Het Europees Parlement,

–   gezien de verklaring van de voorzitter op de bijeenkomst op hoog niveau over Jemen van 27 januari 2010,

–   gezien de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken over Jemen van 25 januari 2010 en 27 oktober 2009,

–   gezien de verklaring van het Voorzitterschap namens de Europese Unie van 27 oktober 2009 over de verslechterende veiligheidssituatie in Jemen,

–   gezien het strategiedocument van de Europese Gemeenschap voor Jemen voor de periode 2007-2013,

–   gezien de bevindingen van het bezoek dat zijn Delegatie voor de betrekkingen met de Golfstaten, met inbegrip van Jemen, van 22 tot 25 februari 2009 aan Jemen heeft gebracht,

–   gezien het eindverslag van de verkiezingswaarnemingsmissie van de Europese Unie van 26 september 2006,

–   gelet op artikel 110, lid 4 van zijn Reglement,

A.   overwegende dat de algemene politieke, veiligheids- en sociaaleconomische situatie in Jemen al lang verslechtert, hetgeen de internationale gemeenschap ernstige zorgen baart,

B.   overwegende dat de Al Qaida-tak de verantwoordelijkheid heeft opgeëist voor de mislukte poging van de Nigeriaanse terrorist Umar Farouk Abdulmuttab, die heeft verklaard in een Jemenitisch Al Qaida-kamp te zijn opgeleid en uitgerust, om een vliegtuig op te blazen boven Detroit in december 2009; overwegende dat door een verdere verslechtering van de veiligheidssituatie in Jemen een vrijplaats voor terroristische groeperingen en opstandelingen, met name Al Qaida, kan ontstaan waarin zij verdere terreurdaden kunnen plannen, organiseren en ondersteunen,

C.   overwegende dat de veiligheidssituatie nog ernstiger wordt als gevolg van de burgeroorlog tegen de volgelingen van Zaidi Shi'i in de noordelijke provincie Sa'dah en de door de afscheidingsbeweging bedreven gewelddadigheden in het zuiden van het land,

D.   overwegende dat het terrorisme in Jemen vele jaren voor 9/11 al wijdverbreid was, zoals blijkt uit de aanslag door Al Qaida op de USS Cole op 12 oktober 2000, en dat het terrorisme in Jemen sinds 2007 is toegenomen met vele aanslagen op pijpleidingen, olie-installaties, overheidsgebouwen, ambassades (waaronder de Italiaanse en de Amerikaanse), schepen en toeristen in het land,

E.   overwegende dat de plaatselijke gevechten in de regio van Sa'dah een regionale dimensie hebben gekregen toen legertroepen van Saoedi-Arabië slaags raakten met rebellen die hun grens waren overgestoken en aanvallen uitvoerden op de posities van de rebellen; dat de regering van Jemen beweert dat externe sjiitische elementen de opstandelingen in het noorden ondersteunen,

F.   overwegende dat er sinds 2004 gevechten plaatsvinden tussen het Jemenitische leger en de sjiitische rebellen in de noordwestelijke provincie Sa'dah, die hebben geleid tot de ontheemding van meer dan 175 000 mensen en tot een humanitaire crisis in het gebied,

G.   overwegende dat Jemen een van de armste landen ter wereld is; dat de voedselcrisis van 2008 ernstige gevolgen heeft gehad voor de armere bevolkingsgroepen in Jemen, terwijl de wereldwijde financiële crisis, en met name de afnemende olie-inkomsten, ertoe heeft bijgedragen dat de overheidsfinanciën onhoudbaar onder druk zijn komen te staan, wat nog verergerd wordt door het feit dat de broodnodige economische en fiscale hervormingen slechts in beperkte mate worden doorgevoerd,

H.   overwegende dat de oliereserves van Jemen, die meer dan 75% van de inkomsten van het land vertegenwoordigen, vrijwel uitgeput zijn en dat er weinig haalbare opties zijn voor een duurzame economie daarna,

I.   overwegende dat Jemen ook met andere belangrijke problemen kampt, zoals het ernstige watertekort dat toe te schrijven is aan diverse omstandigheden, waaronder het toenemende huishoudelijk gebruik, het slechte waterbeheer, corruptie, het ontbreken van hulpbronbeheer en irrigatietechnieken waarbij veel water wordt verspild; overwegende dat volgens ramingen van de regering 99% van al het water zonder vergunning wordt gewonnen,

J.   overwegende dat het voedsel- en watertekort in Jemen nog extra gecompliceerd wordt door het feit dat de bevolking verslaafd is aan qat, een rendabel handelsgewas dat slechts gedijt bij overvloedige irrigatie en dat op zo grote schaal wordt verbouwd dat ongeveer 40% van de watervoorraden van het land daarvoor wordt gebruikt; dat het land intussen een netto-importeur van voedsel is geworden,

K.   overwegende dat ook de toenemende piraterij in de Golf van Aden en de voortdurende migratiedruk vanuit de Hoorn van Afrika factoren zijn die de stabiliteit van het land beïnvloeden,

L.   overwegende dat de 18-mijl brede Straat van Bab el Mandeb, tussen Jemen en Djibouti, van buitengewoon strategisch belang is, omdat elke dag 3,3 miljoen vaten olie (4% van de gemiddelde dagproductie) door de Straat worden vervoerd,

M.   overwegende dat de Europese Unie sinds 2004 meer dan 144 miljoen EUR aan ontwikkelingssteun heeft geschonken aan Jemen, waarvan het grootste deel bestemd was voor ontwikkeling, en programma's heeft uitgevoerd ter ondersteuning van de politie en kustwacht van Jemen,

N.   overwegende dat de Britse en Amerikaanse regeringen, na de mislukte bomaanslag boven Detroit, hebben aangekondigd hun militaire en ontwikkelingshulp aan Jemen aanzienlijk te zullen verhogen en ook samen maatregelen hebben ondernomen voor de financiering van een speciale antiterreureenheid bij de Jemenitische politie, en voor ondersteuning van de kustwacht,

O.   overwegende dat de parlementsverkiezingen, die in april 2009 hadden moeten plaatsvinden, werden uitgesteld tot 2011 om de autoriteiten in staat te stellen de cruciale hervormingen van het kiesstelsel door te voeren; overwegende dat er tot dusver echter geen concrete stappen in die richting zijn gezet,

P.   overwegende dat er nog steeds ernstige verontrusting bestaat over de ontwikkelingen in Jemen op het gebied van democratie, mensenrechten en onafhankelijke rechtspraak; dat er gevallen zijn geweest waarbij journalisten en verdedigers van de mensenrechten zijn vervolgd; overwegende dat met name vrouwen het moeilijk hebben, met steeds minder toegang tot onderwijs en een gebrek aan actieve politieke participatie,

Q.   overwegende dat zes Europeanen – vijf Duitsers en een Brit – in juni 2009 ontvoerd zijn en nog steeds gegijzeld worden, terwijl drie andere leden van dezelfde groep onmiddellijk na hun ontvoering dood teruggevonden werden,

1.   spreekt zijn ernstige bezorgdheid uit over de langdurige en steeds erger wordende problemen wat de veiligheids-, de politieke en de sociaaleconomische situatie in Jemen betreft; roept de internationale gemeenschap op zich serieus in te spannen om escalatie van de huidige crisis te voorkomen en te streven naar een verenigd, stabiel en democratisch Jemen;

2.   is tevreden met het resultaat van de internationale bijeenkomst over Jemen die op 27 januari 2010 in Londen heeft plaatsgehad, met name met de aankondiging van de secretaris-generaal van de Samenwerkingsraad van de Golf dat hij een vergadering zal organiseren met de Golf- en andere partners van Jemen op 22-23 februari 2010 in Riyad, alsmede met het engagement van de Jemenitische regering om de uitvoering van haar hervormingsagenda voort te zetten en besprekingen over een IMF-programma te starten; is voorts tevreden met het engagement van de internationale gemeenschap om de Jemenitische regering in haar strijd tegen Al Qaida en andere vormen van terrorisme te ondersteunen, terwijl het zijn steun voor het eengemaakte Jemen en zijn eerbiediging van de soevereiniteit en de onafhankelijkheid van het land herhaalt;

3.   is ervan overtuigd dat veiligheid en stabiliteit in Jemen alleen kunnen worden bereikt via politieke en sociaaleconomische hervormingen; dringt er daarom bij de Jemenitische regering op aan de beloften die zij ten aanzien van de internationale gemeenschap heeft gemaakt, na te komen, en de nationale politieke en economische hervormingen te intensiveren met het oog op meer democratie en een verbetering van de levensomstandigheden van de bevolking;

4.   is tevreden met de actieve samenwerking tussen de Commissie, de Raad en de Jemenitische regering, met name op het gebied van ontwikkeling, politie, rechtspraak, grenscontrole, smokkelbestrijding, veiligheid op zee, terrorismebestrijding en institutionele opbouw, en ondersteunt deze; verzoekt de Raad en de Commissie de bilaterale betrekkingen met Jemen verder te versterken en na te gaan hoe de EU het best kan bijdragen tot het verbeteren van de veiligheid en de politieke situatie in het land;

5.   roept andermaal op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren in Sa'dah en een stopzetting van het geweld in Zuid-Jemen en is van oordeel dat alleen een alomvattende politieke oplossing tot duurzame vrede kan leiden; maakt zich ernstige zorgen over de verslechtering van de humanitaire toestand in Noord-Jemen; vraagt alle partijen hun verplichtingen en verantwoordelijkheden in het kader van de internationale humanitaire wetgeving op te nemen, en meer bepaald de burgerbevolking in het gebied te beschermen en ervoor te zorgen dat humanitaire hulp en assistentie de betrokken gebieden kunnen bereiken;

6.   roept de Jemenitische regering op zich te onthouden van discriminatie van etnische of religieuze groeperingen in het land en zich bij haar beleid te laten leiden door het algemeen belang van al haar burgers; benadrukt dat acties en maatregelen tegen terrorisme niet mogen worden misbruikt voor politieke doeleinden, met name tegen politieke tegenstanders, journalisten en mensenrechtenactivisten;

7.   uit zijn bezorgdheid over de lange en toenemende aanwezigheid van Al Qaida in Jemen en beklemtoont dat het uitblijven van concrete acties zou kunnen leiden tot verdere uitholling van de autoriteit van de centrale regering en tot eenzelfde mate van destabilisering van Jemen en de omliggende regio als in Somalië, waardoor door Al Qaida gestuurde of geïnspireerde extremisten de kans krijgen zich te hergroeperen en terroristische acties te organiseren, voor te bereiden en te lanceren binnen of buiten het grondgebied van Jemen;

8.   verzoekt de Jemenitische autoriteiten de nodige hervormingen door te voeren om de mensenrechtensituatie in het land te verbeteren, met name door de vrijheid van de media, het recht op een eerlijk proces en gelijke behandeling van vrouwen en mannen te waarborgen;

9.   benadrukt het belang van een onafhankelijke rechterlijke macht die de middelen en de bevoegdheid heeft om personen aansprakelijk te stellen voor schendingen van de mensenrechten, ook willekeurige arrestaties en foltering; dringt er bij de regering van Jemen op aan ervoor te zorgen dat onpartijdige mensenrechtenorganisaties toegang hebben tot alle detentie-inrichtingen in Jemen, en om niet langer gebruik te maken van particuliere of onrechtmatige detentie-inrichtingen;

10.   moedigt alle politieke krachten in Jemen aan om de huidige impasse in de onderhandelingen over essentiële politieke hervormingen te doorbreken; benadrukt hoe belangrijk het is dat er in 2011 verkiezingen worden gehouden en moedigt alle politieke partijen op hun afspraken over maatregelen ter verbetering van het kiesstelsel en ter versterking van de democratie na te komen, en daarbij met name rekening te houden met de aanbevelingen van de verkiezingswaarnemingsmissie van de EU naar aanleiding van de democratische presidentsverkiezingen en plaatselijke verkiezingen van 2006; verzoekt de Commissie en de Raad om, in nauwe samenwerking met het Parlement, het proces met het oog op de hervorming van de grondwet en de kieswet, dat de aanleiding was tot het uitstellen van de parlementsverkiezingen, op de voet te volgen;

11.   verzoekt de Raad en de Commissie, alsmede, zodra die zijn beslag heeft gekregen, de Europese dienst voor extern optreden, om met spoed een gecoördineerde en alomvattende EU-aanpak ten aanzien van Jemen te volgen, ten einde duplicatie van en overlappingen met de door de lidstaten verstrekte bijstand en ontwikkelingshulp te voorkomen; wijst erop dat EU-coördinatie van vitaal belang is om globale donorcoördinatie in Jemen, waaraan momenteel een schrijnend gebrek bestaat, te bewerkstelligen;

12.   verzoekt de Raad en de Commissie om in samenwerking met andere internationale actoren meer ontwikkelingsbijstand te verlenen aan Jemen met als doel de politieke situatie te stabiliseren en de economische situatie en de leefomstandigheden van de bevolking in het land te verbeteren; dringt er met name op aan buitengewone steunmaatregelen uit hoofde van het stabiliteitsinstrument te overwegen, alsook een specifiek programma om het onderwijs te verbeteren in het kader van het financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking; is ingenomen met de bereidheid van de Samenwerkingsraad van de Golf om zijn betrekkingen met Jemen verder uit te bouwen; verzoekt de regering van Jemen om er in nauwe samenwerking met de donors voor te zorgen dat de steun doeltreffender wordt gebruikt dankzij goede coördinatie-, distributie- en uitvoeringsmechanismen;

13.   verzoekt de Commissie en de Raad ervoor te zorgen dat de bijstand die door de internationale gemeenschap wordt verleend, en met name de steun uit de begroting van de Europese Unie, gebruikt wordt voor de ondersteuning van projecten die rechtsreeks ten goede komen aan zoveel mogelijk mensen en waarvan de doeltreffendheid ter plaatse kan worden geëvalueerd; verwelkomt in dit verband de instelling van een volwaardige EU-delegatie in Sana'a;

14.   verzoekt de Commissie en de Raad een speciaal hulpprogramma voor Jemen uit te voeren, dat onder meer bestaat in opleiding van Jemenitische ambtenaren op basis van de ervaring met EUJUST LEX en plaatsing van opleiders in de centrale en lokale overheidsdiensten van Jemen, en dat zo te doen dat andere internationale maatregelen versterkt of aangevuld worden;

15.   roept de Raad en de Commissie op om de Verenigde Staten en Jemen terzijde te staan bij de repatriëring of hervestiging van Jemenieten die vastzitten in Guantanamo zonder in staat van beschuldiging gesteld te zijn, met inbegrip van de 40 Jemenieten wier vrijlating de regering van de VS reeds heeft besloten;

16.   roept de Jemenitische autoriteiten op meer inspanningen te leveren om ervoor te zorgen dat de zes Europese gijzelaars die op Jemenitisch grondgebied worden vastgehouden, worden vrijgelaten;

17.   verzoekt de Raad en de Commissie om het in iedere fase van de procedure onverwijld en ten volle over alle ontwikkelingen en onderhandelingen te informeren, overeenkomstig artikel 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;

18.   verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en het veiligheidsbeleid, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de secretaris-generaal van de Samenwerkingsraad van de Golf en de regering en het parlement van de Republiek Jemen.