzecz Środowiska ONZ, który będzie w stanie sprostać ogromnym wyzwaniom w przyszłości;
Zarządzanie globalne
u)
wzywa do objęcia przywództwa w toczącej się debacie na temat globalnego zarządzania, w tym zarządzania ekonomicznego i finansowego, w celu wzmocnienia mandatów i udoskonalenia praktyk stosowanych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, przy jednoczesnej rewitalizacji Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ;
v)
wzywa do wykorzystania nadchodzących negocjacji międzyrządowych w sprawie reformy Rady Bezpieczeństwa, opartych na regulaminie Zgromadzenia Ogólnego ONZ, jako okazji do skoncentrowania się na zbieżnych kwestiach i osiągnięcia rzeczywistego postępu w zakresie wyjaśnienia zakresu kompetencji Rady Bezpieczeństwa w stosunku do innych organów ONZ, włączenia nowych członków stałych i niestałych – możliwie tymczasowo – ażeby poprawić reprezentatywność Rady i zasadność jej działania, a także do przeglądu metod pracy Rady Bezpieczeństwa;
w)
wzywa do podkreślenia, że obecność UE w Radzie Bezpieczeństwa pozostaje długoterminowym celem Unii Europejskiej;
Nierozprzestrzenianie broni i rozbrojenie
x)
wzywa do stworzenia warunków do pomyślnego przeprowadzenia w 2010 roku konferencji stron Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT), konkretnie poprzez poparcie i promowanie proponowanej modelowej konwencji o broni jądrowej; do osiągnięcia konsensusu w sprawie proponowanego układu o odizolowaniu materiałów rozszczepialnych; do podejmowania działań zmierzających do przyjęcia przez Konferencję Rozbrojeniową merytorycznego programu prac zapewniającego operacyjność temu organowi; do wielostronnego i dwustronnego angażowania się w działania państw członkowskich ONZ na rzecz przystąpienia do ponownej ratyfikacji Traktatu o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową; i wreszcie do zachęcania do dalszych starań na rzecz rozpoczęcia negocjacji dotyczących traktatu w sprawie handlu bronią;
Reforma zarządzania
y)
wzywa do pełnego wykorzystania swojej dźwigni finansowej w ONZ w celu zapewnienia, że w budżecie na lata 2010–2011 lepiej uwzględnione zostaną pilne potrzeby operacyjne tej organizacji oraz do udzielenia Sekretarzowi Generalnemu ONZ większej swobody w podejmowaniu decyzji o alokacji zasobów ludzkich zgodnie z takimi potrzebami i w świetle decyzji operacyjnych podejmowanych przez właściwe organy ONZ, a w szczególności przez Radę Bezpieczeństwa i Zgromadzenie Ogólne,
z)
wzywa do ustalenia, w kontekście dyskusji o rewizji skali oceny przy podziale wydatków ONZ, wyraźnego związku między większym przedstawicielstwem w różnych organach ONZ a sprawiedliwszym podziałem obciążeń finansowych;
aa) wzywa do opracowania ściślej skoordynowanej polityki dotyczącej personelu UE w ONZ w celu osiągnięcia większej przejrzystości i efektywności w procedurach rekrutacyjnych oraz zapewnienia, że warunki rekrutacji pozostaną wystarczająco atrakcyjne dla obywateli UE;
Milenijne Cele Rozwoju (MCR)
ab) wzywa do sprawowania przewodniej roli na świecie w stymulowaniu działań międzynarodowych mających na celu spełnienie zobowiązań dotyczących milenijnych celów rozwoju w związku z tym, że coraz więcej faktów wskazuje na to, że świat jest daleki od osiągnięcia zobowiązania dotyczącego milenijnych celów rozwoju;
ac) do poparcia inicjatywy "zespołu zadaniowego ds. braków w realizacji milenijnych celów rozwoju" na rzecz monitorowania globalnych zobowiązań w dziedzinie pomocy, handlu, zwalniania ze spłaty zadłużenia i dostępu do podstawowych lekarstw i technologii;
ad) wzywa do zorganizowania w trybie pilnym konferencji wysokiego szczebla ONZ w sprawie światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz jego wpływu na rozwój, zgodnie z postanowieniami podjętymi w 2008 r. na konferencji z Ad-Dauhy w sprawie finansowania rozwoju;
ae) wzywa do kontynuacji dyskusji w ramach inicjatywy Business Call to Action (przedsiębiorcy wzywają do działania) oraz zobowiązań na rzecz finansowania i wspierania wysiłków mających na celu osiągnięcie milenijnych celów rozwoju, w tym sposobu połączenia ich ze zwiększeniem odpowiedzialności przedsiębiorstw;
af) wzywa do zalecenia, oprócz wszystkich wymienionych inicjatyw, uznania zasad paryskich dotyczących skuteczności pomocy oraz planu działania z Akry w celu poprawy jakości i świadczenia pomocy;
ag) wzywa do skorzystania z okazji, jakiej dostarcza 64. Zgromadzenie Ogólne w celu zdania sprawy z postępów poczynionych na drodze do realizacji wskaźników ustalonych w planie działania UE w zakresie milenijnych celów rozwoju;
ah) wzywa do zwrócenia się także do Komisji o zdawanie sprawy z postępów we wdrażaniu umów dotyczących milenijnych celów rozwoju oraz o zachęcanie innych darczyńców do udzielania większej części pomocy w formie długoterminowego i przewidywalnego wsparcia budżetowego;
Zalecenia końcowe
ai) wzywa do nakłonienia państw członkowskich UE do realizacji podjętego przez nie zobowiązania do promowania skutecznej wielostronności w drodze zapewnienia systematycznej i bezzwłocznej ratyfikacji wszystkich konwencji i układów ONZ;
aj) wzywa do poparcia decyzji podjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w jego wyżej wspomnianej rezolucji w sprawie współpracy Organizacji Narodów Zjednoczonych i Unii Międzyparlamentarnej, która przewiduje wprowadzenie osobnego punktu w roboczej agendzie 65. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ dotyczącego współpracy Organizacji Narodów Zjednoczonych, parlamentów krajowych i Unii Międzyparlamentarnej, pod warunkiem że w tytule tego punktu uwzględnione zostanie również odniesienie do "regionalnych zgromadzeń parlamentarnych", i do promowania debaty w sprawie sposobu, w jaki parlamentarzyści, parlamenty krajowe i regionalne zgromadzenia parlamentarne mogą odgrywać bardziej aktywną rolę w ONZ;
o o o
2. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszego zalecenia Radzie oraz do informacji Komisji.
– uwzględniając wspólną strategię Afryka-UE ("wspólna strategia") i pierwszy plan działania (2008-2010) na rzecz wdrażania partnerstwa strategicznego Afryka-UE, które UE oraz przywódcy państw i rządów Afryki przyjęli w Lizbonie w dniach 8 i 9 grudnia 2007 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Rok po szczycie w Lizbonie: aktualny stan partnerstwa Afryka-UE" (COM(2008)0617),
– uwzględniając konkluzje Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych z dnia 10 listopada 2008 r. pod tytułem "Rok po szczycie w Lizbonie: aktualny stan partnerstwa Afryka-UE",
– uwzględniając wspólne sprawozdanie z postępów we wdrażaniu wspólnej strategii Afryka-UE i pierwszego planu działania (2008-2010), które przyjęto w trakcie spotkania ministrów Afryki i UE w ramach trójki ministerialnej w Addis Abebie w dniu 21 listopada 2008 r.,
– uwzględniając komunikat z dnia 17 grudnia 2008 r. sporządzony przez komisję ad hoc Parlamentu Panafrykańskiego ds. stosunków z Parlamentem Europejskim i delegację ad hoc Parlamentu Europejskiego ds. stosunków z Parlamentem Panafrykańskim, skierowany do urzędujących prezydencji Unii Afrykańskiej i UE oraz Komisji Unii Afrykańskiej (UA) i Komisji Europejskiej w sprawie roli Parlamentu Panafrykańskiego i Parlamentu Europejskiego we wdrażaniu i monitorowaniu wspólnej strategii,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2007 r. w sprawie stanu stosunków między UE a Afryką(1),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 listopada 2005 r. w sprawie strategii rozwoju dla Afryki(2),
– uwzględniając podpisaną w dniu 23 czerwca 2000 r.(3) w Kotonu umowę o partnerstwie zawartą pomiędzy członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej, zmienioną umową zmieniającą umowę o partnerstwie, podpisaną w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r.(4) (umowa z Kotonu),
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju(5),
– uwzględniając art. 177-181 traktatu WE,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinię Komisji Handlu Międzynarodowego (A6-0079/2009),
A. mając na uwadze, że cel zakładający likwidację ubóstwa powinien nadal stanowić jeden z najważniejszych elementów wspólnej strategii,
B. mając na uwadze, że połowa ludności Afryki wciąż żyje w ubóstwie i mając na uwadze, że Afryka jest jedynym kontynentem, który nie odnotowuje postępów na drodze do wypełnienia milenijnych celów rozwoju (MCR), zwłaszcza jeśli chodzi o zmniejszanie ubóstwa, śmiertelność dzieci, zdrowie matek oraz walkę z HIV/AIDS i malarią,
C. mając na uwadze, że wspólna strategia ma na celu sięgać "poza pomoc rozwojową", "poza Afrykę" i "poza instytucje", tak aby objąć szersze niż w przeszłości spektrum zagadnień związanych z Afryką i kwestii globalnych, takich jak zmiany klimatu i bezpieczeństwo oraz zaangażować więcej różnorodnych podmiotów nieinstytucjonalnych,
D. mając na uwadze, że w ubiegłym roku powstała większa część struktury instytucjonalnej wspólnej strategii oraz rozpoczęto stosowanie innowacyjnych metod pracy w ramach tej strategii, w terenie jednak osiągnięto faktycznie niewielki postęp,
E. mając na uwadze, że chociaż we wspólnej strategii wyraźnie uznaje się zasadniczą rolę Parlamentu Panafrykańskiego i Parlamentu Europejskiego w analizowaniu postępów i wytyczaniu politycznego kierunku partnerstwa, należy także włączyć je w zasadniczy i znaczący sposób w tworzenie, dostosowywanie i monitorowanie wspólnej strategii,
F. mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie i władze lokalne, w szczególności po stronie afrykańskiej, jest w minimalnym stopniu zaangażowane we wdrażanie wspólnej strategii,
G. mając na uwadze, że na wdrażanie wspólnej strategii udostępniono bardzo ograniczone środki finansowe oraz że istotne źródła finansowania zostały już w pełni rozdysponowane przed przyjęciem wspólnej strategii,
H. mając na uwadze, że umieszczenie Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) w budżecie UE, o co wielokrotnie apelował Parlament, pozwoliłoby na większą spójność polityki i na nadzór parlamentarny nad wydatkami na rozwój,
I. mając na uwadze, że udział Afryki w handlu światowym zmniejsza się, a Afryka zostaje wykluczona z korzystania z możliwości oferowanych przez globalizację,
J. mając na uwadze, że odpływ, zwłaszcza nielegalny sprawia, iż gospodarki państw afrykańskich tracą co roku miliardy euro, a "drenaż mózgów" powoduje, że kontynent traci wielu wykształconych ludzi, którzy są niezbędni dla jego przyszłego rozwoju,
K. mając na uwadze, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat produkcja żywności i bezpieczeństwo żywnościowe w Afryce straciły na ważności jako priorytety polityczne oraz zostały pozbawiane finansowania w ramach inwestycji, co może mieć potencjalnie katastrofalne konsekwencje, jak niedawno wykazał kryzys cenowy na rynku produktów żywnościowych,
L. mając na uwadze, że Afryka jest niedoreprezentowana w organizacjach międzynarodowych i na forach wielostronnych, które decydują o wielu sprawach mających wpływ na przyszłość tego kontynentu,
M. mając na uwadze, że długoletnie stosunki UE-Afryka nabierają nowego znaczenia wraz z pojawieniem się nowych darczyńców, których plany i priorytety dla Afryki stanowią nowe zagrożenia i wyzwania,
N. mając na uwadze, że zasadnicze znaczenie ma szukanie zbieżności i unikanie powielania zadań między instytucjami zaangażowanymi we wspólną strategię oraz istniejące porozumienia, takie jak umowa z Kotonu, strategia eurośródziemnomorska i partnerstwo strategiczne Afryka Południowa-UE,
O. mając na uwadze, że przegląd umowy z Kotonu w 2009 r. będzie miał na celu wyjaśnienie przyszłych stosunków AKP z Unią Afrykańską,
P. mając na uwadze, że poziom świadomości w odniesieniu do celów i działań realizowanych w ramach wspólnej strategii jest niepokojąco niski oraz mając na uwadze, że w szczególności w Afryce świadomość społeczna dotycząca partnerstwa strategicznego Afryka-UE oraz poparcie dla tego partnerstwa mają bezpośredni wpływ na to, czy wspólna strategia przyniesie natychmiastowe i konkretne rezultaty mogące podnieść poziom życia ludności Afryki,
Q. mając na uwadze, że chociaż "partnerstwo równych" oznacza, iż UE i UA są równe w kontekście udziału w dyskusji i kształtowania polityki, to partnerstwo powinno także uwzględnić brutalną rzeczywistość, w której oba kontynenty i ich instytucje są nadal dalekie od równości pod względem rozwoju instytucjonalnego, zdolności decyzyjnych i zasobów,
Opracowanie struktury współpracy między UE a Afryką
1. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że rok po przyjęciu wspólnej strategii, w ramach struktury instytucjonalnej opracowano już główne części składowe służące jej wdrażaniu oraz że zaczęły już one działać, a podstawą ich jest plan działania obejmujący cele do zrealizowania i harmonogramy działania, oraz że poczyniono pewne postępy w kierunku wdrożenia wspólnej strategii i partnerstw tematycznych wchodzących w jej skład; ubolewa jednak, że w ciągu pierwszego roku realizacji niektóre partnerstwa znajdują się nadal na etapie ustalania metod pracy i nie określiły jeszcze celów, harmonogramów i środków budżetowych;
2. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ciągu pierwszego roku po podpisaniu wspólnej strategii przedstawiciele UE i UA spotykali się tak często jak nigdy dotąd;
3. wzywa Komisję Europejską, Komisję UA oraz państwa członkowskie UE i UA, by w trybie priorytetowym uzupełniły strukturę instytucjonalną poprzez rozwinięcie aspektu parlamentarnego i zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych, które powinny napędzać proces i gwarantować jego trwałość, zapewniając przejrzystość, odpowiedzialność i umocowanie demokratyczne;
4. z zadowoleniem przyjmuje powstanie unijnych zespołów ds. realizacji z udziałem zainteresowanych państw członkowskich, nie tylko dlatego, że finansowanie wspólnej strategii zależy w znacznym stopniu od składek państw członkowskich, ale także dlatego, że bezpośrednie zaangażowanie państw członkowskich przyczyni się do większej widoczności, ciągłości i trwałości przedsięwzięć przewidzianych w planie działania;
5. wzywa instytucje zaangażowane we wspólną strategię do pełnego skupienia się na koniecznych do zrealizowania zadaniach, przy założeniu, że pierwszy plan działania przewidziany jest jedynie na okres krótszy niż trzy lata (2008-2010);
Rola parlamentów
6. ponownie zwraca się do Komisji UE i Komisji UA o podjęcie czynnych działań z myślą o zaangażowaniu Parlamentu Europejskiego i Panafrykańskiego we wdrażanie i monitorowanie wspólnej strategii oraz dostarczanie dotyczących jej wytycznych w zakresie polityki, zgodnie z pełnioną przez nie rolą kluczowych elementów instytucjonalnej struktury organizacyjnej;
7. podkreśla rolę organów międzyparlamentarnych Parlamentu Europejskiego i parlamentów Afryki, takich jak Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne (WZP) AKP-UE i Zgromadzenie Parlamentarne Euromed, we wzmacnianiu pokoju i bezpieczeństwa, dobrych rządów i demokracji oraz ich rolę jako skutecznej platformy współpracy i rozwiązywania problemów wspólnej troski;
8. zauważa fakt, że podczas 11. spotkania ministrów Afryki i UE w ramach trójki poparto pierwsze roczne sprawozdanie dotyczące postępów we wdrażaniu wspólnej strategii i pierwszego planu działania, do którego UE wniosła wkład w postaci wyżej wymienionego komunikatu Komisji;
9. wyraża jednak ubolewanie w związku z faktem, że wspomniane sprawozdanie sporządzono bez jakichkolwiek konsultacji lub formalnego wkładu Parlamentu Europejskiego lub Panafrykańskiego;
10. proponuje, aby przewodniczący Parlamentu Panafrykańskiego i Parlamentu Europejskiego regularnie uczestniczyli w szczytach UE-Afryka i zabierali na nich głos, celem przedstawienia wniosków naszych parlamentów w sprawie realizacji planu działań oraz propozycji w zakresie przyszłych kierunków wspólnej strategii;
11. zwraca się, by niezwłocznie przed wiosennym posiedzeniem ministerialnej trójki jej członkowie przeprowadzili wymianę poglądów z przedstawicielami właściwych organów Parlamentu Europejskiego i Panafrykańskiego, podczas której członkowie Parlamentów mogliby przedstawić swoje sugestie i zalecenia w sprawie ostatniego rocznego sprawozdania dotyczącego postępów; proponuje, by dyskusje nad sugestiami i zaleceniami Parlamentów włączyć do programu posiedzenia trójki ministerialnej; oczekuje, że kolejne wspólne sprawozdanie roczne przyjęte podczas obrad nadchodzącej jesiennej trójki ministerialnej określać będzie sposób uwzględnienia tych sugestii i zaleceń; wzywa także przedstawicieli Parlamentów do spotkania z ministrami trójki przy okazji jesiennego posiedzenia trójki;
12. uważa, że Parlament Panafrykański i Parlament Europejski powinny uczestniczyć na odpowiednim szczeblu w pracach wspólnych grup ekspertów i grupie zadaniowej UA-UE;
13. z zadowoleniem przyjmuje stworzenie przez Komisję Europejską programu wsparcia w ramach 9. EFR w wysokości 55 mln EUR z przeznaczeniem na umocnienie potencjału instytucji UA; ponownie nalega, by udostępnić część tych środków na umacnianie zdolności administracyjnych i operacyjnych Parlamentu Panafrykańskiego i wzywa Komisję, aby sporządziła plany działania dotyczące wykorzystania tych środków w porozumieniu z Parlamentem Panafrykańskim i we współpracy z Parlamentem Europejskim;
14. zaleca, by częścią budżetu przeznaczoną dla Parlamentu Panafrykańskiego zarządzał sam Parlament Panafrykański, kiedy tylko zyska konieczną zdolność administrowania tymi środkami i wypełni wymogi zawarte w rozporządzeniu finansowym WE (w szczególności jego art. 56)(6) dotyczące zezwolenia Komisji na wykonywanie budżetu w ramach pośredniego scentralizowanego zarządzania;
15. zwraca się do Komisji Europejskiej i Komisji UA o uproszczenie procedur w celu zapewnienia bezpośredniego i skutecznego dialogu z Parlamentami, tak aby uniknąć niedopuszczalnych opóźnień, z należytym uwzględnieniem specyfiki procedur poszczególnych instytucji;
16. raz jeszcze apeluje o włączenie do budżetu EFR i w międzyczasie zwraca się do Komisji, aby informowała Parlament Europejski i Parlament Panafrykański o wszystkich etapach procesu uchwalania budżetu;
Społeczeństwo obywatelskie i podmioty niepaństwowe
17. jest zdania, że jeśli wspólna strategia ma być prawdziwym "solidnym i szeroko zakrojonym partnerstwem, koncentrującym się na problemach ludności", musi ona skutecznie angażować społeczeństwo obywatelskie oraz władze lokalne i ułatwiać ich rzeczywisty udział w pracach jej organów wykonawczych;
18. ubolewa, że mimo iż plan działania wskazuje, że każde z partnerstw Afryka-UE jest otwarte na szereg różnych działań, przeważający nacisk jest kładziony na działania państwa; podkreśla, że należy pogłębić i wyjaśnić wkład i zaangażowanie w ten proces parlamentów oraz podmiotów niepaństwowych, takich jak organizacje społeczeństwa obywatelskiego, władze lokalne i inne podmioty niepaństwowe;
19. wyraża uznanie dla Rady Gospodarczej, Społecznej i Kulturalnej Unii Afrykańskiej (ECOSOCC), która służy tworzeniu partnerstwa między rządami afrykańskimi a społeczeństwem obywatelskim; niepokoi się jednak niewielkim zaangażowaniem afrykańskiego społeczeństwa obywatelskiego we wdrażanie wspólnej strategii i wzywa do natychmiastowych starań, w szczególności po stronie afrykańskiej, zmierzających do ustanowienia procedur identyfikacji, planowania i skutecznego zaangażowania reprezentatywnych podmiotów niepaństwowych Afryki przy ścisłej współpracy z zainteresowanymi stronami;
20. wzywa Komisję Europejską do stworzenia odpowiednich narzędzi budowania potencjału dla afrykańskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego, mających zwiększyć zwłaszcza ich zdolność do udziału we wdrażaniu wspólnej strategii;
Partnerstwa
21. zauważa, że wspólna strategia powinna także obejmować zagadnienia, które mimo formalnej przynależności do innej instytucjonalnej struktury organizacyjnej w znaczący sposób wpływają na przyszłość Afryki i kształtują stosunki między tymi dwoma kontynentami, takie jak umowy o partnerstwie gospodarczym oraz stosunki między afrykańskimi ugrupowaniami regionalnymi związanymi umową o partnerstwie gospodarczym oraz innymi istniejącymi ugrupowaniami regionalnymi w Afryce (w tym regionalnymi wspólnotami gospodarczymi), drugi przegląd umowy z Kotonu, strategię eurośródziemnomorską, partnerstwo strategiczne UE-Afryka Południowa oraz stosunki Afryki z nowymi aktorami na scenie światowej, takimi jak Chiny i Brazylia;
22. wyraża przekonanie, że zrównoważony rozwój gospodarczy, społeczny i środowiskowy może mieć miejsce tylko w tych krajach, które gwarantują pokój, demokrację i prawa człowieka;
23. zwraca się do Komisji Europejskiej, Rady i partnerów afrykańskich, aby zadbali o spójność między wspomnianą strategią a innymi strategiami politycznymi, które mogą mieć niekorzystny wpływ na propagowanie nowego partnerstwa strategicznego między UE i Afryką, zwłaszcza strategiami politycznymi dotyczącymi handlu, środowiska naturalnego, migracji i rolnictwa; podkreśla, że dialog polityczny między UE i Afryką powinien obejmować te zagadnienia;
24. podkreśla, że z myślą o skutecznej walce z ubóstwem, która musi pozostać jedną z kluczowych kwestii wspólnej strategii, partnerstwo strategiczne UE-Afryka musi pomóc stymulować zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny, przyciągać inwestycje zagraniczne, promować sprawiedliwy handel międzynarodowy i przyczyniać się do stworzenia warunków, w których państwa afrykańskie mogłyby stopniowo znaleźć dla siebie miejsce w gospodarce światowej;
Pokój i bezpieczeństwo
25. z zadowoleniem przyjmuje postępy poczynione w ramach partnerstwa na rzecz pokoju i bezpieczeństwa; przyjmuje do wiadomości dialog polityczny prowadzony między UA a UE w sprawie sytuacji kryzysowych w Afryce i poza nią; podkreśla, że dialog ten powinien objąć cały wachlarz zagadnień dotyczących pokoju i bezpieczeństwa, począwszy od zapobiegania konfliktom i rozwiązywania ich, a skończywszy na odbudowie po zakończeniu konfliktu i budowaniu pokoju, w tym pogłębiony dialog w sprawie wdrażania zasady obowiązku ochrony;
26. wzywa do nadania należnego priorytetowego charakteru ustanowieniu afrykańskiej struktury organizacyjnej w dziedzinie pokoju i bezpieczeństwa; podkreśla ponownie, że EFR nie jest odpowiednim źródłem odnawiania środków finansowych instrumentu na rzecz pokoju w Afryce; jest zdania, że wydatki w ramach EFR powinny być zgodne z kryteriami oficjalnej pomocy rozwojowej Komitetu Pomocy Rozwojowej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD/DAC); wzywa ponownie do znalezienia ostatecznego rozwiązania kwestii finansowania instrumentu na rzecz pokoju w Afryce;
27. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie we wrześniu 2008 r. przez sekretarza generalnego ONZ, Ban Ki-Moona, panelu wybitnych osobistości reprezentujących Unię Afrykańską i ONZ, który ma określić sposoby, w jakie społeczność międzynarodowa może wspierać operacje pokojowe Unii Afrykańskiej, prowadzone pod auspicjami ONZ;
Rządy i prawa człowieka
28. zaznacza, że pojęcie rządów wykracza poza samą walkę z korupcją i powinno odzwierciedlać działanie społeczeństwa oparte na porządku publicznym, poszanowaniu praw człowieka i ich czynnym propagowaniu, walce z korupcją, tworzeniu kapitału oraz przejrzystym i sprawiedliwym podziale kapitału, a także podstawowej opiece zdrowotnej i usługach socjalnych; podkreśla, że podmioty zewnętrzne nie mogą oceniać rządów tylko i wyłącznie na podstawie narzuconych z zewnątrz kryteriów, ale na podstawie razem ustalonych i wspólnych wartości i norm;
29. podkreśla znaczenie zrównoważonej demokracji, w tym dobrego sprawowania rządów i demokratycznych wyborów, które muszą obejmować wsparcie budowania potencjału parlamentów oraz zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych w dialog polityczny;
30. podkreśla, że sprawowanie rządów musi zostać ulepszone po obu stronach: jest to nie tylko priorytet w Afryce, ale także po stronie europejskiej, która musi usprawnić zarządzanie i rozliczalność, jeśli chodzi o zobowiązania w zakresie pomocy i lepszą koordynację działań darczyńców, celem zwrócenia większej uwagi na kraje pomijane przy udzielaniu pomocy; podkreśla, że ważną rolę do spełnienia mają tutaj parlamenty krajowe i kontynentalne, podmioty niepaństwowe oraz władze lokalne;
31. apeluje o większe poparcie dla obecnych afrykańskich inicjatyw, takich jak Afrykański Mechanizm Wzajemnej Oceny (APRM), który stanowi dotychczas najpoważniejszy krok państw afrykańskich w kierunku poprawy rządów na kontynencie, oraz różnorodne instrumenty wprowadzone przez Unię Afrykańską, które zwiększą zaangażowanie Afryki w ten proces;
32. wyraża poważne zaniepokojenie tym, że "plany sprawowania rządów" opracowane przez Komisję dla każdego z krajów AKP, które będą podstawą programowania pomocy rozwojowej w kwocie dodatkowych 2 700 milionów EUR w ramach 10. EFR, zostały przygotowane bez żadnego udziału tych państw; zauważa, że kwalifikowalność do korzystania z dodatkowych środków jest oceniana na podstawie zestawu kryteriów, z których tylko jedno jest bezpośrednio powiązane z milenijnymi celami rozwoju; wyraża konsternację z powodu tego, że przygotowane przez Komisję Europejską "plany" grożą spłyceniem procesu Afrykańskiego Mechanizmu Wzajemnej Oceny; zwraca się do Komisji Europejskiej, aby konsultowała się z Parlamentem Europejskim i Radą i informowała obie instytucje o monitorowaniu działań i wdrażaniu tych funduszy, tak aby mieć pewność, że przeznaczane są one na inicjatywy w zakresie rządzenia wspierające programy rządów UA i proces APRM;
33. wzywa, by dialog prowadzony w ramach partnerstwa na rzecz dobrych rządów i przestrzegania praw człowieka poruszał kwestie bezkarności sprawców naruszeń praw człowieka, przy uwzględnieniu najlepszych wzorców utworzonych na mocy prawa krajowego lub międzynarodowego, w tym pracy międzynarodowych trybunałów karnych ustanowionych w Sierra Leone i Ruandzie;
Handel, rozwój gospodarczy i integracja regionalna
34. w odniesieniu do partnerstwa w sprawie handlu i integracji regionalnej uważa, że przy stworzeniu odpowiednich warunków pobudzenie handlu stanowi kluczowy napęd wzrostu gospodarczego, pod warunkiem, że polityka handlowa będzie zgodna z celami rozwoju; z zadowoleniem przyjmuje zatem cele tego partnerstwa mające wspierać afrykańską integrację regionalną i umacniać potencjał handlowy tego kontynentu;
35. oczekuje szybkiego zakończenia dauhańskiej rundy rozwojowej Światowej Organizacji Handlu (WTO), ale stwierdza, że musi ona pozostać zasadniczo "rundą rozwojową", sprzyjającą integracji państw afrykańskich z gospodarką światową, skutecznie ograniczającą zakłócające handel dotacje dla rolnictwa oraz znoszącą dotacje eksportowe dla rolnictwa;
36. wyraża przekonanie, że UE powinna pomóc państwom afrykańskim w zapewnieniu samowystarczalności rolnictwa oraz rozwoju podstawowych usług i szczególnie narażonych sektorów krajowych;
37. nalega, by ostateczne umowy o partnerstwie gospodarczym podpisywane z państwami afrykańskimi były przede wszystkim narzędziem rozwoju uwzględniającym różnice między potencjałem i poziomem rozwoju poszczególnych beneficjentów;
38. podkreśla, że umowy o partnerstwie gospodarczym muszą promować afrykańską integrację regionalną, a nie osłabiać ją; popiera wysiłki UA na rzecz umocnienia regionalnych wspólnot gospodarczych jako podstawowych komponentów integracji regionalnej tego kontynentu;
39. nalega, by Komisja Europejska i państwa członkowskie dotrzymały zobowiązania do dostarczania do 2010 r. co najmniej 2 miliardy EUR rocznie w charakterze "pomocy na rzecz handlu", której największa część musi być przeznaczana dla Afryki; wzywa do szybkiego określenia i dostarczenia części środków z pomocy na rzecz handlu; podkreśla, że te fundusze powinny być dodatkowymi środkami, a nie tylko środkami z EFR pod zmienioną nazwą;
40. wzywa, by partnerstwo obejmowało szerszy program pomocy na rzecz handlu, w tym rozwój infrastruktury, propagowanie rozwoju biznesu i lepszych przepisów go dotyczących, z uwzględnieniem prostszych i bardziej przyjaznych dla użytkownika zasad pochodzenia;
41. wzywa także, by partnerstwo to obejmowało również aspekty gospodarcze, które mimo braku bezpośredniego związku z handlem, mają zasadniczy wpływ na gospodarki krajów afrykańskich, takie jak potrzeba podjęcia działań zapobiegających bezprawnemu odpływowi kapitału i promujących międzynarodowe przepisy dotyczące oaz podatkowych;
42. apeluje, aby wspólna strategia uznawała i wspierała pozytywną rolę imigrantów i diaspor w rozwoju ich krajów ojczystych, ułatwiając im inwestycje w tych krajach i obniżając koszty przelewów;
Kluczowe kwestie rozwoju
43. utrzymuje, że w odniesieniu do partnerstwa dotyczącego milenijnych celów rozwoju nawet przy zwiększonej i lepszej pomocy trudno będzie osiągnąć te cele, a zatem wzywa państwa członkowskie UE do dotrzymania zobowiązań, które niedawno ponowiły podczas konferencji w Ad-Dausze dotyczącej finansowania rozwoju, a także w Akrze w ramach forum wysokiego szczebla w sprawie skuteczności pomocy, w szczególności jeśli chodzi o nakłady niesionej przez nie pomocy, spójność polityki, poczucie odpowiedzialności, przejrzystość i podział pracy między darczyńcami;
44. zauważa, że podstawowa edukacja zdrowotna oraz kształcenie na poziomie podstawowym i średnim w istotny sposób prowadzą do osiągnięcia MCR; wspiera zatem państwa afrykańskie w uczynieniu z tych kwestii głównych priorytetów ich strategii zmniejszania ubóstwa; apeluje, aby partnerstwo promowało taki rozwój, uwzględniając zobowiązanie Komisji Europejskiej do wydatkowania przynajmniej 20% wspólnotowych środków pomocowych w tych sektorach; wzywa Komisję, aby rozszerzyła to zobowiązanie na EFR; przypomina, że wszystkie wysiłki w tym względzie powinny obejmować osoby niepełnosprawne; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wynik pierwszego posiedzenia wspólnej grupy ekspertów i wzywa zainteresowane strony do zapewnienia osiągnięcia postępów w nadchodzącym roku;
45. wzywa Komisję Europejską, aby podjęła pilne działania celem realizacji swoich zobowiązań w dziedzinie zdrowia, w związku z wnioskami i zaleceniami zawartymi w sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego ze stycznia 2009 r. w sprawie pomocy rozwojowej KE dla służby zdrowia w Afryce subsaharyjskiej; podkreśla znaczenie zwiększenia pomocy Komisji Europejskiej dla sektora zdrowia w Afryce subsaharyjskiej podczas śródokresowego przeglądu 10. EFR, celem wsparcia jego zaangażowania w osiąganie milenijnych celów rozwoju związanych ze zdrowiem;
46. zachęca państwa członkowskie UE i UA, aby przywiązywały większą wagę do bezpieczeństwa żywności i niezależności żywnościowej w Afryce oraz aby wspierały działania wspomagające zwiększenie produktywności i konkurencyjności afrykańskiego rolnictwa, w szczególności produkcję żywności i promowanie tworzenia "pasów zieleni" wokół miast;
47. wzywa państwa członkowskie, aby włączyły do swoich debat, w ramach wspólnej strategii i poza nią, problem sprawiedliwej dystrybucji bogactwa pochodzącego z eksploatacji zasobów naturalnych; nalega, aby przychody krajowe pochodzące z wykorzystania zasobów naturalnych były przede wszystkim bardziej sprawiedliwie rozdzielane celem zaspokojenia podstawowych potrzeb ludności, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia, edukacji, ochrony zasobów naturalnych i środowiska, i pomagały w ten sposób w osiągnięciu MCR;
48. wyraża obawę, że niedawny okres rekordowego wzrostu w Afryce zostanie zahamowany przez ogólnoświatowe spowolnienie gospodarcze i podkreśla, że kontynent ten może się cofnąć o dziesięciolecia wskutek spadku cen towarów, mniejszego napływu inwestycji, niestabilności finansowej i mniejszej liczby przekazów pieniężnych;
Inne aspekty strategii
49. przypomina, że główną odpowiedzialność za zmiany klimatu ponoszą kraje rozwinięte, podczas gdy najbardziej niekorzystny wpływ zmiany te wywierają w krajach rozwijających się; zwraca się zatem o udostępnienie nowych funduszy, by państwa afrykańskie mogły uniknąć ponoszenia nieproporcjonalnie wysokich kosztów dostosowywania się do wpływu zmian klimatu i łagodzenia go; ponadto popiera wspólną deklarację UE-Afryka dotyczącą zmian klimatu, przedstawioną na konferencji poświęconej Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu, która odbyła się w grudniu 2008 r. w Poznaniu;
50. w kontekście partnerstwa dotyczącego migracji i zatrudnienia zwraca się o znalezienie sprawiedliwego i wykonalnego rozwiązania problemu "drenażu mózgów", który pozbawia wiele afrykańskich państw dużej liczby wykwalifikowanych pracowników, zwłaszcza w sektorze ochrony zdrowia;
51. wzywa do stworzenia nowego unijnego systemu "niebieskich kart", zniechęcającego do wyjazdu wykwalifikowanych pracowników z krajów rozwijających się w sektorach, w których te kraje mają niedobór siły roboczej, zwłaszcza w dziedzinie zdrowia i edukacji;
52. wzywa Komisję Europejską, aby skorzystała z partnerstwa UE-Afryka, by pomóc krajom afrykańskim w zastosowaniu zasad elastyczności przewidzianych w dauhańskiej deklaracji w sprawie porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) i zdrowia publicznego, celem ułatwienia dostępu do podstawowych tanich leków w Afryce;
53. zachęca obie strony, aby - jeśli chodzi o partnerstwo w dziedzinie nauki i technologii - dążyły do wyrównania różnic w dostępie do technologii cyfrowych dzięki przyspieszeniu współpracy w zakresie rozwoju i transferu technologii, zwłaszcza dotyczącego telefonii i Internetu;
54. oczekuje, że wspólna strategia obejmie konkretne kroki mające na celu poprawę szans kobiet, dzieci i osób niepełnosprawnych w Afryce, ponieważ w krajach rozwijających się te grupy osób napotykają na poważne trudności;
55. podkreśla, że jeśli wspólna strategia ma wykraczać "poza Afrykę", przy większej współpracy między UE a Afryką w ramach organów międzynarodowych i wielostronnych negocjacji dotyczących spraw takich jak handel, prawa człowieka lub zmiany klimatu, UE i Afryka powinny działać na rzecz demokratyzacji i zwiększenia reprezentatywności w instytucjach międzynarodowych, takich jak Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy i WTO, oraz na rzecz zapewnienia, by wpływ Afryki stał się wreszcie proporcjonalny do jej rozmiaru i pozycji;
56. raz jeszcze wzywa instytucje UE do stworzenia specjalnego instrumentu finansowego na rzecz wdrażania wspólnej strategii, łączącego wszystkie istniejące źródła finansowania w sposób jasny, przewidywalny i umożliwiający programowanie; zastanawia się, w jaki sposób wspólna strategia będzie mogła zrealizować swoje wzniosłe cele bądź stworzyć prawdziwą wartość dodaną bez nowych środków finansowych lub nawet przeprogramowania istniejących funduszy;
57. wzywa rządy państw członkowskich UE i państw afrykańskich, aby skuteczniej i bardziej systematycznie informowały swoich obywateli o działaniach i osiągnięciach wspólnej strategii oraz aby starały się zwiększyć liczbę relacji w mediach na jej temat;
Perspektywy
58. oczekuje znaczącego zaangażowania Parlamentu Europejskiego i Panafrykańskiego, a także organizacji społeczeństwa obywatelskiego i władz lokalnych, w oparciu o doświadczenia ze szczytu UE-Afryka, który odbył się w Lizbonie w dniach 8 i 9 grudnia 2007 r., w przygotowania do trzeciego szczytu Afryka-UE w 2010 r. i ich czynnego udziału w samym szczycie;
59. wzywa Komisję UE i Komisję UA oraz prezydencje obu tych organizacji, aby zgodziły się na powyższe propozycje, mające na celu większe zaangażowanie parlamentów w realizację i monitorowanie wspólnej strategii;
60. zamierza stworzyć w Parlamencie Europejskim konieczną koordynację i współdziałanie pomiędzy wszystkimi jego organami w celu poparcia wdrażania i monitorowania wspólnej strategii; w związku z tym ponownie deklaruje zamiar przekształcenia delegacji ad hoc ds. stosunków z Parlamentem Panafrykańskim w stałą delegację międzyparlamentarną;
o o o
61. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu, jak również Radzie Gospodarczej, Społecznej i Kulturalnej Unii Afrykańskiej, Komisji Unii Afrykańskiej, Radzie Wykonawczej Unii Afrykańskiej, Parlamentowi Panafrykańskiemu, Radzie Ministrów AKP oraz Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE.
Rozporządzenie Rady (WE, EURATOM) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1)
Umowy MCR
337k
94k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju (2008/2128(INI))
- uwzględniając deklarację milenijną ONZ z dnia 18 września 2000 r., poprzez którą wspólnota międzynarodowa zobowiązała się do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju (MCR), by do roku 2015 ograniczyć o połowę ubóstwo na świecie, i która to deklaracja znalazła potwierdzenie w szeregu konferencji ONZ, szczególnie podczas konferencji z Monterrey w sprawie finansowania rozwoju,
- uwzględniając zobowiązania podjęte przez państwa członkowskie podczas szczytu Rady Europejskiej w Barcelonie w dniach 15 i 16 marca 2002 r.,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie milenijnych celów rozwoju – bilans półmetka(1),
- uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w ramach Rady, Parlamentu Europejskiego i Komisji w sprawie polityki rozwojowej Unii Europejskiej zatytułowane "Konsensus europejski"(2) i podpisane w dniu 20 grudnia 2005 r.,
- uwzględniając "pakiet MCR" Komisji z 2005 r.,
- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Przyspieszenie tempa realizacji milenijnych celów rozwoju – finansowanie rozwoju i efektywność pomocy" (COM(2005)0133),
- uwzględniając wypełnianie zobowiązań Unii Europejskiej w zakresie finansowania rozwoju (COM(2007)0164),
- uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany "Udzielanie pomocy przez UE – więcej, lepiej i szybciej" (COM(2006)0087),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 września 2008 r. w sprawie dalszych działań związanych z konferencją z Monterrey z 2002 r. w sprawie finansowania rozwoju(3),
- uwzględniając wyniki międzynarodowej konferencji w sprawie finansowania rozwoju oraz dokument końcowy w sprawie dalszych działań, dotyczące przeglądu wprowadzania w życie konsensusu z Monterrey (Ad-Dauha, Katar, 29 listopada-2 grudnia 2008 r.)(4),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie dalszych działań związanych z deklaracją paryską z 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy(5),
- uwzględniając dokument Komisji z dnia 19 czerwca 2007 r. w sprawie umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju i podejścia na rzecz bardziej długoterminowej i przewidywalnej pomocy finansowej,
- uwzględniając nowe partnerstwo strategiczne między Afryką i UE,
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2007 r. w sprawie stosunków między UE a Afryką(6),
- uwzględniając deklarację paryską z dnia 2 marca 2005 r. w sprawie skuteczności pomocy oraz wnioski z forum wysokiego szczebla w sprawie dalszych działań, które miało miejsce w Akrze w dniach 2-4 września 2008 r.,
- uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 6 kwietnia 2006 r. w sprawie skuteczności pomocy oraz korupcji w krajach rozwijających się(7),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2008 r. w sprawie poprawy zdrowia matek przed posiedzeniem grupy ONZ wysokiego szczebla poświęconym milenijnym celom rozwoju w dniu 25 września 2008 r.(8),
- uwzględniając publikację "The Aid Delivery Methods: Guidelines of the Programming, Design & Management of General Budget Support"(9),
- uwzględniając postanowienia umowy z Kotonu z dnia 23 czerwca 2000 r., a zwłaszcza art. 58 po zmianach z 2005 r., w którym wymienione są instytucje kwalifikujące się do finansowania,
- uwzględniając zalecenia OECD dotyczące najlepszych praktyk z zakresu pomocy budżetowej, zawarte w dokumencie "Harmonizacja pomocy w celu zwiększenia jej skuteczności"(10),
- uwzględniając sprawozdanie specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego nr 2/2005 dotyczące pomocy budżetowej z EFR dla krajów AKP i zarządzania przez Komisję kwestiami odnoszącymi się do reformy finansów publicznych(11),
- uwzględniając sprawozdanie specjalne Trybunału Obrachunkowego nr 10/2008 pt. "Pomoc WE na rzecz rozwoju usług zdrowotnych w Afryce Subsaharyjskiej" wraz z odpowiedziami Komisji,
- uwzględniając sprawozdanie w sprawie oceny ogólnego wsparcia budżetowego – sprawozdanie syntetyczne, IDD i wspólnicy, maj 2006 r.(12),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie nowego instrumentu finansowego na rzecz rozwoju w związku z milenijnymi celami rozwoju(13),
– uwzględniając Konwencję ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych z dnia 13 grudnia 2006 r., podpisaną przez Wspólnotę Europejską oraz jej państwa członkowskie,
- uwzględniając art. 45 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A6-0085/2009),
A. mając na uwadze, że przyłączając się do deklaracji milenijnej na rzecz rozwoju z 2000 r. Unia Europejska zobowiązała się, wraz z całą wspólnotą międzynarodową, do ograniczenia o połowę skrajnego ubóstwa na świecie do roku 2015, koncentrując swoje starania na ośmiu milenijnych celach rozwoju (MCR),
B. mając na uwadze, że według najnowszych szacunków około 1,4 miliarda osób nadal żyje poniżej granicy ubóstwa (odpowiadającej 1,25 dolara amerykańskiego dziennie), co odpowiada ponad jednej czwartej populacji w krajach rozwijających się,
C. mając na uwadze podjęte w roku 2007 przez Komisję i państwa członkowskie Unii Europejskiej nowe zobowiązania mające na celu znaczne przyczynienie się do nadrobienia opóźnień w realizacji tych celów,
D. mając na uwadze, że brak dostępu do opieki zdrowotnej i podstawowych usług jest przyczyną śmierci milionów osób oraz czynnikiem utrwalającym ubóstwo, a dostęp do rzeczonej opieki i edukacji podstawowej stanowi prawo przysługujące każdemu człowiekowi, za którego poszanowanie i przestrzeganie odpowiadają poszczególne rządy,
E. mając na uwadze, że umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju mają możliwość stać się jednym z instrumentów, których celem jest odpowiedź na wyzwania pojawiające się z powodu światowego kryzysu żywnościowego w krajach rozwijających się, zwłaszcza w sektorze rolnictwa,
F. mając na uwadze, że pomimo licznych starań, którymi do chwili obecnej wykazały się państwa rozwijające się, większość z nich nie dysponuje zasobami niezbędnymi by stawić czoło wyzwaniom w dziedzinie zdrowia i edukacji oraz mając na uwadze, że pomoc zewnętrzna okazuje się konieczna,
G. mając na uwadze, że Parlament Europejski ma udzielić absolutorium dotyczącego EFR,
H. mając na uwadze, że Komisja zamierza znacząco zwiększyć wykorzystanie pomocy budżetowej podczas dziesiątego EFR, aby zwiększyć skuteczność swojego wsparcia i wypełnić cele, które sobie wyznaczyła,
I. mając na uwadze, że nauczyciele i pracownicy służby zdrowia w krajach rozwijających się pracują obecnie w pożałowania godnych warunkach oraz że do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju konieczne jest zaangażowanie prawie dwóch milionów nauczycieli i ponad czterech milionów pracowników służby zdrowia, a także że odpowiedni poziom pomocy – w postaci pomocy budżetowej w ramach umów dotyczących milenijnych celów rozwoju – mógłby pomóc ich zatrudnić i wyszkolić,
J. mając na uwadze, że odpływ ludzi wykształconych organizowany przez kraje bogate pogarsza sytuację stałego braku pracowników służby zdrowia i nauczycieli,
K. mając na uwadze, że Unia Europejska zamierza zwiększyć swoje wydatki z zakresu pomocy budżetowej, zwłaszcza przez znaczne zwiększenie sektorowej pomocy budżetowej na zdrowie i edukację, w szczególności w państwach afrykańskich,
L. mając na uwadze, że w umowach dotyczących milenijnych celów rozwoju wyznaczone są konkretne cele do spełnienia w odniesieniu do MCR z zakresu zdrowia i edukacji podstawowej, ale nie oznacza to, że inne priorytetowe sektory nie mogą również stać się przedmiotem umów dotyczących milenijnych celów rozwoju,
M. mając na uwadze, że zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Parlamentu w sprawie pomocy rozwojowej, wyrażonym w ust. 6 jego wyżej wymienionej rezolucji z dnia 16 lutego 2006 r. w sprawie nowego instrumentu finansowego na rzecz rozwoju w związku z milenijnymi celami rozwoju "(...) wzrost ilości pomocy musi iść w parze z podniesieniem jakości, innymi słowy skuteczność pomocy należy poprawić poprzez koordynację, komplementarność i spójność, a także poprzez zmniejszenie kosztów transakcji w ramach pomocy, poprawę przewidywalności i trwałości mechanizmów pomocowych, zwiększenie szybkości dostaw pomocy, dalsze uwalnianie pomocy, znalezienie rozwiązań w kwestii obciążenia zadłużeniem, promowanie dobrego zarządzania, zwalczanie korupcji i poprawę zdolności odbiorców pomocy do jej absorpcji",
N. mając na uwadze, że przewidywalny i długoterminowy przepływ pomocy może bezpośrednio i skutecznie przyczynić się do konkretnego wdrażania poszczególnych strategii zwalczania ubóstwa określonych w MCR,
O. mając na uwadze, że pomimo zobowiązań podjętych w Monterrey (2002), Gleneagles (2005), Paryżu (2005) i Akrze (2008) i mających na celu poprawę ilości i jakości pomocy na rzecz rozwoju wiele państw członkowskich Unii wciąż nie przyznaje całej pomocy, jaką państwa te zobowiązały się dostarczyć, natomiast kiedy dochodzi już do dostarczenia tej pomocy, jej część okazuje się nieodpowiednia,
P. mając na uwadze, że w 30% przypadków zdarzają się opóźnienia w wypłacaniu pomocy budżetowej udzielanej przez Komisję, spowodowane jej nadmiernie obciążającymi procedurami administracyjnymi,
Q. mając na uwadze, że nieprzewidywalność pomocy budżetowej wynika zwłaszcza z rocznego charakteru większości warunków dotyczących jej wypłacania oraz że ten brak przewidywalności zmusza czasami kraje-beneficjentów do wydatkowania pomocy zanim zostanie ona rzeczywiście dostarczona i bez pewności, że faktycznie zostanie kiedyś dostarczona,
R. mając na uwadze, że ten brak przewidywalności w odniesieniu do europejskiej pomocy na rzecz rozwoju dotyczy również krajów-beneficjentów, w których panuje względna pewność prawna i które mają stabilne ramy normatywne,
S. mając na uwadze, że Komisja jest pierwszym wielostronnym dawcą pomocy na rzecz rozwoju, jednym z pierwszych dawców dostarczających pomocy budżetowej oraz że coraz częściej odwołuje się ona do tego rodzaju pomocy, stanowiącej w ostatnich latach jedną piątą całej pomocy udzielonej przez Komisję,
T. mając na uwadze, że stanowiąc już jeden z instrumentów umożliwiających usprawnienie pomocy Unii, pomoc budżetowa zyskałaby, gdyby była bardziej przewidywalna i przyznawana na dłuższy termin,
U. mając na uwadze, że pomoc budżetowa w obecnej formie udzielanej przez Komisję jest zasadniczo zaplanowana na okres trzech lat, lub z niektórymi agencjami na okres jednego roku,
V. mając na uwadze, że wniosek w sprawie umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju nie ma skutków budżetowych i mając też na uwadze, że umowa dotycząca milenijnych celów rozwoju nie jest nowym instrumentem, lecz środkiem wdrażającym istniejące instrumenty,
W. mając na uwadze, że w bieżącej chwili status dokumentu Komisji w sprawie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju jest niejasny,
X. mając na uwadze, że zdaniem Komisji nadszedł czas na realizację koncepcji umowy związanej z konkretnymi wynikami odnoszącymi się do MCR zamiast corocznej weryfikacji spełniania tradycyjnych uwarunkowań każdego dawcy pomocy,
Y. mając na uwadze, że określony termin trwania umowy oznacza zobowiązanie finansowe gwarantujące większą przewidywalność dla kraju udzielającego pomocy w zamian za zwiększone zaangażowanie ze strony kraju korzystającego z pomocy w zakresie konkretnych wyników, jakie ma on osiągnąć,
Z. mając na uwadze, że Komisja przewidziała zawarcie pierwszej serii umów dotyczących milenijnych celów rozwoju na okres 6 lat, czyli do czasu zakończenia dziesiątego EFR,
AA. mając na uwadze, że propozycja Komisji dotycząca zawierania umów na okres 6 lat idzie dalej niż obecna tendencja obserwowana u innych kredytodawców na szczeblu światowym,
AB. mając na uwadze wezwanie skierowane przez Komisję do państw członkowskich o współfinansowanie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju poprzez dodatkowe dobrowolne wpłaty do EFR,
AC. mając na uwadze, że umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju, zależne od instrumentu ogólnej pomocy budżetowej opracowanego w oparciu o kryteria zawarte w umowie z Kotonu, nie wymagają żadnych zmian w decyzjach dotyczących trwających programów oraz różnic w sposobach realizacji ogólnej pomocy budżetowej, że umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju nie wymagają ustanowienia nowego instrumentu finansowego i pozostają oparte na przepisach dotyczących pomocy budżetowej zawartych w umowie z Kotonu, a także mając na uwadze, że umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju są zgodne z ostatnio sfinalizowanymi wewnętrznymi wytycznymi w dziedzinie ogólnej pomocy budżetowej,
AD. mając na uwadze, że kryteria kwalifikowania się do umów dotyczących milenijnych celów rozwoju obejmują poszanowanie art. 9 umowy z Kotonu dotyczącego praw człowieka, zasad demokratycznych i państwa prawa,
AE. mając na uwadze, że skuteczna pomoc budżetowa powinna pozwolić stronie korzystającej z niej na finansowanie własnych strategii i konkretnych programów poprawy dostępu do wydajnych usług publicznych w sektorze zdrowia i edukacji,
AF. mając na uwadze, że Komisja nie dotrzymała swoich obietnic dotyczących systematycznego angażowania parlamentarzystów i przedstawicieli organizacji społeczeństwa obywatelskiego w dialogi prowadzone z rządami państw rozwijających się, mając też na uwadze, że obecnie powszechnie uznaje się, w trosce o skuteczność, że rozwój powinien należeć w pełni do kompetencji rządów, ale też i parlamentów oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego krajów rozwijających się,
AG. mając na uwadze, że zgodnie z założeniami Komisji państwami kwalifikującymi się będą państwa, które odnotują zadowalające wyniki makroekonomiczne i z zakresu zarządzania budżetowego odnoszące się do wykorzystania pomocy budżetowej oraz że w tym aspekcie Komisja różni się od innych dawców pomocy budżetowej, takich jak MFW czy Bank Światowy, które uzależniają udzielenie pomocy od spełnienia licznych warunków, co jest sprzeczne z zasadą przejęcia odpowiedzialności przez kraj będący beneficjentem,
AH. mając na uwadze, że wiele państw pilnie potrzebujących większej i bardziej skutecznej pomocy w celu poczynienia większych postępów w realizacji MCR nie zna aktualnie określonych przez Komisję kryteriów zawarcia umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju,
AI. mając na uwadze, że w obecnej formie umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju mają zastosowanie wyłącznie do państw AKP,
AJ. mając na uwadze, że pomoc budżetowa Komisji charakteryzuje się poważnym brakiem przejrzystości i możliwości przejęcia odpowiedzialności przez kraje ubogie oraz że umowy w sprawie finansowania rzadko podawane są do publicznej wiadomości,
AK. mając na uwadze, że podstawową zasadą pomocy rozwojowej jest udzielanie pomocy tym, którzy najbardziej jej potrzebują oraz tam, gdzie może ona zostać jak najlepiej wykorzystana,
AL. mając na uwadze, że przykładowo jeśli chodzi o Burkina Faso nikt na miejscu nie wiedział o toczących się między tym krajem a Komisją negocjacjach w sprawie umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju oraz że na stronie delegacji Komisji Europejskiej w Burkina Faso nie ma obecnie żadnych informacji na ten temat,
AM. mając na uwadze, że w konsensusie europejskim na rzecz rozwoju Unia zobowiązała się do przyjęcia podejścia opartego na wynikach oraz do stosowania wskaźników wydajności,
AN. mając na uwadze, że obowiązkiem Komisji jest dalsze uzależnianie udzielenia pomocy budżetowej od wyników, jakie kraje będące odbiorcami pomocy osiągnęły w kwestiach związanych z równouprawnieniem kobiet i mężczyzn oraz w dziedzinie promowania praw kobiet,
AO. mając na uwadze, że w dziedzinie pomocy budżetowej Komisja zawarła już umowy z Burkina Faso (2005-2008), Etiopią (2003-2006), Ghaną (2007-2009), Kenią (2004-2006), Madagaskarem (2005-2007), Malawi (2006-2008), Mali (2003-2007), Mozambikiem (2006-2008), Tanzanią (2006-2008), Ugandą (2005-2007) i Zambią (2007-2008),
AP. mając na uwadze, że na świecie żyje 650 milionów osób niepełnosprawnych, z czego 80% żyje w krajach rozwijających się, a jedna na pięć osób żyje w skrajnej nędzy; mając na uwadze, że stanowią oni jedną z największych grup ludzi wykluczonych i ubogich, są narażeni na liczne objawy dyskryminacji i rzadko mają dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej,
AQ. mając na uwadze, że zgodnie z "ogólnymi obowiązkami", a w szczególności z art. 32 Konwencji ONZ w sprawie praw osób niepełnosprawnych, sygnatariusze są zobowiązani uwzględnić niepełnosprawność we współpracy na rzecz rozwoju,
AR. mając na uwadze, że milenijne cele rozwoju nie zostaną osiągnięte do roku 2015 bez poświęcenia należytej uwagi integracji oraz udziałowi osób niepełnosprawnych,
AS. mając na uwadze sprawozdanie z dnia 22 listopada 2008 r. dotyczące uruchomienia partnerstwa Afryka-UE, a zwłaszcza jego ustęp 37, w którym podkreśla się rażący brak działań na rzecz osób niepełnosprawnych w wysiłkach zmierzających do osiągnięcia MCR,
Cele milenijne – współpraca rozwojowa
1. ponownie stwierdza, że pomoc rozwojowa powinna opierać się na potrzebach i wynikach oraz że polityka pomocy rozwojowej powinna zostać opracowana w partnerskiej współpracy z krajami będącymi beneficjentami;
2. ponownie stwierdza, że aby osiągnąć MCR kraje udzielające pomocy muszą respektować wszystkie podjęte zobowiązania i poprawiać jakość udzielanej pomocy;
3. nalega na konieczność rozwijania nowych mechanizmów, czyniących pomoc bardziej przewidywalną i stabilną;
4. 4 przypomina cel deklaracji z Abudży, mówiący o przeznaczaniu 15% budżetu krajowego na sektor zdrowia, a także cel światowej kampanii na rzecz edukacji, mówiący o przeznaczaniu 20% budżetu krajowego na sektor edukacji;
Obszary priorytetowe
5. zwraca się do Komisji o dalsze uzależnianie udzielenia pomocy w sektorach edukacji i zdrowia, a w szczególności w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej i edukacji podstawowej, od wyników odnotowanych w tych sektorach; wzywa też Komisję do określenia znaczenia, jakie będzie przyznane wynikom odnotowanym w tych sektorach w stosunku do bardziej kompleksowego zbioru wskaźników oraz do wyjaśnienia, jak zamierza ona oceniać postępy poczynione w tych dziedzinach;
Skuteczność pomocy – stabilność i przewidywalność
6. zwraca się do Komisji o poprawienie przewidywalności pomocy budżetowej dzięki wprowadzeniu w życie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju i objęciu zasadami wynikającymi z tych umów większej liczby państw, jak i dzięki sektorowej pomocy budżetowej;
7. przypomina Komisji o konieczności znacznego ograniczenia niepotrzebnych opóźnień spowodowanych jej nadmiernie skomplikowanymi procedurami administracyjnymi;
8. zwraca się do rządów krajów rozwijających się o zwiększenie wydatków na zdrowie do równowartości 15% budżetu krajowego zgodnie z zaleceniami deklaracji z Abudży, zaś wydatków na edukację do równowartości 20% budżetu krajowego, jak zaleca światowa kampania na rzecz edukacji;
Pomoc budżetowa
9. wzywa Komisję do zagwarantowania wysokiego poziomu wydatków w formie pomocy budżetowej, mając zwłaszcza na celu znaczne zwiększenie pomocy budżetowej w sektorze socjalnym państw AKP, oraz do ponownego podwyższenia sektorowej pomocy budżetowej w innych regionach;
Umowy dotyczące MCR
10. odnotowuje z zainteresowaniem, że wniosek Komisji w sprawie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju zapewnia minimalny gwarantowany poziom pomocy (70% całkowitego zobowiązania) państwom kwalifikującym się;
11. wyraża jednak swoje rozczarowanie faktem, że dokumenty w sprawie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju nie określają żadnego harmonogramu wdrożenia tych umów, które zostały zasadniczo zaplanowane na sześć lat trwania dziesiątego EFR i w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia odnośnego szczegółowego harmonogramu;
12. zauważa, że głównym celem umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju jest przyczynienie się do poprawy skuteczności pomocy i przyspieszenie postępów w realizacji MCR w państwach, które najbardziej tego potrzebują;
13. zwraca się do Komisji o wydanie komunikatu formalizującego inicjatywę umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju oraz o objęcie nią również państw nienależących do AKP, ale spełniających kryteria kwalifikowalności;
Parlamenty a społeczeństwo obywatelskie – odpowiedzialność własna – przejrzystość
14. wzywa Komisję i państwa będące beneficjentami do zadbania o udział parlamentów krajowych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacji osób niepełnosprawnych, na wszystkich etapach dialogu w sprawie pomocy budżetowej, co powinno obejmować opracowanie, wdrożenie i ocenę programu ustanowionego w umowach dotyczących milenijnych celów rozwoju;
15. podkreśla, że zamiast narzucania jednostronnych warunków beneficjentom, dawcy pomocy powinni raczej starać się promować dobre zarządzanie, demokrację i stabilność w państwach korzystających z pomocy przy użyciu przejrzystych kryteriów ustalonych w partnerskiej współpracy z tymi krajami;
16. uważa, że w trosce o wspieranie przejrzystości należy uzależnić warunki zwrotu zmiennej transzy pomocy od wyników, zważywszy na fakt, że zachęciłoby to dawców pomocy i jej odbiorców do przeanalizowania rzeczywistego oddziaływania wydanych środków, a także zwiększyłoby przejrzystość wykorzystania środków publicznych;
17. zachęca Komisję do okresowego kontrolowania wyników swoich programów oraz do dzielenia się z Parlamentem wnioskami z tych kontroli;
18. nakłania Komisję do pracowania nad wzmocnieniem dialogu między dawcami i odbiorcami pomocy, zwłaszcza w celu określenia faktycznych potrzeb i dziedzin, w których pomoc jest niezbędna;
19. wzywa Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE (WZP) do odgrywania bardziej aktywnej roli w definiowaniu priorytetów, negocjowaniu umów dotyczących MCR oraz na wszystkich innych etapach tego procesu;
Kryteria wyboru – kreatywność i elastyczność
20. zwraca się do Komisji z wnioskiem o uzależnienie udzielenia pomocy budżetowej od wyników osiągniętych w dziedzinie dobrego zarządzania i przejrzystości, lecz również ochrony i poszanowania praw człowieka, w szczególności osób najuboższych i odsuniętych na margines, takich jak osoby niepełnosprawne, mniejszości, kobiety i dzieci, oraz o pilnowanie, by pomoc budżetowa nie służyła do finansowania innych sektorów niewymienionych w umowie dotyczącej milenijnych celów rozwoju;
21. ponownie potwierdza, że krajowe programy orientacyjne powinny być opracowywane we współpracy z parlamentami odnośnych krajów, WZP oraz społeczeństwem obywatelskim;
22. zauważa, że wniosek w sprawie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju nie określa państw, z którymi zostanie zawarta pierwsza seria umów dotyczących MCR; zauważa też, że w obecnej formie umowy dotyczące milenijnych celów rozwoju mają zastosowanie wyłącznie do państw AKP;
23. ubolewa nad faktem, że polityka pomocy budżetowej Unii na rzecz państw rozwijających się jest w coraz większym stopniu uzależniona od warunków narzuconych przez MFW by uzyskać pomoc rozwojową Unii; uważa też, że uwarunkowania te są sprzeczne z zasadą odpowiedzialności własnej państw będących odbiorcami pomocy;
24. kładzie nacisk na konieczność rozwijania innych strategii pomocy budżetowej dla państw, które nie kwalifikują się do umów dotyczących milenijnych celów rozwoju, a zwłaszcza dla państw w niestabilnej sytuacji; podkreśla też oczywisty fakt, że państwa znajdujące się w niestabilnej sytuacji nie są w stanie spełnić obecnie obowiązujących kryteriów kwalifikowalności;
25. zaleca udostępnienie umów dotyczących milenijnych celów rozwoju również państwom objętym instrumentem współpracy na rzecz rozwoju (DCI);
26. prosi Komisję o jednoznaczne wyjaśnienie przewidzianej kompatybilności proponowanych umów dotyczących milenijnych celów rozwoju z innymi sposobami udzielania pomocy;
27. ostrzega przed niebezpieczeństwem nieprzemyślanego i nadmiernego odwoływania się do umów dotyczących milenijnych celów rozwoju, które mogłyby być postrzegane jako jedyny sposób udzielania rzeczywiście skutecznej pomocy i nakłania Komisję do wyboru mechanizmów udzielania pomocy jak najlepiej dostosowanych do każdej indywidualnej sytuacji;
28. oczekuje, że Komisja wzmocni potencjał parlamentów krajów korzystających z pomocy w zakresie uczestnictwa w procesie budżetowym oraz potencjał parlamentów i społeczeństwa obywatelskiego w zakresie opracowywania krajowych strategii politycznych, a to poprzez większe wsparcie finansowe, nacisk na uczestnictwo w dialogu politycznym z państwami będącymi odbiorcami pomocy oraz skupienie się na wskaźnikach zarządzania finansami publicznymi, które mają na celu zwiększenie odpowiedzialności rządów w stosunku do obywateli;
Ocena – wskaźniki wydajności
29. wzywa Komisję, by we współpracy z państwami partnerskimi dołączała do każdej propozycji umowy dotyczącej milenijnych celów rozwoju szereg wskaźników wydajności, pozwalających ocenić postępy poczynione w realizacji tych umów; również integracja osób i dzieci niepełnosprawnych powinna być mierzona przy użyciu tych wskaźników;
Kwestia płci
30. zwraca uwagę Komisji na fakt, że powinna ona bezwzględnie kontynuować strategię uzależniania udzielenia pomocy budżetowej od wyników osiągniętych w krajach otrzymujących pomoc w zakresie równouprawnienia kobiet i mężczyzn oraz promowania praw kobiet, a także domaga się wzmocnienia wskaźników wydajności w tym obszarze w umowach dotyczących milenijnych celów rozwoju, aby rozciągnąć je na inne sfery, takie jak prawa kobiet i prawa osób niepełnosprawnych; występuje o umocnienie wskaźników osiągnięć w dziedzinie płci, związanych z pomocą budżetową, poprzez rozszerzenie ich na inne obszary, takie jak: prawa osób niepełnosprawnych oraz prawa kobiet, a zwłaszcza promowanie dostępu wszystkich kobiet do informacji i ogólnych usług związanych ze zdrowiem seksualnym i rozrodczym, poprawa dostępu i powszechniejsze odwoływanie się do metod planowania rodziny, dalsze popieranie edukacji i emancypacji kobiet oraz walka z dyskryminacją i na rzecz równości płci;
o o o
31. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie AKP-UE oraz rządom i parlamentom państw członkowskich i państw AKP.
– uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/962/WE z dn. 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie(1),
– uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1350/2008/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (2009)(2),
– uwzględniając wnioski Rady z dn. 24 i 25 maja 2007 r. w sprawie wkładu przemysłu związanego z kulturą i kreatywnością w realizację celów strategii lizbońskiej i z dn. 21 i 22 maja 2008 r.,
– uwzględniając wspólne sprawozdanie Rady i Komisji z 2008 r. z postępów w realizacji programu prac "Edukacja i szkolenie 2010" ‐ "Uczenie się przez całe życie dla wiedzy, kreatywności i innowacyjności"(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie społecznego statusu artystów(4),
– uwzględniając rezolucję z dn. 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji(5),
– uwzględniając rezolucję z dn. 10 kwietnia 2008 r. w sprawie przemysłu kulturalnego w Europie(6),
– uwzględniając zalecenia zawarte w Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego z dn. 20 października 2005 r.,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji (A6-0093/2009),
A. mając na uwadze, że Unia Europejska zgodnie z wyznawaną przez siebie zasadą "Jedności w różnorodności" powinna uznać swoją wspólną historię i może uczynić to w dziedzinie historii sztuki europejskiej w związku z jej uniwersalnym charakterem,
B. mając na uwadze, że szkoła powinna znów się stać głównym miejscem upowszechniającym dostęp do kultury,
C. mając na uwadze, że edukacja artystyczna i kulturalna, której częścią jest edukacja obrazem, stanowi podstawowe wyzwanie systemów edukacyjnych państw członkowskich,
D. mając na uwadze, że edukacja artystyczna jest kluczowym elementem kształcenia dzieci i młodzieży, ponieważ przyczynia się do rozwoju wolnej woli, wrażliwości i otwartości na innych oraz jest kluczową kwestią jeśli chodzi o równość szans i warunkiem wstępnym prawdziwej demokratyzacji dostępu do kultury,
E. mając na uwadze, że należy, w celu sprostania wyzwaniu demokratyzacji kultury, pobudzać wrażliwość artystyczną na wszystkich poziomach i w każdym wieku, docenić znaczenie działań grupowych i amatorskich i promować dostęp do edukacji,
F. ubolewając nad faktem, że przesłanki gospodarcze zbyt często powodują, że państwa członkowskie redukują obszar poświęcony sztuce w ogólnej polityce edukacyjnej,
G. mając na uwadze, że kształcenie artystyczne stanowi podstawę kształcenia zawodowego z zakresu sztuki i promuje kreatywność, jak również rozwój fizyczny i intelektualny w tej sferze, przyczyniając się do stworzenia bliższych i bardziej owocnych związków pomiędzy edukacją, kulturą i sztuką,
H. mając na uwadze, że szkoły i ośrodki zajmujące się kształceniem w zakresie sztuki i projektowania przyczyniają się do rozwoju myśli twórczej, powstawania nowych stylów i ruchów artystycznych oraz do otwierania nowych kręgów kultury, co przyczynia się do umacniania wizerunku Unii Europejskiej na świecie,
I. mając na uwadze, że kształcenie ma wielkie znaczenie dla sukcesu w zawodach artystycznych i kreatywnych,
J. mając na uwadze, że kształcenie w sferze artystycznej koncentrujące się na rozwijaniu konkretnej ścieżki edukacyjnej i zawodowej wymaga od uczniów, oprócz talentu, solidnych podstaw w dziedzinie kultury, które pozwala uzyskać jedynie systematyczne kształcenie multidyscyplinarne, zwiększające jednocześnie późniejsze możliwości uzyskania zatrudnienia w tym sektorze i będące przekaźnikiem kultury ogólnej, metodologii badań, umiejętności i wiedzy w zakresie przedsiębiorczości, a także umiejętności z różnych sfer wiążących się w obecnych czasach z działaniami na polu sztuki,
K. mając na uwadze, że potencjał gospodarczy i wiążący się z możliwościami zatrudnienia w firmach przemysłu twórczego, kulturalnego i artystycznego wpływa w znacznym stopniu na rozwój sektora artystycznego,
L. mając na uwadze, że rewolucja technologiczna spowodowała zwiększenie konkurencji wewnętrznej i międzynarodowej oraz uwypuklenie roli możliwości intelektualnych i kreatywnych w ramach strategii lizbońskiej,
M. mając na uwadze, że szybkie i stale obecne w naszych społeczeństwach zmiany wymagają większych umiejętności adaptacyjnych, elastyczności, kreatywności, innowacyjności oraz komunikacji na polu zawodowym oraz że te cechy powinny być promowane przez systemy edukacji i kształcenia w różnych państwach członkowskich, również zgodnie z celami programu "Edukacja i szkolenie 2010",
N. mając na uwadze, że należy pamiętać o istnieniu poważnych różnic w modelach edukacji artystycznej w różnych państwach członkowskich,
O. mając na uwadze, że w konsekwencji globalizacji i zwiększonej mobilności obywateli a także w związku z kolejnymi rozszerzeniami Unii Europejskiej edukacja w dziedzinie kultury i jej różnorodności stanowi ważny czynnik zachowania tożsamości oraz promowania porozumienia międzykulturowego i religijnego, jak również że w kolejnych latach należy podtrzymywać cele zwiększenia wrażliwości i promowania kultury w związku z Europejskim Rokiem Dialogu Międzykulturowego 2008,
1. uważa, że kształcenie artystyczne powinno być obowiązkowym elementem programów edukacyjnych na wszystkich poziomach kształcenia w celu sprzyjania demokratyzacji dostępu do kultury;
2. podkreśla znaczenie kontynuacji nauki zarówno w programach szkolnych, szkoleniu zawodowym jak i programach kształcenia ustawicznego celem promowania i rozwijania kreatywności na wszystkich poziomach wiekowych w ramach procesu kształcenia ustawicznego;
3. przypomina, że edukacja artystyczna i kulturalna jest nośnikiem edukacji obywatelskiej i przyczynia się do zwiększania naszej zdolności do refleksji i osobistego rozwoju w płaszczyźnie zarówno intelektualnej i emocjonalnej jak i fizycznej;
4. docenia rolę sztuki jako ważnego źródła innowacji w społeczeństwie i w gospodarce w ramach Europejskiego Roku Twórczości i Innowacji (2009);
5. zwraca uwagę Rady i państw członkowskich na rolę kultury europejskiej i jej różnorodności jako czynnika integrującego oraz na wagę edukacji artystycznej i kulturalnej na szczeblu europejskim, w tym także ochrony tradycyjnych wartości kulturalnych różnych regionów;
6. stwierdza, że stale zwiększa się liczba studentów kierunków artystycznych zainteresowanych uczeniem się w państwie członkowskim innym niż ojczyste, w związku z czym zachęca państwa członkowskie do skoordynowania działań w sferze edukacji artystycznej na szczeblu Unii Europejskiej, do wymiany wzorcowych praktyk i zwiększenia mobilności zarówno studentów jak i wykładowców w tym sektorze;
7. sugeruje poprawienie mobilności twórców w sektorze twórczości artystycznej dzięki większej uwadze poświęcanej zagadnieniu uznawania kwalifikacji. Należy tego dokonać zachęcając placówki oświatowe i pracodawców do korzystania z europejskich ram kwalifikacji, tak aby kompetencje i kwalifikacje w sektorze mogły być porównywane na szczeblu europejskim;
8. wzywa w związku z tym Komisję do wspólnego utworzenia z państwami członkowskimi programu mobilności dla Europejczyków prowadzących działalność artystyczną i zajmujących się twórczością, ze szczególnym naciskiem na mobilność młodych artystów i studentów przedmiotów artystycznych;
9. uznając jednocześnie kompetencje państw członkowskich w tej dziedzinie szacuje, że działania w sferze edukacji artystycznej powinny być koordynowane na szczeblu unijnym, zwłaszcza biorąc pod uwagę następujące kwestie:
-
opis rodzaju, zawartości i czasu trwania kształcenia artystycznego skierowanego do różnych grup docelowych,
-
związek pomiędzy edukacją artystyczną, kreatywnością i innowacyjnością,
-
skuteczność działań w sferze edukacji artystycznej z perspektywy ich wpływu społeczno-ekonomicznego,
-
równowaga między teorią i praktyką w celu uniknięcia abstrakcyjnego postrzegania edukacji artystycznej,
-
stosowanie i opracowanie metod i strategii kształcenia artystycznego zgodnie z wymogami społeczeństwa informacyjnego,
-
kształcenie wyspecjalizowanych nauczycieli i "artystów inżynierów" nowych mediów równolegle z kształceniem tradycyjnych wyspecjalizowanych nauczycieli;
10. wzywa Radę, Komisję, i państwa członkowskie do:
-
uznania ważnej roli popularyzowania edukacji artystycznej i kreatywności w kontekście gospodarki opartej na wiedzy, zgodnie ze strategią lizbońską,
-
zdefiniowania roli edukacji artystycznej jako kluczowego narzędzia pedagogicznego w celu przypomnienia o wartości kultury w świecie wielokulturowym i erze globalizacji,
-
przygotowania wspólnych strategii w celu promowania działań dotyczących edukacji artystycznej i kształcenia kadry nauczycielskiej wyspecjalizowanej w tej dziedzinie,
-
uznania ważnej roli artystów w społeczeństwie oraz potrzeby ustalenia konkretnych kompetencji nauczania artystycznego w procesie edukacyjnym;
-
zachęcenia przedstawicieli krajów reprezentowanych w niedawno utworzonej grupie roboczej ds. edukacji i kultury w ramach otwartej metody koordynacji na rzecz kultury do omówienia roli sztuki w różnych kontekstach edukacyjnych (oficjalnych, nieoficjalnych i nieformalnych) i na wszystkich szczeblach edukacji (od przedszkolnej po wykraczającą poza kształcenie zawodowe na wyższych poziomach edukacji artystycznej), a także kształcenia wyspecjalizowanych nauczycieli,
-
zachęcenia przedstawicieli krajowych w grupach roboczych otwartej metody koordynacji ds. przemysłu kulturalnego do zajęcia się kwestią kształcenia zawodowego i kontynuowania zawodowego rozwoju artystów, menadżerów, nauczycieli, instruktorów i innych twórców zawodowych w sektorze kulturalnym jako priorytetową,
-
zaproszenia zainteresowanych stron w ramach społeczeństwa obywatelskiego do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w tej dziedzinie odnośnie do procesu odbywającego się w ramach otwartej metody koordynacji,
-
poprawy przepisów dotyczących kształcenia zawodowego twórców zawodowych w sektorze artystycznym dzięki uznaniu wyższego wykształcenia artystycznego na wszystkich trzech poziomach określonych w procesie bolońskim (licencjat, magisterium, doktorat), co zwiększy mobilność artystów w UE,
–
wprowadzenia specjalnych rozwiązań celem promowania edukacji artystycznej w kontekście wieloletniego programu kulturalnego,
-
uznania roli działań grupowych i amatorskich,
11. podkreśla fakt, że nauczanie historii sztuki powinno się opierać także na spotkaniach z artystami i dziełami sztuki oraz na odwiedzaniu miejsc związanych z kulturą w celu pobudzenia ciekawości i refleksji u uczniów;
12. podkreśla wagę wykorzystania środków dostarczanych przez nowe technologie komunikacyjne i informacyjne oraz Internetu jako kanałów nowoczesnego nauczania dostosowanego do nowych czasów przy wprowadzaniu wymiaru artystycznego do programów szkolnych;
13. zaznacza w związku z tym kluczowy wkład projektów takich jak Europeana, europejska biblioteka cyfrowa;
14. zaleca wspólne opracowanie europejskiego portalu edukacji artystycznej i kulturalnej oraz aby kształcenie artystyczne zostało włączone do programów edukacyjnych państw członkowskich w celu zapewnienia rozwoju i wsparcia dla europejskiego modelu kulturowego, szczególnie cenionego na świecie;
15. wzywa Radę, Komisję i państwa członkowskie do śledzenia postępów we włączaniu edukacji artystycznej do programów szkolnych; a w szczególności zachęca Komisję do promowania badań niezbędnych do dysponowania wiarygodnymi informacjami na temat wpływu tego nauczania na poziom kształcenia i kompetencje studentów w Unii Europejskiej;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- uwzględniając wspólną deklarację Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji zatytułowaną "Partnerski proces komunikacji poświęconej Europie", podpisaną dnia 22 października 2008 r.(1),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 kwietnia 2008 r. zatytułowany "Debata o Europie – wykorzystać doświadczenia planu D na rzecz demokracji, dialogu i debaty" (Plan D) (COM(2008)0158),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 kwietnia 2008 r. zatytułowany "Informowanie o Europie poprzez media audiowizualne" (SEC(2008)0506),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 grudnia 2007 r. zatytułowany "Komunikowanie o Europie drogą internetową – zaangażowanie obywateli" (SEC(2007)1742),
- uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 3 października 2007 r. zatytułowany "Wniosek w sprawie partnerskiego procesu komunikowania na temat Europy" (COM(2007)0569),
- uwzględniając decyzję nr 1904/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającą program "Europa dla Obywateli" na rzecz promowania aktywnego obywatelstwa europejskiego na lata 2007–2013(2),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 1 lutego 2006 r. zatytułowany "Biała Księga w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej" (COM(2006)0035),
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 października 2005 r. zatytułowany "Wkład Komisji w okres refleksji i plany na przyszłość: Plan D dla demokracji, dialogu i debaty" (COM(2005)0494),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 listopada 2006 r. dotyczącą białej księgi w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej(3),
- uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie wdrożenia strategii informacyjnej i komunikacyjnej Unii Europejskiej(4),
- uwzględniając art. 45 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinie Komisji Spraw Konstytucyjnych, Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rozwoju Regionalnego, Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia oraz Komisji Prawnej (A6-0107/2009),
A. mając na uwadze, że demokratyczna i przejrzysta Unia Europejska opiera się na zwiększonym dialogu między obywatelami a instytucjami europejskimi, w tym Parlamentem Europejskim, a także na ciągłej debacie na temat Europy na poziomie europejskim, krajowym i lokalnym,
B. mając na uwadze, że po odrzuceniu traktatu ustanawiającego konstytucję dla Europy we Francji i w Holandii 53,4% Irlandczyków zagłosowało w referendum przeciwko ratyfikacji traktatu z Lizbony i mając na uwadze, że osoby nieposiadające wystarczającej wiedzy na temat polityki Unii Europejskiej lub traktatów są bardziej skłonne do wyrażania sprzeciwu,
C. mając na uwadze, że badanie Eurobarometru nr 69 wykazało, że 52% obywateli Unii uważa, że członkostwo ich kraju w UE jest rzeczą pozytywną, a tylko 14% jest przeciwnego zdania,
D. mając na uwadze, że podstawą odbudowy zaufania obywateli do instytucji europejskich jest wiedza o Unii Europejskiej, jej strategiach politycznych i działaniu, a także o prawach gwarantowanych na mocy traktatów,
E. mając na uwadze, że w 2004 r. po raz pierwszy powołano odrębnego komisarza ds. strategii komunikacyjnej, mimo że nie przyjęto jeszcze polityki komunikacyjnej jako takiej z powodu braku odpowiedniej podstawy prawnej w traktatach,
Opinia publiczna
1. przypomina, że badania wskazują, iż gorzej wykształceni i mniej zamożni obywatele Unii są bardziej skłonni do przeciwstawiania się dalszej integracji europejskiej, co dowodzi, że idea europejska – mimo wszystkich wcześniejszych wysiłków – dociera głównie do dobrze wykształconych i zamożnych warstw społeczeństwa europejskiego; uważa, że aktywny dialog między Unią Europejską a jej obywatelami ma zasadnicze znaczenie dla wdrożenia zasad i wartości projektu europejskiego, lecz uznaje, że jak dotąd nie odnosił on rzeczywistych sukcesów;
2. ubolewa nad faktem, że pomimo wysiłków Komisji i dobrych pomysłów osiągnięto bardzo ograniczony sukces w poszerzaniu wiedzy obywateli Unii o kwestiach europejskich oraz w zwiększaniu ich zainteresowania tymi sprawami, czego dowodzi niestety referendum w Irlandii;
3. podkreśla szczególne znaczenie tworzenia spójnych powiązań komunikacyjnych, zawierających treści przeznaczone dla danych grup docelowych, zarówno między UE a regionami o szczególnych cechach, jak i między UE a szczególnymi grupami społecznymi;
4. stwierdza, że zgodnie z najnowszymi badaniami opinii publicznej znaczna większość Europejczyków opowiada się za Unią Europejską mówiącą jednym głosem w sprawach polityki zagranicznej; podkreśla, że na wniosek obywateli Unii w dniu 9 grudnia 2007 r. stosowne oświadczenie zostało dołączone do listu otwartego/zaleceń uczestników konferencji końcowej w sprawie sześciu projektów obywatelskich w ramach Planu D, podkreśla, że w 27 zaleceniach zawartych w liście otwartym zwrócono się do Unii o podjęcie skuteczniejszych działań w dziedzinie polityki socjalnej i spójności społecznej, w szczególności w celu zwalczania różnic w wysokości płac oraz promowania równouprawnienia kobiet i mężczyzn, a bardziej ogólnie, o zwrócenie szczególnej uwagi na te często pomijane kwestie dotyczące równouprawnienia; sugeruje, że znaczenie ma zatem również rozważenie przekazu płynącego z działań oraz porównanie go z przesłaniem, które UE chce przekazać obywatelom, pod kątem rozbieżności między nimi;
5. przypomina, że kobiety w większości głosowały na "nie" podczas ostatnich referendów w sprawie Unii Europejskiej: 56 % we Francji (Flash Eurobarometr 171), 63 % w Holandii (id. 172) i 56 % w Irlandii (id. 245); uważa, że to głosowanie na "nie" wynika, między innymi, z niewielkiego zaangażowania instytucji europejskich w politykę bezpośrednio dotyczącą kobiet i leżącą u podstaw wciąż utrzymującej się nierówności szans między mężczyznami a kobietami, jak polityka godzenia życia zawodowego z osobistym czy polityka wsparcia w przypadku uzależnień;
Aspekty konstytucyjne i międzyinstytucjonalne
6. podkreśla potrzebę zakończenia procesu ratyfikacji traktatu z Lizbony, który jeszcze bardziej zwiększy przejrzystość UE oraz zaangażowanie obywateli w procesy decyzyjne; przypomina w związku z tym o nowych możliwościach demokracji uczestniczącej, jakie stworzyłby traktat lizboński, szczególnie o inicjatywie obywatelskiej;
7. podkreśla potrzebę skoordynowanych wysiłków i wspólnego działania wszystkich instytucji UE i państw członkowskich mających na celu komunikowanie się z obywatelami Unii na tematy europejskie; z zadowoleniem przyjmuje i odnotowuje wspomnianą wyżej wspólną deklarację z dnia 22 października 2008 r., w której wytyczono jasne cele służące poprawie komunikacji w UE po stronie Parlamentu, Rady, Komisji i państw członkowskich; jest zdania, że działania takie mogłyby być bardziej ambitne, gdyż Parlament wystąpił do wszystkich instytucji o zawarcie porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie polityki komunikacyjnej;
8. uważa, że instytucje UE powinny zainicjować kolejne dyskusje na temat Europy i bezzwłocznie wcielić w życie koncepcje zawarte we wspomnianej wspólnej deklaracji, w komunikacie Komisji z dnia 1 lutego 2006 r. oraz w dokumencie roboczym Komisji z dnia 3 października 2007 r.;
9. podziela zdanie Komisji, że demokracja uczestnicząca może skutecznie uzupełniać demokrację przedstawicielską; podkreśla jednak, że demokracja uczestnicząca to nie tylko wysłuchiwanie opinii obywateli, ale rzeczywiste umożliwianie im wpływania na europejską politykę; wskazuje, że do osiągnięcia tych celów instytucje muszą stać się bardziej otwarte i muszą przyjąć odpowiednie podejście niezbędne do tego, aby obywatele i ich organizacje skutecznie uczestniczyły w rozpatrywaniu zagadnień dotyczących UE na każdym szczeblu; zauważa także, że należy zapewnić jak najszerszy dostęp do dokumentów powstających w instytucjach, jako że jest to warunek sine qua non wywierania wpływu;
10. podkreśla znaczenie i wartość procesu konsultacji, który stanowi skuteczne narzędzie wzmacniające pozycję obywateli poprzez umożliwienie im bezpośredniego wpływu na proces polityczny na szczeblu UE; wzywa Komisję do podjęcia dodatkowych działań na rzecz upowszechniania w stosownym czasie informacji o przyszłych konsultacjach UE, przy pomocy środków masowego przekazu i innych odpowiednich forów na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, do zapoznawania się z większą liczbą opinii zainteresowanych stron w czasie konsultacji dotyczących prawodawstwa wspólnotowego oraz do szerszego propagowania konsultacji internetowych na temat polityki i inicjatyw UE, tak aby włączyć w debatę wszystkie zainteresowane strony, zwłaszcza małe i średnie przedsiębiorstwa oraz lokalne organizacje pozarządowe; podkreśla znaczenie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego na każdym szczeblu, np. sieci przedstawicieli różnych sektorów i konsumentów – od szczebla międzynarodowego do szczebla lokalnego – stanowiących platformy świadomej wymiany poglądów na temat polityki UE, a tym samym przyczyniających się do poprawy jakości prawodawstwa wspólnotowego; dostrzega problemy dotyczące wdrażania i egzekwowania uregulowań prawnych i zachęca konsumentów oraz przedsiębiorców do korzystania z ich praw i powiadamiania instytucji UE o zaistniałych problemach;
11. uważa, że instytucje UE i państwa członkowskie powinny koordynować swoje działania w dziedzinie komunikacji i zbudować partnerskie stosunki ze społeczeństwem obywatelskim w celu wykorzystania możliwych efektów synergii; zwraca uwagę na konieczność koordynacji między instytucjami oraz potencjał tworzenia połączeń między kanałami telewizyjnymi Komisji i Parlamentu; wzywa Komisję do poprawy współpracy między swoimi przedstawicielstwami w państwach członkowskich i biurami informacyjnymi Parlamentu oraz koordynacji ich działań; wzywa reprezentacje Komisji oraz Parlamentu w państwach członkowskich do lepszej współpracy, gdy dojdzie do konsultacji z obywatelami, informowania oraz dzielenia się z obywatelami wiedzą i pomysłami na temat UE oraz umożliwienia głosującym spotkań z posłami do Parlamentu Europejskiego, wybranymi w innych państwach członkowskich, jak również urzędnikami UE;
12. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Komisja wspiera rolę Parlamentu i europejskich partii politycznych oraz uznaje potrzebę zbliżenia między polityką poszczególnych państw i polityką europejską, zwłaszcza podczas kampanii wyborczych do Parlamentu Europejskiego;
13. zwraca się do trzech największych instytucji o rozpatrzenie możliwości zorganizowania otwartych ogólnodostępnych debat uzupełniających debaty parlamentarne, w trakcie których podnoszone byłyby kwestie związane z konsumentami i ich życiem codziennym, w celu zwiększenia poziomu zaufania do rynku wewnętrznego i ochrony konsumentów; podkreśla, że intergrupy Parlamentu istotnie wypełniają rolę "ambasadorów instytucji", w ten sposób realnie przyczyniając się do komunikacji między politykami a społeczeństwem obywatelskim;
14. z satysfakcją odnotowuje, że Komisja wzięła pod uwagę wiele przedstawionych wcześniej przez Parlament pomysłów, dotyczących np. forów obywatelskich na szczeblu europejskim i krajowym, bardziej znaczącej roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz innowacyjnego wykorzystania nowych mediów;
Działanie na poziomie lokalnym
15. wzywa Komisję do rozszerzenia dialogu na wszystkie poziomy poprzez dostosowanie swojego przesłania do różnych grup docelowych zgodnie z ich pochodzeniem społecznym; dlatego proponuje pogłębić dialog między Unią Europejską a jej obywatelami poprzez przekazywanie wszystkim tych samych, dostosowanych, informacji i wspieranie debaty z poinformowanymi obywatelami oraz między nimi; uważa, że instytucje UE powinny włączyć wnioski z lokalnych debat organizowanych pod egidą Planu D do swoich strategii politycznych oraz uwzględniać oczekiwania obywateli wobec UE w chwili podejmowania decyzji dotyczących nowego prawodawstwa;
16. wzywa państwa członkowskie do przeprowadzania skutecznych kampanii informacyjnych UE na wszystkich szczeblach: krajowym, regionalnym i lokalnym; wzywa Komisję do rozpowszechniania najlepszych praktyk zdobytych podczas takich kampanii oraz proponuje utworzyć stały system interaktywnej komunikacji między instytucjami europejskimi a obywatelami, obejmujący prowadzone przez UE regularne kampanie o charakterze lokalnym i regionalnym, wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw regionalnych oraz aktywny udział społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych, izb handlowych, związków zawodowych i organizacji branżowych;
17. podkreśla, że polityka spójności UE to podstawa europejskiej integracji i solidarności społecznej; dlatego też uważa, że należy ukazywać obywatelom podejmowane starania oraz konkretny wpływ unijnych strategii politycznych na ich codzienne życie, podkreślając przy tym wkład UE i korzyści płynące ze wspólnych europejskich przedsięwzięć; wzywa w tej sytuacji władze lokalne do lepszego wypełniania obowiązków w zakresie informowania na temat pomocy otrzymywanej z Unii Europejskiej; podkreśla również, że zdecydowane działanie przedstawicieli wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym jest nieodzowne dla rozwoju informacji i szkoleń; z zadowoleniem przyjmuje w tym względzie utworzenie programu Erasmus dla przedstawicieli wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym;
18. podkreśla, że zaangażowanie partnerów w przygotowanie i wdrożenie programów operacyjnych, zgodnie z art. 11 rozporządzenia ogólnego w sprawie funduszy strukturalnych (EFS) na lata 2007-2013, przyczynia się w znacznej mierze do propagowania polityki spójności UE i przybliżania jej obywatelom; zaznacza, że partnerzy ci mają jedyną w swoim rodzaju możliwość bezpośredniego stwierdzenia, jakie kwestie rzeczywiście są przedmiotem zainteresowania obywateli; dlatego też wzywa Komisję do zapewnienia prawidłowego wdrażania zasady partnerstwa na szczeblu krajowym, regionalnych lokalnym; podkreśla znaczenie korzystania przez organy krajowe i regionalne z możliwości finansowania, jakie daje EFS, w celu doskonalenia umiejętności wspomnianych partnerów, zwłaszcza w dziedzinie szkoleń; zauważa znaczącą rolę, jaką fundusze strukturalne odegrały w propagowaniu współpracy transgranicznej w ramach projektów i programów wspólnotowych, która zachęciła do rozwoju aktywnej postawy obywatelskiej i demokracji uczestniczącej; wzywa Komisję do dalszego wspierania tego rodzaju projektów i programów oraz do pracy na rzecz ich realizacji w ramach partnerstwa;
19. w kontekście zbliżających się wyborów europejskich podkreśla potrzebę informowania obywateli na szczeblu lokalnym i regionalnym, zwłaszcza ludzi młodych i osób, które po raz pierwszy wezmą udział w wyborach; w szerszym kontekście podkreśla znaczenie zaangażowania posłów do PE, we współpracy z przedstawicielami wybranymi na szczeblu lokalnym i regionalnym, w konsultacje z obywatelami poszczególnych regionów, gdyż to posłowie reprezentują w UE interesy obywateli; popiera wysiłki Komitetu Regionów zmierzające do intensyfikacji konsultacji na szczeblu regionalnym, a także do włączenia w ten proces sieci regionalnych oraz podmiotów lokalnych i regionalnych, w celu sprzyjania debacie na szczeblach bliskich obywatelom z uwzględnieniem ich opinii i interesów;
20. podkreśla konieczność większego zaangażowania posłów w proces komunikacji z obywatelami UE oraz takich zmian organizacyjnych prac Parlamentu, aby umożliwić posłom zaangażowanie się w dialog z obywatelami na poziomie lokalnym; ma nadzieję, że równolegle z kampaniami poszczególnych grup politycznych posłowie będą w znacznym stopniu angażowali się w terenie w kampanię informacyjną dotyczącą wyborów europejskich;
21. wzywa Komisję do przeprowadzania lokalnych, zakrojonych na małą skalę kampanii informacyjnych UE przy udziale lokalnych podmiotów, do promowania działań umożliwiających lepsze informowanie obywateli o krajach pochodzenia imigrantów i jednocześnie do lepszego informowania imigrantów w zakresie ich praw i obowiązków, jako obywateli Unii, ponieważ jest to najskuteczniejszy i najistotniejszy sposób osiągnięcia celów w zakresie komunikacji oraz do kontynuowania działań prowadzonych w kontekście Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego 2008;
Edukacja, media i technologie informacyjno-komunikacyjne, aktywne postawy obywatelskie
22. podkreśla znaczenie wprowadzenia polityki i historii europejskiej do programu szkół każdego państwa członkowskiego w celu umocnienia wartości europejskich, a także rozwoju wydziałów studiów europejskich, organizowanych w ramach programów uniwersyteckich; wzywa Komisję do zapewnienia wsparcia finansowego promocji tych projektów; wzywa państwa członkowskie do wspierania szkolnego programu nauczania historii integracji europejskiej i działalności UE w celu zbudowania fundamentów wspólnej europejskiej wiedzy;
23. podkreśla w szczególności rolę edukacji obywatelskiej jako zasadniczej siły sprawczej aktywnej postawy obywatelskie; zauważa potrzebę wspierania aktywnego modelu edukacji obywatelskiej zapewniającej młodym ludziom możliwość bezpośredniego zaangażowania się w życie publiczne, w działalność swoich przedstawicieli na szczeblu krajowym, lokalnym i europejskim oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych, a także zaangażowania się w inicjatywy obywatelskie; proponuje, aby Komisja wspierała projekty pilotażowe propagujące taki model edukacji obywatelskiej w państwach członkowskich;
24. zaleca skuteczniejszą promocję i organizację programów takich jak Erasmus, Leonardo da Vinci, Grundtvig i Comenius poprzez szerszą komunikację zorganizowaną w celu zmotywowania jak największej liczby osób do wzięcia w nich udziału, aby zwiększyć udział mniej zamożnych obywateli i ułatwić ich mobilność w UE; zwraca uwagę na fakt, iż właśnie te programy są bardzo dobrze przyjmowane przez młodych ludzi i znacząco przyczyniają się do sukcesu europejskiej integracji;
25. z zadowoleniem przyjmuje wspomniany komunikat Komisji z dnia 21 grudnia 2007 r., w którym przedstawiono jasne cele dotyczące przekształcenia strony internetowej Europa w kierunkowaną na usługi stronę Web 2.0; wzywa Komisję do zakończenia prac nad nową stroną już w 2009 r. i uważa, że nowa strona internetowa powinna stanowić forum dla obywateli, na którym będą oni wymieniać swoje poglądy i uczestniczyć w badaniach opinii publicznej online i gdzie wszystkie organizacje pozarządowe instytucje publiczne i osoby prywatne będą mogły wymieniać się doświadczeniami związanymi z projektami UE; wzywa Komisję do zbierania i publikowania na tej stronie doświadczeń beneficjentów działalności finansowanej w ramach "Planu D";
26. z zadowoleniem przyjmuje pomysł EUtube, który, posiadając prawie 1,7 mln odwiedzających, stanowi wyjątkowy sposób na przekazywanie informacji o polityce UE użytkownikom Internetu; ponadto wzywa Komisję do opracowania wytycznych dotyczących skutecznych kampanii internetowych oraz do podzielenia się nimi z innymi instytucjami UE;
27. wzywa Komisję do lepszego wykorzystywania materiałów audiowizualnych dostępnych w serwisie Europe by Satellite poprzez nawiązanie współpracy z lokalnymi kanałami telewizyjnymi i mediami społecznymi, które są zainteresowane otrzymywaniem takich materiałów do nadawania, w celu dotarcia do szerszej publiczności;
28. uznaje sieć Europe Direct za istotne narzędzie służące udzielaniu odpowiedzi na zapytania obywateli kierowane za pośrednictwem poczty elektronicznej lub bezpłatnych połączeń telefonicznych z dowolnego miejsca w UE, które to narzędzie należy dalej upowszechniać;
29. uznaje ochronę konsumentów i rynek wewnętrzny za dziedziny polityki niezwykle ważne z punktu widzenia prezentowania Europy konsumentom i przedsiębiorcom; wzywa państwa członkowskie do zdwojenia wysiłków w zakresie prezentowania korzyści płynących z jednolitego rynku na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym; wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do propagowania i wzmacniania systemu interaktywnej komunikacji i informacji, w celu osiągnięcia efektywnego dialogu pomiędzy konsumentami, przedsiębiorcami i instytucjami za pomocą różnorakich najnowszych środków technologicznie zaawansowanego przekazu oraz wspierania rozwoju tzw. e-handlu;
30. zwraca się do Komisji o wsparcie wysiłków koordynacyjnych z zakresu edukacji i informacji o prawach i obowiązkach konsumentów poprzez zwiększenie poziomu zasobów finansowych i ludzkich; wzywa państwa członkowskie do zwiększenia poziomu zasobów finansowych i ludzkich przyznawanych na rzecz Sieci Europejskich Centrów Konsumenckich w celu podniesienia poziomu wiedzy o prawach konsumentów w UE i lepszego ich zastosowania oraz – w kontekście obecnego światowego kryzysu finansowego i narastającego zadłużenia konsumentów – wzywa państwa członkowskie do dołożenia starań o podniesienie poziomu wiedzy finansowej konsumentów, w szczególności w zakresie odnośnych praw i obowiązków, a także możliwości odwoławczych związanych z kontami oszczędnościowymi i kredytami;
31. wzywa państwa członkowskie do przyznania większych zasobów ludzkich i finansowych na rzecz sieci SOLVIT, umożliwiającej bezpłatne rozwiązywanie problemów związanych z niewłaściwym wdrożeniem lub też niewdrożeniem uregulowań wspólnotowych; zwraca się do Komisji, by szybciej usprawniała działanie poszczególnych jednostek udzielających informacji i porad dotyczących jednolitego rynku; w związku z powyższym popiera zawartą w komunikacie Komisji z dnia 20 listopada 2007 r. ("Jednolity rynek Europy XXI wieku" (COM(2007) 0724)) ideę zintegrowanego podejścia do świadczenia usług wsparcia w zakresie jednolitego rynku poprzez utworzenie jednej poświęconej im strony internetowej; odnotowuje inicjatywy Komisji dotyczące zmniejszenia obciążeń administracyjnych oraz lepszego stanowienia prawa; apeluje w szczególności o poprawę warunków wsparcia małych i średnich przedsiębiorstw stanowiących istotne źródło zatrudnienia w Europie;
32. zauważa, że Europejski Rok Wolontariatu byłby dla instytucji UE idealną okazją do nawiązania kontaktu z obywatelami; wskazuje, że w UE jest ponad sto milionów wolontariuszy i wzywa Komisję, by przygotowała ogłoszenie roku 2011 Europejskim Rokiem Wolontariatu, jak najszybciej składając odpowiedni wniosek legislacyjny;
33. podkreśla, że istotne jest rozważenie opinii obywateli na temat Europy jako ogólnoświatowego gracza przy jednoczesnym uwzględnieniu w szczególności coraz bardziej widocznej roli Parlamentu Europejskiego w tym zakresie; w związku z tym zachęca do udziału posłów do Parlamentu Europejskiego i członków Rady w wizytach członków Komisji, organizowanych w ramach Planu D, ponieważ mają one duże znaczenie w kontekście nawiązywania kontaktów z parlamentami krajowymi, społeczeństwem obywatelskim, liderami świata biznesu i związków zawodowych oraz władzami szczebla regionalnego i lokalnego w państwach członkowskich;
34. z zadowoleniem przyjmuje, że na całym świecie rośnie zainteresowanie projektem europejskim i że Unia Europejska i jej obywatele stają się coraz bardziej świadomi korzyści wynikających z dzielenia się swoimi ponadnarodowymi doświadczeniami z innymi krajami i regionami, szczególnie z krajami sąsiadującymi z Unią Europejską; dlatego wzywa Komisję, aby poprzez swoje delegatury w państwach trzecich opracowała metody docierania do obywateli tych krajów i informowania ich o możliwościach w Unii Europejskiej, na przykład z uwzględnieniem mediów i innych programów kulturalnych i oświatowych, programów nauki języków obcych oraz programów mobilności lub wymiany, takich jak Erasmus Mundus;
35. stwierdza, że w szczególności w kontekście rosnącej liczby obywateli państw trzecich w UE i pojawienia się wielokulturowości społeczeństw do czego obywatele ci również się przyczyniają należy zwiększyć wysiłki na rzecz integracji imigrantów w UE poprzez zapewnienie im faktycznego dostępu do informacji o tym, co oznacza obywatelstwo Unii, np. rozbudowę partnerstw między różnymi szczeblami władzy (lokalnym, regionalnym i krajowym) a podmiotami pozarządowymi (np. pracodawcami, społeczeństwem obywatelskim i związkami imigrantów, mediami i organizacjami pozarządowymi wspierającymi imigrantów); wyraża przekonanie, że prawidłowa integracja będzie wspierać dalszy rozwój wielokulturowej świadomości europejskiej, opartej o tolerancję, dialog oraz równouprawnienie;
36. wzywa Komisję do promowania programów i kampanii (takich jak "Świat oczami kobiet") zachęcających kobiety do zwiększonej aktywności społecznej, politycznej i kulturalnej, z uwzględnieniem roli kobiet w dialogu międzypokoleniowym oraz dla trwałości i dobrobytu społeczeństwa; zachęca zatem do lepszego informowania dziewczynek i kobiet o koncepcji obywatelstwa europejskiego i prawach, które się z nim wiążą, zwłaszcza w regionach odizolowanych pod względem społecznym i geograficznym; podkreśla, że takie kampanie informacyjne powinny mieć za cel większy udział kobiet w życiu politycznym i procesie decyzyjnym; podkreśla konieczność promowania działań mających na celu likwidację przepaści cyfrowej w kontekście płci, aby zapewnić kobietom na równych warunkach instrumenty służące uczestnictwu w dialogu o Europie; z zadowoleniem przyjmuje decyzje Komisji dotyczące wyboru projektów współfinansowanych przez jej przedstawicielstwa w ramach planu D, obejmujących wiele organizacji kobiecych i liczne projekty dotyczące kobiet; kładzie nacisk na konieczność promowania uczestnictwa obywatelek i obywateli w takich sprawach, jak przemoc oparta na płci czy handel ludźmi, w których zaangażowanie społeczeństwa jest niezbędne dla znalezienia rozwiązania tych problemów; uznaje zdolności kobiet do rozwiązywania problemów i konfliktów i nalega, aby Komisja częściej włączała kobiety do grup zadaniowych i roboczych, które zajmują się kwestiami związanymi z życiem rodzinnym, opieką nad dziećmi, edukacją itd.;
o o o
37. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie Europejskiej, Komisji, Radzie, Trybunałowi Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, Trybunałowi Obrachunkowemu, Komitetowi Regionów, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
– uwzględniając Umowę o partnerstwie między członkami grupy państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony, podpisaną w Kotonu w dniu 23 czerwca 2000 r.(1) (umowę z Kotonu),
– uwzględniając Regulamin Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE (WZP), przyjęty w dniu 3 kwietnia 2003 r.(2), zmieniony ostatnio w Port Moresby (Papua-Nowa Gwinea) w dniu 28 listopada 2008 r.(3),
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1905/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. ustanawiające instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju(4),
– uwzględniając deklarację z Kigali (Ruanda) przyjętą przez WZP w dniu 22 listopada 2007 r. w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym (EPA) sprzyjających rozwojowi(5),
– uwzględniając deklarację z Port Moresby przyjętą przez WZP w dniu 28 listopada 2008 r. w sprawie światowego kryzysu żywnościowego i finansowego(6),
- uwzględniając rezolucje przyjęte przez WZP w 2008 r. w sprawie:
-
społecznych i środowiskowych skutków programów dostosowania strukturalnego(7),
-
doświadczeń z europejskiego procesu integracji regionalnej istotnych dla państw AKP(8),
-
kwestii bezpieczeństwa żywnościowego w państwach AKP i roli współpracy AKP-UE(9),
– uwzględniając komunikat WZP z Windhuku (Namibia) z dnia 29 kwietnia 2008 r.(16),
– uwzględniając komunikat WZP z Port Vila (Vanuatu) z dnia 1 grudnia 2008 r.(17),
– uwzględniając oświadczenie Prezydium WZP z dnia 25 listopada 2008 r. w sprawie francuskiej prezydencji UE(18),
– uwzględniając europejski konsensus w sprawie pomocy humanitarnej, który podpisano w dniu 18 grudnia 2007 r.(19),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A6-0081/2009),
A. mając na uwadze podpisanie EPA z niektórymi regionami i państwami AKP w 2008 r. oraz debaty, które miały miejsce w ramach WZP w marcu 2008 r. w Lublanie (Słowenia) i w listopadzie 2008 r. w Port Moresby, na temat postępu w negocjacjach w sprawie EPA,
B. mając na uwadze przyjęcie wspomnianego wyżej rozporządzenia (WE) nr 1905/2006, które przewiduje programy tematyczne mające zastosowanie również do państw AKP, a także program środków towarzyszących na rzecz państw AKP, które podpisały protokół w sprawie cukru,
C. mając na uwadze zobowiązanie podjęte na sesji WZP w czerwcu 2007 r. w Wiesbaden przez komisarza odpowiedzialnego za rozwój i pomoc humanitarną do poddania krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych dotyczących państw AKP (lata 2008-2013) demokratycznej kontroli w parlamentach oraz z zadowoleniem przyjmując wypełnienie tego zobowiązania,
D. mając na uwadze fakt, że nowy przegląd umowy z Kotonu, przewidziany na 2010 r., stanowi ważną okazję do wzmocnienia wymiaru regionalnego WZP i kontroli w parlamentach na szczeblu regionów AKP, ale także roli i działalności samego WZP jako instytucji,
E. mając na uwadze dwa w znacznej mierze udane posiedzenia regionalne WZP z 2008 r. w Namibii i Vanuatu, w wyniku których przyjęto wspomniane wyżej komunikaty z Windhuku i Port Vila,
F. mając na uwadze sytuację w Zimbabwe, która w 2008 r. uległa dalszemu pogorszeniu, pomimo wyborów przeprowadzonych w lipcu 2008 r., z zadowoleniem przyjmując jednak uzyskanie zgody na przyjęcie rezolucji w sprawie Zimbabwe na 16. sesji WZP w Port Moresby,
G. mając na uwadze utrzymujący się konflikt w Demokratycznej Republice Konga oraz poważne i powtarzające się przypadki naruszania praw człowieka mające tam miejsce, oraz przypominając o konieczności skutecznej pomocy humanitarnej oraz zwiększonego zaangażowania społeczności międzynarodowej,
H. mając na uwadze prace Parlamentu Panafrykańskiego i sformalizowanie stosunków pomiędzy Parlamentem Europejskim a Parlamentem Panafrykańskim oraz zamiar ustanowienia delegacji międzyparlamentarnej na nadchodzącą kadencję, wyrażony przez przewodniczącego Parlamentu Europejskiego podczas wystąpienia na 10. sesji Parlamentu Panafrykańskiego w dniu 28 października 2008 r.,
I. mając na uwadze niemal jednoczesne przeprowadzenie 16. sesji WZP w Port Moresby oraz międzynarodowej konferencji w sprawie finansowania pomocy na rzecz rozwoju w Doha, co zmusiło wielu posłów do Parlamentu Europejskiego do trudnego wyboru,
J. mając na uwadze znaczący wkład słoweńskiej prezydencji Unii Europejskiej (styczeń-czerwiec 2008 r.) i rządu Papui-Nowej Gwinei we wspomniane wyżej sesje WZP w Lublanie i Port Moresby, o których mowa powyżej,
K. mając na uwadze misje studyjne Prezydium WZP, które odbyły się w 2008 r.:
-
na Seszelach oraz
-
w Surinamie, Saint Vincent i Grenadynach oraz Saint Lucia,
1. z zadowoleniem przyjmuje dalsze zapewnianie ze strony WZP w 2008 r. ram dla otwartego, demokratycznego i pogłębionego dialogu na temat negocjacji EPA pomiędzy Unią Europejską a państwami AKP;
2. podkreśla obawy wyrażone przez WZP, dotyczące szeregu elementów negocjacji, zarówno formalnych, jak i merytorycznych; przypomina, że po przyjęciu EPA z państwami Cariforum (forum państw regionu Karaibów) i umów tymczasowych z niektórymi państwami innych regionów nadal toczy się debata;
3. z zadowoleniem przyjmuje pozytywną reakcję nowego komisarza ds. handlu na wniosek niektórych krajów i regionów AKP o ponowne zajęcie się kontrowersyjnymi kwestiami, zgodnie z oświadczeniami przewodniczącego Komisji;
4. zwraca uwagę na potrzebę ścisłej kontroli parlamentarnej w czasie negocjacji i wdrażania umów o partnerstwie gospodarczym; ubolewa z powodu zagrożenia prac i roli WZP przez planowane utworzenie nowego organu, jakim jest komisja parlamentarna, w ramach EPA, bez uściślenia charakteru związku pomiędzy tym organem a WZP; wzywa, aby powyższa komisja parlamentarna działała jako element WZP, by uniknąć kosztownego i skomplikowanego mnożenia posiedzeń dzięki wykorzystaniu systemu posiedzeń regionalnych WZP, a także by skorzystać z doświadczenia WZP i wspierać synergię wszystkich regionów objętych umową o partnerstwie gospodarczym; podkreśla, że pożądane jest, by komisja ta działała elastycznie i by była zdolna wykorzystać fachową wiedzę posłów do Parlamentu Europejskiego zaangażowanych w analizę umowy o partnerstwie gospodarczym w komisjach parlamentarnych, zarówno w dziedzinie handlu, jak i w rozwoju;
5. podkreśla w szczególności rolę parlamentów państw AKP, podmiotów prywatnych i władz lokalnych w monitorowaniu i zarządzaniu EPA i zwraca się do Komisji o zapewnienie ich udziału w bieżącym procesie negocjacji, do czego niezbędny jest przejrzysty harmonogram negocjacji, zatwierdzony przez państwa AKP i Unię Europejską i oparty na zasadzie uczestnictwa;
6. podkreśla zaniepokojenie WZP w związku z reperkusjami aktualnego kryzysu finansowego i przyjmuje z zadowoleniem przyjęcie przez WZP wspomnianej wyżej deklaracji z Port Moresby w sprawie światowego kryzysu finansowego i żywnościowego; zachęca WZP do regularnej debaty na ten temat;
7. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie podjęte przez komisarza odpowiedzialnego za rozwój i pomoc humanitarną, na wspomnianym posiedzeniu WZP w Kigali, do poddania krajowych i regionalnych dokumentów strategicznych dotyczących państw AKP (lata 2008-2013) demokratycznej kontroli w parlamentach oraz wyraża zadowolenie z pracy wykonanej dotychczas przez parlamenty niektórych państw AKP w zakresie analizy tych dokumentów;
8. przypomina w związku z tym o potrzebie ścisłego włączenia parlamentów do procesu demokratycznego i krajowych strategii rozwoju; podkreśla ich zasadniczą rolę we wprowadzaniu, kontynuowaniu i kontrolowaniu strategii politycznych w zakresie rozwoju;
9. wzywa parlamenty państw AKP do tego, by wymogły na rządach państw AKP i Komisji włączenie ich do procesu przygotowującego i wdrażającego krajowe i regionalne dokumenty strategiczne dotyczące współpracy pomiędzy Unią a państwami AKP (lata 2008-2013);
10. wzywa Komisję do dostarczania wszelkich dostępnych informacji parlamentom państw AKP oraz do wspomagania ich w działalności związanej z demokratyczną kontrolą, w szczególności poprzez wspieranie ich kompetencji;
11. jest przychylny włączeniu Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) do budżetu UE w celu zwiększenia spójności, przejrzystości i skuteczności polityki współpracy na rzecz rozwoju oraz zagwarantowania demokratycznej kontroli; zwraca uwagę, że włączenie EFR do budżetu UE stanowi również właściwą odpowiedź na trudności z wykonaniem i ratyfikacją kolejnych EFR;
12. wzywa parlamenty do sprawowania ścisłej kontroli parlamentarnej w zakresie EFR; podkreśla uprzywilejowaną pozycję WZP w tej debacie i wzywa WZP oraz parlamenty państw AKP do aktywnego w niej uczestniczenia, zwłaszcza w ramach przeglądu umowy z Kotonu przewidzianego na 2010 r.; kładzie nacisk na udział WZP w całym procesie negocjacji tego przeglądu;
13. z zadowoleniem zauważa coraz bardziej parlamentarny i tym samym polityczny charakter WZP, a także wzrost zaangażowania jego członków i jakości debat, co wnosi decydujący wkład w partnerstwo AKP-UE;
14. uważa, że wspomniane rezolucje WZP w sprawie sytuacji w Kenii i Zimbabwe są znaczącymi przykładami owego wzmocnionego dialogu;
15. wzywa Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne do dalszych działań w kwestii sytuacji w Sudanie, w szczególności w Darfurze, głównie poprzez ocenę stanowiska Unii i państw AKP w sprawie nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny;
16. wzywa Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne do dalszych działań w kwestii sytuacji w Somalii, która stanowi zagrożenie dla życia narodu somalijskiego, zagraża bezpieczeństwu w regionie i jest źródłem destabilizacji sytuacji na świecie z powodu coraz częstszych przypadków bezprawia, ekstremizmu i piractwa;
17. wzywa WZP do kontynuowania debaty na temat niepokojącej sytuacji w Zimbabwe, gdzie lipcowe wybory z 2008 r. nie doprowadziły do przywrócenia demokracji i gdzie sytuacja gospodarcza stanowi prawdziwe zagrożenie dla zdrowia i życia milionów obywateli, a także dla stabilności regionu;
18. wzywa WZP do dalszego przyłączania się do wysiłków na rzecz informowania wspólnoty międzynarodowej o konfliktach toczących się na wschodzie Demokratycznej Republiki Konga oraz do wspierania negocjacji w sprawie politycznego rozwiązania kryzysu i wszelkich działań zaproponowanych w ramach wynegocjowanego rozwiązania;
19. wzywa WZP do kontynuowania i pogłębiania dialogu z Parlamentem Panafrykańskim i z parlamentami organizacji regionalnych ze względu na znaczenie integracji regionalnej dla pokoju i rozwoju państw AKP;
20. wyraża ubolewanie, że podczas opracowywania wspólnej strategii UE-Afryka nie zasięgnięto w sposób wystarczający opinii WZP, oraz ma nadzieję, że WZP będzie aktywnie uczestniczyć w procesie wdrażania tej strategii;
21. z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż począwszy od 2008 r. miały miejsce posiedzenia regionalne, przewidziane w umowie z Kotonu i Regulaminie WZP; uważa, że posiedzenia te umożliwiają rzeczywistą wymianę poglądów na temat wyzwań regionalnych, w tym zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, oraz że europejskie strategie polityczne przyczyniają się do wzmocnienia spójności regionalnej; podkreśla, że posiedzenia te odbywają się w szczególnie stosownej chwili w procesie negocjowania, zawierania i wdrażania EPA oraz że muszą być priorytetem; wyraża uznanie dla organizatorów dwóch bardzo udanych posiedzeń w Namibii i Vanuatu oraz popiera organizację następnych posiedzeń w regionie Karaibów i Afryki Zachodniej w 2009 r.;
22. zachęca WZP do wzmocnienia roli Komisji Spraw Politycznych, tak aby uczynić z niej prawdziwe forum dla zapobiegania konfliktom i ich rozwiązywania, w ramach partnerstwa AKP-UE, oraz do upowszechniania w tym celu debat w sprawie sytuacji wymagających pilnych działań w poszczególnych krajach; wyraża zadowolenie z pracy wykonanej w dziedzinie ochrony cywilów w ramach operacji pokojowych oraz z zamiaru usprawniania rządów w państwach AKP;
23. ponadto z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji Politycznej WZP w sprawie doświadczeń z europejskiego procesu integracji regionalnej istotnych dla państw AKP, przyjęte w Lublanie w marcu 2008 r., które podkreśla kluczowe korzyści płynące z integracji, takie jak pokój i bezpieczeństwo, zapobieganie przekształcaniu się ewentualnych sytuacji kryzysowych w konflikty zbrojne, dobrobyt, demokracja i poszanowanie praw człowieka;
24. 24 z zadowoleniem odnotowuje wyrażony przez Komisję Rozwoju Gospodarczego, Finansów i Handlu WZP zamiar rozpoczęcia analizy regionalnych dokumentów strategicznych dotyczących regionów AKP;
25. podkreśla rolę odgrywaną przez Komisję ds. Społecznych i Ochrony Środowiska Naturalnego WZP w dziedzinie pracy dzieci oraz jej zamiar kontynuowania analizy sytuacji społecznej osób młodych w państwach AKP;
26. ponadto z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji ds. Społecznych i Ochrony Środowiska Naturalnego w sprawie społecznych i środowiskowych skutków programów dostosowania strukturalnego, przyjęte w Lublanie, w którym stwierdzono, że praktyka podporządkowywania pożyczek Banku Światowego i MFW wymogom polityki gospodarczej miała katastrofalne skutki społeczne i środowiskowe w krajach AKP i powinna zostać zastąpiona polityką pożyczek dostosowaną do sytuacji w danym kraju, mającą na celu zmniejszenie skali ubóstwa;
27. wzywa WZP do podjęcia usilnych starań, by ściśle uczestniczyć w procesie przeglądu umowy z Kotonu, który zostanie zapoczątkowany w 2009 r., w celu dopilnowania, by w przyszłości rola i działalność WZP zostały wzmocnione;
28. z satysfakcją odnotowuje rosnący udział podmiotów niepaństwowych w sesjach WZP, uwypuklony podczas debaty, która doprowadziła do wyżej wymienionej deklaracji z Port Moresby w listopadzie 2008 r. w sprawie światowych kryzysów finansowych i żywnosciowych, oraz za sprawą sprawozdania partnerów gospodarczych i społecznych w sprawie EPA, które przedstawiono podczas sesji WZP, które odbyła się w Lublanie w marcu 2008 r.;
29. pragnie, aby Sekretariat państw AKP i Parlament Europejski w uzupełnieniu dorocznego sprawozdania w sprawie działalności WZP AKP przygotowały wspólnie uwagi na temat sposobu pracy WZP, w tym głosowania odrębnymi grupami, równego traktowania posłów oraz wspólnych misji badawczych i obserwacji wyborów;
30. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Radzie AKP, Prezydium WZP, jak również rządom i parlamentom Słowenii i Papui-Nowej Gwinei.
Wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej pod tytułem: "Konsensus europejski w sprawie pomocy humanitarnej" (Dz.U. C 25 z 30.1.2008, s. 1.).
Dobre praktyki w dziedzinie polityki regionalnej i przeszkód w wykorzystaniu funduszy strukturalnych
261k
96k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. dotyczącego dobrych praktyk w dziedzinie polityki regionalnej i przeszkód w wykorzystaniu funduszy strukturalnych (2008/2061(INI))
– uwzględniając program URBACT, stanowiący część inicjatywy URBAN, mający na celu ułatwianie tworzenia i rozwój dobrych praktyk oraz wymianę doświadczeń, w którym bierze udział ponad 200 miast Unii Europejskiej,
– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na szczeblu krajowym i regionalnym oraz podstawy dla projektów w dziedzinie polityki regionalnej(1),
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 Rady z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności(2),
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego(3),
– uwzględniając art. 158 i 159 traktatu WE,
– uwzględniając konkluzje prezydencji przyjęte na posiedzeniu Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 23 i 24 marca 2000 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 czerwca 2008 r. zatytułowany "Piąte sprawozdanie w sprawie postępów w dziedzinie spójności gospodarczej i społecznej: rozwijające się regiony, wzrost gospodarczy w Europie (COM(2008)0371),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2008 r. zatytułowany "Zielona księga w sprawie spójności terytorialnej: Przekształcenie różnorodności terytorialnej w siłę (COM(2008)0616),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 listopada 2006 r. zatytułowany "Regiony na rzecz zmian gospodarczych" (COM(2006)0675),
– uwzględniając analizę Dyrekcji ds. Polityki Strukturalnej i Polityki Spójności zatytułowaną "Dobre praktyki w dziedzinie polityki regionalnej i przeszkód w wykorzystaniu funduszy strukturalnych",
– uwzględniając wysłuchanie publiczne, zorganizowane przez Komisję Rozwoju Regionalnego w dniu 17 lipca 2008 r.,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Budżetowej (A6-0095/2009),
A. mając na uwadze, że polityka spójności należy do najważniejszych dziedzin polityki Unii Europejskiej, nie tylko ze względu na wielkość środków finansowych, lecz także przede wszystkim, dlatego że stanowi zasadniczy filar procesu integracji europejskiej, a ze względu na jej znaczenie dla spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej Unii Europejskiej oraz harmonijnego rozwoju wszystkich 268 regionów zmniejsza braki i różnice w rozwoju oraz poprawia życie wszystkich obywateli UE,
B. mając na uwadze, że regiony Unii Europejskiej zasadniczo spotykają się z podobnymi wyzwaniami, których skutki różnią się znacząco między regionami, ze względu na różną specyfikę pod względem ich charakteru (przykładowo regiony wyspiarskie lub górskie) i mieszkańców: globalizacją i związaną z nią przyśpieszoną restrukturyzacją gospodarczą, otwarciem stosunków handlowych, następstwami rewolucji technologicznej, zmianami klimatu, rozwojem gospodarki opartej na wiedzy, zmianami demograficznymi, wyludnieniem oraz wzrostem imigracji,
C. mając na uwadze, że najlepsze wyniki, zwiększające wiedzę i poprawiające konkurencję, osiąga się niejednokrotnie dzięki współpracy sektora publicznego, przedsiębiorstw, sektora edukacji i lokalnych zainteresowanych stron,
D. mając na uwadze, że polityka spójności nie może wykorzystać całego swojego potencjału wobec tych wyzwań dopóki potencjalni wnioskodawcy napotykają na ogromne przeszkody w wykorzystaniu funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, na przykład:
-
nadmierna biurokracja,
-
zbyt wiele skomplikowanych przepisów, w niektórych przypadkach dostępnych wyłącznie w Internecie, co uniemożliwia wielu potencjalnym beneficjentom funduszy dostęp do tych zasobów,
-
częste zmiany kryteriów kwalifikowalności i wymaganej dokumentacji dokonywane przez niektóre państwa członkowskie,
-
nieprzejrzyste procedury podejmowania decyzji i zasady współfinansowania oraz opóźnienia w dokonywaniu płatności,
-
powolna i uciążliwa administracja centralna w państwach członkowskich oraz stosowanie przepisów w sposób, który potęguje biurokrację, a także powoduje niezadowalające dostarczanie informacji,
-
niewystarczające zdolności administracji zdecentralizowanej, różne modele administracji regionalnej w państwach członkowskich, co uniemożliwia porównanie danych i wymianę najlepszych praktyk,
-
niewystarczające możliwości prowadzenia koordynacji międzyregionalnej,
-
brak funkcjonującego systemu współpracy władz krajowych, regionalnych i lokalnych,
E. mając na uwadze, że wiele błędów pojawiających się w dziedzinie polityki spójności wynika z istniejących przeszkód,
F. mając na uwadze, że opóźnienia w realizacji polityki strukturalnej są po części skutkiem nadmiernie sztywnych procedur, dlatego należy mieć na względzie ich uproszczenie oraz wprowadzenie jasnego podziału obowiązków i kompetencji pomiędzy UE, państwami członkowskimi oraz władzami regionalnymi i lokalnymi,
1. podkreśla, że choć należy wziąć pod uwagę wartość dodaną upowszechniania najlepszych praktyk wśród szerszej rzeszy odbiorców pod względem lepszej komunikacji i stosunku kosztów do korzyści, próby wprowadzenia tych praktyk do polityki regionalnej UE powinny koncentrować się na władzach zarządzających zalecając im sporządzenie zasad regulujących dostęp do środków strukturalnych, tak aby wymiana informacji i doświadczeń przyczyniała się do istotnej poprawy jakości projektów, przynosząc rozwiązania wspólnych problemów i wybór skuteczniejszych i celowych interwencji;
2. zwraca uwagę na potrzebę uproszczenia procedur regulujących realizację projektów i programów w ramach funduszy strukturalnych, zwłaszcza w odniesieniu do systemów zarządzania i kontroli; wobec tego z zadowoleniem przyjmuje zmianę przepisów pakietu dotyczącego funduszy strukturalnych w odpowiedzi na obecny kryzys finansowy; z niecierpliwością oczekuje kolejnych propozycji Komisji w tym zakresie, które mają zostać przedstawione w najbliższych miesiącach.
Likwidacja przeszkód
3. w celu likwidacji powyższych przeszkód wzywa Komisję między innymi do:
-
stosowania długoterminowych kryteriów oceny projektów, które były współfinansowane z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej;
-
niedokonywania oceny projektów innowacyjnych na podstawie kryteriów oceny, które były stosowane do innych projektów, lecz opracowania specyficznych kryteriów oceny, dostosowanych do projektów innowacyjnych, a więc zasadniczo dopuszczających wyższy limit błędów;
-
skrócenia maksymalnego okresu przechowywania dokumentacji projektu, do wglądu Komisji Europejskiej, z obecnych 10 lat do 3 lat;
-
opracowania szczegółowych środków politycznych i nowych wskaźników jakościowych dla regionów o szczególnych cechach geograficznych (tj. regiony górskie, słabo zaludnione, najbardziej oddalone, przygraniczne i regiony wyspiarskie) oraz odpowiedniego dostosowania zakresu terytorialnego działań politycznych w celu wspierania spójności terytorialnej Unii Europejskiej;
-
uproszczenia systemu kontroli oraz dążenia do wprowadzenia jednolitego systemu kontroli;
-
zmodyfikowania standardów w zakresie zamówień publicznych w celu ich uproszczenia i zharmonizowania;
-
koordynacji z państwami członkowskimi zasad kwalifikowalności kosztów;
-
zapewnienia wypłaty beneficjentom zaliczek w większym stopniu;
-
lepszej koordynacji działań realizowanych oraz współfinansowanych w ramach polityki spójności oraz w ramach II filaru wspólnej polityki rolnej (rozwój obszarów wiejskich);
-
uelastycznienia programów pomocy technicznej;
-
wprowadzenia mechanizmów promujących współpracę sieciową i ułatwiających zarządzanie grupą projektów;
-
zmniejszenia obciążeń administracyjnych związanych z tymi projektami, tak aby były one proporcjonalne do wielkości projektów;
-
uproszczenia, wyjaśnienia i przyspieszenia praktyk związanych z projektami, tak aby były one bardziej zorientowane na wyniki;
-
aktywnego zachęcania państw członkowskich do ustanowienia skutecznego systemu współpracy i podziału odpowiedzialności pomiędzy władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi;
-
ułatwienia dostępu do funduszy poprzez ściślejszą współpracę z rządami krajowymi, aby skrócić czas rozpatrywania;
-
opracowania harmonogramu w celu podjęcia aktywnych kroków mających na celu usunięcie przeszkód i poprawę dostępności funduszy;
4. ponadto zaleca Komisji opracowanie wspólnej, ogólnodostępnej koncepcji międzyregionalnej wymiany najlepszych praktyk, aby podmioty w dziedzinie polityki spójności mogły korzystać z doświadczeń innych podmiotów;
5. wyraźnie zaznacza, że wyznaczanie najlepszych praktyk nie może prowadzić do obciążania wnioskodawców i podmiotów realizujących projekty dodatkową biurokracją;
6. domaga się, aby ograniczyć do minimum formalności administracyjne związane z wykorzystaniem funduszy strukturalnych i nie zwiększać ich niepotrzebnie poprzez indywidualne warunki wymagane przez państwa członkowskie;
7. ponownie wyraża swoje poparcie dla praktyki polegającej na dopilnowaniu, aby każde państwo członkowskie wydało doroczne krajowe poświadczenie wiarygodności dotyczące wspólnie zarządzanych funduszy wspólnotowych oraz wzywa do upowszechnienia tej praktyki;
Ogólne i tematyczne kryteria wyznaczania najlepszych praktyk
8. docenia koncepcję utrwaloną w ramach inicjatywy "Regiony na rzecz zmian gospodarczych", aby z jednej strony nagradzać "najlepsze praktyki" corocznym wyróżnieniem "REGIO STARS" oraz informować o nich opinię publiczną, a z drugiej strony założyć stronę internetową dotyczącą "najlepszych praktyk"; zwraca uwagę na fakt, że sama strona internetowa jest rozwiązaniem o ograniczonej skuteczności;
9. krytykuje niedostateczną przejrzystość obiektywnych zasad, stosowanych przez Komisję przy wyznaczaniu "najlepszych praktyk";
10. wzywa Komisję, aby – uwzględniając zróżnicowane stosowanie pojęcia "najlepsze praktyki", jak również stosowanych często równolegle pojęć "dobrych praktyk" ("good practices") czy "sukcesów" ("success stories") – opracowała jasny katalog kryteriów dostosowanych do polityki spójności, umożliwiający rozgraniczenie "najlepszych praktyk" od innych projektów;
11. zaleca Komisji uwzględnienie następujących kryteriów w celu wyznaczenia najlepszych praktyk:
-
jakość projektu,
-
zapewnienie przestrzegania zasady partnerstwa,
-
trwałość odnośnych środków,
-
konkretny wkład na rzecz równouprawnienia i włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki,
-
innowacyjność projektu,
-
zintegrowane podejście do różnych strategii sektorowych i terytorialnych UE,
-
efektywność wykorzystania środków,
-
czas potrzebny do rozpoczęcia realizacji projektu,
-
realizacja projektu zgodnie z ramami czasowymi i organizacyjnymi,
-
znacząca moc impulsu dla regionu lub całej UE,
-
wpływ na zatrudnienie,
-
ułatwienia dla MŚP,
-
ułatwienie nawiązywania kontaktów i współpracy terytorialnej pomiędzy regionami,
-
możliwość przeniesienia projektu w celu jego realizacji również w innych regionach Unii Europejskiej,
-
wartość dodana działań w ramach polityk Unii Europejskiej,
-
pozytywny wpływ projektu na obywateli, regiony i państwa członkowskie oraz całe społeczeństwo;
12. podkreśla, że wszystkie kryteria uwydatniania najlepszych praktyk muszą być mierzalne i wiarygodne, aby uniknąć napięć, niepożądanych skutków, subiektywnych osądów, które mogą zagrozić całej procedurze oceny projektu w oparciu o te kryteria; wzywa zatem Komisję, aby jasno opisała same kryteria, jak i sposób ich stosowania;
13. zaleca, na podstawie analizy licznych projektów z wielu regionów Unii Europejskiej, aby dla tych dziedzin polityki spójności, które mają szczególne znaczenie dla dalszego rozwoju poszczególnych regionów oraz całej UE i które charakteryzują się ogromnym zróżnicowaniem w procesie realizacji, określić dodatkowe kryteria wyznaczania "najlepszych praktyk";
14. dla dziedziny "Badania i rozwój/innowacje" zaleca następujące kryteria:
-
wysokiej jakości inwestycje w naukę i badania,
-
powiązanie gospodarki, nauki i instytutów badawczych ze szczególnym podkreśleniem wzmocnienia MŚP, między innymi jako dźwigni rozwoju terytorialnego,
-
powiązanie instytucji naukowych i badawczych,
-
dalszy rozwój istniejących lub innowacyjność w zakresie przyszłościowych technologii lub ich praktycznych zastosowań,
-
zastosowanie nowych technologii w tradycyjnych sektorach,
-
zastosowania w biznesie,
-
rozwiązania dla kluczowych sektorów UE, na przykład ochrona środowiska i energia itp.;
15. dla dziedziny "Ochrona środowiska, ochrona klimatu i zrównoważona polityka energetyczna" zaleca następujące kryteria:
-
działania mające na celu ochronę szczególnie zagrożonych obszarów i dostosowane do obszaru (wrażliwość), szczególnie jeżeli chodzi o wody,
-
ochrona i efektywne wykorzystanie ograniczonych surowców,
-
odpowiedzialne zarządzanie surowcami,
-
środki mające na celu rozwiązanie problemu z ubóstwa energetycznego,
-
znaczne zwiększenie efektywności energetycznej,
-
znaczne ograniczenie zużycia energii,
-
zwiększenie udziału energii odnawialnej,
-
działania ograniczające emisję CO2,
-
metody lub procedury służące oszczędnemu zarządzaniu ograniczonymi i zagrożonymi surowcami;
16. dla dziedziny "Tworzenie wartościowych miejsc pracy" zaleca następujące kryteria:
-
poprawa warunków pracy,
-
zwiększenie liczby miejsc pracy o wysokiej jakości,
-
tworzenie przyszłościowych i trwałych miejsc pracy,
-
zagwarantowanie równego dostępu do rynku pracy przedstawicielom obu płci,
-
zwiększenie produktywności,
-
zwiększenie konkurencyjności,
-
tworzenie miejsc pracy o "niezależnej lokalizacji", przykładowo w e-biznesie,
-
środki mające na celu zwiększenie wyspecjalizowania siły roboczej,
-
stosowanie nowoczesnych środków informowania i przekazu;
-
godzenie życia rodzinnego i zawodowego,
-
środki ukierunkowane na najmniej uprzywilejowane grupy społeczne (na przykład młodzi ludzie, kobiety, osoby niepełnosprawne, imigranci, osoby długoterminowo bezrobotne, osoby bezrobotne powyżej 45. roku życia, osoby bez wykształcenia),
-
zwiększenie dostępności transportu, telekomunikacji, edukacji i usług zdrowotnych;
17. dla dziedziny "Uczenie się przez całe życie" zaleca następujące kryteria:
-
poprawa jakości warunków edukacji i poszerzenie oferty, ze szczególnym uwzględnieniem szans grup społecznych znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji lub szczególnie zagrożonych (na przykład młodzi ludzie, kobiety, osoby niepełnosprawne, imigranci, osoby długoterminowo bezrobotne, osoby bezrobotne powyżej 45. roku życia, osoby niewykształcone),
-
ścisłe powiązanie edukacji, szkoleń i pracy zawodowej,
-
projekty w dziedzinie kształcenia dostosowane do wymogów jakościowych i ilościowych,
-
wprowadzenie i stosowanie nowoczesnych technologii i procedur,
-
tworzenie i zachowanie gotowości do kształcenia,
-
zwiększanie udziału w szkoleniach,
-
ustawiczna nauka języków;
18. dla dziedziny "Zintegrowany rozwój miast" zaleca następujące kryteria:
-
długoterminowa zintegrowana polityka lokalnej komunikacji publicznej, pieszych, rowerzystów i transportu samochodowego w celu zapewnienia skutecznej integracji różnych form transportu zarówno publicznego, jak i prywatnego,
-
skuteczne zarządzanie ruchem,
-
wspieranie rozwoju gospodarczego miast,
-
zwiększenie inwestycji przedsiębiorstw, zwiększenie i utrzymanie zatrudnienia – ze szczególnym naciskiem na zatrudnienie i przedsiębiorczość młodych ludzi - oraz poprawa jakości życia społecznego,
-
odtwarzanie i integracja podupadających dzielnic i obszarów zdezindustrializowanych,
-
lepsza jakość życia na terenach miejskich, na przykład pod względem dostępności usług publicznych,
-
tworzenie terenów zielonych i rekreacyjnych oraz wydajniejsze korzystanie z wody i energii, szczególnie w sektorze mieszkalnictwa,
-
ułatwienia dla osób niepełnosprawnych;
-
wspieranie działań mających na celu przywiązanie mieszkańców, zwłaszcza młodych ludzi, do ich miast;
-
uwzględnienie środowiska ożywionego: miejskiego, podmiejskiego i pobliskiego środowiska wiejskiego,
-
zmniejszenie nadmiernej eksploatacji ziem uprawnych poprzez znacznie zwiększoną rekultywację nieużytków oraz zapobieganie bezładnej zabudowie miejskiej,
-
lepsza dostępność udogodnień miejskich i transportowych dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się,
-
zacieśnianie kontaktów pomiędzy miastami a obszarami wiejskimi,
-
zastosowanie zintegrowanego podejścia;
19. dla dziedziny "Rozwój demograficzny" zaleca następujące kryteria:
-
powszechny dostęp do usług,
-
środki mające na celu zwiększenie pozyskiwania wyspecjalizowania siły roboczej,
-
środki na rzecz aktywizacji najmniej uprzywilejowanych grup społecznych poprzez lepszą ofertę edukacyjną i szkoleniową,
-
elastyczne godziny pracy,
-
ułatwiania dla pracujących rodziców umożliwiające pogodzenie życia rodzinnego z pracą,
-
środki mające na celu wspieranie płynnej integracji imigrantów,
-
szczególne potrzeby osób niepełnosprawnych i starszych,
-
przyczynienie się do utrzymania dotychczasowego poziomu zaludnienia (na obszarach wyludniających się);
20. dla dziedziny "Współpraca transgraniczna" zaleca następujące kryteria:
-
poprawa kontaktów transgranicznych (jakościowa i ilościowa),
-
tworzenie trwałych sieci i współpracy długoterminowej,
-
harmonizacja zróżnicowanych systemów/procedur,
-
angażowanie nowych partnerów,
-
tworzenie niezależności finansowej,
-
trwały transgraniczny transfer i wymiana wiedzy,
-
wspólny rozwój potencjału regionów partnerskich,
-
powiązania infrastrukturalne między regionami partnerskimi;
21. dla dziedziny "Partnerstwa publiczno-prywatne" zaleca następujące kryteria:
-
poprawa jakości wykonania projektów pod względem skuteczności i opłacalności,
-
przyspieszenie realizacji projektów,
-
przejrzysty mechanizm rozkładu ryzyka,
-
poprawa zarządzania projektami,
-
zwiększenie udziału władz i podmiotów lokalnych i regionalnych w partnerstwach publiczno-prywatnych,
-
jasne i przejrzyste zasady postępowania w odniesieniu do działalności organów sektora publicznego i przedsiębiorstw;
22. wzywa Komisję do uwzględnienia konieczności sprzyjania najlepszym praktykom w odniesieniu do planów finansowych, szczególnie jeżeli chodzi o plany finansowe partnerstw publiczno-prywatnych oraz podmiotów otrzymujących wsparcie Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego;
23. jest świadomy faktu, że spełnienie przez projekt wszystkich powyższych kryteriów łącznie jest niezwykle trudne; w związku z tym wzywa Komisję, aby przed zastosowaniem tych kryteriów sporządziła ich wykaz według ważności i celem wskazania kryteriów priorytetowych, co ułatwi określenie godnych uwagi projektów mianem "najlepszych praktyk"; podkreśla potrzebę powszechnego stosowania kryteriów określających najlepsze praktyki w otwarty i przejrzysty sposób, co umożliwi lepsze zarządzanie, zatwierdzanie i porównywanie najlepszych praktyk i zapobieganie pomylenia ich z innymi terminami;
24. z uwagi na stosowanie w przyszłości pojęć "najlepszych praktyk", "dobrych praktyk" i "sukcesów" wzywa Komisję do wypracowania na podstawie kryteriów jasnej i przejrzystej klasyfikacji lub podziału w celu kwalifikowania projektów zgodnie z powyższymi określeniami;
Wymiana najlepszych praktyk
25. wzywa Komisję do zorganizowania i koordynowania wymiany najlepszych praktyk za pośrednictwem sieci regionów oraz do stworzenia publicznej witryny internetowej prezentującej w tym celu najważniejsze informacje dotyczące projektów we wszystkich językach wspólnotowych;
26. zaleca Komisji stworzenie w tym celu w ramach istniejącej administracji odpowiedniego stanowiska w Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej, które – w celu długoterminowej, stałej, pewnej i skutecznej wymiany "najlepszych praktyk" w dziedzinie polityki spójności – zorganizuje we współpracy z siecią regionów ocenę, zgromadzenie oraz wymianę najlepszych praktyk, a jako stały punkt kontaktowy będzie do dyspozycji zarówno strony oferującej, jak i zgłaszającej zapotrzebowanie; wzywa Komisję, aby rozpowszechniała tę kulturę dobrej praktyki we wszystkich swoich departamentach;
27. w tych ramach proponuje, aby mechanizmy zakładały zbadanie i uwzględnienie niezawodnych metodologii, które zostały już wdrożone; uważa, że szczególny nacisk należy położyć na współpracę z siecią władz regionalnych i wyspecjalizowanych agencji, które stanowią kluczowe źródło podstawowego materiału dotyczącego najlepszych praktyk do oceny;
28. zaznacza, że podczas gdy Unia Europejska zapewnia środki finansowe i dobre praktyki, wykorzystanie ich należy do przedstawicieli władz krajowych, regionalnych i lokalnych; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje utworzenie programu Erasmus dla przedstawicieli wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym;
29. zaleca, aby Komisja skorzystała z dostępnych narzędzi Komitetu Regionów, w szczególności platformy monitorowania procesu lizbońskiego i sieci monitorowania zasady pomocniczości w celu wymiany najlepszych praktyk pomiędzy regionami i państwami członkowskimi zmierzającej do wyznaczenia i wspólnego określenia celów, zaplanowania działań, a wreszcie przeprowadzenia analizy porównawczej wyników polityki spójności;
o o o
30. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
Komplementarność i koordynacja polityki spóności ze środkami w zakresie rozwoju obszarów wiejskich
233k
78k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie komplementarności i koordynacji polityki spójności z polityką rozwoju obszarów wiejskich (2008/2100(INI))
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności(1), a w szczególności jego art. 9,
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)(2),
– uwzględniając decyzję Rady 2006/702/WE z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności(3),
– uwzględniając decyzję Rady 2006/144/WE z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla rozwoju obszarów wiejskich (okres programowania 2007/2013)(4),
– uwzględniając agendę terytorialną UE oraz pierwszy program działania na rzecz wdrożenia agendy terytorialnej Unii Europejskiej,
– uwzględniając Zieloną księgę Komisji z dnia 6 października 2008 r. w sprawie spójności terytorialnej - Przekształcenie różnorodności terytorialnej w siłę (COM(2008)0616),
– uwzględniając analizę Europejskiej Sieci Obserwacyjnej Planowania Przestrzennego (ESPON) zatytułowaną "Kierunki rozwoju terytorialnego. Scenariusze terytorialne dla Europy",
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinię Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A6–0042/2009),
A. mając na uwadze, że pojęcie obszarów wiejskich zostało zdefiniowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, a jego definicja obejmuje takie charakterystyki, jak niska gęstość zaludnienia i brak dostępu do usług, oraz mając na uwadze, że definicja ta jest stosowana przez Komisję w celu zidentyfikowania i przedstawienia celów rozwojowych tych obszarów,
B. mając na uwadze, że obszary wiejskie są silnie zróżnicowane w poszczególnych państwach członkowskich, oraz że o ile w niektórych regionach i państwach członkowskich nastąpił demograficzny i ekonomiczny rozwój tych obszarów, o tyle inne są na ogół obszarami, z których ludność wyjeżdża do miast lub szuka możliwości przekwalifikowania, co stwarza ogromne wyzwania dla obszarów wiejskich,
C. mając na uwadze, że obszary wiejskie stanowią prawie 80% obszaru UE,
D. mając na uwadze, że potrzeby pośrednich obszarów wiejskich, które charakteryzuje struktura gospodarcza podobna do tej, jaką mają przylegające do nich obszary miejskie, różnią się od potrzeb obszarów w przeważającej mierze wiejskich, peryferyjnych lub oddalonych,
E. mając na uwadze, że jednym z celów rozwojowych Unii jest wspieranie postępu gospodarczego i społecznego oraz wysokiego poziomu zatrudnienia, a także osiągnięcie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju,
F. mając na uwadze, że spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną UE można zwiększyć dzięki rozwojowi gospodarczemu, sprzyjaniu tworzeniu miejsc pracy na obszarach wiejskich i miejskich oraz zapewnieniu równego dostępu do usług publicznych,
G. mając na uwadze, że reforma polityki strukturalnej na lata 2007-2013 pociągnęła za sobą zmiany w strukturze funduszy i zasadach dystrybucji środków pomocowych dokonywanej za ich pośrednictwem, oraz utworzenie nowego Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) powiązanego ze wspólną polityką rolną (WPR) i oderwanego od polityki spójności,
H. mając na uwadze, że w ramach programów LEADER wykazano w przeszłości, w jaki sposób rozwój obszarów wiejskich może być skutecznie wspierany przy pomocy instrumentów polityki regionalnej,
I. mając na uwadze, że warunkiem powodzenia EFRROW jest zapewnienie wzajemnego uzupełniania się działań współfinansowanych z EFRROW oraz działań współfinansowanych z funduszy strukturalnych, a więc właściwa koordynacja pomocy pochodzącej z różnych funduszy, w szczególności zaś z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) oraz zapewnienie wzajemnego uzupełniania się tych funduszy,
J. mając na uwadze, że powstanie EFRROW i oderwanie środków na cele związane z rozwojem obszarów wiejskich od polityki spójności i szeroko zakrojonej perspektywy rozwoju regionalnego, nie może doprowadzić do dublowania niektórych celów (np. ochrony środowiska, transportu lub edukacji) albo ich całkowitego pomijania,
K. mając na uwadze, że ciągły przepływ środków między Europejskim Funduszem Rolniczym Gwarancji (EAGF) i EFRROW prowadzi do niepewności w zakresie planowania zarówno wśród rolników, jak i promotorów projektu rozwoju obszarów wiejskich,
L. mając na uwadze, że wobec ograniczeń budżetowych, istnieje ryzyko, że środki dostępne w ramach EFRR zostaną w znacznej mierze wykorzystane na rozwój konkurencyjności gospodarczej skoncentrowanej w większych ośrodkach miejskich lub najaktywniej działających regionach, podczas gdy EFFROW skoncentruje swoje zasoby na poprawie konkurencyjności rolnictwa, która wciąż stanowi siłę napędową obszarów wiejskich, a także zostanie ukierunkowany na wspieranie działalności pozarolniczej oraz rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) na obszarach wiejskich, dzięki czemu istnieje konieczność większej koordynacji, mającej na celu zagwarantowanie, że wszystkie obszary zostaną objęte pokryciem,
M. mając na uwadze, że MŚP, a zwłaszcza mikroprzedsiębiorstwa i przedsiębiorstwa rzemieślnicze, odgrywają kluczową rolę w zakresie utrzymywania aktywności społecznej i gospodarczej na obszarach wiejskich oraz w zakresie zapewniania stabilności tych terenów,
N. mając na uwadze, że cele polityki rozwoju obszarów wiejskich nie muszą być sprzeczne z celami lizbońskimi, jeśli rozwój ten będzie się opierał na wykorzystaniu mechanizmu względnej konkurencyjności (rosnąca wydajność przy względnie niskich kosztach), zwłaszcza w lokalnym przetwórstwie rolno-spożywczym i w odniesieniu do rozwoju MŚP i infrastruktury oraz usługach, takich jak turystyka, edukacja czy ochrona środowiska,
O. mając na uwadze, że należy uznać naturalny związek między polityką rolną i rozwojem obszarów wiejskich, a także ich wzajemne uzupełnianie się,
1. uważa, że tradycyjne kryteria używane dla odróżnienia obszarów wiejskich od miejskich (niższa gęstość zaludnienia i niższy poziom urbanizacji) nie zawsze mogą okazać się wystarczające dla przekazania pełnego obrazu sytuacji; uważa zatem, że należy rozpatrzyć możliwość dodania dodatkowych kryteriów i wzywa Komisję do przedstawienia analizy i konkretnych propozycji w tym zakresie;
2. wyraża przekonanie, że skoro obszary wiejskie UE, stanowiące aż około 80% jej obszaru, są silnie zróżnicowane w poszczególnych państwach członkowskich, ich trwały rozwój wymaga przyjęcia i wdrożenia odpowiednio dostosowanego i zintegrowanego podejścia, ukierunkowanego na wyeliminowanie istniejących nierówności i wspierającego dynamikę gospodarczą obszarów wiejskich i miejskich; podkreśla potrzebę przyznania właściwych środków na odpowiednie działania;
3. przypomina w związku z powyższym, że wszystkie regiony w całej Unii Europejskiej, w tym obszary wiejskie i odległe, powinny zasadniczo korzystać z tych samych możliwości rozwoju, aby uniknąć dalszego wykluczenia terytorialnego obszarów borykających się z największymi trudnościami;
4. podkreśla, że na wielu obszarach wiejskich utrudniony dostęp do usług publicznych, brak miejsc pracy oraz struktura wiekowa ograniczają potencjał rozwoju, a w szczególności możliwości dla młodzieży i kobiet;
5. zaznacza, że na niektórych obszarach nie istnieją alternatywy dla określonych rodzajów produkcji rolnej, które w wielu przypadkach muszą być utrzymane za wszelką cenę z przyczyn środowiskowych i regionalnych, w szczególności na odległych i górskich obszarach rolniczych dotkniętych zjawiskiem wyludnienia;
6. przypomina, że Rada Europejska, która zebrała się w Göteborgu w dniach 15 i 16 czerwca 2001 r., rozszerzyła cele lizbońskie na koncepcje trwałości i spójności oraz że polityka rozwoju obszarów wiejskich ma właśnie na celu zrównoważone rolnictwo, zachowanie działalności pozarolniczej, dowartościowanie potencjału rozwoju lokalnego, ochronę środowiska i zrównoważone zagospodarowanie przestrzenne oraz rozwój MŚP;
7. wyraża przekonanie, że prawidłowa realizacja polityki rozwoju obszarów wiejskich (z zamiarem długoterminowego trwałego rozwoju tych obszarów) wymaga uwzględnienia istniejących tam zasobów naturalnych i specyfiki regionu, w tym ochrony i nadania wartości dziedzictwu obszarów wiejskich i zarządzania nim oraz ochrony, umocnienia i zarządzania rozwojem więzi i wzajemnych relacji z obszarami miejskimi;
8. podkreśla również znaczenie oceniania obszarów pod względem alternatywnej działalności gospodarczej oraz możliwości wynikających z tych obszarów w zakresie dywersyfikacji działalności zawodowej mieszkańców;
9. uważa, że wyzwania, jakim będą musiały stawić czoła obszary wiejskie, wymagają zrównoważonej polityki rozwoju, obejmującej wszystkie podmioty gospodarcze i społeczne, w tym małe i bardzo małe przedsiębiorstwa wytwórcze i usługowe, ze względu rolę, jaką odgrywają w zintegrowanym rozwoju tych obszarów;
10. ocenia, że w przypadku nowych państw członkowskich polityka rozwoju obszarów wiejskich musi mieć w szczególności na celu zwiększenie wydajności rolnictwa oraz zmniejszenie rozbieżności w rozwoju gospodarczym między obszarami wiejskimi i miejskimi, między innymi w drodze wsparcia działalności nierolniczej, przy czym cel ten można osiągnąć również dzięki wykorzystaniu funduszy strukturalnych;
11. wyraża zadowolenie z ambitnych planów ogłoszonych na drugiej konferencji europejskiej poświęconej rozwojowi obszarów wiejskich w Salzburgu w 2003 r., lecz ubolewa nad tym, że finansowanie drugiego filaru WPR zapisane w ostatnich perspektywach finansowych zostało znacznie okrojone, przez co może okazać się nieskuteczne oraz spowodować pogłębienie podziałów między rolnikiem a mieszkańcem wsi;
12. zaznacza, że istnieje potrzeba opracowania spójnej długoterminowej strategii rozwoju obszarów wiejskich w celu ułatwienia jak najskuteczniejszego i najwydajniejszego wykorzystania wszystkich dostępnych środków finansowych;
13. wzywa państwa członkowskie i władze regionalne, aby we współpracy z Komisją Europejską oraz w ramach partnerstwa ze wszystkimi właściwymi władzami i organami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie przygotowały przejrzystą, długoterminową i zrównoważoną strategię rozwoju obszarów wiejskich na poziomie państw członkowskich i regionów tak, aby móc jasno zidentyfikować priorytety i cele w rozwoju obszarów wiejskich i zapewnić przyjęcie, koordynację i wzajemne uzupełnianie się środków pomocowych pochodzących z różnych dostępnych źródeł;
14. wzywa Komisję, państwa członkowskie i władze regionalne do zapewnienia bezpośredniego uczestnictwa organizacji reprezentujących MŚP, mikroprzedsiębiorstwa i przedsiębiorstwa rzemieślnicze w celu określenia tych priorytetów, aby w najlepszy możliwy sposób zareagować na potrzeby i oczekiwania tych przedsiębiorstw;
15. uznaje, że polityka rozwoju obszarów wiejskich odgrywa bardzo ważną rolę w określaniu i rozwiązywaniu konkretnych problemów na obszarach wiejskich i wyraża przekonanie, że ustanowienie EFRROW i II filaru WPR stanowi próbę wprowadzenia elastycznego, strategicznego, tematycznego i zintegrowanego podejścia w odpowiedzi na różnorodność sytuacji i skalę wyzwań stojących przez obszarami wiejskimi UE oraz próbę uproszczenia procedur finansowania i zapewnienia skoncentrowania tych funduszy na obszarach wiejskich;
16. przypomina, że państwa członkowskie zostały wezwane do przygotowania w obecnym okresie programowania dwóch strategicznych dokumentów: krajowego planu strategicznego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich (EFRROW) oraz krajowego strategicznego programu ramowego na rzecz polityki rozwoju regionalnego (fundusze strukturalne); przypomina, że zwrócono się do państw członkowskich o osiągnięcie synergii i ustanowienie mechanizmów koordynacji operacyjnej między różnymi funduszami; wyraża jednak ubolewanie, że w procesie tym nacisk położono głównie na zapewnienie rozgraniczenia między różnymi funduszami i programami, a nie na tworzenie synergii na ich podstawie;
17. uważa, że skuteczność polityki rozwoju obszarów wiejskich można osiągnąć jedynie wówczas, gdy środki wprowadzone na mocy EFRROW i polityki rozwoju regionalnego zostaną skoordynowane i będą się wzajemnie uzupełniać, tak aby uniknąć podwójnego finansowania i luk; z niepokojem zauważa niedostateczną koordynację wspomnianych działań w obecnym okresie programowania w poszczególnych państwach członkowskich; wzywa zatem Komisję do przedstawienia propozycji reform zmierzających do zapewnienia lepszej koordynacji w zakresie planowania oraz przeprowadzenia działań współfinansowanych w ramach polityki spójności oraz WPR; uznaje, że reforma WPR i funduszy strukturalnych UE po 2013 r. będzie okazją do ponownej oceny zależności między rozwojem obszarów wiejskich z jednej strony, a polityki rolnej i polityki spójności z drugiej;
18. uznaje, że podstawową rolą polityki rozwoju obszarów wiejskich jest kontynuowanie utrzymywania zaludnienia terenów wiejskich oraz zapewnianie osobom tam zamieszkującym godnego standardu życia;
19. wyraża przekonanie, że podejście polegające na odłączeniu rozwoju obszarów wiejskich od polityki spójności wraz z utworzeniem EFRROW musi być bardzo dokładnie monitorowane w celu oceny jego rzeczywistego wpływu na rozwój obszarów wiejskich; zauważa, że nowy system został utworzony w 2007 r. i że w związku z tym jest zbyt wcześnie, aby wyciągać jakiekolwiek wnioski w odniesieniu do przyszłości tej wspólnotowej polityki;
20. podkreśla, że jednym z priorytetów polityki rozwoju obszarów wiejskich jest przedstawienie środków, które nie doprowadzą do konieczności porzucenia przez ludność wiejską działalności rolniczej, które m.in. umożliwią także wspieranie konkurencyjnych holdingów czy produkcji produktów organicznych oraz tradycyjnych potraw i napojów wysokiej jakości;
21. zauważa, że oś 3 i 4 (LEADER) II filaru WPR (polityka rozwoju obszarów wiejskich), które stanowią 15% wszystkich wydatków EFRROW, dotyczą działalności pozarolniczej, która koncentruje się na zróżnicowaniu gospodarek obszarów wiejskich; wyraża przekonanie, że z uwagi na charakter interwencji podejmowanych w ramach tych osi, które przypominają określone działania finansowane z funduszy strukturalnych, istnieje ryzyko nakładania się na siebie tych polityk;
22. podkreśla jednak potrzebę uwzględnienia przede wszystkim perspektyw ludności zatrudnionej w rolnictwie, która powinna pozostać głównym beneficjentem środków pomocowych przyznawanych w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich;
23. podkreśla znaczenie wspierania młodych rolników, aby pozostawali na swojej ziemi, nawet jeżeli nie zajmują się wyłącznie produkcją rolniczą, udzielając im bodźców do działań związanych z rozwojem i innych, takich jak agroturystyka i wzmacnianie roli MŚP na obszarach wiejskich;
24. uważa, że główny cel polityki rozwoju obszarów wiejskich może zostać osiągnięty jedynie wtedy, gdy polityka ta uzyska odpowiednie fundusze, które zostaną użyte zgodnie z priorytetami ustalonymi dla obszarów wiejskich, oraz że środki zgromadzone przy pomocy modulacji zawsze powinny być zwracane aktywnym społecznościom rolniczym;
25. uważa, że koordynacja polityki strukturalnej i zadań z zakresu rozwoju obszarów wiejskich umożliwia realizowanie projektów posiadających większą europejską wartość dodaną; dostrzega w tym możliwość długoterminowej poprawy na obszarach wiejskich, na przykład przy pomocy działań infrastrukturalnych lub działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego;
26. zwraca się do Komisji o przedstawienie szczegółowych danych i prognoz odnośnie do wykorzystania EFFROW i funduszy strukturalnych na obszarach wiejskich oraz o zbadanie synergii, jakie mogą zostać utworzone przez EFFROW i fundusze strukturalne pod względem poprawy efektywności wykorzystania dostępnych funduszy na obszarach wiejskich;
27. wzywa Komisję do zbadania, czy programy polityki regionalnej mogą przyczynić się do umożliwienia uzyskiwania przez rolników stabilnych dochodów, na przykład poprzez prowadzenie działalności z zakresu ochrony środowiska naturalnego, ochrony przyrody i architektury krajobrazu;
28. podkreśla, że wśród najważniejszych wyzwań spójności terytorialnej znajdują się: zrównoważony rozwój, poziom dochodu na mieszkańca, dostępność, dostęp do dóbr i usług publicznych i wyludnianie się obszarów wiejskich, a cele te najskuteczniej można realizować m. in. poprzez wspieranie działalności gospodarczej na terenach wiejskich;
29. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o systematyczne uwzględnianie terenów wiejskich w politykach UE i o odpowiednie wspieranie projektów mających na celu rozwój kapitału ludzkiego ze szczególnym uwzględnieniem możliwości przekwalifikowywania się i doskonalenia zawodowego przedsiębiorców działających w sektorze rolniczym i nierolniczym na obszarach wiejskich, ze szczególnym uwzględnieniem młodych kobiet, w celu sprzyjania zatrudnieniu i tworzeniu miejsc pracy;
30. podkreśla, że rozwój na obszarach wiejskich wymaga większej uwagi i wsparcia w zakresie ochrony krajobrazu naturalnego i rolniczego, agroturystyki, produkcji i wykorzystywania energii odnawialnej oraz inicjatyw lokalnych, takich jak lokalne systemy zapewniania jakości żywności i lokalne rynki rolników;
31. podkreśla rolę MŚP w rozwoju obszarów wiejskich, a także ich wkład w wyrównywanie różnic na poziomie regionów i społeczności lokalnych; wzywa Komisję, państwa członkowskie i władze regionalne i lokalne do położenia nacisku na zwiększanie konkurencyjności poprzez wspieranie również innych produktywnych sektorów oraz do wspierania przedsiębiorczości na obszarach wiejskich szczególnie poprzez likwidowanie barier administracyjnych, prawnych i związanych z planowaniem, zapewniając odpowiednią infrastrukturę IT i zwiększając bodźce do rozpoczynania nowej działalności przedsiębiorczej, a także do większego wsparcia działalności pozarolniczej, jednocześnie promując zróżnicowanie gospodarcze na tych obszarach;
32. ponownie zwraca uwagę Rady, Komisji i państw członkowskich oraz władz lokalnych na ogromne wyzwanie, jakie stanowi przewidywane zniknięcie kliku milionów małych przedsiębiorstw na obszarach wiejskich, co będzie miało poważny wpływ na zatrudnienie, a w związku z tym również na stabilność obszarów wiejskich; wzywa do podjęcia wszelkich niezbędnych działań na wszystkich szczeblach w ścisłej współpracy z partnerami gospodarczymi i społecznymi;
33. dostrzega, że trudność w realizacji polityki ROW wynika z przecinania się polityk sektorowych z polityką spójności terytorialnej, a także przecinania się wymiaru ekonomicznego i społecznego obu rodzajów polityk, oraz z licznych modeli organizacyjnych rozdziału kompetencji i koordynacji polityk w państwach członkowskich, w związku z tym raz jeszcze podkreśla konieczność utworzenie synergii między EFRROW a funduszami strukturalnymi i funduszem spójności oraz wzywa Komisję do wsparcia władz krajowych, regionalnych i lokalnych w prawidłowym zrozumieniu możliwości, jakie oferują te instrumenty finansowe; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dialogu między władzami zarządzającymi, tak aby utworzyć synergię między działaniami poszczególnych funduszy i poprawić ich skuteczność;
34. uważa, że reformę finansowania obszarów wiejskich należy poprzedzić gruntownymi badaniami Komisji Europejskiej w odniesieniu do wszystkich polityk sektorowych, które mają wpływ na obszary wiejskie, a zwłaszcza w odniesieniu do WPR i polityki regionalnej, w kontekście polityki spójności i opracowaniem zestawu najlepszych praktyk w zakresie całości polityki rozwoju na obszarach wiejskich;
35. wzywa Radę do zwołania wspólnego nieformalnego posiedzenia ministrów odpowiedzialnych za politykę rolną i regionalną, aby przedyskutować najlepsze sposoby koordynacji polityki spójności i środków na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, oraz do zaproszenia na to posiedzenie organów konsultacyjnych UE (Komitetu Regionów oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego), a także przedstawicieli władz regionalnych i lokalnych;
36. zwraca się do Komisji, by do 2011 r. stworzyła ona, jako jeden z elementów oceny przebiegu reformy WPR, grupę roboczą wysokiego szczebla, która powinna przedstawić propozycje mające na celu zapewnienie przyszłości gospodarce wiejskiej oraz wszystkim mieszkańcom obszarów wiejskich po roku 2013;
37. wzywa Komisję do wprowadzenia lub wzmocnienia rzeczywistego sprawowania rządów lub partnerstw na wszystkich szczeblach z bezpośrednim zaangażowaniem wszystkich zainteresowanych stron, w tym MŚP i mikroprzedsiębiorstw, a także partnerów gospodarczych i społecznych, w celu określenia priorytetów podejmowania działań, w jak największym stopniu dostosowanych do potrzeb związanych z rozwojem obszarów wiejskich; zwraca się do Komisji o jak najszybsze nawiązanie takiej współpracy;
38. zauważa, że proces rozwoju obszarów wiejskich nie może naruszać interesów obszarów podmiejskich i musi być ściśle skoordynowany z wspieraniem rozwoju obszarów miejskich, a także podkreśla, że synergie między politykami rozwoju obszarów wiejskich i rozwoju obszarów miejskich nie są ani wystarczające, ani skuteczne;
39. uznaje potencjał społeczności obszarów wiejskich do poczynienia pozytywnego wkładu na rzecz ochrony środowiska poprzez ich zaangażowanie w nieszkodliwe dla środowiska działania i rozwój alternatywnych źródeł energii, takich jak biopaliwa, zwłaszcza w kontekście czterech nowych wyzwań, przedstawionych w ramach oceny funkcjonowania polityki rozwoju obszarów wiejskich, takich jak bioróżnorodność i energie odnawialne;
40. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie produktów kosmetycznych (przekształcenie) (COM(2008)0049 – C6-0053/2008 – 2008/0035(COD))
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2008)0049),
– uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 95 Traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C6–0053/2008),
– uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych(1),
– uwzględniając pismo z dnia 21 listopada 2008 r. skierowane przez Komisję Prawną do Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności zgodnie z art. 80a ust. 3 Regulaminu,
– uwzględniając art. 80a i art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinię Komisji Prawnej (A6-0484/2008),
A. mając na uwadze, że konsultacyjna grupa robocza służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji stwierdziła, że przedmiotowy wniosek nie zawiera żadnych zmian merytorycznych innych niż te określone jako takie we wniosku, oraz mając na uwadze, że w odniesieniu do kodyfikacji niezmienionych przepisów wcześniejszych aktów z tymi zmianami merytorycznymi wniosek zawiera prostą kodyfikację istniejących tekstów, bez zmian merytorycznych,
1. zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji po dostosowaniu do zaleceń konsultacyjnej grupy roboczej złożonej ze służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;
2. przyjmuje do wiadomości oświadczenia Komisji załączone do niniejszej rezolucji;
3. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;
4. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 marca 2009 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr .../2009 dotyczącego produktów kosmetycznych (tekst przekształcony)
(Jako że zostało osiągnięte porozumienie pomiędzy Parlamentem Europejskim a Radą, stanowisko Parlamentu w pierwszym czytaniu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (WE) nr ....)
Załącznik
Oświadczenia Komisji
Komisja przyjmuje do wiadomości zaniepokojenie państw członkowskich przekształcaniem dyrektyw na rozporządzenia.
Komisja wyraża przekonanie, że w przypadku gdy obowiązujące przepisy dyrektywy są wystarczająco jasne, precyzyjne i szczegółowe, istnieje możliwość przekształcenia ich w mające bezpośrednie zastosowanie przepisy rozporządzenia. Jest tak szczególnie w przypadku przepisów o charakterze technicznym, które zostały już w pełni przetransponowane do prawodawstwa krajowego wszystkich państw członkowskich.
W świetle rozbieżnych opinii Komisja przyjmuje do wiadomości, że szczególny przypadek rozporządzenia ws. kosmetyków nie stanowi precedensu, pozwalającego na interpretację porozumienia międzyinstytucjonalnego w tym zakresie.
Komisja zobowiązuje się wyjaśnić sytuację w zakresie sprzedaży produktów kosmetycznych w Internecie przed datą wejścia w życie rozporządzenia.
Tak jak Parlament Europejski, Komisja jest zaniepokojona faktem, że branża kosmetyczna może być narażona na fałszerstwa, co z kolei może stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. W związku z tym Komisja podejmie działania w celu poprawienia współpracy pomiędzy właściwymi organami krajowymi na rzecz zwalczania podrabiania kosmetyków.
Komisja przygotuje notę wyjaśniającą dotyczącą przepisów przejściowych oraz terminów wprowadzenia w życie ww. rozporządzenia, w szczególności uwzględniając art. 7, 8, 10 i 12 lit. a.
Komisja zwraca uwagę, że prace nad jednolitym brzmieniem definicji nanomateriałów są kontynuowane. W związku z tym Komisja potwierdza konieczność uwzględnienia w przyszłym prawodawstwie wspólnotowym postępów w zakresie ustalenia wspólnej definicji oraz zauważa, że procedura komitologii, mająca zastosowanie do niniejszego wniosku, pozwala na uaktualnienie definicji w jego ramach.
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 98/8/WE dotyczącą wprowadzania do obrotu produktów biobójczych w odniesieniu do przedłużenia niektórych terminów (COM(2008)0618 – C6-0346/2008 – 2008/0188(COD))
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2008)0618),
– uwzględniając art. 251 ust. 2 oraz art. 95 traktatu WE, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony przez Komisję (C6-0346/2008),
– uwzględniając art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A6-0076/2009),
1. zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;
2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzenie znaczących zmian do swojego wniosku lub zastąpienie go innym tekstem;
3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 24 marca 2009 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/.../WE zmieniającej dyrektywę 98/8/WE dotyczącą wprowadzania do obrotu produktów biobójczych w odniesieniu do przedłużenia niektórych terminów
(Jako że zostało osiągnięte porozumienie pomiędzy Parlamentem Europejskim a Radą, stanowisko Parlamentu w pierwszym czytaniu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, dyrektywy 2009/107/WE.)
Struktura i stawki akcyzy stosowane do wyrobów tytoniowych *
412k
103k
Rezolucja legislacyjna Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady zmieniającej dyrektywy 92/79/EWG, 92/80/EWG i 95/59/WE w zakresie struktury oraz stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych (COM(2008)0459 – C6-0311/2008 – 2008/0150(CNS))
– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2008)0459),
– uwzględniając art. 93 traktatu WE, zgodnie z którym Rada przeprowadziła konsultacje z Parlamentem (C6-0311/2008),
– uwzględniając art. 51 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A6-0121/2009),
1. zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;
2. zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę wniosku, zgodnie z art. 250 ust. 2 traktatu WE;
3. zwraca się do Rady, jeśli ta uzna za stosowne odejść od przyjętego przez Parlament tekstu, o poinformowanie go o tym fakcie;
4. zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem w przypadku uznania za stosowne wprowadzenia znaczących zmian do wniosku Komisji;
5. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.
Tekst proponowany przez Komisję
Poprawka
Poprawka1 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Punkt 2 preambuły
(2) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i równocześnie wysokiego poziomu ochrony zdrowia, zgodnie z wymogiem art. 152 Traktatu WE, biorąc pod uwagę, że Wspólnota jest stroną ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, konieczne jest wprowadzenie różnych zmian w przedmiotowej dziedzinie. Zmiany te powinny uwzględniać istniejącą sytuację w przypadku każdego z różnych rodzajów wyrobów tytoniowych.
(2) W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i równocześnie wysokiego poziomu ochrony zdrowia, zgodnie z wymogiem art. 152 Traktatu WE, biorąc pod uwagę, że Wspólnota jest stroną ramowej konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu, konieczne jest wprowadzenie różnych zmian w przedmiotowej dziedzinie. Zmiany te powinny w stosownych przypadkach uwzględniać zakaz palenia tytoniu oraz istniejącą sytuację w przypadku każdego z różnych rodzajów wyrobów tytoniowych oraz powinny stanowić uzupełnienie zakazu reklamy wyrobów tytoniowych i prowadzonych kampanii edukacyjnych. Należy również uwzględnić potrzebę zwalczania przemytu z krajów trzecich i przestępczości zorganizowanej, a także wprowadzenie i rozszerzenie strefy Schengen.
Poprawka2 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Punkt 3 preambuły
(3) Jeśli chodzi o papierosy, zasady należy uprościć w taki sposób, aby stworzyć neutralne warunki konkurencji dla producentów, zmniejszyć podział rynków wyrobów tytoniowych i sprzyjać osiągnięciu celów zdrowotnych. W tym celu należy zastąpić koncepcję najpopularniejszej kategorii cenowej; stawka minimalna ad valorem powinna odnosić się do średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży, a wszystkie papierosy należy objąć minimalną stawką pieniężną. Z podobnych przyczynśrednia ważona cena detaliczna sprzedaży powinna stanowić również poziom odniesienia dla pomiarów znaczenia specyficznego podatku akcyzowego w zakresie całego ciężaru podatkowego.
(3) Jeśli chodzi o papierosy, zasady należy uprościć w taki sposób, aby stworzyć neutralne warunki konkurencji dla producentów, zmniejszyć podział rynków wyrobów tytoniowych, zapewnić równe traktowanie wszystkich państw członkowskich, producentów tytoniu i przemysłu tytoniowego UE, sprzyjać osiągnięciu celów zdrowotnych i spełniać cele makroekonomiczne, takie jak niski poziom inflacji, w perspektywie rozszerzenia strefy euro i dostosowania poziomu cen. W tym celu należy zastąpić koncepcję najpopularniejszej kategorii cenowej do dnia 1 stycznia 2012 r. minimalna stawka podatku akcyzowego od wszystkich wyrobów tytoniowych we wszystkich państwach członkowskich powinna być wyrażana wyłącznie jako specyficzny składnik podatku akcyzowego od jednostki wyrobu tytoniowego.Średnia ważona cena detaliczna sprzedaży powinna stanowić wyłącznie poziom odniesienia dla pomiarów udziału specyficznego podatku akcyzowego w łącznym ciężarze podatkowym. Państwa członkowskie, w których obowiązuje wysoka stawka podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe powinny przyjąć politykę umiaru w podwyższaniu podatków, mając na uwadze znaczenie dostosowania poziomu podatków na rynku wewnętrznym.
Poprawka3 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Punkt 5 preambuły
(5) Jeśli chodzi o drobno krojony tytoń przeznaczony do skręcania papierosów, minimalne stawki wspólnotowe powinny być wyrażone w taki sposób, aby uzyskać skutki podobne do uzyskiwanych w przypadku papierosów. W tym celu należy przewidzieć, że krajowe poziomy opodatkowania muszą być zgodne zarówno z minimum wyrażonym jako odsetek ceny detalicznej, jak i z minimum wyrażonym w postaci stałej kwoty.
(5) Jeśli chodzi o drobno krojony tytoń przeznaczony do skręcania papierosów, minimalne stawki wspólnotowe powinny być wyrażone w taki sposób, aby uzyskać skutki podobne do uzyskiwanych w przypadku papierosów. W tym celu należy przewidzieć, że do dnia 1 stycznia 2012 r. krajowe poziomy opodatkowania muszą być zgodne z minimum wyrażonym jako kwota stała, pobierana od jednostki wyrobu tytoniowego.
Poprawka7 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2 – ustęp 1 – akapit pierwszy
1. Państwa członkowskie zapewniają udział akcyzy (podatku specyficznego i podatku ad valorem) na papierosy w średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów na poziomie co najmniej 57 %. Akcyza ta wynosi nie mniej niż 64 EUR za 1 000 papierosów, niezależnie od średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży.
1. Do dnia 1 stycznia 2012 r. państwa członkowskie zapewniają, aby podatek akcyzowywynosił nie mniej niż 64 euro za 1 000 papierosów w odniesieniu do wszystkich rodzajów papierosów.
Poprawka8 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2 – ustęp 2
2. Począwszy od dnia 1 stycznia 2014 r., państwa członkowskie zapewniają udział akcyzy (podatku specyficznego i podatku ad valorem) na papierosy w średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży papierosów na poziomie co najmniej 63 %. Akcyza ta wynosi nie mniej niż 90 EUR za 1 000 papierosów, niezależnie od średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży.
2. Począwszy od dnia 1 stycznia 2014 r., wszystkie państwa członkowskie zapewniają wysokość akcyzy od wszystkich kategorii papierosów na poziomie co najmniej 75 EUR za 1 000 papierosów lub o 8 EUR więcej niż wynosił poziom za 1 000 papierosów w dniu 1 stycznia 2010 r.
Jednak państwa członkowskie, które nakładają podatek akcyzowy wynoszący co najmniej 122 EUR za 1 000 papierosów na podstawie średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży, nie muszą spełniać wymogu 63% ustanowionego w akapicie pierwszym.
Poprawka9 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2 – ustęp 3
3. Średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży określa się 1 stycznia każdego roku, poprzez odniesienie do roku n-1, na podstawie całkowitych dopuszczeń do konsumpcji i cen obejmujących wszystkie podatki.
3. Średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży określa się w dniu 1 marca każdego roku, poprzez odniesienie do roku n-1, na podstawie łącznej ilości wprowadzonej na rynek i cen obejmujących wszystkie podatki.
Poprawka10 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2 – ustęp 5
5. Państwa członkowskie stopniowo zwiększają podatki akcyzowe w celu spełnienia wymogów, o których mowa w ust. 2, w terminach określonych odpowiednio w ust. 2 i 4.
5. Do dnia 1 stycznia 2012 r. państwa członkowskie stopniowo zwiększają podatki akcyzowe w celu spełnienia wymogów, o których mowa w ust. 1.
Państwa członkowskie, w których podatek akcyzowy stosowany w dniu 1 stycznia 2009 r. w odniesieniu do jakiejkolwiek kategorii detalicznej ceny sprzedaży przekracza 64 EUR za 1 000 papierosów, nie obniżają stawki podatku akcyzowego.
Poprawka11 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 1 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2 – ustęp 6 – akapit pierwszy a (nowy)
Przy tej samej okazji Komisja oblicza i publikuje do celów informacyjnych minimalną unijną cenę papierosów, wyrażoną w euro lub innych walutach krajowych, poprzez dodanie stawek akcyzy i podatku VAT mających zastosowanie do teoretycznej paczki papierosów o wartości netto 0 EUR.
Poprawka12 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 1 – punkt 2 Dyrektywa 92/79/EWG Artykuł 2a
Artykuł 2a otrzymuje brzmienie:
skreślony
"Artykuł 2a
1.Jeżeli następuje zmiana średnich ważonych detalicznych cen sprzedaży papierosów w państwie członkowskim, która powoduje spadek stawki podatku akcyzowego poniżej poziomu określonego odpowiednio w art. 2 ust. 1 i 2, wówczas państwo członkowskie, którego to dotyczy, może powstrzymać się od dostosowania tego podatku do 1 stycznia drugiego roku następującego po roku, w którym zaistniała taka zmiana.
2.Jeżeli państwo członkowskie podwyższa stawkę podatku od wartości dodanej dla papierosów, wówczas może obniżyć akcyzę do kwoty, która wyrażona jako odsetek średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży jest równa wzrostowi stawki podatku od wartości dodanej, również wyrażonej jako odsetek średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży, nawet jeżeli takie dostosowanie powoduje obniżenie podatku akcyzowego poniżej poziomów, wyrażonych jako odsetek średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży, określonych odpowiednio w art. 2 ust. 1 i 2.
Państwo członkowskie podwyższa jednak ten podatek ponownie, tak aby osiągnąć co najmniej te poziomy, najpóźniej 1 stycznia drugiego roku następującego po roku, w którym dokonano takiego obniżenia."
Poprawka13 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 2 – punkt 1 Dyrektywa 92/80/EWG Artykuł 3 – ustęp 1 – akapity ósmy i dziewiąty
Od dnia 01.01.10 r. państwa członkowskie stosują podatek akcyzowy na drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów w wysokości co najmniej 38% detalicznej ceny sprzedaży, z uwzględnieniem wszystkich podatków, oraz co najmniej 43 EUR za kilogram.
Od dnia 1 stycznia 2014 r. państwa członkowskie stosują podatek akcyzowy na drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów wynoszący co najmniej 50 EUR za kilogram lub co najmniej o 6% wyższy w stosunku do poziomu za kilogram z dnia 1 stycznia 2012 r.
Od dnia 1 stycznia 2014 r. państwa członkowskie stosują podatek akcyzowy na drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów w wysokości co najmniej 42 % detalicznej ceny sprzedaży, z uwzględnieniem wszystkich podatków, oraz co najmniej 60 EUR za kilogram.
Od dnia 1 stycznia 2012 r. państwa członkowskie stosują podatek akcyzowy na drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów w wynoszący co najmniej 43 EUR za kilogram lub o 20% wyższy w stosunku do poziomu za kilogram z dnia 1 stycznia 2010 r.
Poprawka14 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 2 – punkt 1 Dyrektywa 92/80/EWG Artykuł 3 – ustęp 1 – akapity dziesiąty i jedenasty
Państwa członkowskie zwiększają stopniowo podatki akcyzowe, aby osiągnąć nowe wymogi minimalne, o których mowa w akapicie dziewiątym, w dniu 1 stycznia 2014 r.
Państwa członkowskie podwyższają stopniowo podatki akcyzowe, aby osiągnąć te nowe wymogi minimalne.
Od dnia 1 stycznia 2010 r. podatek akcyzowy wyrażony jako odsetek, jako kwota za kilogram lub od danej liczby sztuk, stanowi co najmniej równowartość:
Od dnia 1 stycznia 2012 r. podatek akcyzowy wyrażony jako kwota za kilogram lub od danej liczby sztuk, stanowi co najmniej równowartość:
(a) w przypadku cygar lub cygaretek, 5 % detalicznej ceny sprzedaży, z uwzględnieniem wszystkich podatków, lub kwoty 12 EUR za 1 000 sztuk lub za kilogram;
(a) w przypadku cygar lub cygaretek, kwoty 12 EUR za 1 000 sztuk lub za kilogram;
(b) w przypadku tytoniu do palenia innego niż drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów, 20 % detalicznej ceny sprzedaży, z uwzględnieniem wszystkich podatków, lub kwoty 22 EUR za kilogram."
(b) w przypadku tytoniu do palenia innego niż drobno krojony tytoń do palenia przeznaczony do skręcania papierosów, kwoty 22 EUR za kilogram.
Poprawka15 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 3 – punkt 4a (nowy) Dyrektywa 95/59/WE Artykuł 9 – ustęp 1 – akapit trzeci
(4a)W art. 9 ust. 1 trzeci akapit otrzymuje brzmienie:
"Przepisy akapitu drugiego nie mogą jednakże utrudniać wprowadzenia krajowych systemów [...] kontroli poziomu cen, przestrzegania narzuconych cen lub wdrażania przez właściwy organ państwa członkowskiego odpowiednich środków w postaci progów cenowych mających zastosowanie do wszystkich wyrobów tytoniowych w kontekście polityki zdrowia publicznego tego państwa członkowskiego w celu zniechęcania - zwłaszcza ludzi młodych -do konsumpcji tytoniu, pod warunkiem, że są one zgodne z prawodawstwem wspólnotowym.".
Poprawka16 Wniosek dotyczący dyrektywy – akt zmieniający Artykuł 3 – punkt 5 Dyrektywa 95/59/WE Artykuł 16 – ustęp 1
1. Specyficzny składnik podatku akcyzowego nie może wynosić mniej niż 10 %i więcej niż 75 % wielkości całego ciężaru podatkowego wynikającego z dodania następujących wartości:
1. Od 1 stycznia 2012 r. specyficzny składnik podatku akcyzowego nie może wynosić mniej niż 10%ani więcej niż 55% łącznego ciężaru podatkowego wynikającego z dodania następujących wartości:
(a) specyficznego podatku akcyzowego;
(a) specyficznego podatku akcyzowego;
(b) proporcjonalnego podatku akcyzowego i podatku od wartości dodanej nałożonych na średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży.
(b) proporcjonalnego podatku akcyzowego i podatku od wartości dodanej nałożonych na średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży.
Średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży określa się 1 stycznia każdego roku, poprzez odniesienie do roku n-1, na podstawie całkowitych dopuszczeń do konsumpcji i cen obejmujących wszystkie podatki.
Średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży określa się w dniu 1 marca każdego roku poprzez odniesienie do roku n-1, na podstawie całkowitych dopuszczeń do konsumpcji i cen obejmujących wszystkie podatki.
1a.Od 1 stycznia 2014 r. specyficzny składnik podatku akcyzowego nie może wynosić mniej niż 10 % i więcej niż 60 % łącznego ciężaru podatkowego wynikającego z dodania następujących wartości:
(a) specyficznego podatku akcyzowego; oraz
(b) proporcjonalnego podatku akcyzowego i podatku od wartości dodanej nałożonych na średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży.
Średnią ważoną cenę detaliczną sprzedaży określa się w dniu 1 marca każdego roku poprzez odniesienie do roku n-1, na podstawie całkowitych dopuszczeń do konsumpcji i cen obejmujących wszystkie podatki.
Walka z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych praktykowanym w UE
260k
93k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie walki z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych praktykowanym w UE (2008/2071(INI))
– uwzględniając art. 2, 3 i 5 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przyjętej w roku 1948,
– uwzględniając art. 2, 3 i 26 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1966 r.,
– uwzględniając w szczególności art. 5 lit. a) Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) przyjętej w 1979 r.,
– uwzględniając art. 2 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 24 ust. 3 oraz art. 34 i 39 Konwencji Praw Dziecka przyjętej w dniu 20 listopada 1989 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ,
– uwzględniając Konwencję ONZ z 1989 r. w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania,
– uwzględniając Afrykańską kartę praw i dobra dziecka przyjętą w 1990 r.,
– uwzględniając art. 1, art. 2 lit. f), art. 5, art. 10 lit. c) oraz art. 12 i 16 zalecenia ogólnego nr 19 Komitetu ONZ ds. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet przyjętego w 1992 r.,
– uwzględniając deklarację wiedeńską i program działań uchwalone na Światowej Konferencji Praw Człowieka, która odbyła się w czerwcu 1993 r.,
– uwzględniając deklarację Zgromadzenia Ogólnego ONZ o eliminacji przemocy wobec kobiet, pierwszy instrument międzynarodowy w zakresie praw człowieka dotyczący wyłącznie przemocy wobec kobiet, przyjętą w grudniu 1993 r.,
– uwzględniając deklarację i program działań Konferencji ONZ w sprawie ludności i rozwoju, przyjęte w Kairze w dniu 13 września 1994 r.,
– uwzględniając deklarację pekińską i platformę działania Światowej Konferencji Kobiet, przyjęte w Pekinie w dniu 15 września 1995 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 czerwca 1995 r. w sprawie IV Światowej Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz Kobiet: walka na rzecz równouprawnienia, rozwoju i pokoju,(1)
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 1997 r. w sprawie łamania praw kobiet(2),
– uwzględniając protokół dodatkowy do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, przyjętej w dniu 12 marca 1999 r. przez Komisję ONZ ds. statusu kobiet;
– uwzględniając rezolucję Komitetu Doradczego ds. Równości Szans dla Kobiet i Mężczyzn Rady Europy na temat okaleczeń żeńskich narządów płciowych z dnia 12 kwietnia 1999 r.,
– uwzględniając swoje stanowisko z dnia 16 kwietnia 1999 r. dotyczące wniosku w sprawie zmiany decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej wspólnotowego programu działania (Programu DAPHNE) (2000–2004) w sprawie bezpośrednich środków mających na celu zapobieganie przemocy wobec dzieci, nastolatków i kobiet(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 maja 2000 r. w sprawie realizacji pekińskiej platformy działania(4),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 czerwca 2000 r. w sprawie wyników sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego ONZ "Kobiety 2000: równouprawnienie, rozwój i pokój w XXI w. (5–9 czerwca 2000 r.)"(5),
– uwzględniając umowę o partnerstwie AKP-UE (umowa z Kotonu) podpisaną w dniu 23 czerwca 2000 r. i załączony do niej protokół finansowy,
– uwzględniając wspólne ogłoszenie Karty praw podstawowych przez Radę, Parlament Europejski i Komisję na szczycie Rady Europejskiej w Nicei w dniu 7 grudnia 2000 r.,
– uwzględniając swoją decyzję z dnia 14 grudnia 2000 r. o włączenie w zakres art. B5-802 budżetu na rok 2001 przeznaczonego na finansowanie programu DAPHNE problemu okaleczeń żeńskich narządów płciowych,
– uwzględniając rezolucję nr 1247(2001) Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 22 maja 2001 r. na temat okaleczeń żeńskich narządów płciowych,
– uwzględniając sprawozdanie w sprawie okaleczeń żeńskich narządów płciowych przyjęte w dniu 3 maja 2001 r. przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy,
– uwzględniając swoją wcześniejszą rezolucję z dnia 20 września 2001 r. w sprawie okaleczania żeńskich narządów płciowych(6),
– uwzględniając rezolucję nr 2003/28 Komisji Praw Człowieka ONZ z dnia 22 kwietnia 2003 r., w której dzień 6 lutego został ogłoszony międzynarodowym dniem zero tolerancji dla okaleczeń żeńskich narządów płciowych,
– uwzględniając art. 2, 5, 6 i 19 dodatkowego protokołu Afrykańskiej Karty praw człowieka i ludów z 2003 r., znanego również jako "Protokół z Maputo", który wszedł w życie w dniu 25 listopada 2005 r.,
– uwzględniając petycję nr 298/2007 złożoną przez Cristianę Muscardini w dniu 27 marca 2007 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 stycznia 2008 r. w sprawie strategii UE na rzecz praw dziecka(7),
– uwzględniając art. 6 i 7 traktatu UE w sprawie poszanowania praw człowieka (zasad ogólnych) oraz art. 12 i 13 traktatu WE (niedyskryminowanie),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0054/2009),
A. mając na uwadze, że zgodnie z danymi zebranymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), na całym świecie od 100 do 140 milionów kobiet i dziewczynek poddanych zostało okaleczeniom narządów płciowych i że według danych WHO i Funduszu Ludnościowego Narodów Zjednoczonych każdego roku około 2-3 miliony kobiet są potencjalnie narażone na ryzyko tych poważnie szkodliwych praktyk,
B. mając na uwadze, że każdego roku około 180 000 kobiet imigrantek w Europie jest poddawanych okaleczeniom narządów płciowych lub narażonych na nie,
C. mając na uwadze, że zgodnie z danymi WHO praktyki te stosuje się w co najmniej 28 krajach afrykańskich i niektórych azjatyckich oraz na Bliskim Wschodzie,
D. mając na uwadze, że przemoc wobec kobiet, w tym okaleczanie narządów płciowych, wynika ze struktur społecznych opartych na nierówności między płciami i na zaburzonych stosunkach władzy, panowania i kontroli, w których przypadku presja społeczna i rodzinna jest przyczyną łamania podstawowego prawa, jakim jest poszanowanie integralności osoby ludzkiej,
E. mając na uwadze, że należy z całą surowością potępić przymusowe poddawanie dziewczynek okaleczeniom narządów płciowych i uznać je za jawne naruszenie międzynarodowych i krajowych przepisów chroniących dzieci i ich prawa,
F. mając na uwadze, że WHO określiła cztery typy okaleczeń żeńskich narządów płciowych, począwszy od częściowego lub całkowitego wycięcia łechtaczki do obrzezania (wycięcia łechtaczki i mniejszych warg sromowych), które stanowią 85% wszystkich okaleczeń, aż do najbardziej ekstremalnej formy, infibulacji (całkowitego wycięcia łechtaczki, mniejszych warg sromowych oraz całej wewnętrznej części dużych warg i zaszycie, tak by pozostało bardzo wąskie otwarcie pochwowe) i nacięcia (nakłucia, przekłuwanie lub nacięcia łechtaczki lub warg sromowych),
G. mając na uwadze, że wszelkie formy okaleczenia żeńskich narządów płciowych, niezależnie od ich stopnia, stanowią akt przemocy wobec kobiet, a zatem pogwałcenie ich podstawowych praw, a zwłaszcza prawa do osobistej integralności oraz zdrowia fizycznego i psychicznego, a także praw dotyczących seksualności i rozmnażania; mając na uwadze, że tego typu naruszeń nie można usprawiedliwiać, powołując się na kultywowanie różnego rodzaju tradycji kulturowych lub ceremonie inicjacyjne,
H. mając na uwadze, że w Europie ok. 500 000 kobiet zostało poddanych okaleczeniu narządów płciowych i że klitoridektomia jest rozpowszechniona szczególnie w rodzinach imigrantów i uchodźców, a dziewczynki wysyła się nawet w tym celu do kraju ojczystego,
I. mając na uwadze, że w perspektywie krótko- i długoterminowej okaleczenia żeńskich narządów płciowych powodują ciężkie i nieodwracalne uszkodzenia zdrowia psychofizycznego poddawanych im kobiet i dziewcząt, stanowiąc poważne naruszenie dla ich osoby i integralności, a w niektórych przypadkach prowadzą do śmierci; mając na uwadze, że wykorzystanie prymitywnych narzędzi i brak antyseptycznych środków zabezpieczających pociąga za sobą szkodliwe skutki uboczne, co może powodować bolesne stosunki płciowe i porody, nieodwracalne uszkodzenia narządów i komplikacje (na przykład krwawienia, stan szoku, infekcje, zakażenia wirusem HIV, tężcem i niezłośliwe nowotwory) oraz poważne komplikacje podczas ciąży i porodu,
J. mając na uwadze, że okaleczenia kobiecych narządów płciowych, stanowiące naruszenie praw kobiet i dziewcząt zapisanych w wielu międzynarodowych konwencjach, są zakazane w prawie karnym państw członkowskich i naruszają postanowienia Karty praw podstawowych UE,
K. mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 16 stycznia 2008 r. Parlament wzywa również państwa członkowskie do przyjęcia konkretnych przepisów dotyczących okaleczeń żeńskich narządów płciowych w celu ścigania osób dokonujących tych praktyk na nieletnich,
L. mając na uwadze, że Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet zobowiązuje państwa-strony do przyjęcia odpowiednich środków mających na celu zmianę lub uchylenie obowiązujących przepisów, zwyczajów i praktyk, które przyczyniają się do dyskryminacji kobiet, i do przyjęcia wszelkich stosownych środków na rzecz zmiany społecznych i kulturowych wzorców zachowań mężczyzn i kobiet w celu wyeliminowania przesądów, a także zwyczajów i wszelkich innych praktyk, opierających się na przekonaniu o niższości lub wyższości jednej z płci, albo na stereotypach roli mężczyzn i kobiet,
M. mając na uwadze, że przyjęta w 1989 r. Konwencja o prawach dziecka stanowi, iż państwa-strony przestrzegają praw ustanowionych w konwencji i gwarantują je każdemu dziecku podlegającemu ich władzy bez jakiejkolwiek dyskryminacji i niezależnie od płci, a także przyjmują wszelkie skuteczne i stosowne środki w celu likwidacji tradycyjnych zwyczajów, które są szkodliwe dla zdrowia dzieci,
N. mając na uwadze, że Afrykańska karta praw i dobra dziecka zaleca państwom sygnatariuszom wyeliminowanie praktyk społecznych i kulturowych szkodzących dobru, godności, normalnemu wzrostowi i rozwojowi dziecka,
O. mając na uwadze, że w ust. 18 deklaracji wiedeńskiej i programu działań przyjętych w czerwcu 1993 r. stwierdza się, że prawa człowieka kobiet i dzieci stanowią niezbywalną, nierozerwalną i niepodzielną część powszechnych praw człowieka,
P. mając na uwadze, że art. 2 deklaracji ONZ w sprawie eliminacji przemocy wobec kobiet z 1993 r. zawiera wyraźne odwołanie do okaleczeń żeńskich narządów płciowych i innych tradycyjnych praktyk szkodliwych dla kobiet,
Q. mając na uwadze, że art. 4 tejże deklaracji przewiduje, że państwa powinny potępiać przemoc wobec kobiet, a nie powoływać się na zwyczaje, tradycje czy przekonania religijne, by uniknąć obowiązku jej eliminowania,
R. mając na uwadze, że program działania międzynarodowej Konferencji w sprawie ludności i rozwoju, która odbyła się w Kairze w 1994 r., przewiduje, że rządy położą kres okaleczaniu żeńskich narządów płciowych tam, gdzie one istnieją, oraz wesprą organizacje pozarządowe i instytucje religijne, działające na rzecz wyeliminowania takich praktyk,
S. mając na uwadze, że w programie działań przyjętym podczas IV Konferencji ONZ w Pekinie wezwano rządy do wzmocnienia przepisów, zreformowania instytucji oraz promowania norm i praktyk mających na celu eliminację dyskryminacji kobiet, której przejawem są między innymi okaleczenia żeńskich narządów płciowych,
T. mając na uwadze, że umowa o partnerstwie AKP-UE (umowa z Kotonu) opiera się na podobnych podstawowych zasadach i zawiera przepisy mające na celu zakazanie okaleczania żeńskich narządów płciowych (art. 9 w sprawie istotnych elementów umowy oraz art. 25 i 31 dotyczące odpowiednio rozwoju społecznego i kwestii płci),
U. mając na uwadze, że w sprawozdaniu przyjętym w dniu 3 maja 2001 r. przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy wezwano do wprowadzenia zakazu stosowania okaleczania żeńskich narządów płciowych oraz uznano te praktyki za nieludzkie w rozumieniu art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka; mając na uwadze, że w sprawozdaniu stwierdzono, iż ochrona kultur i tradycji nie może być ważniejsza niż poszanowanie praw podstawowych i konieczność zakazania praktyk podobnych do tortur,
V. mając na uwadze, że w ramach wspólnej europejskiej polityki imigracyjnej i azylowej, Rada i Komisja uznają, że okaleczanie żeńskich narządów płciowych stanowi pogwałcenie praw człowieka; mając na uwadze, że wzrastająca liczba wniosków o azyl ze strony rodziców jest uzasadniana niebezpieczeństwem, jakie grozi im w kraju pochodzenia za odmowę udzielenia przyzwolenia na przeprowadzenie na ich dziecku okaleczenia narządów płciowych,
W. mając na uwadze, że przyznanie rodzicom statusu osób ubiegających się o azyl nie gwarantuje, że ich dziecku nie grozi ryzyko okaleczenia narządów płciowych, co w niektórych przypadkach jest praktykowane już po osiedleniu się danej rodziny w kraju przyjmującym UE,
X. mając na uwadze oświadczenie komisarzy europejskich B. Ferrero-Waldner i L. Michela z dnia 5 lutego 2008 r., w którym wypowiedzieli się wyraźnie przeciwko okaleczaniu żeńskich narządów płciowych, podkreślając niedopuszczalność tych praktyk czy to w UE, czy to w krajach nienależących do UE oraz stwierdzając, że łamanie praw kobiet nie może w żadnym przypadku być usprawiedliwiane powoływaniem się na relatywizm kulturowy lub tradycje,
Y. mając na uwadze, że krajowe ośrodki i instytucje dla młodzieży i rodzin mogą oferować im doraźną pomoc, podejmując działania prewencyjne przeciwko praktykowaniu okaleczania żeńskich narządów płciowych,
1. zdecydowanie potępia okaleczanie żeńskich narządów płciowych jako łamanie podstawowych praw człowieka, a także jako brutalne naruszenie integralności i osobowości kobiet i dziewcząt, i w związku z tym uważa te praktyki za poważne przestępstwo z punktu widzenia społeczeństwa;
2. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania globalnej strategii oraz planów działania mających na celu eliminację okaleczania żeńskich narządów płciowych w UE i zapewnienie wymaganych środków – w formie przepisów prawnych i administracyjnych, systemów prewencyjnych oraz środków edukacyjnych i społecznych, a w szczególności poprzez szerokie rozpowszechnianie informacji dotyczących istniejących mechanizmów ochrony dostępnych dla najbardziej narażonych grup – aby zagwarantować rzeczywistym i potencjalnym ofiarom odpowiednią ochronę;
3. podkreśla konieczność indywidualnego rozpatrywania każdego z wniosków azylowych złożonych przez rodziców z powodu gróźb, na jakie są narażeni w kraju pochodzenia za odmowę udzielenia przyzwolenia na przeprowadzenie na ich córkach okaleczenia żeńskich narządów płciowych oraz konieczność zapewnienia, by takie wnioski były poparte gruntownymi dowodami, które uwzględniają jakość wniosku, osobowość i wiarygodność osoby ubiegającej się o azyl, oraz prawdziwość motywów leżących u podstaw wniosku;
4. podkreśla, że kobietom i dziewczętom, którym udzielono azylu w UE z powodu grożącego im okaleczenia żeńskich narządów płciowych, należy zapewnić jako środek prewencyjny systematyczne badania przeprowadzane przez organy służby zdrowia lub lekarzy, aby chronić je przed wszelką groźbą okaleczenia żeńskich narządów płciowych dokonaną już na terytorium UE; uważa, że środek ten nie może w żadnym wypadku dyskryminować tych kobiet i dziewcząt, a jedynie stanowić metodę zapewnienia skuteczności zakazu przeprowadzania okaleczenia żeńskich narządów płciowych w UE;
5. domaga się, by tej ogólnej strategii towarzyszyły programy edukacyjne oraz organizacja krajowych i międzynarodowych kampanii na rzecz poszerzenia wiedzy w tym zakresie;
6. popiera zainicjowaną przez Europol inicjatywę mającą na celu koordynację działań policji europejskich w celu wzmocnienia środków walki z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych, zajęcia się kwestią niskiego poziomu doniesień o tych praktykach oraz trudności w zbieraniu dowodów i świadectw, a także w celu skutecznego ścigania odpowiedzialnych za te przestępstwa; w tym kontekście wzywa państwa członkowskie do przeanalizowania ewentualnych dodatkowych środków na rzecz ochrony ofiar po ich zgłoszeniu się;
7. wskazuje na fakt, że wspomniane w wyżej wymienionym Protokole z Maputo środki na rzecz zniesienia szkodliwych praktyk, takich jak okaleczanie narządów płciowych, obejmują co następuje: pobudzanie świadomości publicznej za pośrednictwem akcji informacyjnych, formalnej i nieformalnej edukacji oraz kampanii, zakaz wszelkich form okaleczania kobiecych narządów płciowych, w tym zabiegów przeprowadzanych przez personel medyczny, poprzez przepisy i sankcje, wsparcie poszkodowanych za pośrednictwem usług ochrony zdrowia, pomocy prawnej, opieki psychologicznej oraz edukacji i ochrony kobiet, które są potencjalnymi ofiarami szkodliwych praktyk lub innych form przemocy, wykorzystywania lub nietolerancji;
8. wzywa państwa członkowskie do określenia liczby kobiet, które zostały poddane okaleczeniom narządów płciowych oraz tych, którym to grozi w poszczególnych państwach członkowskich, biorąc pod uwagę fakt, że wiele państw nie dysponuje jeszcze danymi ani nie posiada zharmonizowanych systemów gromadzenia tych danych;
9. wzywa do wprowadzenia "europejskiego protokołu zdrowia" w celu monitorowania omawianego zjawiska i stworzenia bazy danych dotyczącej praktyk okaleczania żeńskich narządów płciowych, ponieważ może być to użyteczne ze statystycznego punktu widzenia lub pomóc przy prowadzeniu kampanii informacyjnych adresowanych do odnośnych społeczności imigrantów;
10. wzywa państwa członkowskie do gromadzenia takich danych naukowych, które mogłyby być wykorzystywane przez WHO do prowadzonych przez nią działań na rzecz wykorzenienia praktyki okaleczania żeńskich narządów płciowych w Europie i na pozostałych kontynentach;
11. wzywa Komisję do włączenia klauzuli o eliminacji okaleczeń żeńskich narządów płciowych do swoich negocjacji i porozumień o współpracy z odnośnymi krajami;
12. wzywa do zbierania informacji o stosowaniu najlepszych praktyk na poszczególnych szczeblach oraz do analizy ich wpływu (w miarę możliwości na podstawie projektów finansowanych w ramach DAPHNE III i rezultatów uzyskanych w ramach tego programu) oraz do szerokiego rozpowszechniania odnośnych informacji, a także do wykorzystania przy tym praktycznych i teoretycznych doświadczeń ekspertów;
13. zwraca uwagę, że krajowe ośrodki i instytucje odgrywają zasadniczą rolę w identyfikowaniu ofiar i przyjmowaniu środków ochronnych wobec okaleczaniu żeńskich narządów płciowych;
14. wzywa do wzmocnienia istniejących europejskich sieci działających na rzecz zapobiegania szkodliwym tradycyjnym praktykom, na przykład poprzez szkolenia dla organizacji pozarządowych, lokalnych stowarzyszeń typu non-profit i osób działających w terenie, a także do wspierania tworzenia takich sieci;
15. z zadowoleniem przyjmuje istotny wkład wielu międzynarodowych i krajowych organizacji pozarządowych, ośrodków badawczych, europejskiej sieci na rzecz zapobiegania okaleczeniom żeńskich narządów płciowych w Europie oraz zaangażowanych osób, które dzięki finansowaniu, m. in. ze strony organów ONZ i w ramach programu DAPHNE, przygotowują różne projekty służące pogłębianiu wiedzy, zapobieganiu i eliminacji okaleczeń narządów płciowych kobiet; uważa, że tworzenie sieci złożonych z organizacji pozarządowych i organizacji, których podstawą jest działalność w poszczególnych społecznościach, na szczeblu krajowym, regionalnym i międzynarodowym ma niewątpliwie zasadnicze znaczenie dla skutecznej eliminacji okaleczeń żeńskich narządów płciowych oraz dla wymiany informacji i doświadczeń;
16. zwraca uwagę, że w art. 10 dyrektywy Rady 2004/83/WE(8), w sprawie minimalnych norm dla kwalifikacji i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub jako osoby, które z innych względów potrzebują międzynarodowej ochrony określono, że można uwzględnić aspekty związane z płcią, co nie tworzy samo w sobie domniemania o stosowalności tego artykułu;
17. wzywa, by Europejska Agencja Praw Podstawowych i Europejski Instytut ds. Równouprawnienia odgrywały wiodącą rolę w walce z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych w ramach odpowiednich wieloletnich lub rocznych programów pracy; uważa, że agencje te mogłyby prowadzić działania priorytetowe w zakresie badań naukowych i/lub uświadamiania, umożliwiając tym samym lepsze zrozumienie zjawiska okaleczania żeńskich narządów płciowych na poziomie europejskim;
18. uważa, że w krajach dotkniętych problemem okaleczeń należy organizować fora dialogu, reformować tradycyjne przepisy prawne, podejmować temat okaleczania żeńskich narządów płciowych w szkołach i wspierać współpracę z kobietami, które nie zostały poddane klitoridektomii;
19. powołując się na prawa człowieka, integralność osoby ludzkiej, swobodę przekonań i prawo do ochrony zdrowia, wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do współpracy w zakresie harmonizacji obowiązujących przepisów i jeżeli okażą się one nieodpowiednie, do zaproponowania stosownych nowych przepisów;
20. wzywa państwa członkowskie do egzekwowania obowiązujących przepisów w zakresie okaleczania żeńskich narządów płciowych lub do włączenia ich do przepisów dotyczących karania poważnych okaleczeń ciała, jeżeli praktyki te miały miejsce w obrębie Unii Europejskiej, oraz do zapobiegania temu zjawisku i walki z nim poprzez pogłębienie wiedzy odnośnych podmiotów (pracownicy socjalni, nauczyciele, policja, personel służby zdrowia), umożliwiając im w ten sposób rozpoznawanie okaleczeń i reagowanie w celu osiągnięcia jak najlepszego stopnia harmonizacji przepisów obowiązujących w 27 państwach członkowskich Unii;
21. wzywa państwa członkowskie do zobowiązania internistów, lekarzy i personelu medycznego w szpitalach do powiadamiania organów służby zdrowia i/lub policji o przypadkach okaleczeń żeńskich narządów płciowych;
22. wzywa państwa członkowskie do przyjęcia konkretnych przepisów dotyczących okaleczania żeńskich narządów płciowych lub do ścigania każdej osoby dopuszczającej się tego rodzaju praktyk na mocy obowiązujących przepisów;
23. wzywa Unię Europejską i państwa członkowskie do ścigania, potępiania i karania tych praktyk poprzez wdrożenie zintegrowanej strategii, uwzględniającej wymiar prawny, zdrowotny i społeczny oraz integrację społeczności imigrantów; wzywa w szczególności, by w odnośnych dyrektywach w sprawie imigracji traktować okaleczenia narządów płciowych jako przestępstwo oraz by wprowadzić kary dla osób, które okażą się winne popełnienia tego przestępstwa, jeżeli praktyki te miały miejsce w obrębie Unii Europejskiej;
24. wzywa do ustanowienia stałych punktów kontaktowych ds. harmonizacji technicznej i koordynacji między państwami członkowskimi oraz między państwami członkowskimi a instytucjami afrykańskimi; uważa, że w skład tego rodzaju punktów powinni wchodzić specjaliści w zakresie okaleczeń żeńskich narządów płciowych oraz przedstawiciele wiodących europejskich i afrykańskich organizacji kobiecych;
25. wzywa do zdecydowanego sprzeciwienia się praktyce nakłuwania łechtaczki i wszelkim formom medykalizacji, proponowanym jako rozwiązania pośrednie między obrzezaniem łechtaczki a poszanowaniem tradycji etnicznych jako elementu tożsamości, ponieważ oznaczałoby to usankcjonowanie i akceptację praktyki okaleczania narządów płciowych na obszarze Unii Europejskiej; ponownie wyraża całkowite i zdecydowane potępienie dla okaleczania żeńskich narządów płciowych, ponieważ nie ma żadnych powodów – społecznych, ekonomicznych, etnicznych, zdrowotnych czy innych – które mogłyby je uzasadnić;
26. wzywa do wyeliminowania okaleczeń żeńskich narządów płciowych poprzez politykę wsparcia i integracji kobiet i rodzin hołdujących tradycji, aby bez osłabiania prawa lub naruszania podstawowych praw człowieka i bez uszczerbku dla prawa do samostanowienia w kwestiach dotyczących płci, zagwarantować kobietom ochronę przed wszelkimi formami wykorzystywania i przemocy;
27. oświadcza, że argumenty przytaczane przez liczne społeczności na rzecz utrzymania tradycyjnych praktyk szkodliwych dla zdrowia kobiet i dziewcząt, są całkowicie nieuzasadnione;
28. wzywa państwa członkowskie do:
-
traktowania każdego przypadku okaleczenia żeńskich narządów płciowych jako czynu karalnego bez względu na istnienie lub brak przyzwolenia ze strony poszkodowanej kobiety oraz karania osób, które pomagają, zachęcają, doradzają lub udzielają wsparcia przy dokonaniu takiego zabiegu na ciele kobiety lub dziewczynki;
-
ścigania, postawienia przed sądem i ukarania każdego obywatela, który dopuścił się karalnego czynu okaleczenia narządów płciowych kobiety, nawet jeżeli czyn ten miał miejsce poza granicami państw członkowskich (eksterytorialność czynu karalnego);
-
przyjęcia środków legislacyjnych, gwarantujących sędziom lub prokuratorom możliwość podejmowania działań ochronnych i prewencyjnych w odniesieniu do znanych im przypadków kobiet lub dziewcząt zagrożonych okaleczeniami;
29. wzywa państwa członkowskie do wdrożenia strategii prewencyjnej w zakresie działań społecznych służących ochronie nieletnich kobiet bez stygmatyzowania społeczności imigrantów za pośrednictwem programów rządowych i usług socjalnych, mających na celu zapobiegnie tym praktykom (poprzez edukację, szkolenia i kampanie podnoszące poziom wiedzy zagrożonych grup ludności); strategia ta powinna też zagwarantować ofiarom, które zostały poddane tego typu okaleczeniom, pomoc psychologiczną i medyczną oraz w miarę możliwości bezpłatne leczenie; ponadto zwraca się do państw członkowskich o zwrócenie uwagi na fakt, że zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony praw dziecka groźba lub niebezpieczeństwo poddania okaleczeniu narządów płciowych może stanowić powód uzasadniający interwencję władz;
30. wzywa państwa członkowskie do opracowania wytycznych skierowanych do przedstawicieli zawodów związanych ze służbą zdrowia, nauczycieli i pracowników socjalnych w celu informowania rodziców w odpowiedni sposób i w razie potrzeby za pośrednictwem tłumaczy ustnych o ogromnym ryzyku związanym z okaleczaniem żeńskich narządów płciowych oraz o tym, że w państwach członkowskich takie praktyki noszą znamiona przestępstwa; domaga się ponadto, by państwa członkowskie współpracowały ze sobą i finansowały pracę sieci i organizacji pozarządowych, które prowadzą działalność edukacyjną, uświadamiającą i informacyjną na temat okaleczeń narządów płciowych kobiet w ścisłym kontakcie z rodzinami i społecznościami;
31. wzywa państwa członkowskie do przekazywania niepiśmiennej ludności dokładnych i zrozumiałych informacji, szczególnie za pośrednictwem konsulatów państw członkowskich przy wydawaniu wiz; jest zdania, że również w momencie przybycia do kraju przyjmującego służby imigracyjne powinny informować o przyczynach prawnego zakazu, by rodziny rozumiały, że zakaz tradycyjnych praktyk nie jest atakiem na kulturę, lecz stanowi prawną ochronę kobiet i dziewczynek; uważa, że należy informować rodziny o skutkach prawno-karnych, obejmujących również karę więzienia, w przypadku dowiedzenia dokonania okaleczenia narządów płciowych;
32. domaga się poprawy sytuacji prawnej kobiet i dziewcząt w krajach, w których stosuje się okaleczanie żeńskich narządów płciowych, aby wzmocnić ich pewność siebie, inicjatywność i poczucie odpowiedzialności;
33. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.
– uwzględniając art. 21 i 22 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
– uwzględniając Konwencję UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego z 2003 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 września 2008 r. zatytułowany "Wielojęzyczność: atut dla Europy i wspólne zobowiązanie" (COM(2008)0566) oraz dokument roboczy służb Komisji stanowiący uzupełnienie komunikatu (SEC(2008)2443, SEC(2008)2444, SEC(2008)2445),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2007 r. zatytułowany "Ramy europejskiego badania kompetencji językowych" (COM(2007)0184),
– uwzględniając dokument roboczy Komisji z dnia 15 listopada 2007 r. zatytułowany "Sprawozdanie z realizacji planu działania pod tytułem "Promowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej" (COM(2007)0554) oraz stanowiący jego uzupełnienie dokument roboczy służb Komisji (SEC(2007)1222),
– uwzględniając rezolucję z dnia 10 kwietnia 2008 r. w sprawie europejskiej agendy kultury w dobie globalizacji(1),
– uwzględniając rezolucję z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie nowej strategii ramowej na rzecz wielojęzyczności(2),
– uwzględniając rezolucję z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie działań promujących wielojęzyczność i naukę języków obcych w Unii Europejskiej: europejski wskaźnik kompetencji językowych(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 września 2003 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące europejskich języków regionalnych i rzadziej używanych – języków mniejszości w UE – w kontekście rozszerzenia i różnorodności kulturowej(4),
– uwzględniając decyzję nr 1934/2000/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lipca 2000 r. w sprawie Europejskiego Roku Języków 2001(5),
– uwzględniając konkluzje prezydencji przyjęte podczas Rady Europejskiej w Barcelonie w dniach 15–16 marca 2002 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury w dniach 21–22 maja 2008 r., ze szczególnym uwzględnieniem wielojęzyczności,
– uwzględniając konkluzje Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie propagowania różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego w stosunkach zewnętrznych Unii i jej państw członkowskich (20 listopada 2008 r.)(6),
– uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie wielojęzyczności z dnia 18–19 czerwca 2008(7) r. oraz opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wielojęzyczności z dnia 18 września 2008 r.,
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A6-0092/2009),
A. mając na uwadze, że różnorodność językowa i kulturowa ma istotny wpływ na codzienne życie obywateli Unii Europejskiej ze względu na wszechobecność mediów, coraz większą mobilność i migrację oraz postępującą globalizację,
B. mając na uwadze, że zdobywanie różnorodnych umiejętności językowych uważane jest za bardzo ważne dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej, ponieważ pozwala im czerpać pełnię korzyści ekonomicznych, społecznych i kulturowych wynikających ze swobody przemieszczania się wewnątrz Unii oraz z jej kontaktów z państwami trzecimi,
C. mając na uwadze rosnące znaczenie wielojęzyczności w ramach stosunków między państwami członkowskimi, wspólnego życia w naszych społeczeństwach wielokulturowych oraz we wspólnej polityce Unii,
D. mając na uwadze konieczność potwierdzenia oceny wielojęzyczności poprzez uznane w tym celu narzędzia, takie jak europejski system opisu kształcenia językowego (CEFR) i inne,
E. mając na uwadze, że niektóre języki europejskie stanowią nieodzowny element utrzymywania stosunków z państwami trzecimi, a także kontaktów pomiędzy społecznościami i narodami z najróżniejszych zakątków świata,
F. mając na uwadze, że różnorodność językowa została uznana za prawo obywatela w art. 21 i 22 karty praw podstawowych, a wielojęzyczności powinien również przyświecać cel wspierania poszanowania różnorodności i tolerancji celem zapobiegania wybuchom ewentualnych konfliktów, zarówno czynnych, jak i biernych, pomiędzy różnymi wspólnotami językowymi w państwach członkowskich,
1. z zadowoleniem przyjmuje przedłożenie komunikatu Komisji w sprawie wielojęzyczności oraz uwagę, jaką poświęciła mu Rada;
2. podtrzymuje swe dotychczasowe stanowisko w sprawie wielojęzyczności i różnorodności kulturowej;
3. podkreśla konieczność uznania równości wszystkich języków urzędowych UE we wszystkich przejawach działalności publicznej;
4. uważa, że różnorodność językowa Europy stanowi ważny atut kulturalny i że ograniczenie się przez Unię Europejską do jednego głównego języka byłoby błędem;
5. podkreśla istotną rolę instytucji UE w gwarantowaniu poszanowania zasady równości językowej w stosunkach między państwami członkowskimi i wewnątrz samych instytucji europejskich, a także w kontaktach obywateli UE z administracją krajową oraz z instytucjami i podmiotami wspólnotowymi i międzynarodowymi;
6. przypomina, że znaczenie wielojęzyczności nie ogranicza się do aspektów ekonomiczno-społecznych oraz że należy również zwrócić uwagę na twórczość i przekaz kulturalny i naukowy oraz na znaczenie tłumaczenia, zarówno literackiego, jak i technicznego w życiu obywateli, a także w długofalowym rozwoju Unii; ponadto zwraca uwagę na równie istotną rolę języków w kształtowaniu i umacnianiu tożsamości;
7. podkreśla, że wielojęzyczność jest kwestią przekrojową mającą wielki wpływ na życie obywateli europejskich; wzywa zatem państwa członkowskie do włączenia jej do głównego nurtu polityk innych niż edukacja, np. do polityki w zakresie uczenia się przez całe życie, integracji społecznej, zatrudnienia, mediów i badań;
8. podkreśla istotne znaczenie stworzenia konkretnych programów wspierających tłumaczenie oraz ustanowienia sieci wielojęzycznych baz terminologicznych;
9. przypomina, że technologie informacyjno-komunikacyjne powinny być używane do promowania wielojęzyczności i podkreśla w związku z tym rolę i wykorzystywanie właściwego standardu międzynarodowego (ISO 10646), który umożliwia stosowanie alfabetów wszystkich języków, w europejskich i w krajowych systemach administracyjnych i mediach;
10. proponuje ustanowienie Europejskiego Dnia Tłumacza lub rozważenie podniesienia profilu tego zawodu podczas Europejskiego Dnia Języków obchodzonego co roku dnia 26 września;
11. potwierdza konieczność ochrony wielojęzyczności w krajach i regionach, w których współistnieją dwa lub więcej języki urzędowe;
12. podkreśla znaczenie zapewnienia w tych państwach członkowskich, na których terytorium używanych jest kilka języków urzędowych, pełnej obsługi obywateli we wszystkich językach, szczególnie w przypadku osób starszych oraz w zakresie systemu prawnego, opieki zdrowotnej, administracji i zatrudnienia;
13. zachęca do nauki drugiego języka Unii Europejskiej urzędników, którzy podczas pracy mają kontakt z obywatelami innych państw członkowskich;
14. uważa za potrzebne i właściwe tworzenie szans nauki języka obcego w wieku dorosłym oraz za pośrednictwem programów kształcenia zawodowego i ustawicznego, w celu rozwoju osobistego i zawodowego;
15. podkreśla niezbędną konieczność zwrócenia szczególnej uwagi i zapewnienia wsparcia szkolnego uczniom, którzy nie mogą pobierać nauki w języku ojczystym; z zadowoleniem przyjmuje projekt Komisji związany z propagowaniem w szkolnictwie zasady "język ojczysty plus dwa języki obce";
16. wyraża ubolewanie w związku z faktem, że jak dotąd Komisja nie dokonała instytucjonalizacji wieloletniego programu różnorodności językowej i nauki języka ani europejskiej agencji ds. różnorodności językowej i nauki języka, do czego wzywała wspomniana rezolucja przyjęta znaczną większością głosów przez Parlament dnia 4 września 2003 r.;
17. podkreśla również znaczenie gruntownej znajomości języków urzędowych kraju przyjmującego dla pełnej integracji imigrantów i ich rodzin oraz zaznacza, że rządy krajowe powinny skutecznie promować specjalne kursy językowe, zwłaszcza dla kobiet i osób starszych; wzywa państwa członkowskie do podjęcia odpowiedzialnych działań na rzecz imigrantów, które zapewnią imigrantom środki potrzebne do nauki języka i kultury kraju przyjmującego, przy jednoczesnym umożliwieniu im i zachęcaniu do zachowania własnego języka;
18. przypomina, że z tego względu należy zapewnić odpowiednią jakość kształcenia w tym zakresie, w tym właściwe szkolenia dla nauczycieli;
19. podkreśla konieczność przywiązywania odpowiedniej wagi na poziomie przedszkolnym do nauki języków, a przede wszystkim do języka narodowego kraju, w którym dzieci uczęszczają do szkoły;
20. wyraża przekonanie, że dzieci powinny we własnym interesie umieć posługiwać się językiem kraju, w którym mieszkają, aby zagwarantować, że nie staną się obiektem dyskryminacji w toku kształcenia lub późniejszego szkolenia oraz że będą zdolne do brania udziału we wszystkich rodzajach działalności na równych zasadach;
21. sugeruje państwom członkowskim, aby rozważyły możliwość wymiany kadry nauczycielskiej na różnych poziomach kształcenia w celu nauczania różnych przedmiotów szkolnych w różnych językach, oraz uważa, że z możliwości tej można skorzystać w szczególności w regionach przygranicznych, zwiększając w ten sposób mobilność pracowników i znajomość języków u obywateli;
22. uważa wspieranie mobilności i wymiany nauczycieli języków obcych i studentów za niezwykle ważne; przypomina, że swobodne przemieszczanie się nauczycieli języków obcych w Unii Europejskiej pomoże zapewnić jak największej ich liczbie skuteczny kontakt z językiem, którego uczą, w jego naturalnym środowisku;
23. wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania mobilności zawodowej nauczycieli oraz do współpracy między szkołami i różnymi krajami w realizacji innowacyjnych z technologicznego i kulturowego punktu widzenia przedsięwzięć w zakresie nauczania;
24. zaleca i wspiera wprowadzanie nieobowiązkowej nauki języków mniejszości lokalnych oraz języków obcych do programów nauczania lub do zajęć pozalekcyjnych dostępnych dla społeczności lokalnej;
25. wzywa Radę do sporządzenia rocznego sprawozdania w sprawie postępów w zakresie wielojęzyczności w formalnych i nieformalnych systemach kształcenia, szkolenia zawodowego i kształcenia dorosłych w państwach członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem związku między przewagą języków krajowych, regionalnych i mniejszościowych a imigracją;
26. podtrzymuje swoje stałe zobowiązanie do wspierania nauczania języków, wielojęzyczności i różnorodności językowej w Unii Europejskiej, w tym języków regionalnych i mniejszościowych, gdyż stanowi to dziedzictwo kulturowe, które musi być zachowane i pielęgnowane; uważa, że wielojęzyczność ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej komunikacji i stanowi środek ułatwiający wzajemne zrozumienie, a przez to akceptację różnorodności i mniejszości;
27. zaleca włączenie do programów akademickich w państwach członkowskich opcjonalnej nauki trzeciego języka obcego, poczynając od poziomu szkoły średniej;
28. podkreśla wagę nauki języków państw sąsiadujących jako sposobu na usprawnienie komunikacji i zwiększenie wzajemnego zrozumienia w Unii Europejskiej oraz na umocnienie Wspólnoty;
29. zaleca wspieranie nauczania języków państw i regionów sąsiadujących, szczególnie w regionach przygranicznych;
30. podtrzymuje opinię o ważnym znaczeniu promowania i wspierania rozwoju innowacyjnych modeli i podejść pedagogicznych z zakresu nauczania języka w celu zachęcania do nabywania umiejętności językowych oraz zwiększania świadomości i motywacji obywateli;
31. proponuje, aby na każdym szczeblu kształcenia, niezależnie od sytuacji geograficznej, zapewnione zostało wsparcie wykwalifikowanych nauczycieli języków obcych;
32. zaleca przeprowadzenie konsultacji z europejskimi federacjami i stowarzyszeniami nauczycieli języków nowożytnych na temat zalecanych programów i metod nauczania;
33. podkreśla konieczność ustanowienia polityki zachęcającej do czytania i kreatywnego pisania w celu osiągnięcia powyższych celów;
34. z zadowoleniem przyjmuje planowane przez Komisję uruchomienie kampanii informacyjnych i uświadamiających na temat korzyści uczenia się języków za pośrednictwem mediów masowych i przy użyciu nowych technologii; wzywa Komisję do korzystania z wniosków z konsultacji dotyczących uczenia się języków przez migrujące dzieci oraz nauczania języka i kultury kraju pochodzenia w przyjmującym państwie członkowskim;
35. zaleca i popiera wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych jako niezastąpionego narzędzia w nauczaniu języków obcych;
36. podtrzymuje swój polityczny priorytet dla zdobywania umiejętności językowych poprzez uczenie się innych języków UE, z których jeden powinien być językiem kraju sąsiadującego, a jeden międzynarodową "lingua franca": uważa, że zapewni to obywatelom kompetencje i kwalifikacje do udziału w demokratycznym społeczeństwie w zakresie aktywnego obywatelstwa, możliwości zatrudnienia i znajomości innych kultur;
37. proponuje także zapewnienie odpowiedniego poziomu wielojęzyczności w środkach społecznego przekazu i w Internecie, a w szczególności w polityce językowej europejskich stron i portali oraz innych stron i portali związanych z Unią Europejską, gdzie należy w pełni szanować zasadę wielojęzyczności, przynajmniej w odniesieniu do 23 języków urzędowych Unii Europejskiej;
38. stwierdza, że stosowanie napisów w programach telewizyjnych ułatwi naukę i praktyczne zastosowanie języków UE oraz lepsze zrozumienie kulturowego kontekstu produkcji audiowizualnych;
39. zachęca UE do czerpania potencjalnych korzyści związanych z europejskimi językami w ramach jej stosunków zewnętrznych oraz wzywa do rozwijania tego atutu w dialogu kulturowym, gospodarczym i gospodarczym z resztą świata w celu wzmocnienia roli UE i nadania jej znaczenia na arenie międzynarodowej oraz w celu zapewnienia korzyści państwom trzecim w duchu polityki rozwoju promowanej przez UE;
40. sugeruje zorganizowanie przez Radę, we współpracy ze społeczeństwem obywatelskim, pierwszej europejskiej konferencji z zakresu różnorodności językowej, w celu dogłębnego przedyskutowania tej kwestii w myśl zalecenia międzynarodowej grupy ekspertów ONZ zajmującej się tematyką języków rodzimych, przyjętego w maju 2008 roku w ramach sprawozdania E/2008/43 przygotowanego w trakcie 7. sesji stałego forum UNPFII;
41. jest przekonany, że w kontekście uczenia się przez całe życie należy zapewnić obywatelom wszystkich grup wiekowych wystarczające wsparcie umożliwiające im stałe rozwijanie i stałą poprawę umiejętności językowych poprzez udostępnianie im odpowiednich pomocy językowych lub innych instrumentów dla lepszej komunikacji, łącznie z nauką w młodym wieku, w celu poprawy ich integracji społecznej, perspektyw zatrudnienia i dobrobytu;
42. zachęca Komisję i państwa członkowskie do propagowania środków ułatwiających naukę języków osobom znajdującym się w niekorzystnej sytuacji, osobom należącym do mniejszości narodowych i migrantom w celu umożliwienia im nauki języka (języków) kraju lub regionu przyjmującego w celu osiągnięcia integracji społecznej i zwalczania wykluczenia społecznego; podkreśla, że dla migrantów niezbędne jest używanie ich języka głównego i wykorzystywanie przez to swojego potencjału językowego; apeluje w związku z tym do państw członkowskich o wspieranie zarówno używania przez migrantów języka głównego, jak i uczenia się przez nich języka (języków) kraju przyjmującego;
43. nawołuje do większego wsparcia dla międzynarodowej promocji języków europejskich na świecie, które stanowią atut projektu integracji europejskiej, zważywszy na kluczowe znaczenie związków językowych, historycznych i kulturowych Unii z państwami trzecimi oraz w duchu promowania demokratycznych wartości w tych krajach;
44. uważa, że unijne przedsiębiorstwa, a szczególnie MŚP, powinny otrzymywać odpowiednie wsparcie przeznaczone na naukę i używanie języków obcych, gdyż ułatwi im to dostęp do światowych rynków, zwłaszcza do rynków wschodzących;
45. 45 podkreśla prawo konsumentów do otrzymywania informacji na temat produktów sprzedawanych na rynku w ich miejscu zamieszkania w języku lub językach, które są tam językami urzędowymi;
46. zwraca szczególną uwagę na możliwe zagrożenia związane z przepaścią komunikacyjną między osobami o różnym pochodzeniu kulturowym oraz dystansem między osobami wielojęzycznymi i jednojęzycznymi; wraca uwagę na fakt, że brak umiejętności językowych nadal stanowi w wielu państwach członkowskich przeszkodę na drodze do integracji społecznej oraz integracji na rynku pracy pracowników pochodzących z innych państw; wzywa zatem Komisję i państwa członkowskie do podjęcia środków na rzecz zmniejszenia przepaści między osobami wielojęzycznymi, które mają więcej możliwości w Unii Europejskiej, a osobami jednojęzycznymi pozbawionymi wielu możliwości;
47. uważa, że należy zapewnić wsparcie nauce języków państw trzecich, w tym również w UE;
48. domaga się, aby jak najszybciej rozszerzyć zasięg wskaźników kompetencji językowych na wszystkie języki urzędowe UE, z uwzględnieniem także innych języków używanych w Europie;
49. jest zdania, że gromadzenie danych powinno obejmować sprawdzanie czterech umiejętności językowych, tzn. rozumienia słowa pisanego, rozumienia ze słuchu, wypowiedzi pisemnych i ustnych;
50. wzywa Komisję i państwa członkowskie do nasilenia wysiłków służących zacieśnieniu współpracy między państwami członkowskimi poprzez zastosowanie otwartej metody koordynacji w celu ułatwienia wymiany doświadczeń i dobrych praktyk w dziedzinie wielojęzyczności przy uwzględnieniu korzyści ekonomicznych, np. w przypadku przedsiębiorstw wielojęzycznych;
51. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich.
Zielona księga w sprawie spójności terytorialnej oraz stanowiska w debacie na temat przyszłej reformy polityki spójności
340k
106k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie zielonej księgi w sprawie spójności terytorialnej oraz stanowiska w debacie na temat przyszłej reformy polityki spójności (2008/2174(INI))
– uwzględniając piąte sprawozdanie Komisji z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie postępów w dziedzinie spójności gospodarczej i społecznej − rozwijające się regiony, wzrost gospodarczy w Europie (COM(2008)0371) (piąte sprawozdanie z postępów),
– uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 6 października 2008 r. w sprawie spójności terytorialnej − przekształcenie różnorodności terytorialnej w siłę (COM(2008)0616) (zieloną księgę),
– uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie regionów 2020 – ocenę przyszłych wyzwań dla regionów UE (SEC(2008)2868) (sprawozdanie Komisji w sprawie regionów 2020),
- uwzględniając art. 158 i 159 oraz art. 299 ust. 2 Traktatu WE,
- uwzględniając czwarte sprawozdanie Komisji z dnia 30 maja 2007 r. w sprawie spójności gospodarczej i społecznej (COM(2007)0273),
– uwzględniając agendę terytorialną UE - w kierunku bardziej konkurencyjnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów (agenda terytorialna), kartę lipską na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich (karta lipska) oraz pierwszy program działania na rzecz wdrożenia agendy terytorialnej Unii Europejskiej,
– uwzględniając swoje rezolucje z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie czwartego sprawozdania w sprawie spójności gospodarczej i społecznej(1) (rezolucję w sprawie czwartego sprawozdania z postępów) oraz z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie dalszych działań dotyczących agendy terytorialnej i karty lipskiej: w kierunku europejskiego programu działania na rzecz rozwoju przestrzennego i spójności terytorialnej(2) i z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa(3),
– uwzględniając sprawozdanie Europejskiej Sieci Obserwacyjnej Planowania Przestrzennego (ESPON) zatytułowane "Kierunki rozwoju terytorialnego - scenariusze terytorialne dla Europy" (sprawozdanie ESPON) i sprawozdanie Parlamentu Europejskiego zatytułowane "Spójność a dysproporcje regionalne: strategie na przyszłość",
– uwzględniając konkluzje z konferencji na temat spójności terytorialnej i przyszłości polityki spójności, która odbyła się w Paryżu w dniach 30-31 października 2008 r.,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 września 2005 r. w sprawie znaczenia spójności terytorialnej w rozwoju regionalnym(4),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A6-0083/2009),
A. mając na uwadze, że traktat lizboński, w którym umieszcza się spójność terytorialną pośród podstawowych celów Unii Europejskiej obok spójności gospodarczej i społecznej, nie został jeszcze ratyfikowany przez wszystkie państwa członkowskie,
B. mając na uwadze, że koncepcja spójności terytorialnej jest implicite obecna w polityce spójności od jej początków i stanowiła kluczowy punkt w rozwoju tej polityki; mając na uwadze, że traktat lizboński i zielona księga uczyniła tę koncepcję bardziej widoczną i wyraźną,
C. mając na uwadze, że polityka spójności UE wciąż stanowi jeden z głównych filarów procesu integracji europejskiej i jedną z gałęzi polityki UE, która odnosi największy sukces, poprzez ułatwianie realizacji koncepcji konwergencji pomiędzy coraz bardziej zróżnicowanymi regionami i stymulowanie wzrostu i zatrudnienia; mając na uwadze, że polityka spójności UE najbardziej widocznym, odczuwalnym i mierzalnym wyrazem solidarności i równości europejskiej i mając na uwadze, że jako nieodłączna część polityki spójności UE, spójność terytorialna opiera się na tych samych zasadach,
D. mając na uwadze, że pomimo znacznych postępów w zakresie zasady konwergencji w Unii Europejskiej, najświeższe sprawozdania w sprawie spójności pokazują tendencję do pogłębiania rozbieżności terytorialnych pomiędzy regionami UE, na przykład w odniesieniu do dostępności, zwłaszcza w przypadku regionów UE o problemach strukturalnych, ale także na poziomie wewnątrzregionalnym oraz w obrębie terytoriów UE, co może doprowadzić do segregacji przestrzennej i pogłębić różnice w poziomach dobrobytu regionów UE,
E. mając na uwadze, że polityka spójności UE w sposób skuteczny przyczyniła się do stworzenia pewnych ważnych powiązań z innymi obszarami polityki UE w celu zwiększenia ich wpływu w tym obszarze oraz na korzyść obywateli Unii i mając na uwadze, na przykład, że synergia powstała pomiędzy polityką spójności a badaniami i innowacjami lub strategią lizbońską, a także synergia na poziomie transgranicznym, przyniosła namacalne pozytywne rezultaty, które należy potwierdzić i poprawić,
Stan debaty na temat przyszłości polityki spójności UE
1. zatwierdza płynące z konsultacji publicznych główne wnioski dotyczące przyszłości polityki spójności UE, przedstawione w piątym sprawozdaniu w sprawie postępów; wyraża zadowolenie z powodu ogromnego zainteresowania tą debatą różnych stron, zwłaszcza samorządów lokalnych i regionalnych, zaangażowanych w kwestie dotyczące polityki regionalnej;
2. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że konkluzje te odpowiadają w dużej mierze stanowisku wyrażonemu w rezolucji Parlamentu w sprawie piątego sprawozdania w sprawie postępów; przypomina, że rezolucja ta stanowiła pierwszy wkład Parlamentu we wspomnianą debatę publiczną;
3. zauważa, że stanowisko wyrażone w rezolucji w sprawie czwartego sprawozdania z postępów obejmuje następujące zalecenia: po pierwsze, należy odrzucić wszelkie próby ponownego upaństwowienia oraz powinno istnieć zobowiązanie do przyjęcia w tym zakresie jednolitej, elastycznej polityki UE, dającej się dostosować do najodpowiedniejszej skali interwencji, która powinna równocześnie umożliwiać sprostanie takim wspólnym wyzwaniom jak globalizacja, zmiany klimatyczne i demograficzne (w tym starzenie się, migracje i wyludnianie), ubóstwo i dostawy energii; po drugie wyraża głębokie przekonanie, że polityka spójności UE powinna obejmować wszystkie regiony UE, w tym regiony o specjalnych cechach geograficznych, przynosząc wartość dodaną dla wszystkich; po trzecie istnieje potrzeba ustalenia priorytetów w wydatkach na rzecz polityki strukturalnej i działań UE oraz, z zastrzeżeniem, zatwierdzania działań dotyczących przeznaczania środków; po czwarte zauważono potrzebę synergii pomiędzy różnymi obszarami polityki sektorowej oraz zintegrowanego podejścia w tym zakresie w celu osiągnięcia optymalnych rezultatów w odniesieniu do realnego wzrostu i rozwoju;
4. uważa, że spójność terytorialna jest najważniejszym filarem służącym realizacji celów polityki spójności UE poprzez wzmacnianie zarówno spójności gospodarczej, jak i społecznej; podkreśla, że spójność terytorialna przyczynia się skutecznie do zatarcia różnic rozwojowych pomiędzy państwami członkowskimi i regionami, ale również w ich obrębie; uważa zatem, że przyszła reforma polityki regionalnej UE powinna uwzględniać wnioski wynikające z debaty na temat zielonej księgi;
Ocena zielonej księgi w sprawie spójności terytorialnej
5. z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie przez Komisję zielonej księgi w odpowiedzi na długotrwałe wnioski Parlamentu; w pełni popiera decyzję o przeprowadzeniu analiz w dziedzinie "spójności terytorialnej", które przez długi czas stanowiły najważniejszą kwestię w debatach na temat polityki regionalnej, mimo że nie ratyfikowano jeszcze traktatu lizbońskiego;
6. uważa jednak, że w zielonej księdze zabrakło ambicji w takim stopniu, że nie proponuje ona ani jasnej definicji spójności terytorialnej, ani takiego celu, i nie wpływa na znaczny postęp w rozumieniu tej nowej koncepcji, tak aby mogła ona skutecznie przyczynić się do wyrównania różnic między regionami; wyraża ponadto ubolewanie, że zielona księga nie wyjaśnia, w jaki sposób spójność terytorialna zostanie włączona w istniejące już ramy polityki spójności, bądź przy pomocy jakich narzędzi czy zasobów metodologicznych zostanie ona przemieniona z ram obejmujących zasady w operacyjny mechanizm, który będzie stosowany w tym zakresie w kolejnym okresie programowania;
7. z zadowoleniem przyjmuje zawartą w zielonej księdze analizę, w ramach której definiuje się trzy kluczowe pojęcia, mające stanowić najważniejszy element w rozwoju spójności terytorialnej: koncentrację, połączenie i współpracę; uważa, że pojęcia te mogą przynieść rozwiązanie w odniesieniu do pewnych podstawowych przeszkód stojących na drodze do harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju Unii Europejskiej, takich jak negatywne skutki związane z koncentracją działalności gospodarczej, zwłaszcza w niektórych stolicach państw i regionów, nierówności w zakresie dostępu do rynków i usług wynikające z odległości lub koncentracji, braki w infrastrukturze, a także podziały zdeterminowane istnieniem granic pomiędzy państwami członkowskimi, ale również regionami;
8. uważa, że zielona księga nie uwzględnia w sposób należyty zobowiązań podjętych w agendzie terytorialnej i karcie lipskiej, które nadają spójności terytorialnej wizję strategiczną i operacyjną, w szczególności jeżeli chodzi o zasadę policentryzmu lub nowe partnerstwo miejsko-wiejskie; uważa, że cele te powinny stanowić kluczową kwestię w dyskusji na temat spójności terytorialnej;
9. z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie konsultacji publicznych dotyczących spójności terytorialnej, zgodnie z wymogami zawartymi w zielonej księdze; uważa, że pomyślne przeprowadzenie wszelkich konsultacji publicznych jest bezpośrednio związane z największym możliwym udziałem różnych zainteresowanych stron i społeczeństwa obywatelskiego; wzywa właściwe organy krajowe, regionalne i lokalne do bezzwłocznego rozpowszechnienia stosownych informacji w celu rozbudzenia świadomości w odniesieniu do znaczenia tej nowej koncepcji;
10. uważa, że koordynacja wszystkich obszarów polityki sektorowej UE, które mają silne oddziaływanie terytorialne, jest kluczowa dla rozwoju spójności terytorialnej oraz wzmacniania spójności gospodarczej i społecznej; wyraża zatem żal z powodu faktu, że odpowiednie analizy zawarte w zielonej księdze ograniczają się do wyszczególnienia tych obszarów polityki UE bez zaproponowania sposobów na wzmocnienie synergii pomiędzy nimi, ani nawet metod, które faktycznie umożliwiłyby zmierzenie poziomu wpływu terytorialnego tych obszarów polityki;
11. zgadza się z podejściem, zgodnie z którym nie powinno się włączać w treść zielonej księgi ani w debatę publiczną jakichkolwiek odniesień do potencjalnych budżetowych i finansowych konsekwencji spójności terytorialnej; uważa, że taka analiza byłaby przedwczesna, o ile samo omawiane pojęcie nie zostanie jasno zdefiniowane i zrozumiane przez wszystkie zainteresowane strony; uważa jednak, że wszelkie dyskusje na ten temat stanowią nieodłączną część procesu negocjowania i planowania przyszłej spójności politycznej UE; domaga się, by wynik tych dyskusji posłużył za podstawę dla kolejnych ram finansowych;
12. uważa, że istnienie solidnej i dobrze finansowanej polityki regionalnej UE jest niezbędnym warunkiem stopniowego rozszerzania i osiągania spójności społecznej, gospodarczej i terytorialnej w rozszerzonej Unii Europejskiej;
Analiza pojęcia spójności terytorialnej
13. popiera wyrażone w zielonej księdze stanowisko, zgodnie z którym spójność terytorialna ma na celu, na podstawie zasady równości szans, zapewnienie policentrycznego rozwoju całej Unii Europejskiej, jak również zrównoważony i trwały rozwój obszarów o różnych cechach charakterystycznych i różnej specyfice przy jednoczesnym zachowaniu ich odrębności; popiera także pogląd, że spójność terytorialna winna zapewnić, by obywatele mogli w pełni wykorzystywać i rozwijać zalety i potencjał swoich regionów; podkreśla fakt, że spójność terytorialna jest pojęciem przekrojowym leżącym u podstaw rozwoju Unii Europejskiej; wyraża głębokie przekonanie, że spójność terytorialna winna skutecznie przyczyniać się do likwidowania różnic pomiędzy regionami Unii Europejskiej oraz w ich obrębie i tym samym zapobiegać perspektywie asymetrii; przyznaje, że spójność terytorialna ma zarówno wymiar lądowy, jak i morski;
14. jest zdania, że spójność terytorialna to odrębne pojęcie, które zapewnia wyraźną wartość dodaną dla spójności gospodarczej i społecznej, stanowiącą odpowiedź na rosnące wyzwania dla regionów UE; podkreśla, że trzy elementy składowe spójności (gospodarczy, społeczny i terytorialny) powinny wzajemnie się uzupełniać i wzmacniać swój wpływ, zachowując jednak odrębne zadania w ramach jednego, zintegrowanego pojęcia; uważa zatem, że cele te nie mogą być postrzegane w ramach określonej hierarchii ani wymiany; podkreśla, że spójność terytorialna powinna zostać wprowadzona w istniejące ramy bez powodowania sektorowego rozdrobnienia polityki spójności UE;
15. z zadowoleniem przyjmuje konkluzje ze sprawozdania ESPON na temat przyszłych scenariuszy z zakresu rozwoju terytorium europejskiego do roku 2030, które dostarczają konkretnych danych wspierających debatę związaną z tą polityką, na temat kształtu polityki UE i polityki krajowej, celem stworzenia właściwego instrumentu służącego stawianiu czoła nowym wyzwaniom mającym silny wpływ terytorialny o charakterze lokalnym lub regionalnym, na przykład zmianom demograficznym, koncentracji miejskiej, ruchom migracyjnym, zmianom klimatu, oraz rozwinięciu optymalnych warunków, oraz celem umożliwienia obywatelom życia na odpowiednim poziomie;
16. podkreśla, że jednym z głównych celów spójności terytorialnej jest zapewnienie, by postęp i wzrost, które nastąpią na jednym konkretnym obszarze, przyniosły korzyści dla całego regionu i całego terytorium Unii Europejskiej; w związku z tym uważa, że ośrodki doskonałości i centra zajmujące się badaniami i innowacjami mogą stanowić jeden ze sposobów na sukces gospodarczy, dokonanie odkryć naukowych, innowacje technologiczne, zatrudnienie i rozwój regionalny, i wzywa do poprawy interakcji i przekazywania wiedzy między tymi ośrodkami, uniwersytetami, organizacjami reprezentującymi przedsiębiorstwa i przedsiębiorstwami, również tymi najmniejszymi; wzywa Komisję do przedstawienia oceny wpływu zawierającej analizę oddziaływania klastrów i ośrodków doskonałości na otaczające je obszary;
17. podkreśla, że koncepcja spójności terytorialnej obejmuje również spójność w obrębie terytoriów i wzywa do priorytetowego traktowania wszelkich działań promujących rzeczywisty rozwój policentryczny terytoriów w celu zmniejszenia obciążeń, którym podlegają miasta stołeczne, i tworzenia sprzyjających warunków dla powstawania ośrodków o mniejszym znaczeniu; zauważa, że powinien to być również sposób na przeciwdziałanie negatywnym skutkom koncentracji w miastach, takich jak przeludnienie, zanieczyszczenie, wykluczenie społeczne i ubóstwo, lub późniejszej niekontrolowanej urbanizacji, która negatywnie działa na jakość życia mieszkańców tych miast; w tym kontekście uważa, że nie należy zapominać o wspieraniu obszarów wiejskich ani ważnej roli, jaką odgrywają małe i średnie miasta mieszczące się w tych strefach;
18. podkreśla kluczowy wkład rynku wewnętrznego w spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną; podkreśla znaczenie usług publicznych w związku ze zrównoważonym rozwojem gospodarczym i społecznym, jak również potrzebę sprawiedliwego pod względem społecznym i regionalnym dostępu do usług świadczonych w interesie ogólnym, a zwłaszcza edukacji i służby zdrowia; podkreśla w związku z tym, że zapewnienie "sprawiedliwego dostępu" jest kwestią nie tylko odległości geograficznej, lecz także dostępności tych usług, i stoi na stanowisku, że w świetle zasady pomocniczości oraz prawa wspólnotowego w zakresie konkurencji, odpowiedzialność za definiowanie, organizowanie, finansowanie i monitorowanie usług świadczonych w interesie ogólnym powinna spoczywać na organach krajowych, regionalnych i lokalnych; uważa jednak, że rozważania na temat równego dostępu obywateli do usług powinny zostać uwzględnione w debacie na temat spójności terytorialnej;
19. zauważa, że w zielonej księdze dostrzega się duże trudności w rozwoju trzech konkretnych rodzajów regionów o szczególnym charakterze geograficznym: regionów górskich, wyspiarskich i słabo zaludnionych; nie pomniejszając znaczącej roli, jaką spójność terytorialna może odgrywać w rozwiązywaniu problemów tych regionów, wyraża pogląd, że spójność terytorialna nie powinna stanowić obszaru polityki skierowanego wyłącznie na regiony o cechach niekorzystnych pod względem geograficznym; uważa jednak, że szczególnym rozważaniom należy poddać sposób, w jaki można zrekompensować te ułomności i umożliwić przekształcanie potencjałów regionalnych w zalety i realne możliwości oraz stymulować rozwój tych regionów, co jest ważne z punktu widzenia całej Unii Europejskiej;
20. zauważa także, że przed innymi regionami stoją specyficzne wyzwania natury politycznej dotyczące rozwoju gospodarczego i społecznego, dostępności i konkurencyjności; wyzwania te obejmują najbardziej oddalone regiony określone w art. 299 ust. 2 traktatu WE, regiony graniczne, peryferyjne, nadmorskie, jak również regiony wyludniające się; uważa w szczególności, że konkretna cecha, jaką jest duża odległość, powinna zostać uznana za szczególną cechę geograficzną, która wymaga specjalnych rozważań politycznych w odniesieniu do tych regionów; odnotowuje również konkretne wyzwania, stojące również przed małymi wyspiarskimi państwami członkowskimi, Cyprem i Maltą, w zakresie ich rozwoju;
21. sądzi, że spójność terytorialna nie powinna ograniczać się do wpływu polityki regionalnej UE na terytorium Unii Europejskiej, ale także powinna koncentrować się na terytorialnym wymiarze innych obszarów polityki sektorowej UE, które mają silne oddziaływanie terytorialne; w kontekście spójności terytorialnej podkreśla znaczenie poprawienia synergii pomiędzy różnymi obszarami polityki UE w celu skoordynowania i zmaksymalizowania ich realnego wpływu terytorialnego; odnotowuje jednak, że wszystkie obszary polityki UE zawsze zachowają swoją autonomię, a omawiany proces nie pociąga za sobą koniecznie podporządkowania jednego obszaru polityki innemu obszarowi;
Zalecenia dotyczące przyszłej spójności terytorialnej
22. oczekuje, że jasna i dostatecznie elastyczna definicja spójności terytorialnej powinna wyniknąć z konsultacji publicznej, co do której nastąpi powszechne porozumienie pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi tą dziedziną stronami, która będzie dla nich wspólna i zrozumiała i zapewni jasność i przejrzystość w odniesieniu do tej koncepcji; w związku z tym przyjmuje do wiadomości propozycję definicji francuskiej prezydencji Rady; sądzi jednak, że spójność terytorialna musi podlegać zasadzie pomocniczości we wszystkich obszarach; uważa również, że celem lepszego zdefiniowania i zrozumienia spójności terytorialnej, należy również ustalić wspólne definicje takich koncepcji, jak "terytorium", "obszar wiejski" i "obszar górski";
23. uważa, że pewne elementy powinny stanowić trzon przyszłej definicji spójności terytorialnej: dotyczy to rozszerzenia pojęcia spójności terytorialnej poza spójność gospodarczą i społeczną oraz faktu, że horyzontalny charakter i zintegrowane podejście zachęcają do działania ponad terytoriami i granicami; sądzi, że spójność terytorialna ma na celu zmniejszenie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi oraz regionami i powinna zapewnić harmonijny i zrównoważony rozwój obszarów geograficznych o różnych cechach i o różnej specyfice poprzez ocenę tego, w jaki sposób można dostosować politykę spójności UE i inne gałęzie polityki sektorowej do ich sytuacji; podkreśla, że z jakiejkolwiek przyszłej definicji powinno również jasno wynikać, że spójność terytorialna powinna zdecydowanie skupiać się na dobrym sprawowaniu rządów, również w odniesieniu do partnerstwa pomiędzy podmiotami publicznymi, prywatnymi i przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego, dając obywatelom Unii sprawiedliwe możliwości w zakresie warunków i jakości życia;
24. mocno nalega, aby Komisja przystąpiła do publikacji białej księgi w sprawie spójności terytorialnej po zakończeniu procesu konsultacji; sądzi, że biała księga walnie przyczyniłaby się do jednoznacznego zdefiniowania i skonsolidowania pojęcia spójności terytorialnej oraz jej wartości dodanej w stosunku do polityki spójności, jak również zaproponowałaby konkretne przepisy i działania polityczne, aby przyczyniły się do rozwiązania narosłych problemów stojących przed regionami UE, które powinny zostać następnie wprowadzone w pakiecie legislacyjnym dotyczącym funduszy strukturalnych i związanych z tym ramach finansowych na okres po roku 2013; sądzi, że w treść takiej zielonej księgi należy również włączyć początkowe zdanie na temat potencjalnych budżetowych i finansowych konsekwencji spójności terytorialnej;
25. z zadowoleniem przyjmuje publikację sprawozdania Komisji w sprawie regionów 2020; wzywa Komisję do umieszczenia w białej księdze w sprawie spójności terytorialnej, zwłaszcza w odniesieniu do opisu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, spostrzeżeń i analiz zawartych w tym dokumencie roboczym;
26. uważa, że trzy pojęcia koncentracji, połączenia i współpracy, na których opierały się zawarte w zielonej księdze analizy dotyczące spójności terytorialnej, powinny być dalej rozwijane i winny przełożyć się na konkretne możliwości polityczne; nalega, by Komisja wyjaśniła, w jaki sposób pojęcia te zostaną włączone w ramy legislacyjne na okres po roku 2013;
27. wzywa do znacznego wzmocnienia dążenia do europejskiej współpracy terytorialnej na następny okres programowania; jest przekonany o wartości dodanej Unii Europejskiej tego celu, zwłaszcza ze względu na bezpośredni udział władz lokalnych i regionalnych w planowaniu i wdrażaniu dotyczących ich programów współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej; sądzi jednak, że nie należy tego osiągnąć ze szkodą dla dwóch pozostałych celów; w związku z tym podkreśla także znaczenie zintegrowanego rozwoju obszarów nadmorskich, jak również ponadgranicznego wymiaru oraz odpowiednich programów operacyjnych europejskiej polityki sąsiedztwa, mającej szczególną wagę dla przyszłych rozszerzeń Unii;
28. uważa, że spójność terytorialna powinna zostać rozwinięta jako zasada o charakterze przekrojowym, która powinna leżeć u podstaw wszystkich obszarów polityki i działań UE; sądzi, że rozwijanie zasad zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska powinno służyć za przykład dotyczący tego, w jaki sposób należy włączyć spójność terytorialną w przyszły rozwój wszystkich odpowiednich obszarów polityki UE, ponieważ musi ona występować we wszystkich obszarach polityki powiązanych ze spójnością; uważa jednak, że ten przekrojowy wymiar spójności terytorialnej nie powinien skutkować ograniczaniem jej do ogólnych, abstrakcyjnych ram wartości; wzywa Unię Europejską do podjęcia wszelkich koniecznych inicjatyw w celu przełożenia spójności terytorialnej na wnioski legislacyjne i polityczne;
29. przypomina o tym, jak ważny jest fakt włączenia perspektywy równości płci, równych możliwości oraz szczególnych wymagań osób niepełnosprawnych oraz osób starszych we wszystkich fazach realizacji i oceny polityki spójności UE;
30. podkreśla potrzebę opracowania, w kontekście spójności terytorialnej, dodatkowych wskaźników jakościowych w celu lepszego zaprojektowania i wdrożenia odpowiedniej polityki w tej dziedzinie biorąc pod uwagę różne charakterystyki terytorialne; wzywa zatem Komisję do bezzwłocznego przeprowadzenia niezbędnych analiz i do opracowania możliwości zdefiniowania nowych, wiarygodnych czynników oraz sposobu, w jaki mogą one zostać włączone do systemu oceny różnic regionalnych;
31. odnotowuje, że PKB stanowił jedyne kryterium służące określeniu kwalifikowalności regionów zgodnie z celem 1 (konwergencja), podczas gdy inne wskaźniki stosowano już w odniesieniu do regionów kwalifikujących się w ramach celu konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia; podkreśla swą troskę w związku z faktem, iż za niezaprzeczalnymi postępami w konwergencji pomiędzy krajami kryją się często coraz szybciej rosnące różnice pomiędzy regionami i w ramach regionów, w związku z czym kładzie nacisk na potrzebę głębokiej refleksji nad odpowiedniością PKB jako głównego kryterium kwalifikowalności do otrzymywania pomocy z funduszy strukturalnych;
32. uważa, że problem rozbieżności wewnątrzregionalnych w obrębie regionów NUTS II może być lepiej zaobserwowany na szczeblu NUTS III; wzywa zatem Komisję do zbadania, w jakim stopniu przyszłe wydzielenie obszarów objętych wsparciem na szczeblu NUTS III może pomóc w konfrontacji z problemem wewnętrznych różnic na obszarach NUTS II; w kontekście spójności terytorialnej podkreśla znaczenie określenia przez państwa członkowskie, która jednostka terytorialna odpowiada właściwemu stopniowi interwencji podczas opracowywania i wdrażania programów dotyczących funduszy strukturalnych; w tym celu zaleca przeprowadzanie na początku każdego okresu programowania analiz przestrzennych całego terytorium UE;
33. sądzi, że w celu lepszego koordynowania wpływu terytorialnego obszarów polityki sektorowej UE, oddziaływania te winny być lepiej rozumiane i mierzone; nalega zatem, by Komisja zajęła się oceną wpływu terytorialnego tych obszarów polityki, jak również by rozszerzyła bieżące mechanizmy oceny wpływu, takie jak strategiczna ocena oddziaływania na środowisko, na aspekty terytorialne; wzywa również Komisję do przedstawienia konkretnych sposobów na stworzenie synergii pomiędzy tymi obszarami polityki terytorialnej i sektorowej oraz do dokonania oceny wpływu strategii lizbońskiej - göteborskiej na spójność terytorialną;
34. przypomina od dawna stawiany wniosek dotyczący rozwoju wielostronnej strategii UE na rzecz regionów o szczególnych właściwościach geograficznych, co umożliwi im sprawniejsze rozwiązywanie problemów oraz podejmowanie wyzwań, które przed nimi stoją; sądzi, ze strategia UE powinna podkreślać wymiar terytorialny polityki spójności oraz powinna dotyczyć sposobu, w jaki polityka UE ma być dostosowywana do szczególnych potrzeb oraz atutów tych terenów; podkreśla, że wdrożenie takiej strategii stanowi warunek kluczowy dla gospodarczego i społecznego rozwoju tych terytoriów; sądzi, że opracowanie nowych wskaźników w celu lepszego opisu realnej sytuacji i problemów jest bardzo istotne dla pomyślnego wdrożenia strategii UE w tej dziedzinie;
35. zaznacza jednak, że opracowanie dodatkowych wskaźników oraz przeprowadzenie ocen o charakterze terytorialnym nie powinno prowadzić do zwiększenia biurokracji bądź dalszych opóźnień we wdrażaniu nowej polityki oraz realizowaniu działań wspierających spójność terytorialną; podkreśla potrzebę bezpośrednich rezultatów wynikających z włączenia spójności terytorialnej w następny zestaw programów w zakresie funduszy strukturalnych;
36. przypomina o ważnej roli, jaką odgrywają małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) i mikroprzedsiębiorstwa, jak również przedsiębiorstwa rzemieślnicze, w spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej i wskazuje na ich ważny przyczynek do zwiększania konkurencyjności i zatrudnienia w regionach; zwraca się zatem do Komisji o przeprowadzenie specjalnej analizy wpływu i skuteczności funduszy strukturalnych oraz strategii UE skierowanych do MŚP w regionach, a także trudności administracyjnych i finansowych przez nie napotykanych;
37. wzywa ponadto Komisję, państwa członkowskie i regiony do prowadzenia aktywnych działań politycznych wspierających innowacyjność i konkurencyjność przedsiębiorstw oraz umożliwiających współpracę przedsiębiorców, sektora publicznego, szkół i uniwersytetów, a także do zapewnienia, by organizacje reprezentujące MŚP mogły bezpośrednio uczestniczyć w definiowaniu polityki terytorialnej;
38. nalega, by państwa członkowskie zintensyfikowały wysiłki na rzecz realizacji dążeń wyrażonych w pozycji 4 pierwszego programu działania na rzecz wdrożenia agendy terytorialnej Unii Europejskiej, związanych z rozpowszechnianiem wiedzy na temat spójności terytorialnej i zrównoważonego planowania przestrzennego, tworzeniem perspektyw i analizowaniem wpływu, a także potwierdza centralną rolę, jaką w tym procesie odgrywa ESPON;
39. podkreśla, że zmiany klimatyczne będą miały ważne reperkusje, jeśli chodzi o spójność terytorialną; domaga się, by Komisja przeprowadziła analizę negatywnych skutków zmian klimatycznych w różnych regionach, biorąc pod uwagę, że przewiduje się, iż wpływ ten nie jest jednolity w całej Unii Europejskiej; sądzi, że spójność terytorialna powinna w należyty sposób uwzględniać cele związane ze zmianami klimatu i stymulować wzorce zrównoważonego rozwoju na terytoriach UE; uznaje jednak, że walkę ze skutkami zmian klimatycznych należy również w znacznej mierze prowadzić w ramach innych obszarów polityki UE;
40. ze szczególnym zainteresowaniem odnotowuje, że piąte sprawozdanie w sprawie postępów po raz pierwszy odwołuje się szczególnie do regionów znajdujących się w okresie przejściowym, które sytuują się pomiędzy "regionami konwergencji" a "regionami konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia"; uznaje potrzebę odrębnego potraktowania tych regionów, które obecnie są zawieszone pomiędzy wspomnianymi dwoma celami jako regiony "stopniowego wprowadzania" i "stopniowego wycofywania"; wzywa Komisję, by w kontekście spójności terytorialnej stworzyła bardziej kompleksowy system stopniowego przekazywania w okresie przejściowym pomocy regionom, które wkrótce przekroczą próg 75% PKB, w celu zapewnienia im jaśniej określonego statusu oraz większego bezpieczeństwa odnoszącego się do rozwoju; sądzi, że system przejściowy powinien być również ustanowiony dla państw porzucających fundusz spójności;
41. uważa, że przyjęcie zintegrowanego podejścia da większą szansę na sukces, jeżeli organy regionalne i lokalne, jak również zainteresowane strony, w tym partnerzy gospodarczy, społeczni i inni, zgodnie z art. 11 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności(5), które mogą zapewnić ogólne spojrzenie na potrzeby i cechy charakterystyczne danego terytorium oraz ich zrozumienie, od początku będą uczestniczyć w projektowaniu oraz wdrażaniu strategii rozwojowych każdego terytorium; wzywa Komisję do opracowania wytycznych, które pomogą państwom członkowskim, jak również władzom regionalnym i lokalnym, we wdrożeniu w najskuteczniejszy sposób zintegrowanego podejścia, a także stworzeniu skutecznych partnerstw w rozwoju przyszłych strategii dla terytoriów, których dotyczy kwestia;
42. uznaje, że koncepcja spójności terytorialnej powinna prowadzić do poprawy zarządzania w odniesieniu do polityki spójności; zgadza się z opinią, że do rozwiązania różnych problemów potrzebne są różne szczeble terytorialne, i że w związku z tym ustanowienie prawdziwych partnerstw pomiędzy wszystkimi stronami uczestniczącymi w rozwoju regionalnym i lokalnym, zarówno na szczeblu europejskim, jak i krajowym, regionalnym i lokalnym, stanowi warunek wstępny w procesie tworzenia spójności terytorialnej i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do poczynienia wszelkich starań na rzecz rozwinięcia takiego zarządzania terytorialnego na wielu poziomach; uważa, że spójność terytorialna powinna skupiać się na określaniu właściwego poziomu terytorialnego dla odniesienia się do każdego obszaru polityki lub środka w sposób jak najbliższy obywateli;
43. podkreśla, że działania w różnych obszarach polityki UE, w szczególności w zakresie polityki spójności UE, zapoczątkowały proces zmiany zarządzania z systemu często scentralizowanego w kierunku coraz bardziej zintegrowanego systemu wielopoziomowego; wzywa zainteresowane strony, organy publiczne i obywateli do ustanowienia sformalizowanego systemu zarządzania terytorialnego, opartego na wielosektorowym, terytorialnym, zintegrowanym podejściu typu dół-góra, w celu spójnej i skutecznej odpowiedzi na poszczególne potrzeby mieszkańców czy użytkowników, na obszarze odpowiadającym tej potrzebie; w związku z tym przypomina o pozytywnych doświadczeniach dotyczących inicjatyw UE, takich jak programy Urban I i Urban II prowadzone na obszarach miejskich i program Leader prowadzony na obszarach wiejskich;
44. przypomina, że trudności w realizacji polityki strukturalnej są spowodowane, między innymi, brakiem elastyczności i skomplikowanym charakterem procedur, a w związku z tym niezbędne jest uproszczenie tych procedur i ustalenie jasnego podziału obowiązków i kompetencji pomiędzy Unią Europejską, państwami członkowskimi oraz władzami regionalnymi i lokalnymi; uważa, że zarządzanie terytorialne w dużej mierze zależne będzie od ustanowienia takich jasnych zasad; ponownie wzywa Komisję do bezzwłocznego przedłożenia zestawu konkretnych propozycji z myślą o tym celu;
45. zaleca, aby w świetle rosnącego znaczenia spójności terytorialnej, jakiego nabrała ona w kontekście nie tylko regionalnym, lecz także w ramach sektorowej polityki wspólnotowej, nieformalne struktury, które długo kierowały spójnością terytorialną i planowaniem przestrzennym w Radzie, zostały zastąpione formalnymi spotkaniami ministerialnymi, które powinny być zwoływane przez ministrów odpowiedzialnych za politykę regionalną w Unii Europejskiej; sądzi, iż taki rozwój instytucjonalny w Radzie zapewniłby sprawniejszy przepływ informacji, jak również szybki rozwój polityki spójności terytorialnej;
46. apeluje do państw członkowskich o rozpoczęcie rozważań na temat tego, w jaki sposób lepiej skonsolidować pojęcie spójności terytorialnej oraz uwzględnić je w krajowych programach i obszarach polityki; w tym kontekście uważa, że podstawowe zasady rozwoju policentrycznego oraz partnerstwa miast i wsi, jak również pełne wdrożenie programu Natura 2000, powinny być już włączone w ich planowanie regionalne;
o o o
47. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wymiaru miejskiego polityki spójności w nowym okresie programowania (2008/2130(INI))
– uwzględniając art. 158 oraz art. 159 traktatu WE,
– uwzględniając pierwszy program działania na rzecz realizacji agendy terytorialnej Unii Europejskiej ("pierwszy program działania") przyjęty podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne i rozwój, które odbyło się w Ponta Delgada (Azory) w dniach 23-24 listopada 2007 r.,
– uwzględniając Agendę terytorialną UE - W kierunku bardziej konkurencyjnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów ("agenda terytorialna") oraz kartę lipską dotyczącą miast europejskich rozwijających się w sposób zrównoważony ("karta lipska") przyjęte podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne i rozwój obszarów miejskich, które odbyło się w Lipsku w dniach 24-25 maja 2007 r.,
– uwzględniając "porozumienie bristolskie" przyjęte podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za społeczności oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju, które odbyło się w Bristolu w dniach 6-7 grudnia 2005 r.,
– uwzględniając dorobek prawny w zakresie polityki miejskiej przyjęty podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za spójność terytorialną, które odbyło się w Rotterdamie w dniu 29 listopada 2004 r.,
– uwzględniając nową kartę ateńską z 2003 r., proklamowaną na posiedzeniu Rady Europejskiej ds. urbanistyki, które odbyło się w Lizbonie w dniu 20 listopada 2003 r.,
– uwzględniając "program działania z Lille" przyjęty podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za politykę rozwoju miast, które odbyło się w Lille w dniu 3 listopada 2000 r.,
– uwzględniając europejską perspektywę rozwoju przestrzennego (ESDP) przyjętą podczas nieformalnego posiedzenia Rady ministrów odpowiedzialnych za planowanie przestrzenne, które odbyło się w Poczdamie w dniu 11 maja 1999 r.,
– mając na uwadze Kartę europejskich miast na rzecz zrównoważonego rozwoju zatwierdzoną podczas europejskiej konferencji na temat miast rozwijających się w sposób zrównoważony, która odbyła się w Aalborgu (Dania) w dniu 27 maja 1994 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 października 2008 r. zatytułowany "Zielona księga w sprawie spójności terytorialnej: przekształcenie różnorodności terytorialnej w siłę" (COM(2008)0616),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 19 czerwca 2008 r. zatytułowany "Piąte sprawozdanie w sprawie postępów w dziedzinie spójności gospodarczej i społecznej: rozwijające się regiony, wzrost gospodarczy w Europie" (COM(2008)0371),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 maja 2008 r. w sprawie wyników negocjacji dotyczących strategii i programów w ramach polityki spójności w okresie programowania 2007-2013 (COM(2008)0301),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 30 maja 2007 r. zatytułowany "Czwarte sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej i społecznej" (COM(2007)0273),
– uwzględniając przyjęty w dniu 24 maja 2007 r. przewodnik Komisji na temat miejskiego wymiaru polityki Wspólnoty w okresie 2007-2013,
– uwzględniając dokument roboczy Komisji zatytułowany "Wymiar terytorialny i miejski narodowych strategicznych ram odniesienia i programów operacyjnych (2007-2013): pierwsza ocena" z maja 2007 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 lipca 2006 r. zatytułowany "Polityka spójności i miasta: rola miast i aglomeracji w odniesieniu do wzrostu i zatrudnienia w regionach" (COM(2006)0385),
– uwzględniając decyzję Rady 2006/702/WE z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności(1),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2005 r. zatytułowany "Polityka spójności wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienie: strategiczne wytyczne Wspólnoty na lata 2007-2013" (COM(2005)0299),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 czerwca 2002 r. zatytułowany "Programowanie funduszy strukturalnych w latach 2000-2006: wstępna ocena inicjatywy miejskiej" (COM(2002)0308),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 6 maja 1997 r. zatytułowany "W kierunku miejskiej agendy w Unii Europejskiej" (COM(1997)0197),
– uwzględniając wyniki programu Europejska Sieć Obserwacyjna Planowania Przestrzennego (ESPON) 2006 oraz przyjęty program ESPON na rok 2013,
– uwzględniając programy pilotażowe Urban (1989-1999), inicjatywę wspólnotową URBAN I (1994-1999) oraz URBAN II (2000-2006),
– uwzględniając informacje pochodzące z bazy danych audytu miejskiego, która zawiera dane statystyczne dotyczące 330 wskaźników, na których podstawie oceniono 358 miast,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie dalszych działań dotyczących agendy terytorialnej i karty lipskiej: w kierunku europejskiego programu działania na rzecz rozwoju przestrzennego i spójności terytorialnej(2),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie mieszkalnictwa i polityki regionalnej(3),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 października 2005 r. w sprawie zagadnień urbanistycznych w kontekście rozszerzenia UE(4),
– uwzględniając art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego (A6-0031/2009),
A. mając na uwadze, że o ile kwestie miejskie wchodzą w zakres odpowiedzialności organów krajowych, regionalnych i lokalnych, obszary miejskie odgrywają jednak kluczową rolę w skutecznej realizacji strategii lizbońskiej i göteborskiej i ich dotyczy główna część polityki spójności, za którą odpowiadają instytucje UE,
B. mając na uwadze, że cele UE określone w karcie lipskiej mają zagwarantować zintegrowane podejście do realizacji polityki rozwoju miast w celu tworzenia przestrzeni miejskich o wysokiej jakości, modernizacji transportu, sektora energetycznego, usług komunalnych i sieci informacyjnych, a także promowania uczenia się przez całe życie, edukacji i innowacji, zwłaszcza na ubogich obszarach miejskich,
C. mając na uwadze, że zarówno zainicjowany już przez francuską prezydencję proces tworzenia elastycznej, dającej się dostosowywać i dynamicznej listy kontrolnej dotyczącej wdrażania karty lipskiej, będący podstawowym warunkiem wstępnym zaspokojenia szczególnie zróżnicowanych potrzeb poszczególnych miast europejskich, jak i późniejsze opracowanie przez poszczególne państwa członkowskie planów zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich, mogą być przydatną podstawą do zbierania informacji o różnych sytuacjach i podejmowania w związku z tym inicjatyw ukierunkowanych na precyzyjnie wyznaczone cele,
D. mając na uwadze, że należy odróżniać miasta od obszarów miejskich,
E. mając na uwadze, że chociaż 80% z 492 milionów mieszkańców UE mieszka w miastach, a Unię Europejską charakteryzuje rozwój policentryczny, istnieją jednak znaczne różnice pomiędzy państwami członkowskimi pod względem liczby ludności zamieszkującej obszary miejskie, podmiejskie i wiejskie oraz problemy związane z raczej niewielką uwagą poświęcaną interesom i potrzebom mieszkańców obszarów miejskich w programach operacyjnych związanych z funduszami strukturalnymi,
F. mając na uwadze, że obszary miejskie wytwarzają 70-80% PKB UE, a miasta uważa się za ośrodki innowacji i siłę napędzającą rozwój regionalny, krajowy oraz rozwój UE,
G. mając jednak na uwadze, że miasta odpowiadają również za 75% światowego zużycia energii i ze względu na produkcję energii elektrycznej, transport, przemysł i ogrzewanie wytwarzają 80% gazów cieplarnianych,
H. mając na uwadze, że tendencje urbanizacyjne potęguje migracja wewnętrzna do stolic i innych metropolii, a także mając na uwadze, że wynikający stąd wzrost liczby ludności powoduje ogromne obciążenia rozrastających się miast, zmuszonych zaspokajać większe potrzeby w zakresie gospodarowania odpadami, mieszkalnictwa, edukacji i możliwości zatrudnienia, a także, że ta wzrostowa tendencja w kierunku urbanizacji stanowi olbrzymie wyzwanie dla obszarów wiejskich, które muszą sobie radzić z utratą kapitału ludzkiego, siły roboczej, konsumentów i uczniów,
I. mając na uwadze, że niedawne bezprecedensowe rozszerzenie UE spowodowało wyjątkowe zwiększenie się różnic o charakterze regionalnym oraz wzrost liczby miast przeżywających problemy rozwojowe,
J. mając na uwadze, że pomimo istnienia w państwach członkowskich zróżnicowanych ustaleń politycznych, instytucjonalnych i konstytucyjnych, przed obszarami miejskimi UE stoją wspólne wyzwania i otwierają się wspólne możliwości stawienia czoła tym wyzwaniom, co podkreśla potrzebę posiadania szczegółowych danych statystycznych oraz współpracy i wymiany dobrych praktyk, aby miasta europejskie były w stanie sprostać światowej konkurencji,
K. mając na uwadze, że przed rozwojem przestrzennym UE stoją wyzwania w postaci restrukturyzacji gospodarczej, znacznych zmian na rynku pracy, niedostępnego i przeciążonego transportu, ograniczenia powierzchni użytkowych spotęgowanego przez niekontrolowany rozwój miast, spadku liczby ludności, starzenia się populacji, wyludniania się obszarów wiejskich i małych miast w wyniku przenoszenia się ludności do dużych aglomeracji, rosnącej skali migracji, wyłączenia społecznego, wysokiej i rosnącej przestępczości, "tworzenia gett" w niektórych dzielnicach miast, niskich dochodów gospodarstw domowych, pogarszającej się jakości życia na ubogich obszarach, niewystarczającej liczby parków i terenów rekreacyjnych, zanieczyszczenia środowiska, kontrolowania zarządzania zasobami wodnymi, śmieciami i odpadami oraz potrzeby zapewnienia dostaw energii i jej wydajnego użytkowania,
L. mając na uwadze, że zarządzanie przy wykorzystaniu nowoczesnych technik elektronicznych, a w szczególności administracja elektroniczna, skoordynowane z wszystkimi zainteresowanymi stronami mogłoby istotnie zmniejszyć istniejące problemy oraz doprowadzić do zajęcia się kwestią ekspansji miast w sposób zintegrowany, w ramach współpracy z obszarami podmiejskimi i graniczącymi terenami wiejskimi oraz w ramach współpracy uwzględniającej je, a także zgodnie z nowoczesnymi podejściami do planowania rozwoju obszarów miejskich, takimi jak inteligentny wzrost, nowe planowanie przestrzenne i inteligentna urbanizacja,
M. mając na uwadze, że działania na rzecz rozwoju obszarów miejskich sprzyjają głównie udziałowi w nich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), w tym zwłaszcza ze sfery usług, a polityka spójności jest w coraz większym stopniu ukierunkowana na promowanie konkurencyjnych zalet miast,
N. mając na uwadze, że MŚP, w szczególności małe i mikro-przedsiębiorstwa, rzemieślnicy i przedsiębiorstwa handlowe, mają zasadnicze znaczenie dla utrzymania działalności w centrach miast i dla zachowania równowagi w dzielnicach miast, oraz że polityka miejska w zakresie transportu, działalności handlowej, handlu nieruchomościami, zwiększania kosztów mieszkaniowych lub przeciwnie brak wyważonej polityki w tych obszarach często prowadziły do zaniku działalności gospodarczej i ograniczenia działalności usługowej dla osób prywatnych,
O. mając na uwadze, że nadal występuje potrzeba wzmacniania partnerstwa między obszarami miejskimi i wiejskimi, ponieważ obszary miejskie mają ważną rolę do odegrania w harmonijnym i zintegrowanym rozwoju swoich peryferii w celu osiągnięcia spójności terytorialnej i trwałego rozwoju regionalnego,
1. podkreśla znaczenie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich oraz wkładu obszarów miejskich w rozwój regionalny; wzywa Komisję do regularnego oceniania, mierzenia, porównywania i omawiania wpływu polityki UE na sytuację obszarów miejskich pod względem gospodarczym i społecznym, w tym zwłaszcza w odniesieniu do problemów edukacji i kultury, a także w odniesieniu do zdrowia, transportu, środowiska i bezpieczeństwa;
2. ubolewa, że państwa członkowskie są zachęcane, a nie zobowiązywane do promowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich jako priorytetu strategicznego i w związku z tym wyraża zaniepokojenie, że niektóre państwa członkowskie nie uwzględniają w należytym stopniu aspektu miejskiego oraz apeluje do Komisji i państw członkowskich, aby we współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi dokonywały analizy i oceny wpływu włączania inicjatywy URBAN do głównego nurtu polityki oraz aby regularnie monitorowały i badały proces wykorzystywania funduszy UE na obszarach miejskich;
3. zwraca uwagę na pozytywne doświadczenia programu inicjatywy wspólnotowej URBAN w odniesieniu do partnerstwa, zintegrowanego podejścia i zasady działania oddolnego, które przyczyniły się w dużym stopniu do skuteczności i dopasowania finansowanych projektów; domaga się uwzględnienia tych osiągnięć w wymiarze miejskim finansowania ze środków funduszy strukturalnych oraz wprowadzenia podobnych mechanizmów do głównego nurtu programowania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, aby więcej miast mogło korzystać z tych osiągnięć;
4. jest zdania, że przyjmowanie wspólnej definicji obszarów miejskich oraz bardziej ogólnie pojęcia "miejski" byłoby niewłaściwe, a nawet problematyczne, ponieważ trudno jest zebrać w jednym miejscu różnorodne przypadki w państwach członkowskich oraz regionach i przez to uważa, że ewentualne stworzenie obowiązkowej definicji i obowiązkowego określenia obszarów miejskich należy pozostawić w gestii państw członkowskich zgodnie z zasadą pomocniczości;
5. wzywa państwa członkowskie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu wsparcia stolic i innych metropolii w ich wysiłkach na rzecz podejmowania wyzwań wynikających z urbanizacji i wzrostu liczby mieszkańców, w tym wyzwań dotyczących gospodarowania odpadami, mieszkalnictwa, zatrudnienia i edukacji; na poziomie bardziej ogólnym uważa, że zmiany demograficzne powodują wyzwania zarówno dla obszarów miejskich, jak i wiejskich związane z rynkiem pracy, a ponadto z edukacją i ponownym szkoleniem byłych pracowników dotkniętych bezrobociem oraz wyludnianiem się obszarów wiejskich;
6. uważa w tym kontekście, w związku z oczywistym faktem, iż pomimo skuteczności poszczególnych szczebli rządzenia z natury rzeczy różne mechanizmy konstytucyjne państw członkowskich nie są zgodne z ujednoliconymi metodologiami, że przydatne byłoby, by państwa członkowskie określiły, w razie potrzeby w ramach konsultacji publicznych, jak pojmują wymiar miejski, w celu lepszego ujednolicenia wewnętrznego i ściślejszego współdziałania z Komisją;
7. zaznacza, że państwa członkowskie mają możliwość delegowania miastom zarządzania funduszami strukturalnymi przeznaczonymi na realizację działań mających na celu osiągnięcie trwałego rozwoju obszarów miejskich; jest zdania, że subdelegacja stanowi podwójną wartość dodaną: z jednej strony dla rozwoju regionalnego i europejskiego o wiele bardziej korzystne byłoby przejęcie przez miasta odpowiedzialności od planowania aż po realizację podejmowanych działań w przypadku reagowania na ściśle lokalne wyzwania, a z drugiej strony subdelegacja stanowiłaby główne narzędzie na rzecz poprawy potencjału administracyjnego lokalnego zarządzania; ubolewa, że dotychczas nie w pełni skorzystano z możliwości subdelegacji na rzecz władz miejskich, ewentualnie za pomocą dotacji globalnych, w ramach programów operacyjnych finansowanych przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) i jest przekonany, że w następnym okresie programowania należy przewidzieć i promować wyraźną rolę obszarów miejskich jako organów pośredniczących w kontekście podejścia do zarządzania wielopoziomowego; jest również zdania, że wymiar miejski oraz subdelegacja w polityce regionalnej powinny być obowiązkowe; należy unikać fragmentaryzacji polityki regionalnej w wyniku subdelegacji, dlatego też trzeba dokładnie określić tryb subdelegacji;
8. podkreśla znaczenie zintegrowanego podejścia do planowania rozwoju obszarów miejskich; proponuje, aby publiczne wsparcie rozwoju obszarów miejskich opierało się na zintegrowanych planach rozwoju obszarów miejskich; wzywa do jak najszybszego, lecz nie później niż w następnym okresie planowania, uznania zintegrowanego podejścia za warunek wiążący przyznawania i wykorzystywania środków z funduszy strukturalnych oraz uzyskiwania pożyczek z Europejskiego Banku Inwestycyjnego; wzywa Komisję do sporządzenia wytycznych zawierających zalecenia i przykłady dobrych praktyk w zakresie zintegrowanych planów rozwoju obszarów miejskich oraz do wspierania wymiany dobrych praktyk między władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi;
9. nalega, by w strategicznych ramach odniesienia i w krajowych programach operacyjnych państwa członkowskie priorytetowo potraktowały finansowanie projektów będących realizacją planów trwałego rozwoju obszarów miejskich;
10. zaleca, aby plany zrównoważonego zarządzania obszarami miejskimi zawierały co najmniej następujące elementy: plan zagospodarowania odpadów, mapy hałasu i plany działania, lokalne programy dotyczące zanieczyszczeń atmosferycznych i środowiska naturalnego, perspektywy wzrostu demograficznego, zapotrzebowanie na nowe obszary zurbanizowane, wykorzystanie terenów i budowli opuszczonych, rehabilitację dzielnic podupadających i terenów poprzemysłowych, dostępność i przystępność usług publicznych, strukturę miejską i odsetek terenów zielonych, udogodnienia dla osób niepełnosprawnych, uwypuklenie wartości dziedzictwa kulturowego, historycznego i przyrodniczego, szacunkowe zapotrzebowanie na wodę i energię oraz ich racjonalne wykorzystanie, dostępność publicznych środków transportu, skuteczne zarządzanie ruchem drogowym, integracja grup szczególnie zagrożonych (emigrantów, mniejszości, osób o niskich kwalifikacjach, osób niepełnosprawnych, kobiet itd.), dostępność godnych mieszkań po przystępnych cenach oraz plany zwalczania przestępczości;
11. uważa, że opracowanie zintegrowanych planów rozwoju obszarów miejskich będzie możliwe jedynie wtedy, kiedy dostępne będą wystarczające zasoby przeznaczone na zrównoważony rozwój obszarów miejskich i dlatego zaleca, aby dostępne zasoby koncentrowano na konkretnych działaniach; proponuje określenie minimalnego poziomu wydatków z funduszy strukturalnych, który trzeba ustalić na jednego mieszkańca obszaru miejskiego w okresie programowania, przy czym minimalną kwotę należy ustalić w taki sposób, by podział tej sumy nie był dla regionu obciążeniem niemożliwym do zrealizowania;
12. zauważa pilną potrzebę wzmocnienia potencjału zarządzania obszarami miejskimi w wymiarze wertykalnym i horyzontalnym i zwraca uwagę państw członkowskich na palącą potrzebę przyjęcia zintegrowanego podejścia w kwestii realizacji polityki rozwoju obszarów miejskich (zajmującej się podstawowymi kwestiami związanymi z życiem codziennym obywateli, takimi jak transport, służby publiczne, jakość życia, zatrudnienie i lokalna działalność gospodarcza, bezpieczeństwo itd.) poprzez zaangażowanie w ten proces rządów krajowych wraz z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz wszystkimi zainteresowanymi stronami sektora publicznego i prywatnego w oparciu o zasadę partnerstwa;
13. dostrzega trudności, jakie obszary miejskie napotykają, próbując pogodzić poszczególne dziedziny finansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) podczas realizacji polityki rozwoju gospodarczego i społecznego, a także poszczególne dziedziny finansowane z EFRR podczas planowania inwestycji w infrastrukturę fizyczną; uważa, że należy zrewidować zasadę "jeden program, jeden fundusz" i że władze lokalne i regionalne powinny lepiej wykorzystywać synergię finansowania z EFRR i EFS oraz wzmocnić finansowanie zintegrowane; wzywa Komisję, do zbadania możliwości połączenia tych dwóch funduszy w perspektywie długofalowej, jeżeli miałoby to zagwarantować uproszczenie procedur;
14. popiera pomysł obowiązującej w ramach inicjatywy JESSICA zasady ponownego wykorzystywania środków i jej potencjał w zakresie wzrostu gospodarczego na obszarach miejskich, uważa też, że w następnym okresie programowania polityka regionalna powinna korzystać w większym stopniu z mechanizmów inżynierii finansowej takich jak ponowne wykorzystywanie funduszy i oferowanie korzystnych kredytów niż opierać się wyłącznie na dotacjach, jak ma to miejsce obecnie;
15. dostrzega potencjał sektora prywatnego w zakresie rozwoju obszarów miejskich i jest zdania, że w celu stworzenia innowacyjnych systemów finansowania i przedsięwzięć należy regularnie uwzględniać korzystanie z partnerstwa publiczno-prywatnego w celu rozwiązania głównych problemów gospodarczych i społecznych obszarów miejskich, zwłaszcza w przypadku tworzenia infrastruktury i mieszkalnictwa; podkreśla, że wymaga to jasnych i przejrzystych zasad postępowania, w szczególności w odniesieniu do działalności organów publicznych, które zgodnie z zasadą pomocniczości muszą podejmować decyzje w sprawie wyboru metod świadczenia usług, sporządzania specyfikacji oraz utrzymywania pewnego poziomu kontroli;
16. podkreśla realizację oraz aspekty administracyjne wymiaru miejskiego polityki i wzywa do dalszych działań w celu uproszczenia zasad dotyczących wdrażania polityki spójności oraz ogólnego zmniejszenia nadmiernej biurokracji w zakresie zarządzania funduszami i poszczególnymi przedsięwzięciami a także kontroli nad nimi;
17. odnotowuje, że oprócz polityki regionalnej istnieją inne polityki Wspólnoty, w ramach których obszarom miejskim udzielane jest wsparcie finansowe, i w związku z tym apeluje do Komisji o opracowanie i zaproponowanie lepszej koordynacji danych działań politycznych w celu połączenia wszystkich zasobów UE przeznaczonych dla obszarów miejskich, tak aby zapewnić realizację w praktyce zintegrowanego podejścia;
18. uważa, że istniejące w państwach członkowskich struktury są nadal słabo dostosowane do inicjowania współpracy w wymiarze horyzontalnym i zwraca się do Komisji Europejskiej o promowanie zasady struktur zarządzania międzysektorowego.
19. wzywa do bardziej wydajnego wykorzystywania zasobów finansowych, ludzkich i organizacyjnych w celu stworzenia i wzmocnienia sieci założonych przez miasta w zakresie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, ponieważ sieci te odgrywają ważną rolę we współpracy terytorialnej; w tym kontekście podkreśla konieczność posiadania infrastruktury zdolnej wesprzeć utrzymanie szczególnych cech (np. historycznych), modernizację (np. bieguny innowacyjności), wzrostu gospodarczego (np. MŚP) i działalności sezonowej , a także apeluje do Komisji o umocnienie pozycji obszarów miejskich w ramach inicjatywy "Regiony na rzecz zmian gospodarczych";
20. zauważa, że właściwie realizowana polityka rozwoju regionalnego oraz strategia zrównoważonego rozwoju terytorialnego wymagają równowagi między politykami dotyczącymi obszarów miejskich, podmiejskich i wiejskich, a w konsekwencji wpływają na rozwój prawdziwej spójności regionalnej; przypomina, że polityka rozwoju obszarów wiejskich ma istotne znaczenie terytorialne, a polityka rozwoju obszarów miejskich i polityka rozwoju obszarów wiejskich nie są dostatecznie zintegrowane; podkreśla potrzebę rzeczywistej synergii tych polityk, której skutkiem będzie rzeczywisty potencjał rozwojowy oraz promocja atrakcyjności i konkurencyjności obszarów wiejskich; wzywa państwa członkowskie i regiony, aby wykorzystały instrument partnerstw miejsko-wiejskich do realizacji celu zrównoważonego rozwoju przestrzennego;
21. wzywa Komisję do dalszego opracowywania i regularnego aktualizowania audytu miejskiego oraz do jednoczesnego dostarczania informacji na temat sytuacji obszarów miejskich i wiejskich we wszystkich państwach członkowskich, aby uzyskać wyraźny obraz sytuacji, a także aby określić szczególne potrzeby związane z równowagą między rozwojem obszarów miejskich i wiejskich;
22. zaleca, by Komisja i państwa członkowskie ustanowiły europejską grupę wysokiego szczebla ds. rozwoju obszarów miejskich i zastosowały otwartą metodę koordynacji do polityki rozwoju obszarów miejskich na szczeblu UE;
23. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Wykonanie rozporządzenia w sprawie funduszy strukturalnych w latach 2007–2013
399k
82k
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia w sprawie funduszy strukturalnych w latach 2007–2013 – wyniki negocjacji dotyczących krajowych strategii spójności i programów operacyjnych (2008/2183(INI))
- uwzględniając traktat WE, a w szczególności jego art. 2 oraz 3 ust. 2,
- uwzględniając komunikat Komisji z dnia 14 maja 2008 r. w sprawie wyników negocjacji dotyczących strategii i programów w ramach polityki spójności w okresie programowania 2007-2013 (COM(2008)0301),
- uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności(1) (rozporządzenie ogólne w sprawie EFRR, EFS i Funduszu Spójności),
- uwzględniając decyzję Rady 2006/702/WE z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności(2) (strategiczne wytyczne dla spójności),
- uwzględniając wyniki negocjacji dotyczących strategii i programów w ramach polityki spójności w okresie 2007–2013 – zestawienie informacji o poszczególnych państwach członkowskich,
- uwzględniając czwarte sprawozdanie w sprawie spójności gospodarczej i społecznej (COM(2007)0273) ("czwarte sprawozdanie w sprawie spójności"),
- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do niektórych przepisów w zakresie zarządzania finansowego (COM(2008)0803),
- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w odniesieniu do kwalifikowalności efektywności energetycznej i inwestycji w energię odnawialną w budownictwie (COM(2008)0838),
- uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego w celu rozszerzenia rodzajów kosztów kwalifikujących się do objęcia dofinansowaniem z EFS (COM(2008)0813),
- uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zarządzania i partnerstwa na szczeblu krajowym i regionalnym oraz podstawy dla projektów w dziedzinie polityki regionalnej(3),
- uwzględniając art. 45 Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju Regionalnego oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0108/2009),
A. mając na uwadze, że Komisja opublikowała wspomniany komunikat na podstawie wyników negocjacji z państwami członkowskimi dotyczących narodowych strategicznych ram odniesienia oraz programów operacyjnych,
B. mając na uwadze, że zgodnie z art. 158 Traktatu w celu wzmocnienia swojej spójności gospodarczej i społecznej Wspólnota zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów lub wysp najmniej uprzywilejowanych, w tym obszarów wiejskich,
C. mając na uwadze, że dwa ostatnie rozszerzenia Unii Europejskiej spowodowały znaczne powiększenie się dysproporcji regionalnych we Wspólnocie, który to problem należy stosownie rozwiązać, aby wesprzeć harmonijny, zrównoważony i trwały rozwój,
D. mając na uwadze, że ostatnie sprawozdania w sprawie spójności wskazują na tendencję pogłębiania się różnic terytorialnych pomiędzy regionami europejskimi i na poziomie subregionalnym i są to różnice, dla których charakterystyczne są takie zjawiska jak segregacja przestrzenna, która doprowadziła do powstania pewnych form gett, oraz ciągły kryzys na niektórych oddalonych obszarach, głównie wiejskich,
E. mając na uwadze, że w październiku 2006 r. Rada przyjęła wyżej wymienione strategiczne wytyczne dla spójności jako orientacyjne ramy mające służyć państwom członkowskim do przygotowania narodowych strategicznych ram odniesienia oraz programów operacyjnych na lata 2007–2013,
F. mając na uwadze, że trzy priorytety określone w strategicznych wytycznych dla spójności dotyczą zwiększenia atrakcyjności Europy i jej regionów pod względem inwestycji i zatrudnienia, poprawy poziomu wiedzy i innowacyjności na rzecz wzrostu oraz zwiększenia liczby i poprawy jakości miejsc pracy,
G. mając na uwadze, że przełożenie tych priorytetów na programy operacyjne powinno umożliwić regionom sprostanie wyzwaniom globalizacji, zmian strukturalnych, demograficznych i klimatycznych oraz wzmocnienie trwałego rozwoju,
H. mając na uwadze znaczne różnice między państwami członkowskimi pod względem sposobu realizacji wyżej wymienionych priorytetów w ich programach operacyjnych w zależności od celu rozwoju regionalnego – "Konwergencja" czy "Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie" – którym objęty był dany region,
I. mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia ogólnego w sprawie EFRR, EFS i Funduszu Spójności państwa członkowskie Unii Europejskiej wchodzące w jej skład przed dniem 1 maja 2004 r. zobowiązane były do przeznaczenia 60% całkowitych wydatków w ramach celu "Konwergencja" oraz 75% całkowitych wydatków w ramach celu "Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie" na priorytety związane ze strategią lizbońską, a państwa członkowskie, które przystąpiły do Unii w dniu 1 maja 2004 r. lub po tej dacie były zachęcane do stosowania tego samego podejścia,
J. mając na uwadze, że dla pomyślnej realizacji polityki spójności istotne znaczenie mają zrównoważenie, zapobieganie wszelkim rodzajom dyskryminacji, dobre sprawowanie rządów i stosowanie zasady partnerstwa oraz duże zdolności instytucjonalne i administracyjne,
K. mając na uwadze, że polityka spójności musi być wystarczająco silna i elastyczna, by mogła odgrywać istotną rolę w wysiłkach Unii podejmowanych w celu przeciwdziałania skutkom obecnego światowego kryzysu gospodarczego,
1. przyznaje, że wszystkie państwa członkowskie podjęły wysiłki na rzecz uwzględnienia w swoich programach operacyjnych trzech priorytetów określonych w strategicznych wytycznych dla spójności, które odpowiadają celom strategii lizbońskiej;
2. zwraca uwagę na dosyć powolne rozpoczynanie nowego okresu programowania w licznych państwach członkowskich, co może zagrażać skutecznemu wykorzystaniu funduszy; wyraża jednakże wiarę, że zobowiązania podjęte w trakcie procesu negocjowania i zatwierdzania programów operacyjnych będą przestrzegane z korzyścią dla regionów i całej Unii;
Zmniejszanie dysproporcji regionalnych
3. dostrzega stanowczość państw członkowskich w uwzględnianiu konkretnych potrzeb lokalnych wynikających z ich położenia geograficznego oraz stopnia rozwoju gospodarczego i instytucjonalnego, która przejawia się sporządzeniem strategii mających na celu zmniejszenie różnic wewnątrz regionów i między nimi; przypomina w tym kontekście zaproponowane przez państwa członkowskie środki służące stawieniu czoła szczególnym wyzwaniom w zakresie rozwoju stojącym przed regionami posiadającymi szczególne cechy geograficzne, takie jak obszary górskie, wyspy, regiony najbardziej oddalone, oddalone miasta graniczne, regiony dotknięte problemem wyludnienia i regiony przygraniczne; powtarza, że gospodarczy i przyjazny dla środowiska rozwój oraz zmniejszenie dysproporcji regionalnych pozostają głównym celem polityki regionalnej UE;
4. wyraża ubolewanie z powodu nieodpowiedniej oceny stosowania zasady partnerstwa oraz niezwrócenia przez Komisję uwagi na to, czy państwa członkowskie i regiony wywiązały się ze swoich zobowiązań w tym zakresie; jest zdania, że przedłożenie wytycznych dotyczących stosowania zasady partnerstwa ustanowiłoby konieczne ramy odniesienia zarówno dla organów administracyjnych, jak i dla Komisji; w związku z tym powtórnie wzywa Komisję, mając na uwadze pilny charakter tej sprawy ze względu na prowadzony obecnie monitoring oraz okresy dostosowania programów operacyjnych, do bezzwłocznego przedłożenia tych wytycznych i udzielenia państwom członkowskim i regionom koniecznego wsparcia podczas ich wdrażania;
5. podkreśla, że dotychczasowe doświadczenie wskazuje, iż konwergencja pomiędzy państwami może ukrywać pogłębiające się różnice pomiędzy regionami i w samych regionach; zwraca ponadto uwagę, że różnice na szczeblu regionalnym i lokalnym można zaobserwować w licznych obszarach, takich jak zatrudnienie, wydajność, dochód, poziom edukacji i innowacyjność; podkreśla znaczenie wymiaru terytorialnego spójności w rozwiązywaniu tych problemów;
Polityka spójności służąca realizacji strategii lizbońskiej
6. docenia wysiłki władz krajowych podjęte w celu dopilnowania, aby średni odsetek wydatków przeznaczonych na realizację strategii lizbońskiej wynosił 65% dostępnych funduszy w regionach objętych celem "Konwergencja" oraz 82% w regionach objętych celem "Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie", co faktycznie pozostaje na poziomie wyższym niż pierwotnie zakładano;
7. wyraża przekonanie, że dziedziny te wymagają o wiele większych nakładów inwestycyjnych; uznaje, że w świetle średniookresowego przeglądu wdrażania funduszów strukturalnych konieczne jest dostarczenie bardziej zdecydowanych wytycznych UE i przeznaczenie zwiększonych zasobów finansowych na te cele oraz że przynajmniej 5% finansowania z funduszy strukturalnych powinno być zarezerwowane na poprawę wydajności energetycznej istniejących domów; w związku z tym wzywa Komisję do pójścia za konkluzjami z posiedzenia Rady UE ds. Konkurencyjności w dniach 9-10 października 2008 r. na temat wydajności energetycznej; podkreśla kluczową rolę i potencjał rozwojowy, jakie stanowią dla regionów UE energie odnawialne, zarówno w dziedzinie tworzenia miejsc pracy, jak i przyspieszania zrównoważonego rozwoju lokalnego;
8. wspiera regiony w ich wysiłkach na rzecz osiągnięcia celów lizbońskich za pomocą dokładnej i skutecznej realizacji własnych programów operacyjnych; wzywa również Komisję do dokładnego monitorowania ich realizacji w celu zapewnienia przełożenia celów na praktykę oraz do informowania Parlamentu o napotykanych problemach;
9. uznaje zasoby finansowe przeznaczone na transeuropejskie sieci energetyczne za niewystarczające, ponieważ są one niezbędne do uzupełnienia wewnętrznego rynku energetycznego;
10. wskazuje na ważną rolę, jaką odgrywają małe firmy i mikroprzedsiębiorstwa, szczególnie przedsiębiorstwa rzemieślnicze, w spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej poprzez ich istotny wkład we wzrost i zatrudnienie; wzywa zatem do aktywnej polityki wspierającej wszystkie formy innowacji w tych przedsiębiorstwach i zachęca Komisję do stworzenia warunków dla wzajemnej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami, sektorem publicznym, szkołami, w tym szkołami wyższymi, w celu powołania regionalnych klastrów innowacyjnych w duchu strategii lizbońskiej;
Stawianie czoła globalizacji i zmianom strukturalnym
11. z uznaniem odnotowuje fakt, że wszystkie państwa członkowskie przeznaczyły znaczną kwotę z całkowitych alokacji finansowych na inwestycje w badania i rozwój oraz innowacje, dążąc do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy i na usługach, wsparcia przedsiębiorczości i usług wspierania biznesu, a także do pomocy przedsiębiorstwom i pracownikom w dostosowaniu się do nowych warunków; zwraca uwagę, że w przypadku większości regionów Unii objętych celem "Konwergencja" znaczącym problemem pozostaje zapewnienie dostępności, ponieważ brakuje w nich infrastruktury transportowej;
12. wyraża przekonanie, że polityka przemysłowa musi być wspierana z funduszów strukturalnych w celu zwiększenia konkurencyjności państw członkowskich i Unii; dlatego Komisja popiera odblokowanie potencjału biznesu, szczególnie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, uznając to za priorytet polityki spójności;
Zmiany demograficzne oraz bardziej sprzyjające integracji rynki pracy
13. gratuluje państwom członkowskim tego, że podjęły wysiłki, aby w programach finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego uznać za priorytetowe inwestycje mające na celu zwiększenie zatrudnienia, zapewnienie równych szans i popieranie w ten sposób działań wspieranych przez EFS i program PROGRESS na lata 2007-2013, które mają na celu pomoc w eliminacji dyskryminacji i poprawę sytuacji kobiet na rynku pracy; docenia podejmowane przez państwa członkowskie w programach finansowanych przez ESF środki mające na celu podnoszenie kwalifikacji, jak również zwalczanie ubóstwa i wykluczenia społecznego; podkreśla wagę i konieczność kontynuacji działań w sferze wspierania zatrudnienia w perspektywie szerzącego się kryzysu gospodarczego ze szczególnym uwzględnieniem specyficznych potrzeb niepełnosprawnych i starszych obywateli na każdym etapie wdrażania i oceny polityki spójności;
14. wspiera "zasadę partnerstwa" wdrażaną przez Komisję w ramach polityki spójności i wzywa Komisję do włączenia lokalnych i krajowych organizacji kobiecych w proces negocjacji i wdrażania;
Odpowiadanie na wyzwania dotyczące trwałego rozwoju, zmian klimatycznych i energii
15. uważa, że środki mające na celu ochronę środowiska naturalnego, przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych i promowanie efektywności energetycznej powinny zostać włączone do wszystkich programów operacyjnych, oraz docenia zobowiązania, które państwa członkowskie podjęły w celu uwzględnienia tych kwestii, na co przydzieliły około jednej trzeciej ogólnego budżetu przeznaczonego na politykę spójności; uważa jednak, że konkretne środki finansowe przydzielone na przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych i promowanie efektywności energetycznej są niewystarczające do sprostania rzeczywistym potrzebom;
16. uważa za kluczowy rozwój biegunów konkurencyjności w ramach funduszy strukturalnych, ponieważ oferują one znaczny potencjał w dziedzinie tworzenia dobrze płatnych miejsc pracy i generowania wzrostu gospodarczego, a także w dziedzinie zmniejszania presji na duże aglomeracje; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje kontynuowanie programu URBAN, będąc zdania, że konieczne jest ożywienie obszarów miejskich i odnowa starzejących się miejskich infrastruktur;
17. podkreśla, że przepisy dotyczące funduszy strukturalnych stanowią, iż państwa członkowskie i Komisja zapewniają wspieranie równości płci i uwzględnienia perspektywy płci na wszystkich etapach wdrażania funduszy;
18. wzywa państwa członkowskie do pełnego informowania obywateli, władz lokalnych i pozarządowych organizacji kobiecych o możliwościach finansowania, w szczególności w odniesieniu do konkretnych programów, warunków niezbędnych do ubiegania się o współfinansowanie z funduszy strukturalnych, przepisów dotyczących zwrotu kosztów oraz o tym, gdzie można znaleźć zaproszenia do składania wniosków w ramach okresu programowania 2007-2013;
19. wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania, że przeszkody administracyjne nie zniechęcą organizacji pozarządowych do ubiegania się o finansowanie projektów, w szczególności poświęconych wsparciu dla kobiet w ekonomicznie niekorzystnej sytuacji, imigrantek, członkiń mniejszości etnicznych, kobiet niepełnosprawnych, kobiet opiekujących się osobami zależnymi od nich, a także dla kobiet, które są ofiarami przemocy czy tortur;
20. zwraca uwagę na znaczną różnicę między sposobem alokowania środków w dziedzinie ochrony środowiska w państwach członkowskich UE-15 i UE-12 i uznaje, że nowe państwa członkowskie muszą przeznaczyć znacznie więcej środków na osiągnięcie unijnych celów w zakresie ochrony środowiska naturalnego, przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz bioróżnorodności, jak określono to w dorobku prawnym Wspólnoty;
21. podkreśla znaczenie konsolidowania zdolności do współpracy i rzeczywistej absorpcji dostępnych funduszy poprzez wykorzystanie wszystkich możliwych środków łącznie z wymianą najlepszych praktyk, kampaniami informacyjnymi, wspólnymi działaniami, wymianą nowych technologii i rozwijaniem partnerstwa, ponieważ doprowadzi to do skutecznej realizacji trwających programów współpracy, a zwłaszcza do zwiększenia zdolności absorbcyjnej nowych państw członkowskich;
22. jest zdania, że w dobie kryzysu gospodarczego państwa członkowskie powinny korzystać z osiągnięcia synergii pomiędzy ochroną środowiska a tworzeniem miejsc pracy, o czym mowa w strategicznych wytycznych dla spójności oraz przeznaczyć więcej środków na projekty promujące ekologiczną gospodarkę i innowacyjność oraz ekologiczne miejsca pracy;
Wzmacnianie wielopoziomowego systemu rządów i partnerstw
23. uważa, że wielopoziomowe sprawowanie rządów i zasada partnerstwa to kluczowe czynniki warunkujące legalność programów operacyjnych, ich przejrzystość i skuteczność w fazie programowania, a zwłaszcza w procesie realizacji; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje wysiłki wszystkich państw członkowskich podjęte zgodnie z ich konkretnymi ramami i tradycjami instytucjonalnymi w celu wzmocnienia zasady partnerstwa we własnych programach na bieżący okres, zgodnie z art. 11 rozporządzenia ogólnego w sprawie EFRR, EFS i Funduszu Spójności; zaleca w szczególności nowym państwom członkowskim, które mają niewielkie doświadczenie w tworzeniu skutecznych partnerstw, konsekwentne stosowanie zasady partnerstwa i przejrzystości podczas realizacji programów operacyjnych;
24. wzywa państwa członkowskie do unikania nadmiernych opóźnień przy zwrotach kosztów zakończonych projektów, zauważając, że niewypłacalność spowodowana takimi praktykami często uniemożliwia beneficjentom - głównie władzom lokalnym i organizacjom non-profit - prowadzenie dalszej działalności na polu ich zainteresowań;
25. wskazuje, że opóźnienia w realizacji polityki strukturalnej częściowo wynikają z nadmiernie restrykcyjnych procedur oraz że procedury te powinny być w związku z tym uproszczone poprzez wprowadzenie wyraźnego podziału obowiązków i kompetencji pomiędzy UE, państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne;
26. wzywa państwa członkowskie do ścisłej współpracy z władzami regionalnymi i lokalnymi już na etapie planowania krajowych strategicznych ram odniesienia w celu zagwarantowania optymalnej realizacji strategii krajowych oraz jak największego zbliżenia się do ideałów stojących za wielopoziomowym zarządzaniem;
27. zwraca uwagę na konieczność promocji współpracy między sektorem prywatnym i publicznym w formie partnerstw publiczno-prywatnych w celu możliwości realizacji wielu kluczowych projektów wzmacniając efekty inwestycji;
28. wskazuje, że wymagana jest ocena koordynacji i zgodności programów funduszy strukturalnych z programami rozwoju obszarów wiejskich; zwraca uwagę, że doświadczenie w tym zakresie pokazuje, iż synergia pomiędzy tymi dwoma programami nie jest wystarczająco wykorzystywana;
Budowanie zdolności instytucjonalnych
29. docenia większą świadomość znaczenia zwiększania zdolności instytucjonalnych i administracyjnych dla skutecznej realizacji polityk publicznych oraz dla zarządzania funduszami UE; wzywa do podjęcia we wszystkich regionach objętych celem "Konwergencja" znacznych wysiłków na rzecz wzmocnienia zdolności instytucjonalnych oraz zwiększenia profesjonalizmu władz publicznych;
30. podkreśla konieczność skierowania polityki spójności także na obszary wiejskie, ponieważ spójność terytorialna może zostać osiągnięta jedynie przez rozwijanie równowagi miasto/wieś;
Upowszechnianie skutecznych strategii, zwiększanie wiedzy oraz promowanie dobrych praktyk
31. w szczególności docenia włączenie przez nowe państwa członkowskie do programów operacyjnych na lata 2007–2013 wyników inicjatyw wspólnotowych URBAN i EQUAL; pochwala wysiłki państw członkowskich na rzecz realizacji zintegrowanych planów dotyczących zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, ponieważ w miastach zlokalizowane są przedsiębiorstwa, które przyczyniają się do wzrostu gospodarczego i tworzą miejsca pracy; ponadto uważa, że należy wykorzystać pełny potencjał programów europejskiej współpracy terytorialnej, a także instrumentów Jessica, Jaspers, Jeremie oraz Jasmine, w celu przyspieszenia rozwoju i osiągnięcia większej stopy wzrostu;
32. wzywa państwa członkowskie do uwzględnienia przy wszystkich projektach finansowanych z funduszy strukturalnych kwestii płci i wpływu tych projektów na kobiety;
Wnioski
33. uważa, że nie można w sposób zasadny oceniać sposobu, w jaki państwa członkowskie postanowiły wprowadzić w życie ramowe założenia określone w strategicznych wytycznych dla spójności przy przygotowywaniu swoich narodowych strategicznych ram odniesienia i programów operacyjnych; docenia fakt, że wszystkie państwa członkowskie na wszystkich etapach podjęły znaczne wysiłki w celu realizacji priorytetów polityki spójności w kontekście własnych konkretnych potrzeb i ograniczeń;
34. jest zdania, że przejrzystość w przyznawaniu środków oraz uproszczenia administracyjne ułatwiające dostęp potencjalnych beneficjentów funduszy strukturalnych do informacji stanowią główne warunki wstępne do realizacji wszystkich celów polityki spójności;
35. wzywa państwa członkowskie do wzmocnienia procedur wprowadzonych przez nie w celu zapewnienia stosowania całkowicie zintegrowanego podejścia operacyjnego przy realizacji polityki spójności, a tym samym zapewnienia należytego uwzględnienia wszystkich aspektów danego programu operacyjnego;
36. wspiera Komisję w jej wysiłkach mających na celu zapewnienie korzystania przez państwa członkowskie z efektywnych systemów kontroli, aby mieć możliwość stosowania zasad należytego zarządzania finansami w przypadku wydatków wspólnotowych;
37. zwraca uwagę, że obecny światowy kryzys gospodarczy stworzył we wszystkich państwach członkowskich nową sytuację, która wymaga ponownej oceny i ewentualnego dostosowania priorytetów w zakresie inwestycji; z zadowoleniem przyjmuje wyżej wymienione wnioski Komisji dotyczące zmiany rozporządzeń w celu sprostania potrzebom Unii w tych wyjątkowych okolicznościach oraz ponownie wyraża pogląd, że polityka spójności ma zasadnicze znaczenie dla poprawy sytuacji gospodarczej na całym terytorium Unii; w związku z tym odrzuca wszelkie próby ponownego unarodowienia tej polityki;
o o o
38. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 marca 2009 r. zawierającej zalecenia dla Komisji w sprawie "Europejskiej inicjatywy na rzecz rozwoju mikrokredytów dla wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia" (2008/2122 (INI))
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie "Europejskiej inicjatywy na rzecz rozwoju mikrokredytów dla wsparcia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia" (COM(2007)0708),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie białej księgi na temat polityki w dziedzinie usług finansowych na lata 2005-2010(1), w szczególności jej pkt 35,
– uwzględniając zalecenie Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw(2),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 lipca 2005 r. zatytułowany "Wspólne działania na rzecz wzrostu i zatrudnienia: wspólnotowy program lizboński" (COM(2005)0330),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lipca 2005 r. zatytułowany "Polityka spójności wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienie: Strategiczne wytyczne Wspólnoty na lata 2007-2013" (COM(2005)0299),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie realizacji strategii lizbońskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia przez państwa członkowskie i regiony za pośrednictwem polityki spójności UE w latach 2007-2013 (COM(2007)0798),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2007 r. zatytułowany "Wniosek dotyczący wspólnotowego programu lizbońskiego 2008-2010" (COM(2007)0804),
– uwzględniając decyzję nr 1639/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 2006 r. ustanawiającą program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007-2013)(3),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 czerwca 2008 r. zatytułowany "Najpierw myśl na małą skalę" – Program "Small Business Act" dla Europy (COM(2008)0394),
– uwzględniając dyrektywę 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana)(4) oraz wniosek Komisji z dnia 1 października 2008 r. dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 2006/48/WE i 2006/49/WE w odniesieniu do banków powiązanych z centralnymi instytucjami, niektórych pozycji funduszy własnych, dużych ekspozycji, uzgodnień w zakresie nadzoru i zarządzania kryzysowego (COM(2008)0602),
– uwzględniając dyrektywę 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005 r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu(5),
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis(6),
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej(7),
– uwzględniając dyrektywę 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującą procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych(8),
– uwzględniając dyrektywę 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi(9),
– uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 8 maja 2008 r. w sprawie mikrokredytów(10),
– uwzględniając art. 192 akapit drugi Traktatu WE,
– uwzględniając art. 39 oraz art. 45 Regulaminu,
– uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Budżetowej, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Prawnej oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A6-0041/2009),
A. mając na uwadze aktualną definicję mikrokredytu, sformułowaną przez Komisję, zgodnie z którą mikrokredytem jest pożyczka do kwoty 25 000 EUR, oraz fakt, że zalecenie 2003/361/WE określa mikroprzedsiębiorstwo jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 osób i którego obrót roczny lub całkowity bilans roczny nie przekracza 2 000 000 euro; mając na uwadze, że definicje te nie obejmują wszystkich rynków krajowych i nie umożliwiają dokonania wyraźnego rozróżnienia między mikrokredytami a mikropożyczkami udzielanymi mikroprzedsiębiorstwom czy między mikrokredytem dla kredytobiorców niekwalifikujących się do korzystania z usług bankowych a mikrokredytem dla mikroprzedsiębiorstw kwalifikujących się do korzystania z usług bankowych,
B. mając na uwadze, że trudny dostęp do odpowiednich form finansowania jest często podawany jako bardzo istotna przeszkoda dla przedsiębiorczości, a w Unii Europejskiej istnieje znaczny potencjalny popyt na mikrokredyty, który w chwili obecnej nie jest zaspokojony,
C. mając na uwadze, że Komisja nie zajęła się wnioskiem Parlamentu, zawartym w jego rezolucji z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie sporządzenia planu działania na rzecz mikrofinansowania, koordynacji różnych środków politycznych i optymalnego wykorzystania najlepszych praktyk stosowanych w Unii Europejskiej i w krajach trzecich,
D. mając na uwadze, że rok 2008 był drugim rokiem z rzędu, w którym Parlament zatwierdził środki na sfinansowanie projektu pilotażowego o nazwie "Działania na rzecz bardziej sprzyjających warunków udzielania mikrokredytów w UE", a także mając na uwadze, że mimo iż Komisja nie wspomina o tych środkach w wymienionym wyżej komunikacie z dnia 20 grudnia 2007 r., można je z pożytkiem przeznaczyć na zgromadzenie kapitału własnego, który można wykorzystać jako kapitał na rozruch,
E. mając na uwadze, że mikrokredyt różni się od zwykłego kredytu – w tym kredytu dla małych i średnich przedsiębiorstw – pod wieloma względami, a przedsiębiorstwa poszukujące zwykłych kredytów są zazwyczaj obsługiwane przez różnego rodzaju instytucje finansowe, a także mając na uwadze, że nie wolno zapominać o znaczeniu, jakie ma docelowe umożliwienie wszystkim obywatelom korzystania z oficjalnego systemu finansowego,
F. mając na uwadze, że mikrokredyt pociąga za sobą wyższe koszty operacyjne ze względu na niewielką kwotę pożyczki, brak (wystarczających) zabezpieczeń i wysokie koszty manipulacyjne,
G. mając na uwadze, że mikrokredyty zawierają innowacyjne i subiektywne elementy, takie jak alternatywne zabezpieczenia lub ich brak oraz nietradycyjną ocenę zdolności kredytowej oraz że mikrokredyt jest często przyznawany nie tylko dla zysku, ale służy również celowi spójności poprzez próbę integracji lub ponownej integracji ze społeczeństwem osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji społecznej,
H. mając na uwadze, że mikrokredyty są z definicji małe, ale możliwość ich ponownego wykorzystania (ponownego przyznania po spłacie jako dalszej pożyczki tego typu) ze względu na ich zasadniczo krótki termin płatności zwielokrotnia ich wpływ; mając na uwadze cel ponownej integracji podmiotów otrzymujących takie kredyty w ramach tradycyjnego systemu bankowego,
I. mając na uwadze, że zaoferować mikrokredyty lub ułatwić dostęp do finansowania może wielu dostawców, takich jak na przykład nieformalni dostawcy usług finansowych (oficjalne udzielanie pożyczek podmiotom prywatnym przez podmioty prywatne – P2P), organizacje, których właścicielami są ich członkowie (np. spółdzielnie kredytowe), organizacje pozarządowe, kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, instytucje finansowe rozwoju wspólnot lokalnych, banki gwarancyjne oraz fundusze gwarancyjne i banki oszczędnościowe, a także banki spółdzielcze i komercyjne oraz mając na uwadze, że współpraca pomiędzy tymi różnymi podmiotami może być bardzo korzystna,
J. mając na uwadze, że istnieje potrzeba uznania jedynej w swoim rodzaju struktury usługodawców finansowych istniejącej w całej Unii Europejskiej, na którą składają się spółdzielnie kredytowe będące pozabankowymi instytucjami finansowymi gromadzącymi wkłady członków w celu udzielania mikropożyczek, oraz mając na uwadze, że te jedyne w swoim rodzaju struktury nie powinny a priori wykluczać ich udziału w odpowiednich programach finansowania mikrokredytów,
K. mając na uwadze, że obecny kryzys finansowy i jego ewentualne konsekwencje dla całej gospodarki pokazują wady skomplikowanych produktów finansowych oraz potrzebę rozważenia sposobów poprawienia skuteczności działania i dostępności wszelkich możliwych środków służących finansowaniu w przypadku ograniczonego dostępu przedsiębiorstw do kapitału ze względu na brak płynności finansowej, zwłaszcza w regionach o niekorzystnej sytuacji gospodarczej i społecznej, a jednocześnie podkreśla wagę instytucji, które skupiają swoją działalność na rozwoju lokalnym, mają silne więzi lokalne i świadczą kompleksowe usługi bankowe wszystkim podmiotom gospodarczym,
L. mając na uwadze konieczność wspierania przedsiębiorczości,
M. mając na uwadze potrzebę dołożenia wszelkich starań w celu zredukowania do niezbędnego minimum obciążenia regulacyjnego mikroprzedsiębiorstw, w związku z którą Komisję wzywa się do podjęcia odpowiednich działań,
N. mając na uwadze, że górne limity stóp procentowych mogą zniechęcać kredytodawców do udzielania mikrokredytów, jeśli takie ograniczenia uniemożliwiają im pokrycie kosztów udzielenia kredytu,
O. mając na uwadze, że wspieranie mikrokredytów powinno odgrywać znaczącą rolę w odnowionej strategii lizbońskiej,
P. mając na uwadze, że w niemałej liczbie przypadków osoby ubiegające się o dostęp do funduszy w ramach polityki spójności UE w celu założenia małego przedsiębiorstwa rodzinnego mogą napotkać trudności z zapewnieniem wymaganego współfinansowania,
Q. mając na uwadze, że osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji, takie jak osoby bezrobotne (od dłuższego czasu), osoby na utrzymaniu opieki społecznej, imigranci, mniejszości etniczne jak na przykład Romowie, pracownicy szarej strefy lub osoby mieszkające na obszarach wiejskich o niekorzystnych warunkach gospodarowania oraz kobiety pragnące założyć mikroprzedsiębiorstwo powinny być w centrum zainteresowania inicjatywy UE na rzecz rozwoju mikrokredytów,
R. mając na uwadze, że mimo iż należy zapewnić prywatne zaangażowanie w największym możliwym stopniu, konieczna jest interwencja publiczna w przedsięwzięcie mikrokredytów,
S. mając na uwadze istnienie wielu inicjatyw UE zawierających elementy wsparcia dla mikrokredytów oraz fakt, że korzystne byłoby skonsolidowane i bardziej ukierunkowane podejście łączące, w celu utworzenia z takich inicjatyw jednolitego systemu,
T. mając na uwadze, że dostęp założycieli mikroprzedsiębiorstw do wsparcia dla przedsiębiorstw (takiego jak szkolenia, doradztwo i rozwijanie potencjału) ma zasadnicze znaczenie, a osoby pragnące wziąć mikrokredyt powinny przechodzić obowiązkowe szkolenia, mając też na uwadze, że szkolenie konsumentów z zakresu finansów i odpowiedzialne udzielanie pożyczek to aspekty, które powinny stanowić istotny element polityki wszystkich instytucji mikrofinansowych,
U. mając na uwadze, że potencjalnym beneficjentom mikrokredytów należy zapewnić odpowiednią poradę prawną dotyczącą, między innymi, zawierania umów kredytowych, rozpoczynania działalności, windykacji długów, nabywania i korzystania z praw własności przemysłowej i intelektualnej , szczególnie wtedy, gdy dane mikroprzedsiębiorstwo ma zamiar bądź możliwość prowadzenia działalności w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej,
V. mając na uwadze, że dostęp do danych kredytowych potencjalnych kredytobiorców ułatwiłby przyznanie mikrokredytu,
W. mając na uwadze, że należy promować badania i wymianę najlepszych praktyk w dziedzinie mikrokredytów np. w odniesieniu do innowacyjnych technik przyznawania, zabezpieczania i ograniczania ryzyka mikrokredytów, zakresu oraz grup docelowych, w odniesieniu do których sprawdza się takie podejście w kontekście UE,
X. mając na uwadze potrzebę przeanalizowania roli pośredników pod kątem zapobiegania nadużyciom oraz rozważenia alternatywnych sposobów ustalania wiarygodności kredytobiorców (np. poprzez grupy wzajemnego wsparcia),
Y. mając na uwadze potrzebę ustanowienia ram unijnych dla pozabankowych instytucji mikrofinansowych oraz fakt, że Komisja powinna opracować mechanizm wspierający koncepcję mikrokredytu, który w opinii usługodawców udzielających takich kredytów byłby neutralny,
Z. mając na uwadze, że osoby nieposiadające stałego adresu lub dokumentów tożsamości nie powinny być wykluczone z możliwości otrzymania mikrokredytu przez przepisy dotyczące zapobiegania praniu pieniędzy oraz terroryzmowi,
AA. mając na uwadze, że należy dostosować przepisy WE dotyczące konkurencji w celu ograniczenia przeszkód przy przyznawaniu mikrokredytów,
AB. mając na uwadze, że przepisy WE w sprawie zamówień publicznych powinny pomagać osobom biorącym mikrokredyt,
1. zwraca się do Komisji o przedstawienie na podstawie art. 44, art. 47 ust. 2 lub art. 95 Traktatu WE wniosku legislacyjnego lub wniosków w sprawie zagadnień omówionych w szczegółowych zaleceniach przedstawionych w załączniku;
2. stwierdza, że zalecenia te są zgodne z zasadą pomocniczości i z podstawowymi prawami obywateli;
3. jest zdania, że w odpowiednich przypadkach skutki finansowe postulowanego(-ych) wniosku(-ów) powinny być pokryte ze środków przydzielonych z budżetu UE;
4. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji, a także szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku, Komisji i Radzie oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
ZAŁĄCZNIK
ZAŁĄCZNIK DO REZOLUCJI: SZCZEGÓŁOWE ZALECENIA W SPRAWIE TREŚCI ŻĄDANEGO WNIOSKU (ŻĄDANYCH WNIOSKÓW)
1.Zalecenie 1: w sprawie upowszechniania wiedzy o mikrokredytach
Parlament Europejski uważa, że akt(y) prawny(e), który(e) należy przyjąć, powinien(powinny) regulować, co następuje:
a) Komisja powinna zapewnić wprowadzenie pojęcia mikrokredytu do odpowiedniej statystyki i prawodawstwa dotyczącego instytucji finansowych. Statystyki dotyczące mikrokredytów powinny uwzględniać dane na temat PKB na mieszkańca w państwach członkowskich i rozróżniać pomiędzy pracą na własny rachunek lub przedsiębiorstwami rodzinnymi a przedsiębiorstwami zatrudniającymi pracowników spoza rodziny, aby umożliwić pozytywną dyskryminację tych pierwszych.
b) Komisja powinna zachęcić państwa członkowskie do znormalizowania statystycznej prezentacji mikrokredytów, w tym gromadzenia i analizy danych podzielonych zgodnie z płcią, wiekiem i pochodzeniem etnicznym.
c) Komisja powinna opracować strategię informacyjną w celu promowania samozatrudnienia jako alternatywy dla pracy na etacie, a zwłaszcza jako sposobu uniknięcia bezrobocia grup docelowych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji.
d) Komisja powinna zachęcać państwa członkowskie do stosowania zachęt podatkowych na rzecz zaangażowania prywatnych podmiotów w przedsięwzięcie mikrokredytów.
e) Komisja powinna zachęcać państwa członkowskie do ograniczania stosowania limitów stóp procentowych pożyczek konsumenckich; państwa członkowskie powinny jednak mieć możliwość stosowania mechanizmu wykluczającego wyjątkowo wysokie stopy procentowe.
f) W związku z niedawnym kryzysem na rynku kredytów hipotecznych o podwyższonym ryzyku Komisja powinna przeanalizować wady i zalety mikrokredytów bezpośrednich, porównując je z instrumentami kredytowymi w postaci zbywalnych papierów wartościowych.
g) Komisja powinna zażądać od państw członkowskich szczegółowej analizy i sprawozdania na temat podjętych przez nie wysiłków i ich rezultatów w odniesieniu do mikrokredytów w sprawozdaniach rocznych na temat ich krajowych programów reform w powiązaniu ze zintegrowanymi wytycznymi na rzecz wzrostu i zatrudnienia odnowionej strategii lizbońskiej. Komisja powinna wyraźnie odnieść się do zagadnienia mikrokredytów w swoim dorocznym sprawozdaniu z postępu prac.
2.Zalecenie 2: w sprawie finansowania z UE
Parlament Europejski uważa, że akt(y) prawny(e), który(e) należy przyjąć, powinien(powinny) regulować, co następuje:
a) Komisja powinna zapewnić (współ)finansowanie projektów dotyczących poniższych dziedzin, pod warunkiem, że takie finansowanie jest wyraźnie ukierunkowane na promowanie dostępności mikrokredytów dla wszystkich osób i przedsiębiorstw niemających bezpośredniego dostępu do kredytów, określonych przez państwa członkowskie w ich ustawodawstwie jako grupy docelowe znajdujące się w niekorzystnej sytuacji (takie jak społeczność romska, imigranci, osoby mieszkające na obszarach wiejskich o niekorzystnych warunkach gospodarowania, osoby świadczące pracę dorywczą oraz kobiety):
(i)
udzielanie przez fundusze krajowe lub UE gwarancji podmiotom udzielającym mikrokredytów;
(ii)
świadczenie usług pomocniczych dla przedsiębiorstw jako dodatkowych usług dla podmiotów biorących mikrokredyty, przez podmioty udzielające mikrokredytów lub osoby trzecie, obejmujących obowiązkowe ukierunkowane szkolenia podlegające regularnej ocenie dla podmiotów biorących mikrokredyty z możliwością finansowania takich szkoleń ze środków funduszy strukturalnych;
(iii)
badania i wymiana najlepszych praktyk na polu operacyjnym, np. w odniesieniu do alternatywnych wymagań dotyczących zabezpieczeń, nietradycyjnych metod oceny zdolności kredytowej, systemów oceny i roli pośredników;
(iv)
utworzenie strony internetowej, na której osoby zainteresowane otrzymaniem mikrokredytu mogą prezentować swoje projekty podmiotom wyrażającym chęć pożyczenia pieniędzy w celu wsparcia tych projektów; oraz
(v)
stworzenie unijnej bazy danych zawierającej pozytywne i negatywne dane kredytowe na temat osób biorących mikrokredyty.
b) Aby uniknąć powielania działań, Komisja powinna:
(i)
wyznaczyć jeden organ koordynujący zajmujący się wszystkimi działaniami UE dotyczącymi finansowania mikrokredytów; oraz
(ii)
(współ)finansować projekty, jeżeli mogą one być połączone z utrzymaniem świadczeń socjalnych, takich jak zasiłek dla bezrobotnych i wsparcie dochodu, w oparciu o analizę dostawcy usług dla przedsiębiorstw, który powinien uwzględnić osiągnięcia przedsiębiorstwa i minimalny krajowy standard życia.
3.Zalecenie 3: w sprawie zharmonizowanych ram UE dla bankowych i pozabankowych instytucji mikrofinansowych
Parlament Europejski uważa, że akt(y) prawny(e), który(e) należy przyjąć, powinien(powinny) regulować, co następuje:
Komisja powinna zaproponować prawodawstwo zapewniające ramy unijne dla bankowych i pozabankowych instytucji mikrofinansowych. W skład ram dotyczących pozabankowych instytucji mikrofinansowych powinny wchodzić następujące elementy:
a)
jasna definicja podmiotów udzielających mikrokredytów, zapewniająca, że nie biorą one depozytów, a co za tym idzie nie są instytucjami finansowymi zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE;
b)
zdolność do prowadzenia tylko działalności kredytowej;
c)
zdolność do odpożyczania; oraz
d)
zharmonizowane, oparte na ryzyku zasady dotyczące autoryzacji, rejestracji, sprawozdawczości i nadzoru ostrożnościowego.
4.Zalecenie 4: w sprawie dyrektywy 2005/60/WE
Parlament Europejski uważa, że akt(y) prawny(e), który(e) należy przyjąć, powinien(powinny) regulować, co następuje:
Dokonując przeglądu dyrektywy 2005/60/WE Komisja powinna zagwarantować, że poprzez zezwolenie na specjalne wyłączenie w przepisach dotyczących należytej staranności wobec klienta, przepisy w niej zawarte nie będą stanowiły przeszkód uniemożliwiających osobom nieposiadającym stałego adresu lub dokumentów tożsamości otrzymanie mikrokredytu.
5.Zalecenie 5: w sprawie zasad konkurencji WE
Parlament Europejski uważa, że akt(y) prawny(e), który(e) należy przyjąć, powinien(powinny) regulować, co następuje:
a) Dokonując przeglądu przepisów de minimis Komisja powinna zagwarantować:
(i)
rozróżnienie ograniczeń de minimis między państwami członkowskimi w odniesieniu do wsparcia finansowego dla podmiotów udzielających mikrokredytów;
(ii)
zniesienie dyskryminacji pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom w sektorze rolniczym, jeżeli wspomniana pomoc przyznawana jest w związku z mikrokredytem; oraz
(iii)
zmniejszenie obciążeń administracyjnych, jeżeli pomoc przyznawana jest w związku z mikrokredytem.
b) Komisja powinna jednoznacznie stwierdzić, że rola podmiotów udzielających mikrokredytów i, w stosownych przypadkach, pomoc publiczna otrzymywana przez tego typu instytucje, są zgodne z regułami konkurencji WE.
c) Komisja powinna wdrożyć przepisy pozwalające na preferencyjne traktowanie w procedurach zamówień publicznych towarów i usług wykonywanych przez osoby biorące mikrokredyt.