Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Φεβρουαρίου 2011 σχετικά με την κατάσταση στην Τυνησία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τυνησία και ιδιαίτερα τα ψηφίσματα της 29ης Σεπτεμβρίου 2005(1), 15ης Δεκεμβρίου 2005(2) και 15ης Ιουνίου 2006(3),
– έχοντας υπόψη την Ευρωμεσογειακή Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και των κρατών μελών αφενός, και της Δημοκρατίας της Τυνησίας αφετέρου η οποία υπεγράφη τον Μάρτιο 1998,
– έχοντας υπόψη την πολιτική της Ένωσης σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον εκδημοκρατισμό στις τρίτες χώρες, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο το Δεκέμβριο 2005,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Φεβρουαρίου 2006(4) για την ρήτρα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία στις συμφωνίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 4ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας (COM(2006)0726),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής «Εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας κατά το 2009, έκθεση παρακολούθησης σχετικά με την Τυνησία» (COM(2010)0207- SEC(2010)0513),
– έχοντας υπόψη το σχέδιο δράσης Ευρωπαϊκή Ένωση-Τυνησία,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Ιουνίου 2010(5) για την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
– έχοντας υπόψη την δήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την όγδοη συνεδρίαση του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Τυνησίας που πραγματοποιήθηκε στις 11 Μαΐου 2010,
– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις της κ. Ashton, Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης, και του Επιτρόπου κ. Stefan Füle, σχετικά με την κατάσταση στην Τυνησία, της 13ης Ιανουαρίου 2011 και 17ης Ιανουαρίου 2011,
– έχοντας υπόψη την δήλωση του κ. Buzek, Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με την κατάσταση στην Τυνησία, της 17ης Ιανουαρίου 2011,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 4 του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε όλη τη χώρα μετά την αυτοπυρπόληση του Mohammed Bouazizi στις 17 Δεκεμβρίου 2010, προκάλεσαν την αναχώρηση του προέδρου Ben Ali στις 14 Ιανουαρίου 2011, και επέτρεψαν στο λαό της Τυνησίας να ξαναβρεί την ελευθερία του και να θέσει τέλος στο καθεστώς που επέβαλε από το 1987 ο εκδιωχθείς πρόεδρος Ben Ali,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ειρηνικές κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας κατεστάλησαν βίαια από τις αστυνομικές δυνάμεις με αποτέλεσμα τον θάνατο άνω των 100 ατόμων,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναπτύξει μια πραγματική, συνεπή και αποτελεσματική εξωτερική πολιτική έναντι των εταίρων της· επισημαίνοντας ιδιαίτερα την αδυναμία των μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και Τυνησίας, και υπογραμμίζοντας για μια ακόμη φορά το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να συνοδεύονται συστηματικά οι ρήτρες «δικαιωμάτων του ανθρώπου» των συμφωνιών σύνδεσης από ένα μηχανισμό αποτελεσματικής εφαρμογής της ρήτρας· λαμβάνοντας υπόψη, προς τούτο, την απαραίτητη αναθεώρηση της ισχύουσας πολιτικής γειτονίας,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Σύνδεσης της 11ης Μαΐου 2010 με τα οποία υπενθυμίζεται στην Τυνησία ότι η μεταρρύθμιση στον τομέα της δικαιοσύνης αποτελεί βασική συνιστώσα μιας πραγματικής προσέγγισης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως επίσης και ο πλουραλισμός και η δημοκρατική συμμετοχή, η ελευθερία της έκφρασης και του συνεταιρίζεσθαι, και η προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές της Τυνησίας δεν τήρησαν ουδεμία από αυτές τις δεσμεύσεις,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Τυνησία και η ΕΕ συμμετείχαν στη διαδικασία καθορισμού του σχεδίου δράσης για την περίοδο 2011-2016, και ότι αυτή η διαδικασία θα απαιτήσει από τους δύο εταίρους να αναλάβουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις σε όλα τα θέματα, κυρίως δε στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελπίδα που δημιουργήθηκε με το τέλος του αυταρχικού καθεστώτος στην Τυνησία για μια σταθερή δημοκρατία, μπορεί να ενθαρρύνει και άλλους λαούς προς την ίδια κατεύθυνση,
1. εκφράζει την αλληλεγγύη του στο λαό της Τυνησίας ο οποίος, ωθούμενος από νόμιμα δημοκρατικά φρονήματα και την απαίτηση βελτίωσης των κοινωνικών συνθηκών και της πρόσβασης στην εργασία, οδήγησε τη χώρα του σε μία ιστορική πολιτική καμπή· χαιρετίζει, τη γενναιότητα και την αποφασιστικότητα του λαού της Τυνησίας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, και εκφράζει τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των θυμάτων και την αλληλεγγύη του στους τραυματισμένους·
2. καταδικάζει τις ενέργειες καταστολής και τη δυσανάλογη χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας· αντίθετα, συγχαίρει την συμπεριφορά του στρατού ο οποίος αρνήθηκε να πυροβολήσει τους διαδηλωτές· ζητεί τη διεξαγωγή ανεξάρτητης έρευνας για τα επεισόδια που είχαν σαν αποτέλεσμα θανάτους και αλόγιστη χρήσης βίας κατά τη διάρκεια των προηγούμενων εβδομάδων, καθώς και για τις περιπτώσεις διαφθοράς και ζητεί τη σύλληψη και την προσαγωγή ενώπιον της δικαιοσύνης των υπευθύνων·
3. υπογραμμίζει τη σημασία μιας ολοκληρωμένης εκπροσώπησης του συνόλου των πολιτικών, κοινωνικών και δημοκρατικών δυνάμεων της Τυνησίας, που αποτελεί τον μόνο τρόπο να κερδίσει η προσωρινή κυβέρνηση την εμπιστοσύνη του λαού και την απαραίτητη νομιμότητα, ώστε να προετοιμάσει τις εκλογές και την μετάβαση προς τη δημοκρατία·
4. υποστηρίζει σθεναρά τη δημοκρατική διαδικασία· υπογραμμίζει τη σημασία της δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών ώστε να καταστεί δυνατή η εκλογή, εντός ενός επαρκούς χρονικού πλαισίου για να οργανωθούν όλες οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης και του Τύπου σε εθνικό επίπεδο, νέας κοινοβουλευτικής συνέλευσης η οποία θα αναλάβει το έργο της εκπόνησης ενός δημοκρατικού συντάγματος με σεβασμό της ισορροπίας μεταξύ της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, καθώς και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης· εκφράζει την επιθυμία όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις που μπορούν να δεσμευτούν στον σεβασμό του πλουραλισμού, της ελευθερίας συνείδησης και της δημοκρατικής εναλλαγής να συμμετάσχουν σ« αυτές τις εκλογές· συγχαίρει, προς τούτο, τη διάλυση του Υπουργείου Πληροφοριών και τη διασφάλιση της ελευθερίας έκφρασης·
5. χαιρετίζει το σχέδιο νόμου για γενική αμνηστία που θα επιτρέψει την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, την επιστροφή των αντιφρονούντων, την αναγνώριση όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, καθώς και τη δυνατότητα καταχώρησης των μη κυβερνητικών οργανώσεων·
6. ζητεί την άμεση εφαρμογή από την ΕΕ των αποφάσεων δέσμευσης της περιουσίας που αποκτήθηκε παράνομα από την οικογένεια Ben Ali και τους συγγενείς της· χαιρετίζει την ανακοίνωση των αρχών σχετικά με την επιστροφή στο κράτος της κινητής και ακίνητης περιουσίας του κόμματος RCD·
7. υποστηρίζει την πρόταση συγκρότησης τριών επιτροπών, που θα προεδρεύονται από ανεξάρτητες γνωστές προσωπικότητες, και θα ασχοληθούν με την μεταρρύθμιση των θεσμών και του θεσμικού δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και με τα γεγονότα μετά την 17η Δεκεμβρίου 2010· υπογραμμίζει το γεγονός ότι αυτές θα πρέπει να μπορούν να ενεργήσουν με πλήρη ανεξαρτησία και να διαθέτουν πραγματική εξουσία διεξαγωγής ερευνών· κρίνει αναγκαίο, στο μέτρο που το επιθυμούν, να μπορούν οι επιτροπές αυτές να επωφεληθούν της εμπειρογνωμοσύνης και της στήριξης της Ύπατης Επιτρόπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των σχετικών μηχανισμών των Ηνωμένων Εθνών·
8. ζητεί από την Ύπατη Εκπρόσωπο να δρομολογήσει τη δημιουργία μίας ομάδας εργασίας, με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία θα ανταποκριθεί τις ανάγκες συνδρομής στη διαδικασία δημοκρατικής μετάβασης, όπως ζητήθηκε από τους φορείς της δημοκρατικής αλλαγής, ειδικότερα όσον αφορά την προετοιμασία για τη διεξαγωγή ελεύθερων και δημοκρατικών εκλογών, τη σύσταση πολιτικών κομμάτων και την ανάπτυξη αδέσμευτων μέσων ενημέρωσης, καθώς και την ανασυγκρότηση ενός διαφανούς κρατικού μηχανισμού ανεξάρτητου από την εκτελεστική εξουσία, και μιας δικαιοσύνης αμερόληπτης και ανεξάρτητης·
9. καλεί την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής και Ύπατη Εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει την προσεχή εκλογική διαδικασία στην Τυνησία με την αποστολή εκλογικών παρατηρητών·
10. καλεί το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ να προετοιμασθούν, ως εκ τούτου, για ένα επαναπροσανατολισμό των κεφαλαίων - και, ενδεχομένως, για αύξηση τους - στο πλαίσιο των διαφόρων χρηματοπιστωτικών μέσων συνεργασίας ΕΕ-Τυνησίας·
11. ζητεί από την Επιτροπή και την ΕΤΕ να εξετάσουν το ενδεχόμενο στήριξης της Τυνησίας μέσω επιδοτούμενων επιτοκίων, ώστε να μπορέσει η οικονομία της Τυνησίας να διαφοροποιηθεί και να δοθούν στους νέους προοπτικές για εξειδικευμένες θέσεις απασχόλησης, στο πλαίσιο ενός πραγματικού αναπτυξιακού συμβολαίου υπέρ παραγωγικών τοπικών και ξένων επενδύσεων·
12. ζητεί από την Επιτροπή να ενθαρρύνει, και με οικονομικά μέσα, την παροχή στήριξης και βοήθειας εκ μέρους της ευρωπαϊκής κοινωνίας προς την κοινωνία των πολιτών της Τυνησίας, και κυρίως τις οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους κοινωνικούς εταίρους·
13. καλεί άμεσα την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκομίσει διδάγματα από το παράδειγμα της Τυνησίας και να επανεξετάσει την ευρωπαϊκή πολιτική στήριξης της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εφαρμόζοντας ένα μηχανισμό για την εφαρμογή της ρήτρας σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις συμφωνίες με τις τρίτες χώρες· επιμένει, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της πολιτικής γειτονίας, να αποδίδεται προτεραιότητα σε κριτήρια που θα αφορούν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών, τον πλουραλισμό και την ελευθερία του Τύπου, καθώς και την καταπολέμηση της διαφθοράς· ζητεί να υπάρξει μεγαλύτερος συντονισμός με τις άλλες πολιτικές της Ένωσης σε αυτές τις χώρες·
14. θεωρεί ότι η καταπολέμηση της διαφθοράς και η ενίσχυση του κράτους δικαίου σε τρίτες χώρες αποτελούν θεμελιώδη κριτήρια τόσο για την ανταπόκριση στις προσδοκίες του λαού όσο και για την προσέκλυση εξωτερικών επενδύσεων·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών, στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Ένωσης για τη Μεσόγειο, καθώς και στην προσωρινή κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο της Τυνησίας.