Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Φεβρουαρίου 2010 σχετικά με την κατάσταση στην Υεμένη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση στην οποία προέβη ο πρόεδρος κατά τη Συνάντηση Υψηλού Επιπέδου σχετικά με την Υεμένη στις 27 Ιανουαρίου 2010,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την Υεμένη στις 25 Ιανουαρίου 2010 και στις 27 Οκτωβρίου 2009,
– έχοντας υπόψη τη Δήλωση της Προεδρίας εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 27ης Οκτωβρίου 2009 σχετικά με την επιδεινούμενη από απόψεως ασφάλειας κατάσταση στην Υεμένη,
– έχοντας υπόψη το Έγγραφο Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για την Υεμένη για την περίοδο 2007-2013,
– έχοντας υπόψη το αποτέλεσμα της επίσκεψης της Αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με τα κράτη του Κόλπου, περιλαμβανομένης της Υεμένης, στην Υεμένη, από 22-25 Φεβρουαρίου 2009,
– έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της Αποστολής Παρατηρητών των Εκλογών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 26ης Σεπτεμβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η όλη πολιτική και κοινωνικο-οικονομική κατάσταση, καθώς και η κατάσταση από πλευράς ασφαλείας, στην Υεμένη χειροτερεύει εδώ και καιρό, προκαλώντας έντονες ανησυχίες στη διεθνή κοινότητα,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οργάνωση συνεργαζόμενη με την Αλ-Κάιντα ανέλαβε την ευθύνη για την αποτυχημένη απόπειρα του Νιγηριανού τρομοκράτη Umar Farouk Abdulmutallab, ο οποίος προσπάθησε να ανατινάξει ένα αεροσκάφος πάνω από το Detroit το Δεκέμβριο του 2009, και ο οποίος δήλωσε ότι είχε εκπαιδευτεί σε στρατόπεδο της Αλ-Κάιντα στην Υεμένη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η περαιτέρω χειροτέρευση της κατάστασης στην Υεμένη όσον αφορά την ασφάλεια ενδέχεται να προσφέρει στις τρομοκρατικές και στασιαστικές ομάδες στην περιοχή, ιδιαίτερα στην Αλ Κάιντα, ένα ασφαλές καταφύγιο προκειμένου να σχεδιάζουν, να διοργανώνουν και να υποστηρίζουν συνεχείς τρομοκρατικές επιχειρήσεις,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάσταση ασφαλείας επιδεινώνεται περαιτέρω από τον εμφύλιο πόλεμο εναντίον της σιιτικής αίρεσης Zaidi στο Sa'dah στο βορρά, και από το ξέσπασμα βίας από το αποσχιστικό κίνημα στο νότο της χώρας,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρομοκρατία ευδοκιμεί στην Υεμένη πολλά χρόνια πριν από τις 11 Σεπτεμβρίου, όπως αποδεικνύεται από την επίθεση της Αλ-Κάιντα στις 12 Οκτωβρίου 2000 εναντίον του αμερικανικού σκάφους Cole, και ότι από το 2007 έχει ενταθεί η τρομοκρατία στην Υεμένη, με πολλές επιθέσεις σε αγωγούς, πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, δημόσια κτήρια, πρεσβείες (μεταξύ των οποίων της Ιταλίας και των ΗΠΑ), πλοία και τουρίστες στη χώρα,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μάχες σε τοπικό επίπεδο στην περιοχή Sa'dah προσέλαβαν περιφερειακή διάσταση όταν οι στρατιωτικές δυνάμεις της Σαουδικής Αραβίας συνεπλάκησαν με τους αντάρτες ύστερα από παραβίαση των συνόρων Σαουδικής Αραβίας-Υεμένης και εξαπέλυσαν τουλάχιστον δύο επιθέσεις σε θέσεις των ανταρτών· ότι η κυβέρνηση της Υεμένης ισχυρίστηκε ότι σιιτικά στοιχεία εκτός χώρας υποστηρίζουν ανταρτικά κινήματα στο βόρειο τμήμα της χώρας,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μάχες μεταξύ του υεμενικού στρατού και των Σιιτών ανταρτών στη βόρεια επαρχία Sa'dah, που άρχισαν το 2004, έχουν προκαλέσει τον εσωτερικό εκτοπισμό 175.000 και πλέον ατόμων και έχουν δημιουργήσει ανθρωπιστική κρίση στην περιοχή,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Υεμένη είναι μια από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επισιτιστική κρίση του 2008 είχε τεράστιο αντίκτυπο στα φτωχότερα τμήματα του πληθυσμού της Υεμένης, ενώ η παγκόσμια οικονομική κρίση, και ιδίως η πτώση των εσόδων από το πετρέλαιο, έχει συμβάλει στο να δημιουργηθεί αφόρητη πίεση στα δημόσια οικονομικά, κατάσταση που επιδεινώνεται περαιτέρω από την περιορισμένη εφαρμογή οικονομικών και φορολογικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη καθυστερήσει,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα πετρελαϊκά αποθέματα της Υεμένης, που είναι πηγή για περισσότερο από το 75% του εισοδήματός της, πλησιάζουν την εξάντληση και ότι η χώρα έχει λίγες εφικτές επιλογές για μια βιώσιμη οικονομία μετά το πετρέλαιο,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μεταξύ των σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Υεμένη συγκαταλέγεται η μεγάλη λειψυδρία που προκαλείται από διάφορους παράγοντες, περιλαμβανομένης της ανόδου της εσωτερικής κατανάλωσης, της ανεπαρκούς διαχείρισης των υδάτων, της διαφθοράς, της απουσίας διαχείρισης των πόρων και των σπάταλων τεχνικών άρδευσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης, το 99% της άντλησης ύδατος γίνεται χωρίς άδεια,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη τροφίμων και νερού στην Υεμένη περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την εξάρτηση του πληθυσμού από το qat, μια καλλιέργεια ταχείας ανάπτυξης που απαιτεί μεγάλες ποσότητες ύδατος για να ευδοκιμήσει και καλλιεργείται τόσο εκτεταμένα ώστε το 40% περίπου των υδατίνων πόρων της Υεμένης να χρησιμοποιούν για την καλλιέργειά του· ότι η χώρα έχει πλέον καταστεί καθαρός εισαγωγέας τροφίμων,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της πειρατείας στον Κόλπο του Άντεν και οι συνεχείς μεταναστευτικές πιέσεις από το Κέρας της Αφρικής αποτελούν περαιτέρω παράγοντες που επηρεάζουν τη σταθερότητα της περιοχής,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πορθμός του Bab el Mandeb, πλάτους 29 χιλιομέτρων, μεταξύ Υεμένης και Τζιμπουτί, έχει μεγάλη στρατηγική σημασία δεδομένου ότι από αυτόν διέρχονται 3,3 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως (το 4% της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής),
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από το 2004 η ΕΕ χορήγησε βοήθεια ύψους άνω των 144 εκατομμυρίων ευρώ στην Υεμένη, το μεγαλύτερο τμήμα της οποίας προορίζεται για την ανάπτυξη και έθεσε σε εφαρμογή προγράμματα για την υποστήριξη της αστυνομίας και της ακτοφυλακής της Υεμένης,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά την αποτυχημένη απόπειρα ανατίναξης του αεροσκάφους στο Detroit, η βρετανική και η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να αυξήσουν αισθητά τη στρατιωτική και αναπτυξιακή τους βοήθεια στην Υεμένη και ότι έχουν επίσης αναλάβει από κοινού να χρηματοδοτήσουν μια ειδική υεμενική αντιτρομοκρατική αστυνομική μονάδα και να υποστηρίξουν την υεμενική ακτοφυλακή,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βουλευτικές εκλογές που επρόκειτο να πραγματοποιηθούν τον Απρίλιο του 2009 αναβλήθηκαν προκειμένου να μπορέσουν οι αρχές να εφαρμόσουν τις βασικές μεταρρυθμίσεις του εκλογικού συστήματος· ότι δεν έχουν μέχρι στιγμής ληφθεί απτά μέτρα προς το σκοπό αυτό,
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι παραμένουν σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις εξελίξεις στην Υεμένη σε σχέση με τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεξαρτησία της δικαστικής αρχής· ότι έχουν σημειωθεί περιπτώσεις δίωξης δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· ότι η κατάσταση των γυναικών είναι ιδιαίτερα δυσχερής με συνεχή χειροτέρευση της πρόσβασης στην εκπαίδευση και έλλειψη ενεργούς πολιτικής συμμετοχής,
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έξι ευρωπαίοι πολίτες - πέντε Γερμανοί και ένας Βρετανός - εξακολουθούν να κρατούνται ως όμηροι μετά την απαγωγή τους τον Ιούνιο του 2009, ενώ τρία άλλα άτομα από την ομάδα εκείνη βρέθηκαν νεκρά αμέσως μετά την απαγωγή τους,
1. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τα από μακρού επικρατούντα και επιδεινούμενα προβλήματα από πλευράς ασφαλείας, καθώς και πολιτικά και κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα στην Υεμένη· ζητεί να καταβληθούν σημαντικές προσπάθειες από τη διεθνή κοινότητα για την πρόληψη της κλιμάκωσης της παρούσας κρίσης καθώς και για την πρόοδο προς τον στόχο μιας ενωμένης, σταθερής και δημοκρατικής Υεμένης·
2. χαιρετίζει την έκβαση της διεθνούς συνάντησης για την Υεμένη, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2010 στο Λονδίνο, συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης, από το Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, ότι θα φιλοξενήσει συνεδρίαση των κρατών του Κόλπου και άλλων εταίρων της Υεμένης στο Ριάντ στις 22-23 Φεβρουαρίου 2010, καθώς και τη δέσμευση της υεμενικής κυβέρνησης να συνεχίσει την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων και να δρομολογήσει τις συζητήσεις για ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ· χαιρετίζει επιπλέον τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας να υποστηρίξει την υεμενική κυβέρνηση στον αγώνα εναντίον της Αλ-Κάιντα και άλλων μορφών τρομοκρατίας, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξή του υπέρ μιας ενοποιημένης Υεμένης και το σεβασμό του για την κυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας·
3. είναι πεπεισμένο ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα στην Υεμένη μπορούν να επιτευχθούν μόνο με πολιτικές και κοινωνικο-οικονομικές μεταρρυθμίσεις· καλεί επομένως την Κυβέρνηση της Υεμένης να τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στη διεθνή κοινότητα και να εντείνει την εθνική διαδικασία πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού·
4. χαιρετίζει και υποστηρίζει την ενεργή συνεργασία μεταξύ Επιτροπής, Συμβουλίου και κυβέρνησης της Υεμένης ιδίως στους τομείς της ανάπτυξης, της αστυνομίας, της δικαιοσύνης, του ελέγχου των συνόρων, της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου, της ασφάλειας στη θάλασσα, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και της οικοδόμησης θεσμών· καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ενισχύσουν περαιτέρω τις διμερείς σχέσεις με την Υεμένη και να εξετάσουν τους πλέον αποτελεσματικούς τρόπους συμβολής της ΕΕ για τη βελτίωση της ασφάλειας και της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης στη χώρα·
5. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για άμεση κατάπαυση του πυρός στο Sa'dah και για τερματισμό της βίας στη Νότια Υεμένη και εκφράζει την άποψη ότι μόνο μια συνολική πολιτική λύση μπορεί να φέρει διαρκή ειρήνη· εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη βόρειο Υεμένη· καλεί όλα τα μέρη να σεβαστούν τις υποχρεώσεις και ευθύνες που φέρουν δυνάμει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου για την προστασία του άμαχου πληθυσμού στην περιοχή και να επιτρέψουν την πρόσβαση στα εν λόγω εδάφη για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και συνδρομής·
6. καλεί την κυβέρνηση της Υεμένης να αποφύγει τις οποιεσδήποτε διακρίσεις σε βάρος εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων στη χώρα και να έχει ως γνώμονα το κοινό συμφέρον όλων των πολιτών της στο πλαίσιο των πολιτικών που ασκεί· τονίζει ότι αντιτρομοκρατικές ενέργειες και μέτρα δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται καταχρηστικά για πολιτικούς σκοπούς, ιδίως εναντίον πολιτικών αντιπάλων, δημοσιογράφων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
7. εκφράζει την ανησυχία του για την μακρόχρονη και αυξανόμενη παρουσία της Αλ Κάιντα στην Υεμένη και υπογραμμίζει ότι η έλλειψη συγκεκριμένων ενεργειών θα μπορούσε να οδηγήσει στην περαιτέρω διάβρωση της εξουσίας της κεντρικής κυβέρνησης και στην αποσταθεροποίηση της Υεμένης και της γειτονίας της στο βαθμό που παρατηρείται στη Σομαλία, γεγονός που θα παράσχει ευκαιρίες για τους εξτρεμιστές που κατευθύνονται ή εμπνέονται από την Αλ Κάιντα να ενωθούν, να οργανωθούν, να εκπαιδευθούν και να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές επιχειρήσεις εντός ή εκτός Υεμένης·
8. καλεί τις αρχές της Υεμένης να εφαρμόσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα, εξασφαλίζοντας ιδίως την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, το δικαίωμα δίκαιης δίκης και την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών·
9. υπογραμμίζει τη σημασία μιας ανεξάρτητης δικαστικής αρχής που θα διαθέτει τους πόρους και την αρμοδιότητα να αντιμετωπίζει το ζήτημα των υπόλογων για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αυθαίρετων συλλήψεων και των βασανιστηρίων· ζητεί επιμόνως από την κυβέρνηση να εξασφαλίσει την πρόσβαση των ανεξάρτητων ανθρωπιστικών οργανώσεων σε όλους τους τόπους κράτησης στην Υεμένη και να τερματίσει τη χρήση ιδιωτικών ή μη εγκεκριμένων τόπων κράτησης·
10. ενθαρρύνει όλες τις πολιτικές δυνάμεις στην Υεμένη να ξεπεράσουν το σημερινό αδιέξοδο των διαπραγματεύσεων για ουσιαστικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις· υπογραμμίζει τη σημασία διεξαγωγής εκλογών το 2011 και ενθαρρύνει όλα τα πολιτικά κόμματα να εφαρμόσουν τα συμπεφωνημένα θεσπίζοντας τα μέτρα που απαιτούνται για τη βελτίωση του εκλογικού συστήματος και την εμβάθυνση της δημοκρατίας, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη τις συστάσεις της Αποστολής Παρατηρητών των Εκλογών της ΕΕ μετά τις προεδρικές και τοπικές εκλογές του 2006· καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο, σε στενή συνεργασία με το Κοινοβούλιο, να ελέγξουν τη διαδικασία μεταρρύθμισης του συνταγματικού και εκλογικού νόμου που προκάλεσε την αναβολή των κοινοβουλευτικών εκλογών·
11. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή και μετά τη συγκρότησή της, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να εφαρμόσουν σύντομα μια συντονισμένη και συνολική προσέγγιση της ΕΕ έναντι της Υεμένης προκειμένου να αποφεύγονται οι επικαλύψεις μεταξύ της βοήθειας των κρατών μελών και της αναπτυξιακής βοήθειας· επισημαίνει ότι η ανάγκη συντονισμού της ΕΕ είναι επιτακτική προκειμένου να επιτευχθεί ο συντονισμός των παγκόσμιων δωρητών στην Υεμένη που παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις·
12. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να παράσχουν, σε συνεργασία με άλλους διεθνείς παράγοντες, αυξημένη αναπτυξιακή βοήθεια στην Υεμένη με στόχο τη σταθεροποίηση της πολιτικής κατάστασης καθώς και τη βελτίωση της οικονομίας και των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού στη χώρα· ειδικότερα ζητεί να εξετασθεί το ενδεχόμενο έκτακτων μέτρων βοήθειας στο πλαίσιο του Μέσου Σταθερότητας και ενός ειδικού προγράμματος ενίσχυσης της εκπαίδευσης στο πλαίσιο του Μέσου Αναπτυξιακής Συνεργασίας· χαιρετίζει την ετοιμότητα που επέδειξε το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεών του με την Υεμένη· καλεί την κυβέρνηση της Υεμένης να εξασφαλίσει, σε στενή συνεργασία με τους δωρητές, τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της βοήθειας με τους κατάλληλους μηχανισμούς συντονισμού, διανομής και εφαρμογής·
13. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εξασφαλίσουν ότι η βοήθεια που χορηγείται από τη διεθνή κοινότητα και ιδίως από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση έργων από τα οποία επωφελούνται απευθείας όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι και η αποτελεσματικότητα των οποίων είναι δυνατόν να εκτιμηθεί επιτόπου· χαιρετίζει σχετικά τη σύσταση μιας πλήρως ανεπτυγμένης Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Sana'a·
14. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να υλοποιήσουν ένα ειδικό πρόγραμμα βοήθειας στην Υεμένη, το οποίο θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει εκπαίδευση για δημόσιους λειτουργούς της Υεμένης με βάση τις εμπειρίες από την EUJUST LEX και τοποθέτηση εκπαιδευτών στην κεντρική υεμενική διοίκηση και στις τοπικές διοικήσεις, κατά τρόπο ώστε να ενισχύονται ή να συμπληρώνονται άλλες διεθνείς προσπάθειες·
15. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να βοηθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Υεμένη στον επαναπατρισμό ή τη μετεγκατάσταση των Υεμενιτών που κρατούνται χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία στο Γκουαντάναμο, συμπεριλαμβανομένων των 40 Υεμενιτών τους οποίους έχει ήδη εγκρίνει για αποφυλάκιση η κυβέρνηση των ΗΠΑ·
16. καλεί τις αρχές της Υεμένης να κλιμακώσουν τις προσπάθειές τους προκειμένου να εξασφαλισθεί η ελευθέρωση των έξι ευρωπαίων ομήρων που κρατούνται στο έδαφός της·
17. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να το τηρούν πλήρως και αμέσως ενήμερο για όλα τα στάδια της διαδικασίας σε όλες τις εξελίξεις και διαπραγματεύσεις, όπως προβλέπεται στο άρθρο 218 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης·
18. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για τις Εξωτερικές Υποθέσεις και την Πολιτική Ασφάλειας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, το Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Υεμένης.