Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 11 listopada 2010 r. w sprawie kryzysu w sektorze hodowlanym UE
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 lipca 2010 r. w sprawie przyszłości wspólnej polityki rolnej po 2013 r.(1),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie „Sprawiedliwego wynagrodzenia dla rolników: poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie(2),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie ewaluacji i oceny Wspólnotowego planu działań dotyczącego dobrostanu zwierząt na lata 2006-2010(3),
A. mając na uwadze, że rentowność wielu gospodarstw hodowlanych UE jest obecnie poważnie zagrożona z powodu szeregu czynników, w tym:
–
rosnących kosztów nakładów, takich jak paliwo i nawozy,
–
wysokich kosztów związanych z przestrzeganiem przepisów UE,
–
większej konkurencji, jaką przedstawia import z krajów trzecich,
–
zależności od krajów trzecich w zakresie materiału paszowego,
–
niedawnego wzrostu cen zbóż, spowodowanego głównie niespodziewanymi ekstremalnymi warunkami klimatycznymi, a także negatywnym wpływem spekulacji i niestabilności cen,
–
niskimi cenami produktów mięsnych uzyskiwanymi przez rolników,
B. mając na uwadze, że producenci europejscy muszą przestrzegać najbardziej restrykcyjnych przepisów na świecie w odniesieniu do bezpieczeństwa i jakości żywności, ochrony środowiska, zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz warunków pracy; mając na uwadze, że przestrzeganie tych niezwykle wysokich standardów podwyższa znacznie koszty produkcji europejskich producentów, co sprawia, że nie są oni tak konkurencyjni jak producenci z krajów trzecich,
C. mając na uwadze, że obecny kryzys w sektorze hodowlanym może prowadzić do znaczącego ograniczenia produkcji mięsa w Unii Europejskiej, co będzie miało poważny wpływ nie tylko na ceny, ale również na bezpieczeństwo żywności w UE i doprowadzi do większego uzależnienia od importu,
D. mając na uwadze, że Unia Europejska w wysokim stopniu uzależniona jest od przywozu soi i kukurydzy z krajów trzecich i że każde przerwanie dostaw tych produktów wynikające z występowania niewielkich ilości niedopuszczonych organizmów zmodyfikowanych genetycznie powoduje bardzo kosztowne konsekwencje dla europejskiego przemysłu paszowego i hodowców (przykładowo 1 miliard EUR, jeżeli przerwanie dostaw trwa sześć miesięcy),
E. mając na uwadze, że import z krajów trzecich zwiększył swój udział w rynku Unii Europejskiej i wywiera dodatkową presję na ceny rynkowe produktów zwierzęcych,
F. mając na uwadze, że światowe zapotrzebowanie na mięso i inne produkty zwierzęce wzrośnie w nadchodzących dziesięcioleciach w wyniku połączenia takich czynników, jak wzrost liczby ludności na świecie i wzrost siły nabywczej w krajach rozwijających się, które prowadzą do upowszechnienia się diety zachodniej,
G. mając na uwadze, że potrzeba inwestycji na dużą skalę w sektorze hodowlanym sprawia, że jest on szczególnie podatny na kryzysy rynkowe,
H. mając na uwadze, że w niektórych nowych państwach członkowskich bardzo niewielu rolników w sektorze hodowlanym skorzystało z płatności bezpośrednich i w związku z tym mają oni większe trudności w zachowaniu zgodności z rygorystycznymi europejskimi standardami, które wymagają kosztownych inwestycji,
I. mając na uwadze, że sektory wieprzowy i drobiowy nie otrzymują żadnego bezpośredniego wsparcia z WPR, nie dysponują tzw. siatką bezpieczeństwa służącą łagodzeniu konsekwencji wahań na rynku i muszą przestrzegać najbardziej restrykcyjnych przepisów UE dotyczących ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt,
J. mając na uwadze, że różnica pomiędzy cenami konsumenckimi, a cenami producenta znacząco się zwiększyła,
K. mając na uwadze, że producenci surowców są ograniczani z jednej strony przez dużych międzynarodowych przetwórców i detalistów, którzy kupują ich produkty, a z drugiej przez duże międzynarodowe przedsiębiorstwa, które dostarczają im czynniki produkcji,
L. mając na uwadze, że małe gospodarstwa hodowlane w UE są nieodłącznie związane z gospodarką obszarów wiejskich w Europie i są źródłem znacznych korzyści dla środowiska, oraz mając na uwadze, że jednocześnie wiele z nich znajduje się w obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, gdzie nie istnieją alternatywy w zakresie rentownej produkcji,
M. mając na uwadze, że sytuacja na rynku wołowiny jest ściśle powiązana z rozwojem sektora mleczarskiego, biorąc po uwagę, że 60% produkcji mięsa czerwonego w UE pochodzi z krów mlecznych,
N. mając na uwadze, że od roku 2007 sektor mleczarski w UE zmagał się ze skrajnymi wahaniami rynku, co miało szkodliwy wpływ na dochody rolników prowadzących gospodarstwa mleczne oraz na zdolność do zrównoważonej produkcji żywności wysokiej jakości dla europejskich konsumentów,
O. mając na uwadze, że dane Komisji Europejskiej na temat funkcjonowania łańcucha dostaw żywności pokazują, że istnieje potrzeba większej przejrzystości i lepszego informowania w odniesieniu do produkcji i zmian rynkowych,
1. wzywa Komisję i Radę do zapewnienia, że WPR po 2013 r. będzie otrzymywać odpowiednie finansowanie w celu zagwarantowania trwałości działalności wszystkich rolników w UE, w tym hodowców; podkreśla w tym kontekście, że należy zagwarantować uczciwą konkurencję między rolnikami w państwach członkowskich;
2. wzywa Komisję do wprowadzenia w trybie pilnym skutecznych i elastycznych mechanizmów rynkowych w sektorze hodowlanym i do ustanowienia niezbędnych środków w celu ograniczenia, w sektorze rolnictwa ogółem, wpływu niestabilności cen i spekulacji;
3. wzywa Komisję do skorzystania z dostępnych mechanizmów rynkowych w celu złagodzenia obecnego kryzysu w sektorze wieprzowiny i w innych sektorach hodowlanych;
4. przyjmuje do wiadomości planowane przez Komisję wprowadzenie do obrotu na drodze przetargu do końca listopada 2,8 mln ton zbóż przechowywanych obecnie w skupie interwencyjnym;
5. wzywa Komisję do zaproponowania narzędzi rynkowych, które zagwarantują odpowiednie dostawy zbóż na paszę dla zwierząt; uważa, że powinno się stosować siatkę bezpieczeństwa we wszystkich sektorach zbóż, wraz z minimalną ceną skupu interwencyjnego dla systemu przetargów;
6. wzywa Komisję do podjęcia kroków koniecznych do walki z nadmierną spekulacją na rynkach Unii oraz na rynku światowym, w szczególności w ramach nowej dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych;
7. zwraca się do Komisji o zaproponowanie elastycznych mechanizmów rynkowych, które umożliwią Unii szybsze reagowanie na sytuacje krytyczne w ramach jednej wspólnej organizacji rynków (rozdział II – sekcja 1: środki nadzwyczajne);
8. popiera wprowadzenie w trybie pilnym planu w zakresie protein dla Unii Europejskiej, który promowałby uprawę roślin o wysokiej zawartości białka i roślin strączkowych, co mogłoby się również znacznie przyczynić do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych;
9. wyraża poważne zaniepokojenie z powodu niedawnej konsolidacji na rynku nawozów, która doprowadziła do takiej sytuacji, że na wielu rynkach krajowych istnieje obecnie jeden dostawca i zniknęła konkurencja; domaga się zatem, aby Komisja zwróciła się do odpowiednich organów do spraw konkurencji o wszczęcie dochodzenia i podjęcie koniecznych kroków celem uniemożliwienia ustalania cen i nadużywania pozycji dominującej;
10. wzywa Komisję do zapewnienia, w kontekście coraz większej konsolidacji, istnienia wolnego rynku w sektorze czynników produkcji, w tym w sektorze nawozów, mając na uwadze, że energia i nawozy mają kluczowe znaczenie dla produkcji rolnej i bezpieczeństwa żywności;
11. zwraca się do Komisji o uwzględnienie, podczas kolejnej reformy WPR, szczególnie trudnej sytuacji, w jakiej znajdują się niektóre sektory hodowlane (np. produkcji bydła wypasanego na użytkach zielonych), oraz o uwzględnienie niesprawiedliwych warunków, w których muszą one konkurować z krajami trzecimi;
12. zwraca się do Komisji o rozważenie, w ramach następnej reformy WPR, szczególnych środków mających na celu uniknięcie poważnych strat w ramach wsparcia UE dla hodowców, którzy spełniają warunki zrównoważonej produkcji;
13. wzywa Komisję do przyspieszenia tempa działań mających na celu wsparcie sektora hodowlanego w obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania;
14. wzywa Komisję do aktywnego dążenia do uproszczenia procedur administracyjnych i zmniejszenia obciążenia biurokratycznego rolników sektorze hodowlanym;
15. uważa, że niezbędne jest wyposażenie Unii Europejskiej w narzędzie służące przewidywaniu tendencji na rynku światowym;
16. zwraca się do Komisji i państw członkowskich o wzięcie pod uwagę wysokich kosztów, jakie wiążą się z przestrzeganiem przepisów w zakresie dobrostanu zwierząt, zwłaszcza, że koszty te nie znajdują odzwierciedlenia w cenach sprzedaży; w związku z tym wzywa Komisję do zapewnienia, że produkty importowane z krajów trzecich są zgodne ze standardami UE w zakresie dobrostanu zwierząt, tak aby nie dopuścić do nieuczciwej konkurencji; podkreśla, że w najbliższych latach sektor wieprzowiny i mięsa drobiowego będą musiały dostosować się do bardziej surowych wymogów, nie otrzymując przy tym żadnego wsparcia finansowego z Unii Europejskiej;
17. wzywa Komisję do dokonania oceny gospodarczego wpływu wprowadzenia nowych zasad dotyczących dobrostanu zwierząt oraz podkreśla, że przed przystąpieniem do sporządzania projektów jakichkolwiek nowych przepisów, należy najpierw odpowiednio wdrożyć istniejące przepisy – tak ogólne, jak i szczegółowe;
18. uważa, że producenci surowców są ograniczani z jednej strony przez wysokie ceny nakładów, a z drugiej przez niskie ceny konsumenckie, z powodu mocnej pozycji przedsiębiorstw przetwórczych, detalicznych i dostawców czynników produkcji w łańcuchu dostaw żywności, przez co nie mogą w pełni skorzystać z wyższych cen wyjściowych;
19. wzywa Komisję do zaproponowania wzmocnienia organizacji producenckich we wszystkich sektorach hodowlanych, tak aby umożliwić im wynegocjowanie lepszych cen ich produktów, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów produkcji;
20. wzywa Komisję, aby zapewniła, że działania, jakie podejmuje ona w zakresie handlu i rolnictwa, nie są ze sobą sprzeczne, oraz aby uznała potrzebę opracowania wyważonych celów, które zapewnią postęp w dziedzinie handlu, ale jednocześnie zagwarantują europejskiemu sektorowi hodowlanemu trwałą przyszłość;
21. wzywa Komisję do zabezpieczenia w pełni interesów europejskich producentów w dwustronnych negocjacjach z państwami Mercosuru i innymi krajami trzecimi poprzez unikanie ustępstw, które mogłyby zagrozić europejskiej produkcji zwierząt;
22. wzywa Komisję do zagwarantowania pewności prawnej dla przywozu soi i kukurydzy z krajów trzecich poprzez wprowadzenie pragmatycznego progu dotyczącego przypadkowej obecności organizmów zmodyfikowanych genetycznie, które nie są jeszcze dopuszczone w Unii Europejskiej, ale są przedmiotem badań naukowych w tym zakresie;
23. wzywa Komisję Europejską do przeprowadzenia przeglądu obecnego zakazu stosowania mączki mięsno-kostnej w przypadku zwierząt innych niż przeżuwacze oraz do dokonania oceny możliwości zniesienia ograniczeń na warunkach zapewniających maksymalny poziom bezpieczeństwa żywności;
24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.