Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 16 grudnia 2010 r. w sprawie unijnego sektora chowu kur niosek: zakaz stosowania klatek w systemie bateryjnym od 2012 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając dyrektywę Rady 1999/74/WE ustanawiającą minimalne normy ochrony kur niosek(1), która weszła w życie z dniem 3 sierpnia 1999 r. i w której wprowadzono zakaz stosowania klatek w systemie bateryjnym w hodowli kur niosek oraz przyznano producentom ponaddwunastoletni okres przejściowy na zmianę systemów chowu,
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 589/2008 ustanawiające szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie norm handlowych w odniesieniu do jaj(2),
– uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”)(3),
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 8 stycznia 2008 r. „w sprawie różnych systemów chowu kur niosek, w szczególności objętych dyrektywą 1999/74/WE (SEC(2007)1750)” COM(2007)0865,
– uwzględniając rozporządzenie Komisji (WE) nr 798/2008, zmienione rozporządzeniami Komisji (WE) nr 1291/2008, (WE) nr 411/2009, (UE) nr 215/2010, (UE) nr 241/2010, (UE) nr 254/2010, (UE) nr 332/2010, (UE) nr 925/2010 oraz (UE) nr 955/2010, ustanawiające wykaz państw trzecich, terytoriów, stref lub grup, z których dopuszczalny jest przywóz do i tranzyt przez terytorium Wspólnoty drobiu i produktów drobiowych oraz wymogów dotyczących świadectw weterynaryjnych (zastępujące od 1 stycznia 2009 r. decyzję Komisji 2006/696/WE)(4),
– uwzględniając rezolucję z 11 listopada 2010 r. w sprawie kryzysu w sektorze hodowlanym UE(5),
– uwzględniając art. 115 ust. 5 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że na posiedzeniach Komisji Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Parlamentu Europejskiego z 30 sierpnia i 29 września 2010 r. Komisja udzieliła informacji w przedmiotowej sprawie, ale nie zdołała udzielić satysfakcjonujących odpowiedzi na pytania członków komisji, np. dlatego że nie przedstawiono planu działania,
B. mając na uwadze, że dobrostan kur niosek (1999/74/WE) zakazuje od dnia 1 stycznia 2012 r. chów kur niosek w nieulepszonych systemach klatek i mając na uwadze, że państwa członkowskie i producenci w UE 15 krajów mieli do tego czasu ponad 12 latami, aby dostosować się do tych przepisów, a także mając na uwadze, że producenci w UE-10 oraz UE-2 uzyskają okresy odpowiednio ośmiu i pięciu lat licząc od rozszerzenia, aby zastosować się do tych przepisów,
C. mając na uwadze, że w ostatnich latach przedmiotowa branża borykała się z poważnymi epizootiami oraz dużym kryzysem rynkowym, który częściowo wynikał z olbrzymich kosztów produkcji spowodowanych wzrostem cen paszy – która zajmuje do 50% całkowitych kosztów ponoszonych przez producentów – w wyniku spekulacji na rynku zbożowym,
D. mając na uwadze, że wielu producentów w Unii zaczęło zmieniać swoje systemy produkcji, aby zastosować się do przepisów dyrektywy Rady 1999/74/WE, jednak nie zakończą tego procesu terminu wyznaczonego na 1 stycznia 2012 r.),
E. mając na uwadze, że Komisja przyjęła w 2008 r. komunikat w sprawie różnych systemów chowu kur niosek, w szczególności objętych dyrektywą 1999/74/WE, w którym potwierdziła, że decyzja w sprawie wycofania klatek w systemie bateryjnym od dnia 1 stycznia 2012 r. jest uzasadniona oraz że nie jest konieczna żadna zmiana tej dyrektywy; mając na uwadze, że Komisja potwierdziła to stanowisko podczas posiedzenia Rady ds. Rolnictwa w dniu 22 lutego 2010 r.,
F. mając na uwadze, że jaja, które nie są produkowane zgodnie z dyrektywą 1999/74/WE, nie mogą być zgodnie z prawem dopuszczone do obrotu w UE,
G. mając na uwadze, że państwa członkowskie są odpowiedzialne za wprowadzanie proporcjonalnych, skutecznych i odstraszających systemów sankcji, aby zapewnić wdrożenie wspomnianej dyrektywy, natomiast Komisja – jako strażniczka Traktatu – ma obowiązek nadzorować postępy w jej wdrażaniu w całej UE oraz podejmować odpowiednie kroki,
H. mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniami DG AGRI na temat aktualnej sytuacji oraz z szacunkami branżowymi dotyczącymi najbliższych lat znaczna liczba państw członkowskich oraz 30% producentów jaj prawdopodobnie nie dostosuje się do zakazu stosowania klatek w systemie bateryjnym do dnia 1 stycznia 2012 r.,
I. mając na uwadze, że dyrektywa 1999/74/WE nie przewiduje specjalnego mechanizmu, dzięki któremu państwo członkowskie mogłoby zakazać na swoim terytorium wprowadzania jajek lub produktów jajecznych z innego państwa członkowskiego, które nie podejmuje środków niezbędnych do uniemożliwienia wprowadzania do obrotu jajek z zakładów, które nie są dostosowane do dyrektywy 1999/74/WE,
J. mając na uwadze, że sektor producentów drobiu i jaj nie otrzymuje dotacji UE w ramach pierwszego filaru WPR i w ostatnich kilku latach przeżywa głęboki kryzys rynkowy, m.in. niedawny znaczny wzrost cen pasz, będąc zmuszonym do zastosowania się do norm UE w zakresie zdrowia i dobrostanu zwierząt, które są jednymi z najsurowszych w świecie,
K. mając na uwadze, że koszty produkcji ponoszone przez producentów jaj stosujących ulepszone klatki są o 8-13% wyższe w porównaniu do producentów stosujących zwykłe klatki, a różnica w dochodach jest szacowana na 3-4%,
1. wzywa Komisję do utrzymania wymogu dotyczącego zakazu stosowania klatek w systemie bateryjnym od dnia 1 stycznia 2012 r. zgodnie z przepisami dyrektywy w sprawie dobrostanu kur niosek (1999/74/WE) oraz do zdecydowanego sprzeciwu wobec wszelkich prób uzyskania odroczenia tego terminu podejmowanych przez państwa członkowskie;
2. podkreśla, że co do zasady wszelkie przypadki odroczenia zakazu lub odstępstw od niego poważnie zaszkodziłyby dobrostanowi kur niosek, zakłóciłyby funkcjonowaniu rynku i działałyby ze szkodą dla tych producentów, którzy już zainwestowali w systemy bezklatkowe bądź systemy ulepszonych klatek; uważa jednak, że należy znaleźć rozwiązanie – podlegające jasno określonym warunkom – dla producentów, którzy zaczną zmieniać swoje systemy hodowli, wprowadzając nowe klatki lub alternatywne metody hodowli, ale nie zakończą jeszcze tego procesu do 1 stycznia 2012 r.;
3. wyraża głębokie zaniepokojenie w związku ze znaczną liczbą państw członkowskich i producentów jaj, którzy spóźniają się z pracami prowadzącymi do terminowego zastosowania się do zakazu z początkiem 2012 r.;
4. z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji, by zorganizować w styczniu 2011 r. spotkanie z głównymi zainteresowanymi stronami i właściwymi władzami w celu dokonania oceny aktualnej sytuacji w zakresie wdrażania wspomnianej dyrektywy, lecz podkreśla, że starania te są dalece spóźnione;
5. wzywa Komisję do niezwłocznego zapewnienia przejrzystości w odniesieniu do sytuacji w państwach członkowskich i ujawnienia najpóźniej do dnia 1 marca 2011 r., jakie środki Komisja zamierza podjąć, aby zapewnić przestrzeganie tej dyrektywy;
6. podkreśla, że środki te powinny przede wszystkim służyć utrzymaniu równych warunków i chronić producentów, którzy zastosują się do zakazu od dnia 1 stycznia 2012 r., przed nieuczciwą konkurencją ze strony producentów z UE i spoza UE, którzy nadal będą bezprawnie stosowali klatki w systemie bateryjnym po tej dacie;
7. apeluje do Komisji o częste monitorowanie postępów i podjęcie pilnych działań wobec państw członkowskich, aby zagwarantować, że producenci jaj z tych państw zastosują się do zakazu od dnia 1 stycznia 2012 r., oraz by nakłonić te państwa do opracowania krajowych planów działania obejmujących sankcje odstraszające służące zaprzestaniu stosowania klatek w systemie bateryjnym na ich terytorium z dniem 1 stycznia 2012 r.;
8. jest przekonany, że państwa członkowskie i producenci jaj, którzy dokonali wysiłku dostosowania się do przepisów dyrektywy Rady 1999/74/WE, nie powinni ponosić szkód z powodu nieuczciwej i nielegalnej konkurencji, zwłaszcza z powodu importu jaj i produktów jajecznych z krajów trzecich; podkreśla, że jaja nieprodukowane zgodnie z dyrektywą 1999/74/WE nie mogą być legalnie wprowadzane do obrotu lub występować w handlu wewnętrznym w UE; wzywa zatem Komisję do podjęcia kroków, aby zapobiec zakłóceniom handlu i uniemożliwić producentom niestosującym się do zakazu prowadzenie wywozu poza terytorium ich krajów;
9. nalega no to, by Komisja nie podejmowała żadnych działań w stosunku do państw członkowskich, które nie zgadzają się na wprowadzanie na rynek ani na przywóz jaj wyprodukowanych niezgodnie z prawem UE;
10. zauważa, że niektóre, ale nie wszystkie państwa członkowskie skorzystały z możliwości zapewnienia producentom funduszy wspierających przejście na ulepszone klatki; podkreśla jednak, że obecne ograniczenia finansowe w niektórych państwach członkowskich oraz napotykane przez rolników w UE trudności przy uzyskiwaniu pożyczek bankowych w celu sfinansowania inwestycji w gospodarstwach mogą utrudniać proces przechodzenia na ulepszone klatki do 1 stycznia 2012 r.;
11. wzywa wszystkie państwa członkowskie, by w swoich programach rozwoju obszarów wiejskich zapisały środki wspomagające sektor drobiarski w spełnianiu wymogów dyrektywy;
12. podkreśla potrzebę podniesienia świadomości konsumentów na temat tej kwestii oraz skutków niezgodności w zakresie dobrostanu kur niosek oraz nieuczciwej konkurencji między rolnikami;
13. zauważa, że jaja powinno się postrzegać jako podstawowe pożywienie, oraz wskazuje, że niezgodność z dyrektywą 1999/74/WE może wywołać niebezpieczeństwo niedoboru jaj i dużych wzrostów cen konsumenckich; ponadto podkreśla, że takie niedobory i wzrosty cen mogą prowadzić do zwiększonego przywozu jaj lub produktów jajecznych z krajów trzecich, które nie przestrzegają standardów UE w zakresie dobrostanu;
14. zwraca się do Komisji o nasilenie kontroli wdrażania wspomnianej dyrektywy za pomocą częstszych inspekcji prowadzonych przez Biuro ds. Żywności i Weterynarii;
15. wzywa Komisję do przedstawienia najpóźniej do 31 grudnia 2011 r. wykazu producentów, przetwórców i detalistów jaj i produktów jajecznych, którzy nie spełniają przepisów dyrektywy 1999/74/WE;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.