Parlament Europejski,

–   uwzględniając Światowy Raport na temat Alzheimera z 2009 r. Międzynarodowej Organizacji Alzheimerowskiej (Alzheimer's Diseae International – ADI) opublikowany z okazji Światowego Dnia Choroby Alzheimera w dniu 21 września 2009 r.,

–   uwzględniając wniosek Komisji z dnia 22 lipca 2009 r. dotyczący zalecenia Rady w sprawie środków zwalczania chorób neurodegeneracyjnych, w szczególności choroby Alzheimera, dzięki wspólnemu planowaniu badań naukowych (COM(2009)0379),

–   uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.   mając na uwadze, że choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona, to główne przyczyny długotrwałego inwalidztwa dotykającego ponad siedmiu milionów obywateli Unii Europejskiej, która to liczba najprawdopodobniej podwoi się w nadchodzących dziesięcioleciach ze względu na starzenie się społeczeństw,

B.   mając na uwadze, że choroby neurodegeneracyjne są obecnie nieuleczalne, a wiedza na temat zapobiegania im, leczenia i identyfikowania czynników ryzyka jest bardzo ograniczona,

C.   mając na uwadze, że w 2005 r. w krajach UE-25 koszt leczenia schorzeń związanych z demencją szacowano na 130 miliardów EUR, czyli przeciętnie około 21 000 EUR rocznie na osobę cierpiącą na demencję; mając na uwadze, że ta średnia kwota obejmuje bezpośrednie koszty leczenia, a także koszty związane z opieką nieformalną,

D.   mając na uwadze, że choroba Alzheimera i choroba Parkinsona oraz powiązane formy demencji są badane z różnych perspektyw i w różnych dziedzinach nauki, co może przyczynić się do dalszej fragmentacji działań badaczy,

E.   mając na uwadze, że większość wysiłków badawczych w zakresie chorób neurodegeneracyjnych przeprowadzają państwa członkowskie, a współpraca międzynarodowa jest dość ograniczona, co prowadzi do fragmentacji i ograniczonej wymiany wiedzy oraz najlepszych praktyk pomiędzy państwami członkowskimi,

1.   z zadowoleniem przyjmuje pilotażowy projekt wspólnego planowania badań naukowych w dziedzinie chorób neurodegeneracyjnych; jest zdania, że wspólne planowanie mogłoby być bardzo pożyteczne w zmniejszaniu fragmentacji badań naukowych, co prowadziłoby do łączenia masy krytycznej umiejętności, wiedzy i zasobów finansowych;

2.   uważa, że choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera i choroba Parkinsona, stanowią największe wyzwanie w zakresie zdrowia psychicznego w Unii Europejskiej i jest zdania, że walka z chorobą Alzheimera i chorobą Parkinsona musi być dwutorowa: winna zapewniać codzienną opiekę rosnącej liczbie pacjentów oraz gromadzić więcej zasobów, tak aby liczba pacjentów w przyszłości stopniowo się zmniejszała; z tego powodu popiera propponowane zalecenie Rady;

3.   podkreśla potrzebę pilnego zwiększenia wysiłków na rzecz omówienia konsekwencji chorób neurodegeneracyjnych, w szczególności choroby Alzheimera i choroby Parkinsona, dla społeczeństwa i publicznej służby zdrowia w kontekście starzejących się społeczeństw europejskich, a także w celu zapewnienia równowagi krajowych systemów zdrowotnych;

4.   zachęca wszystkie państwa członkowskie do aktywnego zaangażowania w określenie, rozwój i wdrożenie wspólnej agendy badań naukowych w dziedzinie chorób neurodegeneracyjnych;

5.   wzywa państwa członkowskie do poprawy danych epidemiologicznych na temat choroby Alzheimera, choroby Parkinsona i innych form demencji, w szczególności faz bezobjawowych oraz przed wystąpieniem niezdolności;

6.   zwraca uwagę na znaczenie podejścia wielodyscyplinarnego do badań w tej dziedzinie, obejmującego diagnozę, leczenie, profilaktykę oraz badania społeczne mające na celu dobro pacjentów i ich rodzin oraz opiekunów; uważa, że niezwykle istotne są wczesne badania diagnostyczne, badania w zakresie czynników ryzyka (takich jak czynniki środowiskowe) oraz kryteria wczesnej diagnostyki; w związku z tym zauważa oczywistą wartość dodaną w prowadzeniu szeroko zakrojonych badań epidemiologicznych i klinicznych w ramach współpracy międzynarodowej;

7.   uważa, że programy badawcze powinny skupiać się przede wszystkim na profilaktyce, biomarkerach (w tym na genetycznej podatności), metodach obrazowania diagnostycznego, metodach wczesnej diagnostyki opartych na podejściu wielodyscyplinarnym, standaryzacji kryteriów i narzędzi diagnostycznych oraz tworzeniu obszernych baz danych, które mogą służyć do badań nad społeczeństwami, strategiach leczenia i badaniach klinicznych nad nowymi substancjami biologicznymi i chemicznymi, szczepionkami oraz technologiami;

8.   podkreśla znaczenie, jakie mają badania nad związkiem pomiędzy procesem starzenia a demencją oraz pomiędzy demencją i depresją w podeszłym wieku; zachęca ponadto państwa członkowskie do promowania programów badawczych, które większy nacisk kładą na wybór pozostawiany pacjentowi i perspektywę pacjenta;

9.   zaleca, aby Rada skorzystała z istniejących już struktur podczas opracowywania projektu pilotażowego w zakresie wspólnego planowania badań naukowych, co pozwoli uniknąć tworzenia nowych struktur biurokratycznych, oraz aby współpracowała w miarę możliwości z branżą medyczną w celu wykorzystania wszelkich dostępnych zasobów i doświadczeń, zapewniając jednocześnie niezależność i autonomię;

10.   zachęca Komisję i Radę do włączenia problemów demencji do wszystkich obecnych i przyszłych inicjatyw Unii Europejskiej związanych z profilaktyką chorób, w szczególności w odniesieniu do wczesnej diagnostyki, chorób układu krążenia i aktywności fizycznej;

11.   za istotne uważa przyjęcie przez Komisję zalecenia dla państw członkowskich, aby te informowały obywateli o zmianach w trybie życia, które mogą opóźnić objawy chorób neurodegeneracyjnych lub im zapobiec, w szczególności na temat choroby Alzheimera i choroby Parkinsona, oraz aby promowały styl życia sprzyjający zdrowiu psychicznemu;

12.   zaleca, aby Rada i Komisja rozważyły możliwość ustanowienia europejskiego roku mózgu celem zwiększenia wiedzy na temat chorób neurodegeneracyjnych związanych z wiekiem, oraz środków profilaktyki tych chorób;

13.   wzywa Radę, aby do projektu pilotażowego wspólnego planowania badań naukowych we właściwym zakresie włączyła przedstawicieli organizacji pacjentów i opiekunów oraz przedstawicieli placówek zdrowia;

14.   wzywa Radę do informowania Parlamentu na temat postępu i wyników związanych z projektem pilotażowym;

15.   domaga się, aby Komisja w odpowiednim zakresie włączyła Parlament w proces decyzyjny dotyczący poparcia dla tego projektu pilotażowego oraz wszelkich przyszłych inicjatyw wspólnego planowania w dziedzinie badań naukowych finansowanych z siódmego programu ramowego w zakresie badań i rozwoju (FP7);

16.   uważa, że art. 182 ust. 5 traktatu z Lizbony ustanawiający środki niezbędne do wprowadzenia w życie europejskiego obszaru badań stanowiłby właściwszą podstawę prawną przyszłych inicjatyw wspólnego planowania w dziedzinie badań naukowych; wzywa Komisję do poważnego rozpatrzenia możliwości wykorzystania art. 182 ust. 5 jako podstawy prawnej w przypadku wszystkich przyszłych wniosków dotyczących wspólnego planowania działań badawczych;

17.   zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.