Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

–   έχοντας υπόψη την 25η ετήσια έκθεση της Επιτροπής για τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (2007) (COM(2008)0777),

–   έχοντας υπόψη τα έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2008)2854 και SEC(2008)2855),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 5ης Σεπτεμβρίου 2007, με τίτλο "Μια Ευρώπη αποτελεσμάτων – εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου" (COM(2007)0502),

–   έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Μαρτίου 2002, όσον αφορά τις σχέσεις με τον καταγγέλλοντα στον τομέα των παραβάσεων του κοινοτικού δικαίου (COM(2002)0141),

–   έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 21ης Φεβρουαρίου 2008 σχετικά με την 23η ετήσια έκθεση της Επιτροπής για τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (2005)(1),

–   έχοντας υπόψη το άρθρο 45 και το άρθρο 112, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,

–   έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Αναφορών (A6-0245/2009),

1.   εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, η Επιτροπή δεν έδωσε καμία απάντηση στα ζητήματα που έθεσε το Κοινοβούλιο στα προηγούμενα ψηφίσματά του και ειδικότερα στο προαναφερθέν ψήφισμα της 21ης Φεβρουαρίου 2008· σημειώνει την απουσία σημαντικών βελτιώσεων στα τρία θεμελιώδη ζητήματα της διαφάνειας, των πόρων και της διάρκειας των διαδικασιών·

2.   υπενθυμίζει στην Επιτροπή τα αιτήματα που διατύπωσε τα προηγούμενα έτη, δηλαδή:

3.   ζητεί συνεπώς από την Επιτροπή:

4.   επισημαίνει ότι η Επιτροπή, όπως είχε αναγγείλει στην προαναφερθείσα ανακοίνωσή της της 5ης Σεπτεμβρίου 2007(3), στην υπό εξέταση ετήσια έκθεση προέβη στην παρουσίαση των δράσεων προτεραιότητας που προτίθεται να ακολουθήσει σε συγκεκριμένους τομείς διαχείρισης των καταγγελιών και των παραβάσεων· χαιρετίζει τις δηλώσεις σύμφωνα με τις οποίες προτεραιότητα θα συνεχίσει να δίδεται στα "προβλήματα των οποίων οι επιπτώσεις είναι σημαντικές για τα θεμελιώδη δικαιώματα και την ελεύθερη κυκλοφορία"(4)· τονίζει τη σημασία που έχει η επείγουσα και αποφασιστική δράση σε αυτούς τους τομείς, καθώς οι πράξεις βίας που σχετίζονται με το ρατσισμό και τη ξενοφοβία αποτελούν πλέον συχνό φαινόμενο σε ορισμένα κράτη μέλη· χαιρετίζει, επίσης, την προτεραιότητα που δίνεται "στις παραβάσεις που έχουν σημαντικές άμεσες ή επανειλημμένες αρνητικές επιπτώσεις για τους πολίτες, ή που υποβαθμίζουν σοβαρά την ποιότητα της ζωής τους"(5)· καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει την επίλυση και, όπου κρίνεται αναγκαίο, την περάτωση των διαδικασιών παράβασης που εμποδίζουν τα κράτη μέλη να επενδύσουν που ενδέχεται να επηρεάσουν το ευρωπαϊκό σχέδιο οικονομικής ανάκαμψης· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές λεπτομερές σχέδιο με χρονικά όρια και προθεσμίες των ειδικών δράσεων που προτίθεται να αναλάβει στους εν λόγω τομείς·

5.   επισημαίνει ότι από τις νέες υποθέσεις παράβασης του 2007, οι 1 196 αφορούν τη μη κοινοποίηση εθνικών μέτρων μεταφοράς κοινοτικών οδηγιών· θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι η Επιτροπή ορίζει χρονικό διάστημα δώδεκα μηνών(6) για να αντιμετωπίσει ξεκάθαρες περιπτώσεις μη κοινοποίησης μέτρων μεταφοράς εκ μέρους του κράτους μέλους και ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει αυτόματες και άμεσες δράσεις για περιπτώσεις αυτού του είδους, οι οποίες δεν απαιτούν καμία ανάλυση και αξιολόγηση·

6.   φρονεί ότι εξακολουθούν να μην υπάρχουν σαφείς διαδικασίες προκειμένου να ασκείται αποτελεσματικά προσφυγή κατά ενός κράτους μέλους ενώπιον του Δικαστηρίου για παραβίαση του κοινοτικού δικαίου που έχει εν τω μεταξύ αρθεί και προκειμένου να καταβληθεί αποζημίωση για παλαιότερες παραλείψεις και αδυναμίες· καλεί μετ´ επιτάσεως την Επιτροπή να υποβάλει νέες προτάσεις (έως το τέλος του 2010) για να συμπληρώσει την ισχύουσα διαδικασία προσφυγής για παράβαση των συνθηκών κατά τρόπο που να λαμβάνει υπόψη την εν λόγω πτυχή της άδικης αυτής κατάστασης·

7.   υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη νέα μέθοδο εργασίας που προτείνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής του 2007, οι αιτήσεις παροχής πληροφοριών και οι καταγγελίες που λαμβάνει η Επιτροπή θα διαβιβάζονται άμεσα στο ενδιαφερόμενο κράτος μέλος "όταν ένα ζήτημα καθιστά αναγκαία την αποσαφήνιση μιας πραγματικής ή νομικής κατάστασης στο οικείο κράτος μέλος.(…) Θα τάσσεται στα κράτη μέλη σύντομη προθεσμία για την παροχή των απαραίτητων διευκρινίσεων, πληροφοριών και λύσεων απευθείας στον ενδιαφερόμενο πολίτη ή επιχείρηση, ενώ θα πρέπει να ενημερώνεται σχετικά και η Επιτροπή"(7)·

8.   επισημαίνει ότι η Επιτροπή εγκαινίασε το πιλοτικό σχέδιο EU Pilot για να ελέγξει τη νέα μέθοδο εργασίας σε ορισμένα κράτη μέλη, ότι στο σχέδιο, το οποίο ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2008, συμμετέχουν 15 κράτη μέλη και ότι, μετά την αξιολόγηση του πρώτου έτους εφαρμογής, το εν λόγω σχέδιο θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλα κράτη μέλη·

9.   παρατηρεί, ωστόσο, ότι πρόκειται για σχέδιο που λειτουργεί σε εθελοντική βάση, οι μέθοδοι του οποίου έχουν ήδη εγείρει αμφιβολίες και συγκεκριμένα ερωτήματα (όπως αναφέρεται στο προαναφερόμενο ψήφισμα της 21ης Φεβρουαρίου 2008)·

10.   ερωτά ειδικότερα την Επιτροπή μήπως η έλλειψη πόρων στα κράτη μέλη αποτελεί ανησυχητική ένδειξη πραγματικών προβλημάτων στον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου· καλεί επίσης την Επιτροπή να ελέγξει κατά την αξιολόγηση του σχεδίου και να ενημερώσει το Κοινοβούλιο όσον αφορά τα ακόλουθα ζητήματα:

11.   ερωτά εάν, χάρη στην εφαρμογή του σχεδίου EU Pilot και την επακόλουθη μείωση του φόρτου εργασίας για τη διεκπεραίωση των παραβάσεων, η Επιτροπή προβαίνει σε συστηματικότερο και πιο ολοκληρωμένο έλεγχο της μεταφοράς των οδηγιών στα εθνικά νομικά συστήματα·

12.   ερωτά την Επιτροπή εάν το σχέδιο EU Pilot είχε επιπτώσεις στη διεξαγωγή των συνεδριάσεων δεσμών που πραγματοποίησε η Επιτροπή για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και για τα άλλα κράτη που δεν συμμετέχουν, συνεδριάσεις οι οποίες θεωρούνται βασικό στοιχείο για την αντιμετώπιση και τη διευθέτηση των διαδικασιών παράβασης·

13.   φρονεί ότι οι πολίτες της ΕΕ θα πρέπει να αναμένουν από την Επιτροπή το ίδιο επίπεδο διαφάνειας, είτε υποβάλουν τυπική καταγγελία είτε ασκούν το δικαίωμα υποβολής αναφοράς σύμφωνα με τη Συνθήκη· ζητεί συνεπώς να παρέχονται στην Επιτροπή Αναφορών τακτικές και σαφείς πληροφορίες όσον αφορά το στάδιο στο οποίο ευρίσκεται μία διαδικασία προσφυγής επί παραβάσει για την οποία υποβλήθηκε επίσης αναφορά, η εξέταση της οποίας δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί ή, ειδάλλως, να παρέχεται στην επιτροπή πρόσβαση στη σχετική βάση δεδομένων της Επιτροπής σε ισότιμη βάση με το Συμβούλιο·

14.   υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι ολόκληρη η αλληλογραφία με την οποία καταγγέλλεται μια πραγματική παράβαση του κοινοτικού δικαίου πρέπει να καταχωρίζεται ως καταγγελία, εκτός εάν εμπίπτει στις εξαιρετικές συνθήκες που αναφέρονται στο σημείο 3 του παραρτήματος της ως άνω ανακοίνωσης της 20ής Μαρτίου 2002·

15.   επισημαίνει ότι η Επιτροπή έχει δηλώσει πως μια θεμελιώδης οδηγία όπως η οδηγία 2004/38/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών(8) δεν μεταφέρθηκε για καθαρά πρακτικούς λόγους με τον ορθό τρόπο σε κανένα κράτος μέλος· τονίζει ότι η Επιτροπή έλαβε πάνω από 1 800 ατομικές καταγγελίες σχετικά με την εν λόγω οδηγία, καταχωρίζοντας 115 ως καταγγελίες και κινώντας πέντε διαδικασίες προσφυγής επί παραβάσει λόγω εσφαλμένης εφαρμογής της οδηγίας(9)· αναγνωρίζει την αποτελεσματική συνεργασία και διαφάνεια που επέδειξε η Επιτροπή έναντι του Κοινοβουλίου όσον αφορά την οδηγία 2004/38/ΕΚ, συμμερίζεται δε την προσέγγιση που πρότεινε η Επιτροπή, η οποία προβλέπει το συνεχή και διεξοδικό έλεγχό της οδηγίας, την υποστήριξη προς τα κράτη μέλη για να διασφαλισθεί η πλήρης και ορθή εφαρμογή μέσω της έκδοσης κατάλληλων κατευθυντήριων γραμμών το πρώτο εξάμηνο του 2009 και την κίνηση διαδικασιών παράβασης κατά των κρατών μελών των οποίων η εθνική νομοθεσία αντιβαίνει στην οδηγία· εκφράζει, ωστόσο, σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την ικανότητα της Επιτροπής να ανταποκριθεί στο ρόλο της ως "θεματοφύλακα της Συνθήκης" και τη δυνατότητα του Κοινοβουλίου να ελέγξει την πολιτική καταχώρησης των καταγγελιών που εφαρμόζουν οι διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής·

16.   ζητεί από όλες τις υπηρεσίες της Επιτροπής να ενημερώνουν τους καταγγέλλοντες πλήρως για την πορεία των καταγγελιών τους κατά τη λήξη κάθε προκαθορισμένης προθεσμίας (προειδοποιητική επιστολή, αιτιολογημένη γνώμη, παραπομπή στο Δικαστήριο ή περάτωση υπόθεσης), να παρέχουν, όταν χρειάζεται, συστάσεις σχετικά με τον χειρισμό της υπόθεσης μέσω εναλλακτικών μηχανισμών διευθέτησης διαφορών, να εξηγούν τους λόγους των αποφάσεών τους και να ανακοινώνουν τους λόγους αυτούς λεπτομερέστατα στον καταγγέλλοντα, σύμφωνα με τις αρχές που περιέχονται στην προαναφερόμενη ανακοίνωση του 2002·

17.   χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή καθιερώνει σταδιακά περιλήψεις για τους πολίτες που δημοσιεύονται μαζί με σημαντικές προτάσεις της Επιτροπής· συνιστά να καταστούν οι περιλήψεις αυτές προσβάσιμες μέσω ενιαίου σημείου πρόσβασης και θεωρεί απαράδεκτο να εξαφανίζονται οι περιλήψεις αυτές μετά την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας, σε χρόνο δηλαδή κατά τον οποίο θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμες για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις·

18.   υπενθυμίζει τη δέσμευση του Συμβουλίου να καλέσει τα κράτη μέλη να καταρτίσουν και να δημοσιεύσουν πίνακες από τους οποίους να προκύπτει ο συσχετισμός μεταξύ των οδηγιών και των εθνικών μέτρων μεταφοράς· τονίζει ότι οι πίνακες αυτοί είναι απαραίτητοι ούτως ώστε η Επιτροπή να μπορεί να πραγματοποιεί αποτελεσματικό έλεγχο των μέτρων εφαρμογής σε όλα τα κράτη μέλη·

19.   επισημαίνει με απογοήτευση ότι κατά την παρούσα νομοθετική περίοδο δεν συντελέσθηκε καμία σημαντική πρόοδος στον θεμελιώδη ρόλο που θα έπρεπε να διαδραματίζει το Κοινοβούλιο όσον αφορά τον έλεγχο της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου· θεωρεί ότι ο καθορισμός προτεραιοτήτων από την Επιτροπή στις διαδικασίες παράβασης αφορά πολιτικές και όχι μόνο τεχνικές αποφάσεις οι οποίες επί του παρόντος δεν υπόκεινται σε κανενός είδους εξωτερική έρευνα, έλεγχο ή διαφάνεια· ζητεί να υλοποιηθούν άμεσα οι σχετικές μεταρρυθμίσεις που προτάθηκαν από την ομάδα εργασίας για την κοινοβουλευτική μεταρρύθμιση, οι οποίες ενισχύουν την ικανότητα του Κοινοβουλίου να ελέγχει την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου· στηρίζει συναφώς την απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων της 25ης Μαρτίου 2009·

20.   ζητεί την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των αντιστοίχων μελών τους, προκειμένου να προωθηθεί και να ενισχυθεί ο αποτελεσματικός έλεγχος των ευρωπαϊκών θεμάτων σε εθνικό επίπεδο, καθώς και να διευκολυνθεί η ροή πληροφοριών ιδίως κατά την έγκριση ευρωπαϊκών νομοθετικών πράξεων· θεωρεί ότι τα μέλη των εθνικών κοινοβουλίων πρέπει να διαδραματίσουν εποικοδομητικό ρόλο στην παρακολούθηση της εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου, συμβάλλοντας συνεπώς στην ενδυνάμωση της δημοκρατικής νομιμότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην στενότερη προσέγγισή της με τους πολίτες·

21.   υπενθυμίζει τη δέσμευση που ανέλαβε το Συμβούλιο να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συντάσσουν και να δημοσιεύουν πίνακες που να καταδεικνύουν τον συσχετισμό μεταξύ των οδηγιών και των εθνικών μέτρων μεταφοράς· τονίζει ότι οι πίνακες αυτοί είναι ουσιώδεις για τη δυνατότητα της Επιτροπής να διεξάγει αποτελεσματικό έλεγχο των μέτρων εφαρμογής σε όλα τα κράτη μέλη· αποφασίζει, ως συννομοθέτης, να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι διατάξεις που αφορούν τους πίνακες αυτούς δεν θα αφαιρεθούν από το κείμενο των προτάσεων της Επιτροπής κατά τη νομοθετική διαδικασία·

22.   σημειώνει ότι τα εθνικά δικαστήρια διαδραματίζουν ουσιώδη ρόλο στην εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου και υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες της Επιτροπής για τον εντοπισμό σεμιναρίων πρόσθετης κατάρτισης για τους εθνικούς δικαστές, τους επαγγελματίες νομικούς και τους υπαλλήλους των εθνικών αρχών· υπογραμμίζει ότι η υποστήριξη αυτή είναι ουσιώδους σημασίας στα νέα κράτη μέλη, ιδίως όσον αφορά την πρόσβαση σε νομικές πληροφορίες και στη νομική γραμματεία σε όλες τις επίσημες γλώσσες· τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθεί η βελτίωση της διαθεσιμότητας των βάσεων δεδομένων όσον αφορά τις αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων στον τομέα του κοινοτικού δικαίου·

23.   καλεί την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω μηχανισμούς συλλογικών ένδικων μέσων σε επίπεδο ΕΕ, προκειμένου να συμπληρώσει τις πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί στους τομείς του δικαίου των καταναλωτών και του ανταγωνισμού· θεωρεί ότι οι μηχανισμοί αυτοί πρέπει να χρησιμοποιούνται από πολίτες και αναφέροντες, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματική εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου·

24.   καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου στον τομέα του περιβάλλοντος τυγχάνει μεγαλύτερης προτεραιότητας, λαμβανομένων υπόψη των ανησυχητικών τάσεων που αποκαλύπτονται στην έκθεσή της και σε πολλές αναφορές που έχουν υποβληθεί στον τομέα αυτό και συνιστά στο πλαίσιο αυτό να ενισχυθούν οι έλεγχοι εφαρμογής και οι σχετικές υπηρεσίες να προικοδοτηθούν καταλλήλως· χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής της 18ης Νοεμβρίου 2008 σχετικά με την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (COM(2008)0773) ως ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση·

25.   συμμερίζεται την εκτίμηση της Επιτροπής ότι πρέπει να ληφθούν περισσότερα προληπτικά μέτρα για να αποφεύγονται οι παραβιάσεις της κοινοτικής νομοθεσίας από τα κράτη μέλη· καλεί την Επιτροπή να αποδεχθεί συγκεκριμένα αιτήματα της Επιτροπής Αναφορών για να αποτρέψει μη αναστρέψιμες ζημίες στο περιβάλλον και εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι η απάντηση της Επιτροπής αναφέρει συχνά ότι, προτού λάβει μέτρα, οφείλει να αναμείνει την οριστική απόφαση των αρμόδιων εθνικών αρχών·

26.   αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στο Δικαστήριο, στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.

(1) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P6_TA(2008)0060. (2) Σημείο 12: "Οι αποφάσεις της Επιτροπής στον τομέα των παραβάσεων δημοσιεύονται εντός οκτώ ημερών από την λήψη τους στον δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας της Επιτροπής στην ακόλουθη διεύθυνση: http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/droit_com/index_en.htm#infractions.Για τις αποφάσεις περί αποστολής στο κράτος μέλος αιτιολογημένης γνώμης ή περί άσκησης προσφυγής στο Δικαστήριο, εκδίδεται, επιπλέον, δελτίο τύπου, εκτός εάν η Επιτροπή αποφασίσει διαφορετικά." (3) Σημείο 3: "Η Επιτροπή θα περιγράφει και θα εξηγεί τη δράση της επί των προτεραιοτήτων αυτών στο πλαίσιο των ετήσιων εκθέσεων που υποβάλλει, αρχής γενομένης το 2008". (4) COM(2008)0777, σ. 9. (5) Ibid. (6) "Για τις υποθέσεις που σχετίζονται με παράλειψη γνωστοποίησης μέτρων ενσωμάτωσης στην εθνική νομοθεσία, ο στόχος πρέπει να είναι να μην παρέρχεται χρονικό διάστημα άνω των 12 μηνών από την αποστολή επίσημης προειδοποιητικής επιστολής μέχρι τη διευθέτηση της υπόθεσης ή την προσφυγή στο Δικαστήριο" (COM(2007)0502). (7) COM(2007)0502, σ. 8. (8) ΕΕ L 158, 30.4.2004, σ. 77. (9) "Στη διάρκεια των τριάντα μηνών που εφαρμόσθηκε η οδηγία, η Επιτροπή έλαβε πάνω από 1 800 ατομικές καταγγελίες, 40 ερωτήσεις του Κοινοβουλίου και 33 αναφορές σχετικά με την εφαρμογή της. Καταχώρισε 115 καταγγελίες και κίνησε πέντε διαδικασίες για παράβαση λόγω εσφαλμένης εφαρμογής της οδηγίας". – Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την εφαρμογή της οδηγίας 2004/38/EΚ σχετικά με το δικαίωμα των πολιτών της Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους να κυκλοφορούν και να διαμένουν ελεύθερα στην επικράτεια των κρατών μελών (COM(2008)0840), σ. 9.