Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2010 r. dotyczącej europejskiego instrumentu stabilizacji finansowej i europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej oraz działań na przyszłość
Parlament Europejski,
– uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 122 i 143,
– uwzględniając zakres uprawnień Eurogrupy z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie europejskiego instrumentu stabilizacji finansowej,
– uwzględniając decyzję 16 państw członkowskich obszaru euro z 7 czerwca 2010 r.,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 maja 2010 r. w sprawie wzmocnienia koordynacji polityki gospodarczej (COM(2010)0250),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej,
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 332/2002 z dnia 18 lutego 2002 r. ustanawiające instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich,
– uwzględniając oświadczenie szefów państw i rządów strefy euro z dnia 7 maja 2010 r.,
– uwzględniając wnioski Rady Europejskiej z dni 9-10 maja 2010 r.,
– uwzględniając oświadczenie szefów państw i rządów strefy euro z dnia 25 marca 2010 r.,
– uwzględniając wnioski Rady Europejskiej z dni 25-26 marca 2010 r.,
– uwzględniając oświadczenie państw członkowskich strefy euro z dnia 11 kwietnia 2010 r. w sprawie udzielenie wsparcia Grecji przez państwa członkowskie strefy euro,
– uwzględniając pytanie z dnia 24 czerwca 2010 r. do Komisji w sprawie europejskiego instrumentu stabilizacji finansowej i europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej oraz działań na przyszłość (O-0095/2010 – B7-0318/2010),
A. mając na uwadze, że autorzy traktatu z Maastricht nie przewidzieli możliwości kryzysu związanego z długiem publicznym w strefie euro,
B. mając na uwadze, że spready obligacji państwowych wyemitowanych przez państwa członkowskie strefy euro rosły szybciej jesienią 2009 r.,
C. mając na uwadze, że wiosną 2010 r. sytuacja niektórych państw członkowskich na rynku długu publicznego znacznie się pogorszyła i osiągnęła stan krytyczny w maju 2010 r.,
D. mając na uwadze, że na rynku długu publicznego nastąpiły zmiany, które wymagają lepszego zrozumienia,
E. mając na uwadze, że zgodnie z art. 2 ust. 2 rozporządzenia Rady (UE) nr 407/2010 z 11 maja 2010 r. pomoc finansowa ze strony Unii Europejskiej ograniczać się będzie do marginesu dostępnego w ramach pułapu zasobów własnych dla środków na płatności; mając również na uwadze, że art. 3 ust. 5 stanowi, iż Komisja i państwo członkowskie będące beneficjentem zawierają protokół ustaleń wyszczególniający ogólne warunki dotyczące polityki gospodarczej związane z pomocą finansową ze strony Unii, które Komisja przekazuje Parlamentowi Europejskiemu i Radzie,
F. mając na uwadze, że dnia 7 czerwca 2010 r. państwa członkowskie strefy euro – zgodnie z wnioskami Rady ECOFIN z dni 9-10 maja 2010 r. – stworzyły europejski instrument stabilizacji finansowej (EFSF) w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (société anonyme) na mocy prawa luksemburskiego, na emisje z którego państwa członkowskie strefy euro wnoszą proporcjonalne gwarancje do całkowitej kwoty 440 mld euro,
1. z zadowoleniem przyjmuje działania podjęte niedawno na szczeblu krajowym oraz UE mające na celu zapewnienie stabilności euro; ubolewa nad faktem, że decydenci europejscy nie podjęli zdecydowanych działań wcześniej, mimo pogłębiającego się kryzysu finansowego;
2. podkreśla jednak, że działania te mają wyłącznie charakter tymczasowy i że konieczne będą rzeczywiste postępy w dziedzinie polityki fiskalnej i strukturalnej w poszczególnych państwach członkowskich, jeżeli chodzi o stworzenie nowych, silniejszych ram zarządzania gospodarką, których celem będzie zapobieganie występowaniu podobnych kryzysów w przyszłości, a także rozszerzenie potencjału wzrostu i trwałe przywrócenie równowagi makroekonomicznej w UE;
3. jest zdania, że rozwiązaniem bieżącego kryzysu nie może na dłuższą metę być dalsze zadłużanie się już wysoko zadłużonych krajów;
4. jest zdania, że wszystkie państwa członkowskie, a w szczególności państwa będące częścią unii gospodarczej i walutowej (UGW), powinny w procesie opracowywania polityki gospodarczej uwzględniać zarówno krajowe skutki tej polityki, jak i jej wpływ na Unię Europejską, a szczególnie na państwa członkowskie UGW, uważa, że polityka gospodarcza to kwestia będąca przedmiotem wspólnego zainteresowania i powinna być ona koordynowana w Radzie zgodnie z procedurami przewidzianymi w traktacie;
5. jest zdania, że niezależnie od rozporządzenia Rady nr (UE) 407/2010 z 11 maja 2010 r. oraz (WE) nr 332/2002 z 18 lutego 2002, zasady dotyczące spółek specjalnego przeznaczenia powinny przewidywać możliwość przystąpienia do nich krajów nienależących do strefy euro;
6. zwraca uwagę na komunikat Komisji COM(2010)0250 w sprawie zacieśniania koordynacji polityki gospodarczej będący ważnym głosem przyczyniającym się do sprawniejszej koordynacji polityki gospodarczej w UE; uważa, że wnioski prawodawcze dotyczące wzmocnionego nadzoru gospodarczego powinny zawierać nowe akty prawa wtórnego w oparciu o art. 121 ust. 6 traktatu; twierdzi, że za pomocą nowo tworzonych ram nadzoru powinno się dążyć do osiągnięcia trwałych finansów publicznych i wzrostu gospodarczego, konkurencyjności, spójności społecznej oraz większej równowagi handlowej;
7. jest zdania, że w procesie tworzenia unijnych instrumentów i procedur należy brać pod uwagę odnośne role instytucji europejskich, w tym uprawnienia Parlamentu w dziedzinie prawodawstwa i budżetu, a także niezależną rolę EBC jeżeli chodzi o decyzje dotyczące polityki walutowej;
8. zwraca się do Komisji z wnioskiem o przedstawienie oceny wpływu europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej przede wszystkim na budżet UE, a także inne instrumenty finansowe UE oraz pożyczki udzielane przez EBI;
9. zwraca się do Komisji z wnioskiem o przedstawienie oceny wpływu europejskiego instrumentu stabilizacji finansowej, szczególnie na funkcjonowanie rynku obligacji euro oraz ich spreadów; zwraca się ponadto do Komisji o dokonanie oceny zasadności oraz odpowiedzialności procedury decyzyjnej dotyczącej takiej spółki specjalnego przeznaczenia w celu znalezienia długoterminowego rozwiązania;
10. domaga się bardziej szczegółowych informacji na temat koordynacji działań pomiędzy EFSF oraz MFW, w tym informacji, czy rozdział środków finansowych pomiędzy fundusze będzie odbywał się równolegle przy zachowaniu stosunku 2:1; czy stopa procentowa będzie w jakikolwiek sposób koordynowana ze stopą MFW, zakładając że będzie ona stała zgodnie ze standardowymi praktykami; jaka będzie przewidywana stopa procentowa powyżej niemieckich bunds i czy jest prawdopodobne, że będzie ona wynosić ok. 1%; zapytuje, czy pożyczki MFW i EFSF będą udzielane na tych samych zasadach, jako że to gwarantowałoby EFSF automatyczne niewłączanie w jakąkolwiek restrukturyzację obligacji pożyczkobiorców – w przeciwnym wypadku EFSF byłby narażony na pierwszą stratę;
11. zapytuje, czy przewidziano jakiekolwiek środki zapewniające równe traktowanie; zwraca w związku z tym uwagę, że przykładowo stopa procentowa dla EFSF wydaje się być inna, niż w pakiecie zaproponowanym Grecji, ponieważ pożyczkobiorcy EFSF zapłacą spółce specjalnego przeznaczenia całościowe koszty netto za zdobywanie funduszy; pragnie ponadto dowiedzieć się, w jaki sposób można zagwarantować sprawiedliwe traktowanie członków spoza UGW, jeżeli EFSF zaczyna działać jedynie po całkowitym wykorzystaniu instrumentu w wysokości 60 mld euro;
12. zauważa, że dług publiczny w strefie euro niekoniecznie posiada zerową wartość ryzyka nominalnego zgodnie z założeniami dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych oraz że bieżące wydarzenia podwyższyły ryzyko kredytowe państwowych obligacji długoterminowych wyemitowanych przez państwa członkowskie; jest zdania, że Europejski Organ Bankowy oraz europejska rada ds. ryzyka systemowego powinny zająć się tym problemem;
13. zauważa, że dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych przewiduje zerową wagę ryzyka dla obligacji rządowych;
14. zwraca się do EBC o szczegółowe wyjaśnienie podjętych przezeń niedawno decyzji o zakupie obligacji rządowych na rynku wtórnym i uważa, że EBC powinien przygotować strategię odejścia od tego rodzaju praktyk zawierającą przejrzysty harmonogram;
15. jest zdania, że rozwiązanie mogące funkcjonować na dłuższą metę wymaga uporania się z problemem braku równowagi wewnętrznej oraz niestabilności zadłużenia, a co za tym idzie, strukturalnymi korzeniami obecnego kryzysu; uważa, że długoterminowa wizja obejmuje zniesienie wewnętrznego braku równowagi makroekonomicznej w strefie euro oraz UE, a także wyrównanie różnic w konkurencyjności pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi;
16. jest zdania, że silniejsze ramy zarządzania gospodarczego powinny obejmować stały mechanizm rozwiązywania kryzysu długu państwowego w UE, takich jak Europejski Fundusz Walutowy, skoordynowane podejście do trwałego przywrócenia równowagi makroekonomicznej oraz większą synergię pomiędzy budżetem UE oraz budżetami państw członkowskich uzupełniającą trwałą konsolidację fiskalną;
17. zwraca uwagę, że pomimo potencjalnie znaczącego wpływu tego mechanizmu na budżet UE, Parlamentowi nie przyznano żadnej roli w procesie decyzyjnym, ponieważ instrument ten został utworzony na mocy rozporządzenia Rady w ramach art. 122 ust. 2 TFUE; uważa za konieczne, aby Parlament jako organ władzy budżetowej był zaangażowany w tę kwestię, która ma potencjalnie tak daleko idące konsekwencje budżetowe;
18. zwraca się do Komisji o przeprowadzenie do końca 2010 r. niezależnej analizy wykonalności w kwestii nowatorskich instrumentów finansowych, takich jak wspólna emisja euroobligacji jako sposobu redukcji spreadów oraz podwyższenia płynności na rynkach papierów dłużnych, gdzie dominuje euro;
19. zwraca uwagę, że emisja euroobligacji dotyczących infrastruktury mającej znaczenie dla UE może być spójna z przynależnością do paktu na rzecz stabilności i wzrostu;
20. zwraca się do Komisji o dokonanie analizy szeregu opcji długoterminowego systemu zapobiegania potencjalnym problemom związanym z długiem publicznym oraz rozwiązywania ich w sposób skuteczny i trwały, przy jednoczesnym maksymalnym wykorzystywaniu zalet wspólnej waluty; jest zdania, że analiza ta powinna uwzględnić fakt, że ryzyko kredytowe obligacji rządowych może różnić się w poszczególnych państwach członkowskich i może współczynniki kapitałowe instytucji kredytowych powinny je lepiej odzwierciedlać;
21. zwraca się do swego przewodniczącego o przekazanie niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, Radzie Europejskiej oraz przewodniczącemu Eurogrupy i prezesowi EBC.