Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 20ής Μαΐου 2010 σχετικά με τη θρησκευτική ελευθερία στο Πακιστάν
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στο Πακιστάν, και ειδικότερα αυτά της 12ης Ιουλίου 2007(1), 25ης Οκτωβρίου 2007(2) και 15ης Νοεμβρίου 2007(3),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με την ελευθερία της θρησκείας ή της πίστης, στα οποία υπογραμμιζόταν η στρατηγική σημασία της ελευθερίας αυτής και η αντιμετώπιση της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση ΕΕ-Πακιστάν της 17ης Ιουνίου 2009, στην οποία αμφότερες οι πλευρές υπογράμμιζαν τη σημασία υιοθέτησης ολοκληρωμένης μακροπρόθεσμης στρατηγικής στην οποία θα περιλαμβάνονταν η κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και το κράτος δικαίου, καθώς και η αναγνώριση της σημασίας των μη στρατιωτικών μέσων για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας,
– έχοντας υπόψη τη δεύτερη διάσκεψη κορυφής ΕΕ- Πακιστάν που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Ιουνίου 2010,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμα με θέμα «καταπολέμηση της δυσφήμησης των θρησκειών» που ενέκρινε με μικρή πλειοψηφία το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των ΗΕ στις 26 Μαρτίου 2009, που προτείνεται κάθε χρόνο από το Πακιστάν εξ ονόματος του Οργανισμού της Ισλαμικής Διάσκεψης (ΟΙΔ),
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ Catherine Ashton της 4ης Απριλίου 2010 για τις επιθέσεις που σημειώθηκαν στο Πακιστάν καθώς και για την έγκριση της 18ης συνταγματικής τροποποίησης της 20ής Απριλίου 2010,
– λαμβάνοντας υπόψη το άρθρο 18 της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΟΔΔΑ) του 1948,
– έχοντας υπόψη τη Διακήρυξη των ΗΕ του 1981 για την Εξάλειψη κάθε Μορφής Μισαλλοδοξίας και Διάκρισης με βάση τη Θρησκεία ή την Πίστη,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 122, παράγραφος 5 του Κανονισμού,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 3, παράγραφος 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει ότι η προώθηση της δημοκρατίας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών αποτελούν θεμελιώδεις αρχές και στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελούν κοινό τόπο για τις σχέσεις της με τρίτες χώρες,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η πλειοψηφούσα και κρατική θρησκεία στο Πακιστάν είναι το Σουνιτικό Ισλάμ και οι μειοψηφούσες θρησκευτικές ομάδες απαρτίζονται από Χριστιανούς, Ινδουϊστές, Σιχ, Σιίτες, Αχμαντί, Βουδιστές, Παρσί, Μπαχάι και άλλους,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Πακιστάν αποτελεί μια από τις κομβικής σημασίας χώρες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη διάδοση του βίαιου εξτρεμισμού,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εσωτερική σταθερότητα και οι δημοκρατικοί θεσμοί τίθενται σε σοβαρή δοκιμασία από τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό βίαιων επιθέσεων εξτρεμιστών που εκδηλώνονται σχεδόν σε καθημερινή βάση,
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εντεινόμενη απειλή που έγκειται στη δράση των ριζοσπαστικών μουσουλμανικών δυνάμεων που δραστηριοποιούνται από αμφότερες τις πλευρές της μεθορίου Πακιστάν – Αφγανιστάν, καθιστά ακόμη πιο επιτακτικό τον συντονισμό των διεθνών προσπαθειών για τη στήριξη και την ενδυνάμωση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στο Πακιστάν,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ισότητα των δικαιωμάτων των μειονοτήτων περιλαμβανόταν στο όραμα που είχε ο θεμελιωτής πατέρας του Πακιστάν, Mohammed Ali Jinnah, όπως διατυπώθηκε και στην ομιλία του ενώπιον της συντακτικής συνέλευσης το 1947: «μπορείτε να ανήκετε σε οποιαδήποτε θρησκεία, κοινωνική τάξη, ή δόγμα - αυτό επ» ουδενί αφορά το κράτος … ξεκινάμε με τη θεμελιώδη αρχή ότι όλοι είμαστε πολίτες και πολίτες ενός κράτους.«,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το κεφάλαιο περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων που περιελήφθη στο Σύνταγμα του Πακιστάν το 1973 εγγυάται την «ελεύθερη άσκηση της θρησκευτικής πίστης και τη διαχείριση των θρησκευτικών θεσμών» (άρθρο 20), την ισότητα όλων των πολιτών (άρθρο 25) και τα «νόμιμα δικαιώματα και τα συμφέροντα των μειονοτήτων» (άρθρο 26),
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την άλλη, το άρθρο 260 του Συντάγματος κάνει διάκριση μεταξύ Μουσουλμάνων και μη Μουσουλμάνων, επιτρέποντας έτσι τις διακρίσεις με βάση τη θρησκεία,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναφορές και έρευνες ανεξάρτητων οργανισμών, φαίνεται ότι οι μειονότητες στο Πακιστάν στερούνται των βασικών πολιτικών ελευθεριών και ισότητας ευκαιριών όσον αφορά την εργασία, την εκπαίδευση και την πολιτική εκπροσώπηση,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, περισσότερο από το 85% των γυναικών στο Πακιστάν αντιμετωπίζουν οικιακή κακοποίηση, στην οποία περιλαμβάνεται φυσική και ψυχολογική κακοποίηση· επιπλέον, η βία σε βάρος των κοριτσιών και των γυναικών, όπου περιλαμβάνονται βιασμοί, η οικιακή βία και οι δια της βίας γάμοι, εξακολουθούν να αποτελούν σοβαρά προβλήματα, ορισμένα από το οποίο μπορούν να αποδοθούν στο νομό της Σαρία,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση του Πακιστάν, τον Νοέμβριο 2008, όρισε ως εκπρόσωπο των μειονοτήτων και μέλος του πακιστανικού κοινοβουλίου Shahbaz Bhatti, ως ομοσπονδιακό υπουργό για θέματα μειονοτήτων, αναβαθμίζοντας τη θέση αυτή σε επίπεδο υπουργικού συμβουλίου για πρώτη φορά,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τον Νοέμβριο 2008, η κυβέρνηση του Πακιστάν καθόρισε ποσόστωση 5% για τα μέλη της μειονότητας που απασχολούνται σε ομοσπονδιακές θέσεις εργασίας· αναγνώρισε μη μουσουλμανικές δημόσιες αργίες· ανακήρυξε την 11η Αυγούστου ως Εθνική Ημέρα Μειονοτήτων· και προέβλεψε την κάλυψη ορισμένων θέσεων στη Γερουσία από εκπροσώπους των μειονοτήτων,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 25 Δεκεμβρίου 2009, ο Πρόεδρος Asif Ali Zardari επανέλαβε την έκκληση του Λαϊκού Κόμματος του Πακιστάν για ισότιμη αντιμετώπιση όλων των μειονοτήτων,
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρείται αντίφαση μεταξύ της δέσμευσης που ανέλαβε η κυβέρνηση του Πακιστάν για την ελευθερία θρησκείας αφενός και, αφετέρου, τον ηγετικό ρόλο που είχε στο πλαίσιο της ΟΙΔ για την υιοθέτηση της ατζέντας περί «καταπολέμησης της δυσφήμισης της θρησκείας» στα Ηνωμένα Έθνη,
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διατάξεις της νομοθεσίας που είναι γνωστή ως «νομοθεσία περί βλασφημίας», που θεσπίστηκαν το 1982 και 1986, υπονομεύουν τα θεμελιώδη θρησκευτικά και μειονοτικά δικαιώματα που κατοχυρώνονται από το Σύνταγμα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πακιστανικός ποινικός κώδικας προβλέπει στο άρθρο 295 C για το αδίκημα της βλασφημίας την ποινή του θανάτου ή την επιβολή ισόβιας κάθειρξης,
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη η νομοθεσία περί βλασφημίας αξιοποιείται καταχρηστικά από εξτρεμιστικές ομάδες και από αυτούς που επιθυμούν να διευθετήσουν προσωπικές υποθέσεις και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των βίαιων ενεργειών σε βάρος μελών θρησκευτικών μειονοτήτων, και ιδίως Αχμάντι, αλλά και Χριστιανών, Ινδουϊστών, Σιχ, Σιιτών, Βουδιστών, Παρσί, Μπαχάι, καθώς και σε βάρος πολιτών που τολμούν να υψώσουν τη φωνή τους εναντίον της αδικίας,
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που κατηγορούνται με βάση τη νομοθεσία περί βλασφημίας είναι Μουσουλμάνοι, αλλά οι κατηγορίες εναντίον ατόμων άλλων θρησκευτικών μειονοτήτων μπορούν να αποτελέσουν το έναυσμα για δυσανάλογες εκρήξεις βίας εναντίον των μειονοτικών κοινοτήτων τους συνολικά· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατηγορίες περί βλασφημίας ήταν αυτές που έδωσαν έναυσμα για αντιχριστιανικές εκδηλώσεις βίας του όχλου στην Gojra και τη Korian το καλοκαίρι του 2009, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους οκτώ άτομα και να καταστραφούν τουλάχιστον εκατό οικίες,
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2009, απαγγέλθηκαν κατηγορίες για βλασφημία σε 76 άτομα, σε 25 καταγεγραμμένες περιπτώσεις, μεταξύ των οποίων 17 άτομα κατηγορήθηκαν με βάση το άρθρο 295 C του πακιστανικού ποινικού κώδικα (ΠΠΚ),
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, συχνά, οι νομικοί και οι ακτιβιστές που δραστηριοποιούνται για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Πακιστάν αντιμετωπίζουν απειλές για τη ζωή τους και παρενοχλήσεις, ενώ οι συνήγοροι σε υποθέσεις βλασφημίας είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε τέτοιου είδους κινδύνους, όπως επίσης και πολλοί από αυτούς που απαλλάχθηκαν υποχρεώθηκαν για το υπόλοιπο τη ζωή τους να ζουν εν κρυπτώ,
Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Αύγουστο του 2009, ο Πακιστανός πρωθυπουργός κ. Gilani ανακοίνωσε τη σύσταση επιτροπής για την αναθεώρηση και βελτίωση «των νόμων μου πλήττουν τη θρησκευτική αρμονία», αναφερόμενος στη δήλωσή του στη νομοθεσία περί βλασφημίας του 1982 και 1986· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν προταθεί τέτοιου είδους αναθεωρήσεις,
ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Μουσουλμάνοι Αχμαντί στο Πακιστάν συχνά υπόκεινται σε διακρίσεις και διώξεις που υποθάλπονται από τις εναντίον τους διατάξεις που περιέχονται στο άρθρο 298 του πακιστανικού ποινικού κώδικα· πρόσφατο παράδειγμα ήταν η δολοφονία ενός Αχμαντί καθηγητή από μασκοφόρους δολοφόνους στις 5 Ιανουαρίου 2010,
ΚΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση του Πακιστάν βρίσκεται σε διαδικασία κύρωσης του Διεθνούς Συμφώνου για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα και τη Σύμβαση του 1984 των ΗΕ κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,
1. χαιρετίζει τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση του Πακιστάν από τον Νοέμβριο 2008 υπέρ των θρησκευτικών μειονοτήτων, όπως η καθιέρωση ποσόστωσης 5% για τις μειονότητες στις θέσεις εργασίας του ομοσπονδιακού κράτους, η αναγνώριση των μη μουσουλμανικών δημόσιων αργιών και η ανακήρυξη της Εθνικής Ημέρας Μειονοτήτων·
2. στηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του ομοσπονδιακού υπουργού για θέματα μειονοτήτων σχετικά με τη δημιουργία ενός δικτύου τοπικών επιτροπών διαθρησκευτικής αρμονίας, με σκοπό την προώθηση του διαλόγου και τη χαλάρωση των θρησκευτικών εντάσεων· καλεί όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων και των Πολιτειών, να υιοθετήσουν πλήρως τα μέτρα αυτά·
3. χαιρετίζει τη δέσμευση που ανέλαβε ο πρωθυπουργός του Πακιστάν για τη χορήγηση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας στη μειονότητα των ατόμων που ζουν στις φτωχογειτονιές του Ισλαμαμπάντ·
4. χαιρετίζει τη δέσμευση που ανέλαβε η κυβέρνηση του Πακιστάν για την παραχώρηση στις μειονότητες εδρών στη Γερουσία καθώς επίσης και την εκπροσώπηση των γυναικών στις μειονοτικές ομάδες στη Γερουσία και ελπίζει ότι οι δεσμεύσεις αυτές θα τηρηθούν·
5. καλεί την κυβέρνηση του Πακιστάν να αναθεωρήσει την πρακτική της συμπερίληψης της θρησκευτικής ταυτότητας των πολιτών της σε όλα τα νέα διαβατήρια, με σκοπό την αποτροπή κάθε είδους μεροληπτικών πρακτικών·
6. εκφράζει την αλληλεγγύη του προς την κυβέρνηση το Πακιστάν στην προσπάθειά της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την εξάπλωση του βίαιου εξτρεμισμού·
7. εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του σχετικά με τη νομοθεσία περί βλασφημίας - που μπορεί να επιφέρει τη θανατική ποινή στο Πακιστάν και που συχνά χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει περιπτώσεις λογοκρισίας, ποινικοποίησης, διώξεων και σε ορισμένες περιπτώσεις δολοφονίες μελών των πολιτικών, φυλετικών και θρησκευτικών μειονοτήτων που πλήττουν τα άτομα όλων των δοξασιών στο Πακιστάν·
8. καλεί την κυβέρνηση του Πακιστάν να αναθεωρήσει ριζικά τη νομοθεσία περί βλασφημίας και την τρέχουσα εφαρμογή της καθώς και, μεταξύ άλλων, το άρθρο 295 C του ποινικού κώδικα που επιβάλλει την υποχρεωτική επιβολή θανατικής ποινής σε βάρος οιουδήποτε καταδικαστεί για βλασφημία και, στο μεταξύ, την προώθηση τροπολογιών όπως έχει προτείνει ο ομοσπονδιακός υπουργός για θέματα μειονοτήτων·
9. καλεί την κυβέρνηση να υλοποιήσει την υπόσχεση που ανέλαβε το 2008 για μετατροπή όλων των θανατικών ποινών κατ' αρχήν σε ποινές φυλάκισης, με σκοπό την κατάργηση της θανατικής ποινής·
10. υπενθυμίζει τη δήλωση που επανειλημμένα διατύπωσε η Επιτροπή, απαντώντας σε γραπτές κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, ότι παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τα μέτρα που λαμβάνει το Πακιστάν όσον αφορά τη βία του όχλου που πυροδοτήθηκε από τις κατηγορίες περί βλασφημίας στην Gojra και τη Korian και καλεί την Επιτροπή να ζητήσει στοιχεία σχετικά με την απτή πρόοδο που σημειώθηκε, ιδίως όσον αφορά την προσαγωγή των υπευθύνων στη δικαιοσύνη·
11. εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για τις συνεχιζόμενες διακρίσεις και τις διώξεις σε βάρος της κοινότητας των Αχμαντί στο Πακιστάν και ζητεί για την κυβέρνηση του Πακιστάν να καταργήσει το άρθρο 298 του πακιστανικού ποινικού κώδικα που θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την καθημερινή ζωή της ομάδας αυτής και να αποθαρρύνει εμπρηστικές εκδηλώσεις όπως αυτές της διεξαγωγής συνεδρίων με θέμα το «τέλος της προφητείας» που πραγματοποιήθηκαν στη Λαχώρη·
12. ζητεί από τις πακιστανικές αρχές να εφαρμόσουν πλήρως την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Πακιστάν για να διασφαλιστεί η εγγραφή όλων των νόμιμων εκλογέων στους νέους εκλογικούς καταλόγους, συμπεριλαμβανομένων και των μουσουλμάνων Αχμαντί·
13. εκφράζει την ανησυχία του για την πιθανή κατάχρηση της εκστρατείας για την καταπολέμηση της δυσφήμισης των θρησκειών στα Ηνωμένα Έθνη, τονίζοντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2009·
14. καλεί την κυβέρνηση του Πακιστάν να κυρώσει πλήρως και ανεπιφύλακτα το διεθνές σύμφωνο για τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα του 1966 καθώς και τη σύμβαση των ΗΕ κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας· πιστεύει ότι η ελευθερία της πίστης, όπως έχει περιληφθεί στο σύμφωνο των ΗΕ αποτελεί επαρκές πλαίσιο αναφοράς στο οποίο πρέπει να προσχωρήσουν όλα τα συμβαλλόμενα μέρη, και εξασφαλίζει την προστασία των πολιτών τους προκειμένου να έχουν το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων·
15. καλεί την Κυβέρνηση να εγγυηθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα των μειονοτήτων, όπως αυτά καταγράφονται στο Σύνταγμα και την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ειδικότερα στο άρθρο 18 που προβλέπει ότι «κάθε άτομο έχει δικαίωμα στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας'·
16. υποστηρίζει όλες τις πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προώθηση του διαλόγου και του αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ των κοινοτήτων· καλεί τις πολιτικές και θρησκευτικές αρχές να προωθήσουν την ανεκτικότητα και να αναλάβουν πρωτοβουλίες κατά του μίσους και του βίαιου εξτρεμισμού·
17. καλεί μετ' επιτάσεως την πακιστανική κυβέρνηση να εφαρμόσει τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα και να ρυθμίσει και να θέσει υπό εποπτεία τις Μαδράς· καλεί τις πακιστανικές αρχές να απαγορεύσουν κάθε είδους προπαγάνδα μίσους, θρησκευτικής υπεροχής και δυσφήμησης της θρησκείας από τα επίσημα βιβλία που εγκρίνονται από το εθνικό τμήμα σχολικού προγράμματος του Υπουργείου Παιδείας·
18. καλεί την κυβέρνηση του Πακιστάν να διευκολύνει την επίσκεψη της ειδικής εισηγήτριας των ΗΕ για την ελευθερία της θρησκείας ή της πίστης, κυρίας Asma Jahangir, στο Πακιστάν·
19. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να περιλάβουν τα δικαιώματα των μειονοτήτων στο Πακιστάν, στην ημερήσια διάταξη της επικείμενης διάσκεψης κορυφής, με σκοπό να προωθηθεί η ταχεία μεταρρύθμιση της μεροληπτικής νομοθεσίας περί βλασφημίας·
20. καλεί το Συμβούλιο να περιλάβει το θέμα της θρησκευτικής ανεκτικότητας στην κοινωνία, στον διάλογο που θα διενεργήσει με το Πακιστάν για θέματα καταπολέμησης της τρομοκρατίας· το ζήτημα αυτό έχει κομβική σημασία για τον μακροπρόθεσμο αγώνα κατά του θρησκευτικού εξτρεμισμού·
21. καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συνεχίσουν να παρέχουν οικονομική ενίσχυση προς τις οργανώσεις για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να προωθήσουν πρακτικά μέτρα για τη στήριξη του εντεινόμενου κινήματος της κοινωνίας των πολιτών στο Πακιστάν κατά της νομοθεσίας περί βλασφημίας και άλλων μεροληπτικών νομοθετημάτων·
22. υπενθυμίζει τη δήλωση που διετύπωσε επανειλημμένως η Επιτροπή, απαντώντας σε γραπτές κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, σύμφωνα με την οποία παρακολουθεί στενά τη στάση της κυβέρνησης του Πακιστάν όσον αφορά την αντιχριστιανική έκρηξη βίας στη Gojra και την Korian, και καλεί την Επιτροπή να ζητήσει λεπτομερή στοιχεία σχετικά με απτή πρόοδο που έχει γίνει σε σχέση με αυτό, ιδίως όσον αφορά την προσαγωγή των ενόχων στη δικαιοσύνη·
23. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να επιμείνουν ώστε η κυβέρνηση του Πακιστάν να διατηρήσει τη ρήτρα περί δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει περιληφθεί στην συμφωνία συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Ισλαμικής Δημοκρατίας του Πακιστάν· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας συνεργασίας και τη ρήτρα περί δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
24. καλεί το Συμβούλιο να στηρίξει την κυβέρνηση του Πακιστάν όσον αφορά την ανάπτυξη του υπουργείου ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη δημιουργία μιας ουσιαστικής, ανεξάρτητης και έγκυρης εθνικής επιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
25. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο του Πακιστάν.