Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2010 σχετικά με την κατάσταση στον τομέα της μελισσοκομίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το από 9 Οκτωβρίου 2003 ψήφισμά του σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο τομέας της ευρωπαϊκής μελισσοκομίας(1),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, περί περιβαλλοντικής ευθύνης ως προς την πρόληψη και αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών(2),
– έχοντας υπόψη το από 22 Απριλίου 2004 ψήφισμά του σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου περί ανάληψης δράσεων στον τομέα της μελισσοκομίας(3),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2007, περί θέσπισης κοινής οργάνωσης των γεωργικών αγορών και ειδικών διατάξεων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα (Ενιαίος Κανονισμός ΚΟΑ)(4), που περιέχει ειδικές διατάξεις για τον τομέα της μελισσοκομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη το από 20 Νοεμβρίου 2008 ψήφισμά του για την κατάσταση στον τομέα της μελισσοκομίας(5),
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2010/21/ΕΕ της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2010, για την τροποποίηση του παραρτήματος Ι της οδηγίας 91/414/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τους ιδιαίτερους όρους για τις ουσίες clothianidin, thiamethoxam, fipronil και imidacloprid(6),
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2010/270/ΕΕ της Επιτροπής, της 6ης Μαΐου 2010, για την τροποποίηση των μερών 1 και 2 του παραρτήματος Ε της οδηγίας 92/65/ΕΟΚ του Συμβουλίου όσον αφορά τα υποδείγματα υγειονομικών πιστοποιητικών για ζώα από εκμεταλλεύσεις και για μέλισσες και αγριομέλισσες(7),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 28ης Μαΐου 2010 σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 105 και επόμενα του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου περί ενεργειών για τη βελτίωση των γενικών συνθηκών παραγωγής και εμπορίας προϊόντων μελισσοκομίας (COM(2010)0267),
– έχοντας υπόψη την επιστημονική έκθεση της EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) της 11ης Αυγούστου 2008(8), καθώς και την παραγγελθείσα και εγκριθείσα από την EFSA στις 3 Δεκεμβρίου 2009 επιστημονική έκθεση(9), αμφότερες σχετικά με τη Θνησιμότητα και την Παρακολούθηση των Μελισσών στην Ευρώπη,
– έχοντας υπόψη την προφορική ερώτηση (O-0119/2010 – B7-0564/2010) της 1ης Σεπτεμβρίου 2010 σχετικά με την κατάσταση στον τομέα της μελισσοκομίας,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115, παράγραφος 5, και το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα εθνικά προγράμματα για τον τομέα της ευρωπαϊκής μελισσοκομίας που καταρτίζονται από τα κράτη μέλη για τριετείς περιόδους έχουν χρησιμοποιηθεί και από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, με μέσον όρο χρήσης 90 %· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή δηλώνει στην προαναφερθείσα έκθεσή της, της 28ης Μαΐου 2010, ότι τα εθνικά μελισσοκομικά προγράμματα υπήρξαν επωφελή τα τελευταία έτη,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2010, Ευρωπαϊκό Έτος της Βιοποικιλότητας, ο τομέας της μελισσοκομίας απειλείται σοβαρά σε ολόκληρο τον πλανήτη, με ρυθμό καταγραφόμενων απωλειών από 100 έως 1 000 φορές ταχύτερο του συνηθισμένου· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας της μελισσοκομίας διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο στην κοινωνία, παρέχοντας μια δημόσια υπηρεσία περιβαλλοντικής αξίας, και ότι η μελισσοκομία είναι ένα πολύτιμο παράδειγμα «πράσινης απασχόλησης» (βελτίωση και διατήρηση της βιοποικιλότητας και της οικολογικής ισορροπίας και διατήρηση της χλωρίδας), και ένα υπόδειγμα αειφόρου παραγωγής σε αγροτικό περιβάλλον,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τρέχοντα προγράμματα εκπνέουν στο τέλος του 2013· λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα στήριξη της ΕΕ στο μελισσοκομικό τομέα εξαρτάται από τις εκάστοτε διατάξεις της ΚΓΠ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να κάνουν τον προγραμματισμό τους για την περίοδο μετά το 2013· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή προτίθεται να δημοσιεύσει την ανακοίνωσή της για τη μελλοντική ΚΓΠ έως τον Νοέμβριο του 2010,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η γεωργία έχει μείζον συμφέρον να διατηρήσει τις μέλισσες ως επικονιαστές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η FAO προειδοποιεί τη διεθνή κοινότητα για την ανησυχητική μείωση των εντόμων επικονίασης και, μεταξύ αυτών, και των μελισσών μελιού· λαμβάνοντας υπόψη πως το 84 % των φυτικών ειδών και το 76 % της παραγωγής τροφίμων στην Ευρώπη εξαρτάται από την επικονίαση από μέλισσες, η οικονομική σημασία της οποίας είναι πολύ μεγαλύτερη από την αξία του παραγόμενου μελιού,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θνησιμότητα των μελισσών αποτελεί επιδεινούμενο πρόβλημα σε πολλές περιφέρειες λόγω της συνεργού επίδρασης διαφόρων παραγόντων, μεταξύ των οποίων οι νόσοι των μελισσών, η μειωμένη ανοσία των μελισσών στους παθογόνους παράγοντες και στα παράσιτα, η κλιματική αλλαγή και σε κάποιο βαθμό η αλλαγή χρήσης της γης, με περιόδους έλλειψης τροφής και τη μείωση των συλλεκτριών μελισσών, καθώς και λόγω της σταδιακής εξάλειψης των μελιτοφόρων φυτικών ειδών και της χρήσης προϊόντων φυτοπροστασίας και μη αειφόρων τεχνικών καλλιέργειας,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο φθίνων αριθμός μελισσιών σε ορισμένα κράτη μέλη δεν μπορεί με βεβαιότητα να συνδεθεί με τη χρήση γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), δεδομένου ότι οι καλλιέργειες τέτοιων οργανισμών είναι ασήμαντες προς το παρόν, και λαμβάνοντας υπόψη ότι μια αύξηση του αριθμού των μονοκαλλιεργειών οδηγεί στην εξαφάνιση της μελιτοφόρου χλωρίδας,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι αυξάνεται συνεχώς σε παγκόσμιο επίπεδο ένα πλήθος νόσων που προσβάλλουν τις μέλισσες, με αποτέλεσμα η Μελιτοφόρος Μέλισσα να κινδυνεύει να καταστεί είδος υπό εξαφάνιση λόγω της ολοένα και πιο καταστροφικής παρουσίας του παρασίτου Varroa, ενός ακάρεως που θέτει σε κίνδυνο το ανοσοποιητικό σύστημα των μελισσών, προκαλεί κάθε είδους συνδεδεμένες νόσους και καθίσταται, έτσι, το κύριο υγειονομικό πρόβλημα στον ευρωπαϊκό πληθυσμό μελισσών,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες για την αναστροφή της μείωσης των επικονιαστικών ειδών, ώστε να αποτραπούν καταστάσεις όπως αυτές που παρατηρούνται σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπου οι χαμηλοί αριθμοί φυσικών επικονιαστών σημαίνουν ότι η παραγωγή φρούτων, λαχανικών και ορισμένων αροτραίων καλλιεργειών απαιτεί ανθρωπογενή επικονίαση, με σημαντική πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση των γεωργών,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 40 % της ευρωπαϊκής αγοράς μελιού εξαρτάται από τις εισαγωγές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έλλειψη ανεξαρτησίας της ΕΕ σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό με μέλι οδηγεί σε σημαντική αστάθεια τιμών, η οποία προκαλείται και λόγω φαινομένων νοθείας στην παγκόσμια αγορά, καθώς το παρελθοντικό άνοιγμα της αγοράς της ΕΕ απέναντι στο μέλι προέλευσης τρίτων χωρών έχει δημιουργήσει ανταγωνιστικό μειονέκτημα για τους μελισσοκόμους σε ολόκληρη την ΕΕ,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι και τα κράτη μέλη και οι φορείς του τομέα έχουν διατυπώσει συγκεκριμένα αιτήματα ως προς τις βελτιώσεις που απαιτούνται στους κανονισμούς εφαρμογής και ως προς την ανάγκη συνέχισης της στήριξης μακροπρόθεσμα,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζεται μια καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των κρατών μελών και των μελισσοκομικών ενώσεων στην επεξεργασία των προγραμμάτων, ούτως ώστε να μπορεί το κάθε κράτος μέλος να ζητεί πληροφορίες και εφόσον χρειαστεί να τις μοιράζεται στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οργανώσεων στις οποίες συμμετέχει,
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η προαναφερθείσα επιστημονική έκθεση της EFSA της 11ης Αυγούστου 2008 τονίζει πόσο λίγα και ανομοιογενή είναι τα συστήματα εποπτείας στα κράτη μέλη και πόσο λείπει οποιαδήποτε εναρμόνιση ή οποιοσδήποτε κοινός δείκτης αποδόσεων,
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, βάσει της οδηγίας 2010/21/ΕΕ, τα κράτη μέλη οφείλουν να διασφαλίσουν ότι, από 1ης Νοεμβρίου 2010, θα εφαρμοστούν ορισμένες απαιτήσεις σήμανσης των προϊόντων φυτοπροστασίας, θα περιλαμβάνονται μέτρα μείωσης των κινδύνων στην έγκριση προϊόντος και θα τεθούν σε εφαρμογή προγράμματα εποπτείας για τον έλεγχο της άμεσης και έμμεσης έκθεσης των μελισσών σε ορισμένες δραστικές ουσίες,
1. χαιρετίζει την προαναφερθείσα έκθεση της Επιτροπής της 28ης Μαΐου 2010· επισημαίνει, ωστόσο, ότι τα τρέχοντα προγράμματα λήγουν στο τέλος του 2013 και ότι ανησυχεί για τις πολλές προκλήσεις και τα πολλά προβλήματα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή μελισσοκομία, όπως είναι τα ζητήματα μάρκετινγκ, η αστάθεια των τιμών, η προσέλκυση νεαρών μελισσοκόμων στον τομέα, η γήρανση των μελισσοκόμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η μείωση του αριθμού των μελισσιών και οι γενικές δυσχέρειες που απορρέουν από την πολυπαραγοντική θνησιμότητα των μελισσών·
2. καλεί την Επιτροπή να απαντήσει θετικά στα αιτήματα τόσο των κρατών μελών όσο και των φορέων του κλάδου, όπως είναι εκείνα που αφορούν τη βελτίωση των στατιστικών στοιχείων σε σχέση με τις προβλέψεις παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των ιδίων ποιοτικών προδιαγραφών για το μέλι, και τη βελτίωση και την εναρμόνιση της εποπτείας και των ερευνητικών προγραμμάτων για τη μελισσοκομία·
3. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει, στο πλαίσιο της νομοθετικής πρότασης για μια ποιοτική μελισσοκομική πολιτική, την αλλαγή των κανόνων που αφορούν τη σήμανση προέλευσης του μελιού, προκειμένου να αποφεύγεται η παραπλάνηση των καταναλωτών, ιδίως σε περίπτωση μείγματος μελιών προερχόμενου από χώρες της ΕΕ και από τρίτες χώρες·
4. τονίζει την ανάγκη βελτίωσης των υγειονομικών συνθηκών του προϊόντος, με εναρμόνιση των ελέγχων στα σύνορα, ιδίως για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες, καθώς οι εισαγωγές μελιού χαμηλής ποιότητας, η νοθεία και τα υποκατάστατα του μελιού αποτελούν στοιχεία στρέβλωσης της αγοράς και ασκούν διαρκή πίεση στις τιμές και στην τελική ποιότητα του προϊόντος στην εσωτερική αγορά της ΕΕ· εκτιμά ότι η ονομασία κάθε επεξεργασμένου προϊόντος που περιέχει μέλι στα συστατικά του και κάθε γραφική παράσταση ή άλλο απεικονιστικό στοιχείο στην ετικέτα ή στη συσκευασία αυτού του επεξεργασμένου προϊόντος πρέπει να επιτρέπεται να κάνει αναφορά στο μέλι στην ονομασία του προϊόντος μόνον εφόσον τουλάχιστον το 50% της περιεχόμενης ζάχαρης προέρχεται από μέλι·
5. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα υποχρεωτικής διαβούλευσης των ευρωπαϊκών και εθνικών αρχών με τους μελισσοκόμους κατά την κατάρτιση μελισσοκομικών προγραμμάτων και των σχετικών νομοθετικών πράξεων, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και έγκαιρη εκτέλεση αυτών των προγραμμάτων·
6. καλεί την Επιτροπή να ζητήσει από τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή αξιόπιστο σύστημα ετήσιας καταγραφής του αποθέματος μελισσών και να μη βασίζει τα μελισσοκομικά προγράμματα σε απλές εκτιμήσεις·
7. αναγνωρίζει ότι έχει μεγάλη σημασία η ανάπτυξη καινοτόμων και αποτελεσματικών μεθόδων αντιμετώπισης του ακάρεως τύπου Varroa που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τις ετήσιες απώλειες σε ορισμένες περιοχές· εκτιμά πως πρέπει να καταστούν ευρύτερα διαθέσιμες σε ολόκληρη την Ευρώπη αποτελεσματικές κτηνιατρικές αγωγές κατά των ακάρεων Varroa και των συναφών νόσων όλων των ειδών· ζητεί από την Επιτροπή να εκδώσει κοινές κατευθυντήριες γραμμές για την κτηνιατρική αγωγή στον κλάδο, κάτι για το οποίο έχει ζωτική σημασία η συνεργασία με τις οργανώσεις μελισσοκόμων·
8. καλεί την Επιτροπή να αναπροσαρμόσει ως προς την έκτασή της και τη χρηματοδότησή της την ευρωπαϊκή κτηνιατρική πολιτική ώστε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες των μελισσών και της μελισσοκομίας, με σκοπό να διασφαλισθούν ο αποτελεσματικότερος έλεγχος των ασθενειών των μελισσών καθώς και η διαθεσιμότητα αποτελεσματικών και τυποποιημένων κτηνιατρικών φαρμάκων σε ολόκληρη την Ένωση, σε συνεργασία με τις ενώσεις μελισσοκόμων·
9. καλεί την Επιτροπή να συντονίσει καλύτερα τα διάφορα ερευνητικά προγράμματα τα οποία εκτελούνται στα κράτη μέλη με σκοπό να καταρτισθεί ένα σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της θνησιμότητας των μελισσών· επισημαίνει ότι το σχέδιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει την ενσωμάτωση αειφόρων καλλιεργητικών μεθόδων, φιλικών προς τα έντομα-επικονιαστές, αποφεύγοντας τις μονοκαλλιέργειες χωρίς εναλλαγή·
10. καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει τις συστάσεις της προαναφερθείσας επιστημονικής έκθεσης της EFSA της 3ης Δεκεμβρίου 2009, χρηματοδοτώντας ιδίως «ειδικές μελέτες που θα στηριχθούν στις υπό εξέλιξη εργασίες για τη βελτίωση των γνώσεων και της κατανόησης που έχουμε για τους παράγοντες που προσβάλλουν την υγεία των μελισσών'·
11. ζητεί τη διενέργεια ανεξάρτητων και έγκαιρων ερευνών σχετικά με τη θνησιμότητα των μελισσών και καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να δημοσιοποιούνται τα στοιχεία για τις επιπτώσεις των προϊόντων φυτοπροστασίας, όπως για παράδειγμα οι σπόροι με περίβλημα, των γενετικώς τροποποιημένων οργανισμών και της διάδοσης των τοξινών διαμέσου της γύρης, επί του περιβάλλοντος και επί συγκεκριμένων ειδών, ενώ οι νέες πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται θα πρέπει να θεμελιώνονται σε σωστά επιστημονικά και στατιστικά στοιχεία· καλεί την Επιτροπή να ξεκινήσει μια μελέτη για τα θέματα αυτά και να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματά της μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα·
12. καλεί την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε η παρούσα στήριξη προς τον μελισσοκομικό κλάδο και οι μελλοντικές προοπτικές αυτής της πολιτικής να διατηρηθούν και να ενισχυθούν στην μετά το 2013 ΚΓΠ, διασφαλίζοντας τη συνέχεια και τη βελτίωση του κλάδου· επικροτεί την απόφαση της Επιτροπής του Ιουλίου του 2010 να αυξήσει τον προϋπολογισμό των μελισσοκομικών προγραμμάτων· δέχεται ότι αυτή είναι μια μέθοδος στήριξης της μελλοντικής ανάπτυξης της ευρωπαϊκής μελισσοκομίας που συμβάλλει στη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας· αναγνωρίζει, περαιτέρω, τη συμβολή των μελισσών στη διατήρηση του επιπέδου παραγωγής, στις αροτραίες καλλιέργειες και στον τομέα των οπωροκηπευτικών, και εκτιμά πως αυτό το δημόσιο περιβαλλοντικό αγαθό πρέπει να αμείβεται·
13. καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει οικονομική στήριξη με στόχο την εκπαίδευση, τη διεξαγωγή ενημερωτικών εκστρατειών και την κατάρτιση νέων και επαγγελματιών μελισσοκόμων, με ιδιαίτερη έμφαση στην ενθάρρυνση νέων μελισσοκόμων να εισέλθουν στον μελισσοκομικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ανταλλαγών εμπειριών με μελισσοκόμους άλλων χωρών·
14. καλεί την Επιτροπή να μελετήσει, σε συμφωνία με τα κράτη μέλη και διασφαλίζοντας το συντονισμό μεταξύ των κτηνιατρικών υπηρεσιών και των μελισσοκομικών οργανώσεων, όπως προβλέπεται ήδη σε ορισμένα κράτη μέλη, τις δυνατότητες εφαρμογής ενός ευρωπαϊκού προγράμματος κτηνιατρικής καθοδήγησης για την υγεία των μελισσών, με στόχο την πρόσβαση σε κτηνιατρικά φάρμακα σε περίπτωση ανάγκης, πρόγραμμα το οποίο θα χρηματοδοτείται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής κτηνιατρικής πολιτικής·
15. ζητεί από την Επιτροπή να βελτιώσει το συντονισμό και τη μεταφορά γνώσεων μεταξύ εφαρμοσμένης επιστημονικής έρευνας, μελισσοκομίας και γεωργίας·
16. θεωρεί ότι, λόγω πιθανής επίδρασης των προϊόντων φυτοπροστασίας επί της ανάπτυξης των μελισσιών, θα πρέπει να εξετασθούν επίσης, πέρα από τις επιπτώσεις που έχουν στις ενήλικες μέλισσες, και οι επιπτώσεις των προϊόντων φυτοπροστασίας σε όλο τον κύκλο ζωής· υπενθυμίζει σχετικά ότι η Επιτροπή είχε δηλώσει στην ολομέλεια κατά την έγκριση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 πως, κατά την επανεξέταση των απαιτήσεων υποβολής στοιχείων για τις δραστικές ουσίες και τα προϊόντα φυτοπροστασίας κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχεία β) και γ) του εν λόγω κανονισμού, θα προσέξει ιδιαίτερα τις εξετάσεις παρακολούθησης και θα μελετήσει πρωτόκολλα τα οποία να επιτρέπουν αξιολογήσεις κινδύνου οι οποίες θα συνυπολογίζουν την άμεση και την έμμεση έκθεση των μελισσών σε αυτά τα προϊόντα, ιδίως μέσα από το νέκταρ, τη γύρη και το νερό που μπορεί να περιέχει ίχνη παρασιτοκτόνων αντληθέντων από μέλισσες συλλέκτριες νερού·
17. καλεί την Επιτροπή να ακολουθήσει μια συνολική και αειφόρο θεώρηση στη μελλοντική της διαχείριση σχετικά με τα ευρωπαϊκά συστήματα χορήγησης ενισχύσεων στον κλάδο της μελισσοκομίας, ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη της υπαίθρου, την κλιματική αλλαγή και τη βιοποικιλότητα, και ειδικότερα μέσω της προώθησης μέτρων για τη διατήρηση και αύξηση των εκτάσεων με άνθη·
18. καλεί την Επιτροπή να στηρίξει τον κλάδο της ευρωπαϊκής μελισσοκομίας με πιο ευρύ και συνεκτικό τρόπο, χρησιμοποιώντας και πρόσθετους μηχανισμούς στο πλαίσιο της μελλοντικής ΚΓΠ, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας, τη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, τη διαφύλαξη μιας κληρονομιάς αποτελούμενης από εθνικές παραδόσεις και πολιτισμούς που προσφέρουν απασχόληση σε μεγάλο αριθμό ευρωπαϊκών οικογενειών, και τη διαφύλαξη και βελτίωση της ποιότητας και την καλή λειτουργία της αγοράς μελισσοκομικών προϊόντων·
19. καλεί την Επιτροπή να συντονίσει τα εθνικά εποπτικά προγράμματα προδιαγραφών για τη σήμανση προϊόντων και μέτρων μείωσης των κινδύνων, που θα πρέπει να ενσωματωθούν στην έγκριση των προϊόντων φυτοπροστασίας, καθώς και τα προγράμματα εποπτείας της έκθεσης σε προϊόντα φυτοπροστασίας·
20. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει την απευθείας πώληση μελισσοκομικών προϊόντων στους καταναλωτές στις τοπικές αγορές·
21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή.