Parlament Europejski,

–  uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 540/2010 z dnia 16 czerwca 2010 r. dodające Islandię do wykazu krajów spełniających wymogi pomocy przedakcesyjnej UE mającej na celu wsparcie państw kandydujących przy dostosowaniu się do europejskiego dorobku prawnego,

–  uwzględniając opinię Komisji w sprawie wniosku Islandii o członkostwo w Unii Europejskiej (SEC(2010)0153),

–  uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dnia 17 czerwca 2010 r. o otwarciu negocjacji akcesyjnych z Islandią,

–  uwzględniając własną rezolucję z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie dokumentu Komisji Europejskiej na 2009 r. na temat strategii rozszerzenia dotyczącej Bałkanów Zachodnich, Islandii i Turcji(1),

–  uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2010 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1085/2006 z dnia 17 lipca 2006 r. ustanawiające Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (IPA) (COM(2009)0588 – C7-0279/2009 – 2009/0163(COD))(2),

–  uwzględniając oświadczenia Rady i Komisji w sprawie wniosku Islandii o członkostwo w Unii Europejskiej,

–  uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że zgodnie z art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej „każde państwo europejskie […] może złożyć wniosek o członkostwo w Unii”,

B.  mając na uwadze, że postępy każdego z państw w dążeniu do członkostwa w UE opierają się na zasługach i zależą od jego wysiłków podejmowanych w celu spełnienia kryteriów akcesyjnych, przy czym należy również uwzględnić zdolność Unii do przyjmowania nowych państw,

C.  mając na uwadze, że w dniu 17 lipca 2009 r. Islandia złożyła wniosek o członkostwo w Unii Europejskiej,

D.  mając na uwadze, że w dniu 24 lutego 2010 r. Komisja przedstawiła swoją opinię, w której zaleca rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Islandią,

E.  mając na uwadze, że ponieważ poprzednie rozszerzenia były bez wątpienia korzystne zarówno dla UE, jak i dla państw członkowskich, które do niej przystąpiły, i przyczyniły się do umocnienia stabilności, rozwoju i dobrobytu w całej Europie, istotne znaczenie ma, aby zgodnie z kryteriami kopenhaskimi stworzyć warunki konieczne do zakończenia procesu przystąpienia Islandii do UE i zapewnienia, że także w tym przypadku przystąpienia będzie sukcesem,

F.  mając na uwadze, że stosunki między Islandią a UE sięgają roku 1973, kiedy to obie strony podpisały dwustronną umowę o wolnym handlu,

G.  mając na uwadze, że Islandia prowadzi już ścisłą współpracę z Unią Europejską, będąc członkiem Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz stroną zarówno układów z Schengen jak i rozporządzenia dublińskiego, i dlatego zastosowała się już do znacznej części wspólnotowego dorobku prawnego,

H.  mając na uwadze, że Islandia posiada ugruntowane tradycje demokratyczne i wysoki poziom zgodności ze wspólnotowym dorobkiem prawnym,

I.  mając na uwadze, że od 1994 r. Islandia znacząco przyczynia się do spójności i solidarności w Europie przez mechanizm finansowy w ramach EOG,

J.  mając na uwadze, że Islandia, jako kraj bez tradycji militarnych, wnosi wkład cywilny w misje pokojowe UE i regularnie dostosowuje się do wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa,

K.  mając na uwadze, że Islandia i jej ludność poważnie ucierpiały z powodu globalnego kryzysu finansowego i gospodarczego, który w 2008 r. doprowadził do załamania się systemu bankowego w Islandii,

L.  mając na uwadze, że rządy Zjednoczonego Królestwa i Holandii podpisały dwa porozumienia z rządem islandzkim w czerwcu i październiku 2009 r. w sprawie warunków spłaty pożyczki w wysokości 1,3 mld EUR Holandii i 2,4 mld funtów Zjednoczonemu Królestwu; mając na uwadze, że w przeprowadzonym w dniu 6 marca 2010 r. referendum odrzucono zawarte w październiku porozumienie oraz że oczekuje się, że zainteresowane strony wypracują nowe porozumienie w sprawie wypłat, za które odpowiada islandzki system gwarancji depozytów,

M.  mając na uwadze, że Urząd Nadzoru EFTA w swym wezwaniu z dnia 26 maja 2010 r. stwierdził, że Islandia zobowiązana jest do wypłaty minimalnej rekompensaty deponentom Icesave w Zjednoczonym Królestwie i Holandii,

N.  mając na uwadze, że opinia publiczna oraz partie polityczne w Islandii są podzielone w kwestii członkostwa w UE; mając na uwadze, że od lata 2009 roku opinia społeczeństwa na temat członkostwa w UE, w świetle kryzysu politycznego i gospodarczego, wyraźnie się zmieniła w kierunku negatywnym,

Kryteria polityczne

1.  z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady Europejskiej o otwarciu negocjacji akcesyjnych z Islandią;

2.  z zadowoleniem przyjmuje perspektywę przyjęcia jako nowego państwa członkowskiego kraju o silnej kulturze demokratycznej; podkreśla w związku z tym, że przystąpienie Islandii może przynieść korzyści zarówno samej Islandii jak i Unii Europejskiej, a także będzie dalej wzmacniało rolę Unii jako światowej orędowniczki i obrończyni praw człowieka i podstawowych wolności;

3.  zwraca uwagę na doskonałą współpracę między posłami do Parlamentu Europejskiego a ich odpowiednikami z parlamentu islandzkiego (Althingi) w ramach Wspólnego Komitetu Parlamentarnego EOG i oczekuje równie owocnej współpracy w ramach nowej wspólnej komisji parlamentarnej PE-Islandia;

4.  ze szczególnym zadowoleniem przyjmuje nową islandzką inicjatywę ustawodawczą w sprawie mediów (Icelandic Modern Media Initiative), która umożliwia zarówno Islandii, jak i UE zajęcie wyraźnych stanowisk prawnych w odniesieniu do prawnej ochrony wolności słowa i informacji;

5.  zachęca władze Islandii do rozwiązania istniejącego obecnie problemu rozróżnienia pomiędzy obywatelami UE dotyczącego prawa do głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w Islandii;

6.  zwraca uwagę, że w ramach nowej strategii rozszerzenia UE system sądowniczy państwa kandydującego stanowi jedną z kwestii, co do których UE przywiązuje szczególną uwagę nawet na wczesnym etapie przedakcesyjnym; jest zdania, że rząd Islandii powinien wprowadzić specjalne mechanizmy mające na celu zagwarantowanie niezależności władzy sądowniczej zgodnie z zaleceniami Komisji Weneckiej, odpowiednio zajmując się kwestią decydującej roli Ministra Sprawiedliwości i Praw Człowieka w powoływaniu sędziów, prokuratorów i najwyższych władz sądowniczych; wierzy, że władze Islandii wprowadzą te niezbędne zmiany;

7.  zachęca Islandię do ratyfikowania konwencji ONZ przeciwko korupcji i cywilnoprawnej konwencji Rady Europy o korupcji;

8.  wyraża Islandii uznanie za dobre wyniki w dziedzinie przestrzegania praw człowieka; zachęca jednak władze Islandii do ratyfikowania Konwencji ramowej Rady Europy o ochronie mniejszości narodowych, jak również Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych;

9.  namawia Islandię, by stosowała się do zaleceń OBWE/ODIHR z 2008 r. dotyczących przestępczości spowodowanej nienawiścią;

Kryteria gospodarcze

10.  zauważa, że Islandia ma ogólnie zadowalające osiągnięcia, jeżeli chodzi o wypełnianie swoich zobowiązań w ramach EOG, a także jeżeli chodzi o jej zdolność sprostania presji konkurencyjnej i siłom rynkowym wewnątrz UE; zauważa jednak, że konieczne są dalsze działania na rzecz dostosowania do ogólnych zasad i zapewnienia pełnej zgodności ze wspólnotowym dorobkiem prawnym w dziedzinie oceny zgodności, akredytacji i nadzoru rynkowego; przyjmuje do wiadomości wezwanie z dnia 26 maja 2010 r. skierowane przez Urząd Nadzoru EFTA do rządu Islandii jako pierwszy krok procedury w sprawie naruszenia z powodu niewywiązywania się ze zobowiązań na mocy porozumienia EOG przy wdrażaniu dyrektywy 94/19/WE w sprawie systemów gwarancji depozytów oraz z zadowoleniem przyjmuje zadeklarowaną w związku z tym przez rząd Islandii gotowość do jak najszybszego zakończenia negocjacji w sprawie Icesave;

11.  z zadowoleniem przyjmuje działania mające na celu większe zróżnicowanie gospodarki islandzkiej, które postrzega jako środek niezbędny do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego tego kraju w dłuższej perspektywie czasowej;

12.  zauważa, że środowisko naturalne ma priorytetowe znaczenie dla UE i przyjmuje z zadowoleniem mocne zaangażowanie się Islandii w politykę ekologiczną;

13.  zauważa, że mimo iż konsolidacja budżetowa pozostaje jednym z najważniejszych wyzwań, Islandia wykazuje obiecujące oznaki stabilizacji gospodarczej; uważa dotychczas podjęte działania monetarne za krok we właściwym kierunku, by osiągnąć większą stabilność finansową i gospodarczą;

14.  z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie specjalnej komisji dochodzeniowej, które może przyczynić się do odbudowy zaufania w kraju; zachęca do dalszych działań wynikających z prac komisji w celu zaradzenia uporczywym niedociągnięciom politycznym, gospodarczym i instytucjonalnym opisanym w sprawozdaniu;

15.  przyjmuje z zadowoleniem fakt, że Islandzkie Stowarzyszenie Funduszy Emerytalnych (IPFA) zgodziło się na przeprowadzenie niezależnej kontroli metod pracy i polityki inwestycyjnej systemów emerytalnych za okres poprzedzający załamanie gospodarcze;

16.  wzywa do osiągnięcia bilateralnego porozumienia w sprawie zasad spłaty pożyczki w wysokości 3,9 mld EUR rządom Zjednoczonego Królestwa i Holandii, podkreśla, że osiągnięcie porozumienia zadowalającego wszystkie strony przywróci zaufanie w zdolność Islandii do respektowania podjętych przez nią zobowiązań, w tym przestrzegania wszystkich zobowiązań wynikających z porozumienia EOG, i wzmocni publiczne poparcie w Islandii i UE dla procesu przystąpienia Islandii do UE;

17.  przyjmuje do wiadomości chęć przystąpienia Islandii do strefy euro, co może nastąpić po wejściu Islandii do Unii Europejskiej i spełnieniu przez nią wszystkich niezbędnych warunków;

18.  z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie drugiego przeglądu promesy kredytowej MFW mającej służyć stabilizacji walutowej, restrukturyzacji banków i konsolidacji budżetowej;

19.  jest zaniepokojony wysokim poziomem bezrobocia i inflacji, mimo iż zauważa pojawiające się ostatnio oznaki poprawy;

20.  wyraża swoje uznanie dla Islandii za wysoki wskaźnik inwestycji w edukację, badania naukowe i rozwój;

Zdolność podjęcia obowiązków wynikających z członkostwa

21.  zauważa, że jako członek EOG Islandia znajduje się w zaawansowanym stadium spełnienia wymogów dziesięciu rozdziałów negocjacyjnych, częściowo spełnia wymogi jedenastu rozdziałów negocjacyjnych, przy czym jedynie dwanaście rozdziałów nieobjętych EOG pozostaje do całkowitej negocjacji; podkreśla, że Komisja zwróciła uwagę, że Islandia powinna podjąć poważne starania na rzecz dostosowania swego prawodawstwa do dorobku prawnego UE w szeregu dziedzin oraz jego skutecznego wdrożenia i wprowadzenia w życie w perspektywie średnioterminowej w celu spełnienia kryteriów akcesyjnych; podkreśla, że spełnienie przez Islandię zobowiązań w ramach EOG, a także umowy z Islandią w związku z wprowadzaniem w życie, stosowaniem i rozwojem dorobku prawnego Schengen, stanowi ważny wymóg negocjacji akcesyjnych;

22.  zachęca władze Islandii, by zajęły się głównymi brakami instytucjonalnymi gospodarki islandzkiej, w szczególności organizacją i funkcjonowaniem systemu nadzoru finansowego i systemu gwarancji depozytów;

23.  zachęca Islandię do opracowania polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich zgodnej ze strategiami UE, a także do wprowadzenia struktur administracyjnych niezbędnych do jej wdrożenia; podkreśla w tym kontekście, że polityka UE musi uwzględniać specyficzny charakter środowiska naturalnego Islandii, flory i fauny, a także geograficzną odległość od Europy kontynentalnej;

24.  wzywa Komisję do zaangażowania władz Islandii w toczące się obecnie debaty dotyczące reformy wspólnej polityki rolnej;

25.  uznaje odpowiedzialny i zrównoważony sposób zarządzania przez Islandię swymi zasobami morskimi i liczy na konstruktywną postawę zarówno ze strony UE, jak i władz Islandii, w negocjacjach w sprawie obowiązku przyjęcia przez Islandię europejskiej wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), aby z końcem negocjacji znaleźć zadowalające dla obydwu stron rozwiązanie oparte na najlepszych praktykach i chroniące interesy rybaków i konsumentów zarówno w UE, jak i w Islandii;

26.  zachęca Islandię, by przyjęła środki w obszarze polityki rybołówstwa, które umożliwią jej rozpoczęcie wprowadzania WPRyb;

27.  nalega, by Islandia zaprzestała wszelkich połowów wielorybów i wycofała wszystkie zastrzeżenia, które wyraziła przed Międzynarodową Komisją Wielorybniczą;

28.  zauważa, że Islandia może wnieść cenny wkład do europejskiej polityki w zakresie ochrony środowiska i energii dzięki jej doświadczeniu w dziedzinie energii odnawialnych, a w szczególności energii geotermicznej, ochrony środowiska i walki ze zmianami klimatycznymi;

Współpraca regionalna

29.  widzi w przystąpieniu Islandii do UE strategiczną możliwość odgrywania przez UE bardziej aktywnej i konstruktywnej roli a także  przyczyniania się do wielostronnego zarządzania w regionie Arktyki pod warunkiem, że pomoże ono ugruntować obecność Europy w Radzie Arktycznej; zwraca uwagę, że pomoże to rozwiązywać problemy środowiskowe będące przedmiotem wspólnej troski oraz może podwyższyć zainteresowanie UE regionem Arktyki oraz jego ochroną na szczeblu regionalnym i międzynarodowym;

30.  z zadowoleniem przyjmuje fakt, że przystąpienie Islandii do UE umocniłoby północno-atlantycki wymiar polityki zewnętrznej Unii;

Opinia publiczna i poparcie dalszego rozszerzenia

31.  zachęca władze Islandii do rozpoczęcia szeroko zakrojonej debaty publicznej na temat przystąpienia do UE, włączającej od samego początku społeczeństwo obywatelskie, skupionej na obawach obywateli Islandii związanych z członkostwem w UE i uwzględniającej potrzebę zdecydowanego zaangażowania z myślą o skutecznych negocjacjach; wzywa Komisję do zapewnienia władzom Islandii na ich wniosek materialnego i technicznego wsparcia, by pomóc im poprawić przejrzystość i odpowiedzialność w odniesieniu do procesu rozszerzenia oraz żeby mogły one zorganizować na terenie całego kraju szeroko zakrojoną i rzetelną kampanię informacyjną na temat skutków członkostwa w UE, tak aby umożliwić obywatelom Islandii podjęcie świadomego wyboru w przyszłym referendum w sprawie przystąpienia do UE;

32.  sądzi, że ogromne znaczenie ma przekazywanie obywatelom UE jasnych i zrozumiałych informacji na temat skutków przystąpienia Islandii do UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wysiłków w tym celu, a także uważa, że równie ważne jest wysłuchanie obywateli i udzielenie odpowiedzi na ich pytania i wątpliwości, a także działanie w odpowiedzi na ich opinie i interesy;

o
o   o

33.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz przewodniczącemu parlamentu (Althingi) i rządowi Islandii.

(1) Teksty przyjęte, P7_TA(2009)0097. (2) Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0026.