Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 19ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με τις εθελοντικές συμφωνίες εταιρικής σχέσης FLEGT (επιβολή της δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο ξύλου και προϊόντων ξυλείας)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου (10028/2010) (Δημοκρατία του Κονγκό) και την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (12796/2010) (Καμερούν),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο εθελοντικής συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Κονγκό σχετικά με την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και εμπόριο ξύλου και προϊόντων ξυλείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (FLEGT) (07636/2010),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο εθελοντικής συμφωνίας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Καμερούν για την επιβολή της δασικής νομοθεσίας, τη διακυβέρνηση και το εμπόριο ξύλου και προϊόντων ξυλείας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση (FLEGT) (13187/2010),
– έχοντας υπόψη την αίτηση για έγκριση που υποβλήθηκε από το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 207, παράγραφος 3, πρώτο εδάφιο, το άρθρο 207, παράγραφος 4, πρώτο εδάφιο, το άρθρο 218, παράγραφος 6, δεύτερο εδάφιο α), στοιχείο v) και το άρθρο 218, παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C7-0170/2010 και C7-0339/2010),
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων λαών (η οποία εγκρίθηκε με το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης 61/295 στις 13 Σεπτεμβρίου 2007),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 995/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Οκτωβρίου 2010 για τη θέσπιση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που διαθέτουν ξυλεία και προϊόντα ξυλείας στην αγορά(1),
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία της Κανκούν,
– έχοντας υπόψη τη θέση του της 19ης Ιανουαρίου 2011 σχετικά με τις προτάσεις απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη εθελοντικής συμφωνίας εταιρικής σχέσης FLEGT με τη Δημοκρατία του Κονγκό(2) και τη Δημοκρατία του Καμερούν(3),
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 115, παράγραφος 5 και 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
1. Επιδοκιμάζει τις εθελοντικές συμφωνίες εταιρικής σχέσης (ΕΣΕΣ) με τη Δημοκρατία του Καμερούν και τη Δημοκρατία του Κονγκό· πιστεύει ότι θα μπορούσαν να εκπονηθούν κατευθυντήριες γραμμές για την καλή πρακτική από τη διαπραγμάτευση αυτών των ΕΣΕΣ και να θεωρηθούν ως προηγούμενο για άλλες εν εξελίξει διαπραγματεύσεις ΕΣΕΣ με χώρες παραγωγούς ξυλείας·
2. υπογραμμίζει την επιμερισμένη ευθύνη της ΕΕ και των χωρών που εφοδιάζουν με προϊόντα τροπικής ξυλείας την αγορά της ΕΕ για την εξάλειψη της παράνομης υλοτόμησης, και τις προσπάθειες που καταβάλλονται για το εμπόριο και την προστασία και βιώσιμη χρήση των δασικών πόρων συνολικά·
3. επιδοκιμάζει εν προκειμένω τη δέσμευση των ενδιαφερομένων μερών να βελτιώσουν τη δασική διακυβέρνηση και να αναθεωρήσουν την υφιστάμενη νομοθεσία όπου αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι δραστηριότητες στο δασικό τομέα είναι διαφανείς, γίνονται σεβαστά τα δικαιώματα των αυτοχθόνων, και δεν συμβάλλουν σε αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον· επιδοκιμάζει επίσης τη δέσμευση της ΕΕ να παράσχει υποστήριξη για ανάπτυξη ικανοτήτων, και συγκεκριμένα τη θέσπιση συστημάτων ιχνηλασιμότητας και επαλήθευσης της νομιμότητας για το ξύλο και τα προϊόντα ξυλείας στις χώρες παραγωγής ξυλείας·
Βιοποικιλότητα στα δάση, κλίμα και βιώσιμη ανάπτυξη από τον άνθρωπο
4. υπενθυμίζει ότι οι ΕΣΕΣ υποκινούνται από την ιδέα να σταματήσει το εμπόριο παράνομα υλοτομημένου ξύλου και προϊόντων που κατασκευάζονται από αυτό το ξύλο και να συμβάλλουν στις προσπάθειες να ανακοπεί η αποψίλωση και η υποβάθμιση των δασών, οι σχετικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και η απώλεια βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο παράλληλα με την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, της βιώσιμης ανάπτυξης από τον άνθρωπο, των βιώσιμων πόρων τροφίμων και του σεβασμού των αυτοχθόνων και των τοπικών πληθυσμών·
5. υπενθυμίζει ότι η επέκταση της εκμετάλλευσης των τροπικών δασών σε μεγάλη κλίμακα και άλλων δασών με υψηλή βιοποικιλότητα και ανθρακούχα αποθέματα δεν είναι αειφόρος και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την περαιτέρω αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών, και να συμβάλει στην καταστροφή του παγκόσμιου περιβάλλοντος· επισημαίνει την εσωτερική διαπάλη στα πλαίσια των ΕΣΕΣ, κατά το ότι ενώ ενθαρρύνεται το εμπόριο προϊόντων ξυλείας από χώρες με μεγάλες περιφέρειες φυσικών δασών, η ΕΕ θα μπορούσε να υπονομεύσει τους στόχους της τής καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής, της στήριξης της προστασίας και βιώσιμης χρήσης της βιοποικιλότητας, της μείωσης της φτώχειας και της παύσης της αποψίλωσης σε παγκόσμιο επίπεδο· ζητεί κατά συνέπεια από την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι η πολιτική της ΕΕ θα είναι συνεπής και ότι οι δράσεις που θα στηριχθούν από τις ΕΣΕΣ θα έχουν ουσιαστική συμβολή στις διεθνείς δεσμεύσεις όλων των μερών μιας ΕΣΕΣ· παροτρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναφέρουν με λεπτομέρεια ποιες πρόσθετες πρωτοβουλίες προβλέπονται για τις ΕΣΕΣ προκειμένου να καταπολεμηθεί η αποψίλωση και η υποβάθμιση των φυσικών δασών και να προωθηθεί η προστασία τους·
6. Υπενθυμίζει ότι ενώ τα δάση αποτελούν κτήμα του κράτους όπου ευρίσκονται, το δασικό περιβάλλον είναι κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και θα πρέπει να προστατευθεί, να διαφυλαχθεί και, όπου είναι εφικτό, να ανασυσταθεί με απώτερο στόχο τη διατήρηση της παγκόσμιας βιοποικιλότητας και των λειτουργιών του οικοσυστήματος, την προστασία του κλιματικού συστήματος, και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων και των κοινοτήτων που εξαρτώνται από τα δάση· καλεί κατά συνέπεια τις κυβερνήσεις εταίρους στην Αφρική και τις τρίτες χώρες να αναπτύξουν προγράμματα διαχείρισης των πόρων και χρήσης της γης που θα επιτυγχάνουν τους στόχους αυτούς, και να προσδιορίσουν πού και πόση βοήθεια θα χρειαστεί από τους ξένους εταίρους και διεθνείς οργανώσεις για να προωθηθούν οι στόχοι αυτοί·
7. καλεί την Επιτροπή, στα πλαίσια αυτά, να προσέξει ιδιαίτερα ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι ΕΣΕΣ δεν θα ενθαρρύνουν την επέκταση των δραστηριοτήτων βιομηχανικής υλοτόμησης σε παρθένες δασικές εκτάσεις, και να συνεργασθεί με τις κυβερνήσεις της Δημοκρατίας του Καμερούν και της Δημοκρατίας του Κονγκό και όλες τις κυβερνήσεις που θα προσυπογράψουν ΕΣΕΣ στο μέλλον για την παρακολούθηση και τη λήψη μέτρα με σκοπό την εξάλειψη των αρνητικών επιπτώσεων, τόσο άμεσων όσο και έμμεσων, της εμπορικής υλοτομίας στην χλωροπανίδα·
Διαδικασία διαπραγματεύσεων
8. χαιρετίζει την εθελοντική, διαφανή, συμμετοχική και προσανατολισμένη στην ομοφωνία προσέγγιση μέσω της οποίας επιτεύχθηκαν οι συμφωνίες· συνιστά η προσέγγιση αυτή να γίνει ο κανόνας για τις διαπραγματεύσεις ΕΣΕΣ με άλλες χώρες εταίρους παραγωγής ξυλείας·
9. υπογραμμίζει το βασικό ρόλο των ανεξάρτητων εθνικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των ανεξάρτητων εξωτερικών παρατηρητών όσον αφορά τον έλεγχο της σωστής εφαρμογής των συμφωνιών από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, μέσω και της δέσμευσης για τη συμμετοχή εθνικού φορέα στις κοινές επιτροπές που θα θεσπιστούν για να εποπτεύσουν τη διαδικασία εφαρμογής· τονίζει ότι οι τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να έχουν την εξουσία να διεξαγάγουν ανεξάρτητους ελέγχους της επιβολής της νομοθεσίας καθώς και της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων διακυβέρνησης στο δασικό τομέα·
10. ζητεί από την Επιτροπή να θεσπίσει μηχανισμό που θα εγγυάται ότι οι ΕΣΕΣ θα εφαρμόζονται αποτελεσματικά και έγκαιρα κατά τη διάρκεια των διαφόρων σταδίων της φάσης εφαρμογής, διασφαλίζοντας συγκεκριμένα την ενίσχυση των δυνατοτήτων των τοπικών φορέων και την άμεση συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και των αυτοχθόνων πληθυσμών στη φάση της εφαρμογής, με στόχο την ευρύτερη αποδοχή των μεταρρυθμίσεων που θα εφαρμοστούν πριν από τις ΕΣΕΣ καθώς και πλήρη έλεγχο των εισαγωγών στην ΕΕ·
Άδειες FLEGT και νομικά πλαίσια
11. υπενθυμίζει ότι είναι απαραίτητη η αναθεώρηση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου που διέπει το δασικό τομέα προκειμένου να συναφθεί μια ΕΣΕΣ που συμμορφώνεται στους στόχους του προγράμματος δράσης FLEGT και να διασφαλίζεται ότι η εφαρμογή της ΕΣΕΣ θα συμβάλει στην τήρηση περιβαλλοντικών και κοινωνικών συμβάσεων και διεθνών συμφωνιών με τις οποίες δεσμεύονται τα μέρη μιας ΕΣΕΣ·
12. υπενθυμίζει ότι οι ΕΣΕΣ αποσκοπούν επίσης στη βελτίωση της κοινωνικής δικαιοσύνης και στο σεβασμό των δικαιωμάτων των τοπικών και αυτοχθόνων κοινοτήτων, περιλαμβάνοντας, ως εκ τούτου, τις αρχές της διαφάνειας και της συμμετοχής επί ίσοις όροις·
13. υπενθυμίζει ότι αυτές οι νομοθετικές βελτιώσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν από την έκδοση των αδειών FLEGT·
Εφαρμογή και δικαιώματα των τοπικών πληθυσμών
14. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει εντός έξι μηνών από την έναρξη της ισχύος οιασδήποτε ΕΣΕΣ, έκθεση σχετικά με τα μέτρα που ελήφθησαν προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι ο διάλογος μεταξύ των αρμόδιων φορέων και της κοινωνίας των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών και αυτοχθόνων πληθυσμών, συνεχίζεται και διατηρείται κατά τη διάρκεια της φάσης εφαρμογής· είναι της γνώμης ότι η έκθεση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει εκτίμηση των επιπτώσεων και των πραγματικών συνεισφορών του περιεχομένου της ΕΣΕΣ σε ό,τι αφορά τις διεθνείς υποχρεώσεις της ΕΕ και εκείνες της συνυπογράφουσας χώρας αναφορικά με το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη, μεταξύ δε αυτών την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων βιοποικιλότητας·
15. ζητεί από αμφότερα τα μέρη μιας ΕΣΕΣ να διασφαλίσουν ότι η κοινωνία των πολιτών, οι τοπικοί πληθυσμοί και οι αυτόχθονες θα είναι σε θέση να συμβάλουν ελεύθερα και με εμπιστοσύνη στην εφαρμογή και την επιβολή της ΕΣΕΣ· είναι της γνώμης ότι η κοινή επιτροπή εφαρμογής της συμφωνίας θα πρέπει να προβλέψει για την κοινωνία των πολιτών, τις οργανώσεις τοπικών πληθυσμών και αυτοχθόνων, το δικαίωμα καταγγελίας και στη συνέχεια το δικαίωμα έφεσης σε περίπτωση αποτυχίας·
16. ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει την καλή κατανόηση της κατάστασης που επικρατεί στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε οποιαδήποτε πιθανή χώρα εταίρο ΕΣΕΣ και συστήνει στην Επιτροπή να μη δεσμευθεί με οιαδήποτε χώρα στην οποία δεν υφίσταται νομικό πλαίσιο για την προστασία των βασικών ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων· επιβεβαιώνει την ανάγκη για έναν ανοιχτό διάλογο, ελευθερία λόγου – συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας θρησκευτικών πεποιθήσεων – και την ελευθερία του Τύπου σε οιαδήποτε χώρα αφορά μια ΕΣΕΣ, ούτως ώστε να ακούγονται τυχόν καταγγελίες·
17. ζητεί από την Επιτροπή να εκπονεί και να υποβάλλει στο Κοινοβούλιο τακτικά έκθεση προόδου για την εφαρμογή των διαφόρων διατάξεων όλων των τρεχουσών και μελλοντικών ΕΣΕΣ·
18. αναμένει ότι περισσότερες ΕΣΕΣ θα υπογραφούν στα επόμενα χρόνια που θα χρειάζονται ειδική και συμπληρωματική χρηματοδότηση για την ανάπτυξη των τεχνικών και ανθρώπινων πόρων· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ να διευκρινίσουν ποια κεφάλαια θα χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη της διαπραγμάτευσης και της εφαρμογής αυτών των συμφωνιών·
Ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
19. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση στο Κοινοβούλιο σχετικά με την πρόοδο κατά τη διαπραγμάτευση και την εφαρμογή των τρεχουσών και μελλοντικών ΕΣΕΣ και να ενημερώνει το Κοινοβούλιο έγκαιρα για το έργο της κοινής επιτροπής εφαρμογής της συμφωνίας, την έκθεση αποστολής και ελέγχου του ανεξάρτητου ελεγκτή της συμφωνίας, τις εκθέσεις αξιολόγησης εφαρμογής της συμφωνίας – συμπεριλαμβανομένων των μελετών για τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις – και καταλόγους με τα ονόματα των εταιρειών στις οποίες γίνονται παραχωρήσεις·
o o o
20. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει την παρούσα θέση του στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και οιαδήποτε ενδιαφερόμενη για ΕΣΕΣ κυβέρνηση.